Buitenlandsch Nieuws,
Goudregen
RADIO-OMROEP.
VERHAGïiN'SMILKOEN RUMCO. Be aitijtf gewilüe lionbops
FEUILLETON.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Derde Blad Vrijdag 23 Maart 1928
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
KUNST EN KENNIS
Hoe dr. Willem Mengelberg
voor 't eerst dirigentwas
HANDEL EN NIJVERHEID
De handelsbetrekkingen
tusschen Nederland
en Turkije
Productie der Staatsmijnen
over Februari
MARKTNIEUWS
STOOMVAARTLIJNEN
Roman van
DUITSCHLANDS BUITENLANDSCHE
POLITIEK.
De betrekkingen tot Rusland, Roemenië en
Frankrijk.
De betrekkingen tot Rusland staan bij alle
besprekingen op den voorgrond en er is geen
gebrek aan stemmen, die verklaren, dat de
Duitsche Rusland-politiek, zooals ze na den
oorlog eerst onder Rathenau en dan onder
Stresemann is uitgeoefend, een opeenvolging
van fouten is geweest. Deze stemmen wijzen
o.a. ook op den opstand in Hamburg in
October 1923. Deze opstand werd aange
voerd door personen, die met de officieele
vertegenwoordigers van de Russische poli
tiek in hetzelfde comité zaten, en die er op
uit waren te bewijzen, dat de regeering der
Sovjet-Unie en het uitvoerende comité van
de 3de Internationale (die in veel gevallen
door een personeele unie verbonden zijn)
twee instellingen zijn, die niets met elkaar
hebben uit te staan. Van een anderen kant
wordt er. zonder de onttsemming in de ver
houding tusschen Duitschland en Rusland te
ontkennen, op gewezen, dat de Duitsche bui-
tenlandsche politiek sedert het eind van den
oorlog, die wegen heeft ingeslagen, die al
leen mogelijk zijn geweest. Het verdrag van
Rapallo, de grondslag van alle latere be
trekkingen met Rusland, heeft vooral zijn
wahrde daarin, dat het een aansluiting van
Rusland bij het front der geallieerden on-
mogeljjk heeft gemaakt, terwijl aan den an
deren kant Duitschland bij de onderhan
delingen over zijn toetreden bij den Volken
bond en by de onderhandelingen van Locar
no, een onvoorwaardelijke optie voor de
Westelijke mogendheden heeft van de hand
kunnen wijzen (door te wijzen op het ver
drag van Rapallo en het aanvullende Bsr-
lijnsche verdrag) en voor zich zelf er aan
spraak op heeft kunnen maken, de ver'oin-
dingsbrug te vormen tusschen Oost en West.
Al Is er ook een spanning ontstaan in de
Duitsch-Russische verhouding deze toont
zich in het onderbreken der economische
onderhandelingen evenals in den toon der
Duitsche pers tegen Rusland toch heeft
men in Duitsche regeeringskringen den
wensch, alles te vermijden, wat het geschil
zou kunnen verscherpen. Er wordt op ge
wezen, dat de Duitsche regeering op het
oogenblik niets anders kan doen, dan of te
wachten, wat er met de Duitschers zal ge
beuren, die nu nog in Rusland gevangen
worden gehouden. Wat de economische on-
dtrhandelingen betreft, heeft de Duitsche
regeering in geen geval het plan, deze ge
heel en al af te breken. De „Deutsche di
plomatische Korrespondenz" verklaart, dat
het geenszins in het voornemen der Rijks-
regeering ligt, een principieele verandering
te brengen in den koers van haar politiek
tegenover de Sovjet-Unie en ze wijst er op,
dat de pers in het buitenland, die vijande
lijk tegenover de Sovjet staat, nu alles doet,
om de economische besprekingen als geheel
afgebroken te verklaren en te spreken van
gebrek aan politiek karakter aan den Duit-
schen kant. Maar Duitschland zal zich hier
door niet laten voorschrijven, volgens welke
wetten het moet handelen, ook al zal de
Sovjet-regeering hierdoor erkennen, dat
het noodzakelijk is, zoo gauw mogelijk de
atmosfeer van vertrouwen te herstellen.
In een andere officieuze verklaring heet
het, dat de arrestatie der Duitsche ingeni
eurs daarmee in verband staat, dat de Sow-
jet-regeering gelooft, dat het streven naar
onafhankelijkheid in Oekraine van uit het
buitenland wordt gesteund.
Omtrent de verhouding tot - Roemenië
wordt in regeeringskringen verklaard, dat
Duitschland de leening, die door Roemenië
wordt gewenscht, niet kan toestaan. De ver
wachting, dat Roemenië crediet in Amerika
zou krijgen, is niet vervuld. Nu onderhan
delt Roemenië weer met een groot Engelsch
bankhuis, dat de toestemming voor een cre
diet er van afhankelijk maakt, of van te vo
ren de kwesties, die nog tusschen Duitsch
land en Roemenië zweven, worden geregeld.
In verband met de kwestie van de ontrui
ming van het Rijnland wordt verklaard, dat
het niet juist is, dat de gedachte van Thoi-
ry weer zou worden opgenomen, d.i. de ge
dachte, dat de Fransche valuta zou worden
gesaneerd door Duitsche geld-prestaties.,On
juist wordt ook de bewering genoemd, dat
Engeland het volgende plan zou hebben voor
een algemeene regeling der oorlogsschulden:
alle oorlogsschulden der geallieerden zouden
worden veranderd in een enkele schuld van
Duitschland aan Amerika en daarvoor zou
dan aan Duitschland de ontruiming; van
het Rijnland worden toegestaan. Zulk een
voorstel ls niet van Engeland uitgegaan en
er "heeft tusschen de kabinetten ook geener
lei bespreking plaats gehad over deze ge
dachte.
DE VOORBEREIDENDE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE
De Russische voorstellen
De besprekingen over de Sovjet-Russische
voorstellen konden In de zitting van gis
teren van de voorbereidende ontwapenings
conferentie nog niet ten einde worden ge
bracht.
De Fransche gedelegeerde Graaf Claudel
stelde voor, de voorstellen eerst aan de
resp. regeeringen ter onderzoek toe te zen
den, en ze dan later in een zitting, welke
door den president kan worden bijeenge
roepen, te behandelen. Tot dusverre hebben
19 regeeringen de Russische voorstellen
verworpen: de houding van Graaf BernstorfE
te dezer aanzien was niet geheel duidelijk.
Eernstorff verklaarde n.l. dat een oplos
sing van het ontwapeningsprobleem slechts
kan plaats hebben in het kader van tien
Volkenbond. Zijn verklaring was zeer kort;
immers zeide hü ik heb nu over de
Russische voorstellen niets meer te zeggen.
Intusschen behoudt hij zich het recht voor
bi.i punt 3 der agenda over de voortzetting
van de ontwapeningsvoorstellen de com
missie voorstellen te doen.
Hiermede verklaarde de president van de
commissie de besprekingen over de Russi
sche voorstellen voor gesloten.
van den rijksdag In behandeling komt.
Naar het „Berl. Tageblatt" meldt, wordt
het totaal-verlies dat aan het Rijk is be
rokkend, volgens de opgemaakte balans ge
schat op 25 millioen mark.
ONMENSCHELIJKE WRAAK.
Een pas getrouwde arbeider is tijdens af
wezigheid der echtelieden Riehl te Straats
burg, die geweigerd hadden hem een zekere
som gelds te leenen, hun woning binnen
gedrongen, waar hij hun 2-jarig kind uit
wraak om het leven bracht.
DE BEZETTING VAN RIJNLAND
Van welingelichte zijde verluidt, dat voor-
loopig geen wijzigingen zullen worden ge
bracht in de intergeallieerde Rijnland-com
missie en het oppercommando van de be
zettingstroepen.
Hieraan werd tevens toegevoegd, dat ook
een vermindering der bezettingstroepen niet
in overweging is genomen. Anderzijds wordl
evenwel verklaard, dat de geheele Rijnland
kwestie op de Juni-bijeenkomst vc.n den
Volkenbondsraad tusschen Chamberlain,
Briand en Stresemann ter sprake zal wor
den gebracht.
SPANJE TREEDT WEER TOE TOT DEN
VOLKENBOND.
Hedenmiddag heeft het sècretariaat-gene-
raai van den Volkenbond officieel bericht
gekregen, dat Spanje weer tot den Volken
bond toetreedt.
De Spaansehe gedelegeerde Don Pedro in
de commissie voor kinderbescherming heeft
naar aanleiding van zijn verkiezing tot lid
van het nieuwe Volkenbondsinstituut voor
synematografie medegedeeld, dat hij even
eens een telegram heeft ontvangen waarin
verzocht wordt, zijn werkzaamheden in den
Volkenbond voort te zetten.
DE DUITSCHE RIJKSFINANCIËN
Een rede van minister Koehler
In den loop der besprekingen over de
aanvullende begrooting voor 1928 in de
begrotingscommissie van den Rijksdag
heeft minister Koehier gisteravond een
rede gehouden waarin hij de verantwoorde
lijkheid afwees voor een bewering, welke
hem in de schoenen werd geschoven, n.l.
dat de toekomst der rijksfinanciën geen
zorgen zouden baren. Duitschland heeft nog
zuare lasten te torsen en getracht moet
v/orden, de moeilijkheden langs den natuur
lijken weg te overwinnen. Met verbazing
had spr. kennis 'genomen van een bericht
in een der bladen, waarin gemeld werd, dat
spr. een verhooging der tabaksbelasting in
overweging nad genomen. Betreffende het
monopolie van spiritus verklaarde de mi
nister, dat het van de volgende zitting van
den Rijksdag zal afhangen, of verhoogde
inkomsten uit deze bron werkelijk Imagi
nair zijn. Naar spr.'s meening is hiervan
een bedrag van 100 millioen mark te ver
wachten. Tenslotte verklaarde de minister
van meening te zijn, dat het raadzaam is
openbaarheid in financieele aangelegenheden
zooveel mogelijk te bevorderen.
DR. WIRTH.
Zijn Rijksdag-candidatuur
De centrale commissie van de Centrum
partij in Baden heeft heden, in samenwer
king met de fractie uit den Landdag, te
Freiburg een zitting gehouden. De voorma
lige rijkskanselier dr. Wirth was niet ver
schenen. Bij de a.s. verkiezingen zal hij
voor het Centrum van Baden niet meer als
candidaat uitkomen. No. één van de lijst
van het Centrum van Baden is de rijks
minister van Financiën dr. Kohier.
DE VERKIEZINGEN IN DUITSCHLAND
Op het oogenblik wordt als waarschijnlijk
aangenomen, dat de algemeene verkiezingen
in Duitschland 20 Mei gehouden zullen wor
den.
Daarentegen wordt er nu op gewezen, dat
vier Juni te Genève de Raad bijeen komt,
waar eindelijk"weer de kwestie van de ont
ruiming van het Rijnland ter sprake zal
komen. Wordt nu op 20 Mei gekozen, dan
kunnen pas begin Juni de officieele uitsla
gen vastgesteld en kan de Rijksdag bijeen
geroepen worden Met nadruk en gezag kan
te Genève slechts een regeering spreken, die
op grond van de nieuwe samenstelling van
den Rijksdag gevormd is.
In het belang hoofdzakelijk van de bui-
tenlandsche politiek wordt daarom gepleit
voor verkiezingen op uiterlijk 13 en liefst op
zes Mei.
OP EEN IJSBERG GESTOOTEN.
Naar de „Berliner Börsen Kurier" meldt,
is het Engeische s.s. „Southern Queen", me
tende 9000 ton, ln de buurt van Zuld-Georgia
op een ijsberg gestooten en gezonken. De
bemanning kon door visschers worden ge
red. Aan boord werd een lading walvisch-
traan vervoerd ter waarde van 230.000 pond.
ERNSTIGE ONTPLOFFING.
Vanwege het Amerikaansche ministerie
van marine wordt meegedeeld, dat aan
boord van de torpedoboot „Whitney" een
ontploffing heeft plaats gehad, waardoor 2
man werden -gedood en 5 gewond.
STAATSSECRETARIS MELLON
Staatssecretaris Mellon heeft een verkla
ring afgelegd, dat hij niet wenscht af te
treden.
EEN AARDBEVING IN MEXICO
Een hevige aardbeving, die Woensdag
avond om bij half elf in de hoofdstad van
Mexico werd waargenomen, bracht groote
ontsteltenis onder de bevolking te weeg. Dui
zenden personen vluchtten de straat op,
waar vele huizen gevaarlijk overhellen.
Uit Vera Cruz wordt geseind:
Aardschokken, die anderhalve minuut aan
hielden, veroorzaakten algemeen ontsteltenis
Er werd echter geen schade aangericht.
DE ARRESTATIE VAN COMMUNISTEN
IN JAPAN
De arrestatie van communisten in Japan,
waaromtrent dezer dagen bericht werd, heeft
op veel grooter schaal plaats gehad dan aan
vankelijk werd gemeld. De politie heeft ge
lijktijdig huiszoekingen verricht te Tokio, Jo-
kohohama, Nagoja, Kioto, Osaka, Kobe, Oka-
joma, Foekoeoka en Hokkaido. Men gelooft
dat in totaal ongeveer duizend personen zijn
gearresteerd. Alle communistische verzamel
plaatsen en verdachte woningen werden be
zocht. Tallooze papieren werden in beslag
genomen.
TSJANG SJAO TSE VERMOORD
Naar de „Associated Press" uit Tientsin-
meldt, is aldaar generaal Tsjang Sjao Tse
vermoord.,
DE ARRESTATIE DER DUITSCHE
INGENIEURS.
Naar uit Moskou wordt gemeld heeft de
Russische volksconïmissarls van buitenland-
sche zaken Tsjitsjerin den Duitschen am
bassadeur te Moskou toegezegd, dat het
onderzoek tegen de gearresteerde Duitsche
ingenieurs zoodanig zal worden bespoedigd
dat het proces binnen drie weken.te wach
ten is.
Voorts verklaarde Tsjitsjerin, dat dezer
dagen een van de ambtenaren der Duitsche
legatie toestemming zal krijgen de gearres
teerde Duitschers in het huis van bewaring
te Charkow te bezoeken.
DE PHOBUS - AFFAIRE.
De sub-commissie van onderzoek naar de
door kapitein Lohmann gedreven zaken,
heeft het rapport en de conclusies van de
rapporteur, na daarin enkele kleine wijzi
gingen te hebben aangebracht, goedgekeurd
Hedenmiddag wordt het gedrukte rap
port aan de sub-commissie voorgelegd, waar
na het Maandag in de centrale commissie
De vermoorde diamanthande
laar.
De moord op den Parijsehen diamanthan
delaar Gaston Truphéme blijft de justitie en
de openbare meening bezighouden.
En zooals bij elke moordzaak, duiken ook
nu telkens de meest fantastische berichten
op, die bij nader onderzoek niets anders dan
geruchten zijn, die op niets steuneft.
Van belang evenwel ls wellicht de in krin
gen van Parijsche diamanthandelaren ge
opperde meening omtrent een misdaad,
waarvan de dader nooit ontdekt werd, een
misdaad, die merkwaardig veel gelijkt op die,
waarvan Truphéme het slachtoffer werd.
Ruim drie jaar geleden n.l. werd een Pa-
rjjsche juwelier uit de Passage de l'Opéra,
de heer Charlet, vermoord in den trein Am
sterdam—Parijs, op weg naar huis.
Het lichaam werd uit den trein geworpen,
nadat de moordenaar zijn slachtoffer van 'n
partij kostbare steenen ter waaide van
200,000 francs beroofd had. Het onderzoek
had geen resultaat. In kringen van diamant
handelaren nu wordt aangenomen, dat Mes-
terino de moordenaar van Truphéme
in dezen trein zat. Twee maanden na dit
voorval vestigde Mesterino zijn ateliers in
de Saint Augustin-straat.
Een Neurenberg-film ter gele
genheid van de Duerer-viering.
Nu weldra te Neurenberg op feestelijke
wijze den vierhqnderdsten verjaardag van
de geboorte van Albrecht Duerer zal worden
herdacht, is door de zorgen van de „Reichs-
zentrale für Deutsche Verkehrwerbung" een
interessante film vervaardigd, gewild aan
de stad Neurenberg en haar beroemden
zoon. De fraaiste schilderijen, etsen en gra
vures van Duerer wisselen in deze film af
met de schoonheden van de vermaarde stad.
Christus, de arbeider.
Zooals in de pers reeds gemeld werd, zou
den er thans in de kerk ernstige pogin
gen aangewend worden om een nieuw lees.
van „Christus-Arbeider" in het leven tc
roepen. Deze idee is oorspronkelijk uitgegaan
van pastoor Schuh te Genève. Reeds in he.
jaar 1923 had deze een verzoekschrift tot den
ri. Vader gericht, dat door meer dan 10c
Kardinalen en bisschoppen onderteekenu
werd. Paus Pius XI moecugde hem aan zijn
pogingen te vervolgen en nog meer ondertee-
keningen in te zamelen. Op 15 Juni 192.
bood hij aan den H. Vader een nieuw ver
zoekschrift aan, dat thans door 33 Kardi
nalen onderteekend was en door 350 bis
schoppen. Buitendien werd een religieuze
vereeniging opgericht, die den naam draag,
van: „Vereenigmg van het apostolische wen.
.er eere van Jezus den Arbeider".
Talrijke katholieke vereenigingen van ar
beiders hebben reeds haar ingenomenheia
met het werk van pastoor Schuh te ken
nen gegeven.
Goedkoop reizen naar de Jaar-
beurs van Frankfort.
De Duitsche Spoorwegmaatschappij ver
leent aan buitemandsche bezoekers van de
Jaarbeurs van Frankfort, die van 22 tot 3.
April a.s. wordt gehouden, bij het reizen in
Duitschland een reductie van 25 Daai
reeds een week voor de opening van de
Messe verschillende bijzondere tentoonstel
lingen worden gehouden, zuilen voor de ge
legenheid twee verschillende series van
goedkoope reiskaartjes worden uitgegeven.
De kaartjes van de eerste serie zijn voor de
heenreis geldig van 10 tot 18 April en vooi
de terugreis van 15 tot 28 April. De kaartjes
van de tweede serie zijn voor de heenreis
geldig van 17 tot 25 April en voor de terug
reis van 22 April tot 5 Mei. De goedkoops
reiskaartjes worden verstrekt op vertoon van
de Messe-legitimatie, die bij de vertegen
woordigers van de Jaarbeurs in het buiten
land verkrijgbaar is. De kaartjes worden ge
leverd door de buitenlandsche filialen van
het „Mitteleuropaisches Reisebureau" of
kunnen aan de grensstations worden ge
kocht.
De Universiteit van Bonn.
De in 192S begonnen restauratie van het
Slot van den Keurvorst te Bonn, waarin
sinds 1818 de vermaarde Universiteit dezer
stad is ondergebracht, schrijdt snel voor
waarts. De eene helft van het gebouw die
in 1777 door brand werd verwoest, word.
thans ook weer opgebouwd. De vier hoekto
rens zijn reeds opgericht. In het gerestau
reerde gedeelte van het Slot zullen 6 nieu
we collegezalen alsook verschillende vertrek
ken van het Seminarium worden onderge
bracht. In een zijvleugel zal een nieuwe Aula
worden ingericht met plaats voor 1200 per
sonen.
Niet „Ipa" maar „Wepa",
Het Plan bestaat om in 1929 of in 1930 in
Duitschland een groote internationale bont-
tentoonstelling te houden. Eerst was beslo
ten aan deze tentoonstelling den naam van
„Ipa" (Internationale Pelz-Ausstellung) te
geven. De tentoonstelling zal echter vee!
grooter en belangrijker worden, dan eerst
werd vermoed en daarom ook den grootsche-
ren naam van „Wepa" (Weltausstellung für
das Feizfach) dragen.
Een nieuwe schouwburg voor dc
Passiespelen van Oberammergau
De oude houten schouwburg van Oberam
mergau, waarin de vermaarde passiespelen
werden uitgevoerd, zal weldra worden afge
broken en worden vervangen door een nieuw
modern gebouw, dat ln 1930, bij de eerstvol
gende passiespelen, zal in gebruik genomen
worden.
In den nieuwen schouwburg zal, net als ln
den ouden, plaats voor 4500 personen zijn
Naast den schouwburg zal ook nog een ge
bouw worden opgericht voor het bewaren van
de kostumes der 700 medewerkenden. De kos
ten voor schouwburg en bijgebouw worden
op 300.000 Mark geraamd.
Tentoonstelling „De Voeding" te
Berlijn
De groote tentoonstelling „De Voeding"
zal op 5 Mei a.s. te Berlijn worden geopend
en precies honderd dagen voor het publiek
toegankelijk zijn. Zij zal een oppervlakte van
niet minder dan 45.000 M2. beslaan.
Voor de rubriek „Onder de Menschen" van
de N. R. Ct. heeft Willem Mengelberg van
zijn „Dagtaak" verteld, waarbij hij ook een
en ander uit zijn jongensjaren ophaalde.
Over zijn eerste optreden als „dirigent"
lezen wij het volgende:
„Mijn vader wilde niet, dat ik musicus zou
worden, omdat ik naar zijn vaderlijk begrip
te veel talent had voor schilderen, teekenen,
boetseerenMaar mij trok de muziek
sterker aan. Ik had die liefde wel van mijn
moeder zij speelde goed piano en zij zong
met een lieve, gevoelige stem. Trouwens,
nog altijd, op haar vierentachtigste jaar,
speelt en zingt zij. en geregeld als ik bij
haar kom, moet ik voor haar aan den vleu
gel gaan. zitten.
Als heel klein kind al moet ik sterk onder
den indruk van moeder's zingen zijn geko
men. Zij vertelt wel: toen ik 'n jongetje van
één jaar was, en zij speelde en zong, dan
kroop ikonder de piano. En als 't aan
doenlijk werd, begon ik vreeselijk te huilen.
Later, in de kinderkamer u moet niet
vergeten: wij waren met zestien broers en
zusters, die niet altijd in de huiskamer rond
konden stoeien en dus hun eigen domein
hadden: de kinderkamer. Daar stond 6<5k
een piano als een speeltuig, in dubbelen
zin, en bovendien: als een paedagogisch
tuchtmiddel. Want, wanneer we ondeugend
waren, werden we om te kalmeeren, op een
stoeltje aan de piano gezet. En als kleine
jongen speelde ik dan al gauw mijn eigen
Jedjes, op een eigen tekst.
Op mijn vierde en vijfde jaar kreeg ik mijr.
eersten pianomeester. „Wat moet ik r
voorspelen?" vroeg ik tot zijn verbazing
Dat moeder ons voor-zong en -speelde, er.
de piano in de kinderkamer, die omstan
digheden hebben feitelijk over mijn bestem
ming beslist.
Zeven, acht jaar oud, zong ik mee in hel
kerkkoor. In had zegt men een hee.
mooie sopraanstem. Wij zongen daar a ca-
oella. Muziekvriendcn kwamen er dikwijle
naar luisteren in die dagen. En kwam e:
een sopraan-solotje in voor, dan mocht ik
dat zingen.
Uit mijzelf begon ik ook orgel te spelen, al
kon ik dan nog niet bij de pedalen van dat
enorme kerkorgel. Maar in de kleine pau
zen liet de organist mij wel eens zoo maar
,vat fantaseeren, waarbij ik dan over de pe
dalen heen liep. Ik geloof, dat ik nog
wel een handige jongen was. En de muziek,
die leerde je zoo spelenderwijs. Mijn
stem? Zoo tusschen zestien en zeventien
jaar ging die om.
Ook heb ik al heel jong gedirigeerd. Va
der had in de verschillende ateliers schilders,
modelleurs, enzoovoort, die onder 't werk
zongen. Een of twee maal per jaar werd
voor deze menschen met hun vrouwen en
kinderen een gezellige avond georganiseerd,
voordrachten, ik speelde er piano. Uit
dit gezelschap had zich op een goeden keer
jen plechtige delegatie gevormd, die vader
kwam zeggen, dat zij een mannenkoor uit
het personeel wilde oprichten en ik zou
hun dirigent moeten zijn.
Ik was toen 'n jaar of acht, negen. Va
der liet mij dadelijk van de straat halen,
waar ik met de Jongens speelde. Zonder ver
deren omslag stelde hij mij voor het feit:
,,En vanavond beginnen". „Goed" zei
ik „dan zal ik eerst de stemmen uitzoe
ken". Zóóveel begrip bleek ik er dus wel
van te hebben. En dien avond klom ik
boven op een tafel, liet al die mannen,
'n veertig, vijftig, zingen, en deelde ze in
naar de hoogte, de laagte van hun stemmen.
Vader overlegde, dat ik nu eerst accoor-
den, crescendi en diminuëndi met hen moest
studeeren. Zelf componeerde ik de liederen...
En, toch was 't wel aardig: toen ik 'n vijf
tien Jaar geleden daar te Utrecht nog weer
zens in de ateliers kwam, bleken ze er nog
do liederen te zingen, die ik als jongen had
geschreven".
Afgekondigd is het „Staatsblad" No. 54, In
houdende het Kon. Besluit van 5 Maart 1928,
bepalende de bekendmaking in het „Staats
blad" van de tusschen den Gezant der Neder-
'anden te Constantinopel en den Turkschen
Minister van Buitenlandsche Zaken op 1 Fe
bruari 1928 te Angora gewisselde nota's tot
zoorloopige regeling der handelsbetrekkingen
tusschen Nederland en Turkije (St.bl." 1928,
nrs. 288 en 340, en 1927, nrs. 63 en 302).
De gezamenlijke Limburgsche mijnen pro
duceerden in de maand Februari 852.217 ton
steenkolen. Op 1 Maart j.L waren er 34.400
arbeiders in dienst der mijnen, van wie
14 992 ondergronds en 9403 bovengronds.
De productie was in Januari 919.316 ton. In
?ebr. 1927 werden geproduceerd 701.715 ton.
Het aantal arbeiders was op 1 Febr. j.l.
34538.
ZATERDAG 24 MAART.
HILVERSUM 1060 M. 12.00 Politieber. 12.30—
2.00 Lunchmuziek door het Trio Grccncveld. - 3.50
Italiaansche les. 4.305.15 Fransche les. 5.15
6.00 Duitsche les. 6.00-7.15 Ccr.cert door het Om
roeporkest. 7.157.45 Tuinbouw halfuurtje. D,
Admiraal: Verzorging van bloemen en planten in huis.
10.30 Aansluiting van de Cinema Royal te Amsterdam,
Orkest o.l.v. Hugo de Groot. 11.45 Linde Varauit»
zending.
HUIZEN 340.9 M. Na 6 uur 1050 M. 12.30 Tijd-
opgave. 12.301.30 K.R.O. Lunchmuziek deer het
Trio „Winkels". 3.004.00 K.R.O. Kinderuurtje
door dc dames Ria Mulder en Jeanny Lcefing en den
heer Jac. Suerink. 5.006.co Dmermuziek K.R.O.
- 6.006.30 K.R.O. Literair lialfuurtie door Lou
Lichtveld, over ia. De avonturen van den muzikant,
de Wit. 2.m: Abel Suncher, de Unarnunö. 3. „Eeethovea
„eenmenscnenleven", d' Hévcry. 6.30—7.00 Ver
volg Dinermuziek. 7-00—7.30 K.R.O. Spr. Mr.
F. Vorstman uit Haarlem De inrichting van enzen
Staat. Hoe een wet tot stand komt. 7.308.00 K.R.O.
Cursus Hollandsch door D.G.G. v. KingeJestein uit
Utrecht. 10.30 Fcrsber.
DAVENTRY 1600 M. 10.35 Kerkdienst. 1.20—
2.20 Het Carlton Octet. 3.15 Vcctbalw edstrijd „The
Arsenal", tegen „Ehckburn Rovers". 8.05 Schouch
variétéprogramma. Hall Russel's mannenkoor. M. Mearns
alt. A. Hobbs liumonst. Het Bonaccord vccaal kwartet.
8.40 „Changs over", drama van Hyslop. 8.50
R.E. Anderson bariton. Het Rauic-octet. 9.C0 Le
ning met iilustr.Piping. 9.20 Nfeuwsber. 9.35
Lezing Breakdowns. 9.50 Nicuwsber. 9.55 Con
cert door de militaire kapel. W. Watcyns bariton.
10.5012.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS" 1750 M. 10.50— xx.oo
Concert. 12.502.10 Klassieke trio's. 4.055.05
Orkestconcert. 9.20 Galacor.cert. Orkest, jazzband,
koor, vocale en instrumentale solisten.
LANGENBERG 469 M. 12.251.50 Orkest-
concert. 5.206.20 Muziek uit de 18e en 19e eeuw.
Anna Linde cembalo. K. Roser cello. K. Beier
fluit. P. Bassermann tenor. 8.35 Vroolijke avond»
Daarna tct 12.20 Dansmuziek.
KCNIGSWUSTERHAUSEN 1250 M. (ZEESEN).
11.10—-7.05 Lezingen en lessen. 7.50 „Von Pankow
bis Potsdam", schlagerreis door Berlijn en zijn voor
steden. Orkest. Ch. Freyer en Alex. Flessburg.
9.50 Dansles. Daarna tot 11.50 Dansmuziek.
HAMBURG 395 M. 4.20 Hongaarsche muziek.
5.20 Vroclijk orkestconcert. 7.20 „Der wahre Jokob'%
klucht in 3 acte*. Daarna tot 11.50 Dansmuziek en ca
baret.
BRUSSEL 509 M. 5.206.20 Dansmuziek. 8.35
Orkestconcert in Luik. 9.05 Belgische theater-causerie
9-1510.35 Concert. Orkest en Mme. Beaumont:
zangeres.
tor- en 25 zeilloggers, 2 zeil- en 60 motor kustvaartuigen,
alsmede 2 open booten te zamen 800.761 Kg. treilvisch ter
waarde van f 224.845 aangevoerd. Haringschepen kwamen
deze week niet aan den afslag. Van de fceugvisscherij arri
veerden 9 stoombeugers met een aabvoer van 68. 442 Kg
beugvisch en een opbrengst van f 14.054. De 112 van elders
aangevoerde consignatiezendingen brachten f4184 cp. De
totaalomzet bedroeg deze week aldus f 243.083 tegen dc
som van f295.234 in de week tevoren.
IJMUIDEN, 21 Maart. De door den stoomtreiler IJM*
39 (Schoor!) van IJsland aangevoerde lading zoutevisch
werd heden voor f 4700 geveild zoodat de totaalbesom
mfng dezer reis met de reeds eerder verkochte versche
visch f 10.718 bedraagt.
Van de treilvisscherij kwamen heden hier binnen dc
stocmtreilers: IJM. 99 (Johanna Elisabeth) met f 1732;
IM. 43 (Nelly Gezina) met f 1392; IJM. 64 (Penelope) met
f 1790; IJM. 184 (Plutos) met f 2038); IJM. 331 (Holland
V) met f2046; IJM. 330 (Flandria) met f2210; IJM. 40
(De Höop II) met f2286; IJM. 12 (Johanna) met f1279;
IJM. 147 (Oostzee) met f1560; IJM. 244 (Delfüand) met
f 1421; TJM. 92 (Oceaan II) met f6204; IJM. 55 (Groni
gen) met f 1974; IJM. 57 (Friesland^ met f 1485; IJM. 38
(Jer.nv Elsa) met f 2859; IJM. 28 (V.'alrcus) met f 1725; V.
L. 9 (Nzlly) met f 1830; de loggers K.W. 57 (Motor I) met
f 951; KW. 153 (Tine) met f482; K.W. 163 (Prinses Juliana
met f 393; K.W. 25 (Wilhelmina I) met f 758; K.W. 74
(Katwijk aan den Rijn) met f407; K.W. 62 (Concordia
Constat) met f576; K.W. 99 (Martha) met f53; K.W.
175 (Cornelia) met f 1067; K.W. ao (Maria Cornelia) met
f 732 aan besomming.
AMSTERDAM, 22 Maart. Aardappelen. (Bericht van
den makel. Jac. Knoop). Zeeuwsclie bonten f6.757-25
id. blauwen f 66.25, roodstar f 5.505.65, industrie
f 34.40, ailes per H.L.; juin f 910, per 50 Kg.; blauwe
poters f 3.503.75, bonte poters f 3.503.75; IJpolder
roodstar f 5.505.65, Drentsche eigenheimers f 24;
Andijker bonten f44.25; Hillegommer zandaardappelen
f 77.?o; Friesche roodstar f 5.505.65, alles per Hl.
APPINGEDAM, 21 Maart. Paarden. Op de groote
Palmpaardemarkt waren de prijzen: ie soort f 450550,
2e soort f 3504*0, 3e soort f 150225, slachtpaarden
f 80130. De ham e was vlug.
SCHAGEN, 22 Maart. Vee. Aangevoerd: 13 magere
gelde koeien f 140—280; 70 verte koeien f250450; 45
kalf koeien f 220360; 376 nuchtere kalveren f 1022?
279 overhouders f ?o36; 2 magere varkens f 1530: 63
vette varkens 5860 ct. per Kg.; 121 biggen f 1015,
Handel matig. Boter. Aanvoer 118 Kg. f 1.60—2.20 per
Kilogram.
EPE, 21 Maart. Eieren. Op de Woensdag gehouden
weekmarkt waren aangevoerd 200.000 eieren, prijs per 100
stuks bruine f 66.75, witte f 55.25.
HALFWEG, 22 Maart. Eierenveiling. Aanvoer 15000
stuks kippen- f5.156.40, eenden- f5.055.45. Han
del vlug.
BAR NE VELD, 22 Maart. Eieren. Aanvoer 800.000 st.
Prijs f 5.256.20. Handel vlugger.
DELFT, 22 Maart. Boter. Aanvoer 7/8 v. te zamen 140
Kg. Prijs f2.35 Per Kg. Handel vlug.
HOORN, 22 Maart. Kaas. Aangevoerd 17 stapels fa-
briekskaas f 49 Vi; i.st. bojvenccmm. f 47; totaal 13 stapels,
wegende 27.688 Kg. Handel stug.
GOUDA, 22 Maart. Kaas. Ter markt waren 157 partiien
Pr jten f 4752, rijksraerk ie soort f 5560, 2e soort f 50
54. Handel matig.
AMSTERDAM, 22 Maart. Aangevoerd door 4 motor-
botters en afgeslagen aan de Gemeente-Vischhal De Ruy-
terkade. Besomming der botters f 106.65239.70. Schar
f3.905.50, kl. schol f911.50, wijting f 1.407 per
kist: kabeljauw f 0.801.70 per stuk; handschol f 1923
per kist. Uot de hand verkocht op het terrein versche bok
king f2.502.80 per tal. Handbokking f 1.502.50 per
100 stuks.
ENKHUIZEN, 21 Maart. Heden hebben 10 span slee
pers (20 vaartuigen) hier aangevoerd gyt tal tot 47 tal sleep-
haring per span. Totaal 245 tal of 49.000 stuks. Marktprijs
f2.102.30 per tal. Heden geen reepharing.
IJMUIDEN, 21 Maart. In de week van 13 tot en met
19 Maart werd door 6 Duitsche en 86 Nederlandschc
stoomtreilers, 7 motor- en 25 zeilloggers, 2 zeil- en 60 mc-
NEDERLANDSCHE SCHEPEN.
ALBLASSERDAM 21/3 v. Riga n. Rotterdam.
ALPHAID 21/3 250 mijl N.O. v. Fayal, Rotterdam, ru
Gulfport.
BATAVIER II 22/3 v.m. 9 u. 25 v. Rotterdam te Gra
ve send.
DUIVENDRECKT 21/3 v. Texer City n. Thameshaven
EEM 21/3 v. Rotterdam te Oran.
GOUWE 22/3 v. Duinkerken te Newcastle.
LEKHAVEN 21/3 v. Revisof n. Philadelphia.
MIRACH 21/3 Ouessant gep., Rcsario n. Kuil.
NAALDWIJK 22/3 v. Boucon te Poveria.
NOORD WIJK 22/3 v. Livorno n. Marbelle.
RIJN 21/3 v. Rufisque n. Rotterdam.
STOOMVAARTLIJNEN.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
VONDEL 22/3 v. Amsterdam n. Eatavïa.
KON. HOLL. LLOYD.
AMSTELLAND (uitr.) 21/3 te Buenos Ayres.
ORANIA (thuisr.) 24/3 nam. te Amst. verwacht.
ZAANLAND (thuisr.) pass. 31/3 Fernando Noronha.
KON. NED. STOOMB.-MAATSCHAPPIJ.
ACHILLES 21/3 v. Napels n. Catania.
AJAX 22/3 v. Amsterdam te Pernis.
ARIADNE 22/3 v. Valencia te Rotterdam.
BAARN (uitr.) 19/3 te Antofagasta.
BAR ALT 20'3 te Cristobal.
COMMEW1JNE 20/3 v. W.-Indif te New York.
CRYNSSEN £1/3 v. Barbados n. Plymouth.
FAUNA 21/2 v. Alicante n. Barcelona.
FOKE 22/3^ v. Hamburg n. Amsterdam.
HERCULES 21/3 v. Bremen tc Limburg.
HERMES 20/3 v. Algiers te Duinkerken.
IRENE 21/3 v. Calamata te Cephaloma.
JUNO 21/3 v. Constanza te Ccnstsr.tfnopeL
PLU TO 21/3 v. La Coruna te LeviJla.
SIMON BOLIVAR 22/3 v. W. Indië, 1. v. Havre te Amst
STELLA 21/3 v. Piraeus n. Salenica.
ZEUS 21/3 v. Amst. te Barcelona.
KON. PAKETV. MAATSCHAPPIJ.
THEDENS, Rott. n. Batavia, pass. 21/3 Finisterre.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
KLIPFONTIJN 22/3 v. Hamburg n. Antwerpen.
NIAS (uitr.) 22/3 v. Suez n. Port Scudan.
NIJKERK 21/3 v. Dar-es-Salaam n. Pt. Amelia.
RANDFONTEIN (thuisr.) 21/3 te Antwerpen.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
EDAM, Rott. n. New-Orleans, 22/3 te Antwerpen.
KINDERDIJK 22/3 v. Rott. n. d. Noord-Pacific.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN.
ANDIJK 22/3 v. Bremen te Hamburg.
BILDÉRDIJK (uitr.) 21 3 te RanRoo.
RIDDERKERK, Antwerpen n. Rott., pass. 22/3 Vil»
sinren.
SOMMELSDIJK (thuisr.) 21/2 v. Port Said.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
OOSTKERK (thuisr.) 22/3 v. Port Said.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
IJSTROOM 22'3 v. Hamburg te Amsterdam.
TEXEL 22/3 v. W. Afrika te Amsterdam.
JAVA—NEW YOPK LIJN.
BLOMMERSDIJK 21/3 v. Batavia te New York.
ROTTERDAM—ZUID AMERIKA LIJN.
WAALDIJK 22 3 v. B.-Ayres te Rotterdam.
ROTTERDAMSCHF LLOYD.
GORONTALO (uitr.) 22/3 te Eelavan.
INSULINDE tthuisr.) 22^ v. Celcmbo.
SLAMAT (uitr.) 22/3 te Southampton.
TABANAN (uitr.) 22/3 v. Suez.
TJERIMAI (thuisr.) pass. 21/3 Kaap Del ArmL
ZIANTAR 22/3 v. Hamburg n. Rotterdam.
EMMA VON BRANDIS—ZELION
3
De baron haalde de schouders op. „Mijn
Duitsche meisje en de Griek, dat gaat samen
riet."
„Landeros en Sadollizza behooren tot de
Soomsch-Katholieke Kerk, zooals je weet,
lat biedt dus geen hindernis. In alle geval
s de prijs hoog genoeg om er meer moeite
/oor te doen, dan gij schijnt te willen. Het
doorbrengen van een paar weken langer hier
zal Je en ooit den jongen niet om het leven
brengen. Welke vader zou zoo dom zijn, heen
te gaan, als zullt een goudregen op zijn kind
gaat nedervailei:
„Goudregen? Daarvoor moet ik je waar
schuwen. Herinner je Je niet meer je bruine
prentenboek. Toni, waarin een groote gou
deregen stond afgebeeld en waaronder te
lezen stond' „De gouden regen is een mooie,
maar vergiftige plant?"
„Laat die lafie geestigheid maar achter
wege," riep de gravin, terwijl een toornige
blik uit haar donkere oogen den zorge-
loozen spreker trof. „Ik zeg je, dat past niet,
als het om zulke ernstige dingen gaat."
De broeder senrok van deze afstraffing.
HÜ beminde den vrede en vreesde niet
weinig de neftigheid van zijn zuster.
„Lieve Toni," zeide hij sussend, „laten we
eerst eens over de zaak praten. Na wat ik
van den onsolieden Landeros heb gezien en
gehoord, kan ik hem onmogelijk tot gade
van mijn dochter wenschen."
„Pliantasie," kwam het sissend tusschen
de lippen van de dame uit, „weet ge niet,
dat de prins een Croesus is, zooals men niet
licht een tweede vindt, daarbij mooi, voor
naam, in alles bedreven, beminnenswaardig,
wat ter wereld verlangt ge nog meer?"
„Een in wiens hand ik gaarne het lot van
mijn dochter kan leggen."
De gravin sprong op. „Ongehoord! Wat
duizenden van vaders voor een onuitspre
kelijk groot geluk voor hun dochters zouden
aanzien, dat slaat gij af!" riep ze uit. „Neen.
voor zulk een ezel had ik je nooit gehouden,
hoe bitter mijn ervaringen ook over Je
mogen zijn."
De baron, steeds tot toegevendheid ge
neigd, legde, tewijl hij opstond, zijn hand
op den arm der vertoornde, en zei: „Niet
schelden, Toni, we willen de zaak eens over
leggen. Je weet, dat de dokter een langer
oponthoud in de stad niet voor raadzaam
houdt. Ik wil zien, wellicht kan Ik met
Werner vooruit reizen, en gij blijft met Irma
een poos hier.
Tusschen 't hofmaken en vragen ls nog
een grooten afstand. Laten we niet voor
barig zijn. Goeden nacht kind, laat het feest
.ie goed bekomen." Hij reikte zijn zuster de
hand, en verliet haar, om eindelijk zijn rust
te genieten.
„Goudregen," zeide hij zacht, toen hij de
deur achter zich gesloten had, „hij is menig
een tot een asehregen geworden, waaronder
zijn geluk begraven werd. God bescherme je,
mijn kind."
Baron Guidenpforten zat den morgen na
het feest, ln een elegante salon van het
hotel aan zijn verlaat ontbijt, terwijl tante
en nicht reeds de stad in gesneld waren om
inkoopen te doen. Ongewoon aan de ver
moeienissen van het stadsleven, was de
landjonker de ontspanning van den vorigen
dag nog niet te boven gekomen en blies moe
de rookwolken van zijn sigaar ln de lucht,
toen hem het bezoek werd aangekondigd
van den *heer Rittinger, den directeur van
zijn kopersmelterijen. Deze was een jaar
geleden in deze betrekking gekomen, terwijl
de vrijheer in den vreemde vertoefde en
daardoor met zijn patroon nog niet per
soonlijk kennis had gemaakt. Zoolang zijn
voorganger, een bejaard man, de zaken
leidde, was in de smelterijen alles in ge
wonen doen gebleven, nu echter de nog
jonge nieuwe directeur in diens plaats ge
treden was, was een voortdurend streven
naar veranderingen en verbeteringen merk
baar. Dit was den bezitter niet aangenaam
en daarom trad hij den bezoeker niet met
zijn gewone luchthartigheid en vriendelijk
heid tegemoet, maar bewaarde hij een ze
kere terughoudendheid, ofschoon hij zich
bedwong om de beleefde begroeting niet
onbeantwoord te laten.
„Het verheugt mij, directeur, eindelijk
eens persoonlijk met u kennis te maken."
„Ik hoorde, dat mijnheer de baron hier
in de residentie, waarheen mijn werkzaam
heid mij bracht, aanwezig was", antwoordde
de directeur, terwijl hij op den hem aange
boden stoel plaats nam, „en daar een ge
sproken woord meer waarde heeft, dan
zeven geschrevenen, zoo veroorloof ik mij,
mijnheer de baron hier op. te zoeken."
Het scherpe oog van den directeur, dat
aan zijn Intelligent gezicht een bijzonder
levendige uitdrukking gaf, monsterde daar
bij onderzoekend zijn patroon.
De baron streek met de hand over den
langen snorbaard en zeide: „Goed, aan ge
schreven woorden heeft de directie het niet
laten ontbreken. Ben je ontvreden met je
betrekking?" was nu de directe vraag.
„Volstrekt met, ik tracht slechts naar
recht en geweten mijn plicht te vervullen."
De baron zweeg, een zware schaduw trok
over zijn voorhoofd.
De directeur Rettinger vervolgde: „Er kan
niet ontkend worden, mijnheer de baron,
dat veel op uw bezitting verandering noodlg
heeft. Onze noogoven is ten deele zeer
bouwvallig, onze bedrijfswerktuigen zijn
oud en niet overeenkomstig de nieuwste
uitvindingen op het gebied van 't machine
wezen." j
„Verder niets?" onderbrak de Jonker hem.
„De opbrengst der smelterijen zou bedui
dend stijgen, sprak de industrieel verder,
„als deze gebreken verholpen werden."
„Wie staat daarvoor in?'
„Ik, mijnheer de baron," was het rustige
antwoord. „Ik zelf, met de bewijzen der
ervaring." De jonker keek zijn beambte ge
troffen aan. De opbrengst der kopermijnen
was van jaar tot jaar verminderd. Zou dat
veroorzaakt zijn door een gebrekkig bestuur
en bedrijf?
„Directeur", zeide de edelman, na een poos
nadenken, „ik behoor niet tot degenen, die
hun oor voor een verstandig woord sluiten,
maar bedenk wel, dat in de kopersmelterijen
niet mijn eenig bezit steekt, lk heb te zor
gen voor de veranderingen en verbeteringen
van mijn riddergoed die zijn niet gering,
en ik kan menigmaal met Wallenstein uit
roepen," voegde hü er met een vleugje van
van zijn terug verkregen humor bij, „kan
ik legers uit den grond stampen? Groeit het
geld mij op den rug?"
De beambte achtte het geraden, uit den
gunstlgen omkeer van de stemming, voor
deel te trekken. „Zeker niet, münheer de
baron," antwoordde hü lachend, „maar het
is toch niet te ontkennen, dat wü op een
grootere winst kunnen hopen, als onze In
richting goed is, en dat ook het beste leger
op zün zegevierenden tocht gestuit wordt,
als er gebreken in komen."
„Aha, ik weet, waarop je doelt. Schiet er
op los, mün beste, de lui verlangen loons-
verhooging, niet waar?"
„Loonsverhooging en verkorting van ar
beidstijd."
„Nu ja. Uw laatste bericht ging daar
reeds over. Zonderling! Die lui hebben zich
nu reeds 30 jaar met dis loonen verge
noegd. Vanwaar nu die plotselinge onte
vredenheid?" Zün gelaat had weer de don
kere uitdrukking aangenomen. De lui in de
groeven op Rauenberg hebben indertüd in
hun overmoed champagne uit bierglazen
gedronken en wat is er per slot van reke
ning het eind van de geheele zwendelarü
geworden?"
„Ja, dat was een zwendelarü, maar wü
zün geen zwendelaars."
„Goed, maar moeten wü dan dit hooger
willen, dat door alle klassen der bevolking
gaat, aan dien drang naar genot, aan die
ontevredenheid met de levenstoestanden,
voedsel geven?"
„Mijnheer de baron, onze lui drinken geen
champagne, noch uit bier-, noch uit andere
glazen de eisch van de münwerkers is
geen onbillüke, men moet de veranderde
tijden, de stijging van de levensmiddelen en
van veel andere dingen niet uit het oog
verliezen."
„Ik geloof", zeide Guidenpforten naden
kend, zonder op het antwoord te letten,
„dat onze rüke buren onze zaak bederven;
waarschünlük zijn onze lui door de arbei
ders van Fürstenstein opgehitst."
(Wordt vervolgd.)
