VRAGENBUS.
VARIA UIT HET RADIO-LABORATORIUM.
Tegen verontreiniging van
spoorweg-coupe's
LUCHTVERKEER.
Het nieuwste passagiersvliegtuig
der Lu ft Hansa
Een nieuwe aanval op het
wereldsnelheidsrecord
Lady Bailey, mag niet alleen
over Afrika vliegen
RADIO-NIEUWS
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Vierde Blad Vrijdag 23 Maart 1928
Golflengten, die „uit wandelen
gaan"
880.000 Pond sterling voor
één jaar
VERKEER EN POSTERIJEN
Niet gehoorde signalen
EEN ONDERHOUD MET
JEAN SIBELIUS
maar bovendien komt ook de veiligheid in
niet geringe mate in het gedrang, wannee:
iedere automobilist voortdurend in ge var,,
verkeert, wegens de „signalen die hem nie
bereiken".
Een economisch verkeer, zoowel als die
veiligheid op den weg eischen een toestel, dat
den bestuurder van een auto in staat stelt,
om in de voor hem meest ongunstige om
standlgheden de signalen te bemerken var.
een achterop komenden wagen, die voorbi.
wil rijden. Zoo'n toestel bestaat nog niet
maar er wordt nu een ernstig poging gedaar.
om in de bestaande leemte te voorzien.
De A.N.W.B. Toeristenbond voor Neder
land, heeft het initiatief genomen tot het
uitschrijven van een openbare prijsvraag.
In onderlinge samenwerking met de K.N
A.C. en den B.B.N. is een commissie van
deskundigen benoemd, waarin vertegenwoor
digers zitting hebben van deze 3 organisaties
die de belangen van het verkeer dienen en
deze Commissie zal de antwoorden onderzoe
ken op de uitgeschreven prijsvraag, waarvan
de voorwaarden reeds elders zijn bekend ge
maakt.
Prijzen worden uitgeloofd voor het beste
apparaat waardoor een signaal op een af
stand van 50 M. kan worden geboord (of op
andere wijze waargenomen) door dengeen
die in een volkomen gesloten wagen, of ge
sloten bestuurderscabine op den weg rijdt,
Wanneer een dergelijke nuttig apparaat kon
worden bedacht, zou dat van groote practi-
sche beteekenis zijn, de veiligheid van den
weg zou er grootelijks mee zijn gebaat en de
oplossing van het moeilijke verkeersprobleem
zou er door vereenvoudigd kunnen worden.
Naar aanleiding van ingekomen klachten
heeft de directie der Nederlandsche Spoor
wegen, naar „St. Christoffel" meldt, bij
dienstorder aan haar personeel bekend ge
maakt, dat met de grootste gestrengheid moet
worden opgetreden tegen reizigers, die de
coupé's door spuwen, achterlaten van vruch-
tenschillen of anderzins verontreinigen of be
vuilen.
Op uitnoodiging van den vertegenwoor
diger te Amsterdam, den heer Werner,
hebben wij gisteren op het vliegstation
Schiphol het nieuwste passagiersvliegtuig
van de Deutsche Luft Hansa A. G. bezich
tigd, dat hier voorloopig nog voornamelijk
voor het maken van wat vlagvertoon is
neergestreken.
„Een wagen met vleugels," was onzen in
druk, toen wij ons den geweldigen grijzen
kolos, die door de Junkers Werke van het
bekende Dur-alluminium is vervaardig,
heenliepen. De bestuurder van dit lucht
monster welke minder vleiend klinken
de benaming alleen op de afmetingen
doelt! de heer Hans Wende, kleine, kit
tige figuur, die er reeds een half millioen
kilometers op heeft zitten, deelde ons over
deze „D. 1310" een aantal bijzonderheden
mede, waarvan wij de voornaamste laten
volgen.
Het vliegtuig wordt voortbewogen door
drie Jupiter-motoren, van 450 P.K. elk. Aan
passagiers en goederen kan 't een gezamen
lijk gewicht van 8100 kilogram meenemen.
Indien slechts twee van de motoren wer
ken, kan het binnen twee minuten een
hoogte van 200 Meter bereiken.
De piloot, die in een gesloten stuurcabine
zit een unicum! kan de verschillende
handles zeer gemakkelijk bedienen; mocht
een der zijmotoren een defect krijgen, dan
heeft hij het toestel nog volkomen in zijn
macht, omdat het richtingsroer verstelbaar
is en hij, door daarmede te manoeuvreeren,
weet te verhoeden, dat zSjn machine draaien
gaat. Ook zijn verschillende stabilisatie-
vlakken aan den staart verstelbaar, zoodat
het evenwicht van het toestel bij elke
weersgesteldheid verzekerd is.
Behalve den bestuurder, behooren ook een
monteur en een telegrafist, die zijn plaats
achter de bestuurderscabine heeft, tot de
bemanning; laatstgenoemde bestrijkt met
zijn apparaat een gebied van 400500 Ki
lometer.
De spanwijdte van dit grootste vliegtuig
der maatschappij bedraagt niet minder dan
een en dertig en een halven meter, wat
zijn oorzaak vindt in het feit, dat de romp
breeder gebouwd is dan die van de andere
vliegtuigen der Luft Hansa. Er kan benzine
voor een vlucht van duizend Kilometer aan
één stuk worden meegenomen. Bij een der
proefvluchten langs de zijden van een
denkbeeldigen driehoek werd een maxi
mum-snelheid van 204 Kilometer geregi
streerd; de gemiddelde snelheid is 160170
Kilometer. Het benzineverbruik bedraagt
180300 Liter per uur.
Het vliegtuig kan vijftien passagiers mee
voeren; de cabine is buitengewoon geriefe
lijk ingericht. De zitplaatsen, die met bruin
leer zijn bekleed, gelijken kleine clubfau
teuils. De bestuurderscabine is geheel ge
scheiden van die der passagiers; zelfs ont
trekt een allumlnium wand haar geheel aan
het oog. „Dat is maar goed ook," lachte de
heer Wende, „want, hoewel ik van mijn
oassagiers geen kwaad wil spreken, tref ik
daaronder vaak vreemde personages aan
Het is in andere vliegtuigen wel gebeurd,
dat een pasagier een landkaart, die ik ge
durende de vlucht naast mij had neerge
legd, eenvoudig wegnam! En dan zijn er,
die meenen, dat ze in een taxi zitten en
hun „chauffeur" telkens komen vragen,
waar ze eigenlijk zijn!"
Tijdens de korte* proefvlucht, welke wij
met de D. 1310 maakten, viel het ons op,
boe betrekkelijk weinig men in dit toestel
van het lawaai der motoren ondervindt,
terwijl voorts de machine „zoo vast bleek
te liggen," dat men er rustig in kon heen
en weer wandelen.
Mevr. Wilh. v. d. Horstv. d. Lugt Melsert r
Zij is vermoedelijk bestemd voor den
dienst BerlijnWeenen zonder tusschen-
landing, misschien zal zij ook den Zondags
dienst BerlijnParijs waarnemen. Vanmid
dag brengt piloot Wende haar naar Lop-
den.
Uit Londen wordt gemeld: Vrijwilligers van
de Royal Air Force-bestuurders worden opge
roepen voor den aanval op het wereld-snel
heids-record, dat binnen zes weken moet ge
maakt worden op het Calshotterrein. Men
verwacht honderden aanbiedingen. De vlieger,
die lichamelijk en geestelijk in de beste con
ditie is en de meeste ondervinding heeft in
snelheidsvluchten, zal gekozen worden. Het
toestel, dat gebruikt zal worden, is een Super
marine Napier S 5, gelijk aan dat, waarmee
wijlen luitenant Kinkead zijn laatste poging
verrichtte.
Reuter meldt uit Cairo: Lady Bailey, die,
komende van Engeland, het plan heeft, om
haar vlucht alleen te vervolgen in haar kleine
vliegtuig, krijgt daarvoor geen toestemming
van den Britschen resident. Haar vliegtuig
biedt slechts plaats voor één persoon en daar
om mag ze slechts verder, wanneer een ander
vliegtuig haar vergezelt. Ondertusschen is
haar vervoermiddel achter slot en grendel ge
zet in den hangar te Hellopolis.
Vr.: Kunt u mij zeggen, waar de gemeen'
telijke bank van leening in Amsterdam is
en welke dagen en uren zij geopend is?
Antw.: Hoofdkantoor O. Z. Voorburgwal
300, geopend van 10 tot 3 mv.
Vr. Kunt u mij het adres of den naam
van een R. K„ liefst gemengd zangkoor of
Tooneelvereeniging opgeven en nog gaarne
vaneen eerste rangs R.K. gymnastiekclub,
en mij eenige inlichtingen over een bestaan
de tennisclub geven?
Antw.: 1. Een R.K. gemengd zangkoor be
staat niet. Wel echter de R. K. mannen-
zangvereeniging „Sint Caecilia." Wendt u
hierom bij Rector J. P. J. Kok, Dennenweg
4, Bloemendaal. Repetitiegebouw „St. Bavo."
Voorts bestaat de R. K. mannen-zangver-
eeniging, directeur Jan Nibbering, Kamper
singel 48. Repeteert in Café Central, alsmede
de kerkkoren in de onderscheidene paro
chies.
2. Tooneel: Tooneelfonds Pleter Langen-
dijk. Leider: G. Nielen, Tetterodestraat 90.
Rederijkerskamer „Alberdingk Thym." Re
gisseur, G. Nielen, Tetterodestraat 90.
3. Gymnastiek: Haarl. R. K. Gymnastiek
vereeniging „Ursus," directeur-leeraar H. M.
v. Rijn, Ged. Oude Gracht 94. Oefenavond
Heeren: Vrijdag van 8—10 in voormalig
Zander-Instituut, Badhuisstraat.
R. K. Sportvereeniging „Leonidas," voor
zitter G. Goemans, Rijksstr. 20.
Een Katholieke Tennisclub is ons niet be
kend.
Vr.: Wat is de kortste weg per fiets van
Sassenheim naar Assendelft en hoeveel
K.M.?
Antw.: Sassenheim, Lisse, Hillegom, Ben-
nebroek, Haarlem, Spaamdam, Assendelft.
Afstand 33.5 K. M.
Vr.: Wat is de kortste en mooiste weg per
luxe-auto van Lisse naar Venlo (L.). Hoe
veel K.M. is dat?
2. Idem van Lisse over Eindhoven naar
Venlo? Hoeveel K.M.
Antw.: Lisse, Nieuw Vennep, Kudelstaart,
De Kwakel, Uithoorn, Mijdrecht, Wilnis,
Breukelen, Maarssen, Utrecht, De Bildt,
Zeist, Rijsenburg, Driebergen, Doorn. Leer-
sum, Ameringen, Eist, Rhenen, De Grebbe.
Wageningen, Renkum, Heelsum, Ooster
beek, Arnhem, Elden, Eist, Lent, Nijmegen,
Malden, Mook, Plasmolen, Gennep, Heyen,
Afferden, Heukelom, Arcen, Velden, Venlo.
Afstand 186 K.M.
Antw. 2.: Lisse, Brug Leiderdorp, Groe
nendijk, Hazerswoude, Waddinxveen, Gouda,
Haastrecht,Vlist, Schoonhoven, Nieuwpoort.
Goudriaan, Slingeland, Schelluinen, Go-
rinchem, Woudrichem, Rijswijk, Giessen,
Neer-Andel Op-Andel, Veen, Spijk, Wijk.
Aalburg, Heusden, Herpt, Haarsteeg, Vlij
men, 's-Hertogenbosch, Hintham, Berlicum,
Heeswijk, Dinther, Veghel, Erp, Gemers.
Bakel, Deurne, Stat. Helenaveen. America,
Horst, Venlo. Afstand 185 K.M.
Vr.: Voor hoelang moet men een los werk
man bij ziekte uitkeeren, en hoeveel pro
cent?
Antw.: Bij ziekte gaat het loon korten tijd
door, bijv. 8 of 14 dagen.
Vr. van W. te H.
Antw.: Als u die zaak eens aanhangig
maakt bij den Armenraad, dan komt het
prachtig in orde. Wonen de onwilligen in
Haarlem?
Vr. omtrent loten.
Antw.: Geen enkel is uitgeloot.
Vr.: Wanneer werd „Flora" in de Amstel-
ctraat te Amsterdam opgericht?
Antw.: Ons niet bekend. Wellicht dat de
directie u aan dien datum helpen kan.
Vr.: Mijn vader en moeder zijn in No
vember overleden. Nu is er los geld, maar
dat heeft de notaris in zijn bezit en wij zijn
met 10 personen erfgenaam en zijn allen
mondig, xwee vei blijven er lx: het buiten
land, die niet willen teekenen. Hoe moet ik
daar ir.ee aan?
Antw.: Wend u tot den notaris.
Vr.: Als 'n moeder bij een gehuwden zoon
in is met haar eigen meubelen, kan de moe
der dan verplicht worder. haar melbelen te
verkoopen voor de schuldvorderingen voor
de zoon, daar deze zelf niet in staat is te
betalen? De moeder is weduwe en er staat
niets beschreven.
Antw.: Men neemt aan, dat de meubelen,
die zich in het huis bevinden, van hem bij
wien beslag wordt gelegd, ook aan hem toe-
behooren, tenzij duidelijk het tegendeel
blijkt. In dezen gedachtengang kunnen de
meubelen van de moeder dus wel verkocht
worden ten bate van de schulden van den
zoon.
Vr.: Ik heb e eninkomen van 1156; kin
deraftrek 200.—; aftrek noodzakelijk le
vensonderhoud 1100.hoofdsom 4 opcen
ten voor de Provincie en gemeente 4.20,
totaal 8.20. Is dit juist voor de gemeente
Haarlem.
Antw.: Ja.
Vr.: Mijn dochter is gedurende 14 jaar als
winkeljuffrouw in dezelfde betrekking werk
zaam geweest. 21 Maart 1927 heeft zij we
gens ziekte haar werkzaamheden moeten
neerleggen. Tot hoelang is haar patroon
wettelijk verplicht haar salaris door te be
talen? Zij ontving haar salaris per maand.
Ant.: Bij ziekte gaat het loon gedurende
een korten tijd door, zegt de Wet, dat is 8
of 14 dagen, tenzij, dat er natuurlijk bijzon
dere overeenkomsten bestaan, b.v. een ar
beidscontract.
Vr.: Is de overdrachtsom van een huis
altijd berekend op 3'A pCt. en ais er erf
pacht op is, moet dan de volle som betaald
worden, die altijd jaarlijks betaald wordt?
Antw.: Uw vraag is niet duidelijk gesteld.
Wend U tot een notaris voor deze inlich
tingen.
Vraag. Kunt u ook het adres opgeven van
de overlijdensverzekering g<jn.»amd: War-
moeziers-Bos, te Haarlem.
Antw.: Brouwerskade 57, Haarlem.
Vraag. Waar kan ik inlichtingen verkrij
gen voor het bekomen van een betrekking,
onverschillig wat. in Oost of West Indië?
Anwoord: Wendt u tot het informatie
bureau der vereeniging Oost. vu west, Heul-
straat 17, Den Haag.
Vraag. Als iemand getrouwd is op huwe
lijksvoorwaarden en de vrouw heeft een
eigen huis en het meubilair is van haar,
heeft een deurwaarder van de belasting dan
het recht om beslag te leggen op haar meu
bilair, als de man belastingschuld heeft?
Antw.: Zie voor deze vraag het antwoord
op een andere vraag.
Vr.: Als iemand 00 p. w. verdient en iij
is getrouwd en heeft geen kinderen, hoeveel
Rijks-ink.-, Verdedigings- en Gem.-ink. be
lasting moet hij dan betalen in Haarlem
over het belastingjaar 19271928?
Antw.: In Haarlem aan Rijksinkomsten
belasting 34,65; aan Verdedigingsbelasting
6.aan Gemeenteijke ink. belasting
49.50.
Vr.: Kunt u mij ook namen en adressen
opgeven van den cousul en vice-consul van
Amerika in Holland?
Antw.: Daar u geen plaatsnaam vermeldt,
weten wij niet, welke consul u bedoelt. In
Amsterdam b.v. is het Amerikaansch con
sulaat gevestigd Keizersgracht 473. Voorts
bevinden zich consulaten van Amerika in
Den Haag, Rotterdam en Vlissingen.
Vraag. Kwam de „Shonga", het schip, dat
te IJmuiden strandde, van Amsterdam of
van Zuid-Afrika? En moest het naar Ham
burg?
Antwoord. De „Shonga" kwam van Am
sterdam, waar het lading gelost had en ging
naar Hamburg.
Vraag. Als ik lid ben van een Coöperatie
en ik bedank als lid, terwijl een half Jaar
later de Coöperatie in liquidatie gaat, heeft
men dan nog recht op mijn lidmaatschap?
En kan men bij faillissement van de Coö
peratie beslag op mijn loon leggen?
Antwoord. Wij zouden de statuten der
operatie moeten zien om een juist ant
woord te geven op uw vraag, maar vermoe-
ijk behoort u tot degenen, die nog een
jaar na het bedanken aansprakelijk blijven.
De parachutist, Marcel Gayck, 35 jaar,
wierp zich,voorzien van een parachute, die
zich tijdens den val niet opende, van den
Eiffeltoren. De man stortte neer en was op
slag dood.
door JOH. SCHNABEL.
keiaar. Maar al te vaak wordt 't ontvang
toestel beschadigd door de hooge spanning,
welke electrisch geladen wolken op onze an
tenne induceeren. Om bij event, vergeten
van den schakelaar toch safe te zijn, is 't
aanbrengen van een z.g. edelgasveiligheid
geen luxe; onze antenne wordt dan auto
matisch ontladen.
Resultaten
Wij hebben met dit apparaat van de
meest „gebruikelijke" omroepstations (Da-
ventry, Huizen. Hilversum, Parijs, Zeesen,
Daventry Jr., Brussel, Langenberg) een zeer
krachtige ontvangst verkregen. De afstem
ming is, zooals gezegd, zeer eenvoudig, daar
dit slechts met één trommelschaal gebeurt,
welke gelijktijdig twee condensatoren be
dient.
De Pilodyne afgemonteerd, doch zonder kast
DE PILODYNE
*t Is een heel handig ontvangtoestelletje,
die „Pilodyne", al was 't alleen maar, om
dat de afstemming geschiedt door middel
ran slechts één knop, terwijl van „korte"
of „lange" golven overgegaan kan worden
door 't draaien aan een anderen knop.
We hebben zoo'n apparaat al 'n tijdje in
gebruik en zijn er zeer door voldaan, reden,
waarom wij er gaarne een artikel aan
wijden.
De Pilodyne is een drielamps-ontvanger,
uitgerust met de Philips „Wonderserie", een
dubbelen condensator en Lewcos-afgescherm-
de ingebouwde spoelen. Wat we er
allemaal voor noodig hebben, blijkt uit on
derstaand lijstje:
Aantal Merk Artikel
2 Pilot Condensatoren
1 Trommelschaal
1 Condensator
1 Blokcendensator
1 Blokcendensator
1 Paar veerclips
1 Gloeidraadweerstand
1 Knop
1 Schakelaar
1 Lewcos D.S.P. 2
3 Aermonic Lampvoeten
1 Always Lekw. 3 Mègohm
1 S.C.O. L.f. transf. 1/3
2 -s Allum. hoeksteunen
11 Stekkerbussen
1 Philips Lamp A. 442
1 Lamp A. 415
1 Lamp B. 443
3 Lewcos rollen Glazite
1 Elfa Roosterbatterij
Buiten het toestel heeft men dan nog
noodig:
1 plaatspanning-apparaat
of batterij
1 gloeistroom-accu
1 luidspreker.
't Eerst wordt de ebonieten frontplaat van
de noodige gaten en gaatjes voorzien, wat
men heel practisch kan aoen met een hand
boor. Men meet een en ander eerst zorg
vuldig uit en teekent de te boren gaatjes
met een puntig mesje op de achterzijde aan
(geen potlood!). Na de gaatjes eerst even
voorgeboord te hebben, kan men de gaatjes
op de vereischte grootte brengen. Het groote
gat voor de trommelschaal wordt met be
hulp van een figuurzaag uitgezaagd. Hier
op monteert men de onderdeelen, welke op
de frontplaat hun plaats hebben: dubbele
condensator met trommelschaal, gloeidraad
weerstand en terugkoppel-condensator. We
boren dan nog even de gaatjes in 't smalle
strookje eboniet voor de aansluitklemmen
en bevestigen dan de verschillende onder
deelen op de houten (triplex) grondplaat.
Op de eerste plaats dus ,de Lewcos spoelen,
waarvan de ebonieten voet met een viertal
schroeven wordt vastgezet: de transformator
staat rechts onderaan.
't Is nu algemeen bekend, dat de rooster-
plaatsverbindingen van de lampen zoo kort
mogelijk moeten zijn. Om daartoe in dit ap
paraat te geraken, zijn de eerste twee lam
pen dus (hoogfrequent en detector) verhoogd
opgesteld. Hoe dit is bereikt, geeft fig. I
duidelijk weer. De opstand tusschen de af-
stemspoel en 't rooster van de l.f. lamp kan
hierdoor beperkt worden tot enkele centi
meters. Op dit houten brugje vinden we
nog den roostercondensator met lekweer-
stand. De eindlamp vindt een plaats achter
den transformator, naast de houten brug. De
opstelling van een en ander blijkt duidelijk
uit fig. 2. Een drietal schroeven dienen voor
de bevestiging van de ebonieten frontplaat
aan de grondplank. Dit alleen is natuurlijk
niet stevig genoeg, zoodat we nog voor een
extra versterking met hoeksteuntjes moeten
zorgen. Het klembordje wordt nu ook vast
gezet envoor de helft is 't toestel klaar.
Een tijdroovend werkje wacht ons nu nog:
het verbinden van de verschillende onder
deelen. We vestigen er de aandacht op, dat,
tegen inzending van 7 y, cent aan postze
gels, bij schrijver dezes, Regentesselaan 240.
Den Haag. 'n bouwteekening verkrijgbaar is.
Intusschen moge uit 't bovenstaande
blijken, dat de constructie buitengewoon
eenvoudig is. Wij raden echter event, bou
wers aan, aan genoemd adres de bouwplaat
aan te vragen, om te kunnen komen tot
een volkomen juiste montage.
Welke antenne?
Is voor een normaal omroeptoestel in den
tegenwoordigen tijd een niet te groote an
tenne een eisch, nog meer is dit van belang
bij de „Pilodyne". Een ééndraads dak-anten
ne van 12 tot 20 M. zal in de meeste ge
vallen voldoende resultaten opleveren. De
storingsvrijheid is bij deze lengte meer dan
voldoende, tefwijl de geluidsterkte van de
voornaamste omroepstations groot genoeg is
voor eiken luidspreker in de grootste huis
kamer. Een grootere antenne zal geen noe
menswaardige verhooging van de geluid
sterkte met zich mede brengen; de selecti
viteit zal echter bedenkelijk kleiner worden.
Vanzelfsprekend is een goede aardverbin-
ding van groot belang, terwijl 't om wille
jvan de veiligheid aanbevelenswaardig is,
1 gebruik te maken van een buitenshuis aan-
gebrachten antenne-aard-schakelaar. Waar
we nu weer in 't voorjaar zitten, mag nog
wel eens extra de aandacht gevestigd /or
den op de noodzakelijkheid van zoo'n scha-
In Rusland wordt door de luisteraars ern
stig geklaagd over de golflengten-chaos, die
er een alles overtreffenden omvang heeft
aangenomen. De interferentie van golfleng
ten strekt zich zoowel over de Russische zen
ders onderling, als over de Russische en bui-
tenlandsche, uit.
Nu mag misschien het euvel in de eerste
plaats toegeschreven worden aan het feit.
dat bij het groote aantal omroepstations in
Rusland de golflengten vlak naast elkander
komen te liggen, de meeste storingen worden
echter veroorzaakt door de onnauwkeurig
heid waarmede verschillende zendstations de
hun toegewezen golf afstemmen.
Het bureau, dat belast is met het toezicht
op de maten en gewichten, heeft er nu een
nieuwe taak bij gekregen. Dit bureau moet n.l.
controleeren of de stations met de hun toe
gewezen golf werken en ook of zij er op blij
ven.
De resultaten van dit onderzoek zijn ver
bluffend. Er werden afwijkingen geconsta
teerd tot 100 meter, zoowel naar boven als
naar beneden. Wat de zaak nog erger maakt,
s dat de anders niet constant op deze ver
keerde golflengten blijven werken, doch deze
eiken dag opnieuw veranderen en door deze
„wandelingen" den toestand onhoudbaar
maken.
Alle Russische zendstations hebben thans
een ernstige waarschuwing ontvangen om
zich aan de hun toegewezen golflengte te
houden en die in geen geval te veranderen.
Verder moeten alle stations de in werkelijk
heid door hun gebruikte golf bekend maken,
opdat men niet genoodzaakt wordt de gedra
gingen van eiken zender afzonderlijk vast te
stellen.
Dat het niet zoo gemakkelijk is orde in
dezen chaos te scheppen, zal men begrijpen,
als men weet, dat op het oogenblik in Rus-
'and dagelijks 47 omroepstations werken.
Deze zijn hoofdzakelijk in de laatste jaren
opgericht, daar er in 1925 slechts 5 waren.
Dan zijn er nog 12 nieuwe in aanbouw. Elke
groote stad heeft zijn omroepstation, soms
meer dan één. Zoo heeft b.v. Moskou 4, St.
Petersburg en Charkof elk 2 zendstations.
Het aantal luisteraars bedraagt ruim
200.000.
Het Engelsche departement van poste
rijen zal in staat zijn, over het boekjaar,
eindigende 1 Mart 1929, het bedrag, dat aan
de Britsh Broadcasting Corporation uitbe
taald wordt, te verhoogen. Het zal 880.000
bedragen en overtreft de begrooting voor het
loopende jaar met 75.000.
Dit feit is vastgesteld bij het berekenen der
inkomsten.
Van de contributie der luisteraars ont
vangt de post eerst 12 pet. voor de innings-
kosten. Van het resteerende bedrag ontvangt
de omroepmaatschappij 90 pet. wat betreft
het eerste milioen ontvangvergunningen, ver
der 80 pet. voor het tweede en 70 pet. voor
het derde millioen.
Zooals wij reeds schreven bedroeg het aan
tal ontvangvergunningen eind Februari
2.451.051. Dit aantal neemt nog toe met on
geveer 1000 per dag.
Een gevaar op den weg.
De A.N.W.B. Toeristenbond voor Neder
land, schrijft ons:
Het verkeer op den weg ondervindt iede-
ren dag de moeilijkheid dat autobestuurders
die een voertuig willen inhalen, vruchteloos
hun signalen geven, omdat de voor hen rij
dende bestuurders die niet hooren.
Een automobilist, die in een gesloten wa
gen rijdt, verneemt vaak het waarschuwings-
teeken van de achteroprijdende auto's niet
of niet tijdig genoeg en die signalen worden
vooral voor doovemans ooren gegeven, wan
neer ze bestemd zijn voor een bestuurder
van een vrachtauto met gesloten cabine, oi
van een wagen, waarvan bij het rijden over
onze lang niet altijd vlakke en geruischlooze
wegen, het geraas der rammelende lading
andere geluiden overstemt.
Dat het automobielverkeer daardoor be
lemmerd wordt en stagnatie ondervindt is
duidelijk. Het gebruik van gesloten wagens
immers neemt meer en meer toe en zoo
komt het, dat het verkeer op den weg met
den dag grooter hinder heeft van de be
staande onvolkomendheid der waarschu
wingssignalen. Het telkens vaart verminde
ren, en weei aanzetten bij het inhalen van
wagens belemert 'n regelmatig en vlot ver
keer heeft een nadeellgen invloed op het
benzineverbruik en doet afbreuk aan een
economisch gebruik van het motorrijtuig:
Het toestel van boven gezien
De bekende Finsche componist Jean
Sibelius, die dezer dagen in Berlijn
vertoefde, heeft aan een medewerker
van de ..Berliner Lokal Anzeiger"
zijne indrukken, zijne muzikale op
vattingen en zijne plannen mede
gedeeld.
De Finsche vlakte ademt diep, vol vuur,
vol verlangen. Het volk klaagt en weent en
is beangst over de oogstmislukkingen het
eene jaar na het andere, staat in den zo
mernacht bewogen rondom de ontstoken St
Johannesvuren en trekt zich, droomend van
nooit gekend zomergeluk, terug in de koude,
besneeuwde hutten, als de vogels, verstijfd
door de vinnige ijslucht, stervend uit de
boomen vallen.
Van deze kracht en melancholie uit zijn
Finlandia-toondicht is de gestalte van
dezen Jean Sibelius, die in zijn land als een
held vereerd wordt. Het hoofd van de oer
kracht van een volbloed-mensch; op het
voorhoofd, hoog en krachtig, om de kin en
om de lippen teekent zich onverwinbare
trotsche mannelijkheid; uit zijn oogen en
den toon zijner stem spreken alleen zacht
heid en menschenliefde.
Jean Sibelius, 63 jaar? Wie het niet weet,
meent een 45-jarige voor zich te hebben.
Een krachtige figuur, groot, kaarsrecht en
in 't gezicht nauwelijks een rimpel van na
derenden ouderdom. Alleen als hij spreekt,
bezielend door den klank van het orgaan,
liever te weinig dan te veel zeggend, open
baart zich de ervaring van vele levensjaren
in vreugde en leed. onder het zon-arme fir
mament van Finland doorgebracht.
„Ik ben als toerist van Finland over Zwe
den naar Duitschland gekomen, om in Ber
lijn de beroemde „Philharmoniker", onder
leiding van den door mij hooggewaardeer-
den meester, Furtwangler, te hooren, waar
Franz von Becsey mijn viool-concert voor
draagt. Ik kom overigens absoluut niet voor
een of andere artistieke opdracht naar
Duitschland."
Jean Sibelius houdt van Berlijn als zijn
tweede vaderland. Hier liggen sinds zijn stu
dententijd hij studeerde bij Albert Bec
ker zooveel herinneringen, leven zoovele
oude relaties. Herinneringen ook aan het
Duitsche muziekleven.
„Van de klassieken Mozart en Beethoven
heb ik veel geleerd; zij zijn mij heilig.
Duitschland is het muziekcentrum der we
reld en Berlijn zal altijd de stad blijven,
waar de jelgd van alle streken uit heen
trekken zal, om den diepen zin der muziek
te leeren begrijpen. In Finland hoort men
gaarne Duitsche muziek. Het begrip Duitsch-
Finsche muziekgemeenschap mag geen phra
se blijven."
„Hoe staat u tegenover de moderne rich
ting in de muziek? Beschouwt u ze als
vruchtbaar en van blijvenden aard?"
Een glimlach speelt bij deze vraag om
zijne lippen. Maar dan volgt zonder aarze
len en eerlijk het antwoord:
„Ik heb waardeering voor Hindemith er
Strawinsky, hoewel ik ver van hen afsta en
stellig zullen zij als overgangsverschijnselen
In de muziek-litteratuur een blijvende plaats
innemen."
Dat is Jean Sibelius, die achting heeft
voor het werk van anderen en maar het
liefst zou willen zwijgen, als het over hem
zelf gaat. Zoo bescheiden en eenvoudig is
deze natuur.
„Van mijn plannen vertel ik eigenlijk
nooit iets en spreek daar dan ook niet
gaarne over."
Feitelijk zou hij ook dit keer werkelijk
liever niets vertellen. Maar met iets van
medelijden in zijn blik zegt hij dan ein
delijk:
„Ik ben op 't oogenblik bezig met een or-
chestwerk en zelfs hier in mijn hotel Iaat
ik dat werk niet rusten. Ik zal het weer bij
mijn uitgever in Leipzig het licht doen den
en het zou mij wel aangenaam zijn, wan
neer het spoedig door de „Philharmoniker"
in Berlijn werd opgevoerd."
Bij sterker aandringen verzekert de mede
werker van de „Berliner Lokal Anzeiger",
zou ik van Finlands nationalen componist
niet meer vernomen hebben over zijn Jons-
te muzenkind. In Leipzig zal men straks
net de partituur kennis kunnen maken. Dan
al men weten, dat Sibelius' weg van zijn
vroege werken, van kamermuziek en koor
werken over de muzikaal innig aangevoelde
e-moll-Symphonie en de overige symphoni-
sche toondirhten naar het vool-ronrert
ongestoord verder voert en dat de liefde
voor het vaderland ook in den nu 63-jarige
de lyrische rijpheid van het gevoel niet ver
zwakt.
„Kunt u mij ook iets over uw werkwijze
mededeelen?"
„Ik werk, als ik een idee heb, het liefst
in den vroegen morgen. Ik leef streng vol
gens de wetten, die de natuur ons oplegt,
ik ben gehard en sta liever om 5 dan om
6 uur op. Dan zit ik aan den vleugel en
komen de inspiraties."
Hier richt Jean Sibelius zich op, in zijn
volle, Noorsche grootte:
„Tot slot nog een groet aan mijn Ber-
lijners! Ik heb respect voor het dagelijks
toenemende verkeer in Berlijn. Ik zal, daar
ik van hier direct naar Finland terugga,
ginds nog vaak en gaarne terugdenken aan
de mooie uren, die ik hier mocht doorbren
gen."
Onder het afscheid nemen verlaat hem
niet die kinderlijk reine, bijna wereldverre
glimlach, dig in zün oogen licht en zich in
al zijn composities afspiegelt.
