Buitenlandsch Nieuws.
Goudrege
FEUILLETON.
RADIO-OMROEP.
MTOJi®
ÜLDJPf
NIEIJWE HAARLEMSCHE COURANT.
Vierde Blad Vrijdag 16 Maart 1928
de ontwapeningscommissie bijeen
LUCHTVERKEER.
In een zeppelin boven Afrika
Zeilvliegen
Internationale luchtlijnen
Het waren van Lear Black en
zijn metgezellen
MARKTNIEUW5.
O
STOOMVAARTLIJNEN.
Vergiftiging?
HET PHöBU S - S CHANDAAL
Na de Barmat-affaire wordt Duitschland
thans beziggehouden met het Phöbus-schan-
daal.
De oorsprong van dit schandaal gaat
terug tot den moeilijlisten inflatietijd van
1923 en de toenmalige omstandigheden zijn
tot op zekere hoogte eene verklaring voor
het gebeurde. De politieke verhoudingen wa
ren toentertijd onzeker en onoverzichtelijk
en op den moerasbodem der inflatie en van
een geweldpolitiek konden ideeën ontstaan,
die in normale tijden met normale begrippen
niet mogelijk zouden zijn geacht. Politieke
overwegingen en verwachtingen uit dien tijd
onduidelijk in opzet en doel, hebben in de na-
oorlogsjaren zooveel onheil gesticht in
Duitschland. Wat de groote politiek niet be
reiken kan, hopen deze, meestal brave, maar
onpractisclie en weinig politieke menschen
met allerlei ongewone middelen te bereiken.
Gelden, voor gansch andere doeleinden be
stemd, worden in alle stilte voor de zonder
lingste zaken besteed. Zoo werd er een maat
schappij voor den bouw van motoren opge
richt en een handel in varkensvleesch be
gonnen. Grootbedrijfbakkerijen werden over
genomen, bankzaken werden er gedaan en
de hemel weet welke ondernemingen nog
meer. Dat alles gaat uit van de Rijksmarine,
wordt door absoluut ondeskundigen gedre
ven en eindelijk, zcoals het eindigen
moetmet een reuzen-verlies. De ver
antwoordelijke minister weet daarvan niets
of althans zeer weinig. Niemand, die al
deze zaken ook maar eenigszins controleerde.
Misschien is nog nooit met rijksmiddelen zóó
lichtzinnig en zoo onverantwoordelijk omge
sprongen als in dit geval.
Lohmann en zijne kornuiten begonnen
klein. En kwamen echter al spoedig gaten,
en om die te stpppen, werden nieuwe onder
nemingen opgezet. Wijl commercieele kennis
bij de leiders ontbrak," moesten er adviseurs
ingehaald worden. En welke adviseurs!
Dat dergelijke dingen in 1923 konden ge
beuren, is misschien begrijpelijk. Maar onbe
grijpelijk is, hoe ze nog jaren hadden konden
plaats vinden. Dat duidt op toestanden in
't Rijksweerministerie, die te denken geven.
En 't slot is, dat het Duitsche volk voor 't
politieke onverstand van een paar militairen
ettelijke millloenen mag betalen. Dit is nog
niet de ergste kant dezer zaak. De moreele
verwoestingen, die deze zaak met zich sleept,
zijn bijna nog grooter.
Hier werden immers rijksmiddelen onver
antwoordelijk verspild. Toen de eerste ge
ruchten den kop opstaken, werd van offici-
eele zijde alles ontkend. Er was geen letter
van waar. Daardoor heeft de geloofwaardig
heid in ambtelijke mededeelingen geleden.
Rijkskanselier Marx heeft destijds in den
Rijksdag open en eerlijk de tekortkomingen
toegegeven en ingrijpende maatregelen in
uitzicht gesteld. En thans heeft zich ook de
Rijksweerminister in denzelfden zin geuit.
Verder is er het element der verantwoor
delijkheid. Alles wordt op kapitein Lohmann
afgeschoven, dien men als zondebok in de
woestijn zendt. Hi) is zeker de grootste,
maar niet de eenige zondaar.
Vaststaat, dat Lohmann eerlijk uit deze
zaak te voorschijn treedt. Hij heeft zich
zelf niet verrijkt, maar veel schade geleden
bij deze affaire. Dit ontslaat hem intusschen
niet van de verantwoordelijkheid, die hij op
zich geladen heeft.
Wat gebeurd is, is gebeurd. Daaraan is
niets meer te veranderen. De rede door den
Rijksminister Gröne uitgesproken, mag als
waarborg gelden, dat in de toekomst voor
een herhaling niet meer behoeft te worden
gevreesd.
PARIJS, 15 Maart. (V. D.) De beraadsla
gingen der voorbereidende ontwapenings
commissie worden te Parijs met spanning ge
volgd. De bladen zijn echter over het alge
meen van oordeel dat de commissie het niet
tot de tweede lezing van de ontworpen con
ventie tot beperking der bewapening zal
brengen.
De „Matin" verklaart: In beginsel staat het
heden reeds vast dat de beraadslagingen op
het doode punt zijn gekomen, en dat de com
missie niet verder kan komen. In deze om
standigheden wordt de tweede lezing stellig
met meerderheid van stemmen verdaagd en
het vaststellen van den datum voor het bij
eenkomen van de algemeene ontwapenings
conferentie in het midden gelaten.
De „Excelsior" wijst er met nadruk op, dat
de voorgenomen diplomatieke onderhandelin
gen tusschen Engeland en Frankrijk na de
eerste lezing, teneinde de meeningsverschil-
len tusschen deze beide landen uit den weg te
ruimen, niet hebben plaatsgehad. Doordat de
verkiezingen naderen is verder niets gedaan.
Wanneer het voorstel tot afschaffing van
den dienstplicht en het vervangen daarvan
door beroepslegers te Genève werkelijk zal
worden toegelicht, dan hoopt men in Fran-
sche kringen, dat Paul Bongour zich eenige
dagen zal onttrekken aan de verplichtingen
die de verkiezingscampagne hem oplegt, ten
einde te Genève opnieuw het Fransche
standpunt te vertegenwoordigen. Voor het
geval dat Paul Boncour niet te Genève zou
kunnen komen, denkt men er over den mi
nister van Oorlog, Painlevé naar Genève te
zenden.
CONFERENTIE DER IN- EN UITVOER
VERBODEN
Dr. Postfcuma aan 't woord.
In de conferentie tot afschaffing van de
uitvoerverboden op ruwe huiden en beende
ren hield dr. Pcsthuma gisteren een rede
over de uitzonderingsbepaling op de conven
tie tot afschaffing van uitvoerverboden,
welke is voorgesteld door de regeering van
Tsjecho-Slowakije.
Deze uitzonderingsbepaling heeft betrek
king op ruw lèder en huiden. De heer Posthu-
"na deed opmerken, dat deze reserve voor
waardelijk is. mede omdat de Tsjechische re-
geéring er niet zeker van is, dat deze confe
rentie er in zal slagen, door een internatio
nale overeenkomst van alle belanghebbende
'anden de oorzaken op te heffen, die de
handhaving van het huidige exportsysteem
nog noodig maken.
De heer Posthuma wees er op, dat de mi
nister van buitenlandsche zaken van Tsjecho-
Slowakije had meegedeeld, dat zijn regeering
geen afstand kan doen van de procedure van
vergunningen, zoolang een internationale
regeling van dit vraagstuk nog niet verzekerd
is in den zin van een absolute wederkeerige
vrijheid, zooals in de slot-acte van de con
ventie is bepaald. Volgens dr. Posthuma doen
zich hierbij twee vragen voor: 1. Wat zijn de
oorzaken, waardoor het huidige exportsysteem
ten opzichte van huiden nog gehandhaafd
wordt? en 2, Zal men er in slagen een abso
lute wederkeerige vrijheid tot stand te bren
gen?
Dr. Posthuma besprak voorts de belangen,
welke Nederland bij den beenderenhandel
heeft. Hij heeft met veel genoegen gezien,
dat de Belgische regeering voor beenderen
en de Tsjechische voor huiden de kwestie
van de uitvoerverboden heeft vastgekoppeld
aan die betreffende de uitvoerrechten. Spre
ker herinnert er aan, dat hij reeds tijdens de
conferentie van 1927 heeft gewezen op het
verhand tusschen de in- en uitvoerverboden
eenerzijds en de in- en uitvoerrechten ander
zijds. Ook uit hetgeen in de veiligheidscom
missie is gezegd nopens de wenschelijkheid
om de interpretatie van Volkenbondsconven
ties aan het Internationaal Gerechtshof over
te laten, heeft spr. kunnen zien, dat er een
zekere vooruitgang in de ideeën merkbaar is
Een en ander sterkt hem in de overtuiging,
dat de wereldvrede uitsluitend op een abso
luut wederkeerige vrijheid gebaseerd kan zijn.
Dr. Posthuma verklaarde, dat er op het
oogenblik in Nederland geen uitvoerverbo
den op huiden en beenderen bestaan, en dat
leer zelfs geheel vrij is van invoerrechten.
Kan deze conferentie niet tot overeenstem
ming komen, hetgeen zou beteekenen dat de
regeeringen van Duitschland en Oostenrijk
genoodzaakt zouden zijn de uitvoerverboden
te handhaven, dan vreest spreker, dat ook de
Nederlandsche regeering gedwongen zal wor
den een wetsontwerp bij de volksvertegen
woordiging in te dienen, om soortgelijke
maatregelen ten opzichte van huiden en been
deren te nemen.
RELLETJES IN DE PARIJSCHE
UNIVERSITEIT
Prof. Champy, onlangs benoemd tot hoog
leeraar in de weefselleer aan de medische
faculteit te Parijs, zou Dinsdag zijn eerste
college geven. De benoeming, door minister
Herriot geschied, volgens den een op strikt
normale wijze, volgens den ander langs
slinksche en kronkelende wegen, was reeds
vele weken het onderwerp van een heftigen
strijd, en de tegenstanders hadden dan ook
aangekondigd dat ze het den nieuwen hoog-
ieeraar, die radicale politieke beginselen
schijnt toegedaan, niet gemakkelijk zouden
maken.
Toen prof. Champy, in rok en witte das,
gevolgd door den deken der faculteit en een
aantal professoren op het podium verscheen,
ontstond er eensklaps een geweldig tumult,
dat volgens sommige bladen precies een uur
aanhield, den geheelen duur van het college.
Een helsch spektakel, gesis en gefluit, waar
aan naar later is vastgesteld zich voor
namelijk jongelieden schuldig maakten, die
anders nooit een voet in de medische facul
teit zetten.
Glimlachend sloeg de onverstoorbare hoog
leeraar het kwajongensgedoe gade. Telkens
poogde hij aan het woord te komen, en toen
het uur was verstreken verdween hij, toege
juicht door zijn aanhangers. In de college
zaal werd nog een beetje gevochten, waarbij
eenige lichtgewonden vielen. Buiten trok een
tegenbetooging naar het huis van prof.
Champy om hem hulde te brengen.
Gisteren hebben de royalistische studenten
voor de tweede maal getracht het college van
prof. Champy in de war te sturen. Terwijl ze
sr eergisteren mee volstonden herrie te ma
ken, openden ze gisteren een bombardement
met sinaasappelen op den katheder.
Buiten de universiteit kwam het daarna
tot een botsing tusschen de royalisten en re-
publikeinsche studenten, waarbij volgens de
Quotidien" verscheidene studenten werden
gewond en zich in het ziekenhuis moesten
'.aten verbinden.
In het geheel zijn 17 studenten gearres
teerd, doch na vaststelling hunner identiteit
weer vrijgelaten.
DE IN RUSLAND GEARRESTEERDE
DUITSCHE INGENIEURS.
Naar wordt gemeld, is naar aanleiding
van de arrestatie van Duitsche ingenieurs
en technici in het Donetzgebied den Duit-
schen ambassadeur te Moskou opgedragen, de
Sowjet-regeering te verzoeken terstond
nauwkeurige ophelderingen te geven om
trent de vraag, welke concrete beschuldi
gingen tegen ieder in het bijzonder worden
ingebracht en welke bewijzen zij voor deze
beschuldigingen heeft.
ROMAN VAN
EMMA VON BRANDIS—ZELION
6
Een hertegewei, hetwelk den gevel sierde,
duidde aan, dat hier het jagersbedrijf werd
uitgeoefend. Voor het huis was een groote
gesneden grasvlakte, de speelplaats voor de
kinderen. Die tuimelden daar vroolijk in het
rond: er waren er n et minder dan acht,
jongens en meisjes, grootere en kleinere,
blonde en donkere. Plotseling klonk uit hun
midden de kreet: „Daar komt Gretchen!"
Gretchen! Gretchen! klonk het verder in
veelstemmig koor en de kleine zag zich
weldra door de vroolijke kinderschaar om
ringd.
Maar zij brak zich baan door de bonte rij.
Krachtig ontworstelde ze zich aan de zacht
omklemmende armen van den driejarigen
Hans, en riep:
Laat me los, ik moet eerst tante en
oom goeden dag zeggen. Moeder wil dat,
zei ze.
Ja, als ze er niet zijn, kan je het ook
Tevens zal te Moskou de eisch worden
gesteld, dat den Duitschen consul-generaal
te Charkow zal worden toegestaan de ge
arresteerde Duitschers te bezoeken.
Het Tass meldt, dat volgens ontvangen
berichten de wegens een contra-revolution-
naire samenzwering tegen de mijnbouw-
industrie in het Donetz-bekken gearres
teerde personen zich in het huis van be
waring te Rostow a.d. Don bevonden.
Er is een uitgebreid en nauwkeurig on
derzoek ingesteld.
DE VOLKENBONDSUNIE.
Uit Brussel wordt geseind, dat het be
stuur van de Internationale Unie van Vol-
kenbondsvereenigingen, dat te Brussel is
bijeengekomen, de jaarvergadering der Unie
op de eerste week van Juli te 's-Graven-
hage heeft vastgesteld.
Tot de aldaar te behandelen onderwer
pen behooren de kwestie der nationale min
derheden en die der ontwapening.
De bijeenkomst der internationale eco
nomische conferentie, bedoeld ter bestu
deering van de resultaten der Economische
Conferentie van 1927, is in October te
Praag bepaald.
STUDENTENRELLETJES TE LUIK
Socialistische studenten hadden te Luik
strooibiljetten aangeplakt, waarin een lezing
van den Duitschen afgevaardigde Bergstras-
ser werd aangekondigd. Andere studenten
trokken deze biljetten van de muren en ver
brandden ze op het plein voor de universiteit.
Daarop ontstonden gevechten tusschen de
beide partijen, zoodat de politie tusschen
beide moest komen.
Tegen den avond herhaalden zich de in
cidenten. De nationalistische studenten be
gaven zich naar het volkshuis en de politie
moest weder krachtig optreden om de orde
te bewaren. Terwijl zij de betocgers uiteen
dreef, stapte Bergstrasser in zijn auto en
keerde hij naar het station terug.
BANDIETEN ONSCHADELIJK GEMAAKT
Aan de Russisch-Roemeensche grens is een
groote bende ontdekt, die in opdracht van
een Roemeenschen spionnagedienst vijftien
overvallen op Russisch gebied heeft gepleegd,
waarbij in de meeste gevallen sowjetbeamb-
ten zijn vermoord. Het grootste gedeelte der
bende werd bij een vuurgevecht gedood, ter
wijl verder 41 bandieten en personen, die
met de bende in verbinding hadden gestaan,
zijn gearresteerd. Allen hebben hun betrek
kingen tot de bende bekend.
DE EGYPTISCHE KABINETSCRISIS
Het bestuur der liberale partij heeft beslo
ten de coalitie met de Wafd (nationalistische
partij) voort te zetten en deel te nemen aan
een kabinet onder leiding van den nationa-
listischen leider Moestafa Nahas Pasja. Gis
terenmiddag zou Nahas Pasja den koning
meedeelen bereid te zijn een kabinet te vor
men met deelneming der liberalen.
DE DAMBREUK BIJ LOS ANGELES
Tal van menschen, die bij de dambreuk uit
angst naar de bergen gevlucht waren, zijn in
middels teniggekeerd. Men hoopt derhalve
dat de verliescijfers kleiner zullen zijn dan
aangenomen werd.
AMERIKA EN DE ARBITRAGE
VERDRAGEN
Kellogg, de staatssecretaris van buiten
landsche zaken, voerde aan een diner, te
zyner eere georganiseerd door de vereeni-
ging voor de buitenlandsche betrekkingen,
opnieuw de argumenten aan, die hij reeds'
herhaaldelijk heeft uiteengezet ten gunste
van een multilateraal anti-oorlogsverdrag
zonder resticties, lieve dan bilaterale pac
ten. Hij verklaarde, dat Amerika nooit zal
deelnemen aan eenige overeenkomst, die in
direct of stilzwijgend een militair bondge
nootschap zou zijn, en zich nooit bij voor
baat zou verbinden tot het gebruiken van
zijn gewapende macht tegen eenig ander
land. Terzelfder tijd zuulen de Vereenigde
Staten nooit achterblijven in een doeltref
fende beweging ten gunste van den wereld
vrede. Kellogg sprak de hoop uit, dat het
Fransch-Amerikaansch verdrag als voor
beeld zal dienen voor het sluiten van ver
dragen met andere Staten, ter vervanging
van de arbitrageverdragen, die binnenkort
afloopen.
Kellogg besloot zijn rede als volgt: Ik
ben volstrekt niet zoo blind te gelooven, dat
het duizendjarig rijk is aangebroken, doch
ik geloof, dat de wereld met groote passen
voortschrijdt in de richting van vredelieven
de beslechting der nationale en gemeen
schappelijke geschillen. Het volk wenscht
eenstemmig afschaffing van den oorlog. Ik
zal al het mogelijke doen ten gunste van
verdragen van arbitrage en verzoening en
het afweren van den oorlog.
VAN HET VATICAAN
Z.Eminentie Kardinaal Mundelein, Aarts
bisschop van Chicago, is voor een kort ver
blijf te Rome aangekomen en door den H.
Vader in particuliere audiëntie ontvangen.
Vóór Paschen wil Z.Em. weer in Chicago te
rug zijn.
NIEUWE EXECUTIES IN MEXICO
Een priester en 5 leeken
Aangekondigd wordt, dat men a.s. Maan
dag op het kerkhof Elsaicito, na vonnissing
door een krijgsgerecht, een priester en vijf
leeken zal ter dood brengen die beschuldigd
zijn van ophitsing tot oproer.
Een onbekende episode uit den oorlog.
Op een bijeenkomst van de Deutsche
Kolonialgesellschaft heeft ingenieur I. Goe-
bel een voordracht gehouden over een epi
sode van den lucht-oorlog, die tot nu toe
onbekend was, en wel over een vaart van
den Zeppelin-kruiser L. 59 naar Afrika.
Invenieur Goebel, die aan deze lucht-expe-
ditie heeft deelgenomen, heeft nu over
deze groote daad in den lucht-oorlog het
volgende medegedeeld:
Het marine-luchtschip L. 59 had twee
voorgangers gehad, den S. L. X. die de ope
raties der centrale mogendheden op het
Zuid-Oostelijk oorlogsterrein moest steu
nen, en den 27sten Juli 1916 in de Zwarte
Zee is verloren gegaan. In de plaats hier
van kwam de L. Z. 101, die bommen op
Boekarest heeft afgeworpen, maar wegens
de ver gevorderde afweer-techniek spoedig
werd terug getrokken. De koloniale troep
van Lettow-Vorbeck, die van de buitenwe
reld was afgesneden, begon meer en meer
de algemeene deelneming in Duitschland
te wekken. De troepen leden groot gebrek
aan geneesmiddelen tegen de tropische
koorts en andere ziekten en hadden drin
gend behoefte aan ammunitie. Het lucht
schip L. 57 werd bestemd als drager voor
een hulp-expeditie. Maar voor het naar
Bulgarije werd gezonden, werd het op een
onverklaarbare manier in Jüterborg ver
nield. Nu werd de Zeppelin 104 middendoor
gesneden en door een tusschenbouw 30 M
verlengd, zoodat hij een lengte had van
226.50 M. Hij werd voorzien met het teekei?
L. 59. De verbouwing had plaats op de
Zeppelin-werf Staaken bij Snandau. De
kruiser ontwikkelde een snelheid van on
geveer 103 K.M. per uur en droeg een la
ding, die een gewicht had van 50021 K.G
Commandant was kapitein-luitenant Ludwir
Boekholt. Den 3den November 1917 verlie1"
het schip de hal der werf, om in de vlieg-
haven Jambol in Bulgarije het eerste dool
van zijn uitreis te bereiken. Van Jambe!
werd de vaart in de richting Afrika voort
gezet. De vaart van L. 59, die in het begin
met buitengewoon slecht weer had te kam
pen, ging dan over het Meer van Marmo
ra, over den Bosporus en Creta naar dc
Middellandsche Zee toe. dan over het Sit-
trah-meer naar de Afrikaansche kust en
de Sahara-woestijn in.
De kruiser vloog over de oases Farafrab
en Dachel, passeerde den keerkring van dr
Kreeft en naderde met een Zuid-Zuid-
Oostelijken koers het Nijl-dal. Bij Wadi-
Halfa ging het over den Nill, bij Dongolr
werd de Nijl nog eens gekruist en to
ward de koers naar de Bejuda-steppen in
geslagen, die zich uitstrekken tot aan Khar
toem.
Het einddoel van de reis was de Makon-
de-hoogvlakte, waar men de standplaats var
Lettow-Vorbeck vermoedde. Tot voor korten
tijd had deze zich ook werkelijk daar be
vonden en geen idee gehad, dat er om dien
tijd een luchtschip boven den Soedan
zweefde. Toen de L 59 ds hoogte van Wa-
di-Mokattem had bereikt, dook aan den
gezichtseinder, bij de samenvloeiing van der
Witten en den Blauwen Nijl, de Wahdi-stad
Khartoem op. Daar vonkte het verre
Nauen; „Laatste steunpunt van Lettow-
Vorbeck, Revala, verloren. Makonde-hoog-
land geheel in bezit der Engelschen. Troepen
Lettow-Vorbeck gedeeltelijk gevangen. Da
delijk omkeeren."
Het bevel moest worden gehoorzaamd en
uitgevoerd. Aan het lot der troepen war
niets te veranderen en het gebied, dat ze
nog hielden, was zóó klein, dat er aan een
landing- niet meer kon worden gedacht
Geen meteoroloog, geen vonkstation, geen
geoefende troep verwachtte het luchtschip
terwijl daarentegen de Engelschen, zooals
men later heeft vernomen, voorbereid wa
ren op het verschijnen van een Duitsch
luchtschip. Lettow-Vorbeck twijfelt er nu
nog aan, of de L.59 den stand van de
troepen ooit had kunnen vinden en meent
dat men de expediie vier weken vroeger
had moeten beginnen. De voortzetting tier
vaart zou dus alleen nog sportieve betee-
kenis hebben gehr.d.
Terug ging de vaart denzelfden weg door
de woestijn naar de Middellandsche Zee
25 November landde de L.59 in Jambol. Het
luchtschip had 6757 K.M. in 95 uur afge
legd, was boven drie werelddeelen gevlogen
en had drie klimaa-zones doorkruist. Men
zou er dus reeds in 1917 in geslaagd zijn
met L.59 naar Amerika te komen, men zor
zelfs Chicago hebben bereikt en nog verder
zijn gekomen.
Nog minder is er bekend van de tweedr
Afrika-vaart van L.59. Deze ging naar de
Nijl-delta tot Port Said, maar hier werd de
reis afgebroken. Boven Napels werden dan
6400 K.G. bommen afgeworpen. Den 7den
April steeg L.59 op voor zijn laatste reis
(1918). Er moest een aanval op Malta wor
den gedaan. In de bocht van Cattaro op dc
hoogte van Brindisi werd het luchtschip ge
zien door de Duitsche U-boot 53 en var
hieruit werd bemerkt, dat het plotseling in
vlammen stond. Waarschijnlijk had er eer
benzine-ontploffing plaats gehad. Niet alle
getuigen van de vaart naar Afrika zijn
daarbij omgekomen. Het luchtschip droeg or
dien dag toevallig slechts een bemanning
van 22 koppen, die allen den dood hebber
gevonden. In Jambol is een gedenksteen
opgericht, die de herinnering aan hen be
waart.
Een Duitsche expeditie naar Amerika.
Een W. B. telegram meldt uit Berlijn:
De „Deutsche Allg. Ztg." seint uit Königs-
berg, dat de leider der zeilvliegerschool, de
gep. ritmeester Röhre, benoemd is tot lei
der van een Duitsche zeilvliegerexpeditie
naar de Ver. Staten. Van de zijde der
RöhnRissiiten-Gesellschaft, zijn ook nog
voor deze expeditie de zeilviiegers Lauben-
thal en Hesselbach aangewezen.
Uit Praag meldt een W. B.-telegram:
Dezer dagen zal de ministerraad zich
bezig houden met de quaestie betreffende
de concessie-verleening voo rde internatio
nale vlieglijnen Praag—Rotterdam en Praag
MariënbadFürth.
Deze viieglijnen zullen worden beheerd
door het „Tschechoslowakische Flugverkehrs-
gesellschaft".
In samenwerking met de Engelsche maat
schappij „Imperial Airways" wordt, na af
loop van de internationale besprekingen, de
lijn PraagMariënbadFrankfort a. d.
MainKeulen in aansluiting op Londen, in
bedrijf gesteld.
Een B. T. A.-telegram meldt uit Madrid:
Een Nederlandsch vliegtuig, bemand met
vijf vliegers, landde op het vliegveld Quatic
Vents.
De Nederlanders brachten het allereerst
een bezoek aan hun gezant.
Zij verklaarden eerst een bezoek te gaan
brengen aan verschillende Spaansche steden
en daarna naar Londen te zullen terug-
keeren.
In Mei zouden zij dan hun raid naar de
Kaap en later naar China beginnen.
Uit deze mededeelingen blijkt, dat het tele
gram doelt op den Amerikaan, den heer
Van Lear Eiack, die met Geysendorffer en
Scholte, als piloten, een bezoek aan Spanje
heeft gebracht.
AMSTERDAM, 15 Maart. Aardappelen. (Bericht v/d.
mak. Jac. Knoop). Zeeuwsche bonten f 67.25, id. blau
wen f 5.506.25, id. bravo's f 66.50, id. bl. eigenheimers
f 5-50—5-75» »d- roodstar f 5.505.75, id. industrie f 2.75
4, id. Juin per 50 kg. f 88.50, id. blauwe poters f 3.50
3-75» td. bonte poters f 3.503.75, id. Bevelanders f 5.75
6, IJpolder bravo's f 66.50, id. roodstar f 5.255.50,
Drentsche eigenheimers f 2.254-25, Anna Paulowna zand
f 78, Hillegommer zandaardappelen f 78. Friesche bor-
gers f 5.506, id. blauwe borgers f 5.505.75» id. roodstar
f 5.505.75, alles p. hl.
HALFWEG, 14 Maart. Eierveiling. Aanvoer 15.000 st.
kippen- f 4.806.10, eenden- f 55.45- Handel vlug.
BARNEVELD, 15 Maart. Eieren. Aanvoer 800.000 st.
Prijs f 5.256.30. Handel redelijk.
GOUDA, 15 Maart..Kaas. Ter markt waren 114 partijen.
Prijzen f 5053, rijksmerk ie soort f 5659, 2e soort f 52
55. Handel vlug.
HOORN, 14 Maart. Kaas. Aangevoerd 13 stapels fabrieks
kaas f 49 y2 st. boerenkaas f st. fabrickscommis-
sie f 1 st. boerencomm. f totaal 14 stapels, wegende
20.655 kg. Handel vlug.
DELFT, 15 Maart. Boter. Aanvoer 4/8 en x/x6 v., te
zamen 90 kg. Prijs f 2.35 p. kg. Handel vlug»
SCHAGEN, 15 Maart. Vee. Aangevoerd stier
16 magere gelde koeien f 140280 83 vette koeien f 250
425 30 kalfkoeien f 200300, 383 nuchtere kalveren
f 10—13 178 overhouders f 25—37 28 magere varkens
f 1830 46 vette varkens 5864 c. per fcg. t 123 biggen
f 1015 10 paarden f 175350. Handel
Boter. Aanvoer 38 kg. f 22.20 per kg.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN.
BRUNSWIJK 14/3 v. Rotterdam te Emden.
CALEDONIA 14/3 v. Aberdeen n. Rotterdam.
DORDRECHT 14/3 v. Beaumont te Havre.
EMMAPLEIN 15/3 Holtenau gep., Oxelösund n. Rotterd.
GROENLO 14/3 v. Carloforte n. Antwerpen.
GRONINGEN, sleepb., 14/3 v. Avonmouth n. Tilbury,
met een baggerm. en bak op sleept.
MAASBURG 14/3 v. Oran n. Eahia Blanca.
MARNE, m.s., 12/3 v. Rott. te Rouaan.
NEERLAND IA, De Groot, 12/3 v. Middelfahrt te Ham
burg.
MEUSE, m.s., 12/3 v. Amsterdam te Rouaan.
NEPTUNUS, Oosterhijuis, 14/3 v. Lysekil n. Aarhus
SEINE, m.b., 12/3 v. Amsterdam te Rouaan,
TENBERGEN 14/3 v. Galveston te Bremen.
THEANO 14/3 v. Dublin te Belfast.
VECHTDIJK 15/3 v. Hamburg te Vlissingen.
WAAL 14/3 Gibraltar gep., Emden n. Algiers.
WIELDRECHT X4/3 Constantinopel gep., Rouaan n.
Constanza.
STOOMVAARTLIJNEN.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
RADJA (thuisf.) 14/3 te Djeddah.
SAPAROEA 15.3 v. Batavia te Amsterdam.
SEMBILAN (uitr.) 14/3 v. Genua.
SINGKEP (thuisr.) 14/3 te Londen.
KON. NED. STOOMB. MAATSCHAPPIJ.
AJAX 14/3 v. Hamburg n. Amst.
BACCHUS 13 3 v. W.-Indië te New York,
BERENICE 14/3 v. Algiers n. Malta.
BREDA (uitr.) pass. 14/3 Azoren.
EOS 14/3 v. Rott. te Vigo.
FOHR 15/3 v. Oporto te Amsterdam.
HERCULES 15/3 v. W.-Indië, 1. v. Havre, te Amst.
ILOS 14/3 v. Genua te Valencia.
IRENE 14/3 v. Salonica n. Kiirassl.
JAN VAN NASSAU 12/3 v. Curacao n. Aruba.
JASON (thuisr.) pass. 15/3 v.m. 5 u. 20 Vlissingen van
Antwerpen.
JUNO 14/3. v. Constantinopel n. Bourgas.
MEDEA, Lissabon n. Amst., pass. 15/3 Dungeness.
MEROPE 14/3 v. Messina n. Palermo.
NICKERIE (thuisr.') 14/3 v. Madera n. Plymouth.
NOTOS 14/3 v. Tarragona n. Castellon.
ORPHEUS 14/3 v. Fiume n. Gravosa.
THESEUS 14/3 v. Pasages n. Bilbao.
VENUS 14/3 v. Alexandrië n. Castellon.
KON. PAKETV. MAATSCHAPPIJ.
VALENTIJN, Rott. n. Batavia, 15/3 v. Perirn.
KON. HOLL. LLOYD.
MONTFERLAND (thuisr.) 13/3 te Teneriffe.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
HEEMSKERK 13/3 v. Mozambique n. Mikidani.
RANDFONTEIN (thuisr.) pass. 14/3 Ouessant.
RIJPERKERK (uitr.) 14/3 te Durban.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
BEEMSTERDIJK 14/3 v. Rott. n. Boston.
GROOTENDIJK, New York n. Rott., pass. 14/3 Lizard.
KINDERDIJK 14/3 v. Vanvcouver I. v. Hamburg te Rott.
LCCHGOIL, v. de Noord-Pacific n. Rotterdam, 14/3 te
Panama.
VEENDAM 14/3 v. W.-Indië te New York.
VOLENDAM, Rott. n. New York, 14/3 v. Southampton.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN.
RIDDERKERK 14/3 v. Hamburg n. Antwerpen.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
GEMMA 15/3 v. Amsterdam te Amst.
OUDERKERK (thuisr.) 15/3 v. Shanghai.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
EEMSTROOM 15/3 v. Hamburg te Amsterdam.
JAVA—BENGALEN LIJN.
PERIM, Calcutta n. Java, 14/3 te Rangoon.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
KERTOSONO (thuisr.) pass. 14/3 Gibraltar.
SITOEBONDO (thuisr.) 14/3 v. Padang.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
EURYMEDON, v. Liverp. n. Batavia 13/3 te Port Said.
EMZETCO LIJN.
JONGE ANTHONY 14/3 v. Spezia te Messina.
JONGE JACOBUS15/3 v. Rott. te Barcelona.
JONGE MARIA 14/3 v. Lipari te Genua.
Dit fijne stuk Ei-zeep GRATIS
bij 3 pakjes Duif-Zeeppoeder
Vetloogmeel Ie Soort.
Vraag afdruk van ome
PAASCH-PUZZEL.
Kon. Zeepfabrieken De Duif
voorh. CHR. PLEINES, Den Dolder.
ZATERDAG 17 MAART.
HILVERSUM, 1060 M. 12.00 Politieber. 12.35—
2.00 Lunchmuziek door het Trio Groeneveld. 2.45
3.45 Dansles doer C. Klinkert. 3.50 Italiaansche
taalles. 4.305.15 Fransche taalles. 5.156.00
Duitsche taalles. ó.oo7.15 Concert door het Omroep
orkest. 7.157.45 Tuinbon whalfuurtje door den heer
R. Buisman Rozen in den hof. 7.45 Politieber.
10.30 Het Gooisch Vocaal Kwartet o.l.v. W. Breman
(R. v. Stam, sopraan, A. Le Claire, alt. N. Plooyer, tenor.
Adr. Rybroek, bas. O. Biichler en Bep. Doyer a. d. vleu
gel. Inleiding van de nummers door W. Breman. 1. Twee
duetten voor alt en bas, Brahms, a- Die Nonne und der
Ritter. b- Es rauscht das Wasser. 2. Drie liederen u. d.
reeks „Dichterliebe" van H. Heine en R. Schumann,
a- lm wunderschönen Monat Mai. b- Am leuchfenden
Sommermorgen. c- Ich grolle nicht (bas). 3a- Where
er you walk. Aria u. h. oratorium „Semele", Handel
b- „Ghasel", tekst v. H. Swarth en muz. v. H. Zagwyn
(alt). No's 1, 2 en 3 a. d. vleugel O. Euchler, 4a- Egi-
dius, waer bestu bleven. Muz. van Ere»~a:i. b- Zij slui
mert Uit den sonnettenkrans „Mathild Tekst v. Perk
en muz. v. Diepenbrock. c- Naer Oostlant.uit „Oud
Nederlandsche Minneliedjes" van W. Pijper. 5a- Aria
uit „Judas Makkabaus", Handel, b- Wiegenlied, Schu
bert. c- Mondnacht, Schumann (Sopraan). Nos. 4 en -
a. d. vleugel Bep Doyer. 6. Iets over Brahms en zij-
„Liebeslieder". Inleiding van W. Breman: Brahms, dn
gesloten Noord-Duitscher. Invloed van de Wiener Wale
zer op hem en vele andere componisten. Iets over Wee5
nen. Over oude dansen uit vroegere eeuwen. De Wiener
Walzer-Brahms „Liebeslieder". 7. Uitvoering van de
Liebeslieder (ie reeks).
HUIZEN, 341 M. Na 6 uur 1950 M. 12.30 Tijds.
12.301.30 KRO. Lunchmuziek door het trio ,'.\t inkels
3.004.00 KRO Kinderuurtie. De dames Ria Mul
der en Jeanny Leeflang en Jac. Suerink. 5.006.00
KRO. Dinermuziek 6.006.30 KRO. Litterair half
uurtje. Spr. P. v. d. Meer de Walcheren. 1. Bretonsche
legenden. Koenen. 2. Nieuwe Geluiden, 3e druk. Dirk
Coster. 2. de Nederlandsche Poëzie in 100 verzen. Dirk
Coster. 6.307.00 KRO. Dinermuziek. 7.007.30
KRO. Cursus Hollandsch door D. G. G. v. RingcIesteiL.
7.308.00 Spr. Mr. F. Vorstman u«t Haarlem. De
inrichting van onzen Staat. 8.00 KRO. Concert. Mej,
E. de Haas, sopraan. F. Boshatr, piano. W. Laghuwitzt
viool. F. Kwart, cello. Spr. Pater H. v. Vree S. V. D. ui,
het Missiehuis te Soesterberg Hoe Europa en Amerikat
China in dezen toestand gebracht hebben in verband me,
de missiën. 1. 't Karakter der Chmeesche beschaving
wie verbrak de verstoring? De Westerlingen vanaf
1842, de Chineesche studenten in Europa en Amerika).
De verwording, het verval van het oude, de beginsel
loosheid van h"t nieuwe. 2. De gebeurtenissen der laatste
30 jaren. De Chaos. 3. Het dilemma voor China onder
gang of regenereeren in het Christendom.
DAVENTRY, 1600 M. 10.35 Kerkdienst. 1.2 2.20
Orkestconcert. 2.25—4.55 Int- Rugbywedstrijd Enge
land—Schotland. 4-55 Het Carlton Mason Sextet
en D. Greene, sopraan. 5.35 Kinderuurtie. 6.20
Het Carlton Mason Sextet. R. Cliivers, bariton. 7-20
Muziekcauserie. 7.35 Pianoconcert. 7.45 Lezing
The varsity boat race. 8.05 Iersche muziek, door de
Marine kapel. 8.50 Iersch muziekfeest. De Clann
Ngaedheal Pipers Band. U. O. Connor, declamatie. D.
M. Coiligh, zanger. A. Darley, viool. 9-20 Nieuws-
ber. 9.35 Voorlezing uit eigen werken, door Miss R.
M. Ayres. 9.50 Nieuwsber. 9.55 Variëté. 10.50
12.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS" 1750 W- t°-50
Concert. 3.504.50 Concert door de Homonyme
Jazz. 8.5011.20 Galaconcert. Orkest, iazzband en
artisten uit de Parijzer Theaters.
LANGENBERG 469 M. 12.25—1.50 Orkestconcert.
5.206.20 Orkestconcert. 6.507.20 Declamatie
uit Hauptmann's „Till Eulenspiegel". 7-208.20
Concert. Koorver. Keulen. 8.20 Vroolijke avond met
Eygen Transky, tenor. W. Auerbac-h etc. Als inlage
„lm Olpore", hoornspel van P. Hailing. Daarna tot
12.20 Dansmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN 1250 M. (ZEESEN).
ii. 107.05 Lezingen en lessen. 7.20 „Der Graf von
Luxemburg", operette in 3 acten van Lehar. 9-50
11.50 Dansmyziek en dansles.
HAMBURG 395 M. 4.20 Russisch concert. 5-*o*
Vroolijk allerlei. Concert. 7 20 „Vorfrühling", een
vroolijke avond. Orkest en solisten. 11.2011.50
Dansmuziek.
BRUSSEL 509 M. 5.206.20 Dansmuziek. 8.33—
10.35 Symphome-orkest o.l.v. E. Fassin.
Gistermorgen is het gezin van den ar«
beider Leenhoudt, te Kruisweg, gem.
Bloiswjjk, plotseling ongesteld geworden,
onder vergiftigingsverschijnselen.
Onmiddellijke opneming van het geheele
gezin: man, vrouw en drie nog jeugdige
kinderen, werd noodzakelijk geacht.
De toestand is zorgerlijk.
slecht doen, zei een der oudere jongens, die
haar lachend den weg trachtte te versper
ren.
Maar Gretchen sloop hem behendig
voorbij en stond weldra hijgend op den
stoep van het huis. Daar zat op de steenen
bank de vader behaaglijk zijn pijpje te
rooken en zijn vrouw met den kleinste op
den schoot naast hem.
Nu wat was er, Gretel, vroeg de hout
vester, terwijl hij glimlachend den langen
blonden snorbaard streek, wat is er, heb je
weer moeten weren tegen die brutale
bende?
Ja, antwoordde het kind, zij wilden me
niet bij u laten, en moeder had toch ge
zegd, dat ik altijd oom en tante houtvester
eerst goeden dag moet zeggen, als ze thuk-
zijn.
Goed zoo, Gretel, riep de houtvester,
terwijl hij met de hand door het donker:
krulhaar van de kleine woelde, dat is braaf
aan het woord van je moeder most je altijd
gehoorzamen, al moet je je daarbij ook
door een heele schaar wilde knapen slaan.
Hoe gaat het met je moeder? mengd:
zich nu ook de vrouw van den houtvester
in het gesprek, terwijl zij haar vriende
lijke oogen welwillend op Gretchen liet
rusten.
O, zeer goed, antwoordde het kind
verstrooid, terwijl zij zich met den kle'nr
vermaakte, die van genoegen kraaide en
.uet de dikke handjes op de roode wangei
van zijn vriendin rondpatste.
Gretchen liet zi ch vermudwen, gaf den
geduldig van het grasveld, kom je toen ein
delijk, we kunnen beginnen.
Gretchen, Gretchen, schalde het on
kleine nog een hartelijken kus en vloog
daarop als een wervelwind op de kinder
schaar toe, in welker midden ze spoedig
was opgenomen. Daar gloeiden de wangen
lichtten de oogen, de voetjes stampten lus
tig op den grond en uit acht frissche kin-
lerkelen schalde het gezang:
„Ringele, ringele, rozenkrans.
vVie gaat er nu met ons ten dans?"
III. DE WONDERDOKTER
Koenraad vermocht het gevoel van vrees,
nadat hij de zieke verlaten had en in het
bosch was gewandeld, niet af te schudden.
Hij ging op den dik bemosten wortel van
een eik zitten óm na te denken.
Wat valt er te doen? vroeg hij zich af.
zij moet weder gezond worden. Mijn arme
vrouw! Wat heb ik aan haar misdaan! Om
hem heen groeide en ontsproot hst in lente
heerlijkheid; hij zag niets van dit alles en
zon en zon. Altijd weder opnieuw trad daar
bij als een spook het beeld der steenen
gravin" voor hem op. Hij huiverde, zelfs in
de stralen der lentezon, en het was nem
of voelde hij den greep der koude hand cp
zijn hart. Eindelijk stond hij op en stapte
op het huis van den houtvester toe.
Daar was de speelplaats der kinaeren leeg
geworden, maar de houtvester zat nog ge
moedelijk naast zijn vrouw op de steenen
bank en blies blauwe rookwolken uit zijn
pijp in de lucht.
Wat is er Koenraad, riep hij dezen
tegemoet, toen nij de donkere wolk be
merkte, welke op des jagers voornoofd zich
teekende.
Heer houtvester, sprak Koenraad, ter
wijl zijn stem van onrust beefde, ik wilde
vragen, of u mij een paar uur vrij wilde
geven, ik wil ze weder inhalen; ik moet naar
het dorp.
Wat is er in het dorp te halen?
Ik wil naar den smid gaan; hij moet
zelf komen. De dranken, die hij voorgeschre
ven heeft, hebben niet geholpen en er moet
raad geschaft worden. Het gaat steeds
achteruit met haar, zuchtte hij.
De houtvester en zijn vrouw zagen ver
schrikt op. Anne Marie ging hun beiden zeer
ter harte. Er ontstond een kort pauze.
Koenraad, waagde de vrouw het te
beginnen, waarom gaat gij niet liever naar
een ordentelijken, kundigen dokter? Ik wil
op dp geneeskunst van Schmied volstrekt
geen aanmerking maken, maar zijn moeder
zaliger zou zeggen: Er gaat toch maar niets
boven een bestudeerden arts, die terstond
weet te zeggen, waar de kwaal zit".
Ik houd niet veel van de kunde der
artsen, antwoordde de jager, die tasten dik
wijls eerst recht in het duister, en daar zij
dat niet willen bekennen, zoo probeeren zij
aan de arme zieken alles, tot zij ze dood ge
dokterd hebben
Maar er zijn toch zeer ervaren dokters,
die bij honderden de pijnen geminderd, ja ze
i het leven gered hebben, was het volhou-
I dende antwoord der goedo vrouw. Onze
dokter is zeer knap, wat heeft die al niet
I gedaan.
De smid ook, zeide Koenraad.
Ja, mijnentwege Schmied ook, maar
bij je Anne Marie heeft hij met al zijn
kwakzalverij nog niets gebeterd.
Hij moet zelf komen en haar zien,
wellicht is met zijn bestrijken iets te doen.
Ik ga naar den smid, voegde hij er vast
beraden aan toe.
De vrouw schudde hot hoofd en de hout
vester zei met een goedhartigen spot:
Wat geeft het moeder, hem kunt ge toch
niet van zijn voornemen afbrengen. Adieu,
Koenraad, ga maar naar den smid.
En de jager ging heen. In de verte tee
kende de dorpskerk zich reeds tegen de
blauwe lucht af en de weg was spoedig af
gelegd. Een luid „hallo" deed den jager op
schrikken uit zijn gepeins. Hij ontwaarde de
kinderen van den houtvester met Gretchen
in hun midden.
Wat hebt ge hier te doen? vroeg de
jager.
Wij moeten van vader een boodschap
brengen aan den meester, antwoordde een
der jongens.
Zoo? En daar moet Gretel natuurlijk
weder bij zijn, zonder haar kan er niets
gebeuren.
Die oude vrouw van den meester heeft
nog appelen in naar la bewaard, verklaarde
Gretchen de reden van haar bijzijn.
Ja waarlijk, dan wordt het mcetippelen
wel beloond, zei de jager. Ik ga naar den
schout en dan naar den smid; daar kunt
ge me wel afhalen, als jullie met je bood
schap klaar zijt.
Gretchens verwachting werd niet be
schaamd. De oude moeder van den meester,
opende vrijgevig haar schatkamer en Gret
chen droeg in iedere hand een roodwan-
gigen appel, toen zij met haar speelmak
kertjes naar de afgesproken plaats bij den
smid wandelde. De woning van den smid
stond in de schaduw van groote linden en
bood, vooral in den zomer, als uit het groen
de vlam der smidse uitschitterde, een schil-
derachtigen aanblik. Een twintigtal schre
den verder was een origineel schouwspel te
zien. Op een paar vermolmde banken en
wankelende stoelen, zaten in bonte menge
ling de wachtende patiënten van den won
derdokter. Dat gezelschap bestond uit ver
schillende elementen. Men zag een fijn
stadsjuffertje met rijk gebloemden hoed, die
den arm in een verband droeg, nevens een
ouden boer, wiens ruige hoofd met een
bonten zakdoek omwonden was. Daar zat
een kleine schooljongen met hevig gezwol
len wangen aan de zijde van een eleganten
heer met gracé handschoenen. Bij wijlen ont
spon zich onder deze verzameling, welke 't
gemeenschappelijk ljjdenslot vertrouwelijk
maakte, een gesprek. Over één punt waren
allen het eens, namelijk hierin, dat het on
uitstaanbaar was, zooveel tijd met wachten
te verzuimen; want de smid liet, als alle
beroemde artsen, steeds geruimen tijd ver
strijken, eer hij aan zijn patiënten gehoor
verleende. Wellicht zou de toom der wach
tenden nog hooger gestegen zijn, als zij ge
weten hadden, dat de smid zoo rustig als
dat mogelijk was, zich bezig hield, met een
oud ploegpaard te beslaan, dat, achter de
smidse staand, zijnerzijds zijn ongeduld
door luid stampen lucht gaf.
(Wordt vervolgd.)
