In en om Haarlem ?;fl25."J T140.- 'De kisten- en timmerfabriek van voorheen J. E. A. Kaub te Halfweg in vlammen Mr. Dr. J. WYTEMA Éi BUREAUX: N ASSAULAAN 49 dit nummer bestaat uit drie bladen DONDERDAG 12 JULI 1928 TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16905 AANGIFTF VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL. Uit den Gemeenteraad. De regeering wenscht geen bezuinigings-commissie De burgemeester van Hillegom Burgemeester van Rotterdam, oud-Gemèentesecretaris van Haarlem overleden Alleen de houtkooperij gespaard Drie a drie en een halve ton gouds schade Oorzaak onbekend; vermoedelijk kortsluiting Verzekerd, maar niet tegen bedrijfsschade Teleioon No. 13866 (drie lijnen) Postrekening No. 5970. ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Age «schappen: per week 25 ct.j per .aal 1 3.25; per post, per kwartaal 3.58 bij vooruitbetaling. COURANT ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel,» VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN TIES, 1 4 regels 60 ct. p. plaatsing; elke regel meer 15 ct., bij vooruitbet. Bij contract belangrijke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN i tusschcn den tekst 60 ct. per regel, r Alle abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekenngsvoorwaarden f Q f) fl f| Levenslange geneele ongeschiktheid tot werken door een der volgende uitkeeringen: 1 «SUUU." verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen M«v wiau kujü uigg tegen ongevallen verzekerd voor dij n breuk van r$"7 Cft oij ean ongeval met fO, f) verlies van een hand, f IOC öy verlies van een «gil I/DU." doodelijken afloop; 1 ZOU."een voet of een oog; 1 IAJ." duim of wijsvinger; A JU. been of arm MOET OP STRAFFF VAN VF.PUFS V^N A1.IF PFCHTFN ^FSCHTF.DEN UITERLIJK DRIEMAAL by verlies v. een anderen vinger. AI Weer bracht de Raad ons gisteren een Pet"rassing. Bij wyze van een suppietoire 'Benda was een interpellatie van den heer k°erakker, op 18 Juni j.l. aangevraagd, tot PVint één der agenda gemaakt. Zoodoende berden wij vergast op een weinig verkwikke- J 'tike zaak. Het waren vragen over de woning- 'tichting „Ons Belang", vragen, op zich vry onschuldig, maar de zaak, welke zy ^troffen, waren dit by verre na niet! Op 'eer voorzichtige wijze deelde de heer Loer akker mee, dat er op het bouwwerk van ■te woningstichting „Ons Belang" zeer Onderlinge dingen gebeurden. Onder pressie •an den door de Gemeente aangewezen op- échter, den heer Poot,, is het werk langen 'tld vertraagd. Zelfs moeten er moedwillige beschadigingen hebben plaats gehad en allerlei vreemde dingen zijn gebeurd. Er zou 'elfs door dien opzichter een brief zijn ge schreven, dat er geen haast behoefde ge bankt te worden met het werk. Wethouder Reinalda was in zijn antwoord •eer wijdloopig, maar toch weinig zeggend. Onder zjjn vele woorden sprak een zekere geprikkeldheid. Zoo waren er vier leden van de Commissie van Openbare Werken op het bouwwerk geweest op uitnoodiging van den aannemer, wat de wethouder kwalijk scheen te nemen. De wethouder deelde verder mee, dat het gewoonte was om bij meeningsver-' schillen tusschen aannemers en aanbesteed- sters bij Woningbouwverenigingen den dienst van Bouw- en Woningtoezicht om sen beslising te vragen. Dat gebeurt in 99 Van de 100 gevallen. Slechts in het uiterste Beval gaat men tot arbitrage over. Nu heeft de aannemer van dit werk dit vroeger ook Bedaan alleen in dit geval niet. Nu had de Wethouder het verstandiger gevonden, wan neer de heer Loerakker, hangende de arbi trage, beter had gedaan zijn interpellatie in houden. Dan zouden ook niet zulke on voorzichtige woorden over den opzichter Poot gesproken zijn. De wethouder meende, öat het het beste zou zijn de discussie niet Verder voort te zetten en de geheele zaak, toet alle gewisselde stukken ,iri handen van öe commissie van Openbare Werken te stellen, welke dan, na uitvoerig onderzoek, 'n IaPport aan den Raad kan overleggen. De heer Loerakker verklaarde zich daar- Tnee voldaan; wees echter het verwijt van onvoorzichtigheid af. Lang heeft hij nl. bij Zich zelF gewikt en gewogen, wat hier het Zwaarste moest wegen. Waar het nu vast •taat, dat er al een schilder 14 dagen zenuw ziek is van wat hij op het werk heeft ondervonden en er aanwijzingen van de hieest verregaande excessen zijn, daar hieende spreker, dat het een gemeente belang was, aan deze excessen zoo spoedig •hogelijk een einde te maken. De voorzitter wilde daarmee een einde •haken aan de discussies. Maar verschei dene raadsleden waren daarmee niet vol daan. De heer Klein Schiphorst stond er Op nog verdere mededeelingen te doen, •hedcdeelingen, welke ten slotte onthullin- Ben werden. Zoo vernamen wij, dat genoem de heer Poot een ongehoord despotisme uit oefent. Zoo werden oorspronkelijk de tee- benlngen van de architecten voor dezen bouw vorrtdurend afgekeurd, totdat men e'hdelijk inging op het aanbod van den heer Poot om de teekeningen voor 2500 te •haken. Later verhoogde de opzichter dit bedrag tot 3500, ongeveer de helft van geheele architectenloon! onder een öerBelijke „samenwerking" waren de conflic ten met van de lucht. De aannemer heeft nu al een eisch tot schadevergoeding van f 100,ooo tegen de Gemeente ingediend. De heer poot heeft naar een onderteekende Verklaring van een ooggetuige een mar keren schoorsteenmantel moedwillig afge rukt, enz. De heer Gerritsz nam het den heer Klein Schiphorst hoogst kwalijk, dat deze zijn •hedcdeelingen niet eerst in de Commissie van Openbare Werken had gedaan. begrijpelijker wijze waren, onder een der- Beiyke stemming, de interrupties niet van üe lucht. Wethouder Reinalda hield zich bij repliek aan enkele formeele antwoorden en de voorzitter was blij, dat hij daarna de discussies kon sluiten. We hooren later meer over deze zonderlinge zaak! Toen kwamen opnieuw de autobussen. Men kent het voorstel van B. en W.. Men zou zeggen: daar valt nu niet meer over te praten. Natuurlijk was er nog menig raads lid, dat zijn hart moest luchten. Eén op merking hebben wij bij het lezen der voor stellen bij ons zelf gemaakt; men schijnt er vast op te rekenen, dat de tram voor de autobussen uitgeschakeld is, maar overigens haar oorspronkelijke plannen omtrent uit breiding en verandering van het tramnet onveranderd zal doorvoeren. Het was de heer Van Liemt, die ook tegen deze optimistische opvatting waarschuwde, die bovendien er op wees, dat er een gevaarlijke toestand zou ontstaan, wanneer men de Tram niet te gemoet kwam met een overleg by de asphalteering van het Kennemerplein. Komen Tram en Gemeente hier niet tot een accoord, dan zal de verbinding Haarlem Bloemendaal een middeleeuwsch verkeer worden. Wethouder Reinalda deelde mede, dat over deze laatste zaak juist gistermorgen een brief by B. en W. was ingekomen en dat ze zooveel mogelijk in overleg met de Tram My. zal worden afgedaan. Dan kwam er een discussie over de vraag: zullen de tarieven voor de autobussen door den Raad of door B. en W. worden vast gesteld? Op voorstel van den heer Peper werd gestemd over de eerste alinea van art. 20: „de tarieven voor het vervoer van personen, worden vooraf aan de goedkeu ring van Burgemeester en Wethouders onder worpen". Voorgesteld werd in plaats van „Burgemeester en Wethouders" te lezen „den Raad". Dit voorstel werd aangenomen met 19 tegen 15 stemmen. Hierdoor waren we van de Scylla in de Charibdis gevallen. De vraag rees toen, wat moet er nu met ijv y z i- gingen in het tarief gebeuren. Er was een half uur noodig om deze puzzle op te lossen, die ten slotte kwam in een sub amendement van den heer Van der Kamp, om ook de wyzigingen in dit artikel op te nemen. De heer Peper wilde ook nog fooien voor chauffeurs per kennisgeving, in de wagens verbieden. De Raad ging daarop echter niet in. Aan de orde was daarna het' voorstel van B. en W. om met de Hoogovens een overeen komst aan te gaan, omtrent tydelyke le vering van gas aan de Gemeente Haarlem. Mr. Gerritsz wraakte het in de directie der Hoogovens, dat dit lichaam een niet meer sociaal standpunt inneemt en alleen naar winst kijkt. B. en W. zyn voor dit standpunt op zy gegaan en willen nu al leen een tydelyke overeenkomst om in- tusschen de eigen gasfabriek uit te breiden. I Er is ook nog een andere weg. De Over heid heeft nl. zeggenschap in de Hoog ovens. Het zou dus mogelyk zyn om de directie der Hoogovens te dwingen om tegen een lageren prys te leveren, j De heer Peper had veel scherper opmer kingen: het beleid van de Haarlemsche gasdirectie deugt niet; zy had reeds jaren lang moeten voorzien, dat de capaciteit onzer fabriek jiiet voldoende was. Nu moet men zich tot een particuliere maatschappy wenden en het overheidsbedryf gedeelte- lyk uitschakelen, enz. Wethouder Slingenberg sloot zich aan by de opmerking van den heer Gerritsz, dat het Hoogovenbedryf wel uiterlyk een pri vaatrechtelijk, maar wezenlyk een publiek- rechtelyk bedryf is, waar het Ryk en de gemeente Amsterdam zeggenschap in heb ben. Wat de heer Peper dus over de „par ticuliere" onderneming zei, is er naast. In- tusschen, het Ryk en Amsterdam keuren 'de gesties vtfn de Hoogovens goed; dus is er weinig aanleiding om het advies van den heer Gerritsz te volgen. Overigens zei mr. Slingenberg terecht, dat de Raad niet. competent is te oordeelen over het com mercieel beleid van de Hoogoven My„ oi nl. de Hoogovens het stikstofbedryf moe ten stop zetten en Kennemerland van gas moeten voorzien. Hoe velen gisterenavond den brand in Halfweg zagen. Een kykje op de brandende bontmassa's. De overeenkomst werd daarna goed- gekeurd. By de behandeling van een ontwerp-regc- j ling met het bestuur „Het Oosterkwartier" voor het exploiteeren van den speeltuin aan de Zomervaart, stelde de heer Keesen voor, om ook met andere vereenigingen overleg te deen plegen. Wethouder Bru -h1 zeide, niet onwelwillend tegenover dit voorstel te staan; B. en W. hebben echter geen tyd gehad om met 't bestuur der Ver- eeniging „Het Oosterkwartier" te beraad slagen. Overigens wilden zy de beslissing aan den Raad over laten. Mevrouw Maarschall en mr. Gerritsz hadden echter wél bezwaren. Er zijn ex ploitatiekosten; hoe zullen die anderé ver- eenigingen daarin bydragen? Wethouder Bruch meende, dat de zaak maar eens een jaar moest worden aangezien. Mochten er onmogeiyke verhoudingen ontstaan, dan zullen B. en W. ingrypen. Toen op voorstel van den hëer Joosten, in het voorstel-Keesen was tngelascht „zoo noodig tegen een billyke vergoeding", werd dit zonder hoofdelyke stemming goed gekeurd. Er werd naar aanleiding van een voorstel van B. en W. voor de oprichting van een protestantsch-christeiylke nijverheidsschool nog een debat gevoerd, dat totaal langs de zaak heenging. Dit en nog enkele minder belangrijke voorstellen, werden goedgekeurd. Het was te warm voor een avondvergade ring; zonder rondvraag ging de Raad te 6 3/4 uur huis toe. In den rossen vuurgloed stonden de over blyfselen van de muren als vreeseiyke giganten overeind. De toestand van den heer D. Wentholt burgemeester van Hillegom, is zorgelijk; men vreest het ergste. Aneta seint uit Batavia: In den Volksraad heeft by de behande ling van de begrooting van de Financiën de régeeringsgemachtigde, de heer Van den Bussche gezegd, dat de regeering bezwaar peeft tegen de instelling van een bezui nigingscommissie. Gistermiddag te ongeveer half zes is te Rotterdam overleden Mr. Dr. J. wytema. burgemeester van Rotterdam sinds 15 Sep tember 1923. De burgemeester was reeds maanden lang ziek tengevolge van een in Maart j.l. opgedane pleuris, waarvoor hb reeds tevergeefs genezing in het buitenland had gezocht. Mr. Wytema was voordien Bur gemeester van Dordrecht. Mr. dr. Jan Wytema is op 30 Mei 1871 te Appingedam geboren: hy is de zoon van een zeer bekwaam geneesheer. In zijn jeugd heeft hy de lessen gevolgd aan het Gymnasium te Groningen, waarna hy een rechten-studie liep aan de Universiteit aldaar. In Juli 1895 is hy gepromoveerd op stellingen; drie jaren later werd hy doctor in de Staatswetenschap pen op het proefschr.ft „Goederenpryzen en Muntwezen". In 1901 werd de heer Wytema door de gemeente Schiedam benoemd tot gemeente-secretaris, maar ook in deze plaats zou hy niet lang blijven. Hij heeft daar na- meiyk zyn echtgenoote. die de dochter was van den burgemeester Versteeg, leeren ken nen en toen hy met haar in het huwelijk trad moest hij op grond van art. 97 der Grondwet zyn ambt neerleggen. Zes jaren lang heeft dr. Wytema toen de functie waar genomen van Hoofdcommissies ter Provin ciale Griffie van Noord-Holland in Haarlem, doch toen, in 1909, de plaats van gemeente secretaris van Haarlem vacant Kwam keerde hy spoedig tot het zoo door hem geliefde gemeentewezen terug. Eerst in 1920 volgde zyn benoeming tot burgemeester van Dor drecht. Dr. Wytema heeft zijn krachten niet lang aan Dordrecht gege-en. 15 September 1923 toen mr. Zimmerman als burgemeester- van de Maasstad aftrad werd ten tweeden male de burgemeester van Dordrecht tot de plaats van eerste burger van Rotterdam ge roepen. Nu, na vyf korte jaren, die aan hem zware physieke eischen hebben gesteld, heeft de dood een e hide gemaakt aan dit zeer werkzame leven. IToen dr. Wytema nog burgemeester was van Dordrecht verkeerde de Merwedestad in en periode van stilstand, die zy trofe vele energieke pogingen niet te boven kon komen. Toch waren reeds symptonen van nieuw ont wakend leven op handels- en scheepvaartge bied duidelyk merkbaar. Onder zijn leiding werden vele maatregelen genomen, die de economische positie van Dordrecht in den lande krachtig versterkten. O.a. nam in die dagen Dordrechts gemeenteraad het besluit financieele medewerking te /erleenen voor den van Rijkswege aan te leggen waterweg naar zee, In aansluiting op den Nieuwen Wa terweg. Zyn ambt te Rotterdam was een ont zaglijk zware taak. De omvang van de lyst instellingen en bedryven is zoo groot, dat de eerste burger van de Maasstad zich geplaatst ziet voor een byna niet te overkomen berg van werk en moeilykheden. De overledene was ridder In de Orde van den Nederland- schen Leeuw. De begrafenis van burgemeester Wytema zal Zaterdag a.s. plaats hebben. De stoet zal om half drie van het sterfhuis by den Westzeedyk te Rotterdam vertrekken en om kwart over drie by de begraafplaats, Croos- wijk aankomen. Gisteravond laat had een buitengewone vergadering plaats van het college van B. en W Hedenmiddag om drie uur zal een bui tengewone raadszitting worden gehouden waarin o.a. gesproken zal worden door den wn. burgemeester, mr. A. de Jong en door het oudste raadslid, den heer Hoebe (R.-K.) Op de agenda staan voorstellen om de begrafenis van burgemeester Wytema op gemeentekosten te doen plaats hebben en om de feestelijkheden, welke zouden plaats vin den ter gelegenheid van net 600-jarig be staar. van Rotterdam niet te doen doorgaan. De sociale maatregelen, geschenken aan wer- keloozen en bedeeling, zullen wel doorgang vinden volgens deze voorstellen. Een groote brand in de kisten- en timmer fabriek van Kaub te Halfweg! Brand, dat is een van de dingen die angst en ontzetting beteekenen voor een enkeling, groote schade, verwoesting van huis of werk-; plaats, ontreddering en, volkomen vernietiging l van toekomstplannen, maar voor anderen, I „de belangstellenden," een nieuwtje, iets on-' gewoons, een Interessant kykspel. Men zegt, „jammer van het huls," of „als 't maar verzekerd is," en haast ziéh overigens om er zoo vlug mogelyk by te zyn, om niets te missen van het vlammenspel en van den heeten stryd tusschen vuur en water, tus schen mensch en natuurkracht. Daarom gaat kyken wie kyken kan, als het nieuws de ronde doet dat er een groote brand was. Dat bleek gisterenavond by den brand, die de timmerfabriek van de firma Kaub heeft ver woest. Zoodra men op sommige punten van de stad den vuurgloed in de richting Halfweg zag, of het nieuws van den brand hoorde van reizigers, die er langs waren gekomen, namen velen flets en auto om getuige van den „groo- ten brand" te zyn. Het was dan ook verbazend druk. By de Amsterdamsche Poort stond een groote me nigte naar den verren vuurgloed te kyken. Op den weg reden de auto's achter elkaar, waar van velen naar den brand reden. Op het te gel-fietspad was het ontzettend druk. Om 12 uur reed er nog een onafgebroken rij van fietsers en stond by de brandende fabriek nog een dichte menigte. De brand was wel waard er eenige uren nachtrust aan op te offeren. Even na midder nacht was de geheele fabriek één groote vlam. Aan den westelijken kant van de fa briek woedde het vuur toen het ergst. Hooge vlammen kronkelde daar uit het gebouw, dat >-eeds niet veel meer was dan een puinhoop van muren, en speelden om den schoorsteen, die soms geheel door het vuur was omgeven. Op den weg vóór de fabriek, waar men onder den wind stond, moest men, toen het vuur het hevigst woedde, af en toe voor de hitte wyken. De politiebeambten die daar het ter rein hadden afgezet en het verkeer regelden, de brandweer-autoriteiten en de fotografen die op deze plek het mooiste gezicht op het vuur hadden, deden er hun werk niet onder de prettigste omstandigheden. Voortdurend kringelde de rook daar boven de hoofden en vlogen de vonken door de lucht, waarvan vele op den weg vielen. Geregeld moest men de gloeiende kleine stukjes hout ontwijken en van zich afslaan. Wij zagen iemand, die hoede-loos naar den brand was gegaan, en voortdurend de groote vonken uit zyn haar moest wryven. Toen wy op het terrein van de fabriek wa ren doorgedrongen en dicht bij het vuur stonden, zagen wy eerst hoe hevig de vlam men woedden en hoe schijnbaar-nutteloos het blusschingswerk scheen. Vanaf een hoog te zagen wij op de fabriek, overal vlammen, hooge, knetterende vlammen, waarin sissend het water uit de slangen neerkwam, zonder dat er eenige uitwerking van het blusschen merkbaar was. Het sissen en knetteren en nlassen van het water werd slechts overstemd door het geraas van de motorbrandspuiten, die zonder ophouden draaiden en werkten, het verlossingbrengende water aanvoerden. Tusschen de vele slangen, dicht bij het vuur, liepen de aanvoerders der brandweer heen en weer, gaven aanwijzingen en schreeuwden bevelen, die, in het helsche lawaai van wa ter en vuur, voor de toeschouwers angstwek kend klonken en slechts waarschuwingen schenen voor dreigend gevaar. Hier, dicht by de vlammenzee, leert men eerst goed het moeilyke en gevaarlyke werk der brandweer kennen. Waar een toeschouwer bang naar de vlammen kijkt, vreest voor mogeiyke ontploffingen en omvallende mu ren, angstig achteruit gaat, daar blyft de brandweerman staan, sleept zyn slang tot dicht by het vuur en dringt zoo ver mogelijk vooruit, alleen denkend en zoekend naar een plaats waar hy het vuur met het meeste succes kan bestreden. Hij staat dan omgeven door rook en vonken, beschenen en half ge schroeid door het vuur en spuit, spuit; on afgebroken houdt hy zyn straalpyp gericht en stort het water in den vuurgloed. Met zyn groote laarzen en den leeren brandhoed maakt hy een forschen indruk van zekerheid en moed, en geeft vertrouwen op de overwin ning van den mensch in den stryd met het vuur. De belangstelling was zeer 'groot. Zoowel aan beide zyde van den rijksweg als aan do overzyde van de ringvaart, keek een groote menigte naar het geweldige schouwspel. De boomen langs de Ringvaart stonden rorloos en wit in den weerschyn van het vuur. Op den rijksweg naar Halfweg was het een oor- verdoovend geklingel van fietsbellen en ge toeter van claxons. Tot laat na middernacht was het druk; sommigen, die het nieuws na middernacht hadden gehoord, gingen om één uur 's nachts nog op weg. Op den terugweg zagen wij zelfs wandelaars, die met flinken pas in den mooien zomernacht naar Haarlem liepen, en zeker niet vóór drie uur de stad bereikten. Het doorgaand verkeer werd zoo goed mo gelyk geregeld; met eenig oponthoud konden auto's en wielrijders naar Haarlem of Half weg doorrijden. Onder een vonkenregen en een fyn douche-bad van het overwaaiende bluschwater reed men langs de fabriek. Circa een uur, half twee was voor een bui tenstaander, ondanks het voortdurende blus schen, niet veel te bespeuren van verminde ring van het vuur. Wanneer men den afloop wilde zien, was het waarschynlyk dat men in het geheel geen nachtrust zou hebben. Maar ook zij die dit niet deden, gingen gis teren zeer laat naar bed. Tot diep in den nacht zag men in Haarlem en Halfweg wan- laars en fietsers en waren vele huizen nog verlicht. Een andere redacteur van ons blad geeft zyn indrukken als volgt weer: Omstreeks kwart over tien gisterenavond bemerkte een voorbyganger, dat er brand was in de N. V. Kisten- en Timmerfabriek en Houthandel, voorheen J. E. A. Kaub, die tot vóór twee jaar ongeveer te Haarlem aan de Heerenvest gevestigd was, doch daarna werd geïnstalleerd in de timmerfa briek „Kennemerland" tusschen de Vinke- brug en het dorp Halfweg, aan den Am- sterdamschen straatweg. De brand werd het eerst opgemerkt na- by het kantoorgebouw, dat naast den In gang, in het midden van het complex ge bouwen, gelegen was, maar spoedig sloegen de vlammen van alle kanten uit en stond zoo goed als de geheele fabriek In lichte laaie. De enorme voorraden hout, houtwol en niet minder dan een tienduizend bol- ienkisten vormden een krachtig voedsel voor den vuurwolf en heinde en ver was de fantastische lichtgloed te zien. De brandweer van Halfweg was spoedig ter plaatse, maar de slangen van de ove rigens uitstekende motorspuit vermochten tegen deze vuurzee niet veel. De waarne mend burgemeester van Halfweg, de heer Biesheuvel burgemeester Simons was m) verlof, doch arriveerde later ook op het terrein van den brand riep daarom de hulp Van de Haarlemsche brandweer in. Om elf uur was de commandant van onze brandweer, de heer v. d. Broeke, met ver schillende leden van zyn staf ter plaatse en ook de groote motorspuit. Het was een prachtgelegenheid om de krachten van de nieuwste aanwinst van ons brandweerma teriaal eens duchtig te beproeven. Maar daar bleef het by, want te redden viel er niets meer van de fabriek. De taak van de spuitgasten bepaalde zich tot het beper ken van den brand. Naby den ingang was dit van veel gewicht, want op deze manier kon de houtkoopery, die van het overige deelvan de fabriek gescheiden staat, on gerept blyven. Ook bestond hier nog eenig gevaar voor ontploffing van een ondergrond- sche benzinetank, maar dit gevaar kon be zworen worden. Ook een tweetal Amster damsche spuiten kwam alhoewel niet gerequireerd naar Halfweg gereden. Half weg kann ruhig sein. Amsterdam en Haar lem waken over hun broertje. Maar de Am-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1928 | | pagina 1