Voornaamste Nieuws
WOENSDAG 21 MAART 1928
f50.'
Godsdienstige Opleving
in Rusland?
FASCISME EN KATHOLICISME
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
EEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16811
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
INDIË
Luxe-auto te water gereden
Een werk van ruim 1 Va millioen
Zilveren priesterfeest van Pater
Sabinus Staphorst O.F.M.
Prijsvragen Teyler
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat 10 Haarlem.
DE OUDE-BEEKBRUG
TE HILLEGOM
Heemschut tegen slooping
Telegrafisch Weerbericht.
Dagelijksche mond- en tanden-
verzorging met O d o 1 is
grondslag voor mooie en gezond<
tanden. De smaak van het Ode'
isheerlijkverfrisschend
Pastoor Soepnel
BUREAUX: IMASSAULAAIV 49
Teleioon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: root Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIËIM 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1—4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij vooruitbel.
Bit contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusscben den tekst 60 ct, per regel.
Alls abenné'.. t p dit blad zijn, inge.el^e cle\eiZtke.ingL\iOi\\ra;djn f Leven l:.n^e geLcel; ongeschil theid tot werl.en door 7Kfl bij een ongeval met f 91*11 bij verlies van een hznd, l/K bij vet lies van
tegen ongevallen verzekerd voor een der rollende uitkecr.'ngen «UUU. verlies van beide armen, beide bser.en of beide oogen;! vU." docdelij ken aflcopZn/U." een roet of een oog; I iCo." duim of wijsvinger; A been of arm;
bij 'n breuk van f40.-
bij verlies v. een
andere vinger.
Men doet in 't algemeen goed, niet voet
stoots alle berichten aan te nemen, die ons
uit het groote Russische Rijk bereiken Het
is voor den buitenstaander zeer moeilijk
hier het kaf van het koren te scheiden,
waarheid en tend enz te onderkennen.
Veel van hetgeen naar West-Europa
wordt overgeheveld komt onmiddellijk uit
de berichtgeving der Sovjet-Unie zelve en
is tendentieus. Van die zijde wordt niets
onbenut gelaten, om het buitenland een
hocg denkbeeld te geven van organisatie,
wetgeving, arbeidstoestanden, ontwikke
lingsmogelijkheden van den Russischen
kolos. Alleen omtrent de ontwikkelings-
mogelijkheden van Rusland kan men
optimistisch gezind zijn. Een land, dat eens
de korenschuur van Europa werd genoemd
rijk is aan ertsen, steenkool, ijzer, hout.
pelzen, enz., zou, behoorlijk geleid en goed
bestuurd, zich kunnen ontwikkelen tot een
mogendheid van den eersten rang, waar
naast maatschappelijke welvaart en on
middellijk daarmee verband houdende orde
ook een hoog geestelijk leven zou kun
nen opbloeien.
Bij de beoordeeling van Russische be
richten moet men verder niet uit het oog
verliezen, dat veel daarvan tot „verhalen
van ooggetuigen" behooren en ook die zijn
hoe goed bedoeld vaak, niet te vertrouwen,
wijl ze te subjectief zijn.
Wanneer evenwel de kerk aan 't woord
is, zij, die spreekt door hare bedienaren, dar.
bevinden we ons bij veilige gidsen. Die be
dienaren immers zijn de mannen, die taal.
zeden en gewoonten door een bestend g ver
blijf zuiverder kunnen beoordeelen, dan zij.
die slechts doorgaand In Rusland vertoeven
Van die zijde wordt een verblijdende
opleving van het godsdienstig bewustzijn in
Rusland melding gemaakt.
De maatregelen, die door de regeering
van Sowjet-Rusland en door de anti-gods
dienstige vereen'gingen worden genomen, be
ginnen veel te gelijken op de laatste stuip
trekkingen van een stervende, op wanhoops
daden, die het naderend einde aankondigen.
De heerschappij en de macht van de vrijden
kersbeweging is in Sowjet-Rusland gebro
ken. De anti-christ is overwonnen en de
Gallileër heeft gezegevierd. Na tien jaar
wreede vervolging valt er thans in Rusland
weer een opbloei van het godsdienstig leven
waar te nemen.
Reeds op het 15s Congres der Communis
tische partij heeft men mosten toegeven, dat
de tienjarige strijd tegen den godsdienst een
mislukking geworden is.
In nog veiliger gezelschap bevinden we
ons, wanneer In verklaringen uit het eigen
kamp een machteloosheid en teleurstelling
spreekt over hetgeen bereikt is. In het ver
slag der communistische jeugdorganisaties
over de jongste Kerstviering lezen wij:
„De Communistische Kerstnachtviering is
een totale mislukking geworden, en heeft
een duidelijk licht doen vallen op onze ne
derlaag in den strijd tegen den godsdienst
Wij hebben nu reeds alles ondernomen en
zijn nu ten einde raad: wij weten niet meer
hoe wij den strijd tegen de Kerk moeten
voeren.
Slechts weinigen hebben gehoor gegeven
om Kerstmis op 25 Dec. te vieren: hel
meerendeel der fabrieksarbeiders van Mos
kou hield zich aan den ouden kalender.
De communistische bladen hebben alarm
gemaakt, toen tegen Kerstmis de Orthodoxe
kerken een krachtige propaganda begonnen
waren om Kerstmis weer op oude wijze te
vieren. Daags voor Kerstmis had 90 pet. der
arbeiders van Petrograd en Moskou den ar
beid neergelegd. Alle kerken waren overvol
met geloovigen van allen rang en stand, die
met godsvrucht en aandacht de prachtige
liturgische plechtigheden volgens den Oos-
terschen ritus bijwoonden. Want ondanks
armoede en ontbering had men den litur-
gischen eeredienst weer in al zijn prachtvolle
luister hersteld, dank zij de bemoeiingen van
de geestelijken en de milde bijdragen van
het armoedige geloovige volk. Overal hoor
de men weer de Kerstklokken luiden, ovsra'
kon men waarnemen, dat het gezond ver
stand van het Russische volk op geloovigen
grondslag steunt, en dat „De Vereeniging van
godloochenaars", niet anders is dan een ben
de ontuchtige deugnieten, die door ren over
spannen fanatieken theoreticus geleid wor
den."
In Rusland voltrekt zich weer een groote
godsdienstige vernieuwing. Dat valt niet te
ontkennen. Het is wel verrassend, dat d:
communistische bladen dit zelf moeten er
kennen. Volgens de communistische „Praw-
da" van 25 Dec. zijn er op het oogenblii:
in Rusland 40.000 parochies en een half mil-
lioen priesters van verschillende ritus. Ir
Moskou met zijn 2.025.000 inwoners, telt d£
vereeniging van „Godloochenaars" slechte
7.600 leden. Eenige jaren geleden waren he:
er nog 29000. De meeste leden zijn arbeiders
Overal wordt er thans een krachtige gods
dienstige propaganda gevoerd, in de kerkei:
zoowel als in de huisgezinnen, zelfs op straat
Er wordt in het publiek weer gewerkt aan
de verbreiding van het geloof. De nieuw:
godsdienstige beweging wordt op voorzich
tige wijze, volgens een wel overwogen plan
met alle mogelijke middelen doorgevoerd
Men is een nieuwe actie begonnen voor he
herstel en de versiering der kerken. Dezf
godsdienstige campagne maakt een geweldi
gen indruk op de bevolking: men bouw
nieuwe kerken en herstelt weer de oude. Dc
arbeiders van Oriekhov-Zoniew hebben 200r
roebel bijeengebracht voor de restauratie van
bun parochiekerk. De anti-godsdienstige
vergaderingen worden door de arbeiders in
de war gestuurd: Het gebeurt zelfs, dat ze
door niemand worden bijgewoond, maar de
menschen allemaal naar de kerk gaan. De
Communisten achten den toestand buiten
gewoon critiek, vooral op het platteland,
waar overal nieuwe godsdienstige vereeni-
glngen worden opgericht, die vooral de jeugd
onder hare leden opnemen, terwijl de Com
munistische clubgebouwen leeg staan. De
ouders moedigen hun kinderen aan, lid te
worden van godsdienstige vereenigingen
waar men hen bewaart voor de uitwassen
der onzedelijkheid en hun een degelijke
godsdienstig zedelijke opvoeding geeft.
Het verslag van het centraal-comité der
communistische jeugdorganisaties eindigt
met er op te wijzen, dat de godsdienstige
opleving een zeer ernstige bedreiging word'
geacht. De organisaties vragen krachtige re-
geeringsmaatregelen, teneinde verloren in
vloed te kunnen terugwinnen.
Tien jaren van vervolging. Tien jaren, die
dood, moord, brandstichting en verderf
brachten. Na tien bange jaren de verblijden- I
de opleving, het begin van den triomftocht
der martelaren. Hun bloed vormde het
vruchtbare zaad, waaruit nieuw godsdienstig
leven zou opbloeien.
Hoe lang nog zal het duren, vóór de Rus
sische regeering tot de erkenning komt, dat
haar pogen om het diep-godsdienstig leven
van een volk te dooden, een jammerlijke
mislukking is gebleken? Er zijn hoopvolle
teekenen, dat de Russische ziel nog niet it
vermoord. En zoolang er leven is, is er
hoop!
II
MUSSOLINIANISME
(.Van een bizonderen correspondent)
ingezonden)
Ondergeteekende heeft met groote be
langstelling in Uw blad van Maandag 19
Maart het hoofdartikel, getiteld „ïndië",
gelezen en hij kan niet anders opmerken,
dan dat de schrijver daarvan terecht op
sen groote leemte, welke in de katholieke
oartij ten opzichte van Nederlandsch-Inaië
bestaat, gewezen heeft.
Als het maar eens tijd werd!
Eindelijk dan gaan zij, die geroepen wer
den door het katholieke kiezersvolks om 't
land mede te besturen, er op uit; de kurk,
waarop Nederland drijft, wordt ten slotte
door de katholieke staatspartij van belang
geacht, om daarvan meerdere studie te
maken.
Intusschen blijft ons het raadsel, waarom
bij de laatste Kamerverkiezingen een alles
zins bekwaam man als de heer Ir. Peber,
een Indische specialiteit, in een of andere
kiesvereeniging niet zoodanig naar voren
geschoven of aanbevolen werd, dat men ver
zekerd kon zijn, in 's lands vergaderzaal ten
minste één katholiek aan te treffen, die
van Indië geacht kan worden eenigszins op
de hoogte te zijn.
Is het niet te betreuren, dat de eenige
man, die van ons groote, schoone en bloei
ende Indië iets afweet, omdat hij er lange
iaren en met vrucht gewerkt had, zoowel
op maatschappelijk als kerkelijk terrein,
door welke kleinzielige of bekrompen oor
zaak dan ook, den drempel der Tweede Ka
mer niet heeft kunnen overschrijdenwan
neer zullen de katholieken gaan inzien, dat
ook voor hen er een koloniaal gebied, dat
Nederlandsch-Indië heet, bestaat en reden
van bestaan heeft?
A. J. J. BEYNES.
Naschrift. Met den geachten inzender
betreuren wij het, dat onze Indische spe
cialiteit nu al eenige jaren ambulant is. ter
wijl er in de 2de Kamer een overvloed van
andere „specialiteiten" is, waarvan er veilig
eenige gemist konden worden. Men herin
nert zich, dat de heer Feber indertiid het
slachtoffer is geworden van een weinig ver
heffend politiek spel in het Zuiden. Het
nieuwe reglement der R.-K. Staatspartij is
e; inmiddels op gericht, om aan onmisbare
krachten in de R.-K. Kamerfractie een
vaste plaats op de lijsten te geven.
Wij kunnen dus vertrouwen, dat de heer
Feber het volgend jaar in de Kamer terug
keert.
Wij maken van deze gelegenheid gebruik
om er op te wijzen, dat de wensch, aan het
slot van het artikel ..Indië" uitgesproken
al reeds was vervuld, toen hij werd geuit
De heer Bruineman, benoemd tot vertegen
woordiger van het Alg. Suikersvndicaat
heeft, naar gisterenavond „De Tijd" mede
deelde, onmiddellijk na die benoeming he'
voorzitterschap van de Indische Katboliekr
Partij neergelegd. Een woord van lof aar
">nze geloofsgenooten over-zee voor de wijze
waarop zij aldaar de onderlinge verhoudin
gen weten zuiver te houden, is hierbij zeker
')p zijn plaats!
REDACTIE ..N. HAARD. CT."
Een 16-jarig meisje verdronken.
Te Veenhuizen is, ter hoogte van het eer
ste gesticht, een luxe-auto van den garage
houder Ham te Haulerwijk, die zelf d;n
wagen bestuurde, te water gereden. De
chauffeur heeft waarschijnlijk de bocht in
den weg niet kunnen halen, zoodat de auto
in de Dwarswljk terecht kwam.
Behalve den bestuurder, was in den wagen
gezeten de ongeveer 16-jarige dochter van
den heer Van Doesburg Smit. te Veenhuizen.
Onmiddellijk werden alle pogingen in het
werk gesteld om het meisje te redden en
mocht het den heer v. d. Laar gelukken de
drenkelinge uit den auto op het droge te
brengen, doch toen bleek, dat de levens
geesten reeds geweken waren.
De autobestuurder was zonder hulp uit
den auto gekomen.
Na den man, zijn stelsel. Men sta mij toe
het niet met den officieelen titel aan te dui
den, want zoolang de kopstukken der zwa-
te beweging elkaar met de meest tegenstrij
dige meeningen onderkruipen en bestoken,
zoo lang de arme sukkelaar, die daaraan
zijn schamele boterham dankt, dat hij voor
eiken zwarten lap zijn rechterhand opsteekt
on op eiken herdenkingsdag zich verslikt
aan zijn: Leve de Duce, zich een even
goeden fascist voelt als Mussolini zelf, die
zijn beste krachten wijdt aan een weinig
duidelijk ideaal en zijn leven veil heeft om
dit te bereiken, zoolang toch bestaat er
tussehen fascisme en fascisme een hemels
breed verschil.
Mussolini laat ik zelfs den schijn van
dien mdruk te willen vestigen, mógen weg
nemen, is geen misdadiger, geen minder
waardige. Hij is hoogstens een idealist van
de gevaarlijke, niets en niemand ontziende
soort, die iets wil dat hem vaag als een
plicht voor den geest schijnt te zweven, en
daarnaar reikt, al maar reikt, zonder pro
gram, zonder vaste lijn, met sluiksheid
soms, met geweld altijd, ihet verbrijzeling
van de eenige mogelijkheid op vervulling er
van desnoods.
Slechts één smet kleeft hem aan: hij
was te onbeteugeld, te weinig mensch van
de werkelijkheid, te onderworpen aan den
drang zijner driften, te los van zijn groot
verstand, hij was en is te veel Italiaan.
Plato schreef zijn Utopia, Voltaire zijn
Smile, Rousseau zijn Contrat Social, Marx
zijn Kapital; en allen zijn ze beroemd ge
worden. Mussolini deed het, en nu spuwt
hem negentig procent van de beschaafde
wereld op zijn schemerenden schedel.
Zijn leuze en zijn excuus te gelijk is: de
grootheid van Italië.
De geschiedenis van het Schiereiland met
voeten treden, het land afsnijden van zijr
traditie, een toren van Babel stapelen in
de gulpende leegte, dat is de kern en
het doel, de taak en de plicht, de hoop en
het vertrouwen, het begin en het einde van
het zwarte streven: dat is het eenige wat
Mussolini ooit heeft gezegd te willen: dat
is het fascisme zuiver mussoliriaansch.
In dat groote Nieuw Italië, ontkent men
het individu: slechts bestaat de staat as
een organisch saamstreven van individuen.
(Ik herinner er aan dat Vladimir Gljitz
Gljanow beter bekend onder zijn schuil-
naam: Lenln daar een bibliotheek over
heeft vol geschreven. Alleen kende hij als
grenzen slechts de noord- en de zuidpool
terwijl Mussolini voorloopig n'et vordï*
kijkt dan de Alpen, de Middellandsche- en
de Adriatische Zee.)
In dat groote Nieuw Italië behoort de
armoede tot de geschiedenis, doordat het
bezit wordt opgeheven. Immers bes aat
slechts de staat en een niet bestaand indi
vidu kan geen positieve eigenodmmen be
zitten of zelfs maar beheeren.
(Het moet Karl Marx, na zijn algemeen
fiasco, tot genoegen strekken zoo laat nog
een zoo trouw volgeling te krijgen).
Het abstracte begrip: staat, is de eenige
werkelijkheid. Er bestaat geen filosofie,
geen gedachte, omdat het irdividu ont
breekt dat zou kunnen filosofeeren, zou
kunnen denken. Slechts is er de noodzaak
van het moment zooals die de staat ver.-
eiseht. Die noodzaak is het recht van den
staat. En de staat bestaande alleen uit
zich zeiven en noodzakelijk vóór zich zei-
ven dient aat recht der oppertuniteit met
zijn macht te verdedigen. Waardoor om
gekeerd macht tot recht wordt verklaard.
(Dus nft Lenin en na Karl Marx, her
leeft ook Spinoza uit zijn asch. En de
knuppels en wonderolieflessehen der fas
cisten waren de profeten der nieuwe idee.
En de filosofie van het groote Nieuw Italië
die niet bestaat, omdat er geen filosofie be
staat, is er ééiie van wel dadaïstische kwali
teit.)
Ik beloof U niet meer te zullen blind
gooien met het mulle zand van zco zware
sophismen mij in den vervolge niet meer
te zullen wagen aan de niet langer be
staande filosotie, en mij als een vorige maal
te zullen bepalen tot een gezelliger, meer
zeggend gegrabbel in de tallooze, tallooze
feiten. Ik laat het aan U zich eenige mo
gelijkheden, toekomst-consequenties te ver
beelden op de snaren die door het Mussoli-
nianisme waar het filosofeert, terwijl de
filosofie niet bestaat misschien wat na-
'ef werden gespannen.
Zoo scherp omschreven als thans was in
ien aanvang het Mussolinianisme niet
Eigenlijk zou men kunnen beweren, dat dc
omschrijving op de feiten volgde, in plaa's
van er aan vooraf ging. Eerder reeds noem
de ik het fascisme de geïncarneerde oppor
tuniteit en daarin bleef en blijft het zich
gelijk.
Keeren wij terug tot Mussolini.
Reeds vóór den oorlog zien wij hem lang
zaam aan aarzelend gaan in zijn radicaal-
marxistische overtuiging. Gedurende den
oorlog verzaakt hij zijn politieke geloofsbe
lijdenis en verandert hij zijn marxis'isch
internationalisme in een vlammend natio
nalisme Hier werd dus ofschoon tosn
zelfs nog de naam niet was uitgedacht
ziin fascisme geboren. Men merke op, dat
hij de opportuniteit is opvallend noch
aan Marx, noch aan Lenin verzaakte, doch
-envoudig het ééne dat basis en ideaal zou
kunnen zijn in de marxistische maatschap
pij: het internationalisme, prijs gaf.
Hij wordt, om de woorden van Aristide
B. en W. van Amsterdam stellen den raad
hunner gemeente voor, op 't terrein van het
Wilhelmina-Gasthuis twee chirurgische kli
nieken te bouwen. De kosten worden globaal
op ruim l'A millioen geraamd.
Briand te gebruiken: „de man, die als een
voudig journalist wist te bewerken dat Ita
lië het gemeenschappelijk front tegen den
gemeenschappelijken vijand kwam verster
ken."
Dit is natuurlijk een zeer schoone fraze
voor één die zich door honderdduizenden
verminkten, oorlogsweduwen en -weezen
beluisterd weet. De minder bloemrijke
werkelijkheid is. dat Mussolini wiens
stemorgaan ook toen al letterlijk en figuur
lijk boven alle kritiek verheven scheen te
zijn, zijn vaderland in den oorlog sleepte
en met minachting van één miljoen zes
maal honderd duizend dooden en mensche-
lijke wrakken, zijh volk nu wijs maakt dat
het brokje veroverd Oostenrijk de over
winning is. Het stukje Balkan dat door
Fiume wordt gedomineerd, kwam er, slechts
zeer indirect door den oorlog, later bij.
Of Italië's deelnemen aan den oorlog ge
rechtvaardigd was, laat ik buiten beschou
wing: ik beken gaarne op het gebied van
den oorlog niet onbevooroordeeld te kunnen
zijn. Maar Mussolini's drijfveer was de
hebzucht, die hem nog niet verlaten heeft,
en de zucht naar wraak op de Habsburg-
dynastie, die in Italië erfelijk was.
Er werden in de twee-en-vijftig maanden
van Augustus '15 tot November '19 ik
geloof niet daar verder op in te hoeven
gaan, grootere „idealen" verdedigd en
door Paus Benedictus RV z.n. veroordeeld.
In den tüd dat de twee-honderd-vijftig
artikelen van Versailles' monsterverdrag
werden vervaardigd, leefde Italië in een
hartkloppende verwachting. Het Italiaan-
sche volk toch, dat al vijftien eeuwen niet
anders meer gewoon was dan dat degene
die over wat ondernemingsgeest en een
leger beschikte, het schiereiland in een ver
loren oogenblikje veroverde, zag zich nu
eensklaps overwinnaar. Wat dit beteekende,
beteekenen kón, wist het niet. Men ver
wachtte eigenlijk de plundering van den
vijand en een billijke verdeeling van den
buit.
Het liep anders en een ontevredenheid
ontstond. Mussolini's schreëuwerige Popo
io d'Italia en de Idea Nazionale beide
bladen bestaan nóg wortelden zich in
dien geest van onvoldaanheid en kwamen
eerst langzaam, later makkelijker tot bloei.
De politieke lijn zoo dit niet al te flat-
teerend is was deels kruiperigheid ten
opzichte van de meest tegenstrijdige re
geeringen, deels onverantwoordelijke aan-
stuwing tot brute zelfoverschatting van
Nieuw Italië.
Nauwelijks was men daarmee zoo ver ge
komen dat er eenigszins sprake zijn kon
van de vorming eener macht, toen Musso
lini zijn geweld begon te ontketenen. Zelf
bleef hij op den achtergrond, maar later
erkende en nam hij ziin volle verantwoorde
lijkheid. Hij was op dit oogenblik en later
steeds volgens ziin eigen beken'enis
het leidend hoofd der zwarte vrijbuiterij.
De miniatuur-burgeroorlog, welke door
zijn zwarte knokploeg waartoe het
laagste gepeupel toegang had ontke'end
werd, de vele en dikwijls zware mishande
lingen van niet-fascisten, de moorden wier
aantal wei niet te bepalen zal zijn voor 'n
geregelde regeering het schiereiland weer
in handen heeft, plundering en brandstich
ting, de trotseering van alle wetten, dat
alles nam hij uitdrukkelijk voor zijn reke
ning.
Dat er ook fascisten gevallen zijn en dat
Mussolini zelf meermalen in gevaar ver
keerde, zegt, geloof ik, niet veel. Zijn stel
sel toch staat gelijk met de practijken van
één die om een radicaal-communistischs
overtuiging aan het inbreken slaat, en het
recht der zelfverdediging is moreel altijd te
verdedigen en dikwijls zelfs plicht.
Door vuur en bloed telkens weer blijkt
du-'delijker dat dit geen overdrijving is
trok hij op naar Rome. Eenmaal min is ter-
president stempelde hij zich in vier jaren
van gematigd schrikbewind ais poten aat.
En thans regeert hij, alleen steunend op
geweld, met. onderdrukking van de meest
primitieve vrijheid tegen de grondwet in.
Hij heeft niets en ook zich zeiven niet
geacht, zijn overtuiging van jaren heeft hj
in zich neer gemokerd. De bewond ring zij
ner oude vrienden heeft hij zonder morren
verloren. Van de toewijdende liefde zijner
naaste familie heeft hij afstand gedaan;
hun haat heeft hij aangenomen.
Dat is de groote Mussolini.
Hij heeft zijn volk misleid en gemarteld.
Hij heeft brand gesticht, zonder proces la
ten afmaken: de wet verkracht.
Dat is de kleine Mussolini in al zijn arm
zalige ellendigheid van zich zeiven vergod
delijkend potentaat.
Hij heeft zich geklampt aan de eenige
groote macht van wie hij iets meende te
mogen verwachten. Hij is Katholiek ge
worden, zonder zich aan de geboden der
RK. Kerk te onderwerpen. HU heeft alles
beloofd, zonder éénmaal iets te geven. Hij
heeft de drie honderd miljoen Katholie
ken van beide halfronden gevleid met wat
kwistig uitgedeelde kruisen: hij he'ft de
zelfde Christenheid gehoond, toen hij poog
de Christus' Stedehouder op aarde aan den
fascistischen zegekar te binden.
Dat is Mussolini in zijn grauwe werke
lijkheid. dat is het Mussolinianisme a's
de mogelijkheid van een vooze plek in de
Moederkerk.
Nemen wij een volgende maal het „Ka
tholiek" fascisme even onder de loupe.
Directeuren van Teyler's Stichting en de
leden van Teyler's Tweede Genootschap
hebben besloten voor het jaar 1928 de vol
gende priisvraag uit te schrijven:
Gevraagd wordt eene beschrijving van het
'even en het werk van Jan Lievens.
De beteekenis van dezen stad- en tijdge
noot van Rembrandt en zijn plaats in de
XVIle eeuwsche Hollandsche schilderschool
is tot dusver nog niet voldoende onderzocht
on in 't licht gesteld.
Ten einde dit te doen zal men een over
zicht van zijn uiterlijk leven moeten geven,
zijn ontwikkeling als kunstenaar in zijn
schilder-, teeken- en etswerk moeten aantoo-
nen en den invloed moeten schetsen, dien
hij op leerlingen, navolgers en andere tljdge-
nooten heeft uitgeoefend. Een beschrijvende
en kritische lijst zijner werken en tekstueelen
afdruk van de op hem betrekking hebbende
vermeldingen bij tlldgenooten tot en met
Houbrakens Groote Schouwburgh wordt als
Aanhangsel gewenscht.
De prijs voor het best en voldoend ant
woord bestaat in een gouden eerepenning, op
den stempel des Genootschaps geslagen, ter
innerlijke waarde van 400.
De antwoorden moeten worden ingezon
den vóór of op den lsten Augustus 1929, op
dat zij voor den lsten Mei 1930 kunnen be
oordeeld worden.
Vooral zij, cue gsrege.d de öc. Antonius-
kerk bezoeken, zullen aanstonds in boven
staand portret herkennen den Franciscaan-
schen missionaris, Pater Sabinus Staphorst,
dien zij verleden jaar zoo dikwijls aan
het altaar zagen. 1
Aan anderen, die den Pater niet Van nabil
kennen, is echter de naam Staphorst niet
onbekend. Deze toch heeft van ouds een
goeden klank in Katholiek Haarlem. Juist
doordat Pater Sabinus door geboorte Haar
lemmer is, is het billijk, dat op deze plaats
door woord en beeltenis aan hem wordt
herinnerd, nu Zijn Eerw. morgen zijn zilve
ren priesterjubiié viert. Deze herinnering
wekt bewondering, noopt tot hulde. Dit
priesterleven van een kwart eeuw was inder
daad rijk.
Sinds 1905 is Pater Sabinus in de Fran-
ciscaansche Missie van Brazilië werkzaam.
Na op verschillende plaatsen als vast
zielzorger zijn taak vervuld te hebben, or
ganiseerde hij met twee medebroeders mis
sietochten in het Westen van den staat
Minas. De vakschool voor weesjongens te
Sao Joao del Rey houdt de gedachtenis
aan zijn noesten arbeid aldaar levendig.
Vooral echter in het Noorden van Minas
vond zijn zielenijver een ruim veld. D&ar
voerde Pater Sabinus jarenlang de redactie
van het weekblad „A Familia". De heldere
betoogtrant in zijn artikelen gaven wedk
aan week voorlichting aan de Katholieken,
terwijl zijn polemieken door de liberale
voormannen gevreesd werden. Zijn veelzijdig
talent werd daarna in dienst gesteld van
het onderwijs. Naar Arassuahy geroepen,
stichtte hij met den Bisschop een dioee-
saan college, waarvan nij we'dra de leider,
de administrator, en de veelgeroemde pro
fessor werd.
Kortom: in zielzorg, in onderwijs en in
het apostolaat van de pers, zijn de jaren
van dezen priester-missionaris heengegaan.
Zijn toch al niet sterk gestel is onder dien
arbeid geknakt. Een jaar van rust in het
vaderland bracht eenig herstel, doch volgens
dezen ijverigen priester voldoende, om zijn
zwaar werk in Brazilië te gaan hervatten,
waarheen hij in September van het vorig
jaar terugkeerde.
Vele gaven heeft God aan Pater Sabinus
geschonken, veel heeft hij in de vervlogen
25 jaren daarmede gedaan voor de uitbrei
ding en de verdediging van Christus' Kerk.
Moge het gebed van de Katholieke Haar
lemmers morgen van God verkrijgen, dat
hun oud-stadgenoot nog vele dolenden van
Brazilië tervcvoere naar den Schaapstal
van den Goeden Herder.
De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel
tot wijziging van artikel 88 der Arbeidswet
1919 aangenomen met 53 tegen 32 stemmen.
De Centrale Commissie voor Filmkeuring
heeft de Miss Cavell-film ter vertooning in
ons land voorloopig goedgekeurd.
De uitvoer van tuinbouwproducten in
Februari 1928.
Een vroegere kassier der fa. Crone en Co.
te Soerabaja heeft een bedrag van 300.00:1
verduisterd.
Jhr. mr. dr. 3. D. H. de Beaufort neemt
ontslag als secretaris van den Raad van
State.
Kapitein Wilkins en luitenant Nielson, zijn
uit Fairbanks gestart, voor de eerste étappe
per vliegtuig naar de NoordpooL
Overwogen zal worden een wetswijziging,
om verandering te kunnen brengen in de
regeling der vergoedingen voor te 's-Gra-
venhage wonende Eerste Kamer-leden.
In het verkeer tussehen Nederland en
Estland zal met ingang van 1 April geen
visnm op het paspoort meer noodig zijn.
Nabij Veenhuizen is een luxe-auto te water
gereden; een 16-jarig meisje is verdronken.
Tussehen den veeartsenijkundigen dienst
en vertegenwoordigers der landbouworgani
saties heeft, onder leiding van Minister Fan,
een bespreking plaats gehad over de bestrij
ding van het mond- en klauwzeer.
De conferentie inzake Tanger gisteren te
Parijs geopend.
Een godsdienstconflict in Zevenburgen.
De zomertijd in Frankrijk gaat in In den
nacht van 14 op 15 April.
Barometerstand 9 uur v.m. 757. achteruit
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 6.45.
De Bond Heemschut heeft aan den ge
meenteraad van Hillegom geschreven over
het raadsbesluit om de Oude-Beekbrug te
sloopen. Aangezien deze brug, aldus Heem
schut, een eenvoudig en fraai bouwwerk is,
dat bij herstelling een sieraad voor de omge-
"inc kan bliiven, dringen wij er bij uwen
Raad ten sterkste op aan, op dit besluit terug
te komen en nader onder oogen te zien, op
welke wijze de brug behouden kan blijven.
Het bestuur van Heemschut is gaarne bereid
ten deze advies te verleenen.
Wat in den Raad den heer Paase niet ge
lukte, wil Heemschut dus nu probeeren. De
heer Paase pleitte voor het behoud van de
brug als een monument en toen hij geen bij
val kreeg, riep hij uit: de heeren houden niet
van antiek!
Het boek van Loenen, „Beschrijving en
Kleine Kroniek van de Gemeente Hillegom"
-preekt van de Hippeler of Hippelaarsbrug,
de Noordelijkste van de twee doorvaart-
openingen, welke ook Boombrug genoemd
wordt, naar de Vaarboom of watertol, die
3r geweest Is.
Het adres van Heemschut betreft de zui
delijkste brug. Hoe men vroeger twee brug
gen bijna naast elkaar heeft kunnen bouwen,
is voor ons moderne menschen een raadsel.
Het gemeentebestuur wil sloopen, of afbre
ken en wanneer daardoor het wegvlak ver
laagd kon worden, zou er iets gewonnen wor
den; waar echter de noordelijke Hippelaars
brug blijft bestaan, valt er aan het wegvlak
wel iets, doch niot veel te veranderen. In
den Raad is gezegd, dat sloopen 2000 en
repareeren 1700 kost, toch koos men het
duurste.
Het verkeersbelang is alleen te behartigen
met verbreeding en verlaging van beide brug
gen. De slooping van de Oude-Bcekbrug be-
teekent als verbreeding niets en als verlaging
heel weinig. Beide bruggen gelijk verlagen is
slechts toelaatbaar als de doorvaarthoogce
van de nieuwe Hillegommerbrug over de
Haven in de Hoofdstad vast staat. De bouw
van deze nieuwe brug door het Rijk ligt ech
ter nog in een ver verschiet. En een even-
tueele verlaging zou neer komen op 40 45
c.M.
Waar het belang van het verkeer dus voor
loopig niet gediend is bij de slooping, is er
alle aanleiding voor het gemeentebestuur om
de zaak nader onder de oogen te zien en
advies te vragen aan Heemschut.
De Nieuwe Beek werd in 1722 voor reke
ning van mr. Jan Six gegraven; de H'ppe-
laarsbrug over deze Nieuwe Beek kan dus
van denzelfden tijd zijn.
De Oude Beek is als natuurlijke afwate
ring van het hooge land in de Zilk, waar
dezelfde Beek nu nog na te sporen is. van
veel ouderen datum dan 1722, en men mag
veronderstellen, dat de Oudebeekbrug ook
Hoogste Barometerstand 778.7 m.M. te
Memel.
Laagste Barometerstand 737.4 m.M. te Jan
Mayen.
Verwachting: Krachtige Z.O. tot O. wind,
in het noorden helder tot licht bewolkt,
droog weer, lichte vorst des nachts, in het
zuiden half tot zwaar bewolkt, met eenige
kans op regen, weinig verandering in tempe-
ratuur overdag.
van ouderen datum is. Bij Van Loenen i
niet te lezen wanneer zij gebouwd is.
Historici zien de waarde va nde Oud?-
beekbrug in het hooge ronde gewelf. De Hip-
pelaarsbrug heeft ook zoo'n ronding gehac
zij is echter vroeger weggenomen en afge
plat en naar de meening van de oudheid
kundigen is daarom Juist de brug bedorve:.
als monument.
Het is interessant af te wachten, wie h
pleit zal winnen, het gemeentebestuur
Heemschut. Deze bond is mij machte o
heel wat factoren in het geding te brengt-
wanneer het gaat om een inderdaad hist"
risch monument.
Hedenmorgen is Pastoor Soepnel ter obser
vatle opgenomen in de Mariastichting te
Haarlem.
