Buitenlandsch Nieuws
'Myma/idts
Cadnm Zeep
Goudregen
•TmmiAaMlim
FEUILLETON.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Derde Blad Zaterdag 7 April 1928
DE ONGEZIENE WERELD OF HET LEVEN
NA DEN DOOD
GEMENGD NIEUWS
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
KERKNIEUWS
De orde van het Heilig Graf
op de Heilig-Land-Stichting
Een moordzaak in
Zuid-Oost Borneo
Inleiding I.
Ondergeteekende werd het vorig jaar aan
gezocht door het bestuur van de R. K. Pro-
paganda-club, afdeeling Sint Jan, te Haar
lem, om gedurende de winteravonden, een
godsdienstcursus te geven voor allen, die
tiaar belang in stelden.
Hy koos zich daarvoor tot onderwerp: De
ongeziene wereld of het leven na den dood.
Deze avonden hebben nog al belangstel
ling en interesse gewekt.
Wegens ziekte moesten wij echter midden
in de behandelende stof onze voorlezingen
afbreken; een langdurige sanatorium-kuur
maakte een vervolg onmogelijk. Later werd
ons van verschillende zijden, o. a. ook door
het bestuur van bovengenoemde Propagan-
da-club herhaaldelijk gevraagd het interes
sante onderwerp schriftelijk te behandelen
in de Nieuwe Haarlemsche Courant, opdat
alle belangstellenden daarvan kennis zou
den kunnen nemen.
Aanvankelijk meenden wij op dit verzoek
niet te kunnen ingaan, omdat, naar onze
meemng, plaats en onderwerp zich daarvoor
niet leenden. Nu echter de Redactie van de
N. H. C. een andere meening is toegedaan
en voor dit belangrijke onderwerp gaarne een
bescheiden plaatsje in haar zeer gewaar
deerd blad wil afstaan, hebben wij de stof
fige schakels van die half gebroken keten
weer opgezocht en saamgesnoerd. Misschien
kan deze keten van eeuwige,, onvergankelijke
waarheden voor enkelen nog een richtsnoer
zijn, naar de verre, onbekende kusten van
die ongeziene wereld daar achter de don
kere poorten van het graf, die wij allen eens
zullen moeten betreden.
Ziehier inhoud en verdeeling van de te
behandelen stof.
I. Over God, den eeuwigen Vergelder.
1. Zijn Bestaan.
2. Zijn wezen en eigenschappen.
II. Over de Engelen.
1. Hun schepping en val.
2. Hun wezen en eigenschappen.
III. Over de menschelijke ziel.
1. Haar wezen en vermogens.
2. Haar voortbestaan na den dood.
IV. Over het mysterie van den dood.
V. Hemel, Hel en Vagevuur, in het licht
der Kath. Theologie en Scholastieke
Wijsbegeerte.
VI. Het laatste einde aller dingen en de
jongste dag.
VII. De opstanding en 't laatste gericht.
VIII. Terra Nova of de nieuwe aarde.
Hoe het onderwerp zich rechtvaardigt.
Allen zullen het toch hierover wel met mij
eens zijn: doel en bestaan van een Dagblad
is niet enkel „Nieuwsblad" te zijn. Het Dag
blad heeft niet tot primaire taak aan te
kondigen, hoeveel menschen er een arm of
been hebben gebroken; hoeveel auto-bussen
gekanteld zijn; in hoeveel en in welke vil
la's er in den afgeloopen nacht is ingebro
ken. Het Dagblad wil zijn lezers nog iets
meer geven, dan de gewone nieuwtjes van
den dag ovet moord of inbraak; het raakt
ook diepere levensvragen en wereld-proble
men; het verdedigt en propageert een be
paalde richting in het geestes-leven, al
schreeuwt en krijcht het nog zoo luid op
hoeken van pleinen en straten, in licht
reclame boven theater of bioscoop, in wacht
kamer of spoor-coupé, dat het „neutraal"
is en ieders overtuiging eerbiedigt en ont
ziet. De groote Dr. Schaepman zegt dan
ook terecht:
„En sindis die ure staan en kampen op
onze aarde
„Twee machten, beide sterk in zelf
bewuste waarde;
„Het woord der Heemlen en het woord
der Hel."
(„De Pers")
Maar, dan kan het ook niemand meer ver
wonderen, als hij in een Roomsch-Katho-
liek Dagblad een onderwerp ziet behan
deld van louter godsdienstigen aard. Want
onze moderne tijd staat ln het teeken der
ontwikkeling en wie durft dit feit loo
chenen immers de tijd is voorbij, dat
z'n pijpje rookt en moeder de kinderen wat
vader in een rustig hoekje aan den haard
vermaakt op 't ganzen-bord, omdat de
avonden 's winters zoo lang zijn? Die goede
oude tijd ligt vijftig jaar achter ons. Wie
dit niet wil gelooven, is gelijk aan den man
in Twain's Boek, die te lang had geslapen
en tegen den avond uit z'n bed stapte, ge
huid in een wollen deken om eens naar bui
ten te gaan of de zon al opkwam, toen ze
juist in het Westen onderging!
Als het dus waar is en overal wordt ge
constateerd, dat onze tijd vraagt naar alge
meene ontwikkeling en in het Dagblad
wordt gesproken over allerlei wetenschap
pelijke onderwerpen van verschillenden
aard, dan moet het ook rekening houden
met den algemeenen trek naar godsdienstige
ontwikkeling en blijft het dus altijd van
groot belang ook daarvoor de kolommen
af te staan, want ook in onzen modernen
verlichten tijd. blijft nog waar Thomas
diepe woord uit de „Navolging": beter 'n
eenvoudige boer, die biddend de handen
vouwt, dan de trotsche geëerde, die den
loop der sterren nagaat!
En zoo langzamerhand gaat de verdoolde
menschheid toch weer inzien dat de geheim
zinnige Gast van Bethanië wel de volle
waarheid sprak, toen hij zeide aan de druk-
dienende Martha dat er maar één ding
noodig is. En daarom ligt Zij nu al 2000 jaar
op haar knieën voor dien Leeraar uit Naza
reth als eens die Gallileesche visscher op
't strand te Caesarea met de hartstochte
lijke bede Heer tot Wien zullen wij gaan
Gij hebt de woorden van het eeuwige leven.
En herhaalt zij met gloeiende aandrang
voor dien geboeiden Gevangene van het Ro
meinsche Pretorium de Pilatus-vraag: Wat
is Waarheid? Geef ons de waarheid, Gij
die U noemt de Weg, de Waarheid en het
Leven! En ten slotte moet Zij het wel inzien
hel en klaar: de Christus blijft toch het
Begin en het Einde aller dingen en de af
grond van goddelijke geheimen tusschen
twee deelen van de geschiedenis der mensch
heid
Neen de mensch leeft niet van brood al
leen, maar van alle woord dat uit Gods
mond voorkomt. En heeft de Arme van
Nazareth die rijker was dan alle millionnairs
van de wereld, al hebben z'n gezegende
handen nooit de blinkende, gladde schijven
van den Mammon aangeraakt, die zich toch
niet ontzagen de vochtige aarde te kneden
tot slijk om blinden de oogen te openen,
niet plechtig verzekerd, dat het den
mensch niet veel zou baten, al won hij de
geheele wereld als hij z'n ziel er mee ver
loor? De mensch leeft niet van geld alleen,
maar van alle woord dat uit Gods mond
voorkomt! z
De mensch leeft evenmin van genot al
leen! Al maakt men in dezen genot-zoeken
den, lichtzinnigen tijd van 't leven 'n ru-
moerigen kermis-dag 'n bonten speel-tuin of
vroolijken feest-disch; dat wist voor 3000
jaar al de wijste aller wijzen, toen hij in 't
oude boek der Schriften dit vernietigend
vonnis neerschreef over alle aardsche ge
neugten:
„Ik ben Koning van Israël", zegt Sala-
mon daar, en ik zeide tot mij Zeiven: ge
nieten zal 'k van alle goederen dezer
aarde en mij in genoegens baden; en ik
bouwde paleizen en legde lusthoven aan;
en 'k bezat alle geneugten der menschen!
Niets van wat mijn oogen zagen onthield
ik hun; wie smaakte zooveel van de be
dwelming des genots als ik? En 'k zag
dat de vreugde een bedriegster was en het
leven werd mij een walg, want alles is
ijdelheid der ijdelhedenü"
Neen de mensch leeft niet van brood
noch van geld noch van genot alleen,
maar van alle woord dat uit Gods mond
voortkomt! Daarom behandelen wij hier een
„godsdienstig" onderwerp.
C. VIS, Rector Goes.
UIT MEXICO.
De vlucht voor den tyran.
„Zwijgend en stom trekt een groote schare
menschen, de bloem van ons volk, en het
beste deel der natie, vsr weg over onze
grenzen, naar het vreemde land", zoo be
merkt heel cynisch het blad „El Pueblo",
van Hiremosilla.
De menschen vluchten met massa's, be
vreesd voor de gruwelen die hunne zusters
en broeders reeds doorstaan hebben.
In ééne maand (Januari 1928) waren
langs één enkele grensstad Laredo, in Texas
40.316 Mexicanen naar de Ver. Staten uitge
weken.
Het gezamenlijk aantal vluchtelingen over
het laatste half jaar wordt op 2 millioen ge
schat.
Een vrouw verklaarde aan den correspon
dent van de „Gueta de Guaymas": „Wij
vluchten niet voor de ellende, noch voor het
hongerloon, dat wij hier verdienen of voor
de andere plagen, die steeds ons vaderland
geteisterd hebben, neen. wij vluchten, om
dat wy ons leven niet meer zeker zijn, wij
vluchten voor de gruwelen en de willekeur
der nieuwe regeeringsambtenaren, al heeten
zij dan ook militair bevelhebber of burge
meester.
Ik heb zelf eenlge dagen geleden gezien,
hoe men „een boom versierde", met een aan
tal boeren, omdat zij door eèn generaal,
wiens naam alleen reeds allen met afschuw
vervult, verdacht werden, dat zij in betrek
king stonden met de „opstandelingen".
Het was een vreeselijk schouwspel, mijn
heer. De moeders, de vrouwen, de kinderen
der slachtoffers wierpen zich voor de voeten
der legeroversten en smeekten om genade
voor hun onschuldige bloedverwanten.
Doch de bevelhebber bleef onverbiddelijk.
Hij wilde zich „man" toonen. En spoedig
hingen negen ongelukkigen aan een boom,
bij den uitgang van het dorp.
Voor deze gruwelen zijn wij gevlucht."
broken te zijn. Ik zag mij gedwongen te
vluchten, om mijn leven te redden, want ik
weigerde de besten uit het volk te vermoor
den, zooals de president en de ex-president
het van mij verlangden; deze eischten dat
de strijdkrachten, waarover ik het bevel
voer, de meest ongehoorde misdaden zouden
begaan.
El Paso (Texas), 10 Oct. 1927.
Generaal Salinas, Chef van de
Mexicaansche luchtvloot.
GROOTE
DRUKTE AAN DE
SCHE STATIONS.
BERLIJN-
Het verbeterde weer heeft een groote
drukte aan de Berlijnsche stations ten ge
volge gehad.
In groote scharen stroomden de vacarj-
tiereizigers dei verschillende stationsvesti
bules in. Een groot aantal beambten was
verspreid om inlichtingen te geven en den
geweldigen toevloed te regelen.
Het grootste verkeer vond plaats op
Anhalter Bahnhof, waar de D-treinen naar
Frankfort aan den Main, München, Stutt
gart en Weenen voor het grootste deel
verdubbeld moesten worden en tusschei:
95 en 100 pCt. bezet waren.
Opvallend groot was ook de aandrang
naar de personentreinen naar Dresden en
Saksich Zwitserland en naar de nacht
stoptreinen naar Thüringen.
Het Görlitzer en het Postdammer Bahn
hof stonden eveneens in het teeken van
het toerisme.
In het Stettiner Bahnhof zag men een
aanzienlijk verkeer naar verdere plaatsen
van bestemming in de mark Brandenburg
en Mecklenburg. Buitengewoon groot was
de drukte op de nachttreinen, die door
den stad rijden, in de richting Rijnland
en Oostmark, en op tdie van het Lehr-
ter Bahnhof naar Hamburg.
In totaal werden gisteren meer dan 80
voor-, na- en extra treinen van Berlijn af
ingelegd.
Het totale verkeer zal na de groote toe
name welke voorkwam, wel niet bij dat
van het vorige jaar achter blijven.
DIRECTE TELEFOONVERBINDING
BERLIJN—NEW YORK.
Naar het „Berl. Tagebl." meldt, zijn de
in alle stilte getroffen voorbereidingen
voor een rechtstreeksche draadloos-tele-
fonischo verbinding tusschen Duitschland
en Amerika, onafhankelijk van Londeni,
zoover gevorderd, dat deze nieuwe recht
streeksche lijn binnenkort geopend zal
kunnen worden. Het systeem is geheel voor
de korte golf ingericht.
Dit jaar zullen ook de korte golf ver
bindingen Berlijn-Mexico en Berlijn-Siam
geopend worden, terwijl zeer binnenkort de
eerste proeven zullen beginnen met de
verbindingen BerlijnTokio.
HENRY FORD IN ENGELAND
Henry Ford is heden met zijn eclitegenoo-
te tj Southampton aangekomen.Ford zal
enkele dagen te Londen vertoeven en zijn
fabrieken te Manchester en Stratford be
zoeken. De automobielmagnaat zal ongeveer
drie weken in Europa blijven
DE „ROYAL OAK"-AFFAIRE
Naar uit Gribraltar gemeld wordt zullen
commander Daniël en Kapitein-Luitenant
Dewar Zondag aan boord van het stoom
schip „Ranpura" naar Londen terugkeeren.
GASVEHSTIKKING TE AKEN.
Een gezin van vier personen, vader, moe
der en twee dochters is tijdens de slaap
tengevolge van gasverstikking om het leven
gekomen.
kalbieeren en worden
gesterkt door
jj^JSuiLe75eH5ij Apoth po Drogisten
hun assurantiefirma terug. Deze firma wei
gerde evenwel te betalen, daar zij van oor
deel was, dat het schip een ongeoorloofde,
clandestiene handel had willen drijven.
Het Gerechtshof te Aix, waarvoor de zaak
aanhangig was gemaakt, wees de vordering
der reederij toe. Tegen dit arrest ging de as
surantiefirma in cassatie.
De Requestenkamer van het Cour dc Cas
sation heeft nu dezer dagen het arrest van
het Gerechtshof te Aix bevestigd. Het Cour
de Cassation heeft zijn arrest o.m. gemoti
veerd met de overweging, dat het vervoeren
van likeuren, teneinde daar verkocht te
worden, in geen enkel opzicht een onwettig
karakter draagt, en dit ook niet kan krij
gen tengevolge van wetten, die van kracht
zijn in andere landen.
„Ik ging op reis om een krul ste zoeken, een het Goddelijk Sacrificie der Mts, dat toch
EINDELIJK GESLAAGD
Uit Tariga wordt gemeld, dat de Engel-
sche zwemster Miss Gleitze erin geslaagd is
in 12 uur en 15 minuten de straat van Gi
braltar over te zwemmen.
ERNSTIG AUTO-ONGEVAL
TE BRüNN.
Een automobiel, welke 18 personen be
vatte, is tengevolge van een defect aan de
stuurinrichting over den kop geslagen, met
het gevolg, dat de carosserie versplinterd
werd. De inzittenden werden ernstig gewond
en moesten naar het ziekenhuis overgebracht
worden.
heel groot kruis. De reis is mij gespaard, ik
ben zeer goedkoop aan een kruis gekomen,
en het is zelfs grooter dan ik mij had voor
gesteld. l'n plaats van het op mijn toren te
zetten kan ik het nu zelf dragen maar
zoolang God wil, zal ik het dragen".
Een Pauselijke onderscheiding vcor
een Opera-Zanger.
De bekende operazanger John Mc. Cormack
is door Z.H. den Paus in den gravenstand
verneven. Reeds vroeger werd deze kunste
naar, die zoo'n vooraanstaande plaats ln
kunstkringen inneemt, benoemd tot ridder in
le orde van den H. Gregorius en van den
H. Sylvester. Thans heeft Z.H. John Mc.
Cormack willen beloonen voor zijn edelmoe
dige werken van christelijke liefdadigheid en
voor zijn groote aanhankelijkheid en trouw
aan de Katholieke kerk en aan den Plaats
bekleder van Christus op aarde, waarvan
hij heel zijn leven blijk heeft gegeven.
Protest van Spaansche Bisschoppen.
Wederom hebben de bisschoppen van
Spanje geprotesteerd en hunne verontwaar
diging uitgesproken over de wrecde kerkver
volging in Mexico. Zij hebben een brief ge
richt aan de verbannen Bisschoppen van
Mexico om hun broeders in het geloof te
troosten en hun de verzekering te geven dat
aüe weldenbende menschen deelnemen in het
lijden dat zij thans te verduren hebben. Z;j
verwachten zelfs dat de vervolging eer. «ei
gen zal zijn voor het land en een weldaad
voor Mexico, dat volgens het woord van Z. H.
den Paus, „een heilig land van martelaren"
geworden is.
De berichten die ons bereiken, wijzen er
op dat de gruwelijke vervolgingen nog steeds
in heftigheid voortduren. Het misdadig stil
zwijgen der Pers en de onverschilligheid van
haast alle mogendheden tegenover de gru
welen die in Mexico bedreven worden, ver
dienen de veroordeeling van allen die nog
aanspraak maken op den naam van Chris
ten, neen van alle menschen zonder uitzon
dering, want die onschuldigen die in Mexico
als slachtoffer vallen, zijn toch ook men
schen
het middelpunt van onzen eeredienst is. tot
zijn volle recht komen door de gelukkige
wijziging van het hooge koor.
Het middelpunt van het priesterkoor Is
het hoogaltaar. De aanbidding van het Al
lerheiligste komt in de intimiteit van een
zijkapel, als stille devotie, beter tot uiting.
Zoo komt ten slotte allés terecht. Moge
de Goddelijke Hoogepriester, tot Wiens eer
het werk ondernomen werd, nieuwen zegen
uitstorten over dit werk voor het welzijn
van velen.
DE DUITSCHE LEVENSMIDDELLENWET
In aansluiting op het 17 Maart j.l. gepu
bliceerde bericht maakt de Nederlandsche
Kamer van Koophandel voor Duitschland te
Frankfort a. M. belanghebbenden erop op
merkzaam, dat de inwerkingtreding van de
verordening op - de kenteekening van levens
middelen in Duitschland, welke voor le
vensmiddelen uit het buitenland komende,,
was vastgesteld per 1 April 1928, tengevolge
van een nieuw afgekondigde bepaling uitge
steld Is tot 1 Juli 1928.
MGR. DR. SEIPEL
Een rustkuur
Op aanraden van zijn geneesheer heeft
bondskanselier mgr. dr. Seipel besloten bin
nenkort ongeveer drie weken voor een kuur
naar Karlsbad te gaan. Zijn gezondheidstoe
stand is overigens volkomen bevredigend.
EEN ALCOHOLKWESTIE VOOR HET
COUR DE CASSATION
In 1924 vertrok een Fransch handelsvoor
tuig geladen met 36.000 kisten likeur, ter
waarde van acht millioen francs, uit Frank
rijk. Deze lading was bestemd om verkocht
te worden op de grenzen van de neutrale
wateren en de territoriale wateren van de
Vereenigde Staten.
Het schip werd buitgemaakt door zeeroo-
vers, die het geheel uitplunderden. De ree-
ders eischten toen de in het assurantiecon
tract overeengekomen schadevergoeding van
Weigering van een Mexicaansch generaal
De hel schijnt in mijn vaderland losge-
KASSIER VERMOORD
De Bulgaarsche kassier der posMirecti
Moutaf Takhisky, werd op het oogenblik, dat
hy de Nationale Bank met een bedrag van
800.000 leva verliet door een onbekende ver
moord. De dader loste drie schoten met een
revolver, maakte zich van de tasch met het
geld meester en trachte te ontkomen.
Na een opwindende jacht werd de moorde
naar gevat en naar den dichtstbijzijnden po
litiepost gebracht, waar hij aan een eerste
verhoor werd onderworpen. Hij heet Damaia-
noff en is kleermaker van beroep.
Nadat hij een volledige bekentenis had af
gelegd, werd hij in arrest gesteld.
Moutaf Takhisky werd ernstig gewond en
overleed tijdens zijn vervoer naar het zieken
huis.
GROOTE OLIEBEAND
Donderdagavond is in Havana een groote
brand in de olietanks uitgebroken. Honderd
duizenden gallons olie verkeeren in gevaar.
Laat in den avond laaiden de vlammen nog
hoog op.
Verscheidene brandweerlieden moeten ge
wond zijn.
Stresemann, eerste Candida at der Duitse! 3
Volkspartij, in Beieren
Een slachtoffer van zjjn plicht.
Pater Choblet, van de Missionarissen van
het H. Hart, die gedurende 22 jaar onafge
broken op het verafgelegen eiland Peru Van
de Gilbertseilandengroep, als missionaris on
der de melaatschen werkzaam was, en ge
durende al die jaren nooit eenige vacantie
of verpoozing genoot, is thans zelf door deze
vreeselijke ziekte aangetast. Toen zijn mede
broeder in het priesterschap van den dokter
de opdracht gekregen had deze ontstellende
tijding aan Pater Choblet te gaan mededee-
len, vroeg deze: „Niet waar, ik heb de ge
vreesde ziekte, hé?" „Ja, antwoordde Pater
Keijzer, ik zal u de volle waarheid zeggen
opdat U weten moogt waaraan U zich te
houden heeft, ja U is melaatsch."
„Hartelijk dank, sprak Pater Choblet, ge
durende 22 jaar heb ik mijn arbeid mogen
verrichten; nu is het gedaan en het kruis
alleen blijft mij over. Welnu, zooals God het
wil, ik zal den Calvarieberg beklimmen."
Het viel hem echter hard afscheid te moe
ten nemen van zijn bloeiende missie; hij had
pas een mooie steenen kerk gebouwd en ging
nu op reis naar Sydney om een kruis vooj
zijn kerk te koopen; onderweg liet hij zich
ioor een geneesheer onderzoeken met het
j vreesely '-.e resultaat. Lachend vertelde hij:
De Kannunikessen van het Heilig Graf
hebben heden haar intrek genomen in het
groote klooster der Heilig-Land-Stichting,
naast de Cenakel-kerk; en de Zusters Car-
melitessen- hebben zich heden gevestigd in
het kloosterken van het Heilig Graf.
De Zusters van 't Gezelschap der Doch
ters van Jezus' Hart konden hare ver
plichtingen niet nakomen, die zij vrijwillig
op zich hadden genomei\. toen zij door de
Heilig-Land-Stichting haar klooster lieten
bouwen naar hare plannen.
De Heilig-Land-Stichl ing heeft noch tot
i'oeping, noch is zij in staat, zulk een groot
convent te onderhouden, daarom heeft de
Congregatie van het Gezelschap zelf een
klooster gebouwd.
Wat is nu de Orde van het H. Graf?
Het is de a'oude stichting van de kruis
vaarders aan den voet van de Heiiig-Graf-
Kerk, gevestigd te Jeruzalem zelf, ten jare
1114. Deze stichting bestond uit reguliere
kanunniken en kanunnikessen, wiens taak
het was te zorgen voor den eeredienst en
het onderhoud van het Heiligdom, en voor
dc vele pelgrims, die de heilige plaatsen
bezochten.
Reeds spoedig werd de Orde naar het
Westen overgeplant. In 1130 bezat ze daar
reeds een aanzienlijk klooster te Denken-
dorff bij Constanz, met verschillende neer-
zettingen in liet Rijn- en Maasland. Uit één
dezer kwam Jan van Abroeck van Beek bij
Bree naar St. Odiliënberg bij Roermond en
stichtte daar als het ware een tweede
bakermat der Orde in 1487. Want uit zijn
Priorij zijn al de thans nog bestaande
kloosters in de Germaansche landen voort
gesproten.
Ook het Moederhuis van Turnhout dankt
zijn ontstaan hl 1662 aan den Nederland-
schen tak der Orde.
Hoewel dus de wieg der Orde in het
Oosten stond, mag ze toch in zekeren zin
een Nederlandsche stichting genoemd wor
den en wil ze haar vroegeren bloei in de
Nederlandsche gewesten herwinnen.
Wat is nu de taak van de Kanunnikessen
van het Heilig Graf op de Heilig-Land-
Stichting?
Getrouw aan bare oude traditie, zullen
zjj in de prachtige cenakelkerk hare litur
gische plechtigheden vieren—en het heerlijk
werk der gedurige aanbidding voortzetten.
Aan haar klooster is het pelgrimshuis ge
hecht, waar zij een gezellig tehuis berei
den voor allen, die met godsdienstige be
doelingen eenige dagen op de Heilig-Land-
Stichting zullen doorbrengen. Ook wijden
de Kanunnikessen zich aan het onderwijs
en do opvoeding der kindertjes. Wanneer
het liturgisch leven zich ten volle zal kunnen
ontplooien op de Heilig-Land-Stichting.
zal het klooster van het H. Graf een voor
naam aantrekkingspunt worden voor de
ontwikkelde, godsdienstige jeugd van Ne
derland, en vooral voor ds jonge meisjes,
die in zich de roepstem voelen des Heeren.
om op te gaan tot een hooger geestelijk
leven.
De Heilig-Land-Stichting gaat na een
12-jarig bestaan als het ware een nieuw
tijdperk te gemoet. In de cenakel-kerk zal
De schuldigen na 13 jaar gestraft.
In den middenloop der Sampit-rivier,
Zuid-Oost Borneo, werd de bevolking de
laatste 15 jaar verscheidene malen opge
schrikt door vreeselijke moordpartijen; onder
anderen zijn daar drie Dajaksche gezinnen,
resp. 8, 4 en 5 personen tellende, geheel uit
gemoord, meldt de Borneo Post
De moordenaars moesten ook, volgens de
bevolking, de plegers zijn van vele diefstal
len. Moorden noch diefstallen werden ooit
opgehelderd.
De bevolking was er van overtuigd, dat de
misdadigers niemand anders konden zijn,
dan de Dajaksche gebroeders Dogok bin
Sangen en Oewang bin Sangen, wonende
in de kampong Pemantang, zoons van een
vroeger onder-districtshoofd in de afdeeling
Sampit. De bevolking gaf wel aanwijzingen,
docli de inlandsche officier van justitie,
Soetra Aüe, bleek nooit voldoende ketrangan
(bewijsmateriaal) te kunnen verkrijgen.
Dertien jaar geleden werden tegelijk ver
moord de Dajakker Sawal, diens vrouw Ka-
eka en hun twee kinderen van 3 en IK jaar
oud. Wederom wees de bevoking Dogok en
zjjn jongeren broeder Oewang als de daders
aan, de stukken van overtuiging waren in
handen van djaksa Soetra Alie, die een on
derzoek instelde. Dit liep op niets uit en de
stukkc-nbieken op een gegeven moment te
zyn verdwenen.
De bevolking was diep teleurgesteld en de
twee Dajaksche gebroeders bleven de schrik
der omgeving.
óngeveer een jaar geleden ontving de con
troleur een anoniem schrijven, waarin de
namen werden genoemd van twee getuigen,
dis de moordzaak zouden hebben bijge
woond, en dat tevens de vroegere djaksa
nooit ketrangan verkreeg, omdat hij voor
500 door Dogok was omgekocht.
Het districtshoofd Willem Antong Samat
stelde op last van den controleur een onder
zoek in, dat tot resultaat had, dat de be
volking eindelijk van de misdadigers Dogok
en Oewang werd verlost.
Het bleek hem uit de mededeelingen der
twee hoofdgetuigen Teweng en Randal, een
blinde, hoe de afschuwelijke misdaad zich
heeft afgespeeld.
Sawal, de vermoorde vader, ging verhui
zen en per prauw bracht hij zijn goederen
over. Des ochtends sprak Sawal Dogok aan,
die bij hem geld had opgenomen en arm
banden in pand gegeven, en vroeg, wanneer
ed panden zouden worden Ingelast. Des na
middags, toen Sawal met zijn vrouw en
twee kinderen thuis kwam, stonden Dogok
en Oewang en de twee bedienden Teweng en
Randal aan den oever. Sawal werd terstond
door de borst geschoten De kogel raakte op
zijn weg het driejarig zoontje, drong in
diens hals, waarna het kind op slag dood
was. Sawal trachtte, zoo gewond als hij was,
te vluchten, doch werd afgeslacht. Het lijk
verdween in de diepte der rivier. De echtge-
noote en het jongste kind werden daarna op
beestachtige wijze om het leven gebracht.
Vervolgens werden de hoofden afgehakt en
meegenomen.
De verminkte lijken werden door de twee
bedienden begraven.
Na 13 jaar hebben deze twee getuigen be
kend. Teweng heeft alles gezien, de blinde
alles gehoord. En zij zwegen, omdat spreken
hun dood zou beteekenen.
Dogok werd door den landraad tot den
strop veroordeeld. Oewang tot 20 jaar ge
vangenisstraf.
Een zuivere zeep als de
beroemde Fransche Cadtun-
zeep is onontbeerlijk
voor de verzorging van de.
huid. Daar zij bovendien
tot het laatste snippertje
hard blijft is de Cadum-
zeep zeer voordeelig in liet
gebruik, men doet 'er twee
maal zoo lang mee als met
elke andere zeep.
ROMAN VAN
EMMA VON BRANDIS—ZELION
25
Irma gaf geen antwoord. Zij had haar
arm reeds lang uit die van haar geleider
getrokken en ging snel naast hem over den
korten weg, welke hij nog van het slot
scheidde. Zij gingen door de groote kas
tanjelaan, waarin onder het dichte loofdak
de schaduw haar grauwe vlerken had uit
gestrekt- en de glimwormen haar lampjes
vlijtig heen en weer droegen, en zij ston
den op het groote voorplein voor het hee
renhuis, waar de fonteinen hare stralen
omhoog wierpen en de bloembedden wed
ijveren in kleurenpracht en zoeten geur. Op
de stoep brandden reeds, niettegenstaande
het nog vroeg in den avond was, de groote
lampen en belichtten verschillende gestal
ten, die daar ln groepen bij elkaar stonden.
Er schijnt bezoek gekomen te zijn
zei Irma. Spoedig brad ze naderbij, maar
ze schrok hevig en een diepe bleekheid over-
toog haar nog rood gelaat. De prins, bracht
ze met moeite uit. wat wil die hier!
Ook Walter was bleek geworden. Beiden
stonden een oogenblik stil. Irma bemerkte
in haar eigen verwarring niets van die van
haar geleider, die nu met gedwongen rustig
heid zeide:Ja, het is de prins. Leef wel, Irma
je kunt die paar stappen wel alleen doen,
ik wil liever heengaan.
Neen, neen, riep het meisje vleiend,
terwijl zij haar vriend bij den arm greep,
kom met me mee, Walter, toe ik bid je.
In de borst van den man stak een ge
weldige storm op, maar zijn ridderlijke zin
verbood hem, de geliefde te verlaten. Hij
antwoordde: Als u het wenscht, dan zal ik
het doen.
Irma had zich niet vergist. Voor ongeveer
een uur was prins Alexander als begeleider
van de gravin, haar tante, werkelijk op het
slot gekomen. De dame had kort geleden
Landeros en eenige andere bekenden uit de
residentie bij gelegenheid van een grooten
vedren aangetroffen. Reeds zeer spoedig
had zij gelegenheid te bemerken, dat bij den
doorluchtigen vlinder het „Uit het oog, uit
het hart", waarheid was. De slimme en
geestige Vicomtesse was er ten minste voor-
"oopig in geslaagd hare verloren stelling we
der te heroveren. Reeds had de gravin zich
zuchtend in 't envermydelijke willen schik
ken, toen zij door een zijdelingsche opmer
king over de vertrouwelijkheid tusschen de
Guldenpforten en de Zwaluwenbergers,
plotseling tot de ontdekking kwam, dat prins
Alexander de zaak niet onverschillig opnam
en een zekere Ijverzucht tegenover den
burchtheer en hem werkzaam was. En zie
daar, hare pogingen om het glimmende
vonkje tot een kleine vlam aan te blazen,
gelukte verrassend goed en snel. De prins
die bij de verovering van vrouwenharten
steeds zeker was van de overwinning, vond
het plotseling zeer aantrekkelijk, nog eens
met den hem zoo onsympathieken jongen
burchtheer in het strijdperk te treden.
Ik ga naar Guldenpforten, verklaarde
hij op een goeden dag aan zyn moeder in
tegenwoordigheid van prinses Mercedis, en
ik zal de kleine van daar naar hier mee
brengen. Ik wil dat hupsche vroolijke ding
er voor beschermen, achter de muren van
den ouden burcht haar leven te vertreuren
en om aan dien vervelenden pedanten voor-
beeldigen jongen geketend te worden.
Prinses Mercedis, geheel tegen hare ge
woonte in om zich in de avonturen van Lan
deros te mengen, riep onwillekeurig: O,
prins maak een uitzondering voor dit kind!
Werp geen brandfakkel in het leven van
twee vreedzame zie1 en.
De prins had de spreekster een zeer
eigenaardigen blik toegeworpen, zonder ech
ter te antwoorden.
Daags daarna ontmoeten wij hem op
Güldenpforten.
Irma wandelde naast haar geleider lang
zaam op het slot toe. Walters tegenwoor
digheid was haar een beschutting, maar zy
moest tyd winnen om zich zelve meester
te worden! Daar de eerste welkomstgroet
haar tante gold, was zy daarin geslaagd.
Met de meeste zelfbehesrsching wendde zij
zich nu met schijnbare onbeschroomdheid
tot den onverwachten gast. Het donkere
oog van den prins echter vloog onderzoe
kend van Irma naar den burchtheer heen
en weer, en de groet, welken hy met dezen
wisselde, was zoo koel als maar kon.
Ik breng u den groet van mijn moe
der, zeide Landeros eindeiyk, terwyi hij
Irma zeer scherp in de oogen keek, De ar
me vrouw is diep bedroefd, dat gij geen
harer uitnoodigingen hebt aangenomen, zy
zendt, met wat moederlijke ijdelheid, haar
eenig veelgeliefd kind en hoopt, dat deze
erin slagen moge de baronesse van Gülden
pforten te bewegen, haar tegenstand te
breken.
De baronesse van Guldenpforten, ant
woordde deze lachend met een buiging, wel
ker bevalligheid in de residentie zoo zeer
was bewonderd, de baronesse van Gülden
pforten is de doorluchtige prinses Landeros
en haar eenig kind ten hoogste verplicht voor
de lieve uitnoodiging, maar nog niet in
staat haar tegenstand te breken.
Een zucht van verlichting ontsnapte
Walters borst, de gravin keek met nieuws
gierige spanning naar haar nicht, de
fyne wenkbrauwen van den prins trokken
zich samen, en ofschoon ook zijn mond
lachte, vroeg hy met slecht verborgen toorn:
En waarom, als men vragen mag?
W«1 men plichten te vervullen heeft,, i
welke niet verwaarloosd mogen worden, gaf
Irma op schertsenden toon ten antwoord. Is
het niet zoo? vroeg zy, terwijl z;j vragend
den vriend harer jeugd aanzag, en er slechts
voor hem verstaanbaar, fluisterend bij
voegde: Denk aan Anne Marie.
Het oog van den prins vlamde.
Zijt gy gewoon den heer van Zwalu
wenberg Ju gewetenszaken steeds om raad
te vragen? vroeg hij honend.
Het zou goed zijn als ik het deed,
was het vrooiykc antwoord, ik zbu dan ze
ker niet dwalen, en daar op hetzelfde oogen
blik haar vader op het bordes kwam, benut
te z- deze gelegenheid, om weg te komen,
echter niet zonder den prins te hebben toe
geroepen
U wilt më wel verontschuldigen, plich
ten roepen me.
Uw dochter wil de uitnoodiging van
mijn moeder afwijzen, zeide Landeros
scherp, zy wendt plichten voor, welke haar
hier vasthouden.
Plichten? vroeg de slotheer met eenige
verwondering.
Dan schynt de heer Van den Zwalu
wenberg de eenige ingewyde, zei de prins.
Irma meent, dat zy haar, die aan haar
verpleging is aanbevolen, niet mag verlaten,
merkte Waiter rustig op, zich tot zyn oom
wendend
-*■ O, is het dat, riep de baron overtuigd
uit, en hy gevoelde zich gedrongen de zaak
uit te leggen.
Dus meer philantropische neigingen,
1 spotte de prins.
Maar tante de gravin zei vol verontwaar
diging:
Je zult toch zulke dwaashtden niet wil
len ondersteunen?
De vrijheer haalde de schouders op en
Walter begaf zich naar den salcn, om met
den kapelaan en Werner te praten.
Toen korten tyd daarna het gezelschap
aan den avonddisch zat, werden de aanzit-
tenden door zeer verschillende gevoelens be-
heerscht.
De vrijheer en zijn dochter betoonden te
genover den onverwachten bezoeker zooveel
terughouding, als maar met de gastvrijheid
te vereenigen was, de vroolijke ongedwon
genheid van vroeger was over.
Op het voorhoofd van den priester lag een
schaduw.
De gravin verloor haar nicht en de beide
tegensanders niet uit het oog. Walter hoopte
en vreesde. Meer dan eens ontmoetten zyn
blikken die van de geliefde welke hulp van
hem scheen te vragen. Hij toonde zich
spraakzamer dan ooit in tegenwoordigheid
van den prins het geval was En de prins?
Zyn gesprekken geleken het kleurenspel
van cell kaleidoskoop, maar de bizondere
zekerheid van het vast zyn van de overwin
ning ontbrak.
(Wordt vervolgd.)
