Gemengd Nieuws
©p Reis
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DINSDAG 17 JULI 1928
BLADZIJDE 3
De mijnramp in
Zuid-Limburg
Een beschouwing over de
oorzaken van mijnontplof-
fingen en hoe ze te
voorkomen
Een officiëele uiteenzetting
van de Directie
Felle brand te Alkmaar
De ziektgevallen aan boord
van het s. s. „Insulinde"
Onvoorzichtig
De postdiefstal van 500
dollars te Kerkrade
Tragisch
Een ongelukkige samenloop
van omstandigheden
Zwaar weer
Slachtoffer van de warmte
Een geheimzinnig geval
Het was maar een vulgaire
basterdvloo
UIT ONZE OOST
Wegen, bruggen en radio
De suppletoire begrooting
voor 1928
Het intemeeringskamp op
Digoel
LUCHTVERKEER
Een record
Vergiftigd
Ned. Indische Luchtvaart
Maatschappij
Een goede dag voor de K.L.M.
Vanwege de K. L. M. wordt medegedeeld,
dat Zaterdag 14 dezer voor de Maatschappy
een recorddag is geweest, zy vervoerde dien
dag op haar internationale lynen 174 passa
giers en 3200 K.G. goederen. Hiermede is de
reoorddag van 1927 geslagen, toen op 30 Juü
121 passagiers en 1800 K G. vnerterwi warden
vervoerd
SOCIAAL LEVEN
De Katholieke Inter
nationale van
den Arbeid
RECHTSZAKEN.
De uitspraak
in het Veen dammer-proces
In verband met de ramp in de mijn Hen
drik te Brunssum schrijnde heer H. P J. v.
Nimwegen, leeraar aade R. K. H. B. S.
te Helmond aan de „Msb." het volgende,
bewerkt naar een opstel in de „Illustrlerte
Zeitung":
In da diepte der kolenmijnen loert lede
ren dag en ieder om- als een dreigend spook
het gevaar van mijngasontplofflngen, die
jaar in jaar uit duizenden zwoegers uit het
leven wegrukken. Tot dusver stond men
machteloos tegenover dit gevaar, dat als
een blind noodlot nu hier, dan daar zijn
slachtoffers maakte. Machteloos tot nu toe.
Sinds kort is de geheimzinnige sluier, die de
oorzaken der mijngasoniploffingen bedekte,
opgelicht en daarmede de mogelijkheid ge
geven deze vooruit aan te zien komen en
rampen, als die van j.l. Vrijdag door doel
treffende maatregelen te voorkomen.
De theorie van het wereldijs. die reeds
licht heeft ontstoken in menig geheim,
geeft ook hier de oplossing van oer-oude
raadsels, in zoover zij bewijst, dat mijngas-
ontploffingen ontstaan door den invloed
der zonnevlekken. Reeds lang was het be
kend, dat beide verschijnselen steeds ge
lijktijdig optraden. Het zoeken naar oorzake
lijk verband lag dus voor de hand.
Over het ontstaan der mijngasontploffin-
gen door zonnevlekken is in het kort het
volgende op te merken:
Zonnevlekken zouden namelijk ontstaan,
doordat groote blokken ijs, die in de we
reldruimte rondzwerven, terecht komen in
de zonnemassa. Zoo n blok Ijs zal daarbij
niet plotseling en volledig smelten en ver
dampen. Integendeel: er vormt zich veeleer
rondom dit ijsblok een korst van slakken,
die bestaat uit gestolde bestanddeelen van
het zonnelichaam. Proeven met stukken ijs,
die men in de vloeibare ertsmassa van 'n
hoogoven wierp, bevestigen de Juistheid
dezer theorie. Binnen in de slakkenkorst,
die steeds verder in het zonnelichaam door
dringt, smelt nu langzaam het ijs; het ge
vormde water begint langzaam te koken,
totdat tenslote de oververhitte stoom de
„slakkenbouw" doet uiteenspringen en een
al naar de grootte van 't ijsblok min of
meer hevige exploiste doet ontstaan,
waarbij de gevormde waterdamp de wereld
ruimte wordt ingeslingerd. De aan de op
pervlakte der zon gevormde „granaattrech
ter" doet zich aan ons voor als een zonne
vlek. De waterdamp, die de wereldruimte
wordt ingeslingerd, verandert door de kou
de in uiterst fijne ijsnaalden, die met een
snelheid van 2000 èi 2500 K.M. per seconde
als corona-stralen van de zon worden weg
geslingerd. Treft nu zulk een crona-straal
de aarde en dit is meest het geval, wan
neer een zonnevlek ontstaat op een naar de
aarde toegekeerd punt der zon dan ver
oorzaakt zij op de aarde een reeks van elec-
tro-magnetische en meteorologische ver
schijnselen, die wij als Noorderlicht, onwe-
ders en magnetische stormen waarnemen.
Opmerkelijk zijn in dit verband de be
richten. die verleden week onmtrent derge
lijke „stormen" binnenkwamen van de ver
schillende expedities tot redding van de ge
strande Noordpoolonderzoekers.
Treft nu een sterke „ijsstraal" de boven
ste lagen van onzen dampkring, dan oefent
zij daarop een stoot uit, die zich voortplant
in de bovenste luchtlagen en daarna weer
een omgekeerde werking uitoefent, doordat
onmiddellijk na den stoot de ontlasting in
treedt.
De coronastraal Immers heeft ondertus-
schen de aarde reeds lang weer verlaten.
Deze drukverminderlng deelt zich ook mede
aan de benedenste luchtlagen, die zich naar
boven uitzetten en de barometer vertoont
een lagen stand. Was de stoot zeer sterk,
dan moet dus na enkele uren een belang
rijk „minimum" optreden, dat tot in de
diepte der mijnen merkbaar is. Deze lage
druk nu in de diepte der mijnen doet de
in het gesteente der miinen opgesloten gas
sen naar buiten stroomen en daarmede zijn
dan de voorwaarden geschapen voor het
ontstaan der gevreesde müngasontploffin-
gen.
Een der ijverigste voorstanders van de
theorie van het wereldijs, Hans Fischer,
geeft in zijn bij R. Voigtlander te Leipzig
verschenen boek, „Rktsel der Tiefe", een
uiteenzetting van al deze verschijnselen in
hun onderling verband en spreekt den
wensch uit, dat er een observatorium worde
opgericht, dat zich uitsluitend zal bezighou
den met geregelde waarnemingen der zon
nevlekken, om zoo de waarschijnlijkheid'
van ontploffingsgevaar vooruit aan te kon
digen.
Het spreekt vanzelf, dat hier alleen spra
ke kan zijn van waarschijnlijkheden, maar
dat zou reeds een belangrijken vooruitgang
beteekenen vergeleken met de tot nu toe
heerschende onzekerheid en de daaruit
voortvloeiende onmacht.
Het oprichten van dergelijke observatoria
is een sociale plicht, want het leven van
duizenden nijvere zwoegers „in 's aardrijks
ingewand" staat op het spel.
Nu de oorzaken van de mijngasontplof-
fingen bekend zijn, mag er geen minuut
langer dan noodig gedraald worden, om van
deze wetenschap partij te trekken.
De directie der Staatsmijnen publiceert
het volgend communiqué omtrent de mijn
ramp:
Op Vrijdag 13 Juli omstreeks 2.40 uur
n.m., terwijl de ochtenddienst naar boven
ging en de namiddagdienst afdaalde, kwam
van de 401 M. verdieping de telefonische me-
dedeeling dat er uit de afdeelingen S en B
rookwolken opstegen, welke zouden kunnen
wijzen op een brand of een ontploffing in
afdeeling S in laag VII. Daar zich in ge
noemde af de-ding zoowel pesonen van den
ochtenddienst als van den namiddagdienst
konden bevinden, werd onmiddellijk de
reddingsbrigade opgeroepen, die na korten
tijd zich naar de drie veriepingen begaf
waarlangs de afdeelingen 8 en B te be
reiken zijn. Tegelijkertijd werd opdracht ge
geven de mijn te ontruimen, behoudens de
personen belast met het reddingswerk.
Intussehen was reeds aan den voet van
tussohenschaoht 103 op de 837 meter ver
dieping een houwer, Robek genaamd, in
bewusteloozen toestand gevonden die door
toepassing van kunstmatige ademhaling
spoedig weer tot bewustzijn kwam, "Hooger-
op in de tusschensehaeht vond men den
hulphouwer Heidens bekneld tussohen afge
storte laddervloeren en ladders. Heidens
bleek een schedelbreuk te hebben, waaraan
hij den volgenden dag in het ziekenhuis te
Heerlen is overleden.
Daar verder doordringen zonder zuurstof-
apparaten ondoenlijk was, werd gewacht op
de komst van den eersten reddingstroep, die ziekte,
zeer snel ter plaatse aankwam. Bij het op
klimmen in de tusschensehaeht, bleken de
laddervloeren weggeslagen te zijn en de lad
ders afgestort. Met groote moeite langs de
ten gaan en in het ziekenhuis aldaar te doen
opnemen. Haar ziekte had echter met de een
of andere keelziekte niets te maken.
In Sabang heeft een groot deel van de
passagiers zeebaden genomen, wellicht dat
men hierbij de infectie, waarvan de ernstige
keelziekte het gevolg geweest is, heeft opge-
loopen.
Toen we op eenige dagreizen van Sabang
verwijderd waren, deden zich de eerste ziek
teverschijnselen voor. Een dame, die als een
der eersten door de keelontsteking werd aan
getast, overleed na drie dagen. Zij was steeds
in haar hut verpleegd. Een chinees, die als
passagier meereisde werd aangetast door de
ook hij stierf spoedig. Het aantal
ziektegevallen nam snel en onrustbarend toe,
zoodat het geneeskundig personeel dag en
nacht aan het werk was om allen te verzor
gen. De scheepsdokter werd bijgestaan door
standigheden niet te zeer mag toerekenen.
In Aden was de geneeskundige inspectie
heel schappelijk, wij mochten aan den wal,
dat vergoedde véél. Maar te Port-Said, de
stad op de Indische vaart, mochten wij niet
debarqueeren, waarop het intense gemopper
en het spreken over de „pokkenboot" weer
begon.
Dit is echter, volgens mijn leekenoordeel
een groot verzuim, men behoeft zelfs geen
deskundige te zijn om dat te constateeren,
dat er niet in voldoende mate serum aan
boord was.
Menschelijkerwijze gesproken zou, ware
dit voldoende aanwezig geweest, velen heel
niet te vergeten leed zijn bespaard."
ijzeren betimmeringen opklimmende, ge- j een militair geneesheer, die als passagier aan
lukte het den reddingstroep de tusschen-
galerij te bereiken.
Hier bleek aan de Oostzijde de weg ver
sperd door een zware instorting. Aan de
Westzijde vond men op korten afstand van de
tusschensehaeht den houwer Latawic, die
zwaar gewond, en eenige meters verder den
houwer Rademakers, die dood was: beiden i
boord was en door mej. Hoekendijk, een on
derwijzeres, die op de thuisreis was en zich
als een zeer hulpvaardig verpleegster liet
kennen. Hun werk verdient veel lof en dank.
De militaire geneesheer wist een leerling-
kok door operatief ingrijpen van den dood
te redden.
Toen de Insulinde dicht bij Aden was, wa-
waren met brandwonden overdekt. Latawic j ren er reeds vier dooden, die, daar de ontzag -
werd zoo -moedig mogelijk naar de verband- j lijke hitte dit noodza!»ilijk maakte, overboord
kamer getransporteerd, waar hij direct na j moesten worden gezet. Een hunner was een
aankomst overleed. officier van de Kon. Paketvaart Maatschap-
Bij het verder vooruitpaan naar de West- j pij, een andere een dame, Het lichaam van
zijde stortte men ook hier op een zware in- i den officier werd met militaire eer aan de
storting. Deze verhinderde een verder voor- j golven toevertrouwd. In Aden werden de
uitkomen van den reddingstroep, die vanuit j Chmeesche passagier en een meisje van tien
de 537 M. verdieping tot den ontploffings- j jaar begraven.
haard trachtte door te dringen. Nadat v/as j Hier is een serum aan boord gebracht,
vastgesteld, dat er zich geen kooloxyd meer waarmede enkele passagiers zijn behandeld,
in den luchtstroom bevond, werden de red- Een deel van het eerste klasse-dek werd
dingstoestellen afgelegd en werd met het i als hospitaal ingericht. De ziekte woekeide
opruimingswerk begonnen. voort, doch minder ernstig. Ongeveer 100
De tweede reddingstroep begaf zich naar passagiers werden licht aangetast. Vreeselljk
de 401 M.-verdieping, waar reeds het vol
gende gebeurd was. De dienstdoende hulnop-
zichter van den namiddagdienst van afdee
ling S ontdekte bij het gaan naar zijn afdee
ling dichte zwarte rookwolken. Hij waar
schuwde de arbeiders van den namiddag
dienst en verbood hun de galerij te betre
den. Hij vernam toen, dat reeds eenige ar
beiders vooruit waren gegaan en zich in de
rookgassen bevonden. Geholpen door enkele
arbeiders gelukte het hem vier personen,
die zich in de galerij bevonden, na zeer
korten tijd uit de rookgassen te halen. Deze
personen kwamen na toepassing van kunst
matige ademhaling spoedig tot bewustzijn.
Bij het verder onderzoek werden nog twee
personen in bewusteloozen toestand aange
troffen. Beiden werden ten spoedigste in
den verschen luchtstroom gebracht, waar
men kunstmatige ademhaling toepaste. Ter
wijl de eene arbeider weder tot bewustzijn
kon worden gebracht, hadden deze poging-/
bij den houwer Schmitz geen resultaat. Hij
werd naar de verbandkamer getransporteerd,
waar de kunstmatige ademhaling nog langen
tijd werd voortgezet, doch tevergeefs.
Inmiddels was de tweede reddingstroep
aangekomen, die langs een kolenpijler
trachtte af te dalen, doch den weg versperd
vond door een instorting. Na ook hier te
hebben gecontroleerd, dat de lucht geheel
zuiver was, werden de zuurstofapparaten af
gedaan en bleek het mogelijk zonder appa
raten de instorting te passeeren. Men vond
de drie houwers Rautert, Hartman, Huls
man en den hulphouwer Lunenburg onder
in den pijler, blijkbaar door vergiftige gas
sen gedood.
De derde reddingstroep, die op de 316 M.
verdieping In de zuidelijke hoofdsteengang
tot aan het tusschenschachtje, waar de lucht
van de afdeelingen S en B werd afgevoerd, op
onderzoek was uitgestuurd, vond drie men-
schen bewusteloos in de steengang liggen.
Pogingen tot opwekking der levensgeesten
hadden bij den dienstdoend-hulpopzichter
Jongen helaas geen resultaat meer. Het
mocht gelukken de beide anderen na korten
tijd weder tot bewustzijn te brengen.
Nadat geconstateerd was, dat zich op geen
der bereikbare punten nog menschen bevon
den en dat geen giftige gassen meer aanwe
zig waren, zoodat alle gevaar was geweken,
werd besloten de nachtploeg op de gewone
wijze tot de mijn toe te laten. In de twee
betrokken afdeelingen werden echter geen
arbeiders toegelaten dan die met het op
ruimingswerk waren belast. Intussehen was
vastgesteld, dat nog vier menschen werden
vermist, die als verloren moesten worden be
schouwd. Het zijn de houwer Campers, de
tusschenschacht-seingever Lentink, de schiet-
houwer Skovronski en de hulphouwer Strach.
Aangenomen moet worden, dat de eerste drie
gedood zijn in de omgeving van den ontplof-
fingshaard en de 4de op zijn terugweg naai
de tusschensehaeht 103 onder neervallend
gesteente is bedolven.
Het opruimingswerk wordt dag en nacht
met volle kracht voortgezet.
Omtrent de vermoedelijke oorzaak is thans
nog niets bekend. Voordat hierover iets met
eenige zekerheid kan worden vastgesteld
moet worden gewacht totdat de ontploffings-
haard toegankelijk is. Daar de weg hierheen
echter over een afstand van pl.m. 100 meter
is versperd, wordt verwacht, dat dit pas over
eenige dagen mogelijk zal zijn.
Te Alkmaar ontdekte Zondag de bewoner
van perceel Eer.drachtstraat 8, Pool, ge
naamd, brand in zijn woning.
Het vuur greep zoo snel om zich heen, dat
in een minimum van tijd het geheele huls
uitbrandde.
De belendende perceelen 6 en 10 kregen
belangrijke waterschade.
Passagiers vertellen van de verschrikkingen
gedurende den tocht over zee
was de angst, die de moeders hadden, dat
hun kinderen zouden worden aangetast. Het
aantal dooden klom tot acht.
Met de vlaggen half stok en zonder dat
er muziek werd gemaakt of spelen werden
gedaan, is het schip naar Suez doorgestoomd.
Daar aangekomen kregen alle passagiers
gelegenheid zich aan boord te laten inenten
tegen diphtheritis, daar men dit als de ge
vreesde ziekte beschouwde.
Van Suez werd Port-Said aangedaan, uit
sluitend omdat gebunkerd moest worden. Het
schip was besmet verklaard, zoodat geen der
opvarenden van boord mocht gaan. Velen
werden hierdoor gedupeerd, daar men geen
gelegenheid had geldzaken af te doen of
Europeesche kleeren te koopen. Terwijl men
's morgens in Port Said was aangekomen,
vertrok men reeds dienzelfden avond.
Doordat in Port Said de smetstof bacterio
logisch was onderzocht, kreeg men op weg
naar Marseille een radiogram, waarin ver
meld dat de ziekte geen diphtheritis was,
doch een zware angina.
De patiënten waren inmiddels voor het
grootste deel beter geworden.
Het geheele schip is op reis door de Mid-
dellandsche Zee ontsmet. Een Fransch dok
ter, die, voordat Marseille bereikt werd, aan
boord was gekomen, heeft het schip vrij ver
klaard, zoodat toen men gisteren in Marseille
aankwam, iedereen van boord mocht.
Een deel van de passagiers is toen on
middellijk met de rapide vertrokken, een deel
maakt de verdere reis per schip of op andere
wijze.
Aan boord zijn thans nog de lijken van
een dame en een jong meisje. De stemming
aan boord is buitengewoon droefgeestig.
In den Indischen Oceaan, vertelde ver
der een dame, is de narigheid begonnen en
vóór de Roode Zee waren zeven dooden te
betreuren. In de Roode Zee is nog iemand
aan een beroerte overleden. „Het was een
verschrikkelijke reis. De kapitein was er ka
pot van," aldus deze dame.
„Hoeveel zieken? In totaal dacht ik mèèr
dan ongeveer 40, acht menschen zijn ge
storven, maar daarvan slechts vier toch aan
de keelontsteking, die zooveel beroering
bracht".
„U kunt u niet voorstellen, hoe deprimee-
rend het was." vertelde een heer. „Eiken
ochtend aan dek te komen en dan gauw te
kijken, of de vlag soms weer halfstok gehe-
schen was. Een heele opluchting was het
dan. als er weer geen doode was bijgeko
men".
Ook deze passagier zeide, dat maar vier
menschen overleden waren aan de keelont
steking. Aan boord dacht iedereen, dat zij
met diphtheritis te maken hadden, maar
een telegram, dat de gezagvoerder in de
Middellandsche Zee uit Suez heeft ontvan
gen maakt melding ervan, dat daar niet
diphtheritis, maar een kwaadaardig soort
angina is geconstateerd. Het was een on
gelukkige samenloop, dat vier passagiers aan
andere doodsoorzaken overleden, en dat vier
anderen onder deze kwaadaardige, besmette
lijke keelontsteking vielen.
Een der passagiers verklaarde, dat men
aan bcord, klaarblijkelijk op dergelijke epi
demische verschijnselen, medisch niet vol
doende voorbereid was. In een der haven
plaatsen is serum ingenomen, waarmede
passagiers, die den wensch daartoe te ken
nen gaven, konden worden ingespoten. Voor
zoover onze zegslieden er over konden oor-
deelen, hebben velen van de gelegenheid tot
inenting gebruik gemaakt.
„Het was een droevige reis, om nooit meer
te vergeten", was het oordeel van een ieder.
Op een gegeven oogenblik heeft er zelfs iets
van een paniek geheerscht. De mensehen
wilden van de boot af, maar konden en
mochten natuurlijk niet.
De heer D. Breukelaars uit Zaandam,
secretaris van Meester Cornelis, die te Ba
tavia aan boord van de „Insulinde" was ge
gaan, deed aan het „Hbld." nog de volgende
verklaring:
„Na Sabang kwam 't eerste geval, iemand
kreeg het in de keel en de scheepsdokter
„stipte aan".- Het werd niet ernstig be
schouwd, doch later, in den Indischen
Oceaan, kwamen er méér gevallen.
Het viel hem toen op, dat de ouderen er
vrij van bleven, ook degenen, die rookten;
over het algemeen werden dames en kin
deren aangetast. De eerste overleden slacht-
Aan boord van het s.s. „Insulinde" van de Qffers werden ln den Indischen Oceaan
Rott. Lloyd hebben zich, zooals men weet, P'echt*S overboord gezt. Toen het aantal
ernstige ziekteverschijnselen voorgedaan, 8r°Oter werd, werd ter kennis gebracht, dat
waarbij 8 slachtoffers vielen. er geen looden kisten meer waren en de tlm-
Begrijpelijk dus, dat dit bericht in Neder- morman voor houten omhulsels zorgen zou.
land groote ontroering gewekt heeft. Geen opwekkende mededeeling, al werd
Gisteren is de Lloyd Rapide, de sneltrein die aanvankelijk slechts aan enkelen bekend.
uit Marseille in Holland gearriveerd, met
zich voerend de eerste reizigers van de „In
sulinde", die inmiddels te Marseille was aan
gekomen.
Deze passagiers hebben verschillende bij
zonderheden van hun reis met de „Insulinde'
Want het toonde den ernst van de ziekte
en de vrees dat het aantal van hen die
hunne laatste reis maakten, nog zou ver-
grooten. Het spreekt van zelf dat die in
kleinen kring gedane mededeeling, ln het
varend maatschappijtje, waarin over niets
verteld, waaraan o.m. het volgende ontleend I anders dan over het ziektegevaar gesproken
is. werd, gauw algemeen bekend was.
Woensdag 20 Juni, aldus een passagier,Hoe mooi de vaart ook was, de schitte-
verlieten wij Batavia, alles was wel aan rRnde zee' de goede accommodatie van de
boord. Na korten tijd werd een dame vrij boot dat alles maakte geen indruk bij de
ernstig ziek, zoodat de scheepsdokter het £fdachte aan het rondwaren van den dood,
raadzaam oordeelde, haar op 25 Juni, toen d'e allen vervulde.
wij in Sabang aankwamen, van boord te la-
Ter verzachting en genezing van stuk-
geloopen voeten, zadelpijn, schrijnen en
smetten der huid, muggebeten en zonne
brand moet men op reis voorzien zijn van
Doos 30, 60, 80 ct.
Ook de verontwaardiging klom. Het bleek
dat er slechts een zeer klein aantal serum
tubes aan boord was. bovendien werd bij
menig patiënt het serum te laat toegepast.
Die al in een ver gevorderd stadium der
ziekte waren, knapten er niet van op, ik zou
als leek haast zeggen: Integendeel.
Slechts lijders in het eerste stadium von
den baat.
Maar, zooals ik zei, er was veel te weinig.
De stemming aan boord was vooral droe
vig als wederom overledenen aan de zee wer
den toevertrouwd, doch later kwam de ver
ontwaardiging boven, wat men de bevolking
van zoo"n drijvende stad onder zulke om-
Te Scheveningen hadden zich Zondag drie
jonge dames bij het zwemmen te ver in zee
gewaagd, zoodat zij in levensgevaar verkeer
den. Door eenige jongelui werden de dames
weer op het strand gebracht.
Zooals gemeld, is de waarnemende kan
toorhouder J. L. uit Kerkrade, een 28-jarige
jongeman van een hoogst gunstig bekend
staande familie. Donderdagavond plotseling
uit de preventieve hechtenis te Maastricht
ontslagen. Dien middag was hü in de gevan
genis opgesloten, verdacht uit een aangetee-
kenden brief, verzonden door een zuster
klooster in Amerika aan den Eerw. Broeder
Evarlstus te Bleijerheide, een biljet van 500
dollars te hebben ontvreemd. Ondanks zijn
ontkenningen én voor de politie te Kerkrade
èn voor de justitie te Maastricht, werd L.
gedetineerd.
Toen L. Donderdag door een rechercheur
van de politie te Kerkrade naar Maastricht
was overgebracht, werd hij aldaar langdurig
verhoord door den rechter van instructie.
L. persisteerde bij zijn ontkenning en her
haalde dat hij niets met den aangeteekenden
brief had uit te staan. Circa 1 uur werd hij
naar het Huls van Bewaring overgebracht.
Des avonds tegen 7 uur kwam hem een ge
vangenbewaarder mededeelen, dat hij bij den
rechter van instructie moest komen. In de
z.g. advocaten-kamer werd L. nogmaals on
dervraagd. L. kon niets anders verklaren,
dan dat hij onschuldig was. Toen kreeg L.
een bewijs van invrijheidstelling.
De rechter van instructie gaf L„ naar deze
mededeelt, de verzekering, dat hij zou wor
den gerehabiliteerd. Des avonds laat keerde
hij in het ouderlijke huis terug.
Nader verneemt de „Msb." nog, dat uit den
aan bedoelden Broeder verzonden brief
afzendsters waren eerw. Zusters en niet
Broeder Joseph, algemeen Overste der Broe
ders van den H. Franciscus, verdwenen is
de kleine enveloppe, waarin zich ook het 500
dollars-biljet voor de Zusters te Aken be
vond. Het 500 dollars-biljet voor Broeder
Evarlstus was nog aanwezig. Aan de achter
zijde van den brief was met kantoornaalden
gehecht het zg. bericht van ontvangst. Deze
kaart bedekte de heele achterzijde. Toen de
aangeteekende brief ten kantore Kerkrade
kwam, is de brief afgestempeld op de achter
zijde der betrekkelijk kleine enveloppe. Het
z.g. avis van ontvangst, de kaart, moest daar
toe opgelicht worden. Met andere stukken is
dit aangeteekend stuk in een niet-verzegel-
den postzak naar het kantoor te Bleijerheide
gebracht. Broeder Evaristus constateerde de
schending van den brief.
Ten slotte zij nog opgemerkt, dat zich de
laatste jaren te Kerkrade drie belangrijke
postdiefstal-zaken hebben afgespeeld. Telken
male werd een verdachte naar de gevangenis
te Maastricht overgebracht, die later op vrije
voeten moest worden gesteld, omdat hij de
dader niet was. Later werd de eigenlijke
dader opgespoord.
De heer H. Durieux, directeur der Bollnes
Motorenfabriek te Ridderkerk, heeft gis
teren een ernstig ongeluk gehad.
By het duiken in de rivier de Nieuwe
Maas is hU op het hoofd terecht gekomen,
waardoor de halswervel ernstig is gekwetst.
Hy is opgenomen in het ziekenhuis Eudo-
kia te Rotterdam, zyn toestand is ernstig.
Dezer dagen zou de aannemer Sch. te Delft
die een paar maanden geleden op het
Jaagpad onder de gemeente Ryswyk door 't
slippen van zyn motorrijwiel een been had
gebroken, per auto van het St. Hippolytus-
zlekenhuis naar de ouderiyke woning worden
vervoerd, toen hij in het ziekenhuis het on
geluk had zoo leelijk te vallen, dat hy weer
een been brak.
In den pacht van Zondag op Maandag
heeft boven Meppel en omgeving een zwaar
onweer gewoed; de bliksem sloeg in het
achterhuis van de kapitale boerdery van
den heer J. van de Woude te Hesselingen.
zonder echter veel schade te veroorzaken.
De boerderij van den heer J. de Jong te
Bremerberg by Nyenveen en eigendom van
den heer Pol te Ruinerwold brandde echter
geheel af. De bewoners konden zich nauwe-
Hjks redden.
Te Tholen (Z.) is de slager P. v. O., door
de warmte onwel geworden. De onmiddeliyk
ontboden geneesheer kon door eene injeotié
het leven nog zoolang rekken, dat de zeer-
eerw. pastoor nog het H. Oliesel kon toedie
nen. Spoedig hierop overleed de man. Als
tragische by zonderheid kan worden gemeld,
dat de slager juist zyn 57en verjaardag
vierde.
Op den weg van Roosendaal naar Oud-
Gastel is gisteren het iyk gevonden van ze
keren L. met ingeslagen hersenpan. Het ïyk
werd in een in de nabijheid staande boer
dery binnen gebracht.
De politie die weldra ter plaatse ver
scheen stelde onmiddellijk een onderzoek in.
Vermoedeiyk heeft men hier met misdryf te
doen en in dit verband zyn reeds twee per
sonen verhoord.
Uit Waalwijk schrijft men aan het „Huis
gezin"
150 vlooien, allen gedreseerd. Doorloopen-
dc vo. rstelling!
Waariyk, dat was nog nooit in Waalwük
gezien, wel vlooien, maar geen honderd vyf-
tig b« elkaar en zeker geen gedresseerde.
Begrypeiykerwyze bestond er voor c'
aangekondigde vertooningen niet gering,
belangstelling. Inderdaad het was een heeie
menagerie van haast microscopisch kleine
parasieten, die voor affuiten gespannen,
dapper en resoluut de koperen kanonnetjes
voorttrokken in keurig gekleurde balletr'ok-
jes de gracieuse evoluties van een Nem-
schimova, een Leistikow of 'n La Argentina
na -otsten. Het was bewonderenswaardig
met welk een geduld de exploitant .an het
theater zyn diertjes had weten te dressee-
ren en vol trots demonstreerde hy met zyn
kleine volkje voor de nieuwsgierige toe
schouwers om hem heen geschaard.
Met zenuwachtig gebaa. zocht hy naar
zyn meest bekwame solo-danseres Celine,
die aan de beurt van optreden was en plot
seling was verdwenen. Ondanks alle na
sporingen, bleef zy onvindbaar.
„Of iemand soms zyn Celine gezien had?",
werd er gevraagd, en zelfs werd er een be
looning uitgeloofd, die Celine ongedeerd zou
terujtozorgen. Intussehen ging de voor
stelling toch door.
Plotseling ontstond .r eenig gedrang, een
smoezelige, korte jongedame met rood haar
en sproetig gezicht, drong naar voren met
tusschen duim en wijsvinger een diertje, dat
in kleur, vorm en grootte verrassend veel
overeenkomst had met de wezentjes in de
glaze doozen. Biyheid glinsterde in de
oogen van den directeur van het vlooien
theater. Dankbaar aanvaardde hü de ver
loren gewaande prlm ballerina. Teleurge
steld wendde hij zich echter weder tot de
jonge dame en met een vleugje ironie in
zyn stem, zeide hy-. ,,'t Spijt we wel lieve,
maar dat is myn Celine niet, dat is slechts
een vulgaire basterdvloo!"
Aneta seint uit Batavia: Biykens de sup
pletoire begrooting wordt voor wegen en
bruggen ruim elf ton uitgetrokken, waarvan
byna vier ton voor Atjeh en Boektt Asem.
Aan kapitaalsuitgaven wordt 529.000 uitge
trokken en voor de radiotelefonie 330.000.
Aneta seint uit Batavia:
De suppletoire begrooting voor 1928 bevat
o.m. een post voor de bezoldiging van een
hoofdambtenaar voor het instellen van een
onderzoek naar het levensverzekeringsbedrijf
en voor een voorzitter van een commissie tot
het nagaan en voor het verzamelen van ge
gevens over de welvaart van de inheemsche
bevolking, wat een voortzetting bedoelt van
de zoogenaamde welvaartcommisie.
Aneta seint uit Batavia:
De Ambonsche gewesteiyke commandant,
majoor Bajetto, heeft na een inspectietocht
in Digoel aan den correspondent van de
„Koerier" medegedeeld, dat de geest van de
militaire bezetting zeer goed is. De omgang
tusschen communisten en militairen is uiter
aard streng verboden. Ook de geest onder de
communisten is over het algemeen goed, er
is geen sprake van een gedrukte stemming.
De houding tegenover de autoriteiten is cor
rect, er wordt beleefd gegroet en op correcte
wüze worden vragen beantwoord, waaruit
evenwel niet geconcludeerd mag worden, dat
de communisten terugkeeren van hun geeste-
ïyke dwalingen, hetgeen biykt by de aankomst
van een nieuw transport, waarby het eigen
muziekcorps een vrooiyk nummer inzet, ter-
wyi een rood vaandel met de sovjet-emble
men op den kleinen heuvel aan den oever
wordt geplant. Er is slechts zeer weinig land
bouw zichtbaar, zoodat het binnen afzien-
baren tyd onmogeiyk zal zijn, dat de bevol
king van 1500 zielen zelf voldoende in hun
voedsel zal voorzien. Dat is hoofdzakeiyk een
gevolg van het geringe aantal landbouwers
onder de geïnterneerden.
Naar uit Parijs gemeld wordt, heeft Ma-
ryse Bastier, een Fransohe avjatrice, te
Danzig het wereld hoogterecord voor lichte
vliegtuigen met passagier geslagen.
Na het gebruik van melk, waarin eenlgen
tyd 'n aluminlumlepel had gestaan, hebben
zich in het gezin van den timmerman W.
aan den Genledyk te Aalsmeer vergiftigings
verschynselen voorgedaan. De man en de
vrouw, die beiden van de melk hadden ge
bruikt, zyn ernstig, doch niet levensnevaar-
ïyk ziek geworden.
Te Amsterdam is ten kantore der Ne-
derlandsche Handel My., ten overstaan van
notaris F. H. van den Helm, de aote van
oprichting der Nederlandsch-Indische Lucht
vaart Maatschappy verleden.
In den raad van commissarissen zullen
zitting nemen de heeren: D. Birnie, ir. A.
G. Böeseken, J. D. Brand, H. Costerus, Her.
bert Cremer, mr. W. A. van Embden, F. H.
Fentener van Vlissingen, P. W. Jansen, lr.
J. E. F. de Kok, N. H. ter Kuile, W. Labohm,
P. van Leeuwen Boomkamp, E. A. Pan, jhr.
H. L. Quarles van Ufford, W. Ruys, O. T.
Stork, P. E. Tegelberg, E. Tweer, F. P. J.
Vester.
In den raad van bestuur zullen zitting
nemen de heeren: dr. C. J. K. van Aalst
als voorzitter, E. 8. Enthoven als vice-
voorzltter en als leden: mr. D. A. Delprat,
mr. G. H. van Hasselt en H. Jacobson.
Als directeuren treden op de heeren Ir.
H. J. Anslngb en A. Plesman.
Het ligt verder in het voornemen eenige
plaatsen ir den raad van commissarissen
en in den raad van bestuur te doen bezet
ten door eenige heeren, aan te wijzen door
de K. L. M.
Het congres te Keulen
Te Keulen is het internationale congres
der Katholieke arbeidersvereenigingen ge
opend, dat byzonder druk bezocht is.
Na een korte harteiyke begroeting door
den Verbandspraeses, dr. Müller uit Mün-
chen-Gladbach, werd afgevaardigde Joos
met algemeene stemmen tot president van
het congres gekozen.
Van den apostolischen nuntius, Mgr. Pa-
celli, was een belangrijk schrijven ingekomen.
Daarin zegt de nuntius o.a. dat de Kerk zich
de grootte en zwaarte der taak bewust is,
waarvoor de sociale nooden en de sociale
schuld eener vermateriallseerde maatschap-
py-opvatting haar stellen.
De nuntius spreekt den wensch uit. dat de
Katholieke sociale beginselen toepassing mo
gen vinden en uit de hoop, dat het eerste in
ternationale congres van Katholieke arbei
dersvereenigingen Gods rijkste» zegen moge
erlangen en vruchtbaar moge zyn in zyn be
raadslagingen en besluiten.
De eerste groote rede werd gehouden door
den heer Jos. Maenen uit Heerlen, secretaris
van den Limburgschen Katholieken Werklie-
denbond, over het wezen der staatsorganisa
ties en de noodzakeiykheid der (Katholieke)
internationale. Spr. betoogde, dat een Katho
lieke arbeidersinternationale enkel en alleen
op den bodem der Katholieke arbeidersorga
nisaties mogeiyk is. Er mag niet langer ge
aarzeld worden.
De rede werd met grooten bijval begroet.
Hiermede eindigde de eerste besloten zit
ting van het congres.
In de 2e zitting, welke Zaterdag gehouden
werd, zyn vastgesteld de statuten van de
Kath. Arbeiders Internationale.
Besloten werd tot stichting van een inter
nationale van Kath. arbeiders-standsorgani
saties, waarvan het doel is:
in het licht der katholieke beginselen, die
het algemeen volkswelzün als opperste wet
erkennen, door middel van de internationale
samenwerking der alom noodig gebleken ka
tholieke arbeidersstandsorganisaties, gezonde
maatschappeiyke, geesteiyke, zedeiyke en
economische voorwaarden en verhoudingen
te bevorderen en speciaal op deze wyze
krachtdadig mede te werken aan de christe-
ïyke hervorming' der maatschappy.
De Internationale zal dit doel nastreven
door:
a. het leggen van een vasten band om de
nationale arbeidersstandsorganisaties, tot
voortdurende en gereglementeerde samen
werking;
b. het vaststellen en het doorvoeren van
een programma van actie;
c. het beleggen van internationale congres
sen, waar gewichtige vraagstukken, waarby
het arbeidersbelang betrokken is, kunnen be
sproken worden;
d. het bevorderen van eenheid in de opvat
ting en in de verwezeniyklng van de stands
organisatie;
e. het verspreiden van de kennis der katho
lieke beginselen omtrent de maatschappeiyke
verhoudingen en de rechten en plichten der
arbeiders;
f. het vertegenwoordigen van de katholieke
arbeiders op internationale byeenkomsten,
waar dit voor de katholieke arbeidersbewe
ging noodzakeiyk of nuttig is;
g. het stichten en onderhouden van een in
ternationaal bureau.
De zetel der Internationale zal te Utrecht
worden gevestigd, terwyi ook het eerstvol
gend congres in Nederland gehouden zal
worden.
Zooals wy gisteren reeds meldden, heeft
de Amsterdamsche rechtbank gisteren uit
spraak gedaan in de strafzaak der
Veendammer Hypotheekbank. Woltman Sr.
werd tot 4 jaar, Woltman Jr. tot 1 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, terwül verdach
ten Möhring en Kortenoever werden vryge-
sproken.
Aan de overwegingen van dit vonnis ont-
leenen wij nog het volgende: De rechtbank
verwierp de voorgestelde nietigheid der dag
vaarding op grond dat de dagvaarding een
genoegzaam duidehjke omschrijving geeft
van hetgeen aan de verdachten ten laste
wordt gelegd.
De rechtbank verklaarde bewezen, dat de
verdachten Woltman (vader en zoon), zich
hebben schuldig gemaakt aan het medeple-
gen van het als bestuurder van een naaml.
vennootschap, die in staat van faillissement
is verklaard, ter bedrieiyka verkorting van
de rechten der schuldeischers aan den boe
del onttrekken. Van al het overige, dat hun
ten laste werd gelegd, werden zy vrijgespro
ken, als zynde niet bewezen.
De Rechtbank spreekt in haar vonnis
als haar overtuiging uit, dat de contract ta*
niet weergaven het feiteiyk gebeuren, en
met betrekking tot de op te leggen straf
overwoog zy, dat de feiten van buitenge
woon ernstigen aard zyn. Er is niet alleen
een groot leed toegebracht aan vele kleine
spaarders, die hun zuur verdiende spaar
penningen verloren, maar er is ook 'n schok
toegebracht aan 't vertrouwen dat 't Neder-
landsche publiek in hypotheek! anken moet
kunnen stellen. Daarby hadden de verdach
ten. die de gewetenlooze handelingen M
dreven, een zeer ruim bestaan.
Verder overwoog de Rechtbank dat aa*
vader Woltman een zwaardere straf moet
worden opgelegd dan aan zoon Woltman.
Ook meent de Rechtbank by de strafmaat
rekening te moeten houden met de particu
liere omstandigheden van zoon Woltman.
Voor belden verliest de rechtbank niet uit
het oog, dat rechtsgeleerden bereid waren
de gewraakte handelingen in een juridischen
vorm te gieten.
Wat de verdachten Möhring en mr. Kor
tenoever betreft, dè Rechtbank sprak beiden
zooals reeds eezegd, vry van het hun ten
laste gelegde De Rechtbank achtte het zeer
wel aannemeiyk, dat zij onkundig zyn ge
houden van den inhoud en de bedoeling van
het contract van 25 Juni 1937. Ten.opzichte
van verdachte Möhring biykt wel, dat hy ln
enkele opzichten roekeloos heeft gehandeld,
maar de Rechtbank heeft niet de overtui
ging verkregen, dat hy het voor 't misdrijf
strafbare object heeft gehad. Wat de subsi
diair ten laste gelegde handelingen betreft,
deze achtte de Rechtbank niet bewezen.
