In en om Haarlem
a
ONDER ROOD SCHRIKBEWIND
Voornaamste Nieuws
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1928
HET LOT DER ARBEIDERS
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
EEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16789
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAl
Uit den Gemeenteraad.
Hebben zij het nu beter?
Ernstig ongeval in een
ijzergieterij te
Sliedrecht
De toestand van Z.D.H. den
Bisschop van Haarlem
Congres van R. K. Patronaats-
belangen
Wegens poging tot vergiftiging
DE AANKOOP
VAN GRONDEN AAN DE
JAN GIJSENVAART
Het raadsbesluit door
Ged. Staten vernietigd
Ernstig ongeluk te Medemblik
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegrafisch Weerbericht.
Een bijzonder leerstoel aan
aan de gemeentelijke Universiteit
te Amsterdam
De werkverschaffing door het
Rijk gesteund
Kardinaal van Rossum bijna
geheel hersteld
Het lossen van de „Shonga"
De opstalrechten in de
Haarlemmermeer
Groote brand te Hoorn
Alles is verzekerd.
BUREAUX:NASSAULAAN49
Telefoon No. f3866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: pei weck 25 ct.j pe»
kwartaal f J.25; per pest, per kwartaal
1 3.58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1—4 regels 60 ct. p- plaatsing;
elke regel meer 15 ct-, bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusscbcn den tekst 60 ct. per regel.
Alle aöonnék. cp dit blad zijn, ingevolge de verzekermgs voorwaar den fSOGO,
Levenslange geheels ongerchi! iheid tot werken door f 7Kf)
ii»/ «u.*
bij een ongeval met f ^i^fl ^1 verlies van een hand, f I9C bij verlies van een f Cfl bij 'n breuk van f l f| tij verlies v.
docdelijken afkopa AUU. een voet of een oog; duim of wijsvinger; 1 been of arm; andere vin
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen 1 OUUU. verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen:
een
vinger.
,4
Toen er nog bewegingsoorlogen werden
gevoerd, kwam hei, niet zelden voor, dat een
troependeel zich van de hoofdmacht af
scheidde en op een ander bedreigd punt ging
opereeren ten bate van het gemeenebest.
Alzoo deed ook de Haarlemsche gemeente
raad Woensdagmiddag. De legermacht werd
gesplitst. Een colonne van twee wet
houders en vier raadsleden werd gedeta
cheerd naar de Provinciale Griffie aan de
Jansstraat, om daar, voor het college van
Gedeputeerde Staten. Haarlemsche belangen
te bepleiten. Men zie het verslag van die
zitting elders in dit blad. De hoofdmacht
der raadsleden bleef geconcenlre rd op het
Prinsenhof. Maar gelijk iedere vergelijking
mank gaat, klopt de onze ook niet geheel.
Want, wat in een goed geregeld leger nim
mer zou hebben plaats gevonden, gebeurde
hier. Terwijl de hoofdmacht Ijverig werkte
aan het formuleeren en smeden van nieuwe
raadsbesluiten, was het detachement in de
Jansstraat bezig met vroeger genomen
raadsbesluiten te ondergraven, voldragen
werk van de hoofdmacht te vernielen. Booze
tongen vertellen zelfs, dat een groot deel
der raadsleden met welgevallen de vernie
tiging zal vernemen van het raadsbesluit,
waarbij de gemeente eigenaresse trachtte te
worden van den grond bij de Jari Gijzen-
vaart en als nu de middelmatig snuggere
Haarlemsche belastingbetaler met deze we
tenschap bij zich zeiven argeloos de opmer
king maakt, dat er dan toch iets schijnt te
haperen aan de manier, waarop in Haarlem
sommige raadsbesluiten geboren worden, dan
is hij, dunkt ons, niet ver van de waarheid
af.
Bepalen wij ons verder tot da op dezen
gedenkwaardigen middag door het hoofd
leger, onder aanvoering van burgemeester
Maarschalk, verrichte operaties.
De zitting om nu weer in vredestaal te
spreken bestond "uit twee van elkaar te
onderscheiden gedeelten.
Het eerste, dat liep van klokke half twee
tot omtrent 4 uur, muntte uit door groote
rumoerigheid. Raadsleden, die het weten
kunnen, beweerden, dat het „zóó nog nooit
geweest was". Een gordijnvuur van venijnige
interrupties siste dor de raadzaal. Liefe
lijkheden als „je liegt het" en „schaam je",
waren voor een spreker nog lang.niet sterk
genoeg om door den voorzitter tot de orde
te worden geroepen, daarvoor moest het
raadslid Oversteegen de leden van het Bur
gerlijk Armbestuur voor een „bende" uit
maken en voor „klaploopers op de gemeen
tekas." Toen ging des heeren Maarschalk's
hamer dreigend omhoog en timmerde op
de tafel, terwijl de berispende stem van
den voorzitter het rumoer trachtte te over
meesteren. Maar rood van opgewondenheid
krijschte de anti-stemdwanger, dat hij zich
van de terechtwijzing niets aantrok, dat hij
zijn uitlating niet introk, waarop hem, op
voorstel van den voorzitter, door den ge
meenteraad het woord werd ontnomen. Al
leen de heer Peper vond het geval blijkbaar
wel lollig en stemde voor voortzetting van
de beraadslagingen in dezen zelfden trant.
De storm zat intusschen in de lucht. De
hoofden waren rood: de monden stonden
niet stil; elk oogenblik flitste er een inter
ruptie door de zaal; alle raadsleden waren
geprikkeld en prikkelbaar en de bom barst
te. toen de nestor van den raad in hoogst
eigen persoon, midden In een discussie, die
hij voerde, den voorzitter verweet, dat alle
leiding in de vergadering zoek was. De foto
graaf van het foto-bureau „Hollandia" was
jammer genoeg niet aanwezig om de booze
hoofden van voorzitter en raadsnestor op dit
moment aan de gevoelige plaat toe te ver
trouwen. Het zou geen portret zijn geweest,
maar een stemmingsbeeld.
Toen werd er, om half vier ongeveer, pau
ze gehouden, omdat de wethouders, de heer
Mr. Slingenberg en de heer Reinalda, neg
niet terug waren van hun uitstapje naar de
Jansstraat en de nog te behandelen agenda
punten door hen verdedigd moesten worden.
Die pauze werd gezellig. De sigaren en
knusse pijpen kwamen voor den dag, de
boden brachten thee en koekjes en onder
wijl hadden de meeste raadsleden het ver
slag gelezen van de rechtszaak tegen de
Nieuwe Haarl. Courant, wat veel stof tot
commentaar opleverde.
Het tweede deel der zitting was veel kal
mer. De raadsleden bleven nu op hun plaats
en luisterden naar de debatten die belang
rijker waren dan die van vóór de pauze
Bü het voorstel van B. en W. om den
geneeskundigen en schoolartsendienst in het
yoormalige Schoten te reorganlseeren, werd
een, naar onze opvatting, vcor Haarlem on
gewone discussie vernomen .Tot nu toe was
het gewoonte om beraadslagingen over per
sonen in geheime raadszitting te houden
maar tot onze verbazing, begon niemand
minder dan het oudste raadslid In het
openbaar In twijfel te trekken of een met
name genoemd geneesheer uit Schoten wel
geschikt zou zijn om over het kinderhuls
van het Stadsarmenhuis te gaan. De ge
neesheer zou het te druk hebben, waarop
Mr. Bruch snedig de vraag stelde, of een
geneesheer, naarmate hij drukker practijk
krijgt, ongeschikter wordt om zieke kinderen
te verplegen. Bovendien, merkte hij op, den
betrokken geneesheer de verzorging van het
Kinderhuis ontnemen, zou gelijk staan met
hem een premie toe te kennen voor onge
schiktheid, want, wordt hij niet aange
steld, dan moet hem toch wachtgeld worden
uitbetaald krachtens de annexatie-wet. Het
was bij deze gelegenheid, dat de raadsnes
tor zich boos maakte. De voorzitter ste'de
voor het eerst eens in de practijk te pro-
beeren, maar rget eenige stemmen meer
derheid zag de heer v. d. Kamp zijn voor
stel aangenomen.
De heer Van Kessel gaf een zeer goede
beurt met in de bres te komen voor de be
langen van de bewoners van de Ramplaan
en omgeving. De bewoners van dit gedeelte
van het geannexeerde deel van Overveen
betrokken vroeger hun drinkwater natuur
lijk van de gemeente Bloemendaal. Om aan
sluiting aan die waterleiding te krijgen, heb
ben zij vroeger eerst 'n bedrag moeten stor
ten naar gelang van het inkomen. Dat be
drag liep van 10 tot 100. Bovendien
moesten zij de dienstleidingen bekostigen,
wat ook een bedrag van 80 9D kon
zijn. In Haarlem betalen de waterverbrui
kers die kosten niet, maar daar siaat tegen
over, dat de waterprijs in Haarlem aanmer
kelijk hooger Is dan in Bloemendaal, omdat
de genoemde kosten In den Haarlemschen
waterprijs zijn verrekend. Met ingang van
1 December 1927 is Haarlem echter, krach
tens de annexatie, water gaan leveren aan
die bewoners. Op een goeden dag kregen zij
een briefje thuis van de Haarlemsche duin
waterleiding met verzoek zich binnen
drie dagen als afnemers van het Haarlem
sche water op te geven en een waarborg
som van 3.60 te storten. Dit hield tévens
in natuurlijk, dat zij voortaan den Haar-
lemt hen waterprijs zouden betalen, oftewel
?6 ct. per kub. meter, tegen 20 cent, die
.-ij vroeger aan Bloemendaal betaalden. Over
terugbetaling van hun reeds gestorte gelden
werd niet gerept en aan de waterlevering
veranderde niets. Haarlem koopt het water
van Bloemendaal voor 15 cent per kub. me
ter en verkoopt het aan de bewoners voov
36 cent. Een aardige winst, maar het is te
begrijpen, dat de bewoners daar geen vrede
mede namen. De heer van Kessel, die zich
eindelooze conferenties met de gemeentebe
sturen van Bloemendaal en Haarlem ge
troost heeft over deze zaak, gaf, naar aan
leiding van een ingekomen adres der be
trokken bewoners, een klare uiteenzetting
van de zaak, waarin hij, alhoewel niet in
alle opzichten alle argumenten van adres
santen onderschrijvende, zich op een nuch
ter, maar zakelijk standpunt stelde en zeer
terecht betoogde, dat de bewoners van de
Ramplaan en omgeving niet minder royaal
moeten behandeld worden dan andere
Haarlemmers. Hij had de groote voldoening
uit den mond van den heer Mr. Heerkens
Thijssen te vernemen, dat een afdoening
van deze kwestie nog wacht op een regeling
tusschen de gemeefiten Haarlem en Bloe
mendaal, waarbij aan deze laatste gemeente
gelegenheid gegeven wordt, door eigen ter
rein transportbuizen te leggen naar Aerden-
hout en Vogelenzang. De wethouder verze
kerde echter, dat in alle geval de bewoners
vergoeding zullen krijgen voor de vroeger
door hen gemaakte kosten .zocdat zij In
dezelfde conditie zullen komen als de an
dere Haarlemsche waterverbruikers.
Na de pauze voelde de heer v. Llemt den
wethouder aan den tand over de vooruit
zichten van de P. E. G. E. M. In 1922 heb
ben de Provincie Noordholland, de gemeen
te Amsterdam en. de gemeente Haarlem
een naamlooze vennootschap opgericht tot
het opwekken van electrischen stroom. De
drie genoemde verbruikers zouden clan den
stroom betrekken van de P. E. G. E. M. en
het voordeel zou zijn dat de kostende prijs
van stroom aanzienlijk lager zou zijn dan
als elk dezer drie lichamen zelf centrales
zou exploiteeren. Er is tegen de totstand
koming van de P. E. G. E. M. indertijd veel
bezwaar gemaakt, omdat wü in Haarlem een
goed geoutilleerde centrale hadden, die goed
koop stroom opwekte en later zijn er aller
lei geruchten gegaan over moeilijkheden,
die de totstandkoming van de P.E.G.E.M.
ontmoette en zelfs over de groote kosten,
waarmede opwekking van stroom door de
P. E. G. E. M. gepaard ging. Nu werd we
derom een voorstel gedaan om het door
Haarlem te verstrekken voorschot aan de
P. E. G. E. M. te verhoogen en deze gele
genheid werd door den heer v. Llemt en
anderen benut om den wethouder, die tevens
commissaris van de P. E. G. E. M. is, ge
ruststellende verklaringen te doen afleggen.
Zijn de inlichtingen door den wethouder
verstrekt juist, dan is de P. E. G. E. M. op
dit moment, ook voor Haarlem, zeer voor-
deelig, na in 1923 en 1924 eenige moeilijke
*aren te hebben doorgemaakt. De mededsc-
lingen waren wel geruststellend, alhoewel
het natuurlijk zeer moeilijk is nu een juis'e
vergelijking te maken met wat het G. E. B.
in Haarlem zou presteeren. Indien het niet
bij de P. E. G. E. M. ware aangesloten.
Maar geruststellend waren de mededeelingen
wel, en de heer van Liemt verklaarde zich
dan ook bevredigd.
Hierbij bleek, dat na den aanleg van een
centrale te IJmuiden ten behoeve van de
P.E.G.E.M., over eenige jaren dus op z'n
vroegst overwogen zal worden of de Haar
lemsche Centrale zal worden stilgelegd.
Daarbij zal dan bepaald moeten worden
of in zulk een bedrijf de bedrijfszekerheid
van Haarlem nog wel voldoende gewaarborgd
is. De heer van Kessel kreeg Intusschen de
voor de hand liggende verzekering, dat het
Haarlemsche personeel van het stilleggen
der Centrale geen nadeel zal ondervinden en
de heer v. Liemt nog de verklaring, dat het
kapitaal, wat Haarlem in de P.E.G.E.M.
steekt, In alle geval veilig is.
De wethouder stelde bij deze bespreking
nog een voordeeltje voor de gemeente in
uitzicht door te vertellen, dat in de begroo
ting als kostende prijs voor één K. W. U.
electrischen stroom 2 cent is aangenomen,
terwijl de echte prijs vermoedelijk maar 1.3
a 1.4 cent zal zijn. Gerekend over 5 mil-
lioen kilowatt, Is dit van groote beteekenis.
Het laatste belangrijke punt, dat werd
aangesneden, was de stichting van een Ge
meentelijke Hypotheekbank. Dit voorstel was
gedaan door de heeren Gerritsz e a., vooral
met het doel om de uitgifte van gronden
in erfpacht hier ter stede te bevorderen.
Immer wordt geklaagd, dat hypotheekban
ken zoo moeilijk gelden verstrekken voor ge
bouwen, die cp erfpachtsgrond zijn gebouwd.
Namens de sociaal-democratische fractie
verdedigde de heer Gerritsz dit voorstel en
hij deed dit, van zijn standpunt beschouwd,
zeer verdienstelijk, maar al de door hem
aangevoerde argumenten werden bestreden
door den heer Wolzak, die er o.m. op wees,
dat de Gemeentelijke Hypotheekbank in den
regel geen succes is en dus blijkbaar over
bodig; door den heer Roodenburg, die o m.
wees op het gevaar voor hypotheekbanken
om gelden te beleggen In goederen op een
zoo kleine uitgestrektheid als Haarlem, ter
wijl andere hypotheekbanken het risico
tegen tijden van depressie verdeelen over
het geheele land; door den heerv. d. Kamp
en door wethouder Slingenberg. Met ge
noegen hebben wij van den wethouder deze
uitlating vastgelegd, dat, wanneer een erf'
pachter moeilijkheden mocht hebben met het
verkrijgen van hypotheek, hetzij wat de
hoeveelheid betreft, hetzij wat de te beta
len rente aangaat, het gemeentebestuur hel
pend zal optreden. Stond het lot van het
voorstel al niet lang vast, dan ware het
pleit na deze mededeeling toch wel beslecht
geworden. Het voorstel kelderde met 2412
stemmen.
Bij de rondvraag had de heer Klein groo
te voldoening van zijn vragen omtrent de
huisvesting van het Museum voor Kunst
nijverheid. Dit Museum .verdreven uit het
Paviljoen, dat verbouwd wordt tot Provin-
XII.
Men zou zoo zeggen:
In een wereldstad, waar de socialisten
die steeds gouden bergen beloven vol
komen heer en meester zijn en zulke
enorme sommen opeischen van de „bour
geoisie", daar moeten de arbeiders wel in
een Dorado leven!
Dat zou men zoo zeggen, ja! maar t
is heel serieus, dat de enthousiaste redac
teur van .„Het Volk", de roode Weensche
specialist in zijn vele artikelen van deze
allerbelangrijkste kwestie niet, of hoege
naamd niets gewaagd heeft.
Er valt ook werkelijk niet veel opwek
kends van te vertellen: en telkens, als
wij in onze conferenties met katholieke lei
ders de vraag stelden, welke ons op de
lippen brandde: „hebben de arbeiders en
de armen het in Weenen nu zooveel beter
dan elders, waar „kapitalistisch" geregeerd
wordt," dan luidde stereotiep het antwoord:
„Aber nein!" De socialisten hebben
wel belóófd, maar gegeven allerminst; zelfs
als men rekening houdt met de algemeene
armoede en ellende van de zwakke broeders
en zusters in Európa, dan is het hier nog
wel extra slecht!
We zijn er eens wat dieper op ingegaan
dan de redacteur van „Het Volk": we heb
ben ons laten Inlichten omtrent de nood
zakelijke levenskosten voor een arbeiders
gezin, omtrent gebruikelijke arbeidsloonen en
uitkeeringen bij werkloosheid.
En als we hieronder In het kort onze
bevindingen weergeven, dan moet de
Nederlandsche arbeider, die „zucht onder
het slavenjuk van het kapitalisme" en de
„zegeningen van een rood bewind" niet mag
deelen, voor zichzelf maar eens uitmaken,
of hij vanuit het „kapitalistische" Nederland
gaarne naar de roode heilstad Weenen zou
worden overgeplaatst.
Hoeveel heeft een arbeidersgezin in Wee
nen per week noodig, om, gezien de prijzen
van levensmiddelen, enz., behoorlijk te kun
nen rondkomen?
Antwoord:
De levenskosten-in-doorsnee voor een ar
beidersgezin, bestaande uit man, vrouw en
twee kinderen, komen per week op ongeveer
90 Shilling (dat is ongeveer 31.50).
Dat klopt vrijwel met den indruk, welken
wij bij onze vaak herhaalde bezoeken aan
Weenen hebben opgedaan: het leven is er
niet goedkoop!
Ook niet in vergelijking met Holland.
Nu rijst de vraag:
Welke loonen worden er dan verdiend?
Het is natuurlijk heel moeilijk om niet
te zeggen: onmogelijk van de loonscha
len In Weenen een volledig beeld te geven;
naar gelang van de conjunctuur zijn de
loon-in-doorsnee er buitengewoon verschil
lend.
Veel erger dan in menigen „kapitalistl-
schen" staat.
Vraag en aanbod geven veelal de beslissing.
Maar iets positiefs willen wij er toch van
vertellen
Geschoolde arbeidskrachten hebben op
normalen leeftijd een minimumloon van 85
Groschen (d.i. 30 cent) per uur 13.50
per week; deze loon stijgen echter, in ver
band met de branche, tot 1.20 Shilling (d.i-
pijn. 42 cent) per uur - 18.90 per week;
de metselaars worden beter betaald de
kleermakers echter weer slechter.
Hulparbeiders (opperlieden, enz.) boven
de 22 jaar hebben in doorsnee een uurloon
van 75 Groschen (d.i. pl.m. 26 cent)
11.70 per week; jongere krachten heb
ben echter, in verband met den leeftijd,
nog lagere loonen, vanaf 48 Groschen (d.i.
pl.m. 17 cent) per uur 7.65 per week.
Een vaste regel bestaat er echter niet:
de oogenbllkkelijke toestanden en verhou
dingen zjjn over 't algemeen doorslag-ge
vend.
Het leven is in Weenen voor de arbeiders
dus „geen bier met suiker".
Maar niet ieder arbeider in Weenen is
zoo gelukkig, werk te kunnen krijgen!
We hebben er alreeds een boekje van
open gedaan.
Dank zij het roode wanbeleid is de werk
loosheid er enorm groot, en op 31 Januari
van dit jaar waren niet minder dan 89.247
arbeiders aangewezen op steunuitkecring!
't Is in Weenen een groot geluk, als je
werk krijgt,als je rood bent
Nu zal men vragen:
Maar wat krijgen die geliefde werklooze
arbeiders dan wel als ondersteuning in de
roode heilstad?
Zie hieronder het nuchter antwoord:
Ongehuwden ontvangen als werkloozen-
ondersteuning per week van 4.414.90;
Gehuwden: van 5.63tot 6.12'/3;
Gehuwden met drie kinderen: van 6.37
tot 7.59^.
We hebben de Shillingen en Groschen
zoo goed mogelijk in Hollandsch geld omge
rekend.
Kan het „kapitalistische" Nederland den
ciaal Paleis, zal gehuisvest worden in de
Vleeschhal aan de Groote Markt. Maar
eerst moet het Rijksarchief verhuizen naar
de tegenwoordige Provinciale Griffie, en
deze verhuizing wacht weer totdat da Pro
vinciale administratie in het Faviljoen is
getrokken. Het kan dus nog eenige jaren
duren en intusschen liggen de kunstschatten
ergens opgestapeld in het Pand. Wethouder
Bruch zegde tce een betere behuizing voor
dat Museum op te zoeken, maar kon den
heer Klein niet ter wille zijn, toen hij vroeg
om de Vleeschhal ongeschikt te verklaren
als Museum. De heer Klein kreeg ook een
bevestigend antwoord op zijn vraag of in de
voorwaarden voor de levering van politie-
kleeding bedongen is, dat rekening moet
worden gehouden met de bepalingen van
•het collectief arbeidscontract en d» heer
van Liemt vroeg of dit wel voldoende was
bekend gemaakt aan gegadigden, want het
had hem verwonderd, dat er onder die om
standigheden maar één inschrijver was.
Verder maakte hij er den burgemeester op
merkzaam cp, dat bij de politie blijkbaar geen
rekening wordt gehouden met de mogelijk
heid 'dat binnenkort de leverantie van rij
wielen wordt uitbesteed. Een poging van den
heer Adrian om een andere plaats voor de
hulpschool in Haarlem-Noord te krijgen, had
geen succes.
toets der vergelijking met het roode Wee
nen doorstaan?
Let wel: wij willen niet beweren, dat de
overheid In Oostenrijk aan de werkloozen
hoogere bedragen zou kannen uitkeeren, ge
zien den verschrikkelijken werkloosheids
toestand. vooral in Weenen; wij wijzen
er alleen maar op, dat dit nu de werkloos-
heidsuitkeeringen zijn in een rood Paradijs,
waar men het toch extra goed meenen moet
met de arbeiders, en vooral met de arme
werkloozen. die voor een groot deel de
slachtoffers zijn van de avontuurlijke eco
nomische proefneming der sociaal-democra
tische Weensche regeering.
O! De Weensche arbeiders moesten eens
leeren inzien, wat hun verdrukkers zjjn!
Niet alleen in geestelijk en moreel opzicht
hebben de roode leiders de arbeidersmassa
daar geknecht, niet alleen hebben zij het
volk „steenen voor brood" gegeven, zooals
uit het bovenstaande wel gebleken is;
zij schrikken er bovendien niet voor terug,
hun vrienden, de arbeiders, van hun ar
moedje nog te plunderen voor allerlei partij-
doeleinden, tot meerdere eer en glorie van
de partij, d.w.z. van de heeren-leiders.
In „Tribunal" heeft een socialistische
arbeider eens uitgerekend, hoeveel geld de
partijleiding hem jaarlijks van zijn tóch al
niet rijk inkomen „aftapt".
„Ik werk," zoo schrijft deze arbeider, „als
smidsknecht; Ik ben gehuwd en vader van
twee kinderen; ik verdien in de week, d.w.z.
in 48 werkuren, 53.73 Shilling (1 Shilling is
pl.m. 35 cent); dat beteekent, na aftrek
van de wettelijke feestdagen, een totaal-
loon van 2709.84 Shilling (is dus ongeveer
950.—) per jaar.
Als gewetensvol huisvader ben ik gewoon
bij den aanvang van ieder jaar een kleine
balans op te maken, die, laat zij dan ook
heel eenvoudig zijn, in ieder geval zeer
nauwkeurig en juist Is.
Mijn totaal-inkomen aan arbeidsloon be
droeg in het afgeloopen jaar 2709.84 Shil
ling (pl.m./ 950.
Voor de vakvereeniglng (metaalbewerkers-
bond) werd ingehouden van mijn loon 62.40
Shilling; voor de partij moest ik uitgeven
10.20 hilling; voor de vereeniging „Kinder-
freunde" en voor twee oudersvereenigingen
12 Shlling; voor mijn abonnement op de
„Arbeiterszeitung" weet wel: in vele ge
vallen moet men de roode krant lezen!
L. S.) 42 Shilling; als bijdrage voor de En-
gelsche mijnwerkers 2 Shilling; voor de ver
siering van het huis in verband met de
viering van 1 Mei en 12 November: 4 Shil
ling.
Alzoo: voor partij en vakvereeniging te
zamen in totaal een bedrag van 136.60 Shil
ling (in Hollandsch geld) ongeveer
47.80.
Zonder hierbij nog te rekenen de ver
plichte contributies voor ziekenkas, voor
ongevallenverzekering, voor werklooren-
fonds, voor arbeidskamer, voor bedrijfsraad,
voor begrafenisfonds, enz.. in totaal tot
een bedrag van254.71 Shilling (in
Hollandsch geld) nog eens ongeveer 90.—.
Het mege tot op zekere hoogte mooi zijn,
dat de Weensche socialistische arbeiders
zooveel over hebben voor hun politieke
partij en voor hun vak-organisatie, alsook
voor hun sociale verzekeringen, het feit,
dat een rood arbeider zich publiek be
klaagt over de afzetterspraktijken van zün
roode leiders, is toch wel frappant.
En 't is kenmerkend voor de hardvochtig
heid der roode leiders, die niets ontzien in
hun streven om dank zij een goed ge
vulde kas het heft In handen te kunnen
houden.
De arbeiders, met hun veelal lage loonen,
moeten „bloeden" om den „heeren" him
machtspositie te verzekeren.'
Ziedaar de liefde van den rooden leider
voor het al dan niet roode „proletariaat"!
Op ieder ander gebied, waar de socialisti
sche regeerders de gelegenheid zouden heb
ben. hun zwakke broeders en zusters tege
moet te komen, gaat het evenzoo.
Om een enkel voorbeeld te noemen:
De armen, die in Weenen dakloos zijn,
vinden In het roode gemeentebestuur hun
ergsten uitbuiter.
Ondanks de „voorbeeldlooze" woningbouw-
politiek van het gemeentebestuur bestaat er
in Weenen een welhaast grenzenlooze dak-
loozen-ellende.
De ongelukkigen vaak heele gezinnen
slapen 's nachts op pleinen en straten
en in parken.
Een gedeelte van deze arme menschen
kan slechts onderdak vinden ln het „Asyl
voor onbehuisden" van de gemeente Wee
nen; en wie zoo gelukkig is. van zoo'n
slaapgelegenheid te mogen profiteeren, die
moet ófwel werkzaamheden verrichten zon
der betaling, ófwel een „hotel-rekening"
voldoen, volgens vastgestelden prijs:
Voor een bed, een haak om z'n goed op
te hangen en 's morgens een bord „vaatwa
tersoep" moet betaald worden 1.12 Shilling
pl.m. 0.40.
De arme onbehuisde moet ln Weenen aan
het rijke gemeentebestuur dus evenveel
huur per nacht betalen als menig bankdi
recteur voor zijn prachtige villa aan den
"eigenaar te betalen heeft.
Neen! De roode leiders in Weenen heb
ben geen medelijden met de arbeiders, noch
met, de werkloozen, noch met de armen.
Zij hebben alleen maar medelijden met
zichzelf.
Hoezeer zij ook in weelde baden!
L. S.
Te Sliedrecht is in de ijzergieterij der
firma Versteeg door tot nu toe onbekende
oorzaak plotseling een met gloeiend ijzer
gevulde gielpsn omgeslagen. In de nabij
heid van deze pan werkten acht arbeiders,
die nog trachten uit den weg te komen,
Allen bekwamen echter brandwonden. Eeni-
gen van hen zijn vrij ernstig aan de voeten
gewond. De gewonden zijn allen naar hun
huis gebracht en worden daar verpleegd.
De toestand van Z. D. H. den Bisschop
blijft dezelfde.
Het Centraal Comité tot bevordering van
R.K. Patronaatsbelangen in Nederland Is
voornemens in de week van 2330 Septem
ber van dit jaar een Congres te houden te
's-Hertogenboseh voor de Eerw. heeren Di
recteuren en voor heeren Commissieleden
van Jongenspatronaten in ons land.
Als onderwerp van het Congres stelt het
Comité zich voor: De verdieping van het
godsdienstig leven m ons Patronaatswerk
on de inrichting van het Jeugdwerk tegen
over de gevaren van den modernen tijd.
Van het Doorluchtig Episcopaat ln Neder-
'and is reeds de volle goedkeuring en toe
stemming voor het houden van dit Congres
verkregen.
Tegen twee verdachten ieder 10 jaar
gevangenisstraf geëischt.
Gisteren heeft de rechtbank te Leeuwar
den behandeld de zaak tegen een 29-jarige
vrouw en een 34-jarigen arbeider te Hoorn-
sterzwaag, beiden gedetineerd, verdacht van
poging tot vergiftiging van den echtgenoot
van de eerste verdachte.
De arbeider kocht arsenicum bij een apo
theker te Gorredijk en legde het in een
hollen boom, waar de vrouw het haalde. In
den avond van 11 Oct. smeerde de vrouw
een hoeveelheid van het rattenkruid op de
boterham van haar man, die eenige dagen
ongesteld werd.
De man is na het vergiftigde voedsel ge
heel of gedeeltelijk te hebben gebruikt her
haaldelijk gaan braken en kreeg diarrhee.
Hij herstelde na eenige dagen.
De getuige-deskundige dr. Mleremet uit
Groningen concludeerde dat gram arse
nicum is toegediend. De arbeider had in
October 1926 en in October 1927 een pakje
van 300 m.g. arsenicum gekocht; beiden
hadden reeds eerder een poging gewaagd,
doch de vrouw durfde toen niet en ver
brandde het pakje.
Tijdens de behandeling beschuldigden de
verdachten elkaar.
Het O. M. eischte tegen elk tien Jaar ge
vangenisstraf.
De verdediger Mr. Walvius pleitte cle
mentie.
Naar wij vernemen, is het raadsbesluit der
gemeente Haarlem van 27 Augustus 1927,
waarbij besloten werd tot aankoop van grond
aan de Jan Gijsenvaart tot een bedrag van
ruim 250.000, door Ged. Staten vernietigd.
Zooals men elders in dit blad kan lezen,
zijn gistermiddag de tegen het raadsbesluit
ingebrachte bezwaren in openbare vergade
ring door Ged. Staten behandeld.
Voor de Zuiderzeewerken te Medemblik
moest een zware knipmachine van de smede
rij-boot worden gebracht. Toen men in het
midden van de rechter loopplank was ge
komen, brak deze, waardoor het gevaarte
in de Haven viel en een 3-tal werklieden)
meesleurde. Twee van hen waren spoedig
weer boven; de derde zonk echter en werd
bewusteloos uit het water gehaald, waarbij I
bleek dat zijn been zeer ernstig gekwetst
was.
De Tweede Kamer heeft o.m. aangenomen
de wetsontwerpen inzake de regeling van het
archiefwezen en de bestrijding van de fles*
schentrekkcrij.
Hoe het bedrog van den banklooper der
Haagsche Tramweg-Maatschappü aan het
licht kwam.
Het s.s. „Burgerdijk" is gistermiddag te-
Rotterdam binnengebracht.
De personeelsraad der Ned. Spoorwegen.
De rechtsche kamerfracties hebben nog
eenige amendementen op het ontwerp radio-
wet ingediend.
Het Haarlemsche raadsbeslnit tot aankoop
van grond aan de Jan Gijsenvaart, tot een
totaal bedrag van 252.000. is door Ged.
Staten vernietigd.
Z. Em. Kardinaal van Rossum is thans zoo
ver hersteld, dat hij heden weder dg H. Mis
mag lezen. Waarschijnlijk over 10 dagen zal
Z. Em. de kliniek kunnen verlaten.
De uitspraak ln de ramp van den Ane*
rikaanschen onderzeeër S 4.
Het Amerikaansche vlootprogramma. Aan
zienlijke vermindering te verwachten?
Het internationaal mijnwerkerscomlté te
Brussel bijeen.
De metaalbewerkers ln de metaal-indus
trie in Midden-Duitschland aanvaarden de
arbitrale uitspraak, waardoor een conflict
is vermeden.
Barometerstand 9 uur vjn. 7.80 stilstand.
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.57.
Hoogste bar. stand 779.2 te Weenen.
Laagste bar. stand- 747.8te Isafjord.
Verwachting: Zwakke tot matigen Oost*,
lijke wind, meest licht bewolkt mogelijk
met ochtendnevel, droog weer, lichte vorst
des nachts, overdag zelfde temperatuur.
De gemeenteraad van Amsterdam besloot
gisteren tot vestiging van een bijzonderen
leerstoel voor het onderwijs in de didactiek
en methodiek der klassieke talen en der
oude geschiedenis aan de gemeentelijke uni
versiteit aldaar.
Een onderzoek naar de geheele positie der
arbeiders.
Op verzoek van de contact-commissie, be
staande ui; de vertegenwoordigers van de
R. K. Chr. en moderne landarbeidersbonden,
zal, naar wij vernemen, cp de eerstvolgende
bijeenkomst met vertegenwoordigers van het
departement van Binnenlandsche zaken en
Landbouw, in begin Maart, de geheele po
sitie van de arbeiders, werkzaam aan de
vanwege het Rijk gesubsidieerde werkver
schaffingen worden besproken.
Z.Em. Kardinaal van Rossum maakt he
steeds beter en het valt den geneesheerei
moeilijk, hem van het werk af te houden.
Zün krachten zün, naar de „Msb." ver
neemt, zoo zeer toegenomen, dat de Kardi
naal büna den geheelen dag op ls en ook
vaak zün huiskapel kan bezoeken.
Gisteren hebben de doktoren, die rzeds
vroeger hun bevindingen over den ziekte
toestand van Z.Em. Kardinaal van Rossum
in onderlinge beraadslagingen vaststelden,
opnieuw consult gehouden. Zij constateer
den, dat het genezingsproces een uitstekend
verloop heeft.
De Kardinaal ls reeds enkele malen op
het terras van de kliniek „Quisisana" een
luchtje wezen scheppen.
Gisteren ontving Kardinaal van Rossum
o.a. Kardinaal Merry del Val.
Het is zoo goed als zeker, dat de hooge
patiënt over tien dagen het ziekenhuis zal
verlaten.
Heden mocht Züne Eminentie de Mis
lezen.
Bij het loesen van de „Shonga" wordt ge
bruik worden van de de stoomlieren van het
gestrande schip. Daartoe heeft men de
stoomleiding van een der slcepbooten gekop
peld aan dit van de Shonga. Het lossen
wordt hierdoor zeer vergemakkelükt.
Een paar balen zün reeds uit het
schip gehaald. Het verdere gedeelte van de
lading komt echter, bü vloed, onder water,
zoodat mer. hierin alleen bij eb kan werken.
Bij vloed komt het water met bruisend ge
weld in de ruimen van het schip.
De arbeider K. V. sloeg gisteren van een
lichter overboord, doch kon spoedig gered
worden.
Door het dagelüksch bestuur van de ver
eeniging van opstalhouders in Haarlemmer
meer ls ln overleg met den adviseur Mr.
Hagemeier, besloten aan de Kroon te ver
zoeken het besluit van het bestuur van den
Haarlemmermeerpolder tot verhooging der
opstalrechten te vernietigen, als zünde in
strüd met het algemeen belang.
In dc houtopslagplaatsen aan het
Visscherseiland.
Door tot nu toe onbekende oorzaak li
Woensdagavond te ongeveer kwart voor eli
een groote brand ontstaan in de houtopslag
plaatsen van de firma Züp aan het Vis
scherseiland te Hoorn.
De brand werd ontdekt aan den buiten
kant der gebouwen, waarop de volle wifid
stond. Spoedig werden de zagerü en de
machinekamer aangetast. Beide gebouwen
brandden tot den grond af. De loods, „De
Moienvloer", brandde eveneens geheel utt.
Het blusschingswerk geschiedde met een
eigen brandspuit van de fabriek, terwül de
gemeente assisteerde met een brandspuit en
twee kranen op de waterleiding.
Door het weinige water geraakte de motor-
spuit van de gemeente spoedig defect,
J
