Nieuwe Haarlemsche Courant | 1928 | 11 mei 1928 | pagina 9

Luchtverkeer

Bmneniahdsch Nieuws

PUDDMG

b

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Derde Blad Vrijdag 11 Mei 1928

MET DE „ITALIA" VAN
STOLP NAAR VADSÖ

Een mislukte proefvlucht

De poolvlucht van generaal
Nobile

Na den geslaagden tocht over

den Oceaan

De ontvangst der Duitsche
Oceaanvliegers in Amerika

e exploitatie van luchtdiensten

in Ned. Indië

vier

Het transport der

Fokker-vliegtuigen
Ned. Indië

naar

In rollen a lOcts.
Per ons a löcts.

Engros fa. C. H. S. HEILKER, Haarlem

De Duitsche Oceaanvliegers

beginnen een rondvlucht

Een onvoorzichtige vlieger

Een Lindbergh-monument

UIT ONZE OOST

Gestrafte communisten

Ongerustheid in Chineesche
kringen

Een communistisch complot
ontdekt

De moord op den assistent
Van Vessem

KUNST EN KENNIS

In memoriam prof. Ritzema Bos

De middenstanders en de
Olympische Spélen

De wijziging der Arbeidswet

LEGER EN VLOOT

Het rijksivegenplan

Aanvulling der Indische

begrooting

De verlaging van de
leerlingenschaal

Vrijwillige Burgerwacht

VERKEER EN POSTERIJEN

Rijbewijzen voor militairen

a

i

V'.

Het verhaal van een der opvarenden.

De Poolvlucht van generaal Nobile met de
„Italia" heeft begrijpelijkerwijs aller belang
stelling. De reis is ongetwijfeld interessant,
getuige het verhaal van een der opvarenden
van de „Italia", gepubliceerd in de Residen
tiebode. Over den tocht van Stolp naar Vad-
sö verhaalt hij het volgende:

Om 9 15 werd de „Italia" aan den li. ^st
te Vadsö vastgelegd. Wij zijn onverwacht
boven de kleine stad in Norland verschenen,
plots tut den sneeuwstorm, die boven het
Varangerfjoid woedde, te voorschijn ko
mend. Boven de wlt-roode vlag liet Nobile
de motoren stoppen. Toen eerst hoorden we
de toejuichingen van het volk, dat bi) den
mast verzameld was.

.Nu, weer op aarde, moe door dertig uren
vliegen, rookui we gretig de eerste sigaret
ten na het verlaten van Stolp. In een barak,
nabi) den mast, is een cafétje ingericht,
zooals we ons iets dergelijks herinneren uit
oorlogstijd, op een beschutte plaats achter
de vuurlinie. De Noorsche officieren van het
garnizoen te Kirkenes uiterst hoffelijke
lieden zijn present met een afdeeling in
fanterie, om ons bi) de landing te helpen.
Mijn reisgenooten eten beboterde broodjes
verwarmen zich met thee of bouillon,
schrijven telegrammen aan bvtn familie. No
bile is nog aan boord, onvermoeid als steeds.

Het landschap Is gewikkeld ln een dikke
sneeuwlaag; ook wij zijn slaperig en we
voelen ons als gevangen in een zachten roes
die onze nog gespannen zenuwen kalmeert.
We hebben 2300 KM. gevlogen, zonder een
oogenblik rust Wij slagen er haast niet in
de stilte te herkennen, want in onze ooren
echoot nog het rumoer der motoren, het
zware en onophoudelijke gebrom, dat ons
dertig uren vergezelde boven de Baltische
zee, boven Zweden; boven Finland, boven
de Botnlsche golf en boven de roerlooze
en eeuwlg-stllle wouden van het Finsche
Lapland. We gaan ons herinneren

Wij vertrokken met een vreemde menge
ling van gevoelens, ons oog gericht op het
soldatenkamp der Reichswehr en op de
kleine groep Italianen, d'e ons met hunne
zakdoeken toewuifden; dan gingen we. We
waren meester van ons zeiven. Het vertrek
scheen ons als de normale hervatting van
ons gpwone werk na een vacancieperiode;.
als de natuurlijke afwikkeling van ons pro
gramma. dat zoo onder andere een
tocht naar de Noordpool inhoudt. Aan mij
b.v. schijnt het, alsof het schrijven van een
verslag gezeten op het terras van een
luchtschip waarbij de sneeuwschoenenklst
mij tot zetel en een patronenkist mij tot
tafel dient, de gewoonste zaak ter wereld is.
3En daaiom zijn me de impressies van voor
het vertrek ook zoo goed bijgebleven: het
vliegensvlug gegeten ontbijt te Stolp, het
aansjouwen van de ballast en het aantrek
ken van het vliegcostuum; de groeten van
de kellners, de buigingen van de portiers, de
wenschen van den kok en van dsn semi-kok
en van de schoenpoetsers, die allen te been
waren om ons warm eten en ware dranken
te verschaffen; den rit met den hotelauto
gezeten tusschen Thermoflesschen; den se-
.reenen nacht doorlicht met de reflectors: de
soldaten, die ons aanhielden en ons dan,
salueerend. lieten vertrekken; het gezegde
van Von Kleist, den commandant van het
vliegveld: „Ik zal den Herr General Nobile
helpen tot aan mijn dood"; het bestijgen
van het luchtschio, het ontvangen van een
laatste telegram; het gelijkermnte verdeelen
der levensmiddelen, het drukken van een
hand en zelfs het 'uitspreken van een ge-
Improviseerde rede voor de „radio" en
dan vraag ik u. of dit alles het vertrek niet
tot ee" bevrf,ding maakte?

En dan zhn we onnieuw in „ons" element
voor een vlucht van minstens 50 uren, in
een overgang van de 55ste tot de 73ste pa
rallel. En toch. als we te Stoloamiinds, een
stadje gelegen tusschen de dennen en de zee
contecf kri'gen m^t de heb

ben wij het gevoel, dat we ook met dit ele
ment vertrouwd zijn. De wind, die geduren
de den dag en de eerste twee uren van den
nacht een snelheid van 22 meter per se
conde. gelijk aan 80 K.M. per uur, bezat,
nam geleidelijk af van 25 tot 40 K.M. per
uur, steeds van liet N.W. uit, d.w:z. op
ar~> "U-t'Tfl'm1"

Als de zon opgaat is dit een onvergetelijk
schouwspel. De zee heeft een zachte tint,
tusschen violet en roestkleur. Boven de on
eindige waterwilde' de zon. die zich zonder
belemmering van bergen of wolken, majes
tueus verheft. Wij begroeten dezen zonsop
gang, als een buitengewoon schouwspel,
want gedurende eenige maanden zullen we
dat niet meer zien. Deze zon is en blijft
onze negentiende reisgezel.

Na twee uren vliegen, hebben we reeds de
Zweedsche kust in het zicht. We passeeren
de grens bij Karlskrona, een eigenaardig
stadje gebouwd op eenige eilandjes, die met
bruggen verbonden zijn. Als we eenigen tijd
boven land gevlogen hebben, krijgen we de
zekerheid geën eoe^'en rui! te i-p'-hen c-d->~r>
Want al ls het landschap prettig om aan te
zien. de rukwinden, die ens nu van terzijde
bestoken veroorzaken een zeer goed merk
bare slingering en dit is verre van aange
naam. Onder ons defileeren eenige kleine
wolken en dit overtuigt ons te meer, dat de
zee vleselijk is. We keeren snel naar de
zee terug

Als we haar weer bereikt hebben, pas
seeren we in de lengte het eiland Oland.
Onze luchtvaart kent werkelijk ook eenige
momenten van rust De zon komt ons ver
warmen we voelen de noodzakelijkheid onze
pelsen uit te trekken. Op de kalme, staal
kleurige zee volgt ons de schaduw van het
luchtschip als een enorme walvisch. Wij
zijn nu dicht bij Stockholm en we komen er
tegen 11 uur aan, geaccompagneerd door
vier vliegtuigen, die stoute luchttoeren rond
om de „Italia" verrichten. Uit de kajuiten
wuiven ons steeds weer opnieuw handen toe.
Een watervliegtuig, nog overmoediger, dan
de andere nac.ert ons tot op eenige me.ers
Er bevinden zich aan boord eenige cinema-
tografen, die onophoudelijk draaien en ons
zelfs ultnoodigen heldhaftige houdingen aan
te nemen. We moeten er om lachen.

Stockholm. Van boven uit heeft de
stad een gracieus aanzien. Het volk vorm'
een heg op de pieren, hoopt zich te zamsn
op de straten, zwaait met zakdoeken er.
hoeden. Steeds begeleid door de vliegtuigen
heeft onze tocht nu iets triumfantelyks
De radio ontvangt de eerste begroetingen
De Itallaansche gezant, don Ascanio Colan-
na, heet ons welkom. Het hoofd van de
Zweedsche luchtvaart verheugt zich over
ons passeeren en zendt ons zijn groeten
Het is Jammer, dat we niet met een of an
dere evolutie deze allervriendelijkste ont
vangst kunnen apprecieeren.

Malmgreen straalt en zijn voldoening
neemt toe, als Nobile bij het bedanken van
den commandant der luchtvaart zich ver
heugd betoont een vertegenwoordiger van
dit gastvrije land aan boord te hebben.

Als we Stockholm verlaten hebben, be

vinden wte ons weer spoedig boven de zee.
Er volgen eenige uren van rustige vaart,
hoewel steeds nog bedreigd door den N.W.
wind. Niettemin bereiken we op sommige
punten een snelheid van 95 K. M. per uur.
De Zweedsche kust verdwijnt uit het ge
zicht.. V7ij vliegen boven azuren water, met
bijna Italgiansch licht en kleur Kon zoo
onze geheele reis blijven!

De nevel komt opzetten. Groote stukken
bedekken reeds de zee. Het is een: mist,
waar doorheen de schaduw van het lucht
schip nog steeds tot op zee doordringt, maar
het effect is eigenaardig. De zon schept
rondom het luchtschip een prachtigen re
genboog Van nu af aan volgen de meest
verscheiden en meest ongewone tafereelen
elkaar op.

De eerste ijsbergen komen, door den
mist heen, »n het gezicht. Het zijn geïso
leerde banken, als verlorene flottllles, die
echter langzamerhand steeds dichter bij el
kaar schuiven, totdat zij een vast ijsveld
vormen. De illusie nu boven het Poolgebied
te vliegen ls volmaakt.

De Botnische Golf profiteert niet van de
v/arme stroomingen van den Atlantischen
Oceaan en daarom begint de dooi hier altijd
laat. De zon stijgtop in purperen brand
Dit scenario schijnt over te gaan in droom
Dit avontuur lijkt geen werkelijkheid meer.

Daar de „Italia" het verzoek had ontvan
gen inlichtingen te verschaffen over de ijs-
formeering in de Botnische Golf, gaven onze
radio-apparten nu het antwoord. Zoo heeft
de Pooltocht een bijdrage geleverd voor de
kennis der scheepvaartkundige condities in
een streek, waar ieder verkeer tot in den la
ten zomer onmogelijk is.

De „Italiabereikt de Finlandsche' kust.
Finland is het gebied der duizend meren,
waar sedert eeuwen het water en de bodem
elkaar der> voorrang bestrijden. Nu zijn we
boven de wouden, die dit land de tweede
plaats ln de rij van houtrijk Europa ver
schaffen. De dennen bereiken een hoogte
van 35 meter en er zijn er bij die vijf eeuwen
oud zijn Huizen, kerken, schepen, alles ls
hier van hout. De nacht begint te vallen
onze laatste nacht gedurende onzen Pool
tocht. De maan beschijnt de ijszee.

Plots wordt de nacht op een zeker punt
verlicht. We zijn boven Kemi. We moeten de
zee verlaten die ons zoo welwillend gezind
was en we moeten het stuk land oversteken,
dat het Scandinavische schiereiland met het
continent verbindt. De hemel gaat zich Ve-
dekken. Geweldige wolken verduisteren de
maan. Over ons komt een tragisch gevoel.
Het landschap is overal bedekt met wou
den ln donkere tint, overal wolken, overal
bevroren meien. Nergens een teeken van
menschelijk leven. Wij zijn de eerste lucht-
vaarders, die deze stilte verbreken. Als het
dag zal worden, zullen we rendieren zien,
bruine beren en andere wilde dieren.

Om twee uur wordt het dag. maar de
vreugde van de zon smaken we niet. We
blijven door wolken en door mist varen. Als
het wolkendek even scheurt zien we onder
ons de oneindige vlakten. Onze vaart vergt
de uiterste oplettendheid. We varen met drie
motoren, die we stop zullen zetten, als er
zich een gevaarlijke situatie voordoet.

Nobile blijft kalm. Hij draagt, in tegen
stelling met ons, nog steeds geen.pels, doch
zijn uniform van generaal. Even te voren
heeft hij zich geschoren. Alles aan boord
gaat in perfecte orde. Allen gehoorzamen
met volledige overgave. Het schijnt, dat een
magnetische kracht van den commandant
uitgaat en het geheele organisme doet
voortbewegen met een snelheid van 65 K.M
tegen den storm ln.

De stormwinden komen weer, wenden zich
om, slingeren om ons heen, worden tot ruk
winden, ontsluiten diepe afgronden. In dien
storm passeeren we op eenige meters af
stand een groep bergen. De ernst van dit
oogenblik te beschrijven is onnoodig. Het is
een oogenblik. Het luchtschip stijgt weer en
rondom ons sluit zich weer de mist. Witte
vlinders, zoo lijkt het, fladderen om ons
Het schouwspel zou prachtig zijn, als 't
maar een ietsje minder gevaarlijk was.

De morgen is nu daar Vadsö moet
nabij zijn. Dan de zee, de zee! Wij zijn
eindelijk boven het fjord van Stavanger en
eenige minuten later ls Vadsö in het zicht!
Wij herkennen alles: de huizen, het strand
de soldaten, de rocd-witte vlag, zelfs de
bussen benzine. Alles is er. Er zal ook wel
thee en koffie zijn voor 40 ledige thermos-
flesschen

De „Italia" voert een korte evolutie uit, zet
de motoren stil, daalt langzaam. De manoeu
vre ls volbracht. Wij stijgen uit onder het
enthousiasme van de Noren en van de Italia
nen. Het is negen uur en vijftig minuten.

Mol van den Indischen militairen vliegdiensf
en ltn. G. van Messel, van den Luehtvaart-
afdeeling.

Als tweede bestuurders zullen meegaan de
vier volgende vliegers, allen van de Indische
Luchtmacht: kapitein E. Kengen, en de
luitenants J. Waltmann, J. Wegner en M.
van Hazel. De Indische vliegers vliegen mo
menteel als tweede bestuurder op de lijnen
der KX.M om practische ervaring op te
doen in het vliegen over groote afstanden
Dë drii-motorige Fokker-vliegtuigen zullen
vóór ze naar Indië worden vervoerd, eenigen
tijd op de „nen der KX.M. in dienst worden
gestald.

Naar het blad verder verneemt, zal de be
kende Indië-vlieger luit. G. A Koppen eer
lang uit den m litairen dienst overgaan in
dienst der Ncderlandsch-Indische Lucht-
v: irtmaatschappij.

Hij is aangewezen om op te treden als chef
van het vliegveld te Batavia.

Reuter meldt uit Peterboro (New Jersey)
Het is thans gebleken, dat de vlucht,
waarbij luitenant Thomas en zijn metgezel
Westervelt werden gedood, de eerste was van
twee proefvluchten, ter voorbereid'ng van
een geheime «lucht naar Rome in de a.s.
week.

Moeilijkheden

Een N. T. A.-bericht uit Londen holidt de
tijding uit Kingsbay in, dat een moeilijkheid
met de Itatliaansche Alpenjagers naar men
vreest het succes van Nobile's expeditie in
gevaar zal brengen. Zij bedankte er voor aan
de Pool verscheidene dagen te worden
achtergelaten in verband met wearkundige
waarnem'ngen.

Het telegram beteekent waarschijnlijk, dat
op de hu'p van naar Spitsbergen gezonden
Itallaansche soldaten ls gerekend bij een
nederdaling van de „Italta" aan de Noord
pool, waar zij dan misschien een tijdlang zou
den moeten blijven, terwijl het luchtschip
voor waarnemingen een tocht onderneemt

Binnen een week vertrek uit Kingsbay?

Uit Kingsbay meldt een Wolffbericht d.d.
9 Mei;

Het weer ls hier buitengewoon mooi. De
temperatuur daalt nooit beneden tien gra
den vorst. De voor het luchtschip noodigste
materialen zijn naar de hal overgebracht.

Blijkens een te Kopenhagen ontvangen
draadloos bericht van generaal Nobile is
deze van plan uit Kingsbay nog binnen een
week te vertrekken om naax de Noordpool"
te varen.

sche hemel" genoemd is, natuurlijk geen
einde. Elk stuk wordt door een uitgelaten
publiek begroet met sissend applaus van po-
litiefluiten en sirenes. En geen commandee-
rende officier die zich in zijn waardigheid
gekrenkt voelt.

Zij komen!

Een huilend getier als van tienduizend
dol-geworden locomotieven zwelt aan. En
meteen daalt uit honderden vensters een
pluimende regen neer van serpentines of
van wat daarvoor doorgaat. Manden vol oud
ticker-tape met de beurskoersen van den
vorigen dag worden uit ramen gesmeten en
verwaaien met de zeebries ln gracieuze slier
ten en golvende linten. En als ds tape op ls,
volgt alles wat dwarrelen kan. Een sneeuw
jacht van snippers buitelt dansend en zei
lend door de ravijnstraat. Het daglicht
wordt er, terugkaatsend op zooveel wit,
heller en vroolijker door. Verscheurde kran
ten, brieven, chéques, formulieren quitan-
ties, worden met bakken vol de lucht in ge
schoten en waaien uiteen in krioelende
zwermen. De serpentines (en wij ontdekken
uitbundige jongelui, die bij gebrek aan be
tere ammunitie closstrollen tot wuivende
guirlandes promoveeren) deinen in een wir
war van lijnen op den wind. En door dat
alles scheurt het zwiepende geluid van gil
lende kelen, krijschende toeters en snijdende
fluiten. Onder dit ontstellende volume lijkt
de auto met de helden nietig en klein.

Den Engelschen minister voor de luchtvaart
werd de vraag gesteld of hij ook bereid is
het streven van Ierland en Canada te steu
nen om na de geslaagde vlucht over den Oce
aan van Fitzmaurice en diens makkers lucht
havens bij Saint Lawrence en in Ierland aan
te leggen, waar de transatlantische mail zou
kunnen worden gedistribueerd

Sir Samuel Houre verklaarde, dat de in
stelling van een luchthaven in den Ierschen
Vrijstaat onder de competentie van de be
trokken regeering valt. Hij kon evenwel toe
zeggen. dat iedere poging om het Transatlan
tische mailvervoer door de lucht te bevorde
ren de welwillende medewerking zal hebben
van den directeur-generaal der P.T.T. en van
het ministerie van luchtvaart.

Aneta seint uit Bandoeng:

Naar het A. I. D. de Preangerbode ver
neemt, heeft de regeering machtiging ver
leend tot het sluiten van een contract met
de Nederlandsch-Indische Luchtvaart-Mij
tot exploitatie van luchtdiensten in Indië.

Luitenant Koppen wordt chef van het

vliegveld te Batavia
De vier voor de Necf.-Ind. Luchtvaart-
Maatschappij bestemde dr.e-motorige Fok
ker-vliegtuigen, die over den luchtweg naar
Indië worden gebracht, zullen, naar het
„Hbld." verneemt, bestuurd worden door de
vliegers luitenant G. A. Koppen van de mili
taire Luchtvaart, afdeeling te Soesterberg,
den heer E. A. J. Prillwitz van de K.L.M. ltn.

De ontvangst der Duitsche Oceaanvllegers
ln New York moet phenomenaal geweest
zijn. Een particuliere correspondentie aan
het „Hbld." vertelt er nog het volgende van:

Onverzadiglijk zijn de New Yorkers! De
spiegel van hun nieuwsgierigheid betref
fende alles wat de vliegers aangaat, is de
nerveuze activiteit waarmede de dagbladen
vinnig strijd voeren om exclusieve inter
views en foto's. De „Bremen" heeft het hun
v/el heel lastig gemaakt door in een ver
laten uithoek van Canada te landen. V/ie
van de bladen zou het eerste contact krij
gen? Wie van de fotografen zou er het eer
ste bij komen? Per trein, auto, vliegtuig
jjlden journalisten en movie-mannen noord
waarts. Een wilde jacht over ijs en sneeuw.
Ongeloofelijke sommen zijn betaald aan
plaatselijke eigenaars van sleden of andere
voertuigen. Bij opbod zijn plaatsen in auto's
verkocht. Uit de eenzame wintervelden'van
Canada hebben rad e'.ooze verslaggevers en
fotografen hun hoofdredacties telefonisch
gesmeekt om het bod van een gevaarlijken
concurrent te mogen overtroeven met „bigger
dough" (ruimer geld). Als zij eindelijk de
drie vliegers ontmoeten bij hun eerste lan
ding in de meer bewoonde Canadeesche we
reld begint het gevecht eerst recht. Een
woest koor van grof bieden, troeven en over
troeven. De vliegers, onvoorbereid op zulk
een zakelijk element in hun ontvangst, la
ten argeloos prachtkansen voorbijgaan. Zij
zijn zich niet voldoende bewust dat zij „sto
ries" te verkoopen hebben met „.syndicate
rights", „Sunday rights", „second serial
rights", „film rights", rewrite rights" en wat
niet.

Want voor een korte spanne tijds beheer-
schen zij de publieke belangstelling volko
men. Nauwelijks in hun New Yorksche hotel
aangekomen (en het is Zondagmorgen) wor
den zij in hun kamers al belegerd door za
kelijke en onzakelijke bewonderaars. Adver
tentie-promotors willen hun namen koopen
om willekeurige artikelen clgaretten, zalven,
pillen, hoeden, kleeren, golfclubs aan te prij
zen. Eeuwige verslaggevers en fotografen
zeuren om Interviews en momentopnamen.
En buiten staat de menigte, die wil zien.
hooren, lezen, juichen. Een gulzig maar te-
vens goedmoedig duizendkoppig monster. Ze-
j ventig radio-stations vullen den etjier met
I trillende verslagen van elke minuut uit het
Amerikaansche leven der helden. Maar nie
mand is daarmee tevreden.

Elke zegentocht in New York moet aan de
Battery beginnen. Daar landt het helden-
drietal van een sleepboot, waarmede zij tevo
ren opzettelijk zijn uitgevaren. Broadway is
hier een ravijnstraat, tusschen hemelhooge
wolkenkrabbers. De weg is een tooneel, om
geven door ontelbare galerijen. Elk kantoor-
I raam is een overvolle loge. Uit alle ven
sters hangen hoofden, die blijkbaar volko
men gewend zijn om het leven uit duize-
I lingwekkende hoogten zonder balustrades te
I bekijken.

In de straat zijn de trottoirs volgepakt
met een wachtende menigte. Wie dezen
ochtend voor de zaken zorgt, is een onbeant
woorde vraag. Al deze menschen hebben of
nemen tijd. Waar een held te bejubelen
valt, ls „Time" geen „Money (behalve dan
voor de journalisten en de fotografen, en de
handelaars in vlaggen en rozetten, die ge
weldige zaken doen).

New York huldigt op groote schaal. Tien
duizend man troepen vormen het escorte
voor de vliegers. Maar martiaal is het
schouwspel allerminst. Daarvoor doen zoo
wel de menigte als de soldaten te familiaar.
Als er verstopping ln den stoet komt, maken
de troepen op de plaats rust en begeven zich
in opgewekte woordenwiselingen met de
kokette kantoormeisjes uit de optorenende
verdiepingen, die serpentines en clgaretten
naar beneden gooien. Een regenbui barst
los, maar de militaire muziek houdt er een
uitstekende stemming in met populaire
deuntjes, wals- en jazz-muzlek. Ter eere
van de Duitschers worden „Ach du lieber
Augustin" en „Trinken wlr noch ein Tröpf-
chen" aangeheven. En aan de Iersche lied
jes komt in deze Iersche stad, die „de Ier-

Reuter seint uit Curtisfleld (New York)

De Duitsche vlieger Köhl en zijn Iersche
collega Fitzmaurice, de helden van de Atlan
tische vlucht, stegen gisteren hier op aan
boord van ctn zelfde vliegtuig als de „Bre
men", voor een rondvlucht langs verschil
lende Amerikaansche steden. Philadelphia zal
het eerst worden bezocht.

Wolff meldt uit Berlijn:

Op het vliegveld te Dortmund-Brachel is
de aviateur Gristedde, kort na zijn opstij
ging van 40 Meter hoogte neergestort. Gris-
tedden en de dame, die hem vergezelde,
werden ernstig gewond, terwijl het vliegtuig
geheel werd vernield. Volgens de „Voss.
Ztg." is de vlieger nog onlangs wegens zijn
onvoorzichtig vliegen gewaarschuwd.

Havas meldt uit Le Bourget:
In tegenwoordigheid van Bokanowski en
Herrlck, den Amerikaanschen ambassadeur
te Parijs, heeft de Amerikaan Jackson het
door hem geschonken monument ter ver
heerlijking van de daad van Lindbergh en
ter herdenking van het vertrek van Nun-
gesser en Coli op 8 Mei 1927 voor hun trans
atlantische vlucht onthuld.

Aneta seint uit Soekaboemi;

De Landraad heeft drie communisten we
gens opruiing tegen het gezag en overtreding
van art. 153 bis veroordeeld tot vijf, drie
en twee jaar gevangenisstraf.

Naar aanleiding van ^richten uit China

Aneta seint uit Batavia:

In Chineesche kringen alhier heerscht
eenige ongerustheid naar aanleiding van de
laatste berichten omtrent den toestand in
China.

Een in het Chineesch gestelde circulaire
deelde mede, dat tusschen China en Japan
oorlog was uitgebroken. Sedert Zaterdag
worden bijzondere politiemaatregelen geno
men, ten e nde eventueele botsingen tusschen
Chineesche en Japansche Ingezetenen te
voorkomen

Naar Aneta verneemt, is de onrust uitslui
tend te constateeren onder de lagere Chinee
sche meubelmakers, die uit Macao afkomstig
zijn en die opwekken tot het boycotten van
Japansche goederen. Bij weigering dreigen
zij met staking. In het kamp van de beter
gesitueerde Chineezen is het volmaakt rus
tig

Uit Semaran* seint Aneta:

Naar de „Locomotief" meedeelt, gelukte
het aan de recherche om een commun'sti-
sehen brief te onderscheppen, waarin een
uiteenzetting stend van plannen om op 6
Mei een poging te wagen tot bevrijding van
den naar Banda verbannen Tiipto.

In verband hiermede heeft de politie in de
afgeloopen dagen extra waakzaamheid aan
den dag gelegd.

Acht en twintig beklaagden voor de
rechtbank

Aneta meldt uit Medan:

De landraad te Sianter heeft onder voor
zitterschap van mr. Gaymans een aanvang
gemaakt met de behandeling van de zaak tegen
de mandoers Wir en Darman en 26 Javaan-
sche koel'es wegens moord op den assistent
Van Vessem op de onderneming Parnabo-
long. Uit het verhoor v/erd duidelijk, dat drie
dagen voor den moord, onder leiding van de
mandoers, die een aanmreking op hun werk
hadden gekregen, een complot gesmeed was
om den assistent te vermoorden. Van Ves
sem, die op dien dag van den moord van hei
wcrlc kwam, vroeg aan Wir waarom hij niet
groette, waarop Wir antwoordde: „Ik ben te
moe om mbn hoed af te nemen" en vervol
gens Van Vessem twee s'agen fn het gezicht
gaf, den koelies toerocnend „kerolok" (val
aan). Van Vessem vluchtte naar een ravijn,
waar hij met knuppels en parangs werd afge
slacht.

De landraad ls naar Parnaboiong ver
trokken, teneinde het drama te reconstruee-
ren.

Er bestaan plannen, om ter nagedachte
nis aan wijlen dr. J. Ritzema Bos een ge-
denkteeken op diens graf te Wageningen
op te richten. Reeds heeft zich een voor-
loooige commissie gevormd, waarin zitting
hebben de heeren prof. dr. H. Blink, dr. H.
J. Lovtnk, ir. J. G. Hazeloop, ir. H. Linde
man en ir. C. H. Claassen.

Het wisselen van vreemd geld

De organisatie, welke de Nederlandsche
Middenstandsbank getroffen heeft voor het
inwisselen van vreemd bankpapier tijdens de
Olympische Spelen, ls thans gereed.

Op het kantoor van de Middenstandsbank
aan de Heerengracht te Amsterdam is een
vitrine geplaatst, waarin 82 onderscheidene
vreemde bankbiljetten liggen uitgespreid,
teneinde de middenstanders, die tijdens de
Olympische Spelen vreemd bankpapier in
betaling willen aannemen, vertrouwd te
maken met deze bankbiljetten.

Reeds velen hebben de diverse bankbil
jetten ln oogenschouw genomen en de ter
mijn van bezichtiging, die cp 12 Mei zcu
zijn afgeloopen, zal met het oog op dc groote
belangstelling met eenige dagen worden ver
lengd. Hot aantal middenstanders, hotelhou
ders, winkeliers en ve!e kappers, dat koers-
Hjsten bij de Middenstandsbank heeft aan
gevraagd, bedraagt te Amsterdam reeds meer
dan 500.

Niet alleen ln Amsterdam, maar ook in
de omliggende gemeenten, o.a. in Haarlem,
Utrecht cn Zaandam, zullen van 16 Mei af,
door bemiddeling van de Middenstandsbank
de dagelijksche koerslijsten bij d(^midden
standers die vreemd geld in betaling nemen
te raadplegen zijn.

Winkeliers en hotelhouders, die aan de
organisatie der Middenstandsbank deelne
men, zullen op een door deze baak verstrekte
kaart bekend maken, dat zij vreemd bank
papier in betaling aannemen. Ook wordt
door de Middenstandsbank een boekje uit
gegeven, waarin een omschrijving voorkomt
van de het meest voorkomende bankbil
jetten van vreemde landen.

Het voorloop!? verslag der Tweede Kamer

Verschenen is het voorloopig verslag over
het ontwerp tot wijziging van de Arbeids
wet 1919.

Bij vele leden bestond ernstig bezwaar
tegen de voorgestelde wijziging en naar aan
leiding van de beslissing van den Hoogen
Raad d.d. 25 Januari 1925. Zy achtten de
bedoelde wyzigingen ln strijd met de Grond
wet.

Verscheidene andere leden verklaarden de
zienswüze, dat het thans voorgestelde in
strijd zou zyn met art. 55 der Grondwet,
niet te kunnen deslen.

Intusschen waren deze leden allerminst
blind voor de bezwaren, welke aan de voor
gestelde regeling, zoowel voor de werkgevers
als voor de werknemers, zijn verbonden, zy
wezen er echter op, dat deze regeling niets
anders doet dan een praktijk sanctionneeren,
die reeds vele jaren bestaat en die in andere
wetten, zooals bijv. de Veiligheidswet, reeds
lang haar neerslag heeft gevonden.

Naar hun meening kan, zoo te dezen
opzichte de weg, aangewezen door art. 194
der Grondwet, niet wordt Ingeslagen, een
regeling als hier bedoeld, niet worden ge
mist. Zij waren daarom bereid hun stem
aan dit voorstel te geven, waaraan zij verre
de voorkeur gaven boven een regeling, als
door anderen gewenscht, waarbij alle voor
schriften ln den algemeenen maatregel zou
den worden opgenomen.

Sommigen leden zouden ter voorkoming
van ambtelpke willekeur een commissie wil
len zien ingesteld, waarin werkgevers en
werknemers zitting hebben en welke de mi
nister adviseert, wanneer deze op een inge
steld beroep moet beslissen.

Andere leden wenschen nog verder te gaan.
Zij wilden den minister de beslissing ont
nemen en deze in handen leggen van een
bijzonderlijk daarvoor aan te wyzen college.

Sommige leden wezen er op, dat de be
palingen de Arbeidswet niet voldoende wor
den toegepast op werkzaamheden van bouw
vakarbeiders, die plaats hebben in bewoonde
woningen.

handelwijze bezwaren van grondwetteiyken
aard. zy beschouwden het gebruik maken
van het der volksvertegenwoordiging toege
kende recht van initiatief in een geval als
het onderhavige a's een misbruik. Hier kan
men h.i. spreken van een uiting van zucht
tot concurreeren met de Regeering.

Sommige leden waren van meening, dat dit
vraagstuk de geheele verhouding van Re
geering en Staten-Generaal raakt. Naar hun
meening is de eenige maatstaf van beoor
deeling over het uitoefenen van het recht
van initiatief, dien men daarbij behoort aan
te leggen, de overweging of het initiatief
voorstel aan de Kamer wenscheiyk voor
komt en of zq oordeelen, dat het bsnoodlgde
geld er voor beschikbaar ls. Hierover mogen
de Staten-Generaal evenzeer een oordeel
Tellen als de Regeering.

Een protest van 2073 Zeistenaren

In een door 2073 inwoners van Zeist onder
teekend adres aan de Tweede Kamer prote
steeren deze belanghebbenden tegen het
Rijkswegenplan voor zoover hun gemeente
betreft en verzoeken zy de voor de uitvoering
daarvan aangevraagde credieten niet te ver-
leenen.

De door het Departement van Waterstaat
voorgenomen onteigening ten behoeve van de
verbetering van den rijksweg UtrechtDoorn
zal voor wat de gemeente Zeist betreft hierin
bestaan, zeggen adressanten, dat de bestaande
rijksweg gedeeltelyk zal worden verbreed tot
32 M., gedeeltelyk zal worden vernieuwd door
den aanleg van een nieuwen weg ten Zuid-
Westen van den bestaandsn en bestemd het
verkeer buiten Zeist om te leiden

Tegen de uitvoering van deze plannen pro
testeeren zy met grooten nadruk.

Zij betuigen adhaesie aan het door den
Raad van Zeist met algemeene stemmen
vastgestelde, by den minister van Waterstaat
inged'endë bezwaarschrift in zake de voorge-
comen onteigening ten behoeve van de uit
voering der meergemelde plannen.

Verschenen is thans de memorie van ant
woord op het Voorloopig verslag betreffen
de het wetsontwerp tot goedkeuring der be
sluiten van den Gouverneur-Generaal van
Ned.-Indië tot wijziging en aanvulling van
de Indische begrooting vcor 1928.

Met instemming nam de minister kennis
van de voldoening van eenige leden over de
door de Indische regeering met betrekking
tot den Boven-Digoel getroffen maatregelen
waaromtrent enkele nadere inlichtingen
worden verstrekt.

Het onderzoek inzake een extra-winstbe
lasting is nog niet beëindigd.

Over het begrootingsiaar 1927 zullen de
gewone- cn de buitengewone uitgaven resp.
rend 10.783.000 meer en 13.4C3.0C0 min
der dan de raming bedragen en zullen de
ontvangsten van den gewonen en den bui
tengewonen dienst de raming resp. met on
geveer 60.121.000 en 7.326.000 overtreffen.

Het wetsontwerp tot wyziging van de
Indische staatsregeling, waarbij o.m. de
samenstelling van den Volksraad zal wor
den herzien, zal, naar de minister ver
trouwt, spoedig bij de Staten-Generaal
aanhangig kunnen worden gemaakt.

Inzake een geregeld burgcrlyk luchtver
keer wordt medegedeeld., dat thans tus
schen de in de Memorie van Toelichting
bedoelde combinatie en de Indische regee
ring volledige overeenstemming is bereikt.
Het is buitengesloten, dat de militaire
vliegdiensten kunnen voorzien in de be
hoeften van het civiel luchtverkeer.

Verschenen ls het voorloopig verslag over
het voorstel van wet tot wyziging van de wet
van den SOsten Juni 1924 en van art. 28 der
Lager Onderwijswet 1920. Men vroeg zich
in alle afdeelingen af of het juist was ge
zien te trachten het gestelde doel, verlaging
der leerlingenschaal te bereiken, door dit on
derwerp in den vorm van een initiatiefvoor
stel aan het oordeel der Kamer te onder
werpen. Eenige leden hadden tegen deze

Op Hemelvaartsdag 17 Mei a.s. zal door
den Geneeskundigen Dienst der Vrijwillige
Burgerwacht te Amsterdam een oefening
gehouden worden, in samenwerking met de
transportcolonne van het Ned. Roode Kruis.

Verondersteld wordt, dat een overstroo-
mingsramp heeit plaats gevonden in den
Loenerveenschen Folder nabij Loenen a. d.
Vecht.

De gewonden zullen per vaartuig vervoerd
worden naar den Mijndenschen dijk, nabij
de Sluis Oud-over en vandaar met rader
brancards en auto's of vaartuigen getranspor
teerd worden naar de hoofd-verbandplaats
in de kazerne te Nieuwen luis, hiertoe wel
willend door den Minister van Oorlog be
schikbaar gesteld.

De verkeersregeling is in handen der Mi
litaire Politie van Nieuwersluis.

Op enkele eilandjes in bovengenoemden
polder worden getimmerten opgesteld, voor
stellende de zolderverdieping der onder vya-
ter geloopen boerderijen. Op deze zolderver
dieping bevinden zich dc gewonden.

De oefening is voorbereid door den res.
luit.-kclonel H. H. Timmermans, terwijl met
de leiding der oefening is belast Dr. G. O.
Meulman, chef der geneeskundige afdeeling
der Vrijw. Burgerwacht.

De afdeeling van het Nederlandsche Roode
Kruis staat onder commando van Dr. D.
Pont.

Verwacht wordt, dat vele autoriteiten van
de Vrijw. Burgerwacht en van het Roode
Kruis de oefeningen zullen bijwonen.

Het museum ten dienste van

grenadiers en jagers

In het kamp te Waalsdorp heeft gisteren
H. K. H. Prinses Juliana den eersten steen
gelegd voor het museum, dat daar zal verrU-
zen ten dienste van de regimenten grenadiers

en jagers.

Tegen drie uur hadden de troepen zich in
open carré geformeerd met front naar het
in aanbouw zynde museum. De troepen
v/aren ongewapend. Links van het gebouw
hadden de leden van het eerecomlté plaats
genomen, aan de andere zyde de niet Inge
deelde officieren.

Ook de Kon. Militaire Kapel was aanwezig
en speelde het Wilhelmus in nieuwe toon
zetting, toen precies 3 uur de Prinses arri
veerde. In een toespraak deed generaal
Wagner o.m. uitkomen, hoevele voorwerpen
de historische verzameling bevat, welke ge
tuigen van de belangstelling van het huis
van Oranje in de beide regimenten, door
wy'en Koning Willem 1 opgericht.

Generaal Wagner overhandigde hierna de
Prinses een zilveren troffel in étui. Tydens
de eerste steenlegging door de Prinses
speelde de Kon. M'l. Kapel het Wilhelmus
in oude toonzetting.

Tenslotte werd ln de cantine thee aange
boden.

De Minister van Waterstaat heeft ten be
hoeve van den militairen dienst voor militai
ren ln uniform gekleed, onder bepaalde, in
Stct. 91 vermelde voorwaardgn, ontheffing
verleend van het bepaalde by art. 9 van de
Motor- en Rijwielwet, voor zooveel daarby
voor bestuurders van motorrijtuigen de ver
plichting ls vastgesteld, om voorzien te zijn
van een geldig rybewys, en van art. 27 dier
wet, voor zooveel daarby aan bestuurders
van motorrijtuigen de verplichting is opge
legd om op de eerste vordering van de daar-
bedoelde ambtenaren en beambten het ver
melde rijbewys te vertoonen, voor zoover door
bedoelde militairen ln en ten behoeve van
den militairen dienst motorrijtuigen worden
bestuurd.

MET GRATIS GRENAD/NESAUS

BEN HEEFtL.UK NAGERECHT
F>UDD/MGEABB/EKJt&rJf~JP>VJbRQjK. G&ON tNGEN