Binnenlandsch Nieuws
Rechtszaken
Luchtverkeer
EEN ONTWERP-WEGENWET
INGEDIEND
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WOENSDAG 20 JUNI 1928
Mr. D. Fock 70 jaar
De onbewaakte overwegen
De kolonie „de Ploeg'
Alg. Landsdrukkerij
Wat de Centrale Commissie
voor de filmkeuring deed
De verbinding tusschen
Schiermonnikoog en den
vasten wal
Wat kost een fiets?
KUNST EN KENNIS
M uziekbespreking
De materie der tolheffing behoeft noodzakelijk
wijziging om te komen tot geleidelijke
afschaffing van tollen
Inhoud van Tijdschriften
De ontvangst der Duitsche
Oceaanvliegers te Bremen
Een Oceaanvlucht met het
nieuwe Zeppelin-luchtschip
Na de geslaagde Oceaanvlucht
Bij het landen over den kop
geslagen
DE STRAFZAAK DER
VEENDAMMER
HYPOTHEEKBANK
Behandeling voor de rechtbank
te Amsterdam
GEMENGD NIEUWS
Tragisch
Overreden en gedood
Wat verdwijnen gaat
Vervalschte postwissels
Ernstig gevolg van een
verwonding
Kwajongenswerk
Eigen schuld
Het ernstig mitrailleur ongeluk
te Budel
Het welkom
De Oud-Gouvemeur-Generaal van Ned.
Indië, oud-minister mr. D. Fock vierde giste
ren zijn 70sten verjaardag.
Van zeer vele zijden ontving de jubilaris
gelukwenschen en andere blijken van sympa
thie. Een groot aantal bloemstukken werd
den Jubilaris te zijnen huize toegezonden.
Onder de telegrafische gelukwenschen was
er een van Prins Hendrik, afgezonden uit
Bremen, een van den G. G. van Ned. Indië;
voorts van leden van den Raad van Ned.-
Indië, van den raad van departementshoof
den, van den voorzitter en 31 leden van den
Volksraad, van den gouverneur van West-
Java, van de directie der Javasche Bank enz.
Ook uit alle deelen van Nederland gewerden
den zeventig-jarige schriftelijke en telegra
fische gelukwenschen.
De officieele huldiging geschiedde gister
middag in „De Twee Steden" te 's-Graven-
hage.
Daar hadden zich vele autoriteiten verza
meld.
Hier sprak jhr. mr. H. A. v. Kamebeek,
Commissaris der Koningin in Zuid-Holland
een rede uit, waarin hü de geheele loopbaan
van mr. Fock schetste.
In t bijzonder prees spr. daarbij het élan,
waarmede mr. Fock zich steeds te midden der
moeilijkheden, die ook hem niet bespaard
bleven, voortbewoog. Spr. bood den jubilaris
namens alle aanwezigen hartelijke gelukwen
schen aan en voegde daaraan den wensch toe,
dat het den jubilaris gegeven moge worden,
gewaardeerd en geacht, voor velen een vraag
baak, een reserve van inzicht en rijpe erva
ring nog menig Jaar in geluk en gezondheid
op zijn nuttig en welbesteed leven terug te
zien.
Jhr. Sickinghe bracht namens H. M. de
Koningin den jubilaris H. M.'s gelukwen
schen over.
In zijn antwoord op de rede van Jhr. Mr.
van Karnebeek zeide Mr. Fock er dankbaar
voor te zijn, dat aan het verledene nog eens
herinnerd werd.
Sprekend over Indië legde spr. er den na
druk op, dat, wanneer de regeering voort
gaat te arbeiden voor Indië op onbaatzuch
tige wijze, de nationalistische stroomingen
verdwijnen zullen en men zal gaan inzien,
dat de band tusschen Nederland en Indië
niet verbroken kan worden.
Men begaf zich vervolgens naar een der
aangrenzende zalen, waar gelegenheid was
mr. Fock en zijn echtgenoote persoonlijk ge
luk te wenschen, waarvan een zeer druk ge
bruik werd gemaakt.
Het uitvoerend comité voor de huldiging
van mr. Fock heeft hem des avonds in het
Palace-Hotel te Scheveningen een feest
maaltijd aangeboden.
Verschillende sprekers hebben tijdens
dezen maaltijd het woord gevoerd.
De minister van Koloniën, dr. Koningsber
ger, wijdde in het bijzonder een woord aan
de laatste fase in de verloopen 70 jaren van
dsn jubilaris, het gouverneur7generaalschap
van mr. Fock. Spr. bracht in herinnering
hoe dat gouverneur-generaalschap in 1921
onder moeilijke omstandigheden werd aan
vaard. Nederlandsch-Indië, had in de don
kere jaren van den oorlog ver boven zijn
kracht moeten leven; dat moest in de eerste
plaats in orde worden gemaakt. Bovendien
was de conjunctuur der wereldmarkt toen
niet gunstig voor de Indische producten. Het
was een ondankbare taak, die den heer Fock
wachtte: het mes in de begrooting zetten;
het was een bovenmenschelijke taak: vijf
jaren moeten weigeren wat menzoogaarne
zou toestaan en vijf jaar neen te moeten
schudden met het hoofd, terwijl het hart
„ja" zeide. Had mr. Fock niet meer gedaan
dan dat, dan zou Nederland toch hem daar
voor grooten dank schuldig zijn.
Het ongeluk bij Nootdorp
Het Tweede Kamerlid, de heer Krijger,
heeft den Minister van Waterstaat ge
vraagd, mede te deelen:
of dezer dagen op den onbewaakte» over-
we.g bij Nootdorp een ongeval heeft plaas
gehad;
of het uitzicht ter plaatse slecht is;
of het ongeluk vermoedelijk zou zijn voor
komen, indien daar een afsluiting met hoo
rnen ware geweest.
Mishandeling door marechaussées?
Het Tweede Kamerlid, de heer Van der
Waerden, heeft den Minister van Justitie
de volgende vragen gesteld:
Is de Minister bereid, mede te deelen, of
het onderzoek naar de mishandeling van
kolonisten te Best, by Eindhoven, door
marechaussées toegezegd by de beantwoor
ding van vragen op 3 Augusus 1927
bereids is geëindigd?
Indien dit onderzoek beëindigd is, is de
Minister dan bereid overeenkomstig zyn
in de Memorie van Antwoord van hoofdstuk
IV der Staatsbegrooting 1928 gegeven be
reidverklaring de resultaten van bedoeld
gerechteiyk onderzoek mede te deelen?
Indien de beschuldiging van ruw en
vyandig optreden tegen vreedzame kolonis
ten, tot mishandelens toe, geheel of ten
deele juist gebleken is, welke maatregelen
zyn dan door den Minister genotnen, of
welke maatregelen zullen genomen worden,
om de schuldigen te straffen, teneinde het
vry en vreedzaam wonen dezer kolonisten
te waarborgen?
gemaakten gemiddelden prijs voor een rijwiel
met banden.
De verkoopspruzen der fabrieken waren:
1919 128.60 per stuk
192 1113.80 per stuk
1922 88.90 per stuk
1923 75.40 per stuk
1924 69.40 per stuk
1925 62.60 per stuk
1926 61.10 per stuk
1927 54.90 per stuk
Tot directeur van de Algemeene Lands-
drukkery is benoemd de heer L. G. Kort-
huis uit Luik.
In het tydvak van 4 t.m. 16 .Juni heeft de
Centrale Commissie voor de filmkeuring ge
keurd 77 films lengte 60.078 M. Aangebracht
zijn 11 coupures in scènes en titellijsten.
Toegelaten A (voor alle leeftijden) jour
naals, actualiteiten, sport, industrie, reclame,
landen en steden, dieren, propaganda e.d.,
53 films, lengte 20.253 M., kleine films (1 a
2 acten) meest komisch, 7 films, lengte 3757
M. Hoofdnummers (groote films) 4 films,
lengte 10.756 M.
Toegelaten B (boven 14 jaar): hoofdnum
mers (groote films) 5 films, lengte 8868 M.
Toegelaten C (boven 18 jaar) 1 weten-
schappeiyke film. lengte 1154 M., kleine films
(1 a 2 acten) 1 film, lengte 626 M. Hoofd
nummers (groote films) 6 films, lengte
14.664' M.
Reclame gekeurd: 512 litho's, alle toegela
ten 2602 foto's, niet toegelaten 19.
Op de vragen van den heer Hiemstra be
treffende de verbinding tusschen Schiermon
nikoog met den vasten wal antwoordde de
Minister van Waterstaat:
Het is den Minister bekend, dat by een
deel van de bevolking van Schiermonnikoog
eenige teleurstelling bestaat over de zomer
dienstregeling van het veer; naar hü meent,
worden deze gevoelens echter niet alge
meen gedeeld.
Het betreft hier de vraag, wat beter is:
een dienstregeling, welke aansluit op de
treinverbindingen aan den vasten wal of
een, welke voornamelijk met het tij rekening
houdt. De nieuwe dienstregeling rekent in
hoofdzaak met eerstgenoemd belang en is
eerst na zorgvuldig overleg met verschillende
belanghebbenden vastgesteld. Juist door de
boot op verschillende treinen te doen aan
sluiten, zal het vreemdelingenverkeer eerder
worden bevorderd dan bemoeiiykt. De nieuwe
regeling schijnt uit een algemeen verkeers-
belang verkiesiyk.
Inderdaad zal het niet steeds mogeiyk zyn
aan den steiger aan te leggen, doch tegen
over het wat minder gerief staat dan een
langere periode, gedurende welke het ver
keer bediend kan worden. Het voornemen
bestaat om na afloop van dit seizoen te doen
nagaan, of wellicht op eenigerlei wyze nog
verbetering in de veerverbinding kan worden
aangebracht. Men moet echter niet uit het
oog verliezen, dat ten gevolge van het on
diepe water wel nimmer de toestand zal
kunnen worden bereikt, dat een veerboot
onder alle omsandigheden aan den steiger
kan aanleggen, en men zal dan by winst in
tijdsduur anderzijds eenig verlies in gemak
zich moeten getroosten.
Een statistiek met sprekende cyfers
De totale productie aan ry wielen der rij-
wielfabrieken is in 1927 biykens het jongste
maandschrift van het Centraal Bureau voor
de Statistiek opnieuw belangryk gestegen.
Vergeiyking van de productie der fabrieken
welke zoowel in 1926 als in 1927 gegevens
verstrekten, doet zien, dat de productie met
byna 20 pCt. is toegenomen.
De statistiek stelt vervolgens in staat na
te gaan hoeveel rywielen gedurende de laat
ste jaren in Nederland voor binnen- en bul-
tenlandsch gebruik ter beschikking zyn ge
komen.
Ziet hier de cyfers:
1922 108.700 stuks
1923 112.700 stuks
1924 129.800 stuks
1925 203.900 stuks
1926 257.200 stuks
1927 301.100 stuks
Of de toeneming der productie, en de zoo
sterke styging van het aantal afgeleverde
rywielen in gelijke mate aangeeft de renta
biliteit der bedryven, wagen we, aldus voegt
het „Vad." er aan toe, te betwijfelen, na ken
nisneming van den door de rijwielfabrieken
„Op ter Olympiade", propaganda-
marsch voor de 9e Olympiade.
Woorden van Joh. P. Koppen, mu
ziek van Gerrit van Weezel.
Uitgave N.V. Uitgevers My. „Haer-
Icm".
Wat wordt er al niet ter verheeriyking der
Olympiade gefabriceerd! Postzegels, dassen,
sigaren, limonade, drops, cakes, kaas enz. enz.
Waarom ook niet gecomponeerd? Hier eens
'n marsch.
Het verwondert ons, dat de thans in zwang
zynde dansvormen (waarvan juist wordt be
weerd, dat ze van Zuid-Amerikaansehen oor
sprong zijn!), nog niet becomponeerd zijn ter
eere van het wereldsportfeest en de Zuid-
Amerikaansche favorieten
Of deze marsch zyn weg zal vinden of reeds
gevonden heeft, wy kunnen het niet zeggen,
wy verkeeren niet in sportkringen, waar te
vens de edele zangkunst wordt beoefend.
Volgens onze meening, is hij gezien de ar
tistieke waarde, niet geschikt als populair lied.
Is hy dan zooveel minder dan de doorsnee-
gelegenheidsmarsch? Geenszins. Misschien
nog wel beter. De populariteit loopt trouwens
niet parallel met de artistieke waarde (b.v.
.Hittepetit" Maar aan een volkslied moeten
toch ook eischen worden gesteld. Op de eer
ste plaats een goede accentueering van het
woord.
Hier zyn b.v. ter wille van markante syn
copen in de melodie, de klemtonen aldus ge
worden: „Weg met verschil tusschen rang
en stand".
Ook van een maatverdeeling als by „waar
allen kameraden", op „waar" een heele maat
en „allen kame-" te zaam een maat, zyn wij
geen voorstanders. En dwepen met een tekst:
„Iedersnakt naar den strijd" en „naar
Neerlands eerste Vestvindt men Hol
land op zijn best!" kunnen we absoluut niet.
(Intusschen is dat „op zyn best" niet geheel
in vervulling gegaan).
De druk is goed en het titelblad spreekt!
Dat zyn tenminste goede verdiensten!
O. K.
Thans zyn ingediend twee ontwerpen van
wet tot: lo. vaststelling van voorschriften
omtrent openbare wegen; 2o. wyziging van
artikel 2 van de Waterstaatswet 1900.
Omtrent het wetsontwerp tot vaststelling
van voorschrifen omtrent openbare wegen,
zij het volgende vermeld:
Met het wegenrecht liet de wet zich tot
dusver weinig in. De Mem. van Toelichting
geeft een opsomming van de desbetreffende
wetsartikelen en voorschriften. Wat de wet
gever overliet, trokken in de eerste plaats de
provincie en de gemeenten zich aan.
Zonder al te groote onnauwkeurigheid kan
men zeggen, dat een groot deel van het
huidige wegenrecht naast provinciale en
gemeentewet berust op provinciaal regle
ment en gemeenteverordening.
Strekking van dit wetsontwerp is niet om
in beginsel met het bestaande te breken.
Waar het huidige stelsel van decentralisatie
een bevredigende regeling bracht, bestaat
geen grond om daarvoor in de plaats te stel
len één alles omvattende regeling bij de wet.
Op menig punt intusschen bestaat thans
in het wegenrecht leemte of onzekerheid.
Zoo ontbreken de noodige wettelijke voor
schriften, die het ontstaan en te niet gaan
van de openbaarheid der wegen beheer-
schen. Welke gevolgen de openbaarheid
medebrengt voor dengene, die krachtens
privaatrecht rechthebbende op den weg is,
is nu onzeker. In de gevallen, waarin de
omstandigheid, dat de onderhoudsplicht van
een openbaren weg bij een particulier berust
aan verbeteringen in den weg blijkt te staan,
is de overheid aangewezen op het treffen
van een schikking met den onderhouds
plichtige, ten ware zij er van wil afzien hem
aan de nakoming van zijn onderhoudsplicht
te houden. Tot afkoop dwingen kan zij den
onderhoudsplichtige niet. De kracht van de
leggers van openbare wegen mist thans den
onontbeeriyken wettelijken grondslag. De
materie der tolheffing behoeft noodzakelijk
wüziging, om te komen tot geleidelijke af
schaffing van tollen. In de praktijk bleek de
wenscheliikheid van eene weinig omslach
tige regeling, ten einde te geraken tot ont
eigening van openbare wegen zelve en van
den grond benoodigd voor den aanleg en de
verbetering van die wegen.
Zonder onnoodig ingrijpen in het be
staande moet de wetgever de leemten aan
vullen. Het stelsel der voortgestelde regeling
is daarmede gekenschetst. Niet eene codifi
catie van het wegenrecht in rijn geheel,
maar eene regeling van de punten, waarop
wettelijke voorziening onontbeeriyk of ge-
wenscht is gebleken.
De wet is uitsluitend van toepassing op
openbare wegen. Onder wegen worden in
deze wet mede verstaan: voetpaden, rywiel-
paden, jaagpaden, dreven, molenwegen,
kerkwegen en andere verkeersbanen voor
beperkt gebruik; bruggen.
Onder waterschappen worden in deze wet
begrepen veenschappen en veenpolders.
Onder rechthebbende wordt in deze wet
verstaan de rechthebbende krachtens bur-
geriyk recht.
Alleen voor openbare wegen geldt de voor
gestelde regeling. Daaronder begrijpt zy niet
die wegen, welke slechts daarom voor een
ieder toegankelijk zpn, omdat de rechtheb
bende in den regel de eigenaar het
publiek niet weert. Het kan nuttig of noodig
zijn mede ten aanzien van zulke wegen voor
schriften te geven in het belang van de
veiligheid van het verkeer. De strekking van
dit ontwerp echter brengt beperk mg mede
tot die wegen, die meer duurzaam de belan
gen van het openbaar verkeer dienen, zoo
dat het publiek daarover verkeert niet
slechts bij gedoogen van den eigenaar, doch
als daartoe gerechtigd.
De tolheffing
Reeds geruimen tyd verzet zich de open
bare meen'ng tegen de wegtollen, die veelal
uit een tijd stammen, waarin het verkeer nog
niet zulk een vlucht had genomen, als tegen
woordig het geval is. Vooral bij de behande
ling van de Wegenbelastingwet is van vele
zyden op afschaffing, althans aanmerkelyke
beperking dier tollen aangedrongen. Aan de
in die richting geuite wenschen zooveel
mogelijk toegemoet te komen, is mede het
doel van het ontwerp. Alle bestaande tollen
terstond te doen vervallen is noch mogelijk
noch gewenscht. Echter beoogt het ontwerp
wel te bevorderen, dat de tollen geleidelpk
tot het verleden zullen gaan behooren.
Immers vooreerst bepaalt het, dat geen
tolheffingen van kracht zijn dan die, welke
vóór de indiening van het voorstel tot deze
wet zyn ingesteld. Voorts bepaalt art. 54:
De bij concessie of octrooi of andersz'ns
verleende rechten tot tolheffing kunnen bij
Kon. besluit of bij een besluit van de Staten
der provincie of van den raad der gemeente,
waarbinnen de weg waarop de tol wordt ge
heven, is gelegen, onder Kon. goedkeuring,
worden vervallen verklaard,-
Een zoodanig besluit is niet van kracht,
dan nadat overeenkomstig de bestaande wet
telijke bepalingen te dezen, het onderhoud
van den weg waarop de tol wordt geheven,
onderscheidenlijk ten laste van het Rijk, de
provincie of de gemeente is gebracht.
Degene, wiens recht tot tolheffing wordt
vervallen verklaard, heeft recht op schade
vergoeding van het Ryk, de provincie of de
gemeente, al naar gelang het vervallen ver
klaren geschiedt bij Kon. besluit, van de
Staten der provincie of van den Raad der
gemeente. Het bedrag der schadevergoeding
wordt, tenzij bij minneiyke schikking daar
omtrent is overeengekomen, door den be
voegden rechter bepaald.
De bepalingen van dit artikel doen niet
te kort aan bestaande bepalingen krachtens
welke rechten tot tolheffing eindigen of
kunnen worden beëindigd.
Volgens de Mem. v. Toelichting zullen zich
slechts in enkele gevallen moeiiykheden
voordoen, nameiyk daar, waar hooge tolop-
brengsten werden genoten. Doch het schijnt
den wetgever aangewezen, dat de publieke
lichamen alsdan trachten elkaar de hand te
reiken. Ook uit de opbrengst der wegenbe
lasting zal bijgedragen kunnen worden.
„Onze Mededeelingen", corres
pondentieblad der R.-K. Organis
ten en Directeurenvereeniging.
Redactie: Ramplaan 21, Overveen.
No. 3 bevat o.a. het bericht, dat de aan
melding voor de examens, die in Aug. te
Utrecht worden gehouden, uiteriyk vóór
1 Juli moet geschieden by het secretariaat:
Nassaulaan 54 a, Groningen. Voorts eenige
artikeltjes over de jubilarissen: Corn. A. Ga-
leslpot, Utrecht, 60 jaar; Th. Beckers, Maas
tricht en P. Madlener, Eindhoven, beiden 25
jaar kerkmusici en In Memoriam „Willem
1 Heydt".
Een enthousiaste hulde.
Bremen vierde feest. Sinds de vroege
morgenuren, zoo meldt een W. B.-telegram
uit Bremerhaf en, heerschte gisteren in de
straten, waardoor de „Bremen"-vliegers zou
den trekKfen, de grootste drukte. Scholen en
groots bedryven waren gesloten, zoodat d'e
geheele bevolking de gelegenheid had de
vliegers te zien.
Uit de omgeving waren duizenden vreem
delingen toegestroomd. De straten vormden
een zee van vlaggen. Schoolkinderen en ver-
eenigingen met vlaggen trokken de met
dichte menschenmassa's bezette straten
door.
Te 10 uur kondigde de sirene van de „Co
lumbus" aan, dat de auto met de vliegers
zich in beweging had gezet.
Alle andere schepen namen dit sein over
en onder het geloei der sirenen en het ge
juich der menigte deden de Oceaan-vliegers
hun intocht.
Terwyl een twaalftal vliegtuigen boven de
stad manoeuvreerde, kwamen de auto's met
de vliegers aan, waar een eere-compagnie
van de ryksweer was opgesteld.
Terwijl de kerkklokken luidden, stapten
de vliegers uit den auto en werden op de
trap van het stadhuis door een vertegen
woordiger van het gemeentebestuur begroet.
In het stadhuis had vervolgens de offi
cieele ontvangst der vliegers plaats.
In de groote zaal van het raadhuis werden
de Oceaan-vliegers toegesproken door den
president van den senaat, burgemeester dr.
Donandt, dei de beteekenis van de ontvangst
der vliegers in de Vereenigde Staten naar
voren bracht en ieder der vliegers een groo
te gouden staatsmedaille aanbood met op
de voorzyde het Bremensche staatswapen
met het opschrift „Der Senat der freien und
Hansestadt Bremen" en op de keerzijde een
genius met de woorden „Dem Verdienste".
In den rand is de naam van den vlieger, die
de medaille ontvangt, geslagen met de woor
den „Erster Ostwest Ozeanflug", benevens
de data der vlucht en der thuiskomst.
De drie vliegers dankten bewogen voor de
hun bewezen eer.
Vervolgens bood de senaat hun en hun fa
milie een noenmaal in kleinen kring aan.
De Oceaanvliegers hebben den rijkspresi
dent verzocht het daarheen te leiden, dat de
voor hen in verschillende steden van
Duitschland belegde feesteiyke ontvangst
zoo eenvoudig mogelijk zal plaats hebben en
dat de eventueele hiervoor beschikbaar ge
stelde gelden aan de weldadigheid ten goede
zullen komen.
De rykspresident heeft dit verzoek door
gegeven naar het rijksministerie van ver
keer, dat het algemeen secretariaat is voor
de huldebetuigingen.
Reuter seint uit New York: De burgemees
ter van Longbeach heeft bekend gemaakt,
dat doctor Eckener, de Duitsche Zeppelin
bouwer het plan heeft, om het nieuwe Zep
pelin-luchtschip een non-stopvlucht te laten
maken van Friedrichshafen, waar het ge
bouwd wordt, naar Longbeach (Amerika).
De volgende maand zal de tocht onder
nomen worden.
Het verhaal met den tocht met de
Friendship
Gisteren zyn miss Earhart en haar gezel
len van de Oceaanvlucht te Southampton
aangekomen, nadat mist, wind en ruwe zee
het vertrek van Friendship uit Wales ver
scheidene uren hadden opgehouden. Zij wer
den te Southampton schitterend ontvangen
en miss Earhart werd by haar aankomst aan
land door den Mayor omarmd. Later vertrok
het gezelschap per auto naar Londen.
Omtrent het verloop van den tocht over
den Oceaan wordt aan het „Hbld." nog ge
meld:
Hoewel het oorspronkeiyk in de bedoeling
lag, een vlucht van New-Foundland naar
Southampton te maken, moest dit plan opge
geven worden, omdat het vliegtuig te zwaar
met benzine was geladen en niet op kon
stijgen.
Daarom moest een deel van de brandstof
uitgeladen worden, maar daardoor was het
onzeker,'ol Southampton „gehaald" kon wor
den.
Toen was Valentia (Ierland) als doel ge
steld. Maandagochtend om 10.15 meldde het
mailschip „America", dat de Friendship
tweemaal boven de boot had gecirkeld, die
toen 75 mijl uit de kust van Queenstown
was.
Daardoor wist men, dat de „Friendship"
dicht bij land was en omdat het vliegtuig
een Noordeiyken koers nam, scheen het, dat
richting werd genomen naar Valentia.
De volgende berichten wezen echter uit,
dat le machine de Iersche kust volgde, het
Sint, George kanaal overstak en laag vloog
langs de kust van Wales by het kanaal van
Bristol waarschünlijk op zoek naar een ge
schikte landingsplek.
Toen het watervliegtuig landde, was er nog
slechts 10 gallon brandstof aan boord. Mr.
Wilmer Stulz verklaarde, dat ze op de tweede
helft van den tocht veel last hadden gehad
van mist en regen.
„Het weer was 's nachts vreeselijk slecht.
We waren niet ongerust, maar het was niet
alles, om van half vijf 's morgens tot het
oogenblik dat we landden op ongeveer 400
voet blind te moeten vliegen.
We zagen Ierland niet en dachten, toen we
landden, dat we ongeveer bij Kaap Land-
send waren.
„We waren 20 uur en 40 min. in de lucht,
wat de omstandigheden in aanmerking ge
nomen, lang geen kwade prestatie is".
Ongeval op het vliegkamp „De Kooy"
Een luitenant gewond
Tydens de vluchten, die in den nacht van
Maandag op Dinsdag ten behoeve van oefe
ningen der zoeklichtafdeeling van de land
macht plaats hadden, is het marinevliegtuig
„Z. 16", van het vliegkamp „De Kooy" naby
Den Helder by het landen over den kop ge
slagen. Vlieger was de officier-vlieger 2e kl.
M. C. Moes, waarnemer de luitenant ter zee
le kl. C. A. Weemhoff. Laatstgenoemde ge
raakte ten gevolge van het ongeval licht ge
wond. Vermoedelyk heeft hy een schouder
blessure gekregen. Hij werd ter onderzoek
naar het Marinehospitaal overgebracht.
Zooals reeds in 't kort gemeld, heeft de
Amsterdamsche rechtbank gisteren de be
handeling van de strafzaak der Veendammer
Hypotheekbank voortgezet. Daarbij werd
als eerste getuige gehoord de heer N.
Meynema, oud-directeur van de Veendam
mer Hypotheekbank.
Deze getuige vertelde o.m van een verga
dering in Antwerpen, waarop de heeren
Lieberman, mr. Schürmann en mr. v. Gigch
aanwezig waren.
Vóór deze vergadering had getuige voor
de „Veendammer" zes en een hslve ton op-
geëischt, n.l. de opbrengst der verkochte
hypotheken. Toen de heeren daarop in Ant
werpen te zamen kwamen, deed mr. Schür
mann het voorstel, dat de getuige, die voor
de Veendammer Hypotheekbank optrad,
van Liebermann een ton zou ontvangen,
mits hij Liebermann dan ook nooit meer
zou lastig vallen.
De getuige vertelt voorts van de abnor
maal hooge salarissen, die de commissaris
sen van de „Veendammer" genoten, toen de
bank op 't punt stond te failleeren.
Er was zelfs een voorstel gedaan om den
president-commissaris een vergoeding toe
te kennen van 500 per maand.
De honoraria, die aan de advocaten wer
den uitbetaald, waren zeer hoog.
Mr. Schürmann kreeg 'n ton, mr. van
Gigch kreeg ook 'n ton en aan mr. Spaar
garen werd anderhalve ton „geleend". Het
honorarium van mr. v. Gigch had getuige
gehoord van den heer Schim van der Loeff.
Op een vraag van mr. Muller Massis
deelt getuige mede, dat mr. van Gigch op
de vergadering van 12 Novembed te 's-Gra-
venhage beweerd had niets te weten van
den borgtocht van heer van der Toom.
Lachend had mr. v. Gigch toen aan den
verdachte A. C. M. gevdaagd of deze soms
een borgtocht van een millioen in zijn pa
pieren had gevonden.
Daarop had de heer Kloppenburg, die
meende, dat de borgtocht wel degelijk be
stond, boos de vergadering verlaten. Ook
getuige was toen weggegaan.
Vervolgens wer gehoord de getuige A.
Smits van de firma Stoppelman en Smits,
die accountant is geweest van de Veendam
mer Hypotheekbank.
Bij zijn controleering van de boeken had
getuige een verlies geconstateerd van
280.000 in twee jaar. Toch was er, zoo
meende getuige, nog voldoende dekking
voor de pandbriefhouders.
Getuige verklaart voorts, later te hebben
gehoord, dat de onderhandelingen over den
verkoop van de Veendammer waren afge
sprongen. Waarom wist hij niet. Later wer
den de onderhandelingen weer hervat op
grondslag van betaling. Later heeft getuige
gehoord, dat de heele koopsom zou worden
betaald uit de activa van de Veendammer.
Daartegen had hy zich onmiddellük ver
zet, omdat hij vond, dat er geen tegenwaar
de was voor de Veendammer.
Op een vraag van de verdediger W., mr.
Muller Massis, deelt getuige mede, dat mr.
Schuurman inderdaad een honorarium
heeft gevraagd yan 25.000.
Daarna werd gepauzeerd.
De griffier deed na de pauze voorlezing
van eenige notarieel opgemaakte akten van
cessie, waarmee uitvoering werd gegeven aan
het verkoopcontract, alsmede van eenige
processenverbaal van vergaderingen van
commissarissen en aandeelhouders. Hier
onder het procesverbaal van de op 25 Juni
1927 te Hilversum gehouden buitgenwone
algemeene vergadering, waarop het oude be
stuur aftrad en het nieuwe benoemd werd.
In het procesverbaal dezer byeenkomst
komen de volgende zinsneden voor:
De heer mr. van Gigch neemt daarna het
woord, namens eenige aandeelhouders, om
uiting te geven aan de waardeering, die door
hem wordt gevoeld voor hetgeen de directie,
en speciaal de heer J. Woltman Jr., van de
Veendammer Hypotheekbank heeft gemaakt.
Nu hy gelegenheid heeft gehad zich van den
toestand op de hoogte te stellen, kan hy ver
klaren, dat deze de vergelyking met andere
hypotheekbanken zeer goed kan doorstaan.
Ten slotte dankt de heer J. Woltman Jr.,
voor de gesproken woorden en drukt de hoop
uit, dat de Bank in voorspoed zal toenemen.
Nadat getuige J. Spanjersberg wederom
gehoord was, werd get. L. Th. H. baron van
Boecop gehoord.
Deze vertelde Liebermann in 1915 ontmoet
te hebben. Hy werd daarop met meer andere
heeren commissaris van de Holland-
Amerika Levensverzekering Maartschappij en
in den zomer van 1920 werd hy commissaris
van de Veendammer.
In Juni 1927 verzocht Liebermann, dien hy
uit het oog verloren had, hem in Noordwyk
te komen. Liebermann noodigde hem uit op
de vergadering te verschynen.
Op de vergadering van aandeelhouders
werd Möhring tot directeur benoemd. Voorts
werden commissarissen en een raad van toe
zicht aangewezen.
Mr. Muller Massis: Wat weet u van Lie
bermann?
Get.: Hy had goede relaties, leefde in
Noordwijk op grooten voet en had altijd groote
conferenties, o.a. met Duitsche heeren, als
dr. Stegemann.
Getuige E. Schansema te Hilversum was
boekhouder van de Veendammer. Hy ver
klaarde na 25 Juni 1927 de boeken van dag
tot da'g te hebben bijgehouden. Maar wat er
gebeurde, werd getuige niet gewaar. Begin
September 1927 vroeg J. J. Woltman of de
transactie van 25 Juni 1927 geboekt was en
toen dit ontkennend beantwoord werd,
e'schte hy dat vóór het vertrek van de ad
ministratie naar Amsterdam de posten ge
boekt zouden worden. Het memoriaal waarin
niet genoeg ruimte opengelaten was, moest
teen worden overgeschreven. Getuige werd
toen gewaar, dat verschillende hypotheken
afgelost waren.
Vervolgers werd de behandeling tot Don
derdag geschorst.
dant, een les gegeven over den mitrailleur,
waarvoor hy verschillende onderdeel en bad
meegenomen. Var» E. had daarbij een
scherpe patroon gevoegd ten gebruike bij
het uit elkaar nemen van den mitrailleur.
Sergeant-majoor van L. heeft, niet weten
de, dat het een scherpe patroon was, doch
in de meening, dat het een ongevaarlijke
exercitiepatroon was, deze willen gebruiken
als hulzentrekker, waarby de patroon in
de kamer van den mitrailleur is gebracht
en is afgeschoten, met het gevolg, dat
twee leerlingen werden getroffen, van wie
een doodelijk.
Verdachte verklaart, dat in plaats van
een sleutel ook een scherpe patroon ge
bruikt werd om een pal naar voren te
brengen, waardoor de mitrailleur uit elkaar
genomen kan worden. Daarvoor werd ook
wel een exercitiepatroon gebruikt.
Toen de sergeant-majoor theorie geven
zou voor de jongens, vóór ze examen moes-
ten doen, heeft bekl. een scherpe patroon
in zyn tasch gedaan, omdat er haast bij
was en bekl. geen tijd had een sleutel te
halen. Bekl. meende, dat de gewone les
gegeven zou worden, n.l. over het uit elkaar
nemen van%en mitrailleur. Dat geschiedde
ook inderdaad, doch daarna demonstreerde
de sergeant-majoor ook het verwyderen
van een huls. Daartoe gebruikte de serge
ant-majoor de scherpfe patroon. Toen bekl.
zag, dat de sergeant-majoor de scherpe
patroon in de kamer bracht, is hy om den
mitrailleur haengeloopen, omdaj. hy on
raad vreesde en wilde kijken wat er eigen-
ïyk ging gebeuren. Het was echter al te
laat; het schot ging af.
Eenige getuigen werden gehoord.
In zijn requisitoir zeide de advocaat-
generaal, mr Royer. niet te kunnen mee
gaan met de leer van den Hoogen Raad,
dat er voor médedaderschap geen verband
behoeft te bestaan tusschen de personen
en meent dan ook dat het vonnis van den
krijgsraad niet in stand kan blijven. Dat
v. E. niet onderlegd was, is zijn schuld niet
en dat hy een scherpe patroon meegaf
blykt gebruikelijk te zyn. Spr. vraagt dan
ook vryspraak.
De verdediger mr. H. Rink sloot zien
hierbij aan.
Het Hoog Militair Gerechtshof zal later
uitspraak doen.
Onder de gemeente Weert is de ongehuw
de 57-jarige landbouwersknecht P. K. van
een hooizolder gevallen.
De man kwam met het hoofd op den
dorschvloer terecht en werd in bedenkeiy-
ken toestand opgenomen.
De ongelukkige ls aan de bekomen ver
wondingen overleden.
Te Scheemdermeer is de arbeider E. Loer,
uit Nieuwolda, door een stoomtram over
reden en gedood.
De bekende, fraaie molen van het water
schap in Tripscompagnie (Gron.) gebouwd
in het begin der 19e eeuw, met het op
schrift „Somnus ab oculis" (slaap uit de
oogen), zal dit najaar moeten wyken voor
een electrisch watergemaal.
Te Rotterdam heeft de recherche aan
gehouden en op heeterdaad betrapt een
22-jarig koopman by het innen van een
postwissel waarvan adres en bedrag waren
vervalscht.
Zooals de man bekent, moet hy reeds
verscheidene postwissels op diverse kantoren
in het lana op dergeiyke frauduleuze wyze
hebben geïnd, tot een totaal bedrag van
plus minus 150
De koopman is in verzekerde bewaring
gehouden.
Dezer dagen is de mynwerker S., uit
Heerlerbaan, in de staatsmyn Wilhelmina
aan een been verwond, waardoor bloed
vergiftiging ontstond.
Zyn toestand is zorgwekkend.
Onder de gemeente Lonneker hebben
twee opgeschoten jongens uit Enschede, uit
pure baldadigheid een schuur van den land
bouwer J. V. in brand gestoken, met ge
volg, dat de schuur totaal is afgebrand.
Het mocht de politie gelukken de daders
te arresteeren, die een volledige bekente
nis hebben afgelegd.
On gewenscht bezoek
De pastoor van de R. K. Kerk te Lan-
geveen, gemeente Tubbergen, kwam tot de
minder aangename ontdekking, dat de of
ferblokken achter in de kerk waren open
gebroken en geledigd. Van de daders geen
spoor.
Door eigen schuld is te Boekei de jeug
dige A. v. d. V. door een motorrijwiel aan
gereden en levensgevaarlyk gewond.
De advocaat-generaal by het Hoog
Militair Gerechtshof vraagt
vryspraak
In hooger beroep heeft gisteren het
Hoog Militair Gerechtehof behandeld de
zaak tegen den sergeant-instructeur der
infanterie W. G. van E te Budel, die
door den krijgsraad te 's-Hertogenbosch is
veroordeeld tot een week hechtenis wegens
het aan zijn schuld te wyten zyn van den
dood van den milicien Rooyakkers en het
verkrijgen van zwaar lichamelijk letsel door
den milicien Soors op 11 Februari 1928 te
Budel.
De sergeant majoor-instructeur J. A. L.
van L. had op dien datum te Budel, in
opdracht van den compagnies-comman-
Te Ouwerkerk bij Zieriltzee is vorigs
week Woensdag de nieuwbenoemde burge
meester, de heer J. Romeyn Jz„ geïnstal
leerd. Wethouder v. d Stolpe moest hem
als oudste wethouder installeeren Uit zyn
Installatie-rede knipt de „Msb." het vol
gende:
„Ik wil niet nalaten te zeggen, dat ik dit
niet met veel geestdrift doe, omreden ik zelf
ook als sollicitant naar het ambt, de benoe
ming gaarne zelf had ontvangen, temeer
nog, daar op een klein gedeelte na de ge
heele gemeente heeft medegewerkt om my
benoemd te zien Nu dit anders is uitge
vallen, ls het voor mij een groote tegenslag.
Evenwel, UEd. zijt benoemd en nu gy uw
taak als burgemeester aanvaard hebt wil
ik hopen dat gy in alle opzichten een goed
burgemeester moogt zyn
Een ander spreker, zekere heer de La
ter, feliciteerde ook den burgemeester met
zijn benoefing, maar „drukte er zyn spijt
over uit, dat de heer van de Stolpe niet ls
benoemd, wijl deze behoort tot een familie,
welke steeds te Ouwerkeflc is gebleven."
Een biyde incomste!
