Verkeersongevallen
Voornaamste Nieuws
f
DONDERDAG 12 APRIL 1928
OVER DE SAMENSTELLING EN TAAK VAN
EEN SCHOONHEIDSCOMMISSIE VOOR
HAARLEM
BUREAUX: NASSAULAAIM49
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
EEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16829
Oorlog of vrede?
■oor F. J. Kubatz
HULDEBLIJK
H.M. KONINGIN-MOEDER
Door den trein overreden
en gedood
DE „BREMEN" IS GESTART
VOOR DE OCEAANVLUCHT
Een zware aardschok
te Menado
De S.D.A.P. en de Liga
Sir Austin Chamberlain
naar ons land
De Schaakwedstrijd tusschen
Euwe en Bogoljubow
Botsing tusschen wiel-
rijdster en auto
J. J. WEBER ZOON
Telegraphisch Weerbericht.
De steekpartij in de Haarlem*
merliedestraat
N.V. Lourens Coster
D. H. V. B.
Telefoon No. 13866 (drielijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.j per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
SCHE COU
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1—4 regels 60 ct. p. pf-'tsing;
elke regel racer 15 ct., bij vooru. bet.
Bij contract belangrijke korli. g.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
Alle abonné's cp dit blad zijn, ingevolge de veizekeringsvcorwaaiden
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen
3 f 3GG0 - Le^a Ung! Pf-eele ongeschiktheid tot werken door f 7Cf| bij een ongeval met f OCD bij verlies van een hand, i IOC bij veilles van een f CO
I dUUU. verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; 1 /3Ü.- docdelijken afloop; I £JU.' een voet of een oog; I düimof wijlvingcr" I 5Ü.'
bij 'n breuk van f40.-
van een
wijsvinger; I tIU«" been of arm;
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
bij verlies v. een
andere vinger.
zakelijke grondstof voor springstoffen, dan
beteekent datdood.
Het beteekent leven, wanneer Duitsehland
De kunst om te dooden en te verwoesten voor millioenen aan kleurstoffen exporteert,
heeft de eeuwen door de wetenschap en de waarvan de opbrengst wordt omgezet in voe-
techniek steeds op den voet gevolgd. Tus- dingsmiddelen of grondstoffen,
schen de primitieve knots en het moderne Maar het is de dood, wanneer in tijd var-
kanon, tusschen den giftpijl en het giftgas, oorlog, door kleine, chemische omzettingen
tusschen den stormram en de mijn, ligt een deze enorme fabrieken van kleurstoffen ver-
lange ontwikkelingsgang. Ter afwering van anderd worden in giftdepots tot het voeren
de speer werd het schild gebruikt, voor de j van den denkbaarst monsterachtigen oorlog,
granaten werd de betonbouw aangewend, hetwaarvan de laatste oorlog slechts een zwakke
masker beschermde tegen het doodelijke gas.
Tegen het misbruik, dat de oorlog van de
wetenschap maakte, hebben zich ten allen
afschaduwing is!
Het heet een ontwapend Duitsehland!
Twee ton giftstoffen zijn voldoende, om de
tijde stemmen verheven, altijd met twijfel- gansche bevolking van Parijs den verstik-
achtig resultaat.
Zelfs na de geweldige botsing der volkeren,
kingsdood te doen sterven.
Een luchtvloot van niet te grooten om-
nu tien jaren geleden, die zooveel leed en vang kan zooveel springstoffen vervoeren,
verlies bracht, vliegt de vredesduif nog steeds dat een groote stad in één nacht totaal ver
als een vereenzaamd beest rond, zoekend
waar zij zich neer zal strijken.
Want het is geen vredelievende taal, die
generaal-overste von Seeckt vorige week te
Berlijn deed hooren, toen hij het thema be
handelde: „De toekomstige oorlog". De spre
ker begon met een overzicht te geven van de
ontwikkeling der legers in den na-oorlogstijd
in verschillende staten van Europa.
Het Russische leger vormt thans reeds een
bruikbaar wapen in de hand der Sowjet-
regeering. Die mededeeling verrast, als we
ons herinneren hoe op de jongste ontwape
ningsconferentie de Sowjet-republiek bij
monde van haren vertegenwoordiger een
voorstel indiende tot onmiddellijke ontwape
ning. En nog meer verrast ons die mede
deeling, wanneer we lezen, wat een mede
werker van de „New York Times", schrijft
over Rusland's voorbereiding ten oorlof:
„Onder leiding van het intellectueele prole
tariaat worden vereenigingen opgericht ter
Verbreiding en bevordering van de chemi
sche oorlogsvoering en het vliegwezen. Deze
organisaties houden eiken Zondag in alle
Russische steden oefeningen. Gasaanvallen
spelen daarbij steeds een hoofdrol. Toe
kijkende burgers worden uitgenoodigd gas
maskers voor te doen en ruimten binnen te
gaan, welke met giftgassen zijn gevuld, om
de deugdelijkheid der toestellen proefonder
vindelijk te toetsen. Het is een wijdvertakte
organisatie, die in Sowjet-Rusland in 't Jeven
geroepen is, met het doel den oorlog door
middel van giftgassen te kunnen voeren."
En toch durfde Litwinov met kiem en na
druk te eischen, dat aan zijn voorstel de
aandacht zou worden gewijd, welke het ver
diende!
Merkwaardig was, dat het Russische voor
stel met kracht werd ondersteund door
Duitsehland. In 't zelfde Duitsehland, waar
eenige weken later generaal von Seeckt in
voornoemde voordracht .verklaarde, dat in
nauwste samenwerking tusschen leger en
industrie aan de bestendige vervolmaking der
wapentechniek moet worden gearbeid!
Dat is taal, die aan duidelijkheid niets te
wenschen overlaat en in plaats van ont
wapening een geest van bewapening ademt.
Frankrijk, zoo gaat de spreker verder,
DE MODERNE STAD TEGENOVER DE MIDDELEEUWSCHE. VEELVULDIGHEID
VAN BOUWMATERIALEN EN BOUWTYPEN EN TEMPO VAN ONTWIKKELING VAN
EEN MODERNE STAD. DE TAAK VAN EEN MODERNEN EN DIE VAN EEN MID-
T>ELEEUWSCHEN BOUWMEESTER
II.
woest wordt!
Hoe zwak lijkt in 't gezicht dezer feiten
het pacifistisch streven van Amerika en
Frankrijk tot uitbanning van den oorlog.
Nog altijd zijn tuschen Briand en Kellogg
onderhandelingen hierover gaande, het zgn.
multilaterale pact, waarover, behalve met
andere Europeesche staten ook met ons land
besprekingen zullen worden geopend. Er is
in dit streven een controverse gezien, het
zou tot een verzwakking van den Volken
bond leiden, het arbeidsveld van dit insti
tuut aantasten. Daarop is van Amerikaan-
sche zijde in zeer afdoende bewoordingen ge
antwoord: pacifistische stroomingen, welke
parallel loopen en elkander kunnen steunen.
Hoe vruchteloos moéten, zouden we bijna
zeggen, alle verhandelingen te Genève zijn
over ontwapening, wijl de geest der volken
nog steeds neigt naar bewapening.
Pacifisme intusschen sluit niet uit het
nemen van voorzorgen. De beste voorzorg is
een goede bewapening voor eventueelen af
weer. Deze binnen de strikt noodzakelijke
grenzen te houden schijnt wel het hoogste en
uiteindelijke resultaat, dat door het pacifis
me kan worden bereikt.
Vrouwen van Haarlem
Nog twee dagen hebt u gelegenheid een
bewijs te geven van uw sympathie voor
H. M. de Koningin-Moeder
In dit nummer vindt u de adressen
waar de dames zitting houden om uw
bijdrage in ontvangst te nemen
Verzuimt niet aan de Edele Vrouwe,
door uw gang naar een der bureaux, te
toonen, dat haar komst in Nederland, nu
bijna vijftig jaar geleden, ook u een ge
beurtenis toeschijnt, die het herdenken
waard is
Meer dan uw gang naar een der bureaux
staat op het punt zijn leger te reorgani- wordt met gevraagd.
Het bedrag van uw bijdrage is bijzaak
Gistermiddag heeft een locaaltreintje van
den Haarlemmermeerspoorweg, dat te twaalf
uur van het station Willemspark te Amster
dam naar Atnstelveen vertrokken was, op
een overweg, die even voorbij het Stadion
te Amsterdam over de spoorbaan leidt naar
een schuitenverhuurderij aan den Schinkel,
een dame overreden. Het treinpersoneel be
merkte niets van dit ongeval; eerst toen de
trein voorbij was gereden, vond men het
slachtoffer dood op de rails liggen.
seeren. Frankrijk en Engeland richten zich
speciaal in op de ontwikkeling der lucht
vloot, die een zuster-wapen van leger en
marine is geworden. In alle staten wordt
met koortsachtigen ijver gewerkt. De toe
komstige oorlog, meent von Seeckt, zal met
de luchtvloot worden geopend. Met de ver
nietigingsmiddelen, waarover de moderne
techniek beschikt, zullen de massa-legers
hunne beteekenis verliezen. Meer waarde
hecht de spreker aan kleinere legers van de
hoogstmogelijke gevechtswaarde en grootere
vrijheid van beweging en verplaatsing. Met
het oog op de streng georganiseerde militaire
jeugd-opvoeding in Frankrijk, Italië en Polen,
vestigde de spreker de aandacht op het
groote belang der jeugd-opvoeding! in dit
verband is dwang van overheidswege nood
zakelijk!
Wti herhalen: dit is taal, die aan duide
lijkheid niets te wenschen over iaat!
Het Duitsche rijk van heden schijnt ont
wapend, heet ontwapend. Op deze schoon
klinkende phrase werpt het boek van gene
raal Denvignes: „Wat ik gezien en gehoord
heb in Duitsehland. Vrede of oorlog?" wel
een eenigszins ander licht. Zes jaren achter
een is generaal Denvignes met verschillende
functies belast geweest in de bezette ge
bieden.
Na den wapenstilstand in November 1918
is de vervaardiging van giftstoffen noch be
perkt geworden, noch aan eenig voorschrift
verbonden. Alleen is 't verboden giftstoffen
te vervaardigen, voor oorlogsdoeleinden be
stemd. Welnu, giftstoffen worden er in
Duitsehland .vervaardigd bij honderden, bij
duizenden tonnen, voor direct verbruik en
voor export! Duitsehland kan zoodoende op
nieuw beginnen en op grooten schaal, wat
het begonnen is in 1914. Wilt gij weten wat
de Duitschers vervaardigen in inrichtingen
als de Badische Anilin und Soda Fabrik te
Ludwigshafen aan 't hoofd? Zij vormen het
geweldigste oorlogsarsenaal, dat ooit uit men-
schenhanden is te voorschijn gekomen! Die
geweldige fabrieken verschaffen brood aan
tienduizenden, maar terzelfdertijd hebben zij
een productie-capaciteit, voldoende om ge
heel Europa te vergiftigen. Alle giftgassen/
die door de Duitschers in den laatsten oorlog
werden gebruikt, kwamen uit deze fabrieken
van kleurstoffen. Zij kunnen, al naar gelang
de omstandigheden het eischen, zich instel
len op het leven of op den dood. Wanneer
de enorme voorraad aan stikstof (300.000 a
400.000 ton) wordt uitgespreid over den bo
dem, beteekent datleven, wordt deze Ane^a seinfc uit Menado: Alhier is een zware
stikstof omgezet in salpeterzuur, de nood- aardschok gevoeld, die één minuut duurde.
Uit Galway wordt gemeld, dat het Duit
sche vliegtuig „Bremen" hedenmorgen
vroeg over de Costelloe-baai vloog. Het
vliegtuig vloog in N.-W. richting. Het uit
zicht was zeer slecht.
Uit Londen meldt men nog:
Uit St. Johns (New-Foundland) wordt
geseind, dat het weer daar thans zeer goed
is. Er waait een westelijke wind, doch de
weervoorspellingen doen een krachtigen
oostelijken wind, gepaard gaande met re
gen, verwachten.
DUBLIN, 12 April. Reeds gisteravond
stond het zoo goed als vast, dat de „Bre
men" hedenochtend vroeg zou starten.
Een groot aantal personen had zich he
denmorgen vroeg naar het vliegveld Bal-
donnel begeven, om bij het vertrek aanwe
zig te zijn.
Onder hen bevond zich de president van
de Iersche Republiek Cosgrave, de Duitsche
consul te Dublin, verschillende leden der
Iersche regeering en een groot aantal mi
litaire autoriteiten.
Om 5 uur ongeveer was alles voor het
vertrek gereed.
Köhl, de leider van de vlucht, wordt ver
gezeld door den Duitschen vlieger van Hüh-
nefeld en den commandant van het Ier
sche militaire vliegcorps Fitzmaring..
Laatstgenoemde heeft de plaats ingeno
men van Spindler, die naar Duitsehland te
ruggekeerd is. De start van de „Bremen"
geschiedde vlot.
Neem daartegenover nu eens de moderne
stad met haar velerlei behoeften; met haar
steeds wisselende en immer stijgende behoef
ten; met haar winkels als winkels; met wa
renhuizen en heele winkelwijken; met de
talrijke huurhuizen naast de enkele eigen
woningen; met bovenhuizen als woningen;
verdieping-woningen en huurkazernes; met
villa's, krotten en noodwoningen; met fa
brieken en autogarages; met hotels en res
taurants; met theaters en danshuizen; met
scholen van allerlei type: lagere scholen,
hoogere scholen, mulo scholen, lycea; met
postkantoren en slachthuizen; denk u even
in de veelsoortigheid der gebouwen en het
zal wel geen nadere toelichting vereischen,
dat de harmonie, zooal bereikbaar, veel moei
lijker te benaderen is in den tegenwoordigen
tijd dan in de middeleeuwen. Al deze gebou
wen moeten zich aandienen als zoodanig (dat
is 'n aesthetische eisch welke moeilijk bestre
den kan worden)een winkel moet winkel
zijn, een school moet school zijn, een fabriek
moet fabriek zijn, enz. En nu willen wij niet
betoogen, dat bijvoorbeeld de nabijheid van
een school bij woonhuizen steeds tot een aes
thetisch conflict aanleiding moet geven, maar
wel dat conflicten niet altijd vermeden kun
nen worden en zoo zij zich voordoen, door 'n
schoonheidscommissie ternauwernood ver
zwakt kunnen worden. Een wijk, die van
woonwijk verandert in een winkelwijk zal ge
durende het tijdperk der verandering een
verbrokkeld en weinig bevredigend effect op
leveren en eerst na de voltrokken transforma
tie een typisch aesthetisch bevredigend aan
zien kunnen bezitten. De afzonderlijke ge
bouwen ontwikkelen zich bovendien slechts
heel langzaam tot bepaalde typen (waren
huis, slachthuis).
Een schoonheidscommissie dient met de
zen gang van zaken genoegen te nemen. Dat
zij merkwaardigerwijze ook op dit gebied
heilzaam kan werken, vereischt eene nadere
toelichting, welke wij bewaren voor het
slot van dit artikel, waar de taak van de
aanstaande Haarlemsche Schoonheidscom
missie nader getoetst zal worden aan in re
delijkheid te stellen eischen. Voorloopig mo
gen wij volstaan met te constateeren, dat de
ouderwetsche schoonheidscommissie, zooals
wjj die in Holland kennen, volkomen onbe
kwaam Is om deze problemen tot oplossing
te brengen of de scherpte der conflicten te
verzachten.
Nu wij twee soorten omstandigheden be
schreven hebben, welke niet met de cultu-
reele ontwikkeling van onze maatschappij
samenhangen, te weten: a. de veelvuldig
heid van het aantal moderne bouwmateria
len; en b. de veelvuldigheid van het aan
tal verschillende bouwtypen, waarvan de
onderlinge verhouding in belangrijkheid nog
niet vastgesteld kon worden, ook door de
praktijk nog niet geregeld is (het warenhuis
overstemt het stadhuis, het wolkenkrabben-
de handelshuis overbluft kerk, stadhuis en
paleis enz..) komen wij als van zelf tot een
derde groep van omstandigheden, die het
gevolg zijn van het snelle tempo, waarin de
moderne groote stad zich ontwikkelt (het
aanstaande tempo van groot-Haarlem)
waarin tegelijkertijd de oude stad (het mid-
deleeuwsche centrum) een grootsteedsch ka
rakter aanneemt.
Ook dat snelle tempo heeft geen culturee-
le beteekenis. Het is een periode uit de his
torische materieele ontwikkeling van iedere
groote stad, welke plaats grijpt onafhanke
lijk van het feit of wij een cultuurtijdperk
of een cultuurloos tijdperk doorleven.
Het karakter, dat de nieuwe buitenwijken
behooren aan te nemen, begrijpen wij pas,
als die nieuwe buitenwijken reeds tot stand
zijn gekomen. Transformaties kunnen wij
pas m hun beteekenis neilen.- wanneer
reeds nieuwe transformaties een aanvang
genomen hebben. De beste kenner van het
tegenwoordige in alle groote steden zich vol
trekkende transformatieproces zal zich nog
vergissen indien hii in details zou moeten
profeteeren, waar en hoe dit transforma
tieproces zich zal afspelen en zeer zeker zal
hij aarzelen, indien hij zich zou moeten uit
laten over het waarschijnlijke tempo, waar-
in»eeri door hem als zeker aangenomen aan
staande verandering tot werkeliikheid zal
worden.
Kiezen wij weer ter verduidelijking een
voorbeeld. Dat de Kalverstraat in Amster
dam voorbestemd is om tot een typische
winkelstraat te worden met typisch moderne
winkels, wie zal er aan twijfelen? En toch
zou men zich licht vergissen indien men
zich ging wagen aan het voorspellen van
het tempo, waarin deze metamorphose zal
plaats grijpen. Wanneer gij met ons in ge
dachten de Kalverstraat eens wilt doorloo-
pen, zult gij u verwenderen over het groote
aantal daar nog bestaande ouderwetsche
tot winkel verbouwde woonhuizen; over het
groote aantal winkels, waarvan slechts het
onderste gedeelte van het gebouw voor het
eigenlijke winkelbedrijf dient, terwijl al
deze gebouwen niettemin voorbestemd zijn
om winkel te worden van fundament tot
nok. Wie weet niet uit ervaring, hoe hij ver
wonderd heeft gestaan bij het weerzien van
wijken, die hij tien, vijftien jaar geleden
als een complex van eenvoudige burgerwo- 1 Artistieke aanleg wordt niet vereischt.
ningen met stille straten gekend heeft, en Eigenbouwers van diverse pluimage mogen,
nu veranderd ziet in een drukke winkel-1 gesteund door banken, tuk op het hooge
wijk, waar het groote stadsverkeer zijn in-rentepercentage van bouwcredieten, wijk na
trede heeft gedaan? Wie kent niet nog ont- wijk vol bouwen en slechts bij uitzondering
sies, deze transformatie-processen, deze
snelle uitgroeiprocesen in schoonheid leiden
kan? Neen, nietwaar, daartoe is haar be
voegdheid veel te gering, haar werkingsfeer
veel te beperkt.
Zoo z«n wij genaderd tot een vierde en
vijfde groep van zakelijke omstandigheden,
die met het tegenwoordige productie-proces
van woningen samenhangen. Hoe komen
nieuwe gebouwen tot stand en door wie
worden ze gebouwd?
De gemeente heeft bouwgrond in eigendom
en nemen wij het gunstigste geval, een
dragelijk uitbreidingsplan geprojecteerd;
de bouwblokken zijn verkaveld en tot
de uitgifte wordt overgegaan. Verschil
lende architecten en bouwondernemers
koopen één of meer perceelen, ver
schillende particulieren kiezen een bouw
perceel en wenden zich tot een architect.
Op de verschillende teekenbureaux worden
de gebouwen ontworpen, die later naast el
kaar zullen staan.
Het bouwen zou geen kunst meer zijn, wan
neer men nu kon verwachten, dat als van zelf
deze gebouwen naast elkaar een harmonisch
geheel zouden vormen.
Een schoonheidscommissie, die slechts tot
taak heeft de projecten te beoordeelen, kan
evenmin als de afzonderlijke architecten, die
de projecten gemaakt hebben, zorgen, dat
deze gebouwen bij elkaar harmonisch aan
sluiten. Nu weten wij wel, dat de practijk
zelf en de ontwikkeling van het maatschap
pelijk leven reeds het middel tegen deze
kwaal aan de hand gedaan heeft, dat te
genwoordig voor de volkshuisvesting geheele
bouwblokken in eens worden uitgegeven en
dat de moderne bouwkunst zich geworpen
heeft op het aesthetisch aanzien van het
bouwblok en de asthetiek der afzonderlijke
gebouwen als ondergeschikt heeft weten te
waardeeren; maar men vergete niet, dat dit
ontwikkelingsproces van het leelijke tot het
schoone bouwblok geheel bulten de schoon
heidscommissies om zich heeft afgespeeld en
men vergisse zich niet door wat eenvoudig uit
de moderne maatschappij is voortgekomen
(oplossing van economische vraagstukken
zooals de volkshuisvesting er een is) met
zijn aesthetische gevolgen tot de verdiensten
van een schoonheidscommissie te gaan re
kenen en omgekeerd door de onbevredigd
heid van het aesthetisch aanzien van een
bouwblok met zeer verschillende gebouwen
op het debet van een schoonheidscommissie
te schuiven.
Eerlijk gezegd zijn deze ouderwetsche
schoonheidscommissies totaal onschuldig
aan het schoone of leelijke aanzien van zulke
nieuwe stadswijken. V/at ze eventueel bij
machte zijn te wijzigen is van geenerlei
beteekenis. Om 't eens scherp uit te drukken
het zijn ®pek-en-boonencommissies, die zich
wel een allure van gewichtigheid kunnen
geven, maar even goed met de handen in
de zakken zouden kunnen toezien bij het
bouwen van de nieuwe stadswijken.
Denken wij nu nog even aan de middel
eeuwen, dan bemerken wij aanstonds, dat
in dit opzicht de kans tot ontsiering veel
minder was. Een huis was door brand ver
woest en een nieuw moest gebouwd worden
passend bij de bestaande, nieuwe burgers
hadden hun intrek genomen in de stad en
zochten hier of daar een klein stukje grond
om hun huis te bouwen. Later toen zij wat
welvarender waren geworden en de stad
dus door en door kenden lieten zij, een
grooter huis bouwen daar, waar het goed zou
passen in de omgeving. De opgave om zoo'n
huis te bouwen was steeds artistiek be
paald. De toekomstige eigenaar had reeds
jaren met het plan rondgeloopen en langza
merhand was hij zich bewust geworden van
al zijn wenschen voor zijn toekomstig huis.
Ten slotte had hij een geschikte plaats voor
zijn thuis gevonden en de architect ach!
architecten waren er toen nog niet de
stadstimmerman zou wel zorgen, dat al zijn
wenschen in vervulling zouden komen en
hij een behoorlijk weldoortimmerd huis zou
krijgen, dat een waardig onderdeel van de stad
(zijn stad) zou uitmaken, waar vrienden en
geburen schik in zouden hebben. De opgave
was op zich zelf zooals gezegd, artistiek aan
trekkelijk, terwijl tegenwoordig het bouwen
van een huls op de kale gronden aan den
buitenomtrek van een groote stad alle poëzie
mist. De architect kent meestal niet den
toekomstigen bewoner of de toekomstige bou
wers. Hij bouwt voor een huizenspeculant,
die slechts oog en oor heeft voor bezuini
ging op de bouwkosten en beknibbelt op
tien vierkante decimeter onbenutte ruimte.
Hoe kan zoo'n moderne architect zich ge
ven aan zulke opgaven, waaraan hij boven
dien maar heel weinig tijd mag besteden?
Trouwens ook hij wordt evenals zooveel an
deren gedwongen tot massa-productie. Deze
massa-productie kan het moet toegegeven
worden in schoonheid geschieden. Ac-
coord. Maar de architect, wiens bureau nog
niet in trek is, blijft met de weinig loonende
opdrachten opgescheept, waaraan hij ter
nauwernood met lust zijn arbeidskracht kan
geven.
En dan door wie wordt hier in Holland
gebouwd? Het architectenvak meg door Jan
en Alleman vrijelijk beoefend worden. Ken
nis van het bouwen is in Holland onnoodig
stellender transformaties in de steden, waarop
de industrie beslag heeft gelegd? En wie, die
niet zijn handen in elkaar heeft geslagen,
bij het waarnemen van het snelle uitgroeien
van onze groote Europeesche steden?
Omstandigheden, die men in de middel
eeuwen niet gekend heeft.
wordt de hulp ingeroepen van degelijke ar
chitecten, die de architectuur als kunst be
leven.
De architectentitel is in Holland niet be
schermd. De Overheid heeft het geheele ge
bied van het bouwen prijs gegeven aan beun
hazen en grasduiners, die door aanmatiging
Nauwelijks denkt men een bepaald pro-trachten hun gebrek aan kennis, inzicht en
bleem meester te zijn, of andere doemen op.goeden smaak te verbergen. Met lapmid-
Gelooft men in ernst, dat een schoonheids- delen als bouwverordeningen, schoonheids
commissie, geschoeid op den voet van decommissies tracht de overheid dan weer te
bestaande Hollandsche schoonheidscommis-1 redden, wat er noe te redden valt.
Uit dit alles volgt hoe moeilijk een Schoon
heidscommissie, die projecten neutraal en
zonder aanzien des persoons moet beoordee
len den stroom van onrijpe producten kan
keeren.
In de middeleeuwen, toen het gildewezen
bloeide en iedere vakbeoefenaar een vakman
was, ieder meester in het vak een kunstenaar
en ieder kunstenaar een meester in het vak,
bestonden deze bezwaren in veel geringer
mate.
Hiermede sluiten wü onze beschouwingen
over de zakelijke omstandigheden, die voor
een goed deel de oorzaak zijn, dat onze
groote steden ontsierd werden en worden, om
over te gaan tot eene uiteenzetting hoe een
Haarlemsche Schoonheidscommissie ingericht
zou moeten om met kracht werkzaam te
kunnen zijn bij het uitbouwen en verbouwen
van onze stad. Wij plaatsen ons daarbij op
een werkelijkheidsstandpunt; aanvaarden
de maatschappij zooals zij is en keeren ons
af van alle romantiek. Wü willen niet terug
naar de middeleeuwen. Wij wenschen slechts
in alle nuchterheid de moderne problemen in
hun diepte te peilen en den weg aan te
wijzen, hoe deze eenigszins nader tot een
oplossing gebracht kunnen worden. Wij spie
gelen ons niet voor, dat door de instelling
van een Schoonheids Commissie plotseling
een dor tijdperk zal worden afgesloten. Neen,
veel zal er niet veranderen en spoedig zal
het zeker ook niet gebeuren. Maar lang
zamerhand stapje voor stapje kan een
Schoonheids Commissie de middelen tot
beterschap vinden, zich inburgeren in Haar
lem en door taktisch en beleidvol optreden
de sympathie van publiek en architecten
winnen. Gaandeweg zal men ook haar gun-
stigen invloed kunnen bespeuren op het aan
zien onzer stad.
Kiës en Schmit zullen een conferentie
beleggen.
Kiës en Schmit hebben op het congres
der S. D. A. P. medegedeeld, dat zij zullen
beraden wat hun te doen staat in verband
met den door het congres uitgesproken
wensch, dat leden der S. D. A. P. niet aan
gesloten zullen zijn bij de Liga. Dit beraad
heeft het volgende resultaat gehad. Beide
heeren zullen een conferentie bijeenroepen
van alle soc.-democraten, die lid zijn van
de Liga. Bij het besluit, dat in deze bij
eenkomst betreffende de vereenigbaarheid
van het lidmaatschap der organisatie zal
worden genomen, zullen zij zich dan neer
leggen.
Het bezoek aan de Bloembollenvelden
Tijdens hun particulier verblijf in ons
land zullen de Engelsche Minister van Bui-
tenlandsche Zaken Sir Austin Chamberlain,
diens echtgenoote en zoon en dochter logee-
ren bij den Amerikaanschen gezant te 's-
Gravenhage. den heer Richard M. Tobin.
De heer Chamberlain heeft een groote
voorliefde voor den tuinbouw en plantkun
de en is zen" bezitter van prachtige tuinen.
Reeds sedert verscheidene, jaren koesterde
hij het voornemen de Hollandsche bloemen
velden eens te komen bezichtigen, maar
telkens deden zich beletselen voor: Lady
Chamberlain was reeds eenige malen in ons
land, o.a. nog ten vorigen jare.
De familie Chamberlain wordt Vrijdag
ochtend vroeg te Hoek van Holland ver
wacht en zou dan per auto naar de woning
van haar gastheer vertrekken.
Vrijdagavond geeft de Ned. Minister van
Buitenlandsche Zaken, Jhr. Mr. Beelearts
van Blokland, in het Hotel des Indes te
's-Gravenhage een diner ter eere van zijn
Engelseher ambtgenoot en diens familie.
Zaterdagavond a.s. zullen de heer en me
vrouw Chamberlain het Mengelberg-concert
in het gebouw voor Kunsten en Weten
schappen te 's-Hage bijwonen.
Zooals reeds gemeld heeft Dinsdagavond
dezer in de Britsche Legatie een diner
plaats ter eere van Sir Austin Chamberlain
en zijne echtgenoote.
Aan dat diner zullen de zoon en dochter
van het echtpaar niet deelnemen. De jon
gelieden zullen dan aanzitten aan een gast
maal ten huize van den Amerikaanschen
gezant met verschillende andere genoodig-
den.
De juiste datum van het bezoek aan de
bloemenvelden zal eerst worden vastgesteld,
na aankomst van de familie Chamberlain.
Euwe wint de derde partij.
Gisteren werd in Hotel „De Roode Leeuw"
te Amsterdam de derde partij gespeeld van
de match EuweBogoljubow. Dr. Euwe wist
zijn tegenstander na slechts 2uur spelen
te verslaan. De stand luidt thans: Euwe 2,
Bogoljubow 1.
Omstreeks Kwart over vyven gisteren
middag reed nabij het Viaduct aan den
Kruisweg een ongeveer 12-jarig meisje op
de fiets, toen uit tegenovergestelde rich
ting een auto naderde.
Toen de auto dicht bij het meisje was
gekomen, maakte zij plotseling een wen
ding naar links' en kwam daardoor met
de auto in botsing.
Zij bezeerde zich aan beide beenen en
geraakte door den val bewusteloos. Hierna
werd het slachtoffer in Café „Spoorzicht"
binnengedragen. Een dokter was spoedig
ter plaatse, die het slachtoffer verder be
handelde. Pas om kwart over zevenen des
avonds kwam zij tot bewustzijn. Het bleek
toén de 13-jarige J. J. v. H. te zijn, wo
nende Tetterodestraat 78. De ouders, die
werden gewaarschuwd, hebben daarna hun
dochter afgehaald.
Den autobestuurder tireft geen schuld.
Het ongeval zal waarschijnlijk geen nadee-
lioa oravnlnom
De Eerste Kamer is begonnen met de alge»
meenc beschouwingen over de Staatsbegroo-
ting 1928.
Het Eerste Internationale LinguïstenccngTes
te 's Gravenhage.
Te 's Gravenhage is het congres gehouden
der belanghebbende organisaties ter bespre
king van het wetsontwerp tot wijziging der
ziektewet.
De algemeene vergadering der Hollandsche
Maatschappij van Landbouw.
Tegen den verdachte van den broeder
moord te Merkelbeek (L.), is voor het ge
rechtshof te 's Hertogenbosch in hooger be
roep andermaal 7 jaar gevangenisstraf ge-
eisciit.
Op 18 April zal te Utrecht een R.K. con
gres gehouden worden voor volksgezondheid
en zieken-verpieging.
Nabij Nigtevecht heeft een K.L.M. vliegtuig
een noodlanding moeten maken. De inzit
tenden bleven ongedeerd.
Het vliegtuig „Bremen" is hedenmorgen
gestart voor de Oceaanvlucht.
Ontzettende treinramp bij de Gare dn
Nord te Parijs. Volgens de laatste opgave
zijn er 16 dooden en een dertigtal gewonden.
De candidatenlijst der Centrumparty. Dr.
Marx, rijkskanselier, no. L
Overval in het gerechtsgebouw te Moablt.
Op het Como-meer is een boot, die te
zwaar belast was, gezonken. Twaalf lijken
zijn reeds opgehaald.
Barometerstand 9 van.: 751 vooruit.
OPTICIENS FABRIKANTEN
Koningstraat 10 Haarlem.
Lieht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 7.22.
Hoogste barometerstand m.m. 774.1 te
Stensele.
Laagste barometerstand 744.4 te Isafjord.
Verwachting: Zwakke, veranderlijke
wind in het Zuiden; in het Noorden
zwakke tot matigen O. tot N.-O. wind, ne
velig tot zwaar bewolkt of betrokken,
waarschijnlijk nog eenige regen, iets kou
der.
De toestand van mej. V., die bij de steek
partij in de Haarlemmerliedestraat Vrijdag
1.1. ernstig gewond werd, blijft naar om
standigheden redelijk.
Op de gisteren gehouden vergadering van
aandeelhouders der N.V. Lourens Coster te
Haarlem werden balans, winst- en verlies
rekening goedgekeurd en het dividend
vastgesteld op 125 per aandeel (als vorig
jaar). De heer H. M. van Bemmelen, aan
de beurt voor aftreding als commissaris,
werd met algemeene stemmen in die functie
herkozen. Besloten werd tot het aangaan
van een geldleening in verband met een
voorgenomen verbouwing van de kantoorge
bouwen.
District Haarlem en Omstreken
JuniorenCompetitie
Programma Zondag 15 April a.s.
Afd. D.
V.V. F. IT.Y.B.B. 4 2 uur.
Afd. E.
Geel-Wit 3—R.K.V.Z. 3 1 uur.
Afd. F.
T.Z.B. 3Onze Gezellen 3 1 uur.
H.B.C. 5—V.V.F. 2 1 uur.
Programma Zondag 22 April a.s.
Afd. D.
H.B.C. 4V.V.T. I 2 uur.
Afd. E.
Kunnen geen wedstrijden meer worden
vastgesteld, daar Alliance 3 en T.Y.B.B. 5
geen terrein meer beschikbaar hebben. Kun-
nèn de Secretarissen mij een oplossing aan
de hand doen
Afd. F.
H.B.C. 5—T.Z.B. 3 1 uur.
V.V.F. 2O. Gezellen 3 2 uur.
Het Juniorenelftal voor 29 April a.s.
Nogmaals worden de vereenigingen ver
zocht, de spelers die voor b. g. elftal in aan
merking komen, per keerende post op te
geven. Op dit oogenblik is alleen de opgav
van Alliance binnen.
De Competitieleider
P. P. SMIT,
Atjehstraat 12, Htailem.