DE
ROND
Tweede Blad
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Vrijdag 11 Mei 1928
-
DE EERSTE NOORDPOOLVLUCHT
In deze dagen, nu de „Bremen"-vliegers
den Atlantischen Oceaan zijn overgevlogen,
de Amerikaan Wilkins over den Noordpool
b gevlogen en de Italiaan Nobile daarheen
onderweg is, past het, den man te gedenken,
die reeds vóór dertig jaar het stoute plan
opvatte (en ten uitvoer bracht) in een lucht
ballon over de Noordpool te vliegen.
Op 11 Juli 1897 steeg de Zweedsche inge
nieur Salomon Andrée met een makker
aan de kust van Spitsbergen in een luchtbal
len op. Sindsdien was hij uit de wereld, die
lijn stoutmoedige onderneming met de groot
ste spanning volgde, verdwenen en algemeen
werd aangenomen, dat Andrée in de ijswoe-
stijnen van de Noordpool zijn leven had ver
loren.
Volgens mededeelingen van een Deensch
ontdekkingsreiziger zou Andrée in zijn bal
lon inderdaad het Canadsesche vasteland
hebben bereikt. Daar zou hij echter met zijn
reisgenoot op de jacht vermoord zijn gewor
den door Eskimo's.
Knud Rasmussen, de zoon van een Deensch
geestelijke in Groenland en een Eskimo
vrouw. die van 1921 tot 1924 een ontdekkings
reis heeft gemaakt langs de onherbergzame
noordkust van Amerika, vertelt in zijn reis
boek. dat hij in Chesterfield den katholieken
missionaris Pater Turouetil aantrof en van
hem de volgende, merkwaardige bijzonder
heden vernam:
In 1900 was de pater van de Groote Ren
dierzee op de grens van Saskatchewan en
Keewatin naar 't noorden gegaan. n«ar het
gebied van de Dubawut-zee. waar Eskimo's
zouden wonen, die nog nooit met blanken in
aanraking waren geweest. Tn een groote Es
kimo-nederzetting. waarvan de bewoners nog
met boog en sneer op het rendier jaagden,
wart hem op zekeren avond door de mannen
WD (Jezcn stam gevraagd, of de blanken in
zijn land groote tenten maakten, die op vo
gels geleken en van de aarde opstegen. De
missionaris bevestigde dit en toen hij hun
vroeg, of zij al eens zoo'n vliegende tent had
den gezien, begonnen zij onder elkaar te
fluisteren, zonder evenwel antwoord op de
/raag te geven.
Zij informeerden verder, of die tenten uit
zeer dunne stof werden gemaakt, welke op
de huid van een dier geleek, maar toch niet
van een dier afkomstig was, en of er ook een
wit, dun ijzer aan bevestigd was. Pater Tur-
quetll, die zeer goed begreep, dat zij alumi
nium bedoelden, gaf wederom bevestigend
antwoord, waarop de mannen elkander an-
stlg aanzagen.
Eenige jaren later kwam de priester weer
bij denzelfden stam. Hij wist het vertrouwen
te winnen, wat hem gemakkelijk viel, nu hij
de taal beter kende. De Eskimo's vertelden
hem nu, dat toenmaals, dus vóór 1900, twee
blanken, die een hondje bij zich hadden, in
een groote, vliegende tent bij hen waren ge
daald en er geruimen tijd vertoefd hadden
Op de jacht waren de blanken met een ha-
burigen stam over buitgemaakte rendieren
in twist geraakt en bij die gelegenheid ver
moord.
Vele jaren later ontmoette pater Turque-
til dan een man, In dienst bij de Hudsonbaai-
compagnle. die hem vrijwel hetzelfde ver
haal deed. Pater Turquetil moet over zijne
bevindingen herhaaldelijk naar Europa be
licht hebben gezonden, zonder dat evenwel
aan zijne mededeelingen aandacht werd ge
schonken.
Het onderzoek van Rasmussen bij alle Es
kimo's in de ..Barren Grounds" en langs dr
Noordkust leverde niets op.
Alleen had een beambte der Hudsonbaai-
compagnie, de Deen Richard Jenzen. die ge-
geruimen tijd aan de Mackenzee-rivler ge
woond had, op het Kent-schlereiland Es
kimo's aangetroffen, die hun sleden met bal-
lonstof hadden afgedekt. Hij kon echter niet
achterhalen, waar deze stof vandaan kwam
VOORJAARSBLOEMEN
Als de menschheid vrienden bezit In de
plantenwereld, dan moeten ze toch zeker te
vinden zijn onder de voorjaarsbloemen. Zijn
se door dichters niet onder allerlei liefelijke
namen bezongen? En toch heeft de medaille
ook hier een keerzijde. Laten allen, die op
mooie voorjaarsdagen naar buiten gaan, naar
veld en bosch, om er frissche ruikers te
plukken, voorzichtig zijn met de voorjaars
bloemen! Het is. of de aarde ze gebruikt
om zich te bevrijden van alle schadelijke
sappen, die zij tijdens den winter heeft ver
zameld. Die mooie, geurige bloemen kunnen
als men ze in de handen neemt, zooals kin
deren doen of ze in den mond steekt, zoo
als men volwassenen vaak ziet doen, een min
of meer ernstige vergiftiging veroorzaken en
zelfs ziekten van langen duur.
In Januari bloeit de Kerstroos, die haar
bloemen zoo melancholiek naar de aarde
buigt. Haar stengels bevatten een bitter
vocht, dat in het organisme ernstige storin
gen kan teweegbrengen. Evenzoo is het ge
steld met het sap der kruipende ranunkel
die in Maart zoo overvloedig langs de we
gen bloeit met haar gele, stervormige bloe
men en haar kleine, ronde, glimmende
blaadjes.
De anemonen, met haar onschuldige, witte
bloempjes, worden zorgvuldig door het vee
vermeden. Het sap dezer bloemen kan pijn
lijke gezwellen en onaangename maagkwa
len veroorzaken.
Andere anemoon-soorten bevatten een
narcotisch vocht, dat een noodlottige uitwer
king heeft. Nog slechter is 't gesteld met de
wolfsmelk, waarvan het witte, giftige sap
gebruikt wordt om wratten te verdrijven.
De lelietjes van dalen met hun liefelijker
geur en teere klokjes, zijn al evenmin te
vertrouwen. Weest voorzichtig met de lelle
tjes van dalen! Pluk ze, ruik ze, maar steek
ze nooit ln den mond. Zij veroorzaken ver-
doovingen en hebben een bijzonder nadee-
ligen invloed op bet hart. De medische we
tenschap gebruikt het veniinige elf -m
oevatten. Giftig zijn verder de gevlekte
aronskelk, de narcis en de akeiei.
DE KATHOLIEKE KERK IN KOREA
Korea is een land, waar de eerste Ka
tholieken niét door missionarissen, maar
door het lezen van boeken voor do kerk
gewonnen zijn. In het midden van de I8e
eeuw lieton enkelë geleerden van Korea
boeken uit Peking komen, om hunne ken
nis te vermeerderen. Onder dez-. werken wa
ren er eenige over de geschiedenis der
Kerk. En door het lézen van deze boeken
werden die geleerden op Korea voor het
Christendom gewonnen.
Een uit hun midden werd naar Peking
gezonden, waar hij met Katholieke mis
sionarissen in aanraking kwam, in het
katholieke geloof onderricht en gedoopt
werd. Als Katholiek in zfin land terugge
keerd, predikte hij het Katholieke geloof
voor zijn landgenooten. Het was hem ver
gund spoedig een groot aantal heidenen
te bekeeren. Steeds verder breidde het
Katholieke geloof zich uit, zoodat ln 1925.
toen P. Fyan als eerste missionaris naar
Korea kwam, hij daar reeds 4000 Katholie
ken aantrof. Het Katholieke geloof was
reeds zóó diep in de harten der bewoners
van Korea ingedrongen, dat drie wreede
vervolgingen in de jaren 1801,1831 en 1866
de verdere ontwikkeling niet meer konden
tegenhouden. Sedert de missioneering van
het land op het einde der 19e eeuw weer
opnieuw begonnen werd, maakte het Katho
licisme groote vorderingen, te meer daar
de regeering van Korea zeer verdraagzaam
is.
Tegenwoordig zijn er in Korea op 18
millioen inwoners 120 000 Katholieken Het
land is verdeeld in drie apostolische Vi
cariaten. De zielzorg is toevertrouwd aan 132
priesters, waaronder 62 inlandsche. Zij
worden bijgestaan door 25 broeders, waaron
der 9 inlandsche en 128 Zusters, waaronder
34 uit Korea.
De vijfde kolom.
GOEDE MANIEREN
Men weet op welke duidelijke manier de
heeren hier en daar hebben laten blijken, hoe
zij dachten over de onhebbelijke gewoonte
van dames om zich in het openbaar, in tram,
vergaderzaal of café, te bepoeieren, het haar
te kammen of de lippenstift te gebruiken.
3en universiteitsstudent nam daartoe zijn
jijn toevlucht tot een zeer drastische maat
regel en ging zich onder een scheikunde-col-
.ege kalm scheren; terwijl de meisjes-studen-
:en gilden en „shocking" riepen, keek de stu
dent zeer onschuldig en verklaarde niets van
de algemeene ontsteltenis te begrijpen; sche
ren en poeieren is fn den grond hetzelfde.
De Amerikaansche studenten vonden deze
methode uitermate doeltreffend en hebben
haar verder ontwikkeld. Op een Californische
universiteit is het bijv. gewoonte, geworden
onder de mannelijke studenten op' zoo onbe
hoorlijk mogelijke manier in de collegezaal te
komen. Zoodra er iets van poederkwast of
lippenstift schemert, beginnen zij luidruch
tig hun neus te snuiten of te hoesten, met,
de voeten op den vloer te stampen of iets
dergelijks. Een scherende student is reeds
•jeen zeldzaamheid meer.
Toen de meisjes-studenten zagen, dat hun
mannelijke collega's met vooropgezette be
doelingen handelden, gebruikten zij de lip-
oenstift nog meer. Koppig hielden zij vol,
doch spoedig moesten zjj bekennen dat de
strijdwijze haar te kras werd. Een der stu
denten ging n.I. onder algemeene hilariteit
het haar van een ander knippen; een tweede
verdiende dagelijks zijn sigaretten en zijn
vertering in het stamcafé, door de schoenen
van zijn mede-studenten te poetsen; alles ln
de collegezaal, een ander kauwde herhaalde-
'ijk kauwgom, tot een vol erende tabak nrnim-
1e: een ander werd nog onsmakelilker en
-naakte zijn valsch gebit schoon. Weer een
ander paste een pas gekocht'paar sokken
waarna een mtlllonairszoon hem overtroefde
door zijn ontbijt onder het college, te gebrui
ken en vervolgens zijn sokken te stoppen.
Hoe de professoren zich gedroegen tegenover
deze Amerikaansche uitingen van vrijmoe
digheid, wordt niet vermeld.
De Amerikaansche student schijnt overi
gens zijn vrouwelijke medeleerlingen niet
hoog aan te slaan. Hij beschouwt haar min
of meer als zijn jongere zuster, die hU moet
opvoeden en goede manleren moet leeren.
In een Amerikaansch studententijdschrift
leest men tenminste de volgende raadgevin
gen aan de meisjes-studenten.
„Tracht het af te leeren om steeds over
onze schouders te kijken, wanneer wij een
krant lezen. Koopt zelf een courant," ze zijn
goedkoop genoeg, Aanvaardt geen uitnoodi-
ging voor een kopje thee, wanneer ge u ge
draagt of ge een volledige lunch verwacht.
Praat niet steeds over het onbeschaafde van
veel eten, wanneer ge alles eet wat u wordt
opgediend. Laat ons nooit langer dan
half uur wachten, maar bedenkt dat een
taxi-chauffeur ook voor het wachten betaald
moet worden. Valt ons niet steeds lastig met
vragen hoe lang of kort ge het haar moet
dragen, wanneer ge toch uw eigen zin volgt.
Zegt niet steeds dat gij wel weet hoe onop
gevoed het staat om kauwgummi te gebrui
ken, maar doet het zoo ongemerkt mogelijk,
als gij het niet laten kunt?"
Zoo zijn er meer practische wenken. Het
klink niet erg hoffelijk; maar misschien is
het noodig.
PROBAAT MIDDEL
Azorken is een groote vriend der inland
sche nijverheid, en een onverbiddelijke
vijand van wat niet Belgisch Is. Nochtans
zag men hem onlangs in den schouwburg
met een gloednieuw Engelsch costuum.
Hoe. zei een vriend, kun jij, die zulk
een propagandist zijt der nationale nijver
heid, aldus gekleed gaan?
Dit is uit patriotisme, zei Azorken.
Uit patriotisme?
Ik heb alles op crediet gekocht, en zal
nooit kunnen betalen. Dit Is het beste mid
del om de vreemde fabrieken ton gronde te
helpen.
Een kijkje op de Kruide-
niersbeurs in Thalia te
Zaandam, geoigau^seerd
van 8 tot 12 Mei, door de
Zaandamsche Kruide-
niersvereeniging.
De heer P. v. Aggelen te
Heemstede, viert 15 Mei
a.s. zijn zilveren dlenstju-
bileum als vertegenwoor
diger van de N.V. W. Hoo-
genstraaten Co., con-
servenfabriek te Alkmaar.
Rechts
Wegverbetering. De weg
tusschen Noordwijk en
Voorhout wordt verbreed.
In de Jelgersmastraat te Haarlem heeft men de helft van den
rijweg volgestapeld met materiaal voor ln aanbouw zijnde huizen.
Als men nu aan de andere zijde van de straat ook gaat bouwen,
wordt de geheele rijweg waarschijnlijk versperd.
Het vliegende restaurant; een kijkje in de cabine van de „Herman Köhl", het nieuwe vliegtuig der Duitsche Luft-Hansa op
het traject BerlijnParijs.
De ontvangst van de oceaan-vliegers te New-York. Onder wolken van confetti
rijden Köhi, von Hühnefeld en Fitzmauricc (XXX) tusschen de
wolkenkrabbers van Broadway.
Te Baambrugge-Abcoude is besloten electrische bemaling aan te brengen ln
de waterschappen „De Roode Molen" en „Donkervlict". De molens worden
echter niet gesloopt. Hierboven de schilderachtige Donkervlietsche molen, de
oudste der twee, welke dus behouden blijven.
Een merkwaardig portret van L. Janszoon
Coster, n.I. een kopergravure, vervaardigd
door Cornells Koning (1630 tot pl.m. 1671), die
graveur en burgemeester van Haarlem was.
(Collectie K. Azjjnman, 's-Bosch)
