Ii89
VGDDqODEM KCDK .V0D5TIM Eli LAM
l
EXTRANUMMER
van de Nieuwe Haarlemsche Courant
VAN HET 40*JARIG BESTAAN VAN
DEN NED. R.K. VOLKSBOND
TER GELEGENHEID
EEN DAAD HERDACHT
HARTELIJK WELKOM
WELKOM
Mgr. G.W.KONINGS z.g.
BONDSADVISEUR
Ons
Herdenkingsnummer
18881928
Zaterdag 9 Juni 1928
NIEUWE HAARLEMSCHË COURANT
Derde Blad
e«-
Jos. van Seggelen
De stoere trekkers van het eerste uur
Hadden den ongebaanden weg betreden....
En in hun zielen gloeide 't Roomsche vuur.
Hun aantal was gering. Wèl velen zagen
Het schouwspel aan en mompelden: „Waarheen?"
„Wat zien die mannen in de toekomst dagen?"
De vaan van Willibrord sprak 't uit. Wat zij 1
Verkondde als doel van 't aangevangen streven:
Het was een nieuwe menschen-maatschappij.
Een nieuwe Willibrordus-arbeid wachtte,
Een weer herstellen, wat verloren ging;
Zóó was het beeld, levend in hun gedachte.
Toen: plechtig klonk een stem van 't Vaticaan;
(Er ging een huiver door de werkers-leden)
De Paus sprak: „Mannen, gij hebt goed gedaan!"
't Was Leo, die in machtig ziener-schouwen
Rerum Novarum aan de wereld gal:
Het heerlijk plan van maatschappij-herbouwen.
De vroege trekkers trilden van geluk;
Hoe sprak de Paus van 's werkers menschenrechten,
Hoe fel klonk 't woord van 't „bijkans slavenjuk."
Vol nieuwe geestdrift trok de schare verder;
Wat deerde spot, miskenning, tegenspoed;
Hij had gesproken: Leo, Rome's Herder.
Thans, veertig jaren zijn voorbijgegaan;
De oude trekkers zijn welhaast verdwenen;
Een jong, een nieuw geslacht is opgestaan.
Dat nieuw geslacht viert 't feestelijk herdenken
Van dezen dag; aanschouwt wat was, wat is,
En ziet vóór zich den nieuwen arbeid wenken.
Want wat met zienerblik een Leo zag:
Rerum Novarum's nieuwe wereld-orde.
Staat schooner, klaarder in den jongen dag.
Daarheen! Gij, jonge werkers, vult de bladen
Van 't boek der toekomst met uw jonge kracht.
Ten arbeid, op! De wereld wacht uw daden!
Den Haag, St. Paulus van het Kruis, 1928.
JOS. A. v. SEGGELEN.
ft
x
X
X
door J. P. H. Castricum, voorzitter der
afd. Haarlem.
Op Zondag 10 Juni a.s. zal de 38ste alge-
meene vergadering van den Centralen Raad
van den Ned. R.K. Volksbond in onze Bloe
menstad plaats vinden.
Het was op de laatst gehouden Centrale
Raadsvergade
ring te Rotter
dam, dat de
Centraal-Presi
dent, de voor
ons verheugende
mededeeling
deed, dat de
volgende verga
dering in Haar
lem gehouden
zou worden en
dan tevens het
40-jarig bestaan
van den Bond
feestelijk zou worden herdacht.
Dat deze vergadering in Haarlem moest
plaats vinden, steunde op twee gedachten;
in de eerste plaats, omdat een feest
van den Diocesanenbond het meest tot zijn
recht komt, als dit wordt gevierd in de re
sidentie van onzen beminden bisschop en
Beschermheer, in de tweede plaats, omdat
de Innige wensch gekoesterd werd, dat
Z. D. H. het feest met zün tegenwoordig
heid zou willen vereeren.
Het verlangen op deze vorige Centrale ver
gadering geuit is helaas niet in vervulling
gegaan! De goede God heeft onzen bemin
den Bisschop, aan wien wij zooveel te danken
hebben, tot Zich geroepen en wij mogen het
volle vertrouwen hebben, dat Zijn geest zal
blijven voortleven in onze organisatie, en
Zijn gebed bij den goeden God voor onze or
ganisatie de rijkste vruchten zal afwerpen.
Moge dan onze beminde Bisschop persoon
lijk niet meer in ons midden zijn, zeer zeker
zal zijn geest het stempel drukken op de ko
mende dagen.
Zondag 6 Juni komen wederom belangrijke
voorstellen aan de orde en zal na afloop
hiervan een feestavond worden aangeboden
door de afd.. Haarlem, waar onze Rederij
kerskamer „Alberdingck Thijm" en de mah-
nenzangvereeniging „St. Cecilia" hunne me
dewerking zullen verleenen, een avond waar
van bi) voorbaat het succes verzekerd is.
Moge deze avond voor de afgevaardigden
een welkome afwisseling zijn na het afhan
delen der zakelijke agenda.
•Maandag 7 Juni is de eigenlijke feestdag.
'5 Morgens 8 uur H. Mis met algemeene H.
Communie voor de afgevaardigden.
Moge deze H. Mis bij 't begin v. d. feest
dag, het stempel drukken op de toekomstige
ontwikkeling onzer organisatie. Daar toch
moet in de eerste plaats nieuwe kracht en
moed verzameld worden, daar moet een
woord van innigen dank gebracht voor alles
wat in het verleden is bereikt geworden, daar
moet al ons werken en streven opgedragen
worden aan God tot Wiens meerdere eer en
glorie alleen onze organisatie is in het leven
geroepen.
Zeer zeker worden ook de stoffelijke be
langen niet uit het oog verloren, maar wie
alleen lid wordt van den N. R. K. Volksbond
om stoffelijke belangen is geen levend lidmaat
in onze organisatie en van de H. Kerk.
Moge dan ook in deze H. Mis een woord
van oprechten dank ons allen uit het hart
wellen, om den goeden God hartelijk te dan
ken voor alle weldaden in de afgeloopen 40
jaar ontvangen.
Na afloop der H. Mis gemeenschappelijk
ontbijt in de Sociëteit „St. Bavo" terwijl de
Centrale Raad om 11 uur officieel ontvangen
zal worden door Burgemeester en Wethou
ders van Haarlem.
Waar onze organisatie, uit dén aard van
haar werkprogram, meerdere malen genood
zaakt is in verbinding te treden met het ge
meentebestuur, wordt deze officieele ont
vangst door B. en W., zeer zeker door onze
afgevaardigden op hoogen prijs gesteld en
spreken wij den wensch uit, dat de goede
verstandhouding van onze organisaties met
de Burgerlijke overheid altoos zoo moge
zijn, als door deze ontvangst wordt gedemon
streerd.
's Namiddags zal door het Centraal Bestuur
receptie worden gehouden, waarna gemeen
schappelijke lunch in „Hotel de Leeuwerik",
terwijl als slot om dri^ uur de feestvergade-
ring zal plaats vinden, met als feestredenaar
Pastoor Möller, uit Schiedam.
Heeren afgevaardigden van den Centralen
Raad, mannen en stoere werkers van het
Diocees Haarlem komende van Helder tot
Zeeuwsch-Vlaanderen, voorvechters en be
oefenaars van het leekenapostolaat voor ons
H. Geloof, wii roepen u een hartelijk welkom
toe in onze mooie Bloemenstad.
Moge de vruchtbare discussies door u ge
voerd op de 40ste algemeene vergadering van
den Centr. Raad er toe leiden, dat de groei
en de bloei van onzen Volksbond moge toe
nemen in breedte en diepte, dat 't volijve
rig Bestuur van onzen Diocesanen Bond ge
ïnspireerd worde door uwe weloverwogen en
gezonde gedachten in het belang der organi
satie en tot meerdere eer en glorie van God
uitgesproken, opdat, wanneer wij eenmaal 't
50-jarig bestaan vieren, ons ledental verdub
beld is, de leden allen geworden zijn, zooals
Dr. Schaepman dat zoo innig heeft verlangd:
Mannen met een rotsvast geloof en vertrou
wen in de heilige zaak waarvoor zij strijden.
Dan heeft de afd. Haarlem het zich tot een
eer mogen rekenen, om als feestcommissie te
zijn aangewezen en U allen nogmaals een
hartelijk „Welkom" toe te roepen op deze
38ste Algem. vergadering.
van Rector J. P. J. Kok
Geestelijk Adviseur, afd. Haarlem
Morgen zal een stoet van Roomsche man
nen van alle kanten naar onze bloemen
stad optrekken, om, na het houden van een
Centrale Raadsvergadering, op feestelijke
wijze te herdenken het veertigjarig besraan
van den R.-K.Volks-
bond in het Bisdom
Haarlem.
Met hunne banie
ren, waarop hunne
heilige idealen te
lezen staan: „Voor
Vorstin en Vader
land", zullen zij on
ze stad binnentrek
ken.
In kritieke dagen
hebben die mannen
getoond, hoe het
hun ernst en niet
slechts een leuze
was. Ook door hunne
prachtige organisatie werd het vaderland
voor de grootste onheilen behoed.
Met dankbaarheid zij dit hier herdacht!
Fier op hun grijzen Bisschop, die met
hart en ziel met hen medeleefde, stond het
reeds lang vast, dat Haarlem zou zijn de
plaats van het veertigjarig feest. Zoo dicht
mogelijk bij de woonplaats van den bemin
den Monseigneur Augustinus Josephus Cal-
lier, wilde men de bijeenkomst houden en
Z. D. H. uiting geven van hun kinderlijke j
gehoorzaamheid, kinderlijke genegenheid en j
dankbaarheid.
En al was het zeker, dat er op geen be- j
zoek van Monseigneur op hun feestvergade- i
ring viel te rekenen, een vaderlijk schrijven I
van den Bisschop of slechts een groet, wat
zou het dien eenvoudigen van harte hebben
goedgedaan
Helaas, het heeft zóó niet mogen zyn! j
Een hartelijk gebed voor Zijne zielerust
zal op de feestvergadering slechts het be,-
wijs leveren van hun kinderlijke genegen
heid en dankbaarheid, terwijl zij in de ma-
iestueuzé St. Bavo-Kathedraal onnieuw zul-
len beloven, „in fide nihil haestiatns, wij
zullen vaststaan In het geloof, zonder te
aarzelen", om getuigenis af te leggen van
hun kinderlijke gehoorzaamheid aan het
Kerkelijk Gezag.
Met eerbied en vreugde zien wij U,
trouwe Zonen der Katholieke Kerk, in on
ze stad Haarlem tegemoet.
Weest hartelijk welkom.
BloemcndaaL 31 Mei 1928,
HET VERLEDEN EN HET HEDEN
W. Smit, oud-Centraal President
van den Ned. K.-K. Volksbond
L. H. van RooiJen, de tegenwoordige
leider
door Mgr. P. Stroomer, deken van
Amsterdam.
De Redactie van de „Nieuwe Haarlem
sche Courant" vraagt mij een herinnering
te schrijven over Mgr. G. W. Konings z.g.
Wanneer ik zeg, dat ik nog dagelijks den
goeden God dank voor het geluk, ruim, 14
jaren lang gewoond
te hebben in zijn
huis, mij gesticht te
hebben aan zijn
deugden, het wat en
hoe te hebben ge
zien van den arbeid
door dezen zoo
voortreffelijken pas
toor in de Magdale-
na-Parochie dag aan
dag verricht, geno
ten te hebben van
zijn gulle vriend
schap en wat niet
al meer, dan zal
ieder begrijpen, dat
dit verzoek mij welkom was.
Mgr. Konings adviseurwat door hem
ook in die hoedanigheid is gewerkt en ten
offer gebracht, dwingt bewondering af. Wie
hem zag werken als pastoor, kon denken dat
hij aan geen andere aangelegenheden veel
aandacht kon schenken, en wie hem zag
zwoegen voor den bond, werd bestormd door
da gedachte: dat zwoegen vergt een vol
menschenleven. Gelukkig is het adviseur
schap voldoende belicht in het vlugschrift
door de St. Wiliibrordusvereeniging uitge
geven bij gelegenheid van zijn zilveren pries
terfeest, 15 Aug. 1899 en getiteld „Mgr. G.
W. Konings", en behoef ik daarnaar slechts
te verwijzen. De Voiksbonders vinden dat
vlugschrift nog wel in hunne bibliotheken.
Aanvullend nog iets te vermelden zal goed
doen.
„Wij hopen dat die echte degelijke vriend
des volks, uit wiens mond belanglooze raad,
wijze voorlichting en, waar 't noodig is, een
terechtwijzing zonder bitterheid vernomen
wordt, hun nog vele jaren gespaard blijve,"
zoo lezen wij op blz. 19 van het vlugschrift.
Na den jubel in den Volksbond bij het zil
veren priesterfeest volgde een nieuwe
vreugde, toen pastoor Konings in1900
geëerd werd met 't Romeinsche purper, door
zijn benoeming tot Geheim Kamerheer van
Z. H. den Paus.
Bij zijn adviseurs-installatie Oct. 1893 zei-
de pastoor Konings: AUes wat ik heb en
ben wil ik ten offer brengen voor het volk.
Die wil Is in een daad omgezet. Niets was
hem liever dan zijn Parochie. En ziet, toen
bleek dat pastoraat en adviseurschap niet
langer konden vereenigd blijven wilde hij
niet zelf beslissen, doch liet hij aan zijn
Bisschop over te zeggen welk offer moest
worden gebracht. En het offer van het pas
toraat moest worden gebracht. Hij heeft
het gebracht. Wij, zijn kapelaans, waren ge
tuige hoe geweldig het Qffer was dat hij in
Juni 1904 bracht in de kerk door hem ge
bouwd, voor het altaar waaraan hij zooveel
gebeden bad en zoo vurig voor zijn parochie
en voor zijn vereenigingen. Onder tranen en
diep ontroerd verliet hij zijn kerk en zijn
huis, om als Rector van St. Joannes de
Deo voortaan alleen adviseur te zijn. Al zijn
aandacht, heel de toewijding van zijn pries-
terziel concentreerde zich toen op de be
langen zijner bonden, en hij bleef zich ge
ven tot hij niet meer kon. Na een adviseur
schap van 17 jaren, in 1910, kwam dat
oogenblik; ik kan niet meer, ziedaar zijn
laatste woord in de Bondsvergadering ge
sproken. Nog twee jaren leefde hij gebro
ken maar overgegeven aan Gods Wil te
Soest in het huis zijner dierbaren. Toen
ging hij het loon ontvangen dat God zyn
getrouwen dienaar, die volhard had tot het
einde, zeker niet onthouden heeft.
„Uit het oog uit het hart" was by den
Volksbond ten opzichte van Mgr. Konings
niet van toepassing, 't Lag niet aan den
Bond dat zijn graf niet met meer eere
werd omringd. En in Amsterdamtoen
er in het Bestuur sprake kwam aan de le
den een bidprentje met portret als aan
denken te sohenken, heeft dat Bestuur een
zeer practisch besluit genomen, en het be
drag daarvoor benoodigd vastgelegd om uit
de vruchten er van jaariyks in de maand
Maart een Hoogmis voor zijn zielerust in
zyn dierbare Magdalenakerk te doen op
dragen. Die Hoogmis ziet ge nog altijd door
óe mannen van de oude garde, deelgenoo-
ten van zyn arbeid, getuigen van zijn on
baatzuchtige liefde voor den Bond, trouw
bygewoond, want zy vergeten hem nooit.
Doch ook dezen zullen verdwijnen, maar,
De in ons bisdom zoo welbekende Ned.
R. K. Volksbond, die in het verleden een
stut en steun voor ons katholieke leven is
geweest en ook in den tegenwoordigen tyd
als een hecht bolwerk stóAt in den stryd
tegen ongeloof en revolutie, viert zyn veer
tigjarig bestaansjubileum.
Deze gebeurtenis is voor de redactie een
ongezochte gelegenheid geworden om eens
extra de aandacht op deze voortreffehjke
vereeniging van voortreffeiyke katholieken
te vestigen. Tot onze groote vreugde hebben
vele katholieken met klinkende namen zich
bereid verklaard onze poging te ondersteu
nen. wy brengen hun daarvoor oprecht
dank.
Door hun medewerking is dit nummer een
geschiedenisbeschrijving van den bond ge
worden en bezit alzoo historische waarde en
bovendien een blijk van waardeering voor
het werk van den Bond.
De welbekende kunstenaar Herman Moer
kerk heeft een sprekenden kop, die ook in
artistieken zin aan alle eischen voldoet, voor
onze feestpagina's geteekend. Bovenaan
prykt het glorieus devies van den Volks
bond: „Voor God en Kerk, Vorstin en
Land", in de hoeken de portretten van wy-
len Willem Passtoors en den gevierden gees
telijken adviseur Mgr. Konings z.g„ in het
midden het wapen van onzen onvergeteiy-
ken bisschop mgr. A. J. Callier, die den
Voiksbonders gedurende het geheele be
staan der vereeniging zoo'n warm hart
toedroeg, aan de zijkanten de wapens van
Amsterdam en Haarlem.
Met dit nummer, dat tevens een geluk-
wensch inhoudt, roepen wü den jubileum-
gangers een hartelijk welkom in St. Bavo's
veste toe
hopen wy, om zich te gaan verheugen in
zyn glorie by God. Overeenkomstig, 's Hee
ren eigen woord „wat gy aan de minsten
der Mynen gedaan hebt, hebt gy aan Mij
daan," mogen wy vertrouwen dat die glorie
groot zal zyn.
Amsterdam, 26 Mei 1928.
door L. H. van Roojjen, voorzitter
den Ned. R. K. Volksbond,
Tusschen belde jaartallen ligt een tydvak
van buitengewoon groote beteekenis voor de
ontwikkeling en erkenning van het Neder-
landsche Katholieke Volk, zoowel op gods
dienstig als op sociaal-economisch en poli
tiek terrein.
Het toen oppermachtig liberalisme, waar
van de kopstukken zich bescheideniyk het
denkend deel der natie noemden, duldde
geen Katholiek naast zich.
wy telden niet mee en waren alleen goed
om belasting te betalen. Ais eenlingen lie
pen wij rond, onmachtig om ons te doen gel
den. Het slechtst was er de arbeider aan toe,
die op de meest menschonteerende wyze
werd geëxploiteerd.
Geen wonder dat het in die dagen opko-
mend socialisme zich snel verbreidde, en
ook onder de Katholieke arbeiders groote
geestelijke verwarring dreigde aan te rich-
Was er dan niemand, die het aandurfde
om daartegen den stryd aan te binden? Ja,
eindelyk, nam een man, door en door katho
liek, in de hoofdstad het initiatief. Het was
alsof hy reeds had gehoord het woord, dat
senile jaren later als een bazumstoot uit
Leo's XIII mond over de wereld zou schal
len, het middel dat verweer en betering in
hield, Katholieken Vereenigt UÜ
Willem Passtoors z.g., zyn naam zij hier
met eere en dankbaarheid genoemd, sticht
te, gesteund door tal van Katholieken, den
Nederl. Roomsch-Katholieken Volksbond
onder hooge goedkeuring van den Bisschop
van Haarlem Mgr. Bottemanne z.g„ die Pas
stoors aanmoedigde met deze woorden:
„Ik ben gaarne bereid myn goedkeuring
aan Uwe plannen te hechten en ook myn
krachtigen steun en medewerking te verlee
nen. Ik verklaar u zelfs, dat Nederland op
U wacht, maar dan niet een vereeniging om
feest te vieren alleen, maar een vereeniging,
die zich zal beyveren de arbeiderstoestanden
te verbeteren en onze menschen te waar
schuwen tegen de dwalingen van het Socia
lisme".
Dat Mgr. juist had gezien dat Nederland
wachtte, bleek wel uit de snelle vlucht, die
de jonge Bond nam, en zich niet alleen be
paalde tot het diocees Haarlem, maar af-
deellngen vestigde, o.a. te Amersfoort, ea
