f
VARIA UIT HET RADIO-LABORATORIUM.
.Mill#-
HET VERDRAG VAN TRANS-JORDANIE
RADIO-NIEUWS
De radio aam boord
van de en de jCitta di
Mtlano"
Telefunken bestaat 25 jaar
De GleichwellnOmroep
Radio in Finland
Radio-HoogescKool in
Duitschland
SOCIAAL LEVEN
Het zilveren Jubileum van
„St. Raphael"
I Radio-distributie in huis
Fig. 1. toe leiding.
**«m»
(Van een bijzonderen correspondent)
JERUSALEM, Mei 1928.
Het nabije Oosten verheugt zich dezer
dagen over een groote belangstelling bij de
Europeesche pers. Palestina is barstens-vol
van ontwikkelings- en ontginningswerken.
Egypte vraagt onafhankelijkheid, en ke
gelt voor dit ideaal het eene ministerie na
het andere omver; in de uitgestrekte Ara
bische woestijn, waar Ibn Saoud de teu
gels van het bewind in handen heeft in
veel mystiek en mysterie, bruisen in het
Bedoeïenhart de lusten naar vechten en
rooven. Trans-Jordanië eindelijk, de smal
le strook grond tusschen Palestina en het
grondgebied van den koning van den Hed-
gaz en den Nedgd. doet ook van zich spre
ken wegens het tl-actaat, gesloten den
25 Februari j.l., met Engeland en eerst
dezer dagen gepubliceerd.
Voor den oorlog was Trans-Jordanië, zoo
als het geheele Arabische schiereiland
Palestina meegerekend Turksch. Enge
land zag zich door den wereldoorlog de ge
legenheid geboden in het Oosten zijn slag
te slaan. Eenige knappe Engelsche officie
ren. die sedert 1910 van uit Cairo het ge
heele schiereiland doorkruist hadden en
met bijna alle stamhoofden „goude"
vriendschap gesloten hadden, leidden in de
oorlogsjaren den opstand tegen Turkije en
Duitschland in dit Arabierengewest. Toen
na den oorlog de diplomaten in Parijs weer
alles recht moesten zetten, wat ze al vech
tende overhoop gestooten hadden, werd ook
het nabije Oosten door hen onderhanden
genomen. Ook voor Trans-Jordanië moest
een regeeringsvorm gekozen worden.
In Mekka was steeds het bloed van Mo
hammed in eere "gebleven, niettegenstaande
de Turksche overheersching. Lijnrechte af
stammelingen van den profeet worden
„scheriefs" (edelen) genoemd en genieten
er algemeene vereering van het volk. Deze
eerbied voor de scheriefs beviel den sultan
van Constantinopel weinig en deze hield
daarom steeds het hoofd der „scheriefs" bij
zich te Constantinopel eerzaam gevangen.
Daarom kent ex-koning Hussein, nu ban
neling op Cyprus, zoo goed de straten en
steegjes van Constantinopel, want toen
Hussein nog jong, in Mekka bij het over
lijden van ziin vader de oudste „scherief"
werd, riep Abdul Hamla hem in zijn re
sidentie. Eerst wilde Abdul den ..Scherief'
in den Bosporus werpen, maar zag van dit
voornemen af, om den toorn van profeet
niet op ziin hals te halen.
In 1912. in het jaar der Turksche revo
lutie, werd Abdui Hamid afgedankt en alle
politieke gevangenen werden in vrijheid ge
steld.
Toen Hussein in Mekka terugkeerde,
deed hij zijn zoons direct verstaan, dat
het weeldeleven van sigaretten-rooken en
roeien op den Bosporus in de. „heilige"
stad uit moest ziin en dat ze moesten te-
rugkeeren naar het ware Bedoeïnenleven.
„Constantinopel". zeide hij. „met zijn weel
deleven ligt nu achter jullie. God zij ge
dankt. Van nu af maken jullie je huis on
der den blauwen hemelkoepel met jullie
broeders der zwarte tenten, opdat de glo
rie van ons geslacht niet verga. God is de
allerhoogste!"
All, Abdallah. Faical en Zeid trokken dus
de woestijn in en speelden daar hun spel
letjes, niet zooals onze westersche jongens,
maar als ras-Bedoeïnen. Het leven is een
ernstige en sobere zaak voor het Arabi
sche wicht, vanaf het oogenblik, dat het
zijn oogen opent op moeders schoot in de
zwarte tent. Zoodra het enkele woorden
kan stamelen, wordt het reeds in de
stammenvergadering toegelaten. Zijn eeni"
ge opvoeding is die, genoten tusschen ka-
meelen en paarden. Zoo verging het ook
den vier prinsen, waarvan er twee geroepen
zijn om op een troon te zetelen: Faical, he
den koning van Irak en Abdallah. nu emir
van Trans-Jordanië
Abdallah begon zijn leven dus als smoe
zelige, kleine herdersjongen. Zijn moeder
was een Arabisch meisje uit Mekka en 'n
nicht van zijn vader. „Scherief" Hussein
stuurde hem nog baby zijnde, de woestijn
in om met een Bedoeïnenstam te leven,
want het opvoedingssysteem der woestijn
vond hit beter dan dat der steden en dor
pen. Zoo leerde Abdallah het scherp-schie-
ten, het paard- en kameelrijden. Om zijn
rijkunst wordt de Emir vandaag geroemd.
Ook van letterkunde hield de jonge Abdal
lah veel. De Koran heeft hij grondig ge
studeerd, enkele zijner geliefste schrijvers
zijn Imrel Kais. een schrijver van den tijd
even vóór Mohammed, geschriften van ka-
meelen en woestijn en minnezangen. Ibn Is
ham, Zuhair, Zarafa, Al Harith. alle schrij
vers uit de middeleeuwen.
In 1921 kende de Volkenbond Palestina
en Trans-Jordanië aan Engeland als
mandaatgebied toe Palestina kreeg dade
lijk een Engelsch bestuur, doch Londen,
gezien de groote liefde van den Arabier
voor zijn onafhankelijkheid, vond het te
gewaagd in Trans-Jordanië op gelijke wijze
als in Palestina te handelen.
Abdallah werd uitgenoodigd het emiraat
van Trans-Jordanië op zich te nemen.
Hiermede erkende Engeland de verdien
sten, welke de scherief zien verworven had
gedurende den oorlog tegen de Turken en
de vrijgevigheid, waarmede Abdallah met
middelen uit eigen kas den opstand van
den stam der Adwans tegen Trans-Jor
danië in 1920 den kop ingedrukt had.
En zoo was Trans-Jordanië in schijn se
dert 1921 een onafhankelijk emiraat, be
stuurd door Abdallah, die in deze taak ge
holpen werd door wat Engelsche officie
ren. Het land tot werkelijk mandaatgebied
te maken, kon pas dit jaar bereikt worden.
De redenen vap dit uitstel varen de po
litieke toestanden van het schiereiland
Arabië en het persoonlijk karakter van
den emir Abdallah. De politieke toestanden
veroorloofden niet tot aan de grenzen van
den Hedgaz en den Nedgd het land binnen
te dringen. Het karakter van den emir was
te weinig voorbereid om een constitu
tioneel regeering met democratischen
vorm in te stellen. Hij was voor het volk
niet meer dan een stamhoofd en er moest
eenigen tijd verloopen om hem boven zijn
in den beginne gelijke stamhoofden te ver
heffen. Maar gesteund door de Engelsche
raadgevers en nog meer door wat Engelsch
kapitaal, is Abdallah erin geslaagd zich
den emir der emirs te doen noemen en nu
is hij zonde: twijfel de grootste in het
land.
Jammer, dat gedurende de zeven jaren,
welke tusschen de installatie van Abdallah
te Amman en het sluiten van het laatste
tractaat verloopen zijn, de liefde voor on
afhankelijkheid bij de bevolking steeds
vermeerderd is, terwijl het tractaat deze
onafhankelijkheid feitelijk tot nul terug
brengt.
In vele beschouwingen over dit tractaat
in Engelsche en Nederlandsche bladen
heeft men een vergelijking wi'len trekken
tusschen Trans-Jordanië en Irak. Doch
deze vergelijking gaat niet op.
In Trans-Jordanië. immers bestaat geen
publieke opinie geen volksvergadering,
geen cultuur en geen enkele politieke om-
bitie. Daarvoor is het land te veel achter.
En dit laatste is juist de reden, waarom
het tractaat in geen enkel punt den emir
vrijheid van handelen geeft. De laatste
jaren komt het land wat in rust en op
orde. maar zoo er geen buitenlandsche mo
gendheid aan het roer stond, zou dit re
sultaat nooit verkregen zijn. Daarbij is
het eigenlijk den Bedoeïnenstammen, zoo
lang men geen buitengewoon hooge belas
tingen van hen vraagt, onverschillig, wie
de regeeringszaken afdoet. De boeren ver-
keeren in dezelfde geestesgesteldheid, zoo
lang hun landerijen met producten door
een goed regiem in veiligheid zijn tegen
vernieling en berooving.
De christenen, alhoewel het kleinste ge-
deelte van de bevolking uitmakend, doch
i steeds enkele tientallen van duizenden in
i getal, verheugen zich onder Engelsch be
stuur over een zekere verdraagzaamheid
van de zijde der Mohammedanen, welke ze
niet zouden genieten, zoo Trans-Jordanië
bestuurd werd door een onafhankelijke,
inlandsche, islamietische regeering. Daar
om mag men het tractaat geen imperia
listisch document noemen maar moet men
het beschouwen als een regeling, waardoor
Engeland van Trans-Jordanië wil maken
een land van veiligheid en orde. Daaren
boven heeft Engeland, naar ons bescheiden
inzien, vrijheid van handelen noodig in
Trans-Jordanië. omdat dit land zoodoen
de een bufferstaat wordt tusschen Pales
tina en den Arabischen koningsstaat van
Ibn Saoud. voorts nog, omdat, zoo door
een eventueelen oorlog met Frankrijk de
weg door Syrië wordt afgesneden, er
steeds een verbinding bestaat tusschen de
zee met Irak en het overige Arabië.
Reeds heden, na een zesjarige zooge
naamde autonomie, doch steeds met een
resideerenden Britschen vertegenwoordiger
in 't hoofdstadje Amman, is Trans-Jorda
nië veel vooruit gegaan. Publieke veilig
heid in het land is een feit. wegen zijn
aangelegd en bruggen zijn er gebouwd.
Moderne gebruiken en gewoonten krijgen
ingang, buitenlandsche ondernemingen na
men in getal en omvang toe. Het hoofd
plaatsje zelf, wat drie jaar geleden een
hoopje hutten was. is nu een stadje en
zag het aantal zijner Inwoners van 2000
tot 40000 stijgen. Vandaag nog is het land
overarm, doch het tractaat staat geenszins
een ontwikkeling van het land in den
weg. Het land is gered van een ruïne,
welke verzekerd was door persoonlijke
ambities en door onkunde van regeerings
zaken der inlandsche bevolking.
Bij velen komt onwillekeurig de gedach
te op, dat wellicht het Zionisme op dit
tractaat heeft aangedrongen om het noo-
dige terrein voor zijn expansie te verove
ren. In Trans-Jordanië kan men nog uren
1 galoppeeren door dorre vlakten, welke met
den naam van woestijn worden aangeduid,
1 maar dezen naam in het geheel niet ver
dienen. Zoodra deze terreinen in cultuur
worden genomen, brengen ze meer op
dan al onze vruchtbare akkers en wei
landen. Doch zoo de Joden Trans-Jor
danië zullen binnenkomen, zal het d*
schuld der inlandsche bevolking zijn, wel
ke zeer gemakkelijk de terreinen zal ver-
koopen voor de enorme hooge Drijzen, die
de Zionisten steeds bieden. Zoo de Ara
bier geld ziet, weet hij niet goed wat hij
doet.
Een enkele voorwaarde blijft sine qua
non. wil Trans-Jordanië een hoopvolle
toekomst tegemoet gaan. Daarvoor is er
noodig een loyale samenwei-n«~ der Ara
bische bevolking met de Engelsche re
geering. Zoo dit verkregen wordt, wordt
de vlakte van den Jordaan. nu dor en
zanderig, na vijf jaar omgeschapen in één
langgerejte lusthof van tuinen. De lande
rijen zullen intensiever en doelmatiger
bebouwd worden handelswegen naar de
west zullen geopend worden, en Trans-
Jordanië zal in gunstiger voorwaarden
verkeeren dan Palestina, dat nu reeds
overbevolkt is en waar de inlandsche be
volking geduldig elk jaar de balans te
repelen heeft naar den meer of miRder
grooten toevloed van pelgrims, dte niet
steeds de gewenschte welvaart aan het
land bezorgen.
trein bracht mij naar Utrecht, waar de sta
king niet enkel bekend was, doch ook haar
gevolgen voelen deed. Ontredderd was het
verkeer, ontwricht de dienst, verontrust en
ontsteld het reizend publiek. Het uitgestrek
te emplacement en de lange perrons, waren
even ledig als een verlaten landweg; enkel
spoorwegautoriteiten waren de eenige per
sonen, die zich daar bevonden; alle anderen
werden door de politie tegengehouden.
Het stationsgebouw verliet ik niet; ik wil
de aanstonds terugkeeren naar 's-Hertogen-
bosch, waar ik zou hebben te zorgen voor de
uitvoerige opdrachten van de Regeering.
Maar hoe moest ik terugkeeren? De auto
mobiel was toen nog in de dagen van haar
eerste opkomst. Voor een rijtuig was de weg
van Utrecht naar 's Hertogenbosch wel zeer
lang.
De moedige en plichtsgetrouwe heer T. W.
van Hal, die een der oprichters van den
bond St. Raphael geweest is, had het als
conducteur aangedurfd, de leiding te aan
vaarden van een trein van Amsterdam naar
het Zuiden. Met dien trein zou ik 's Her
togenbosch kunnen bereiken.
't Was een lange reis, maar het doel werd
zonder ongelukken bereikt.
Met bewondering en hartelijke waardee
ring voor het ernstig plichtsbesef en de toe
gewijde trouw, die de heer van Hal getoond
had verliet ik den trein.
Ondertusschen had de toenmalige griffier
der Sta-ten Mr. W. v. Lanschot met de amb
tenaren mijner griffie reeds het noodige
gedaan, om de veiligheid van het verkeer in
Noord-Brabant te verzekeren.
Zij hadden de ingekomen cijfertelegram
men ontcijferd en zij stonden zeer ver
baasd toen ik zoo onverwacht op mijn werk-
kabinet verscheen, want niemand kon ver
moeden dat nog één trein van Utrecht op
dien Maandag 's Hertogenbosch bereiken
zou.
Van Hal, die later tot veler leedwezen In
de uitoefening van zijn taak zijn leven ver
liezen zou was niet de eenige, die toonde,
dat recht en orde hem lief waren. Neen,
honderden, duizenden zelfs, In Noord-Bra
bant toonden trots bedreigingen en verlok
kingen, dat zij de belangen der gemeenschap
niet ondergeschikt wilden maken aan hun
vermeenjd eigenbelang.
Voor die plichtsgetrouwe mannen heb ik
steeds eerbied en hoogachting gehad.
Het verheugde mij innig ,dat de provincie
waarvan ik de eer heb een deel der be-
bestuurszorgen te dragen krachtens het ver
trouwen van H. M. de Koningin, zich In den
storm der revolutie staande hield en dat
haar ingezetenen met haldhaftig zelfvergeten
land en volk dienden naar best vermogen.
Ik twijfel er niet aan of de Bond „St.
Raphael" zal trouw blijven aan zijn verheven
beginselen, en de welvaart van ons vactfc--
land blijven dienen zooals zijn eerste leiders
en oprichters, dat hebben gedaan. Op Uw
feestdag wensch ik U van harte de vervulling
van uw ideaal, ontleend aan het reisgebed
der Katholieke kerk: „voort te gaan in vrede
in den naam des Heeren."
HET SEMINARIE TE WARMOND
De uitbreiding aan den linkervleugel
HET SEMINARIE TE WARMOND
De voorgevel van het hoofdgebouw
(Door H. M. HARDENBERG m. t. D
In 1903 werd opgericht de „Gesellschaft
für drahtlose Telegraphie m. b. H., System
Telefunken" (sinds 1923 „Telefunken Ge
sellschaft für drahtlose Telegraphie
m. b. H.").
Op 27 Mei van eerstgenoemd jaar had een
radio-conferentie plaats tusschen „A. E. G."
en Siemens en Halske A. G., waarbij men
tot samenvoeging der systemen SlabyArco
(A. E. G. en Prof. Brauns) Siemens en
Halske kwam.
Het is thans een kwart eeuw geleden, dat
de toepassing der radio in de practijk een
aanvang nam, dank zij de proefnemingen
van Marconi, prof. Slaby, graaf Arco, prof.
Braun e. a.
Deze waren het, die in de onderzoekin
gen van Hertz, den eigenlijken uitvinder
van de .d.raadlooze", practrische mogelijk
heden zagen en daarop hebben voortge
bouwd.
Eenigen tijd geleden konden wij melding
maken van de gunstige resultaten der proe
ven, welke in Duitschland genomen werden,
om te komen tot meerdere ruimte in den
aether.
In samenwerking met de Reichspost en
Telefunken zijn deze proeven op groote
schaal voortgezet, met het gevolg, dat het
Reichspostministerium opdracht gegeven
heeft tot het invoeren van dit systeem.
Zenders volgens dit principe worden
thans gebouwd te Stettin, Magdeburg en in
het Oosten van Berlijn.
Het zij ons vergund, bij deze gelegenheid
nogmaals het principe van den „Gleichwel-
len"-omroep ter sprake te brengen. Dit
systeem schept de mogelijkheid, het aantal
radio-omroepzenders naar willekeur uit te
breiden, zonder nochtans het aantal benoo-
digde golflengten te vergrooten, zoodat de
de beperkte ruimte in den aether nog niet
meer belast wordt, dan thans reeds het
geval is.
Een aander groot voordeel is, dat men
thans in verschillende plaatsen, waar tot
heden redio-ontvangst slechts mogelijk
was met vrij ingewikkelde en kostbare toe
stellen voor afstand-ontvangst, zal kunnen
volstaan met een eenvoudig twee- of drie-
lamps-toestel om luidspeker-ontvangst te
krijgen van uitstekende kwaliteit. Lange
afstand-ontvangst gaat, vooral des zomers
en in de groote steden bijna steeds
gepaard met enkele onaangename neven
verschijnselen, als lucht- en tramstoringen,
enz. Dit vindt zijn verklaring in het feit,
dat zulke toestellen vrij gevoelig moeten
zijn en daardoor ook licht reageeren op
storingen.
De invoering van den „Gleichwellen"-
omroep ligt geheel in de lijn van Telefun
ken, welker streven het is, de radio onder
ieders bereik te brengen.
Er bestaan twee systemen, welke voor
practische toepassing in aanmerking komen;
volgens het eene systeem wordt elke
Glelchwellen-zender gestuurd door een
kwartkristal, volgens het andere wordt van
uit een centraal punt aan elk station een
bepaalde frequentie toegevoerd. Deze laat
ste methode wordt thans toegepast.
In een centraal-station te Berlijn, zal zich
een frequentie-apparaat bevinden, dat den
aangesloten zenders per kabel een grond-
frequentie van 1700—2500 Hertz toevoert. In
élk Gleichwellenomroep-station staat dan
een frequentle-verveelvuldigingstoestel, dat
de grondfrequentle tot de gewenschte hoogte
bij de eerste Duitsche zenders van dit
systeem 1270.000 Hertz- opvoert.
Deze nieuwe zenders zijn overigens van het
normale type, met een telefonie-vermogen
van 0.75 K. W„ terwijl alleen de stuur-
zender vervalt en hiervoor het frequentie-
verveelvuldigings-apparaat in de plaats
komt.
HET TEGENWOORDIGE STADHUIS TE SASSENHEIM
In ons nummer van gisteren gaven wij eene afbeelding van een plan voor een
nieuw stadhuis.
Viborg 214 M„ 0.8 K. W.
Voortas is te Lahti op 100 K.M. afstand
I van Helsingfors, de Finsche hoofdstad, een
groote zender in aanbouw, welke met een
telefonie-vermogen van 20 K.W. zal werken.
De proefzendingen van dit nieuwe, door
Telefunken gebouwde krachtstation, geschie
den voorloopig op een golflengte van 1525
M. en werden reeds meerdere malen in
Holland gehoord.
Als zend- en gelijkrichtlampen worden
j hier de watergekoelde Telefunken-iampen
toegepast.
Ook in Finland geniet de radio-omroep
een groote populariteit en deze mag zich in
een snelle uitbreiding verheugen. In dat
land bestaan reeds 11 radio-omroep zenders,
waarvan de voornaamste zijn:
Helsingfors 375 M., 1,8 K.W.
Bjömeborg 304 M., 2 K.W.
Albo 256 M., 1 K. W.
Tammersfors 390 M., 1,6 K. W.
Aan de hoogeschool voor muziek te Char-
lottenburg, is een afdeeling „radio" toege
voegd. Hier wordt langs technisch-weten-
schappelijken weg de geschiktheid onder
zocht van artisten, die voor de microfoon
moeten optreden en worden hunne even-
tueele tekortkomingen zooveel mogelijk ge
corrigeerd.
Ook de opstelling der instrumenten voor
orkestmuziek, de bouw-principes voor stu
dio's en de tallooze verdere problemen, wel
ke de radio nog ter oplossing biedt, worden
hier langs wetenschappelijken weg bestu
deerd.
De resultaten van deze onderzoekingen ko
men niet alleen ten goede aan de luiste
raars In Duitschland, maar ook ten onzent,
zal men daarvan t. z. t. kunnen profiteeren,
daar de meeste Telefunken-zenders ook hier
uitstekend te hooren zijn.
Thans, nu in 's Hertogenbosch het zilve
ren jubileum van den Ned. R. K. Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel „St. Raphaël"
herdacht wordt; is een typografisch zorg
vuldig verzorgd feestnummer verschenen
van het orgaan van den bond.
„Het Rechte Spoor", zoo is zijn titel, bevat
vele bijdragen van autoriteiten, die hun ge-
lukwenschen en waardeering voor „St. Ra
phaël" uitspreken.
„Met groote vreugde aldus Mgr. Diepen
op de voorbladzijde zullen Wij op 19 en
20 Mei onze Bisschoppelijke medewerking
verleenen aan het zilveren jubelfeest, dat
St. Raphael in onze Bisschopstad gaat vie-
15/6
ren. Wij herdenken daarbij in groote erken
telijkheid de. gewichtige diensten door de
kloeke mannen van St. Raphaël steeds aan
Nederland en Kerk bewezen, onder leiding
van zijn gevierde Adviseurs en zijn kloed en
doortastend bestuur".
Een bijzonder waardeerend woord schrijft
Mr. A. E. J. baron van Voorst tot Voorst,
Commissaris der Koningin in de provincie
Noord-Brabant, die een herinnering wijdt
aan de oprichting van de jubileerende ver-
eeniging.
Het zilveren jubileum van den Nederland-
schen Katholieken Bond van Spoor- en
Tramwegpersoneel „Sint Raphaël" brengt
mij, aldus de schrijver, als vanzelf er toe,
even terug te zien naar zijn geboortejaar.
Juist heden voor vijf en twintig jaar werd
een der donkere bladzijden van Nederland's
jongste geschiedenis geschreven. Een donke
re bladzijde, zeker, maar een die toch ook
goede en schoone regels bevat.
Als curator der Rijksuniversiteit te
Utrecht had ik op Maandag 6 April 1903
reeds tamelijk vroeg mijn woning te 's-Her-
togenbosch verlaten, om de curatorenverga
dering in de academiestad te gaan bijwo
nen. Op het station der spoorwegen alhier
scheen nog niemand te weten, wat in den
voorgaanden nacht besloten was: dat 'n
algemeene staking van spoorwegpersoneel
was uitgeroepen.
Weliswaar had ik zelf als Commissaris
der Koningin drie dagen te varen nog een
burgemeester gewaarschuwd „de meeste
waakzaamheid te blijven betrachten om
door de omstandigheden niet verrast te wor
den", doch, zoöals meestal geschiedt, toen
was iedereen reeds gewoon geraakt aan 't
gevaar, dat sinds maanden al dreigde. De
Toch is er niets eenvoudiger dan dat.
Zonder hooge kosten is men in staat het
geheele huis van een leiding te voorzien,
met een willekeurig aantal aansluitingen
voor den luidspreker.
Hetzelfde toestel kan zijn diensten blij
ven verrichten (dit laatste als regel) zon
der éénige verandering in het schakel-sche
ma. Verder is het in het geheel geen be
zwaar tegelijk meerdere luidsprekers aan te
sluiten, alleen moet men het natuurlijk
eens zijn over het te ontvangen station.
Fig. 1 geeft het schakelschema, toelich
ting hiervan lijkt ons overbodig.
Het best laat zich voor de leiding twee-
aderige loodkabel verwerken. Eenige zorg
bij den aanleg, ter voorkoming van kort-
of aardsluiting, is natuurlijk gewenscht. Bij
aansluiting van de stopcontacten het nor
male sterkstroom-stopcontact, 6 Amp. is
goedkoop en voldoet uitstekend moet men
eveneens met zorg te werk gaan.
Bij het maken van lasschen vooral niet
te diep in den loodmantel snijden; even
aansnijden en verder doorbreken verdient
ailt aanbeveling. Men moet er voor waken,
de isolatie van de draden niet te bescha
digen.
N/kun
LCIAjnC*
Generaal Noblle's luchtschip, de Jttalla"
en het begeleidende luchtschip „Cltta di
Milano", voeren belden met zich een uit
gebreide radio-installatie.
Tot de ontvangtoestellen behoort o. a.
een Telefunken-toestel met een golfbereik
van 15024.00 M., terwijl bovendien twee
peilinstallaties aan boord zijn, nl. een Mar-
coni-peiler en een Telefunken-peiler. Het
spreekt vanzelf, dat voor deze Noordpool-
expedltie het allerbeste is gekozen, wat de
moderne radio-industrie kan bieden, zoodat
hiervoor dan ook slechts de beroemdste fa
brikaten in aanmerking kwamen.
Het woord „distributie" wekt onaangena
me herinneringen op aan een voor Neder
land en de Nederlanders benarden tijd;
gekoppeld aan het begrip „Radio" echter,
heeft het een heel wat aangenamer betee-
kenis gekregen.
Vooruitstrevende Radio-firma's hebben
eerst hun buren, later heele buurten, zelfs
heele stadswijken, op een steeds beter aan
de daaraan te stellen eischen aangepast
radio-ontvangtoestel aangesloten. Ook de
gemeente Den Haag heeft een radio-dis-
tributie-bedrijf in beheer.
f ei «ar
Wij zullen het echter niet over dit soort
distributie-netten hebben, maar wel over
radio-distributie in uw eigen huls.
Het radio-toestel is meestal aan een vaste
plaats in het huis gebonden (antenne- en
aarde-aansluiting). In één kamer kan men
daardoor maar van de radio-geneugten pro
fiteeren, terwijl zich toch zooveel omstan
digheden voordoen, waarbij men ook in an
dere kamers van de uitzendingen zou willen
genieten. Om maar eens iets te noemen:
een der huisgenooten is ziek of de vrouw
des huizes zou onder haar bezigheden in de
keuken wel wat afleiding willen hebben.
Men kan de voorbeelden willekeurig uit
breiden.
0
I HooiTt*
1 jm i a 4 rjeeu
Fig. 2. Uitgangstransformator, overbren
gingsverhouding 11.
In verschillende uitvoeringen en fabrika
ten verkrijgbaar.
Fig. 3. De uitgangstransformator wordt
aan de luidsprekerklemmen aangesloten.
Alleen de methode van aansluiting van
het toestel aan de leiding verdient nadere
toelichting, waarbij wij in de eerste plaats
naar de figuren 2 en 3 kunnen verwijzen.
De toepassing van een uitgangstransforma
tor is noodzakelijk. Men zal begrijpen, dat
het een groot verschil maakt of men een
luidspreker onmiddellijk aan het toestel
aansluit of wel dit aan het eind van een
lange toevoerleiding doet. In het laatste ge
val toch speelt de capaciteit van de afgaan
de leiding eveneens een, veelal niet onbelang
rijk#, rol. Men kan dit geheel voorkomen
door tusschenschakeling van een uitgangs
transformator, overbrengingsverhouding 1 op
1; de plaatsing van de laatste lamp blijft
dan ten allen tijde onveranderd, alleen de
belasting wijzigt zich bij aansluiting van
één of meerdere luidsprekers. Bij toepassing
van een uitgangstransformator is het ook
geen bezwaar luidsprekers met een verschil
lenden inwendigen weerstand aan te sluiten.
Is nu de ontvangst door het geheele huis
mogelijk, één ding blijft nog noodzakelijk.
Voor de bediening en voor het in- en uit
schakelen moet men bi; het toestel zelf zijn.
Voor het afstemmen en eventueel over
gaan op een ander station zal dit wel altijd
noodzakelijk blijven, voor het in- en uit
schakelen echter niet. Het volgende artikel
zal u een beschrijving geven van de me
thode, waarop dit laatste vermeden kan
worden.
