DE WAERELD ROND
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WOENSDAG 13 JUNI 1928
BLADZIJDE 1
TWEEDE BLAD
«««#«11
««III,»,
hmm
HET MYSTERIE VAN KASPAR HAUSER
Het Is nu reeds 100 jaar geleden, dat de
geheimzinnige jongeling, die bovengenoem-
den naam droeg, op een goeden morgen op
de markt van Neurenberg verscheen. Hij
zag er onverzorgd en eenigszins lijdend uit
en deed schuw, alsof hij nog nooit onder de
menschen geweest was. De merkwaardige
jongen werd door de politie opgepakt en voor
den burgemeester gebracht. Tot zijn verwon
dering bemerkte deze, dat de ongeveer 16-
jarige knaap, niet meer ontwikkeling had.
dan van een kind van zes jaar; wie hij was
wist hij zelf niet. Alles wat hij zich kon her
inneren van zijn vroegste jeugd, was een
donkeren kerker, waar hij door 'n man, dien
hij bijna nooit zag, gevangen werd gehouden
Eenige dagen geleden kwam deze op een
nacht bij hem, bond hem een een blinddoek
voor en voerde hem weg.
Hij raakte buiten kennis en toen hij bij
kwam. bevond hij zich alleen in de buurt
van Neurenberg. In zijn gordel was een brief
gestoken, waarin een aanbeveling stond aan
den ritmeester von Wessenig, om hem als
soldaat aan te nemen.
Dit is in het kort de geschiedenis, die bur
gemeester Binder van den jongen hoorde en
die al heel romantisch klonk.
Geen wonder dan ook, dat de geschiet.-1
nis van den jongen spoedig overal bekena
was.
Nadere opheldering van het mysterie kon
"«titer niemand geven en zelfs een door den
koning uitgeloofde beloonipg van 10.000,
voor iedereen die iets kon mededeelen over
den jongen, had niet de minste uitwerking.
De belangstelling van het publiek verflauw
de ondertusschen niet. Integendeel. Tot ver
over Duitschlands grenzen werd het geval
besproken. Al gauw ging het gerucht rond.
dat Kaspar Hauser yan hooge geboorte was,
dat hfj zelfs een vorstenzoon was, dien men
om een ander lid van zijn geslacht op den
troon te brengen, trachtte te doen verdwij
nen. Hoe het echter ook zij, Kaspar Hauser
voer wel bij dezen staat van zaken.
De Neurenbergsche professor Daumer nam
den jongen op in zijn huis en bracht hem
de noodige kennis bij. In het begin was hij
zeer leergierig en maakte verbazingwekken
de vorderingen. Hoe meer hjj echter de bij
zijn leeftijd passende kennis verkreeg, des te
geringer werd zijn ijver. De voornaamste
families noodigden hem uit op feesten en
diners; vooral een zekere lord Stanhope,
zen Engelschman, interesseerde zich bijzon
der voor hem. Hij overlaadde Kaspar met
geschenken en beloofde hem reizen naar
Italië en Engeland. De groote rechtsgeleerde
v. Teuerbach was vast overtuigd van Hausers
aanspraken op den troon en probeerde de
zaak voor het Beiersche hof te brengen.
Alles zag er dus rooskleurig uit voor den
vondeling; maar toen de toestand het gun
stigst was, kwam er verandering.
Op een kwaden dag stierf v. Feuerbach
onverwacht; lord Stanhope wilde plotseling
niets meer met zijn beschermeling te maken
hebben.
Het onderzoek van het gerechtshof was
toen nog in vollen gang en Kaspar werd
tusschen hoop en vrees geslingerd. Toen, op
een donkeren Decemberavond werd hij ster
vend zijn huis binnengedragen. Met moeite
wist hü nog uit te brengen, dat een vreem
deling hem met een dolk in zijn borst ge
stoken had en na eenige snikken eindigde
hij zijn jonge leven, even raadselachtig en
droevig, als het begonnen was. Hiermee was
de zaak echter nog niet van de baan; nu be
gon het onderzoek eerst goed en ernstiger
dan vroeger. Alle mogelijke en onmogelijke
documenten werden nagesnuffeld, maar de
oplossing van deze uit crimineel en velerlei
ander oogpunt interessante geschiedenis is
heden ten dage nog niet opgelost. Onder
tusschen was er aan hypothesen geen ge
brek. Geleerden, kunstenaars en journalis
ten hebben verschillende theorieën bedacht
en verdedigd; was hjj geen fantast, een leu
genaar, een mishandelde vorstenzoon, of een
gewone oplichter?
Het laatste lijkt niet waarschijnlijk, zijn
droevig einde in aanmerking genomen.
Kwam hij werkelijk uit een onderaardschen
kerker? Het geneeskundig onderzoek heeft
uitgewezen dat dit zeer wel mogelijk was.
Waren er nog andere redenen, dan het ver
lang om een koningskroon te dragen, om het
kind te verbergen? Misschien was hij achter
lijk in zijn prilste jeugd veronderstelden an
deren, zooals in sommige vormen van De
mentia praecox wel voorkomt en was dit
mettertijd beter geworden. De familie wilde
wilde met den Idioten erfgenaam niets te
maken hebben redeneerde men verder en
trachtte op de bovenbeschreven schande
lijke rnanïpr van het kind af te komen. Maar
dan staat men weer voor het raadsel van den
moord..
Wij kunnen dan ook dit geval gevoegelijk
onder de onopgeloste mysteriën van vroe
ger tijden rangschikken.
EUROPA-AMERIKA
Een Amerikaansch journalist Edgar A.
Mowrer, zoo juist van zijn studiereis in de
U. S. A. teruggekeerd, gewaagt enthousiast
in zijn blad over de Amerikaniseerlng van
het oude Europa, welk proces met vaste
schreden een hoogtepunt gaat bereiken. Op
het Europeesche continent wordt geen En-
gelsch meer, doch Amerikaansche gesproken.
De massa aapt de Amerikanen in alles na.
Zelfs de boeren en boerinnen, schrijft hij,
imiteeren onze Amerikaansche filmsterren.
De oude beschaving wordt overal met voeten
getreden, ze gaat allengs verdwijnen. Bij de
Europeesche vrouwen zijn wij bijzonder goed
gezien, want zij zien in Amerika een land,
waar de vrouw meer dan elders met den
man op een zelfde trap van beschaving staat.
De Amerikaansche leeningen kunnen on
mogelijk volteekend worden, want Europa
heeft er in 't geheel geen geld voor. Wat
betaald wordt zal ons toekomen in den
vorm van waren. De Amerikanen zullen
weldra in het bezit zijn van een groot deel
van Europa. In het commissariaat der groot-
industrieele ondernemingen hebben vele
Amerikanen reeds zitting en in het Euro
peesche bankwezen oefenen we een mach
tigen invloed uit.
Men zou bevreesd worden voor den Ame-
rikaanschen invloed in Europa, wanneer deze
tirade niet zoo sterk naar bluf rook. Edgar
Mowrer zal, als meer van zijn landgenooten,
een vlugge en oppervlakkige trip door Euro
pa gemaakt hebben, en dan heel gewichtig
spreken van: een studiereis.
De vijfde kolom
RECLAME
Met evenveel recht als deze eeuw de eeuw
van het kind genoemd wordt, kan zij de
eeuw van de sport heeten (sport tusschen
aanhalingsteekens,) de eeuw van de ontwik
keling der pers, de eeuw van Versailles en
der vredespogingen, de eeuw van het vlieg-
wezen, de eeuw van de zijden sokken, de
eeuw van de uitbreidingsplannen, de eeuw
van de asphalteering, de eeuw van de film
sterren, de eeuw van de smakeloosheid. De
eeuw ook van de reclame. Voor reclame legt
de zakenman beslag op de helft van de cou
rant, heeft hü een lichtbak-industrie in de
wereld gebracht, maakt hij electrische cen
trales en straatverlichting van gemeentewege
vrijwel overbodig, laat hij neon-buizen fa-
briceeren ën transparanten, laat hij huizen
verbouwen omdat huizen-in-verbouwings-
periode steeds omheind worden door een
schutting welke uitnemend voor reclame ge
schikt is, ontsiert hij ieder stadsbeeld met
allerlei leelijke poppen en meters-hooge let
ters, legt hij beslag op blinde muren, viaduc
ten, transformatorzuilen en ruiten van trams
jen treinen, bouwt hij zeer hooge en zeer
leelijke stellages langs spoorlijnen in de bin
nenlanden van Limburg en Friesland, eischt
hij feestgidsen en programmaboekjes voor
zich op. Voor reclame geeft hij sprookjes
boeken uit,, geeft hij aan sierkunstenaars en
kunstnijveraars mooie opdrachten, richt hij
postagentschappen en girokantoren in zijn
magazijnen in, geeft hij gratis vulpotlooden,
eetserviezen, sigarettenkokers, pijpen, pop
pen, ballonnetjes, vlaggen, abonnementen
op geïllustreerde bladen en tijdschriften,
vrijkaarten voor tooneel en revue, reisbil
jetten voor een uitstapje naar Z^tsgrland
of de Ardennen. Voor reclame geeft hij zak-
spiegeltjes, een kaptafel-in-étui, een vulpen
voor tienvoudig gereduceerden prijs, asch-
bakken, lepels en vorken, reductie-bonnen
voor een boek of een schouwburgvoorstelling;
zijden zakdoekjes, schilderijen, kalenders.
Voor reclame houdt men verbouwings-uit-
verkoop, demonstreert in een étalage hos
men op de juiste manier moet houtsnijden
batikken, theezetten, raffia vlechten, kousen
mazen en borduren. Voor reclame organiseert
men allerlei reisjes, excursies en honderd
en een prijsvragen, waaraan iedereen gratis
kan deelnemen en kans heeft op een prijs
van zooveel duizend gulden, mits men een ze-
ker aantal bonnen overlegt van een ze kei
artikel, waaruit waardeering voor zekers
kwaliteiten van dat artikel blijkt. Voor re
clame organiseert men tentoonstellingen en
bouwt ververschingstenjes op fancyfairs; voos
reclame geeft men landkaarten en adres
boeken uit en stoffeert men tunnels van
spoorwegstations met velerlei lichtende pop
pen, pakjes margarine, tandpasta, meube
len, landschappen, tennisraketten, plakmid
delen, fototoestellen en tafelkleeden. Vooi
reclame bedenkt men karakteristieke platen
en vindt men slagwoorden uit. Voor reclams
worden enorme sommen op iedere bedrijf-
begrooting uitgetrokken.
En toch beweert iedere zakenman dat zijn
artikel geen reclame noodig heeft, voor zitf
zelf spreekt.
PRETTIGE WERKKRING
De inspecteur bracht een bezoek aan ees
dorpschool en vroeg den onderwijzer:
Hebt u anormale kinderen in us
klasse?
Ja luidde het antwoord, twee hebbe
goede manieren.
De Berlijnschc ingenieur Budig heeft een zeilboot geconstrueerd, waarbij draagvlakken van vliegtui
gen als zeilen worden gebruikt. De zeilen kunnen naar iedere windrichting geplaatst worden.
Een Amerikaansch stadhuis. Een foto
genomen tijdens de tawjjdlngsfeesteljjk-
heden van het nienwe stadhuis van
Los Angelos (Californië). Het gebouw
heeft 25 millioen gulden gekost; de
toren is 135 M. hoog.
Zuster Maria Egbertha (mej. A. D.
Verbeek te Haarlem) viert beden te
Scheveningen haar gouden klooster-
jubileum.
geheele stad gevierd en trok o.a. een groote optocht
door Lier. Hierboven de versierde Herderstraat, waar
de jubilarissen wonen, en Goliath met vrouw en
kindertjes, in den optocht.
Feest in de stad van Felix Timmermans. In Lier,
in dezelfde straat waar de bekende Vlaamsche
schrijver Felix Timmermans woont, werd het gou
den huwelijksfeest gevierd van Netteke Verstraeten.
Naar Vlaamsche gewoonte werd het feest door de
In New-York stortte de tunnel in van een in aan
bouw zijnde ondergrondsche trambaan. Een gewel
dig gat werd in den grond geslagen en drie onbe
woonde huizen werden verwoest. Het ongeink ge
beurde 's nachts; een 10-jarige jongen werd helaai
gedood.
De huizen in den hoek van den Zuiddijk te Zaandam zijn door de gemeente aangekocht. Zij zullen
worden gesloopt om een beteren doorgang naar de Oostzijde te maken.
Op jacht naar roem. De Amerikaansche leger-vlie-
ger Wllmcr Stuitz is de zooveelste navolger van
Lindbergh, die een poging gaat wagen voor een
Oceaanvlucht van Halifax naar Londen.
"X
