Nieuwe Haarlemsche Courant | 1928 | 28 juni 1928 | pagina 10

geland

EIERMEEL

PLUIVEE-OlHTMOEDER

DERDE BLAD

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT DONDERDAG 28 JUNI 1928

BLADZIJDE 2

GEMEENTERAAD VAN HAARLEM

GARANTIE KWALITEIT

De exploitatie van autobus-Hinen. Geen concessie aan de N. Z. H. T. M.

Nieuwe voorstellen aan B. en W. gevraagd
Nog geen verlaging van havengelden.Het niet mogen aanplakken van
een anti-oorlogsplaat. Het houden van optochten met muziek en ont
plooide banieren op Zondag.

Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Haarlem en
Omstreken

De Badplaats Zandvoort

Overeenstemming tusschen
Centrum en Soc. democraten

Veroordeeling van een
vice-consul

Hevige brand verwoest een
Noorsch visschersdorp

Onweer, regen en hagelslag

SAARBRUCKEN, 28 Juni In de om
geving van Saarburg heeft een zwaar on
weer gewoïd, gepaard gaande met hevigen
regen. Er is veel schade aangericht. De oogst
is op vele plaatsen door hagelslag vernield.

I

DE EXPLOITATIE VAN AUTOBUSLIJNEN

De meerderheid van B. en W. stelt voor.
aan de N. V. Noord- en Zuid-Hollandsche
Tramweg Mij. vergunning te verleenen tot
het exploiteeren van autobuslijnen binnen de
gemeente Haarlem.

De minderheid stelt voor, die consessie te
verleenen aan de N. V. Haarlemsche Brock-
way Bus.

De besprekingen over deze aangelegen
heid, in de vorige raadsvergadering begon
nen, worden nu voortgezet.

De heer VAN DE KAMP heeft zich ver
wonderd over den heer Van Liemt, die zeide,
dat geen enkel zakenman een transactie
wilde aangaan, welke last veroorzaakt. Dat is
waar, maar de conclusie, om toch met de N.
Z. H. in zee te gaan, is scheef. Als men 25
jaar op de meest beroerde manier zaken ge
daan heeft met iemand, zou men dan het
oogenblik niet zegenen, dat men de relaties
kan verbreken?

De heer KLEIN SCHIPHORST: „Dat kan
de ander ook zeggen."

De heer VAN DE KAMP merkt op, dat er
nu nog met te handelen is met den conces
sionaris, getuige 't recente feit, dat de N.Z.H.
niet af wil staan den voortuin voor haar
perceel Jansweg 2.

Aan de N. Z. H. werd een ultimatum ge
steld, waaraan niet voldaan werd. .Toen is
men opnieuw gaan onderhandelen'met als
resultaat het voorstel van B. en W. Spr. acht
de tram uit den tijd.

Spr. bevreemdt de houding van B. en W.
in deze zaak. De gemeentelijke exploitatie
kwam eerst en werd verworpen; het voor
stel met de Brockway Mij. werd opgehouden
en toen kwam het voorstel tot het aangaan
van een overeenkomst met de N. Z. H. Maar
spr. durft te voorspellen, dat bi) het aan
gaan van die overeenkomst deze een strop
wordt voor de gemeente.

De heer PEPER acht de tram ook uit den
tijd. In andere gemeenten is men reeds lang
overgegaan tot het instellen van autobus
diensten. B. en W. beschouwen de auto
busdiensten hier als aanvulling van de tram
lijnen. In alles, behalve op een enkel on
dergeschikt punt, geven B. en W. toe.
Blijkens de toelichting zelf zijn B. en W. er
niet zeker van, dat de ontworpen lijnen er
werkelijk zullen komen, meent spr. De erva
ring heeft geleerd, dat, als de N. Z. H.
's Raads besluit in den zak heeft en de con
current van de baan is, er met haar niets
te plooien valt.

Spr. wil daarom niet met de N. Z. H. in
zee gaan, hij wil haar niet de gelegenheid
geven, over meer gemeentegrond met haar
lijnen te kunnen beschikken.

Spr. v/eet echter niet, of de Brockway Mij.
de concessie verleend moet worden. Hij
meent, dat daaraan ook nadeelen verbon
den zijn. Die Mij. leeft haar getaekend con
tract, ook haar arbeidscontracten niet na,
zooals bijv. in Tilburg. Als de N.Z.H. 't pleit
verliest zal nog eens nader overwogen moe
ten worden, welke Mij. de concessie verleend
moet worden.

De heer WOLZAK gaat de bezwaren na,
tegen de N. Z. H. ingebracht. Tot op zekere
hoogte is het juist, dat men onaangename
ervaringen gehad heeft met de N. Z. H.
Maar aan welke zijde is de schuld? Iedere
partij tracht-iets voor zich te bereiken en
heel begrijpelijk zal er dan wel eens wrij
ving ontstaan. Ook met de Breskway Mij.
zullen wel moeilijkheden ontstaan; de heer
Peper wees er reeds op, dat dit in Tilburg
ook gebeurd is.

Spr. weet niet, of de concurrentie tusschen
tram en autobus goed is. Als er geen tram
was, zou men dan twee concessionarissen
nemen? Dat gelooft spr. niet. Het komt hem
voor, dat de mogelijkheid geopend moet
worden voor den een of ander voor een loo-
ner.de exploitatie. En dat kan het best, door
de concessie te verleenen aan iemand, die
reeds verkeersmiddelen hier exploiteert. Als
er naast de tram nog autobuslijnen van een
andere Mij. komen, kunnen zij het misschien
geen van beide bolwerken.

Spr. wil om dit alles de concessie aan de
N. Z. H. verleenen. In de concessie voorwaar
den wil hij echter opgenomen zien, dat B. en
W. begin- en eindpunten en routes der lijnen
vaststellen.

De heer VAN LIEMT bespreekt de door
B. en W. aangegeven lijnen en geeft als zijn
meening te kennen, dat men niet in het ver-
ledene moet terugzien, maar slechts in de
toekomst moet schouwen. Spr. acht het dan
het meest in het gemeentebelang, de con
sessie met de N. Z. H. aan te gaan, mits de
noodige waarborgen zijn verkregen. Zoo moet
de wijziging, door den heer Wolzak aangege
ven, geaccepteerd worden. Er zijn enkele din
gen. welke nog niet duidelijk zijn.

Spr. stelt, mede namens de heeren Bijvoet,
Wolzak en Miezérus, voor, ten le, B. en W.
te machtigen met de directie der N. Z. H.
T. M. een overeenkomst aan te gaan aan-,
gaande de exploitatie van autobus- en tram
lijnen op de voorwaarden, in raadsstuk 212
vastgelegd; ten 2e, in de voorwaarden nog
op te nemen de bereidverklaring der tram
directie, vermeld in raadsstuk 234; ten 3e, te
bepalen, dat de autobuslijnen, ln raadsstuk
234 genoemd, door B. en W. zullen worden
aangewezen en door de N. Z. H. T. M. ge
ëxploiteerd zullen worden.

De groote lijnen zullen zijn Soenda-
pleinLeidschevaart en OverveenHeemste
de. Dat zullen de meest winstgevende lijnen
zijn.

De heer DE BRAAL neemt nog steeds het
standpunt in, dat hij in de Tramcommissie
Ingenomen heeft, geleid alleen door het ge
meentebelang, na kennisneming van alle
stukken. Alle partijen hebben dezelfde be
zwaren, de een meer, de ander minder. Reeds
jarenlang Is het hoofdverkeer ln handen van
'n Mij. die ook in de toekomst de beste
route in handen blijft houden. Spr. vreest te
kiezen 'n particuliere Autobusmij. Want als
er verlies geleden wordt, moet die particulie
re onderneming het lijden.

Spr. neemt als voorbeeld de diensten op
IJmuiden. Het reizen met de electrische trei
nen is ideaal, maar dat gaat ten koste van
de autobusdiensten; spr. heeft dat reeds
meermalen geconsateerd.

Spr. acht tram- en autobusverkeer te za-
men gevaarlijk voor het algemeen verkeer,
in verband met de nauwe straten in Haar
lem. Daarom moet er z.i. naast de tramlijn
geen autobuslijn komen.

Spr. kan zich indenken, dat de N. Z. K.
niet gauw een nieuwe tramlijn aangelegd
heeft, omdat deze 'n grooten schadepost kon
opleveren. Economisch bezien, acht spr. dit
juist. Maar autobussen kunnen nu de be
staande tramlijnen aanvullen.

Spr. wil de zeggenschap van de gemeente
over de tramlijnen, als deze intercommunaal
worden, gaarne opofferen aan het gemeen
tebelang. Het vervoer moet beantwoorden
aan de eischen, door het publiek te stellen.

Als de N. Z. H. geweigerd heeft, een deel
van haar tuin aan den Jansweg af te staan,
de gemeente heeft geweigerd, den vlucht
heuvel ojp het Stationsplein een meter lan
ger te maken. Zoo gaat 't hard tegen hard.
Het negatieve standpunt van den heer v. d.
Kamp is in de Tramcommissie afgekeurd.

De heer VAN DE KAMP: „Omdat ik aan
dat gezwam niet medegedaan heb."

De VOORZITTER: „U bedoelt, dat u niet
medegedaan hebt aan de uitvoerige be
schouwingen, nietwaar, mijnheer v. d.
Kamp."

De heer VAN DE KAMP: „Ja, mijnheer
de voorzitter."

De heer DE BRAAL concludeert uit alles,
wat hij gezegd heeft, dat de N. Z. H. de
concessie verleend moet worden.

Wethouder REINALDA, de minderheid in
het college van B. en W., acht de eenig
juiste en afdoende voorziening in de ver
keersmiddelen de gemeentelijke. Er zijn voorts
in het debat opmerkingen gemaakt tegen
over de N. Z. H., welke sprekers instemming
niet hebben. Die opmerkingen culmineerden
zich in de woorden van den heer v. d.
Kamp. De geschillen tusschen de N. Z. H,,
en de gemeente vonden hun oorzaak in de
fundamenteele verschillen tusschen beide
lichamen. De N. Z. H. mocht geen verlies j
lijden en de gemeente moest het gemeente-
belang en dat van de ingezetenen voorstaan.1

Ten slotte wordt die kwestie voorgesteld j
als een millioenenzaakje, dat men te verge-
ven heeft. De eigenaardige ligging der ge
meente is oorzaak, dat vele verkeersmidde
len-exploitaties niet ies lucraiefs zijn, inte
gendeel schade opleveren.

In de vorige vergadering heeft de heer
De Breuk de zaak logisch gesteld. Hij heeft
de vraag gesteld, aan welke verkeersljjnen
behoefte is. Waar komen de lijnen te loo-
pen? De rest komt vanzelf ln orde, meent
spr. Hoe kunnen wy die lijnen tot stand
brengen? Principieel is er niets tegen te
zeggen, de concessie in één hand te laten.
Ook van socialistisch standpunt is, de ge
meentelijke exploitaties verworpen zijnde,
daar alles voor. Maar het moeten lijnen zijn,
waaraan behoefte is.

De N. Z. H. beschikt over de drie rijks
concessies, waarover de gemeente niets te
zeggen heeft; alleen de Minister van Wa
terstaat beslist.

De voornaamste lijn is die van Soenda.
plein naar Heemstede, verder is er de E.S.
M-dienst op Amsterdam en als derde lijn
die van het Verwulft naar Overveen. Aan
de Ceintuurlijn is geen behoefte. In het
Verkeersrapport zijn reeds lijnen genoemd,
welke haar uitgangspunten zouden moeten
hebben aan 't station of in bepaalde kwar
tieren. Daarna zijn legio voorstellen geko
men. De N. Z. H. wil een nieuwe lijn, Leid.
schevaart-Statonsplein hebben. Anders zou
zij haar materiaal vanaf de remise aan de
Leidschevaart niet meer kunnen vervoeren.
Buiten den raad om heeft de N. Z. H. aan
den Minister van Waterstaat gevraagd de
exploitatie van een interlocale lijn Zand.
voortStationsplein Haarlem. Dan is geen
enkel kwartier in Haarlem met elkaar of
met het station verbonden.

Een ultimatum is gesteld aan de N. Z. H.
In zake de exploitatie van autobuElijnen.
Van haar standpunt beschouwd, heeft de
directie der N. Z. H. terecht samengek-p.
peld de gewijzigde tramplannen met de
aanvullende autobuslijnen. Financieel heeft
de N. Z. H. bij deze zaak geen belang, daar
van Is spr. overtuigd, omdat het slechts om
aanvullende autobuslijnen gaat.

De N. Z. H. heeft duidelijk gezegd, welke
autobuslijnen er zullen komen. Die lijnen
acht spr. echter onvoldoende voor Haar.
lem: zij voldoen niet aan de behoefte. In
1923 heeft het gemeentebestuur reeds drie
lijnen ontworpen, welke aan de behoefte
voldoen. Met zes busmaatschappijen is over
deze zaak onderhandeld en besloten werd,
de concessie te geven aan de Brockway Mij.
Het Is best mogelijk, dat men nog andere
Wnen wil traceeren. Dat kan omdat wijzi-
g.ng zoo gemakkelijk is bij buslijnen.

Spr. zou den raad willen aanraden geen
kat in den za£ te koopen.

De heer VAN LIEMT: Anders krijg je
haar thuis gestuurd!

Wethouder REINALDA gaat ter illustratie
van wat met de N. Z. H. te bereiken is,
na, dat de N. Z. H. dubbel spoor kan krij
gen op den Zijlweg, maar zij wenscht niet
bij te dragen in de kosten van verbreeding.
Ook draagt zij niet bij in de kosten van
verbetering van de Raaks.

Spr. meent, dat de N. Z. H. niet de aan
vullende autobusdiensten in handen gege.
ven moet worden. Er moet een zoodanig
net van autobuslijnen gemaakt worden, dat
dit in een behoefte voorziet.

Ook is hij van oordeel, dat men niet zoo
bevreesd moet zijn voor bijdrage uit de ge
meentekas in het tekort van een partncu-
liere busmaatschappij. De N. Z. H. en de
busmij, zullen niet tegenover elkaar blij
ven staan.

De heer VAN LTEMT: Het wordt een

trust?

Wethouder REINALDA gelooft in de mo
gelijkheid, dat beide maatschappijen elkaar
vinden.

Wethouder SLINOENBERO verdedigt 't
standpunt der meerderheid van B. en W.
Zij zouden een reuzenzwaai, een salto mor.
tale gemaakt hebben. Maar daarbij komt
men op zijn uitgangspunt terecht Dus dat
beeld moet men laten rusten. Niet alleen
de meerderheid, maar ook de minderheid
van B. en W. is tot een ander standpunt
gekomen.

B. en W. hadden opdracht gekregen in
Februari 1.1. met de Tramcommisste te on
derhandelen, om tot plannen te geraken.
In die Tramcommissie zat spr. als afge
vaardigde van de meerderheid van B. en
W. als zesde lid. HU wilde niet stemgerech
tigd zUn, maar werd dat, toen de leden en
de voorzitter dier commissie daarop aan.
drongen.

Toen de kwestie van een gemengd be
drijf van de baan was, stelde wethouder
Reinalda de Tramcommissie voor, de ver
keersmiddelen ln één hand te geven. Dat
besluit werd met 42 stemmen genomen en
onder de voorstanders was de heer Reinal
da. Met algemeene stemmen besloten B. en
W. toen, te gaan onderhandelen met de N.
Z. H. Dat deed men, om tram en autobus.
lijnen in één hand te brengen. En nu be-
grUpt spr. de gewijzigde houding van den
heer Reinalda niet

Spr. gaat na, dat enkele leden der Tram.
commissie zich op een negatief standpunt
gesteld hebben, vooral de heer v. d. Kamp.
Anderen wilden niet met de N. Z. H. in
zee gaan. De eenigste onhandelbare zou de
N. Z. H. zUn, de gemeente een en al soe
pelheid. Maar spr. heeft ook wel eens ge-
hoord, dat het gemeentebestuur en de
betrokken hoofdambtenaar niet steeds even
1 soepel zijn. Over de grenswUztging hoort
men aan het departement in Den Haag
steeds: „Als die raad van Haarlem maar
niet zoo onhandelbaar was!" En wij mee-
nen toch, het goed belang te behartigen.
1 Moeten wU nu niet ons afvragen, of wij
bU de onderhandelingen met de N. Z. H.
niet te veel gevraagd hebben? Als het
heele verkeer geregeld moest worden, zou
spr. dit door de gemeente willen laten
doen. Maar er is reeds 25 jaar een conces-
sionaris en dan moet men weten te geven
I en te nemen. Als men dê exploitatie van

v-

een tram aan een particuliere mij. wil ge
ven, moet men haar ook eenige fceggen-
schap laten.

Niet alleen naar het verleden moet-'-gezitn
worden. Is het de schuld van de N. Z. H.
alleen, dat nog niets gedaan is ter uitvoe.
ring van de wenschen van het Verkeers.
rapport? De doortrekking van het Verwulft
naar de Turfmarkt wil de directie dadelijk
uitvoeren. Dat is een verbetering, welke na
een bespreking van 10 minuten verkregen
werd Zoo acht spr. het mogelijk, dat door
conferenties wel wat te bereiken valt.

Door de aanneming van het voorstel zou
'men zich met huid en haar ovegreven aan
de N. Z. H., die slechts intercommunale
lUnen maakt. Maar die grief kan men toch
niet aan de N. Z. H. wijten, want het is
een uitvloeisel van de wet. Voor den aan.
leg van de lyn ZandvoortStationsplein
Haarlem kan de gemeente juist alle waar.
borgen stellen. Is het nog wel van dezen
tUd, geen intercommunale lUnen te wen
schen? Men moet Juist op het terrein van
intercommunaal verkeer komen. Hoe zal
het staan met het interlocale autobusver
keer? Dat is precies als bij het interlocaal
tramverkeer. Slechts één meter over de
grens geeft den autobushouders gelegenheid
zich aan de zeggenschap van Haarlem te
onttrekken.

De directie der N. Z. H. heeft de door
B. en W. ontworpen autobuslUnen geac
cepteerd, krachtens machtiging door com.
missarissen. De N. Z. H. heeft ook een zeer
tegemoetkomende houding aangenomen in
zake art. 42 der concessie. De buslUnen te
zamen met de autobuslijnen zullen een
goed verkeer in Haarlem en' met de ver
keersmiddelen vormen.

Spr. meent, dat de concessie verleend
moet worden aan iemand, die financieêl in
staat is, de onderneming te exploiteeren en
niet aan iemand, die halverwege blijft
steken.

Spr. wijst op de voordeelen, welke zijn ge.
legen ln het feit, te doen te hebben met één
exploitant. De N. Z. H. is verbonden met de
Spoorwegen en deze staan weer in directe
verbinding met heet Rijk. Samenwerking
met de N. Z. H. geeft eeenig houvast met
het RUk.

Op hetgeen vroeger gebeurd is, moet men
niet meer terug zien. Waar twee kijven, heb
ben twee schuld. De hand moet in eigen
boezem gestoken worden en als men dan
gaat onderhandelen met de N. Z. H„ zullen
de oude veeten tot een goed einde gebracht
worden en zullen autobus- en tramdiensten
ten goede van het publiek geëxploiteerd kun
nen worden.

Replieken

De heer GERRITSZ dient een voorstel in,
B. en W. uit te noodigen, ten le den raad
voor te leggen ter goedkeuring de richting
van autobuslijnen en ter vaststelling de
voorwaarden, waaronder de lijnen in exploi
tatie moeten worden gebracht en ten 2e. te
besluiten, B. en W. uit te noodigen, den raad
voor te dragen een onderneming, aan wie de
concessie verleend moet worden.

De heer KEESEN vraagt, of er nog kans
is op wijziging van het ontworpen tracé. Zoo
niet, dan zal hij tegen het tramplan moeten
stemmen.

De heer KOPPEN betwUfelt het, dat men
bU de nieuwe regeling voor 10 cents kan
komen van Haarlem-Noord naar het Slacht
huis- of Amsterdamsche kwartier. Hij vindt
het ook erg frappant, dat de N. Z. H. nu
plotseling bereid is tot doortrekking van de
lUn OverveenVerwulft naar de Turfmarkt.

De heer ADRIAN acht de toekomst weg
gelegd voor de autobus en niet voor de tram.

Wethouder REINALDA meent, dat men
voorzichtig moet zijn met het ontwerpen van
tramlijnen, nu het blUkt, dat steeds meer
tram- en autobuslijnen naast elkaar komen.
Men krijgt volgens het voorstel der N. Z. H.
slechts lUnen, welke het Intercommunaal
verkeer dienen en niet voldoen in de ver-
keersbehoefte der stad.

Wethouder SLINGENBERG antwoordt den
heer Keesen, dat de N. Z. H. zioh op het
standpunt stelt, dat niet tram en bus in
dezelfde straten moeten rijden. Een wijziging
aan te brengen in een lyn, waarbij tram en
bus elkander niet beconcurreeren. zal de N.
Z. H. vermoedelUk wel aceepteeren.

Als blijkt, dat ontworpen lUnen niet vol
doende zijn, kunnen meer lijnen ontworpen
worden. Is het een goede lyn, dan is er ze
ker een concessionaris voor te vinden. Zou
het geen goed te exploiteeren lijn blijken te
zUn dan voldoet zij niet aan een behoefte.
Als de raad wenscht, een lijn naar een be
paald deel der stad te laten loopen, welke
lijn niet exploitabel ls, dan zou de raad moe
ten overwegen,'of een bUdrage in de exploi
tatie verleend moet worden.

Spr. wijst er op, dat het deel der E. S. M.,
AmsterdamschevaartLeidschevaart, zeer
veel gebezigd wordt voor het stadsverkeer.

BU aanneming van het voorstel-Gerritsz
krUgt men nooit autobussen en nooit verbin
dingen met de buitenwijken. Laat men nu
durven besluiten: óf N. Z. H. óf Brockway
Mij. Het voorstel-Van Liemt nemen B. en
W. over.

Het voorstel-Van Liemt wordt verworpen
met 2117 stemmen. Vóór de leden Bartels,
BUvoet, Heerkens ThUssen, Loosjes, Slingen-
berg, Bruch, Van Liemt, Berdenis van Bar-
lekom, Wolff, Visser, Klein Schiphorst, Wol
zak, Roodenburg, Miezérus, Loerakker, De
Braai en Castricum.

Wethouder REINALDA bespreekt nu het
voorstel-Gerritsz. Dit houdt in, dat men alle
autobusraaatschappijen moet oproepen. Dat
geeft zeer veel vertraging, zeker eenige maan
den, ook al zal in de volgende vergadering
het tracé vastgesteld kunnen worden.

Het voorstel-Gerritsz, den raad ter goed
keuring voor te leggen de richting der auto
buslijnen en ter vaststelling het complex van
voorwaarden, waaronder de concessie moet
worden verleend, wordt aangenomen met
27—11 stemmen. Tegen de leden Adrian, Bij
voet, Heerkens ThUssen, Loosjes, Slingen-
berg, Bruch, Berdenis van Berlekom, Visser,
Wolzak, De Breuk en Castricum.

Het overige gedeelte van het voorstel-Ger
ritsz wordt z. h. s. aangenomen.

Rentevergoeding Stortings- en
Ophaaldienst.

B. %n W. stellen voor, het maximum te
goed bij den Stortings- en Ophaaldienst,
waarover rente wordt vergoed, te bepalen op
1000; het rente-percentage zouden zij wil
len stellen op 2J4, een en ander te doen in
gaan 1 Augustus 1928.

Aangehouden.

Verlaging havengelden

Door den heer Meijers is voorgesteld, het
havengeld te verlagen tot 4 cent per 1000
K.G. laadvermogen en 2y, cent per 1000 K.G.
laadvermogen voor doorgaande schepen mits
niet ladende of lossende, en wier verbluf in
de gemeente niet langer duurt dan 24 uren,
de uren misschien tusschen Zaterdagsavond
7 uur en s Maandagsmorgens om 7 uur niet
medegerekend.

B. en W. stellen voor, nu nog niet tot ver
laging der havengelden over te gaan, doch
hen uit te noodigen, bU het opmaken der
begrooting voor den dienst 1929 rekening te
houden met eene verlaging van havengelden.

De heer MEIJERS heeft geconstateerd,
dat de laatste maanden de doorvaart in
Haarlem weer met ruim 7700 ton is vermin
derd, Hij gaat na, dat de rechten, welke te

Haarlem geheven worden, veel te hoog zijn.
HU is van oordeel, dat vrUstelling der ha
vengelden verleend moet worden voor sche-
I pen,'-welke hier ter stede in reparatie komen,
j De heer VAN LIEMT vraagt de toezegging
van B. en W„ dat de voorstellen van. B. en
W. tot verlaging der tarieven zoo tUdig
voorgesteld zullen worden, dat zij werkelyk 1
Januari 1929 in werking zullen treden.

De heer ROODENBURG vraagt, welk be
lang Haarlem heeft bU de doorvaart. Het
voordeel daarvan is slechts zeer gering en
weegt niet op tegen het verleenen van re
ductie op de havengelden. Meer doorvaart
geeft daarenboven den hinder van het meer
geopend zUn der bruggen. Dat is vooral een
nadeel voor de bewoners uit het oostelyke
deelder stad.

Wethouder SLINGENBERG acht het prae-
advies van B. en W. niet negatief. Dat noo-
digt B. en W. zelfs uit, te zorgen, dat de
havengelden 1 Januari 1929 verlaagd kunnen
worden De begrooting voor 1928 mag echter
niet in gevaar worden gebracht. By aanne
ming van het vzoorstelMeyers zouden de
inkomsten in 1928 20.000 minder bedragen.
Bij de begrooting zeiden de geestverwanten
van den heer Meyers, dat de begrooting
maar zoo-zoo was en nu willen zU 20.000
aan de begrooting onttrekken. Daar begrijpt
spr. niets van.

Het voorstel tot verlaging der havengelden
zal door B. en W. zoo tijdig worden inge
diend, dat de veranderde tarieven 1 Januari
1929 in werking kunnen treden. Dat houdt
niet in, dat B. en W. het geheele voorstel-
Meijers overnemen; vooral ten aanzien van
het doorvaarttarief maliën zU voorbehoud,
o.m. omdat dit zeer veel controle vereischt
en een vermeerdering van uitgaven ver
eis cht.

De heer MEIJERS wUzigt zUn voorstel al
dus, dat de verlaagde tarieven kunnen in
gaan 1 Januari 1929.

Het voorstelMeUers wordt verworpen met
2513 stemmen. Voor de S. D. A. P. en de
communist.

Het voorstel van B. en W. wordt z. n. s.
aangenomen.

Goedkeuring rekening

B. en W. bieden ter goedkeuring aan de
rekening en verantwoording van den Armen
raad over 1927, in ontvangst en uitgaaf slui
tende met een bedrag van 30.706.54.

Goedgekeurd.

De schifting van afzon-
derRjke stukken.

B. en W. geven als hun meening te ken
nen, als eisch te mogen stellen, dat niet dan
bij gebleken noodzakelijkheid afzonderlijke
klassen op Gymnasium en Middelbare Scho
len geformeerd mogen worden van leerlin
gen, die geen of althans zeer weinig kennis
van het Fransch hebben verkregen. ZU stel
len voor, deze meening aan rector, directies
en doceerend personeel kenbaar te maken.

Aangehouden.

Benoemingen

Benoemd worden tot leden van het Bur
gerlijk Armbestuur 1. Mej. W. G. v. Vliet, en
J. A. Traanberg;

lid (raadslid) Gezondheidscommisie H. J.
M. Bartels.

Het niet mogen aanplakken
van een anti-oorlogsplaat.

Door B. en W. is «geweigerd, een anti-
oorlogsplaat, uitgegeven door de S. D. A. P.,
aan te laten plakken aan de gemeentelUke
reclamezuilen. Die weigering is gegrond op
deze afbeelding zelf.

De heer GERRITSZ dankt B. en W. voor
het feit, dat zij den raad in de gelegenheid
stellen, een oordeel over deze zaak uit te
spreken.

Spr. kan niet begrijpen, dat de plaat in
strijd zou zUn met de bestaande rechtsorde.
De plaat wekt op tot het beoefenen van
sport eri tot ontwapening. Het militairisme
wil men als een nadeel bestrijden. Dat doen
ook vereenigingen als „Volkenbond en
Vrede." Zijn die vereenigingen nu buiten de
rechtsorde? Dit hoogst ideëele doel van be
strijding van het militairisme beoogde de
plaat. Hij meent, dat het besluit van de
meerderheid van B. en W. op een misvatting
berust en dient een voorstel in, B. en W.
uit te noodigen, alsnog toestemming te ver
leenen tot het aanplakken van de plaat.

De heer PEPER acht de weigering van B.
en W. een uiting van brutaliteit en stomp
zinnigheid. Als men iets dergelUks weigert,
geeft men daarmede te kennen, niet te we
ten, wat er in de wereld te koop is. Militai
risme beteekent altijd den dood. Het is een
uiting van de kapitalistische maatschappU.
De bezittende klasse wil het geweld niet mis
sen en kan dat ook niet.

De heer VISSER kan zich best de redenen
indenken, welke B. en W. genoopt hebben, de
gevraagde toestemming te weigeren. Gewa
pende vrede wordt verward met militairisme
en dit laatste drukt men als merk op zaken,
welke hiermede niets te maken hebben.

De VOORZITTER merkt op, dat de plaat
op zeer suggestieve wUze reclame maakt voor
't anti-militairisme. Zij bevat 't opschrift
Sport is het leven, mllitairisme de dood."
Dat anti-militalrisme keert zich tegen de
bestaande staatsorde en daarom is gewei
gerd, de plaat te laten aanplakken op de
gemeentelijke reclamezuilen.

De heer GERRITSZ betoogt, dat dit een
censuur is, welke in Nederland nooit ge-
wenscht is. De S. D. A. P. is niet tegen elke
verdediging. Het groote nationalisme kan
echter tot gevaar lelden; daarom bevordert
men het internationalisme. En nu weigert
men een plaat aan te laten plakken. Neder
land is een land, waar men streeft naar
oorlogsbeperking. En nu komt er één ge
meente in dat land, waar men daartegen
ingaat. Hij meent echter, dat de raad niet
zoo is, dat hij zal weigeren, de plaat te laten
aanplakken.

De VOORZITTER merkt op, dat de plaat
jonge menschen opwekt, zich te verzetten
tegen den dienstplicht.

Wethouder BRUCH merkt op, dat hU geen
voorstander van censuur is, maar deze zaak
heeft niets met censuur te maken. Het gaat
hier slechts om het niet-aanplakken van een
plaat op gemeentegrond. Tegenover mllitai
risme staat anti-militairisme. Is het eerste
de dood, dan zou slechts het tweede het
leven beteekenen. De vorm der plaat leidt
tot défaitisme. Anti-militairisme is in strUd
met de bestaande rechtsorde. Elke anti-mi-
litairistische gedachte moet worden geban
nen en daarom moet een dergelijke plaat
niet aangeplakt worden op gemeente-eigen
dommen. De ware internationale gedachte
der ontwapening kan slechts bloeien door
een krachtig nationaliteitsgevoel.

De heer CASTRICUM merkt op, dat het
bezit van kapitaal geen ondeugd is; het kan
een zegen zijn, mits het goed aangewend
wordt. Zoo is het ook met het militairisme.
Men moet strUden tegen de uitwassen van
het militairisme. Zegt men in het algemeen,
dat militairisme de dood is, dan kan spr. zich
indenken, dat B. en W. zich tegen een aer-
gelUke uiting keeren. Als er op de plaat
stond „ongezond militairisme", dan zou spr.
zich met de idéé hebben kunnen vereenigen.

Wethouder SLINGENBERG maakt deel
uit van de minderheid van B. en W., die wel
aanplakking wenscht. Dat zegt nog niet, dat
hij het eens is met den Inhoud van de plaat.
Er. worden wel meer aankondigingen op de
reclamezuilen geplakt, waar spr. het niet
mede eens ls. Overigens is hier geen sprake
van eensuur, want de aanplakking in de ge
meente is niet verboden; alleen is verboden
da aanplakking op gemeentezuilen.

Spr. ziet niets opruiends in de plaat tegen
het wettige gezag.

Wethouder HEERKENS THIJSSEN ziet er
dit laatste juist wel in. En daar moet de
openbare macht tegen waken.

Het voorstel-Gerritsz wordt verworpen
met 2019 stemmen. Voor de S. D. A. P.,
Communist, Vrijz.-Dem., Anti-Stemdwang
Partijen en de leden v. d. Kamp en Berdenis
van Berlekom.

De woningstichting „Ons Belang"

De heer A. J. Loerakker heeft de volgende
vragen gesteld:

1. Is het B. en W. bekend, dat het in aan
bouw zynde woningcomplex van de woning
stichting „Ons Belang" aan de Slachthuis-
buurt, zoover gevorderd is, dat het grootste
gedeelte van de woningen ruimschoots voor
bewoning geschikt is?

2. Zoo ja, kunnen B. en W. dan mededee-
len, welke de redenen zUn, dat deze bewoon
bare woningen nog niet ln exploitatie zUn
gebracht en achten B. en W. zulks in het
belang van de volkshuisvesting en het meer
directe gemeentebelangl

De heer LOERAKKER vraagt, of de be
woning bevorderd kan worden.

Wethouder REINALDA antwoordt, dat de
resteerende 54 woningen spoedig bewoond
zullen kunnen worden.

De gestie dezer zaak kan in de volgende
vergadering besproken worden.

De burgemeester en de optochten
met muziek.

De heer W. Roodenburg heeft de volgende
vragen gesteld:

1. Is het den burgemeester bekend, dat
Zondag 17 Juni door R.-K. organisaties een
optocht is gehouden met muziek en ont
plooide banieren?

2. Zoo ja, heeft de burgemeester toestem
ming verleend tot het houden van dien op
tocht?

3. Zoo ja, is de burgemeester bereid mede
te deel en, wat hem heeft doen afwUken van
zijn tot nu toe ingenomen standpunt geen
vergunning te verleenen tot het houden op
Zondag van optochten met muziek en ont
plooide banieren?

De VOORZITTER antwoordt als volgt:

1 en 2. Ja.

3. BU de aanvaarding van mUn ambt vond
ik eene regeling, waarbij optochten op Zon
dag met muziek en ontplooide banieren ge
heel waren verboden.

Zoolang de gemeente geen uitbreiding on
derging, is deze regeling ongewijzigd gehand
haafd, hoezeer ook meerdere malen de Raad
door aanneming eener motie mij verzocht dit
ingenomen standpunt te verlaten.

Ik moge U in dit verband nog herinneren
aan de-aanneming door de 2e Kamer van de
motie-DuUs met 4629 stemmen, waarbU
werd uitgesproken dat als regel het houden
van meetings en optochten ook met muziek
en banieren op Zondag moet worden toege
staan.

Nu echter tengevolge der grenswijziging
het gebied van Haarlem is verviervoudigd en
het aantal inwoners met pl.m. 40 pet. is ver
meerderd, terwUl aan de inwoners van Scho
ten, Heemstede en Haarlernmeriiede de voor
naamste overgekomen gebieden, immer reeds
vergunning tot het houden van optochten
met muziek en ontplooide banieren werd
verleend, vermeende ik dat ongewUzigde
handhaving van het hierbovenvermelde ver
bod niet meer houdbaar was: dat zulks een
al te groote druk voor die ingezetenen zoude
beteekenen en zelfs daardoor voor hen een
verlies zou zijn van datgene waaraan zU in
den loop der jaren waren gewoon geraakt.

Derhalve is thans inderdaad vergunning
verleend, echter slechts voor uren vallende
buiten de tUden der Godsdienstoefeningen,
zoodat optochten op Zondag alleen worden
toegestaan tusschen 1 en 5 uur 's middags.

De heer ROODENBURG merkt op, dat de
ehr.-hist. de gewijzigde houding van den
burgemeester betreuren. Nu was de vergun
ning verleend voor een godsdienstige demon
stratie. Zij dro(eg een positief christelijk ka
rakter. Maar als andere groepen nu komen,
die geheel anders over de Zondagsviering
denken, kan men moeilijk de toestemming
weigeren.

De heer DE BRAAL sluit zich namens de
anti-rev. fractie hierbij aan.

De heer CASTRICUM brengt dank aan
den burgemeester voor zijn toestemming en
de politie voor haar hulp.

Spr. wUst er op, dat in Den Briel zelfs in
de week geen processies mogen gehouden
worden, welke een godsdienstig karakter
dragen.

De VOORZITTER antwoordt den heer Roo
denburg, dat hU niet de belangen van een
enkele groep mag voorstaan, al belUdt hij
haar beginselen, maar de belangen van de
geheele gemeente. Spr. merkt nog op, dat de
heer De Geer, toen hU nog burgemeester van
Arnhem waa, ook reeds toestemming gaf voor
het houden van dergelijke optochten op Zon
dag.

De interpellatie wordt gesloten.

De vergadering wordt dan te kwart over
zeven gesloten.

schap overgenomen door den heer C. Trier,
waarna met de eerste verbouwing een aan
vang werd gemaakt. Een jaar later, in 1907,
werd de concertzaal gebouwd met bovenéta-
ges en ten slotte kwam in 1920 de geheelé
groote verbouwing tot stand.

En nu het Badhuis, later „Groot-Badhuis"
genoemd, honderd jaar bestaat, en als uit
muntende, goed bestuurde inrichting, zich
als een centrum, ook van het huidige Zand
voort, gehandhaafd heeft, denkt niemand er
meer aan, dat dit groote hotel is voortgeko
men uit het eenzaam gelegen logement, dat
een eeuw gelegen nog het eenigste „établis
sement" was, dat stedelingen gelegenheid
bood van de zee en de zon aan het prachtige
strand te genieten.

Zandvoort heeft zich om het „Groot-Bad
huis" ontwikkeld en gemoderniseerd, en kat
hotel heeft ervoor gezorgd die modernisee
ring tijdig ook op zichzelf toe te passen.

De straatweg HaarlemZandvoort werd
eerst smai aangelegd. Het was in die dagen
ook voldoende als twee voertuigen elkaar
konden passeeren. De gebruikers van den
weg moesten tol betalen, OnbiUUk was dat
niet, want de aanleg van den weg had niet
minder dan 150.000 gekost. De visschers
bleven evenwel hun weg door de duinen zoe
ken; dat was korter en spaarde tolgeld!

In den ouden tUd maakten de Haarlem
sche koetsier? goede zaken door badgasten
naar Zandvoort te rijden. De Jan Pleziers
waren toen ook nog in eere.

De groote bloei van Zandvoort als bad
plaats is evenwel gekomen na den aanleg
van den spoorweg en van de electrische tram.

Eenige jaren geleden is de straatweg be-
langrUk verbeterd. De geschiedens van Zand
voort is zeer oud. Witte van Haemstede
landde er in 1304 om de Vlamingen te ver
jagen. Wat hem bU het Manpad gelukte.

De 62ste vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Haarlem en
Omstreken zal worden gehouden Dinsdag 3
Juli 1928, des namiddags te 7% uur in het
gebouw der Kamer, Nassauplein 6, Haarlem.

De Agenda vermeldt

1. Notulen. 2. Ingekomen stukken. 3,
Herbenoeming van Mej. A. C. Nijboer, Mej.
Beemsterboer-Goossens en den heer H.
Spronk. 4. Voorstel Bureau om een geldprijs
te verleenen aan de Vereeniging „Vooruit"
Hoofddorp, ten behoeve van het a.s. Concours
Hippique. 5. Voorstel Bureau tot instelling
van 1. cursus „Handel en Recht" 2. cursus
„Boekhouden". 6. Concept-schrijven Bureau
aan Directie Nederlandsche Spoorwegen,
inzake tienrittenboekjes Koofddorp-Haar-
lem-Amsterdam. 7. Concept-schrijven Bu
reau aan Minister van F nanciën, inzake sA
verbons. 8. Concept-schrijven Bureau aan dec
Direct ur-Generaal der Post rijen, Telegra
fie en Telefonie, inzake invoering stadsporl
voor d geheele gemeente Haarlemmermeer.
9. Concept-schrijven Afd. Kleinbed ijf aas
den Nederlandschen Grossiersbond inzakt
aangeven netto maat of gewicht verpakte ar
tikelen. 10. Verslagen 1. Congres Chr. Mid-
denstandsvereeniging 2. Vergadering Ver
„Autosnelwegen" resp. door de H.H. W. J.
B. v. Liemt en A. J. J. Beynes. 11. Rond
vraag. 12. Besloten zitting.

Eenige dagen geleden hebben wij het hon
derdjarig bestaan van het Groote Badhuis te
Zandvoort gememoreerd.

Het is eigenlijk niet alleen het Groot-Bad
huis, dat op dezen dag feest vierde. Want
met het hotel is- Zandvoort als badplaats
ontstaan en gegroeid.

In 1825 vereenigden zich vijf heeren uit
Haarlem en omstreken om te Zandvoort een
etablissement voor zeebaden op te richten
en den muilen zandweg van den Heeren-
weg onder Heemstede naar Zandvoort te
doen bestraten. Dit zUn ook nu in Haarlem
geen onbekenden. Het waren: jhr. W. Ph.
Barnaart, lid van Ged. Staten van Noord-
Holland, mi-. D. J. v. Lennep, lid van de Sta
ten van Holland en professor aan het Athe
naeum te Amsterdam, mr. P. v. Lennep, lid
der Staten van Holland, W.v. d. Vlugt, ban
kier, en mr. Jac. Enschedé, raadslid van
Haarlem,

Van hoeveel belang deze stappen om een
badplaats t-e stichten, werden geacht, blykt
wel uit de bereidwilligheid van den Koning
om in het aandeelen-kapitaal deel te nemen.
In 1826 teekende de Koning in voor tien aan-
deelen van 1000; voor het Koninklijk
goedgekeurde „plan eener negotiatle, groot
150.000" De overige aandeelen werden door
belangstellenden in Haarlem en omgeving
gekocht. De Staten van Holland gaven
30.000 subsidie en Haarlem ontsloeg Zand
voort van de betaling van het jaarlUksche
bedrag van 600 voor afkoop van de stede
lijke belasting op de zeevisch, ook een soort
bystand in de onderneming dus. Zandvoort
droeg ln den eersten tUd 1500 per jaar bij,
maar dit hield vrU spoedig op. Straataanleg
en bermbeplanting brachten nieuwe kosten,
die bestreden werden door den aanleg van
twee tollen.

Dat een dergelUke onderneming van meet
af gunstig zou varen, was niet te verwach
ten. Er was dan ook een berg van moeilyk-
heden te overwinnen; maar de grondleggers
hadden gelukkig den moed om vol te hou
den. De financieele uitkomsten van het
Logement, dat in 1828 geopend was, waren
niet gunstig; het onderhoud van den weg
kostte veel, hetgeen de twee tollen niet kon
den opbrengen. Toen dan ook in 1897 door
den heer J. J. F. F Müller, makelaar te Am
sterdam een geschikt bod werd gedaan voor
het Badhuis c.a. is tot den verkoop besloten
en konden de nog niet uitgelote aandeelen
worden afgelost.

Op 17 December 1900 werd toen bU Kon.
Besluit opgericht de N.V. Noordzeebad Zand
voort; vijf jaren later werd deze vennoot-

Het vliegtournooi te Dusseldorp

Voor het op 30 Juni en 1 Juli a.s. plaats
vindende vliegtournooi te Dusseldorp, heb
ben tot nu toe reeds 33 vliegers uit a!H
deelen van Duitschland hun medewerking
toegezegd. Vliegtuigen van 15 verschillend»
typen zullen opstUgen. Zooals bekend, zal
ook de Oceaanvlieger Kapitein Koehl aan
wezig zijn.

BERLUN, 28 Juni. Naar wfj vernemen,
is tusschen het Centrum en de sociaal-de
mocraten overeenstemming bereikt voor het
vormen van een voorloopig kabinet tot den
herfst.

MADRID, 28 Juni. De rechtbank te Al-
meria veroordeelde den Engelschen vice-
consul wegens het veroorzaken van licha
melijk letsel met een vuurwapen tot zes
maanden gevangenisstraf en het betaler
van schadevergoeding.

OSLO, 28 Juni. Naar uit TromsS wordt
gameid, heeft een hevige brand het Noor-
sche dorp Berlevaag verwoest. VUf en veer
tig huizen, het postkantoor en een bank
werden door het vuur verwoest. De brand
weer van Tromsö en Vardö trachtten te
vergeefs het vuur te blusschen. Meer dan
400 personen zyn dakloos.

VOLMAAKT

Schitterende Leg-resultaten

Laag in prijs
Bij eiken winkelier voorradig.

EISCHT UITSLUITEND
VERZEGELDE VERPAKKING