LEEKEPREEKEN
Voornaamste Nieuws
Verkeersongevallen
ZATERDAG 19 MEI 1928
EN
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
HET GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD.
BLADEN
TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16861
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
Wij controleeren Uw uitlot ngen gratis met
volledige garantie tegen renteverlies.
ERNSTIG ONGEVAL TE
ARNHEM
Vier personen bedwelmd
Twee paarden door den
bliksem gedood
De wereldvlucht van
v. Lear Black
R. K. Kamer-Centrale, Leiden
Smakelijk eten!
Een zeilschip met 6 personen
nabij Nieuwe Diep omgeslagen
De Moordpoolvlucht van
generaal Nobile
Raad voor de Scheepvaart
Een gesmokkelde lading gesnapt
Nuyensfonds'
De Pool vlucht van generaal
Nobile
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem.
Plechtige eerste steen
legging der nieuwe R. K. Kerk
te Halfweg
Een doodelijke val
BUREAUX: NASSAULAAN49.
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
E
ADVERTENTIEN 35ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1—4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij rooruitbeL
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusscben den tekst 60 ct per regel.
Alle abom.é's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvcorweardm f Leven-lange gei.eeL ongeschiktheid tot werken door^ f 7KO bij een ongeval met f ORH b'J ver lie., van een hand, 19C 0 m
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen oUuu. verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen, 1 «U. doedelt] .ten afloopI Lj\j. een voet of een oog; iLo. duim of wijsvinger; 1 JU» been of arm;
bij verlies van een f Cft
r: 1 ou«"
bij 'n breuk van
bij verlies v. een
andere vinger.
239.
DE ZONDAGSHEILIGING
Uit de beschouwing van den redacteur van
het Kerknieuws in het liberale „Vaderland",
welke ik de vorige week hier afdrukte, ble
ken twee dingen: 1ste, dat naar vrijzin
nige opvatting iedere opging, om aan het
gebod van Zondagsheiliging een afgeronden
vorm te geven, noodwendig moet vastlooper.
In een redeneering, waarin men zichzelf
verstrikt; 2de, dat er omtrent Zondagsheili
ging onder de Katholieken een heel wat
luchtiger opvatting bestaat dan onder de
geloovige protestanten.
Over de onjuistheid van de eerste opvat
ting is de vorige maal al reeds iets gezegd.
Het is heel gemakkelijk, om met moeilijkhe
den, bij den uitleg van goddelijke of kerke
lijke wetten ondervonden, of over gewetens
bezwaren van ernstige christenen, te lachen;
het is heel gemakkelijk om te zeggen: ik
dien mijn God op mijn manier en zooals me
dat het beste uitkomt; maar daarmee lost
men geen moeilijkheden op en krijgt men
ook geen zekerheid, dat God zelf van die
manier gediend is; daarmee worden ook
geen gewetensbezwaren weggepraat.
In de tien geboden Gods heeft Jehova
niet anders verordend dan: weest indach
tig, dat gij den Sabbath heiligt. Hoe dat in
détails moest geschieden, werd in de wet van
Mozes verder omschreven. En wie de
H. Schrift leest en daaruit de rechtstreek-
sche bemoeiingen van God met zijn uitver
koren volk op tal van plaatsen waarneemt,
die moet overtuigd raken, dat dezelfde Heer,
die Mozes op den berg riep, om de grondwet
op de steenen tafelen te griffen, ook diens
verdere uitwerkingen van Zijn geboden goed
keurde.
Niet anders staat het in het Nieuwe Tes
tament. Met Christus maakte de Joodsche
wet plaats voor de nieuwe leer. De Sabbath
werd door den Zondag, den dag der Verrij
zenis en der nederdaling van den H. Geest,
vervangen. Voortaan luidde het gebod:
Weest indachtig, dat gij den Zondag heiligt!
was het de Kerk, die zou aangeven,
Nu
waarin die heiliging zou bestaan, evenals
Mozes voorschriften voor de Joden maakte.
En de Kerk gebood hare kinderen onder
strenge straffen, ten 1ste op den Zondag het
H. Misoffer bij te wonen en ten 2de zich te
onthouden van slafelijken arbeid. Dit zijn de
minimum-eischen; wie daartegen handelt,
zondigt zwaar tegen de wet. Die eischen
geven ook tevens het karakter der Zondags
viering aan: allereerst op bijzondere en wel
op de beste wijze de Godheid vereeren, n.m.
door aanbidding en gebed in zijn tempel, en
vervolgen* de wereldsche beslommeringen
van zich afschudden, zijn aandacht onttrek
ken aan het stoffelijke en richten op het
geestelijke.
Wie zóó den geest van de Zondagswet be
schouwt, die komt niet zoo heel spoedig aan
dragen met bezwaren, welke de Zondagswet
min of meer in het bespottelijke moeten
trekken. Zoo haalde de schrijver in „het Va
derland" nog weer eens de veel gehoorde
moeilijkheid op van den daglooner, aan
wien op Zondag verboden wordt om te spit
ten, hout te hakken; den leeraar in oude of jjjj- gezag erkent en de protestant dit mist
der tien geboden dan ook niet eensgezind?
Het verschil in opvatting dan zou hierin
bestaan, dat de protestanten zich meer aan
het oude testament, de Katholieken meer
aan het Nieuwe houden. Een vrij dwaze op
merking. De Mozaïsche wet spreekt van den
Sabbath, alle christenen zonder onderscheid
houden den Zondag, ook de moderne heide
nen, die hierdoor ten minste nog het chris
telijk karakter onzer samenleving erkennen.
Als er dus verschil is, gaat het er alleen
over, op welke wijze de Zondag moet ge
heiligd worden en wat al of niet op dien dag
geoorloofd is. En ook hier kunnen de pro
testanten al weer de Mozaïsche wet niet
volgen, die b.v. het rapen van manna op den
Sabbath verbood. Dat er overigens verschil
Is, ligt in den aard der dingen. De Katho
lieke kerk, door Christus ingesteld, heeft al
leen het recht en de bevoegdheid om Chris
tus' leer te verklaren. Wanneer de geboden
der H. Kerk nu verordenen, om op Zondag
de H. Mis bij te wonen, dan geldt dit voor
alle leden der kerk. Zij, die zich vrijwillig
of door dwaling van de Kerk hebben afge
scheiden, zullen begrijpelijkerwijze het gebod
van het Mis-hooren niet opvolgen, evenmin
als andere geboden. Maar daaruit volgt
nog niet, dat dit gebod der Katholieke Kerk 1
niet het eenig juiste zou zijn. Het ligt In J
den aard der afgescheiden kerkgenootschap
pen, die de vrijheid van geweten voorop stel
len, dat zij het geweten van hun lidmaten
niet binden aan een verplicht kerkbezoek.
Toch zien wij in de goede gewoonte der
in dwaling levende christenen, om des Zon
dags naar de kerk te gaan, te bidden in ge
meenschap en een uitleg van het Evangelie
aan te hooren, nog een overblijfsel van wat
de eeuwenoude traditie der ware Kerk van
Christus is.
Blijft over het verschil in opvatting van
de Zondagsheiliging door onthouding van
slafelijken arbeid. De geloovige protestant is
op dit gebied veel strenger dan de Katho
liek, zeggen de liberalen met eenig leedver
maak. Is dit niet heel begrijpelijk? Neem
twee menschen met een nauwgezet geweten,
waarvan de een leiding heeft, de andere niet.
Altijd zult ge zien, dat de eerste zich veel
vrijer en gemakkelijker beweegt dan de an
dere. Wanneer men gelooft en vertrouwen
heeft in een leidsman, dan legt men dezen
zijn moeilijkheden bloot; hij wijst den weg
en ontlast door het overnemen der verant
woordelijkheid als het ware het geweten van
den vrager. De ander blijft aan zichzelf
overgelaten; het strijdt met het protestantsch
beginsel, om over het geweten van een broe
der té oordeelen. Bijgevolg zal een nauwge
zet, belijdend protestant altijd moeilijkheden
hebben met de wet- op de Zondagsheiliging
en, om deze zooveel mogelijk te ontgaan,
zeer strehg op zichzelf en zijn ondergeschik
ten zijn, ten einde den wil des Heeren zoo
dicht mogelijk nabij te komen Het grooter
gemak, waarmee dus de Katholiek zich van
zijn Zondagsplicht kwijt, ligt niet zoozeer in
een specifiek verschil van opvatting over de
Zondagswet onder Katholieke en niet-Ka-
tholieke christenen, maar in het feit, dat de
Katholiek in de Kerk zijn leidster en geeste-
tends te acht en negen uur al lange stoeten
menschen op fietsen of in auto's zien uit
trekken, naar buiten, naar de sportvelden,
of andere plaatsen van vermaak, dat daar
onder duizenden christenen zijn en niemand
zich daaraan meer ergert? Waar blijft op
den Zondag het verschil tusschen een chris
ten en een heiden op den duur? En toch, het
gebod van de Zondagsheiliging is een groot
gebod. Families en heele volkeren hebben
hun ook tijdelijk geluk of ongeluk aan de
heiliging of ontwijding van den Zondag te
danken of te wijten gehad.
De ontheiliging van den Zondag is
een punt, waarover onder ons, Ka
tholieken, het laatste woord nog niet ge
sproken is!
HOMO SAPIENS
nieuwe talen, enz., wien wel veroorloofd wordt,
om zelfs tegen betaling op Zondag les te
geven. Een juiste opvatting van de Zon
dagswet levert hier echter geen moeilijkhe
den op. Nergens staat geschreven, dat men
op Zondag niets mag doen, waaraan eenig
geldelijk voordeel verbonden is. De organist
en de directeur van een kerkkoor zijn meestal
bezoldigd. En; het grootste deel van hun
honorarium wordt juist voor hun optreden
op den Zondag gegeven. Haalt nu iemand het
In zijn hoofd om 't bespelen van een orgel of
het dirigeeren van een koor als strijdig met
de Zondagswet te beschouwen, omdat daar
aan geldelijk voordeel verbonden is? Sterker
nog, wanneer zulk een musicus zijn werk
verricht in den goeden geest, zóó, dat zijn
Ditzelfde geldt voor zoo velerlei zaken, als de
vergeving van zonden en allerlei punten der
moraal.
Die veiligheid van het lidmaatschap der
ware Kerk brengt echter ontegenzeggelijk
voor oppervlakkige christenen ook wel een
zeker gevaar mee. Dit geldt niet enkel voor
de Zondagsheiliging, maar laten wij ons
daartoe voor heden bepalen. Er zijn vele
Katholieken, vooral in onzen lichtzinnigen
tijd, die meenen, wanneer zij 's ochtends
slechts even naar de Mis gaan, aan hun
Zondagsplicht te hebben voldaan. Over sla
felijken arbeid behoeven we niet te praten.
De arbeidslust is zelfs op werkdagen al zóó
gering, dat men tegenwoordig niet meer zoo
bang behoeft te zijn, dat men zich des Zon-
lelding.of spel een opluistering bedoelt te zijn j c]agS aan „arbeid" zal bezondigen. Des te
voor de godsdienstoefening, dan kan hü mesr eChter wordt de Zondag gebruikt, om
tegelijkertijd het H. Misoffer bijwonen, dus j <]e veldwinnende genotzucht bot te vieren,
zijn Zondagsplicht vervullen èn zijn brood (jan wordt maar al te vaak vergeten, dat
verdienen. het verbod van slafelijken arbeid is gegeven,
Men ziet dus, dat men met den maatstaf om den geest van de stof op het geestelijke
van geld verdienen hier niets kan uitrich- j te trekken. Wie dus den geheelen Zondag
ten. De Kerk heeft terecht den slafelijken
arbeid verboden, dat wil zeggen, het werk,
dat louter gericht Is op de stof. Het is juist
de bedoeling, dat op Zondag zich de geest
zal voeden. Wanneer men dit in het oog
houdt, dan wijst de weg zichzelf. Kunste
naars en wetenschappelijke mannen zorgen,
dat zij den Zondag heiligen door hun gods
dienstplichten te vervullen; hun persoonlijke
arbeid behoeft op den Zondag niet op te
houden. Maar de practijk heeft wel meege
bracht, geheel volgens den geest van de
Zondagswet, dat de gewone leergangen, de
vaste lesser ip de scholen niet doorgaan,
zoodat de opmerking van den Vaderland-
louter en alleen behalve dan een half
uurtje voor een vroegmis aan sport en
vermaak besteedt, die zondigt tegen den
geest van de Zondagswet. En hierin kunnen
dan die lichtzinnige Katholieken veilig een
voorbeeld nemen aan de door de liberalen
gesmade „stijve" protestanten. Er kan geen
bezwaar zijn tegen een gepaste ontspanning;
evenmin als wij behoeven af te meten met
den duimstok, of een of andere noodige be
zigheid op den Zondag mag worden verricht.
Christus' woord over den ezel, die in den
put valt, geeft den juisten geest van de Zon
dagsviering aan. Geen muggenzifterij, maar
ook geen overdrijving naar den anderen
Twee van hun verkeeren in levensgevaar
Te Arnhem heeft zich gistermiddag een
ongeval voorgedaan, dat door krachtige hulp
nog geen menschenlevens heeft gekost, hoe
wel twee personen in ernstig levensgevaar
verkeeren.
Een gemeentewerkman, zekere T., die in
de Oogststraat, bij een open riool werkte,
werd n.l. bedwelmd en viel naar beneden.
Een zekere de G., chauffeur bij het tram
bedrijf, wilde hem redden, werd eveneens
bedwelmd en viel ook naar béneden. Daarna,
kwam een andere werkman der gemeente,
G„ die met een touw om zijn middel in
het riool afdaalde. Ook hij werd bedwelmd
en moest direct opgehaald worden. Ten
slotte waagde een particulier, zekere heer W.,
nog een poging, doch hij moest deze direct
staken wegens bedwelming. Men kon einde
lijk den eersten bedwelmende boven halen
en eerst na lang werken met een haak, ge
lukte het de G. boven te krijgen. De be
dwelmden werden onmiddellijk naar het ste
delijk ziekenhuis vervoerd, waaruit G. spoe
dig kon ontslagen worden. De twee anderen
echter verkeeren in ernstig levensgevaar.
Tijdens een kort doch hevig onweder, dat
gistermiddag boven Heemskerk woedde, zijn
op net weiland van den landbouwer Schuyt
aldaar twee paarden door de bliksem getrof
fen en gedood. Een derde paard bleef onge
deerd. De dieren behoorden toe aan de hee
ren J. Beentjes en H. Koper.
Tc Caïro aangekomen.
Geysendorffer seint uit Caïro, dat zU gis
teren om 6 uur 40 uit Sollem zijn vertrok
ken en na een vlotte vlucht te Caïro om
11.20 heden vlot geland zijn. Zij probeeren
heden door te gaan naar Kharthoum. Alles
wel aan boord.
De heer H. G. de Boer te Noordwijk, heeft
zijn benoeming als bestuurslid van de R.-K.
Kamer-Centrale, Leiden (vacature Warmer
dam) aangenomen.
Een der inzittenden vermist
Tijdens de zeilwedstrijden van de Ko
ninklijke Marine Jachtclub in het Malzwin
achter het fort Harssens, nabij Nieuwe Diep,
is gistermiddag een zeilslocp omgeslagen. De
sloep was bemand met 6 personen, waarvan
5 konden worden gered. De 19-jarige zee
milicien J. Kolk wordt nog vermist.
In „De Banketbakkerij" staat een aardig
stukje over tafelmanieren in den ouden tijd,
waaruit we hier het volgende overnemen.
„Tot in het midden van de 17e eeuw wer
den vorken en messen als luxe voorwerpen
beschouwd. In het begin van de regeering
van Lodewyk XIV grepen vorsten, édelen en
prinsessen nog zoo maar met hun handen
in het eten.
Natuurlijk deden ze dat met de noodige
gracie, zooals de etiquette dat voorschreef bij
monde van de „maitres de biencéance".
Erasmus geeft in zijn „Lof der Zotheid"
een staaltje van zulke wellevendheidsvoor
schriften. Daar zegt hfj: „Het is een teeken
van onbeschaafdheid, om, wanneer men aan
tafel vuile en vette vingers gekregen heeft,
die in zijn mond te steken en ze af te
zuigen, evenmin mag men ze aan zijn klee-
ren schoonvegen. Men doet beter het tafel
laken daarvoor te gebruiken."
Op oude schilderijen, feestmaaltijden
voorstellend, zien we vaak ook honden afge
beeld. Die honden waren daar niet zoo
zeer, omdat de gasten behoefte voelden hun
trouwe makkers steeds in hun nabijheid te
hebben, als wel omals servet dienst te
doen. De gasten veegden hun vuile en vette
vingers schoon aan de dikharige vachten."
De „Italia" te Kingsbay terug
gekeerd
Naar V.D. uit Kingsbay meldt is het
luchtschip „Italia" gisteren van zijn tocht te
Kingsbay teruggekeerd.
man, dat in de oude tijden de schoolmeester kant! Er worden zoo veel acties op touw ge-
een slaaf was, slaat als de bekende tang op I zet; waarom komt er niet eens een voor een
het even bekende varken.
Maar, zeggen onze vrijzinnige broeders,
wanneer gij dan zoo zeker zijt van uw Zon
dagswet, hoe komt het dan, dat er, tusschen
de Katholieken en de belijdende protestan
ten zulk een hemelsbreed verschil van op
vatting bestaat? Beiden zijn toch christenen:
beiden leert gij, dat niemand afgoden mag
aanbidden, niemand mag vloeken, doodslaan
pf liegen. Waarom zijt gij over het derde
betere Zondagviering, die n.m. het vermaak,
vooral in het openbaar, tot de middaguren
beperkt; die voor grootere huiselijkheid op de
Zondagavonden strijdt; die het tien, twaalf
uur vergaderen op Zondagen, rumoerige op
tochten en dergelijke tegengaat; die in één
woord een minder heidensche en meer chris
telijke opvatting van den Zondag propa
geert? Is het al geen verderfelijk teeken des
tijds, dat wij in de zomermaanden des och-
De Raad voor de Scheepvaart deed uit
spraak in die zaak van de aanvaring van het
stoomvisschersvaartuig „Catania IJM 51"
met het Engelsche stoomsch:'p „Vigilant II"
H. 232 op de Noordzee.
De Raad is van oordeel, dat deze aanva
ring is te 'wijten aan de schuld van de
„Vigilant II", gelijk dan ook blijkens de korte
aanteekening in het journaal van dit schip,
van die zijde schijnt te worden toegegeven.
Het is den Raad niet gebleken, dat In dit
geval, waarin wellicht een defect aan het roer
van de „Vig'lant II" in het spel was, de
„Catania" de aanvaring nog had kunnen
voorkomen, en hier kan dan ook geen sprake
zijn van medeschuld aan de aanvaring, maar
dit alles neemt niet weg, dat de toestand,
welke medebrengt dat de schroef niet kan
worden gebruikt, ten allen tijde zooveel mo
gelijk moet worden vermeden.
Daarna deed de Raad uitspraak in de zaak
van de aanvaring van het stoomvischers-
vaartu g „Amoteldijk" IJM 481 met de metpr-
vracht'ooot „Amsterdam-Express" bij den toe
gang tot de Visschershaven te IJmuiden.
De Raad is van oordeel, dat hoewel de
tegenstrijdige verklaringen een juist inzicht
in hetgeen werkelijk heeft plaats gevonden
belemmeren, toch wel voldoende is gebleken,
dat geen der beide schepen geheel vrij uit
gaat.
Voorts deed de Raad uitspraak inzake de
ontploffing in een der bunkers aan boord
van het stoomschip „Rijndijk" tengevolge
waarvan de tweede-machinist is overleden.
De Raad is van oordeel, dat dit ongeval
is verorzaakt door de aanwezigheid van
brandbare gassen in den brügdekbunder in
verband met het gebruik van open vuur. Dit
laatste is in strijd met de bepaling van art.
42 No". G van het Koninklijk besluit van 22
September 1909 (Stbl. 313) zooals dit laatste
lijk is gewijzigd. De aanwezigheid van brand
bare gassen heeft hier trouwens zeer duidelijk
het gevaar van gebruik van open vuur aan
getoond.
Door de douane te Pannesheide werd een
vrachtauto, uit Aken, die uit Kerkrade
kwam en daar gekochte groenten had ge
laden, gevisiteerd.
In een kunstig aangebrachte geheime af-
deeling, werd een groote hoeveelheid
koffie aangetroffen.
Auto en smokkelwaar werden in beslag
genomen; de chauffeur werd aangehouden.
Een prijsvraag
Gesteund door de medewerking van een
edelmoedig weldoener, en in overleg met de
redactie van het „Historisch Tijdschrift", kan
het bestuur van 't „Nuyensfonds" overgaan
tot het uitschrijven van de volgende prijs
vraag: „De Invloed van de universiteit van
Leuven gedurende het tijdvak 15171648 op
't geestesleven in de Noordelijke Neder
landen".
Met „Noordelijke Nederlanden" wordt be
doeld het gebied van het hedendaagsche ko
ninkrijk der Nederlanden.
Een volledige behandeling van het onder
werp wordt niet geëischt. Naast een meer
algemeen overzicht kan de nadruk naar keu
ze worden gelegd op den godsdienst, de staat
kundige verhoudingen of de wetenschap. Het
Jansenisme kan worden terzijde gelaten.
De mededinging staat open voor alle
Katholieke Nederlanders.
De antwoorden worden tot uiterlijk 31 De
cember 1930 ingewacht bij den secretaris van
het Nuyensfonds. Zij zullen bij voorkeur niet
geschreven zij met de eigen hand van den
steller, (liefst in machineschrift)zij mogen
niet onderteekend worden, doch moeten zijn
gekenmerkt door een zinspreuk en vergezeld
worden van een gezegeld briefje, dezelfde
spreuk voerende, en waarin des schrijvers
naam en adres eigenhandig zijn opgegeven.
De prijs bedraagt 500 gulden, terwijl het
handschrift het eigendom blijft van den
schrijver.
De beoordéeling wordt toevertrouwd aan
een door het bestuur te benoemen jury, wel
ker samenstelling te gelegenertijd in dag
bladen en tijdschriften zal worden bekend
gemaakt.
Secretaris van het bestuur is dr. H. F. M.
Huijbers, Groesbeekscheweg 10, (na 15 Juni;
St. Annastraat 79) Nijmegen.
Wat zal de toekomst van 't luchtschip zijn?
Interessante deskundige beschouwingen
De Noordpoolvlucht van generaal Nobile
verheugt zich in een algemeene belangstel
ling en in dit verband is het ongetwijfeld in
teressant te vernemen, welke deskundige be
schouwingen Dr. ir. E. B. Wolff in het „Ilan-
desblad" aan deze onderneming wijdt.
Aan zijn artikel ontleenen wij het volgen
de met betrekking tot den bouw der lucht
schepen in het algemeen:
Indien wij ons bepalen tot de luchtsche-
pen, dan zien wij ook hier eenige richtingen,
die oorspronkelijk lijnrecht tegenover el
kaar staan: het z.g. stijve en het slappe sys
teem. Het stijve wordt gekenmerkt door don
opbouw van het luchtschip uit vast aan el
kaar verbonden ringen en liggers, zoodat de
geheele buitenvorm een vasten vorm heeft,
onafhankelijk van den druk van de gassen,
die dezen vorm opvullen.
Het andere uiterste is de geheel uit c'oek
vervaardigde en opvouwbare ballon, die zijn
vorm eerst krijgt als hij gevuld wordt met
gas onder een voldoende spanning. Tus-
-chen deze beide uitersten zijn allerlei tus-
jchenvormen gebouwd, die meer of minder
stijve deelen hadden. De bekendste verte
genwoordigers der verschillende systemen
zjjn de Zeppelins van de stijve, de Parsenal
van de slappe en de Italiaansche N-klasse
van de half-stijve constructie. Alhoewel het
stijve systeem eenigen tijd alle andere soor
ten scheen te verdringen, zoo is dit nooit
geheel het geval geweest. Velen zijn van
meening dat voor het vervoer door de lucht
over groote afstanden alleen de zeer groote
schepen van 't Zeppelintype bruikbaar zijn.
Dp het oogenblik worden twee groote sche
pen van dit type in Engeland gebouwd,
maar de tot nu toe verkregen ervaring met
luchtschepen is te klein om reeds een defi
nitief oordeel uit te spreken. Hoe echter
dit oordeel uit zal vallen en de waar
schijnlijkheid is groot dat voor de zoo groo
te afmetingen, die noodig zijn voor het lan
ge afstandsverkeer het stijve systeem in het
voordeel zal zijn voor de kleinere sche
pen zal voorloopig de balans overhellen naar
een van de half-slappe systemen, waaraan
zonder twijfel voordeelen verbonden zijn.
Bij het half-stijve Nobile-schip zijn ka
juit en motorgondels opgehangen en beves
tigd aan een in de onderzijde van den romp
overbrengt naar de andere deelen van het
omhulsel. Deze metalen kiel is op zoodani
ge wijze samengesteld uit staven en buizen,
dat ook hier geen stijf geheel is verkregen,
maar een bewegelijkheid van de verschillen
de deelen ten opzichte van elkaar mogelijk
blijft. Het verdere deel van den romp be
staat uit een omhulsel van buigzame stof,
welke met kabels en draden den last draagt
en in zijn vorm gehouden wordt door den
overdruk van de gasvulling, die binnen dit
omhulsel geborgen is. De ballon is dus
'.■enigszins te vergelijken met een autoband
die opgeblazen is en door den blnnendruk
in sfaat is zijn vorm te behouden, al wordt
er door het gewicht van den wagen een
groote druk op uitgeoefend. Bij het lucht
schip wordt dan die belasting van buitenaf
geleverd door den druk dien de buitenlucht
tegen het omhulsel uitoefent als het schip
zich met groote snelheid voortbeweegt.
Het probleem op welke wijze een derge
lijk omhulsel moet worden samengesteld,
uit welke materialen het moet worden opge
bouwd, hoe het met de eraan hangende ge
wichten moet worden verbonden, is buiten
gewoon moeilijk. Dit is te meer het geval
daar men thans een beter inzicht bezit in
de wetten, die voor den luchtweerstand gel
den, dan vroeger en weet dat het absoluut
noodzakelijk is dat een bepaalde uitwendige
vorm voortdurend onveranderd behouden
blijft, om zoo weinig mogelijk luchtweer
stand tegen de beweging van het schip te
bieden. Denkt men er dan verder bij, dat
het eigen gewicht van het luchtschip zoo
klein mogelijk moet zijn, daar elke kubieke
meter waterstof niet meer kan heffen dan
ongeveer 1 kg. en welke verzwaring van het
luchtschip dus beteekent vermindering van
den last dien men vervoeren kan, dan kan
men zich eenigszins een denkbeeld vormen
van de zeer groote moeilijkheden, waarmee
een constructeur van dergelijke luchtsche
pen te kampen heeft.
Zooals gezegd, heeft men zich in Italië
met grooten ijver, kennis en enthousiasme
op den bouw van het z.g. half-stijve lucht
schip toegelegd; de afmetingen van de vol
gens deze wijze van bouwen vervaardigde
schepen bleven kleiner dan die van de Zep
pelins (de Norge had een inhoud van 19000
M3, terwijl er Zeppelins van 78000 M3 zijn
gebouwd), maar men leverde 't bewijs dat
dergelijke luchtschepen niet alleen sterk ge
noeg te bouwen zijn om flinke reizen te
doen, maar dat zij economisch een zeer goed
figuur maken en in sommig opzicht voor
deelen hebben boven de stijve schepen.
Als een der voornaamste voordeden van
het slappe en half-stijve systeem moet ge
noemd worden de mogelijkheid om een schip
op vrij eenvoudige wijze te demonteeren en
in kleinere eenheden te ontleden. Dit kan
van groot belang zijn in sommige gevallen
en juist de vorige tocht van gen. Nobile is
hiervan een uitstekende demonstratie ge
weest. Men zal zich herinneren dat het
schip na via de Pool aan de andere zijde van
onzen aardbol te zijn afgezakt, landde cp
een vrij onherbergzaam gebied. Het is toen
gelukt in vrij korten tijd het schip te de
monteeren en naar zijn geboorteland terug
te brengen. Dit zou met een stijf schip be
zwaarlijk zijn geweest; men zou dit ter
plaatse hebben moeten repareeren en daar
na zou men weder terug hebben moeten
vliegen. Het zal ieder duidelijk zijn dat door
deze gemakkelijke demontage voor bepaalde
gevallen het half-stijve systeem groote voor
deelen kan bieden.
Natuurlijk moet men oppassen en hieruit
niet concludeeren dat dus dit systeem in
alle gevallen beter is dan het stijve. Tot nog
toe heeft men met dit systeem nog geen
schepen getracht te maken van de afmetin
gen van de Zeppelins en van de nog veel
grootere Engelsche schepen. Wil men wer
kelijk groote afstanden afleggen met aan
zienlijke vervoercapaciteit, dan moet men
tot deze enorme afmetingen komen. Ont
wikkeling in de techniek is echter niet mo
gelijk zonder proefnemingen. Men moet
ervaring opdoen en het is dus alleszins be
grijpelijk dat Nobile, die inziet dat voor ver
schillende doelstellingen zijn schip uitste
kende diensten kan bewijzen, door prtief-
tochten tracht die ervaring te krijgen.
Met zijn onverschrokken pogingen richt
Nobile de belangstelling van de geheele we
reld op zijn werk en dit werk is die be-
Te Utrecht Is gisteren de vierde vergade
ring van den Partijraad der R. K. Staats
partij gehouden, welke heden werd voort
gezet.
Generaal Nobile is met de „Italia" te
Kingsbay teruggekeerd.
Het zilveren jubileum van „St. Raphaël".
Belangrijke beperking van de Kooivogel-
vangst-
De uitvoer van vee, zuivel- en landbouw
producten in April en de eerste vier maan
den van 1928.
Nabij Nieuwe Diep is een sloep met zes
personen omgeslagen. Een van hen wordt
vermist.
Te Arnhem werden vier personen door
rioolgassen bedwelmd. Twee van hen verkee
ren in ernstig levensgevaar.
Voortzetting van het proces tegen de in
Rusland gearresteerde Duitsche ingenieurs.
Opstand in een Poolsche gevangenis, door
militairen onderdrukt.
Hevige cycloon in Italië.
De Litansche minister-president, Wolde-
maras, naar Londen vertrokken.
Barometerstand 9 uuf V.m.: 755. Vooruit
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 9.24 en overmorgen
om 9.26.
langstelling overwaard. De tochten immers,
speciaal in het Poolgebied, kunnen een
groot practisch nut hebben, zeker nu een
man als Nobile, de bekende constructeur, er
zelf de leiding van heeft. De atmosferische
omstandigheden in deze onherbergzame
streken leveren op luchtvaartgebied alle
moeilijkheden die men zich kan voorstellen,
op dit terrein zal elke geslaagde tocht een
schat van nieuwe gegevens beteekenen. Ook
is de kans op aanvulling van onze geogra
fische kennis bij dergelijke reizen zeer
groot, en indien het Nobile mag gelukken
gedurende eenigen tijd volgens vaste routes
te varen, dan zal zijn ervaring zeer nuttig
kunnen zijn voor het verbeteren der com
municatie tusschen vèr-verwijderde, belang
rijke deelen van onzen aardbol.
Dit alles, zoo besluit dr. Wolff, zal de
practische winst zijn van Nobile's Pooltocht.
En we zijn vervuld met een diepen eerbied
voor den leider, Nobile, den volhardenden
kranigen en uiterst bekwamen mensch.
MOTORONGEVAL
Een meisje geraakte te Nieuw-Vennep door
ontijdig den weg over te steken onder het
motorrijwiel 44233 H. De bestuurder met
zuster, die op de duo gezeten was, sloegen
door 't snelle remmen tegen den grond. Alle
drie bekwamen slechts lichte kwetsuren; de
motor was licht beschadigd.
Onder een auto
Twee zoontjes van den landbouwer J. Tensen
te Nieuw-Vennep geraakten, doordat zij te
zamen op een rijwiel gezeten aan den ver
keerden kant van den weg reden, onder een
passeerden auto. Het eene knaapje brak
een been, het andere had lichte kwetsuren,
de motor was licht beschadigd.
Den bestuurder der auto treft geen schuld.
Op 25 Mei a.s. zal de plechtigheid plaats
hebben der eerste steenlegging voor de nieu
we parochiekerk te Halfweg door den Hoog
eerwaarden Heer L. A. A. M. Westerwoudt,
Deken van Haarlem.
Om 9.30 uur zal in de oude kerk een plech
tige H. Mis worden opgedragen, waarna om
streeks 10.45 uur de steenlegging op het
nieuwe terrein zal volgen.
Men meldt ons uit Oldeboom:
Toen de machinist Talman acn het Wa
terschap Deelen gistermiddag in een lan
taarn was geklommen teneinde eenige her
stellingen uit te voeren, viel hij plotseling
van een hoogte van 4 5 meter naar be
neden. Ernstig aan 't hoofd gewond, werd
hij opgenomen en overleed korten tijd later.
De overledene, die ongeveer 30 Jaar oud
was, laat een vrouw en twee nog Jonge kin
deren achter.
