w
BRIEVEN UIT ROME.
Voornaamste Nieuws
Sf50.-
DINSDAG 28 FEBRUARI 1928
l f40.-
KATHOLICISME IN
OOSTENRIJK
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
EEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16793
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
DE GRONDEN AAN DE
JAN GIJZENVAART
De overwegingen van Ged.
Staten van Noordholland
DE TENTOONSTELLING VAN HOLLANDSCF7'-
MEESTERS TEROME
Benoemingen
Een ernstige brand te Huizen
Hinkler in zijn geboortestad
stormachtig toegejuicht
Verkooptruc
Arbeidsvoorwaarden voor de
landarbeiders
Bijdragen tot de Geschiedenis
van het Bisdom Haarlem
Een belangrijke verduistering te
Amsterdam ontdekt
Een nieuwe pels-industrie
te Goirle
De reis van de „Schuttevaer"
naar Amerika
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegraphisch Weerbericht.
Verkeer Heerenweg
De collectieve arbeidsovereen
komst in de bouwvakken
-ien waarschuwing
De actie in de kleedingindüstrie
BUREAUX: NASSAULAAN 49
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per weck 25 ct.j per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
1 3.58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLE
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 14 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
'tusscbcn den tekst 60 cL. per regel.
Alle abonné's op dit blad
zijn, ingevolge de\erzekeringsvcorwaaiden f ^Oftf!
erd voor een der volgende uitkeeringen 1 «UUw.'
Levenslange geheel: ongeschiktheid tot werken door f 7Cn bij een ongeval met f OCft
li» JU." docdelijhen aflcopI ZrüU."
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen: 1 «JUUU.- verlies van beide armen, beide beencn of beide oogen; aocaenj.sen ancop«w. een voet of een oog; duim of wijsvinger; 1 «JU»" been of arm;
bij verlies van een hand, f IOC bij verlies van een
een voet of een oog; 1 \Lv." duim of wijsvinger
bij 'n breuk van
bij verlies v. een
Wy hebben in de laatste weken in ons
blad énkele artikelen geplaatst van onzen j
medewerker L. S., die over zeer goede rela
ties te Weenen beschikt, in verband met het J
terrorisme, dat de sociaal-democraten in de
hoofdstad van Oostenrijk uitoefenen.
In aansluiting aan die artikelen en als
antwoord op tot ons gerichte vragen over
het meeningsverschil, dat blijkbaar ook onder
Katholieken over de beteekenis van de regee-
ring-Seipel bestaat, willen wij nog gaarne
een enkele opmerking maken aangaande den
toestand, waarin het Katholicisme in Oosten
rijk zich bevindt en over de oorzaken, welke
tot dien toestand hebben bijgedragen.
Wy behoeven er geen oogenblik aan te
twijfelen, dat socialisten en communisten in
Oostenrijk een strijd op leven en dood met
unfaire middelen tegen de Katholieke Kerk
voeren; ook wordt het stilaan wel duidelijk,
dat de regeering-Seipel niet de kwaliteiten
In zich bevat, om daartegen afdoende een
dam op te werpen. Maar toch gelooven
wU niet, dat daarmee de bespreking van dit
belangrijke vraagstuk uitgeput is.
Er is geen tweede volk aan te wijzen, dat
tijdens en na den oorlog in materieel, maar
niet minder in geestelijk opzicht, meer heeft
geleden dan het Oostenrljksche volk.
En nog gaat het geestelijk lijden voort:
tallooze verliezen aan het socialisme, tal-
looze officieele uittredingen uit de Katho
lieke kerk, om van de nog talrijker slapende
Katholieken maar te zwijgen. De Katholieke
Kerk in Oostenrijk is en wordt geteisterd in
den volsten zin des woords.
Wij meenen de oorzaken hiervoor ten dee-
le te moeten zoeken in historische redenen.
Onze medewerker wees daar ook reeds op,
maar het lijkt noodig daarop nog eens afzon
derlijk terug te komen en wij meenen dan
niet beter te kunnen doen dan door naast en
tegenover elkaar te plaatsen de verhouding
der Katholieken in Duitschland en die in
Oostenrijk tegenover den Staat en zijn or
ganen, in de eerste plaats tegenover de
Kroon, in de voor-oorlogsche jaren.
In Duitschland had het Katholicisme zich
nimmer te beklagen, over al te groote be
langstelling, om van waardeering maar te
zwijgen, van den Keizer, de keizerlijke fa
milie, hofkringen, regeering, hooge
ambtenaren en alles wat daar
verder bijbehoort. De Katholieken waren,
vooral in Pruissen, niet veel meer dan tweede
of derderangs-burgers, die tamelijk in de
verdrukking zaten. De Kulturkampf ligt
daarbij nog versch in ons geheugen.
Maar wij Katholieken, waren niet de eeni-
gen, die in deze positie verkeerden; het pro
letariaat, de breede volksklasse der bezitloo-
zen, was er onder deze liberaal en conserva
tief-protestantsche overheersching al weinig
beter aan toe. Zoo kwam het, dat Katholie
ken en arbeidersmassa zich in Duitschland
tezamen gevoelden als leden van het korps
der verdrukten.
Toen dan na den oorlog de revolutie aan
die machtsverhoudingen met één slag 'n eind
maakte, ontstonden voor het Katholicisme
plotseling tot dan toe ongekende perspectie
ven en kon het in vrij sterke mate bouwen
op de arbeiders, die met het Katholicisme
tegelijk hadden gedeeld in de. verdrukking,
nu ook tegelijk tot nieuwe ontplooiing kwa
men.
Wie ondergingen van dit alles de nadeelen?
Dat waren de conservatief-protestantsche
kringen, die vroeger steeds hadden gehoten
van de bescherming van 't keizerlijk regime
en die zich nu in eens van die bescherming
grootendeels zagen berooft}. Door hun vereen
zelviging met het keizerlijk regime, hadden
zij zich in vorige jaren van de sympathie
der arbeiders beroofd, zoodat zij zich ook nu
op steun uit deze kringen, in deze ongunstige
omstandigheden, meestal niet konden ver
laten.
Stel daar nu eens naast de geschiedenis
van Oostenrijk.
Het Katholicisme was in Oostenrijk nauw
gelieerd aan Keizer, aartshertogen, hooge
ambtenaren, enz. Zij wilden voor de bescher
mers van het Katholicisme doorgaan, ver
toonden zich bij processies en soortgelijke ge
legenheden. Het uiterlijke Katholicisme van
die hooge kringen, van hen die daartoe gaar
ne wilden doordringen, van hen die voor be
noemingen tot ambten in aanmerking wilden
komen, was geweldig, maar in den regel
bleef de innerlijke beleving van den gods
dienst, verre beneden de verwachting. Het
was vaak al schijn, wat er blonk.
Gelijk in Duitschland viel ook in Oosten
rijk een onvoldoende erkenning van de rech
ten van het volk waar te nemen en dit volk,
ziende, dat naar den uiterlijken schijn de
verhouding van Katholicisme en allerhoogste
officieele kringen van zoo intiemen aard was,
plaatste in zijn gedachten ook de Katho
lieke Kerk in Oostenrijk onder zijn tegen
standers.
Toen dan ook in Oostenrijk de revolutie uit
brak en aan 't bewind der Habsburgers een
eind maakte, verkeerden de Katholieken
daar te lande in soortgelijke positie als de
Protestanten in Duitschland, d.w.z. dê arbei
dersmassa stelde zich grootendeels tegen
over haar.
Men kan gemakkelijk het onjuiste dezer
gevolgtrekking aan toonen, maar zal van
den anderen kant moeten erkennen, dat er
een element in schuilt, dat men niet kan
goedkeuren, maar wel begrijpen.
Wij meenen, dat bovenstaande een kleine
bijdrage bevat, welke kan strekken tot betere
waardeering van de huidige positie van het
Katholicisme in Oostenrijk.
Ook valt er misschien uit bovenstaande
met eenige voorzichtigheid nog wel deze
conclusie te trekken, dat het voor de belan
gen van het Katholicisme van het grootste
gewicht is, te allen tijde zich zelf te zijn en
te blijven en nimmer, noch in tijden van
voor- of tegenspoed, te steunen op eenige
openbare macht, welke dit ook zijn moge.
Dit leert ons de geschiedenis, zoowel van
Duitschland als van Oostenrijk.
Wij hebben reeds gemeld, dat Ged. Sta
ten van Noord-Holland het raadsbesluit der
gemeente Haarlem vernietigd hebben, waar
bij, gronden aan de Jan Gijzenvaart werden
aangekocht.
Wij laten hieronder de overwegingen nog
volgen, die Ged. Staten by hun beslissing
geleid hebben. Zij luiden:
GEDEPUTEERDDE STATEN DER
PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Gezien
a. een besluit van den Raad der gemeente
Haarlem van 17 Augustus 1927 tot aankoop
in het belang der volkshuisvesting van twee
perceelen grond, beide gelegen ten zuiden
van de Jan Gijzenvaart, het eene ter groot
te van 2.24 H.A., toebehoorende aan W. G.
Droog voor 65.000, of '2.90 per M2, het
andere ter grootte van 6.63.60 H.A., toebe
hoorende aan Dr. Louwerse voor 184.572,
of 2.70 per M2;
b. het omtrent dit besluit ingewonnen
advies van den Inspecteur voor de Volks
gezondheid van 28 September 1927, No. 887,
waarbij deze als zijn meening te kennen
geeft, dat de aankoop der beide perceelen
niet kan worden gegrond op het belang der
volkshuisvesting
c. een adres van Ch. C. Wolff, H. Heid-
stra en J. Miezérus, allen leden van den
Raad der gemeente Haarlem van 14 Octo
ber 1927, houdende bezwaren tegen het on
der a. genoemde besluit en verzoek aan dat
besluit de goedkeuring te willen onthouden;
d. het over het onder c. genoemde adres
ingewonnen advies van Burgemeester en
Wethouders van Haarlem van 27 December
1927, No. 1 A. 302, 7e af deeling;
e. een brief van Burgemeester en Wet
houder van Haarlem van 24 Januari 1928,
No. 1 A. 302/'27, 7e Afdeeling, houdende
mededeeling, dat ten aanzien van de be
doelde aangelegenheid in hun College geene
eenstemmigheid bestaat en dat één lid van
hun College den aankoop niet in het be
lang der gemeente acht;
f. een brief alsvoren van 15 Februari
1928, No. 1 A/302, '27, 7e Afdeeling. gelei
dende een afschrift van eene door den Raad
der gemeente Haarlem in zijne vergadering
van 8 Februari 1928 genomen motie, waar
bij dit College verklaart, dat hem ten aan
zien van den hiervoren onder a. genoemden
grond niet alle gegevens zijn verstrekt en
dat hij, ware dit latste wel het geval ge
weest, niet tot den aankoop zou hebben be
sloten;
Gelet op hun besluit van 21 September
1927, No. 42, waarbij de beslissing omtrent
bet sub a genoemde besluit is verdaagd;
Gehoord de adressanten en de vertegen
woordigers van meerderheid en minderheid
in het College van Burgemeester en Wet
houders van Haarlem;
Overwegende, dat door de gehouden be
sprekingen is komen vast te staan, eens
deels dat het belang der volkshuisvesting
het aankoopen deze perceelen niet eischt,
daar de bebouwing dier perceelen voldoende
geregeld kan worden door het daarvoor ont
worpen plan van uitbreiding en de toepas
singen van de bepalingen der bouwverorde
ning, anderdeels dat de prijs, die de ge
meente voor deze perceelen zou hebben te
betalen in vergelijking met de prijzen voor
andere soortgelijke gronden betaald en met
het oog op de kosten, die voor het bouwrijp
maken van den grond zouden zijn te ma
ken, te hoog moet worden geacht;
Overwegende, dat onder die omstandig
heden de aankoop niet in het belang der
gemeente kan worden geacht; besluiten:
aan het vorengenoemde besluit goedkeuring
te onthouden.
(Van onzen Romeinschen corresponden'
Z.D.H. de Bisschop van Haarlem heeft be
noemd tot pastoor de volgende W.E. Hseren:
te Amsterdam (H. H. Nic. en Barb.) D. J. J.
de Kok, te 't Veld M. v. d. Burg en te Wie-
ringen H. Koppert, die kapelaan was te Rijs
wijk.
Eerst na drie kwartier was de brandweer in
functie
Maandagavond om ruim half zeven brak
brand uit in de villa „De Poll" aan den
Ericaweg te Huizen. De bewoonster, mevr. de
wed. Ter Schiphorst zat met haar vier kin
deren aan tafel, toen een hevige Ontploffing
in de kachel plaats vond. Direct stond de
kamer in lichte laaie en slechts met veol
moeite konden de bewoners z ch in veilig
heid stellen. Onmiddellijk werd de brand
weer gewaarschuwd, die spoedig ter plaatse
was, doch eerst na drie kwartier wa:-.- kon
geven Het huis was toen reeds geheel uitge
brand. Niets kon worden gered. Het perceel,
eigendom van den heer H. J. Weitjens te
Bussum was op beurspolis verzekerd.
Captain Hinkler is in zijn geboortestad
Bundaberg gearriveerd, waar hij door circa
20.000 personen stormachtig werd toege
juicht. Een geld-inzameTng, welke door de
bevolking ten bate van den vlieger op touw
was gezet, bracht 6000 gulden op, welke som
hem even na de landing werd overhandigd.
Hinkler gaat van Bundaberg naar Mel
bourne.
ROME, 25 Febr. Hedenmorgen werd te
kwart voor elf in de Galleria Borghese de
Tentoonstelling van de meesterwerken der
Hollandsche Schilderkunst aldus de offi
cieele benaming geopend.
Naast het groen-wit-rood van Italië, wap
perde het oranje-blanje-bleu, omdat Frank
rijk en Joego-Slavië eveneens een rood-wit-
blauwe vlag hebben, kwam het het uitvoe
rend comité gewenscht voor de prinsenvlag
te kiezen; en op den toegang tot de eerste
verdieping van het museum, waar de ten
toonstelling gehouden wordt, was, behalve
de lictorenbundel, ook het Nederlandsche
wapen aangebracht.
In een der voorzalen waren twee zetels
geplaatst voor het Koninklijk Paar, dat de
expositie zou openen. Daaromheen had zich
een uitgelezen publiek geschaard, waaronder
een groot gedeelte der Hollandsche Kolonie.
Om elf uur ongeveer arriveerden de ko
ninklijke auto's en kort daarop werd Ko
ning Victor Emanuel door comm. Colasanti,
directeur-generaal van Schoone Kunsten, en
prof. Martin, directeur van het Mauritshuis
en Koningin Helena door den directeur van
de Galleria Borghese, Bertini Calosso en
door den directeur van het Nederlandsch
Historisch Instituut, dr. G. J. Hoogewerff,
binnengeleid.
Het eerst werd het woord gevoerd door
den directeur van de Galleria Borghese,
Bertini Calosso, die dankte voor de vriend
schappelijke samenwerking tusschen de Ne
derlandsche en Italiaansche regeeringen,
welke de tentoonstelling hadden mogelijk
gemaakt In een zeer kort overzicht, dat spr.
van de ontwikkeling der Hollandsche Schil
derkunst gaf, legde hij er den nadruk op,
lioe velen der grootste Nederlandsche schil
ders in Italië hadden gewerkt en toch in
het land, dat hun tweede vaderland werd,
soms niet, soms schaarsch vertegenwoordigd
zijn.
H. M's gezant, Jhr. A. van der Goes van
Gendt, bedankte in het Fransch' voor de
genoten gastvrijheid en de tegenwoordig
heid van den koning en de koningin.
Z. Exc. P. Fedele, minister van onder
wijs bood namens de fascistische regeering
de gastvrijheid van Italië aan in de Galle
ria, dié in opdracht van Kard. Scipio
Eorghese door den Hollander Jan van San
ten werd gebouwd, en vroeg den koning
verlof in zijn naam de tentoonstelling le
mogen openen.
Koning Victor Emanuel antwoordde niet.
Door prof. Martin, dr. Hoogewerff en de
comm. Colasanti en Bertini Calosso wsrd
de vorstelijke familie daarop langs de ex
positie geleid.
Dat in den officieelen naam van deze
tentoonstelling gesproken wordt van de
meesterwerken der Hollandsche Schilder
kunst, is in zekeren zin onjuist. De meester
werken van onze zeventiend'eeuwsche schil
ders zijn grootendeels gebleven waar zjJ
waren. Slechts heeft men nagenoeg alles
wat er uit dit tijdvak in Italië bestaat, ver
zameld en dit uit buitenlandsche collecties
aangevuld voor zoover dit noodig bleek
in heel Italië is bijvoorbeeld geen enkele
Hals opdat de tentoonstelling, zooveel
mogelijk een klaar overzicht zou geven,
maar tegelijk den prikkel niet zou weg
nemen om onze kunst tc bestudeeren in het
land van haar oorsprong zelf.
En daarin is men voortreffelijk geslaagd,
dank zij vooral de minutieuze zorg van dr.
G. J. Hoogerwerff, directeur van het Ne
derlandsch Historisch Instituut.
Van de 136 ge-exporteerde werken ko
men er 16 uit Holland: 6 uit Duitschland;
7 uit Frankrijk; alle andere zijn in Itali-
aansch privé en staatsbezit. De tentoon
stelling is zuiver Hollandsch gehouden;
Vlamingen komen er niet voor.
De eerste zaal bevat eenig werk uit de
vijftiende en zestiende eeuw en vormt zoo
een inleiding tot de eigenlijke tentoonstel
ling, die in de vijf volgende zalen is onder
gebracht.
Men heeft er zich daarop toegelegd zoo
veel mogelijk de ontwikkeling der verschil
lende meesters te doen uitkomen door eerst
hun voorgangers en voorbeelden te geven,
daarna hun eigen werk, veelal gevolgd door
hun navolgers.
Vertegenwoordigd zijn zoo: Van Aelst,
Asselijn, Backhuysen, Begeyn, Berchem,
Bol, Both, Dou, Dabbels, Dujardin, Van der
Eeckhout, Fabritius, Van Goyen, De Greb-
ber, en de Haan.
Mede door het feit dat zich in geen en
kele Italiaansche openbare verzameling een
Hals bevindt, is de expositie van zes wer
ken van den Haarlemschen meester, waar
onder de Visschersjongen, van de grootste
beteekenis.
Voorts treffen wij De Heem aan, Honde-
coeter, Van Honthorst, de Hoogh, Van Ceu-
len, de Keyser, Koninck, Van Laer, Judith
Leyster, Lievens, Metzu, Jan Miense Mole-
naer, Moltjn, Van Ostade, Potter en Rem
brandt Harmenszoon van Rijn.
Van laatstgenoemde grootmeester zijn er
vijftien erkende werken en een aan welks
echtheid men twijfelt. Wij vinden er een
aantal zelfportretten, zijn broer en zijn zus
ter. zijn vader, St. Paulus, een Heilige Fa
milie, Susanna, de Brug, zijn eenig aanwe
zige landschap, den Rabbi en de Non, die
helaas veel geleden heeft.
Dan zijn er Rombouts, de beide Ruis-
dael's, Saenredam, Saverij, Sechers en
Steen.
Van Jan Steen zijn er drie stukken: het
Ontbijt, de Familie van den Astroloog en
een in het genre dat we vooral van hem
kennen: het Feest op het Terras.
Sweerts, Terborch, Van de Velde, Ver
meer, (het Meisjeskopje) de Vries, Weenïx,
Wijnands, Wittel en Wouwerman besluiten
de overzichtelijke expositie.
De tentoonstelling staat in het middel
punt der belangstelling, wat vooral bleek
uit de bezoeken, die o.a. Mgr. B. Eras, Pro
curator van het Nederlandsch Episcopaat
bu den Heiligen Stoel, Mussolini, voorzitter
van het eere-comité, Z. Exc. P. Fedele, mi
nister van Onderwijs, en andere hoog ge
plaatste personen reeds voor de opening
brachten.
De regeering kent een speciale korting op
de tarieven der spoorwegen toe aan hen
die zich van buiten Rome naar de exposi
tie willen begeven.
partijen. De sage ging, dat de schilder zulk
een dier, met al de ongemakken daaraan
verbonden, op zijn kamer had gehuisvest. En
men wees ons, theologanten, den man aan,
die als model voor den Herder had gestaan;
op het schilderij een slanke knaap met blond
haar; in mijn dagen reeds een kloek ge
bouwde man, de slager van het dorp. Na den
dood van den Notaris is het doek naar het
Seminarie te Warmond gekomen, en siert
daar thans de bisschopskamer. Bij het na
deren van de groote vacantie, welke toen
maals op 16 Aug. begon, ging Broere lo-
geeren bij zijn vriend te Utrecht, deken J.
Putman, voorheen missionaris in de West,
en een groot bewonderaar van de Spaansche
literatuur, vooral van Cervantes, zooals zijne
latere studiën zouden getuigen. Gelijk Broere
voor de meeste vrienden had gedaan, schil
derde hij tijdens dit verblijf te Utrecht
het portret van zijn gastheer.
In October, toen de nieuwe cursus aan
ving, was Broere op het Seminarie terug, en
hervatte zelfs zijne lessen. Maar weldra zag
hij zich gedwongen dit te staken. Zijne ge
zondheid ging sterk achteruit, en, gelijk de
aanteekeningen van den Heer Machen ge
tuigen, was hij thans voortdurend onder
doktershanden; dikwerf werd deze in den
nacht ontboden, en moest dan geneesmid
delen voorschrijven om het hart tot bedaren
te brengén. Zoo sukkelde hij voort tot Dec.;
nog nog op 22 van die maand berichtte de
President aan Mgr. Van Vree: „het gaat met
Prof. Broere indien het zoo heeten mag
iets beter eerder dan slimmer". Het eenige
wat ik over zijn sterfbed kan medsdeelen is
ontleend aan de levensschets van Mr. Lees
berg: „Na van zijne bedroefde vrienden,
lezen wij daar, die zich om zijn legerstee
schaarden, met kinderlijke eenvoudigheid
verzocht te hebben nog veel voor hem te
bidden, ontving hij op stichtende wijze de
H. Sakramenten, en gaf op 28 Dèc., het feest
van Onnoozele kinderen, zijn schoone ziel
aan God terug."
Men schrijft ons uit Hillegom:
Dezer dagen vervoegde zich by vele inge
zetenen te dezer plaatse een zeer net geklee-
de oude heer. Deze vroeg Mevrouw te spre
ken. Als deze verscheen, vertelde hij, dat hij
was de heer De Bruine uit de Meerstraat en
kleermaker van beroep. Hy was nu zeventig
jaar en als kleermaker „moesten ze hem" nu
niet meer. Daarom was hy genoodzaakt, met
negotie in zijn onderhoud te voorzien. Na dit
verhaal werd een kaart linnenknoopen te
koop aangeboden. Verschillende dames wa
ren zoo vrlendeiyk een en ander van den
netten, ouden heer te koonen, hier en daar
ontving hij eenige gedragen, maar in goeden
staat zynde overhemden, enz. Na onderzoek
is echter komen vast te staan, dat in de
Meerstraat geen kleermaker van dien naam
woont en ook nimmer gewoond heeft. Dit is
echter niet het ergste. Bedenkelijker is, dat
de „linnen" knoopen, die 60 cent per kaart
kostten, slechts papier waren en dus on
bruikbaar.
Zoo zijn weder velen door hun medelijdend
hart de dupe geworden van een handigen
oplichter. Kort hiervoor heeft een dergeiyke
sigarenaffaire „merken onrookbaar" Zich
hier afgespeeld.
Men zij toch op zijn hoede!
De besturen van den Nederlandschen
Landarbeidersbond, den Nederlandschen
R. K. Landarbeidersbond „St. Deus Dedit"
en den Ned. Christ. Landarbeidersbond
hebben aan de Hovenierspatroons te Haar
lem en omgeving de volgende circulaire ge
richt:
Nogmaals gaan de samenwerkende ar
beidersorganisaties een poging doen om een
uniforme regeling te verkrijgen van de ar
beidsvoorwaarden voor hare leden werk
zaam in uwe bedreven. Vandaar 'dat in
hunne vergaderingen is besloten de vol
gende regeling aan u voor te stellen:
Een minimumloon van 60 cent pei" uur.
Arbeidsdag: 4 maanden 10 uur per dag; 4
maanden 9 uur per dag; 4 maanden 8 uur
per dag. Zaterdags om 1 uur eindigen. Bij
ziekte gedurende 13 weken 70 pCt. van het
loon.
Mocht u bemerkingen hebben op deze
voorstellen of de voorkeur gaven aan een
bespreking met onze Besturen, dan zien wy
gaarne vóór 7 Maart uw bericht tegemoet.
Indien wü echter geen bericht ontvangen
dan mogen wy zeker wel aannemen, dat
U tegen bovenstaande regeling geen be
zwaar hebt en deze voor uw personeeel,
voor zoover dat noodig is, wilt invoeren.
De laatste levensdagen van Mgr. C. Broere
De laatste aflevering van het 45e deel
der Bijdragen tot de Geschiedenis van het
Bisdom Haarlem, bevat een artikel over de
geschiedenis der St. Martinus-parochie te
Zwaag, de RK statie in de Kruisstraat te
Delft, de Huiskapel in het Gymnasium te
Katwijk, De kerkschat van Wassenaar en
Altaren te St. Pancras, Oudorp en Koedijk.
Mgr. Dr. A. Hensen opent de aflevering
Daarin leest men vele Interessante bijzon-
over de ziekte en dood van Mgr. P. Broere.
derheden over ae levensgewoonten van de
ze groote figuur van Katholiek Nederland
der vorige eeuw. Voor zoover brieven en ar
chieven het hem veroorloven, beschryft Mgr.
Hensen de aanvallen van zyn hartkwaal,
waaraan Mgr. Broere leed met opneming
van twee brieven, welke Mgr. G. v. Kints,
President van Warmond, over de ziekte
aan den Bisschop schreef.
„Hoe dreigend de toestand zich aanvan
kelijk ook liet aanzien, ontieenen wy aan
het artikel, „toch is het einde toen nog niet
gekomen. Mgr. Broere kon ten slotte zelfs
het ziekbed wederom verlaten, maar was van
nu af een gebroken man. De bizonderheden,
welke de laatste maanden van zyn leven
hebben gekenmerkt, ontleen ik eerstens aan
een schrijven van den Heer Willy Machen,
den oudsten zoon van den geneesheer, welke
met zooveel toewyding den zieke verzorgde,
en verder aan het levensbericht van Mr.
Leesberg. De aan het meerendeel onzer
lezers zoo wel bekende geneesheer van War
mond zal door zyn vriendelijken en opge-
wekten aard er stroomde hem Fransch
bloed in de aderen zijn patiënt het niet
aan de noodige opbeuring hebben laten ont
breken. En gaarne bezocht Broere in zijn
zieke dagen, evenals voorheen, „Leevliet",
het huis van den dokter. Sinds een jaar was
deze getrouwd, toen de gebeurtenissen, hier
boven vermeld, plaats grepen, en een zoon
hem geboren. Deze, zoo schrijft hy, heeft
later van zyn vader dikwerf vernomen, hoe
welkom de bezoeken waren van Broere. Korte
wandelingen had men den zieke voorge
schreven, en dikwerf kwam hy daarna wat
uitrusten by het hem bevriende gezin, als
ook een kop thee daar drinken.
Wat hem in dat laatste levensjaar bizon
der hard moet zijn gevallen was het uit
drukkelijk verbod om te studeeren. Troost
en ontspanning zocht en vond hy in het
schilderen. Om zyn vriend Mr. Leesberg te
beloonen voor de opdracht van diens „Her
derdichten", bracht hy thans den „Goeden
Herder" naar Murillo op het doek, een stuk
van grooten omvang. Vooral de schapen zyn
voortreffeiyk geschilderd, alsook de boom-
Naar wij vernemen, heeft de politie te
Amsterdam, in verband met een belangryke
verduistering, gepaard gaande met valsch-
heid in geschrifte, twee personen gearres
teerd, die er van verdacht worden, tich
hieraan te hebben schuldig gemaakt.
Het verduisterde moet een belangrijk be
drag vertegenwoordigen. Nadere bijzonder
heden ontbreken.
Het congres van het Verbond van Electro-
technische Handel en Industrie; een referaat
van prof. Franco over de electrifjcatie der
Ned. Spoorwegen.
In verband met de verduistering van
15.000. ten nadeele van de Haagsche Tram
weg-Maatschappij is nog een elfde verdachte
gearresteerd.
De débacle der Veendammer Hypotheek
bank; het behartigen der belangen van
pandbriefhouders.
De emigratie met steun der Nederlandsche^
regeering naar Canada; een meer tegemoet
komende houding der Canadeesche regee
ring?
De politieke toestand bü dr. Schaepman's
dood en die van thans; een rede van mr,
P. J. M. Aalberse.
Verschenen is de memorie van antwoord
aan de Tweede Kamer inzake het wetsont
werp tot regeling van sommige van land
goederen geheven belastingen tot bevorde
ring van behoud van natuurschoon.
Binnenkort zal getracht worden aüe plaat
sen in Nederland toe te laten tot het tele
foonverkeer met alle plaatsen in de Ver-
cenigdc Staten.
De regeeringsverklaring van den Rijksdag
inzake het werkprogramma.
Prins Lichnowsky, voormalig Duitsch am
bassadeur te Londen, overleden.
Een hevige brand heeft gewoed In Moriago
(Italië)er zijn een groot aantal slacht
offers.
Te Curityba in den staat Parana (Z. A.) is
een bioscooptheater ingestort. Reeds zUn
veertien lyken geborgen.
Het bekende landgoed„de Bocht", gelegen
aan den schitterenden Rijksweg van Tilburg
naar Goirle, het eerste van een reeks prach
tige buitenverblyven onder laatstgenoemde
gemeente, is aangekocht door de N. V. Ne
derlandsche Pels-industrie.
Als directeur is aangesteld de heer Willem
Hoozemans en als leider de heer Dr. Roel-
vink.
Het landgoed beslaat een oppervlakte van
pl.m. 5 H.A. en was geheel ingericht voor
den teelt van tienduizenden konynen, voor
namelijk chinchilla's en angora's en zilver
vossen.
De N. V., die samenwerkt met buitenland
sche inrichtingen, stelt zich voor op te tre
den als centraal kantoor voor Holland en
België, terwijl zy door het beschikbaar stel
len van fokmateriaal de fokkery op groote
schal door buitenstaanders wil bevorderen.
Deze fokkery, die winstgevend en tevens in
teressant is, moet wel belangstelling trek
ken, vooral waar tegenwoordig zoo velen
een bestaan als bijverdienste zoeken. Ter
plaatse worden de pelzen verder bereid en
voor den handel geschikt gemaakt.
Koers naar den mond van de Theems.
Gisteravond om 10 uur heeft' de „Schut
tevaer" het lichtschip Noord-Hinder ge
praaid. Dit lichtschip ligt op ongeveer 60
myl ten Z.W. van den mond van den Wa
terweg, dwars van den mond van de Wes-
terschelde.
De Schuttevaer is op tien meter afstand
van het lichtschip langs gevaren. Naar ge
meld wordt, werkte de radio-inrichting van
reddingsboot niet al te best.
De afgelegde afstand is, volgens deskun
digen, voor een zeilschip, by de huidige
weersgesteldheid, niet bijster groot.
De Noord-Hinder is het laatste Neder
landsche lichtschip, dat in de route ligt,
zoodat de Schuttevaer waarschijnlijk gister
avond om 10 uur koers heeft gezet in Wes
telijke richting, naar den mond van de
Theems.
Barometerstand 9 uur v.m. 773. Achteruit.
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 6.06.
Hoogste barometerstand 778.3 m.M. te
Danzig. V
Laagste barometerstand 752.7 mM. te
Valencia.
Verwachting: Matige, later afnemende
oostelijke tot Z. O. of Z. wind, helder tot
licht bewolkt, droog weer, weinig verande
ring in temperatuur.
De Minister van Waterstaat brengt ter
openbare kennis, dat wegens daaraan uit te
voeren werkzaamheden de Ryksweg van de
Haagsche Schouw naar Haarlem tusschen
K.M. 38,3 en K.M. 40.5 in de gemeenten
Heemstede en Haarlem van Maandag 27
Februari 1928 af tot nadere aankondiging
vaksgewys voor het verkeer met rij- en
voertuigen zal zyn afgesloten, zooals met
waarschuwingsborden op den weg zal wor
den aangegeven.
Het verkeer uit Haarlem zal nu geleld
worden langs Heerenweg en Kerklaan naar
Raadhuisstraat. Dan kan de tramlyn ge
volgd worden in de richting Leiden (hier
voor staan borden by de Van Merlenlaan
hoek Raadhuisplein) of men kan langs de
Rltzema-Boschkade (dus door het „grot
stuk") den Heerenweg weer bereidken. Voor
den terugweg verwijst ook weer een bord by
de Van Merlenlaan naar de R. Boschkade.
Naar het „Hbld." verneemt, hebben de ar
beidersorganisaties in de bouwvakken het
besluit van de vertegenwoordigers van pa
troons en arbeiders om de bestaande collec
tieve arbeidsovereenkomst ongewyzigd te
verlengen, bekrachtigd.
Het bestuur van het R.-K. Werklieden
verbond doet in het „Verbondsblad" de vol
gende waarschuwing:
,,Er wordt ons meegedeeld, dat met het
oog op de komende Ziektewet, pogingen
worden aangewend om tot centralisatie van
plaatselyke ziekenkassen te geraken.
Die centralisatie zou worden bepogd, om,
als de thans aanhangige wyzigingen op de
Ziektewet tot stand komen, als uitvoerend
orgaan van de Ziektewet dienst te kunnen
doen.
In het midden latend, of aan de „byzon-
dere kassen" als uitvoerend orgaan een
plaats in de wet mag worden ingeruimd
meenen wij onze katholiek georganiseerde
arbeiders, voor zoover zij lid zijn van neu
trale ziekenkassen, te moeten waarschuwen
voor boven aangeduid streven.
De katholieke Arbeidersbeweging heeft
zich in het belang der arbeiders en der
toekomstige sociale verhoudingen, uitgespro
ken voor uitvoering der Ziektewet, door Be-
drijfsvereenigingen, gevormd door arbeiders-
en werkgeversorganisaties.
De yveraars. voor byzondere, particulie
re kassen gaan bewust tegen ons streven
in.
Voor zoover onze katholiek georgani
seerde arbeiders invloed kunnen uitoefenen
om boven aangeduid streven, ingaand te
gen het standpunt van het overgroote deel
der Nederl. Arbeidersbeweging, te keeren,
zouden wy dringend willen verzoeken in
dien geest werkzaam te zyn."
Omtrent de actie in de kleedingindüstrie
wordt gemeld, dat de bond van maatklee-
dingpatroons in een persbericht had te ken
nen gegeven, nog steeds tot onderhandelen
bereid te zyn. De vakbonden hebben V.un-
nerzyds, naar aanleiding van deze uitlating
aan de patroons bericht ook nog altijd tot
onderhandelen bereid te zijn.
Het gevolg van een en ander is, dat he
den alsnog een bespreking wordt gehouden
tusschen den Bond van Maatpatroons en de
vakbonden.
In het maatbedrijf duurt de staking en
uitsluiting voort.
