In en om Haarlem
WALES ANTHRACIET
Voornaamste Nieuws
X
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1928
RIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
EEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16777
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
Uit den Gemeenteraad.
WEIGERT alle ZOOGENAAMDE Anthraciet, nu de
ECHTE, dat is
binnen iedess bereik is. Met WALES ANTHRACIET
„ABERPERGWM" 20 30 en 30 45, hei neusje van den
zalm, a i 3.15 per H.L., verkrijgt ge de MEESTE HIT IE
voor het MINSTE Gil LD.
L. de Vocht, Agent der British Holland Coal Company, Spaan-
sche vaartstraat 89, Haarlem en onze Bestelkantoren.
Tevens verkrijgbaar bij: G.Kraai), brandstoïfenhandelaar
TurSmarkt 10 Haarlem, Telefoon 11088.
British Holland Coal Company, Amsterdam
101-jarige overleden
Standbeeld voor Generaal
Van Heutsz
De toestand van Z. D. H.
den Bisschop van Haarlem
Lectuur in gevangenissen
Dreigend conflict bij de
Zuiderzeewerken
De aangekondigde uitsluiting in
de kleedingindustrie
Brand te Hoofddorp
Een Haarlemsch schilder
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS FABRIKANTEN
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegraphisch Weerbericht.
Brand in een wasscherij
te Santpoort
Inval der Justitie te
Leidschendam
BUREAUX; NASSAULAAN 49
Telefoon. No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 597a
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per weck 25 ct.j pet
kwartaal 1 3.25; per post, per kwartaal
1 3-58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
SB
ADVERTENTIE!» 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 1—4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusscben den tekst 60 ct. per regel.
All; aöonné's cp dit blad zijn, ingevolge de vefzekeringsycorwaarden f3000.
Leven: lanre geheels ongeschiktheid tot werken door f 7Cn hij een ongeval met f OCfl bij verlies van een hand, f |OC bij verlies van een f Efl bi) 'n f Afl
c - -• ;1 3U. docdelijken aflcopZüU. een voet of een oog; lZv. duim of wijsvinger; A uU« been cfarm;**V« andere vinger.
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen 1 Cf U U verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen
Haarlem heeft gisterenmiddag door de
vertegenwoordiging van zijn burgerij de
nagedachtenis van een der geniaalste inwo
ners, welke het ooit heeft gehad en zal heb
ben, op waardige wijze geëerd. De burge
meester sprak enkele eenvoudige woorden,
geheel passend bij den geest van eenvoud,
welke Lorentz altijd gekenmerkt heeft
Staande hoorde de Raad deze gedachtenis
rede aan en met krachtig en toch stemmig
applaus werd daarop het voorstel aangeno
men, om het Van Edenplein om te doopen in
Lorentzplein en daar een gedenkteeken aan
den grooten geleerde op te richten. Ziedaar
nu eens een daad, welke, zoowel op zich zelf
als om de wijze, waarop zij werd gesteld,
Groot-Haarlem volkomen waardig is.
Daarna ging het er vrij vreemd en aanvan
kelijk onbegrijpelijk in den Raad aan toe. De
agenda scheen berekend op een vergadering
van drie dagen. Maar enkele voorname pun
ten werden al dadelijk afgevoerd. Toen werden
een aantal onbelangrijke afgehamerd,
waarna het autobusvraagstuk aan de orde
moest komen. De burgemeester ging echter
tot onder aan de agenda en toen, alsof wij
Hebreeuwen waren, van achteren naar voren.
Later bleek, dat de voorzitter tegen half vier
vertrekken moest en dus het groote punt
der agend» maar liever in zijn geheel aan
de leiding van zijn plaatsvervanger overliet.
Er was dan een lang en vrij vervelend
debat over het aangevraagde crediet voor
den bouw en de inrichting van een 7-klassige
houten hulpschool in Schoten, aan den Mid
denweg. Daarvoor werd 30.000 gevraagd
plus 14.800 voor inrichting en centrale ver
warming. Een vorigen keer was in uitzicht
gesteld, dat men zich wel op een andere
wijze zou kunnen helpen, door gebruikmaking
van een leegstaand gebouw of verplaatsing
van de hulpschool aan de Van Zompelstraat.
In plaats van een eenvoudig werkje, dat een
paar duizend gulden zou kosten, kwam nu
een aanvraag voor een crediet van 45 mille.
Begrijpelijkerwijze hadden leden als de heerer.
Mlesérus en Klein Schiphorst ernstige be-
zwarèh. Vooral deze laatste. Het katholieke
raadslid rekende voor, dat de bestaande
hulpschool met een bijbouw van een lokaal
voor 15.000 in orde kan worden gebracht en
op het gemaakte ontwerp oefende hij, wat de
begröoting betrof, scherpe critiek uit. Mr.
Bruch daarentegen betoogde, dat het voor
gestelde plan het eenig juiste en meest
economische was, ook al leek het duur. Al
het andere zou prutswerk worden. Boven
dien heeft de gemeente straks in Noord-
Haarlem nog zooveel schoolruimte noodig,
dat het maken van een nieuwe houten
hulpschool ruimschoots verantwoord Is.
Wethouder Reinalda verdedigde op zijn
beurt het technisch deel van het plan en na
veel vijven en zessen werd het ten slotte
goedgekeurd.
Minder gelukkig lot was beschoren aan
het voorstel van B. en W. om aan de Hema
toe te staan een verlofslokaal in te richten
en daarbij van de voorgeschreven inhouds
maten af te wijken. De heeren Groenendaal
en Keesen verklaarden er zich tegen; en de
heer Joosten stelde de logische vraag, welke
speciale redenen er waren, om hier van den
regel af te wijken. De burgemeester kon niet
Anders zeggen dan: ook vroegere aanvragen
hebben de goedkeuring van den Raad gehad
Het voorstel werd daarop verworpen met 19
tegen 16 stemmen en de opmerking van den
heer Castricum, dat hij na deze verklaring
van den voorzitter nooit meer voor zulk een
voorstel zal stemmen.
De heer Van Kessel deed een poging om
de huur van 1200, geëischt van de Coöpe
ratieve Haarlemsche Groenten- en Bloem
bollenveiling voor gebruik van 143 M2 grond
aan het Donkere Spaarne, naar omlaag te
krijgen. Hij had daarbij den steun van den
heer Joosten. Maar de meerderheid van der.
Raad ging met B. en W. mee.
Voor de zooveelste maal kwam toen weer
eens de regeling van de tijden der orgelcon
certen in de kerk op de Groote Markt ter
sprake. En het waren weer de heeren
Groenendaal en Visser, die met aanmerkin-
gen kwamen. Mr. Heerkens Thijssen had
Inmiddels den voorzittershamer overgeno
men. De heer Visser wilde niet meegaan met
de voorgestelde regeling en had daarover een
langdurig dispuut met Wethouder Bruch.
De heer Groenendaal bezorgde ons inmid
dels een vermakelijk incident. Hij scheen de
voorgestelde uren niet te willen en had een
voorstel ingediend, waaruit eclfter niets
te begrijpen was. De voorzitter zei, zoo iets
niet te kunnen aanvaarden; de Raad moest
weten, waarover hij stemde. De heer Groe
nendaal vroeg daarop gelegenheid om zijn
voorstel opnieuw te redigeeren. Hoewel niet
formeel, werd de vergadering toen toch prac-
tisch geschorst, terwijl mr. Bruch heel ge
moedelijk naar zijn tegenstander ging en
dezen hielp om een amendement tegen zijn
eigen voorstel te redigeeren. Een edelmoedig
heid, die weldra werd beloond, doordat de
Raad de amendementen zoowel van den heer
Visser als van den heer Groenendaal ver
wierp.
Zoo waren wij dan ten slotte aan het
groote punt, het autobusvraagstuk genaderd.
De heer De Braai vroeg het woord voor een
motie van orde. De tramcommissie, zei hij,
is in deze zaak niet voldoende gehoord. Laten
wij daarom het voorstel terugsturen om het
eerst in zijn geheel door de tramcommissie
te laten behandelen. Wethouder Reinalda
zei, dat deze mededeeling slechts ten deele
waar was. De tramcommissie heeft zich wel
over het beginsel van al of niet gemeente
lijke exploitatie uitgesproken. Daarover kan
de Raad dus nu beslissen; en het is ook
wenschelijk, dat hij dit doet; dan weten B.
en W. waaraan zich in dit opzicht te hou
den. Voor de nadere uitwerking kan
dan de voordracht aan de tramcommissie
worden gezonden. De voorzitter deed daarop
het juiste ordevoorstel om dan eerst het
voorstel-Peper in behandeling te nemen,
waarbij het beginsel duidelijk is gesteld',
wanneer daarover beslist is, kan over het
voorstel-de Braai gestemd worden. Ten slotte
was de Raad het er over eens, dat dit maar
de beste manier van doen was en begon een
eindeloos debat over het beginsel van ge
meente-exploitatie! De heer Peper mocht het
eerst van wal steken en hij begon met een
veertig jaar terug den strijd om de gemeen
tebedrijven tegen concessionarissen op te
halen. En de heer Gerritsz ging later op
dezelfde manier op de zaak in. Dikke boeken
kwamen daarbij zelfs te pas. Men kan zich
eenigszins voorstellen, waar het heen gaat.
wanneer heel die oude historie van de wor
ding der gemeentebedrijven weer eens wordt
opgehaald! Terecht voerden later de heeren
Castricum, Van Liemt, Klein en anderen
daartegen aan, dat dit alles buiten het debat
omging. Een gas-, waterleiding-, electrici-
teitsbedrijf is nu eenmaal niet met een tram-
en autobiisbedrijf te vergelijken. Het dogma
van de gemeentelijke exploitatie, door de
heeren Peper en Gerritsz naar voren ge
schoven, werd dan ook door de katholieke
en andere rechtsche raadsleden afgewezen.
De heer Gerritsz trachtte uit politieke pro
gramma's, o.a. ook uit het katholieke ge
meenteprogram te bewijzen, dat ook christe
lijke, democratische raadsleden verplicht
waren, om met een. voorstel tot gemeente
exploitatie mee te gaan, wanneer het moge
lijk is een bedrijf met algemeene belangen
daarin om te zetten. De heer Castricum wees
er op, dat de Katholieken geen dogma op
dit punt hebben. Mr. Bijvoet had reeds per
interruptie opgemerkt, dat een officieel
Kath. gemeenteprogram niet bestaat en het
program der R. K. Staatspartij beveelt be
vordering van het particulier initiatief aan.
Welnu de heeren Castricum en Van
Liemt wezen er terecht op bij het tram
bedrijf hebben wij niet met een monopolis
tisch bedrijf te maken, waarbij vitale, alge
meene belangen betrokken zijn. Men kan een
trambedrijf door de gemeente laten exploi-
teeren of door een particuliere maatschappij
Daarvoor moet men elk geval op zich zelf
beoordeelen. En nu is Haarlem om verschil
lende redenen minder voor een overheids-
exploitatie dan voor een particulier auto
bus- en trambedrijf geschikt. Op de eersle
plaats is er een particulier trambedrijf. Daar
mankeert heel wat aan, maar zoo kwaad
is het toch nog niet, zei de heer Castricum.
En de heer Klein gaf toe, dat, wanneer er
aan de lijnen het een en ander ontbreekt, dit
ook de schuld van de gemeente is. Kan de
tram het helpen, dat de stad nauwe straten
heeft, vroeg de heer Van Liemt. En, wanneer
er moeilijkheden met de arbeidsvoorwaarden
waren aldus de heer Klein is dan de
schuld ook niet bij die rechtsgeleerde raads
leden, die vroeger de concessievoorwaarden
hebben gemaakt? Daarbij werd door enkele
andere leden als de heer Boes nog deze be
langrijke opmerking gemaakt; hoe denkt
men zich een gemeentelijke autobusexploita
tie naast of misschien in concurrentie met
een particulier trambedrijf?
Ziedaar enkele bemerkingen uit het einde-
looze debat, waaraan wij het slot van de
middagzitting en heel de avondzitting be
steed hebben. Tegen half tien kwam Wet
houder Reinalda aan het woord en deze be
gon uiteen te zetten, dat het met het ver
keer in Haarlem allerdroevigst gesteld is.
Vooral de Ceintuurbaan noemde hij slecht.
En wat de concessies betreft, de gemeente
heeft na de Tramwet van 1917 niets meer te
vertellen; de concessies zijn Rijksconcessies
geworden. Wanneer men het er algemeen
over eens is, dat het tramverkeer in Haarlem
onvoldoende is, dan moet men tot aanvulling
met autobussen overgaan. Stelt men zich nu
op het standpunt van het particulier initia
tief, dan most begonnen worden met een
slingerende autobuslijn, welke niet op de
meest gewenschte manier aan de behoefte
voldoet, om de exploitatie rendabel te
maken. Èn het moet juifit andersom zei
de heer Reinalda. Gevraagd moet worden,
wat de Haarlemsche bevolking noodig heeft.
Legt men lijnen aan, die aan de behoefte
voldoen en is men de behoeften vóór, dan
zal de exploitatie op den duur ren
dabel worden. Dat heeft de Amsterdamsche
gemeentetram bewezen. En wat zal nu een
gemeentelijke autobusexploitatie in Haarlem
kosten, welke aan de behoeftebevrediging
kan voldoen, vroeg de heer Reinalda? Hij
Franco bergplaats. Verzegelde zakken. Tevens alle andere soorten Brandstoffen
Bestellingen worden opgenomen door;
schatte het tekort voor 3 autobuslijnen in
het eerste jaar op hoogstens 25.000. Een
dergelijke exploitatie kan een particuliere
maatschappij nooit opzetten, zeide de Wet
houder, tenzij men haar zou subsidieeren.
Wanneer Haarlem het autobusbedrijf In han
den neemt, dan laat de Vram onmiddellijk
de Ceintuurbaan los en kan de gemeente een
behoorlijke regeling voor het verkeer maken.
Aldus stelt de heer Reinalda zich de zaak
voor.
Wethouder Slingenberg verdedigde het
voorstel van de meerderheid van B. en W.
Omtrent het principieele vraagstuk zei de
Wethouder: wanneer er in Haarlem nog
geen tramlijnen waren, dan zou ik allicht
voor een gemeente-exploitatie zijn. Maar nu
het hier een chaos is met het verkeer, moet
een verstandig mensch zeggen; laat de ge
meente in zulk en wespennest de hand niet
steken! Maar als dan van te voren vast
staat, dat een autobusbedrijf aanvankelijk
een strop oplevert, mag men die dan op een
particulier schuiven, is gevraagd. De Wet
houder antwoordde daarop juist: we kun
nen als politieke menschen denken zoöals we
willen, maar'niemand kan ontkennen, dat
overheidsexploitatie duurder is dan particu
liere. Bovendien, wanneer de maatschappijen
daarin een strop zagen, zouden zij er niet
om vragen. En het bezwaar, dat een parti
culiere Mij. de uithoeken der stad zal ver-
waarloozen, is voorkomen, doordat de ge
meente zelf de routes in de concessievoor
waarden vastlegt. Mr. Slingenberg gaf ver
volgens de slechte uitkomsten van dep ge
meentelijken autobusdienst in Arnhem en
Utrecht. Arnhem is er al reeds mee opgehou
den en heeft op de eene lijn Arnhem—
Apeldoorn op een bedrag van 32.000,
14.000 verlies geleden; Utrecht leed resp.
in 1926 en 1927 22.000 en 12.000 verlies.
En wat de becijfering van den heer Reinalda
betrof van een verlies van 25.000 in het
eerste jaar bij gemeente-exploitatie wees mr.
Slingenberg er op, dat bij die berekening is
uitgegaan van een twintig minuten dienst.
Maar dat kan de Raad nooit aanvaarden.
Het zal minstens een tien minuten dienst
moeten worden. Zoo waren er, volgens mr.
Slingenberg nog meer fouten in den opzet
van de gemeentelijke autobus-explotatie,
welke, naar zijn berekening, zeker een verlies
van 80,000 tot 100,000 in het eerste jaar
zou opleveren.
Zoo waren wij dan toch tot de zaak, waar
het eigenlijk om ging, n.m. de autobus
exploitatie in Haarlem, gekomen. Al dat ge
praat over beginselen ten opzichte van al of
niet gemeentelijke exploitatie, had veilig
achterwege kunnen blijven. Alleen de sociaal
democraten huldigen hieromtrent een dogma,
dat uitloopt in algemeene socialisatie. Alle
anderen vragen slechts: wat is in een
bepaald geval het best is en 't voordee-
ligst voor de gemeente. En dat dit hier geen
gemeentelijke autobus-exploitatie is, dat ls
voor ieder nuchter mensch wel duidelijk. De
Raad verwierp het denkbeeld van gemeente
lijke exploitatie dan ook met 21 tegen 14
stemmen en droeg B. en W. op nader met
de tramcommisie te bestudeeren, of een ge
mengd bedrijf of wel een concessie aan de
N. Z. H. T. M„ of dat de Brockway Mij.
voor Haarlem het beste is.
Toen aldus het breed opgezette debat
over gemeentelijke of particuliere exploita
tie als een kaartenhuis in elkaar was ge
zakt, zijn we nog tot aan het midder
nachtelijk uur opgehouden, omdat de heer
Van Liemt zijn, mede door de heeren De
Breuk, Miezerus en v. d. Kamp, ingediende
motie over den aankoop van gronden aan
de Jan Gjjzenvaart, nog gaarne in behan
deling zag komen.
Dat is een rare geschiedenis. Naar de heer
Van Liemt mededeelde, is de gemeente bij
dien koop, waartoe de Raad op 17 Augustus
besloot, leelijk by den neus genomen. De
gronden zijn dringend noodig voor school-
bouw. Wethouder Bruch demonstreerde dit
tijdens het debat nog eens uitvoerig. Maar,
nadat de koop was gesloten, bleek er nog
vijf jaar huur op den grond te zyn. Door
een fout van den betrokken ambtenaar, was
dit te laat ontdekt. Nu stelden de heeren
Van Llcmt c.s. voor om een en ander aan
Gedeputeerde Staten ter kennis te brengen
en hen te verzoeken het raadsbesluit niet
goed te keuren. Dat is wel een uniek geval,
dat de Raad zelf aan een hooger college
verzoekt, om zyn eigen besluit te vernietigen.
Dr. Adriaan zei dan ook: Daar voel ik niet
veel voor. De Raad is in dit opzicht als een
particulier, wanneer wij door een domheid
een rouwkoop hebben, dan leggen wy er ons
zuchtend by neer. Wethouder Slingenberg
advocaat in hart en nieren wist echter
wel een juridische constructie op te zetten,
ten einde de motie-Van Liemt aannemelyk
te. maken. Maar mr. Bijvoet liet zich door
deze gladheid niet van de wys brengen en
voerde, o. 1. zeer juiste, juridische bezwaren
tegen een dergelyk verzoek aan Gedeuteerde
Staten aan. Hij gaf dan ook in overweging,
om dit deel van de motie te schrappen en
den Raad alleen te laten constateeren, dat
hy een dergelijk besluit niet zou genomen
hebben, wanneer hij alles geweten had. Met
19 tegen 16 stemmen werd dit goedgekeurd.
O. i. had men nog verstandiger gedaan, om
het maar bij de gevoerde discussies te laten.
Gedeputeerden zyn toch al op de hoogte
van de zaak daar ls al voor gezorgd. Een
officieele en openbare uitspraak: we zyn
bedrogen en we hebben spijt, heeft iets van
een slag in de lucht.
Te Surhuizum is de heer Joh. Jan Veen-
stra oud 101 jaar overleden.
Besprekingen in den Amsterdamschen Raad
In het Dinsdagavond gehouden comité-
generaal van den gemeenteraad van Amster
dam. is, volgens de „Tel.", ter sprake ge
komen het voornemen van het van Heutsz-
Comité om in de toekomst in de hoofdstad
een standbeeld voor generaal Van Heutsz
op te richten.
Doel dezer bespreking was het oordeel van
den raad in te winnen. De soc.-dem. en com
munistische fracties waren tegen het plan.
Er zal nu tusschen het gemeentebestuur
en het comité nog nader overleg worden ge
pleegd omtrent de uitvoering van het denk
beeld. Een plaats voor het standbeeld is
nog niet vastgesteld. Vroeger is wel eens
gedacht aan het Museumplein of het plant
soen bij het Koloniaal Instituut.
De toestand van Z. D. H. Mgr. A. J. Cal-
lier Is stationnair. Mgr. blijft zwak, maar is
overigens opgewekt van geest.
Geen stelselmatige weigering van
socialistische geschriften.
Onlangs stelde het Tweede-Kamerlid de
heer Kleerekooper den minister van Justitie
eenige vragen over de verstrekking van
lectuur in gevangenissen.
In antwoord hierop zet de minister thans
uiteen, dat het uitgangspunt van den vra
ger als zouden-eenerzyds in gevangenissen
anti-socialistische geschriften ter lezing wor
den uitgereikt, terwyl anderzyds socialisti
sche geschriften als verboden lectuur wor
den aangemerkt, niet juist is. Behalve boe
ken of naast boeken voor algemeen gebruik
bevatten de gevangenisbibliotheek ook af-
zonderlyke afdeelingen voor Protestanten,
Roomsch-Katholieken, Israëlieten enz.
Te 's-Hertogenbosch komt in de R.K. af-
deeling inderdaad ook voor „Het socialisme"
door Viktor Cathrein S. J. Dat werk wordt
beschouwd als lectuur voor meer ontwikkel
den onder de R.K. gedetineerden. Het wordt
dan ook sporadisch ter lezing verstrekt.
In de beschikbaarstelling in dien beperkten
zin van dit boek kan de minister niets
onoirbaar zien. Aan den anderen kant is het
den minister niet bekend, dat socialistische
geschriften als zoodanig, behoudens dan
voor zoover daaronder zyn begrepen ge
schriften van bepaald revolutionnairen in
houd, stelselmatig worden geweerd.
Ten gevolge van een loonsverlaging
voor de rijswerkors
De Centrale Bond van transportarbeiders
meldt het volgende:
By het weer te werk stellen van ryswer-
kers by de Zuiderzeewerken kregen deze
van den uitvoerder te Medemblik de mede
deeling, dat een andere loonregeling zou
worden toegepast. Het grondloon 28.50
plus 0.10 premie per M afgeleverd werk,
werd gewyzigd in 0.30 per M. en een
voorschot hierop van 25 per week.
Deze nieuwe regeling beteekende een
loonsverlaging van 7 tot 10 per week.
Een schryven van den Bond aan de direc
tie van de M. U Z., waarin weder Invoering
van de oude regeling verzocht werd, had
geen gevolg.
De directie beriep zich op een andere
regeling.
Dit antwoord kwam ter sprake In een ver
gadering van alle betrokken ryswerkers te
Medemblik op 7 Februari j.l. Met algemeene
stemmen werd besloten, uit deze vergadering
een schryven aan de directie van de M.U.Z.
te richten, waarin men eischte dat de oude
regeling binnen een week zou worden inge
voerd.
Blyft de directie van de M.U.Z. nu op haar
standpunt staan, dan is een staking onver-
mydeiyk.
Nog kans op een vergelijk.
In verband me': de tegen 18 Februari a.s.
in het maatkleedingbedrijf aangekondigde
uitsluiting, meldt de „Tel." het volgende:
Zooals men weet, waren er verschillende
conferenties tusschen werkgevers en werk
nemers geweest. De patroons hadden zich
bereid verklaard hun eischen te laten val
len en het collectief contract op de oude
voorwaarden voor een jaar te verlengen,
mits ook de kleermakersbonden hun reeds
gepubliceerde eischen zouden terugnemen,
hetgeen deze echter weigerden.
Aangezien de werkgeversbond geen aanlei
ding had nadere voorstellen te doen, gaf
men den patroons instructie den in hun
dienst zynden georganiseerden werklieden
aan te zeggen, dat er na den eersten betaal
dag na 15 Februari (dus na den 17den of
18den) geen werk meer voor hen zou zijn.
Tevens werd in het schryven medegedeeld
dat, indien er voor dien tijd tusschen werk
gevers en arbeiders overeenstemming zou
zijn bereikt, deze opzegging zou vervallen.
Er is dus nog kans tot een vergelijk. Naar
wij vernemen, zullen de ongeorganiseerde ar
beiders, waarvan het aantal vrij belangryk
is, hun werk blyven voortzetten.
Langs den Kruisweg naby den geniedyk
te Haarlemmermeer, aan de overzijde van
het water, staat een huis, bewoond door den
tuinder J. Dinsdagnacht ontdekten de be
woners, dat er brand was ontstaan in de
aangrenzende schuur. Wyl de brand zich
nogal ernstig liet aanzien, werd de brand
weer van Hoofddorp gewaarschuwd, die
spoedig arriveerde, het vuur tot de schuur,
die geheel afbrandde, wist te beperken en er
in slaagde het woonhuis te behouden. Oor
zaak onbekend; verzekering dekt de schade.
De kunstschilder H. F. Boot, die als leeraar
verbonden is aan de Vrye Haarlemsche
Schildersschool, exposeert thans in den
kunsthandel J. H. de Bols. Als kunstenaar
is Boot in Nederland zeer goed bekend, wat
o.a. blykt uit de verschillende critieken, die
over zyn werk in de dagbladen verschenen
zyn, byv. het volgende;
„En de inzending van Boot; een van die
trouwhartige en overtuigde voortzetters van
een gevestigde traditie, in wiens Bescheiden
werk, gevoelig van kleur, knap van teelce-
ning, het rustige zelfvertrouwen en de vol
hardende toewyding van een zuivere schil-
dersnatuur zich openbaren. Byzonder troffen
ons in zijn groep het, portret van een roo
kenden man en dat van een jong meisje, en
de in lichte kleuren geschilderde bloemen."
het werk van Boot, hoewel ditmaal
minder sterk, blyft een aangenamen indruk
van kundigheid en distinctie wekken. Vooral
het stilleven van boeken is degelijk door
werkt en goed opgebouwd. De vele boeken en
de vele andere zaken, los en bijna rommelig
op de tafel gestapeld, en verspreid, het is
alles plastisch en stoffelijk verantwoord en
kundig geschilderd. De kleuren zyn wat flets,
men zou ze wat frisscher en levendiger wen-
schen."
Boot komt hier zeer goed voor den
dag, zelfs beter dan op zyn hommage op de
Onafhankelijken. Ik althans moet bekennen,
dat deze bescheiden schilder me nog niet zoo
sterk impressioneerde als met zyn twee
groote, breed-opgevatte stillevens met zaag,
een verfrommeld pajier, van een mooie be
storven kleur en een diepen, fenereuzen
toon. Hy is van de edele nakomelingschap
van een Breitner."
André Meller schreef in een Fransch tyd-
schrift over Boot's werken op de tentoon
stelling der Onafhankelyken „H. F. Boot is
een kunstenaar van beteekenis en van on
dervinding, bovendien een bekend en hoog
geschat leeraar Als kunstleeraar moet hy
een uitstekend leider zyn, want hy kent het
waarom der dingen en schildert volgens
vaste beginselen, wetend wat hij doet en wat
hy wil en tegelyk de redenen kennend waar
om hy iets wil.
Zyn inzending naar de Onafhankelyken
is groot, geeft stof voor een waardeering van
het geheel en bevestigt de theorieën van den
kunstenaar. Hij bezit de absolute zekerheid
van teekening, een diepgaande kennis van
de picturale waarde der dingen, en van hun
beteekenis in de ruimte."
Elders leest men in een critiek;
„Het spreekt vanzelf dat Boot niet altijd
dezelfde hoogte bereikt, maar zyn werk
blykt nooit zonder eigen karakter; altijd
van een contemplatieve ingetogenheid, die
aangenaam aandoet, zelfs als een werk ove
rigens niet sterk is."
Boot's inzending heeft iets overtui
gends. Hy oogst de vruchten van een stage,
toegewyde, ietwat beperkte werkwijze. Een
gevoelig schilder van den gryzen toon was
hij steeds. Die toon is tot kleur verhelderd.
Niet het minst belangryk acht ik zyn
portretten, die hij uit het gevoelig modelé
opbouwt en als kleur- en toonwaarde be-
grypt. Men vindt hier zijn ongemeen knappe
aquarel van een dame met blozend gelaat
en in blauwe japon. De oogen van dit breed
en vast gepenseelde portret geven het geheel
iets zeer suggestiefs, de suggestie van het
leven.
Interessant ls de doorstoofde kleur van
een mansportret, de man met de steenen
pyp. Het compleetst ls hy misschien In een
geschilderd meisjesportret, waar de kleur-
werking tot een fyne, gevoelige plastiek ver
klaard werd. Het is een zeer bescheiden, on
opvallende. beperkte kunst, die echter altyd
het accent heeft der innigheid.
N. V/olf schreef tenslotte eens dan
de belangryke inzending van den Haarlem-
schen schilder F. H. Boot. Deze maal trekt
hy, die gewooniyk als portret- en figuur
schilder op den voorgrond treedt, de aan
dacht door zyn zeer geslaagde stillevens.
Een stilleven met een Keulschen pot ls by
zonder mooi van kleur, uitmuntend van
kompositie een stilleven met zaag, met
buste en vooral een stilleven met lamp zyn
vol fijne tonen en fraaie kleuren, vol atmos-
pheer ook In een stilleven met verfrommeld
papier bewonderen wij den prachtigen gou
den toon, die over de kompositie ligt, al is
het geheel ook wat overvuld. Een en ander
bewijst Boot's knap en groot talent. Als ge
heel draagt ook Boot's werk by tot de be-
langrykheid en de aantrekkelykheid der
tentoonstelling."
Lectuur in de gevangenissen. Geen stelsel
matige weigering van socialistische lec
tuur.
Dreigend conflict bfl de Zuiderzeewerken.
Standbeeld voor generaal Van Heutsz.
Besprekingen in den Amsterdamschen Raad.
De aangekondigde uitsluiting In de klee
dingindustrie.
Algemeene ledenvergadering der Ned. R.
K. Reisvereeniging te Rotterdam.
Een verzoek aan de burgemeesters ta zake
de oorzaak van ziekteverschijnselen van het
centraal zenuwstelseL
De Belgische minister Hymans over de ka-
nalenkwestie en het verdrag tusschen Neder
land en België.
Groote inbraak te Schevenlngen. Etalage
kast van een juwelier leeggeplunderd.
Turksche artfllerie-offlcieren te Utrecht.
Algemeene vergadering van den Ned.
R. K. Hanzebond van Slagerspatroons.
Burgersdijk-herdenking. Het vijfde eeuw
feest van zyn geboorte.
De eerste Noorsche arbeidersregeering ten
val gebracht.
Het Zuid-Slavische Kabinet afgetreden.
De buitenlandsche politiek van Groot-
Brittannië. Een rede van Sir Austen Cham
berlain.
De Internationale Perstentoonstelllng in
Keulen.
De Duitsche metaal-industrieelen berei
den zich voor op een scherperen strijd.
De Pan-Amerikaansche Conferentie neemt
een voorstel aan voor een transcontinen-
talen weg. Over de geheele lengte van Noord-
Midden- en Zuid- Amerika.
%ttuynrru7
Barometerstand 9 uur v.m. 768. Stilstand.
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.30.
Hoogste barometerstand 779.8 m.M. te La
Coruna.
Laagste barometerstand 727.7 m.M. te
Nordöyan.
Verwachting: Matige, later wellicht weer
toenemende W. tot Z. W. wind, betrokken
tot zwaar bewolkt, eenige kans op regen
buien, iets kouder.
Gisterenmiddag half drie brak brand uit
in de electrische wasschery van den heer N.
Molenkamp aan den Hagelingerweg te Sant
poort.
De brand ontstond op den droogzolder,
waar twee kachels voor de benoodigde warm
te worden gestookt. Geholpen door den
krachtigen wind stond direct de geheele
wasschery met aangebouwde mangel- en
sorteerkamer in lichte laaie, 't Is aan tegen
woordigheid van geest te danken, dat nog
veel waschgoed is gered kunnen worden.
Binnen korten tyd was het bluschmate-
riaal aanwezig en werd het vuur krachtig
aangepakt, waardoor het mogelyk werd, dal
het dubbele woonhuis gespaard bleef.
Met één uur was men het vuur meeste;
en toen bleek, dat het geheele perceel wai
uitgebrand. Zeer waarschynlyk zyn de ma
chines slechts licht beschadigd.
De schade, die op ongeveer tweeduizend
gulden geschat wordt, uitgezonderd dal
thans het bedryf tydelijk een ander onder
komen moet hebben, wordt door verzekering
gedekt.
Boeken en bescheiden in beslag genomen.
Dinsdagmiddag hebben de Officier v. Jus
titie te Den Haag, de rechtercommissaris van
Haarlem, de commissaris van Politie te
Utrecht, vergezeld van den burgemeester van
Leidschedam en eenige ryksrechercheurs "n
inval gedaan by den heer W. aan den Broek-
weg te Leidschendam. Een aantal boeken en
bescheiden is in beslag genomen. De reden
van dezen inval is nog niet bekend.
Volgens geruchten zou 't niet uitgesloten
zyn, dat corruptie vermoed wordt, daar do
heer W.- voorheen directeur van de gasfa
briek te Leidschendam was en eeq
gasmeterfabriek aldaar exploiteert.
