DE WAERELD ROND
Tweede blad
I
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VRIJDAG 27 JULI 1928
BLADZIJDE 1
W
HET EERSTE BETAALDE RADIO
TELEGRAM
HET MODERNE WOESTIJNSCHIP
Eenige Jaren geleden reeds vestigde een
medewerker van l'Illustration er de aan
dacht op, dat de wegen overal verbreed
dienden te worden, omdat het niet lang
meer zou duren, of de „navires sur rou.
tes" de wegschepen zouden wij ze kun
nen noemen zouden komen.
De automobielen, zooals wij die kennen,
achtte hij slechts een begin, die zouden
binnen afzienbraen tijd primitieve vehi
kels worden genoemd. Waarom zien we
niet in zoo schreef hü dat het oogen-
blik zal komen, dat op de verkeerswegen
te land zich even groote voertuigen zullen
kunnen voortbewegen als ter zee?
Deze toekomstdroom la Jules Veme
nu zal binnen korten tijd in werkelijkheid
worden omgezet. Duitsche ingenieurs heb -
ben reeds plannen voor een schip-voertuig
ontworpen: men schijnt met de construc
tie ervan reeds flink op te schieten, aldus
l'Illustration, en binnen enkele maanden
zal het schip zijn eerste reis door de Sa
hara gaan ondernemen.
Het wordt 40 meter lang, 8 meter breed
en 12.50 meter hoog. Door den bouw en
de geheele indeeling zal het schip zeer veel
op een Oceaanstoomer lijken, met natuur
lijk dit verschil, dat dit woestijnschip op
wielen gemonteerd is.
De enorme wielen hebben een doorsne
de van 12 meter. Door een bijzondere con
Btructie ervan blijft het schip, op wat voor
oneffen terrein men ook komt, altijd goed
horizontaal liggen. Twee Diesel-motoren,
elk van 400 P.K. één voor reserve
fcorgen voor de voortbeweging. De machi
ne kan hellingen van 30 graden gemakke
lijk nemen. Des nachts en overdag, evenals
op een boot, zal men zonder onderbre
king kunnen reizen. De snelheid zal ech
ter niet groot zijn: met een gemiddelde
snelheid wan 25 K.M. per uur zal men zich
Jesxedea moeten «tellen. 150 passagiers zal
het schip kunnen bergen, benevens de be
manning en 200 ton goederen. De hoe
veelheid brandstof, die meegenomen kan
worden, zal genoeg zijn voor 8000 a 10.000
K.M.
Het schip wordt vier verdiepingen hoog.
Boven zijn de commandobrug, de hutten
voor den kapitein en officieren, een viertal
twee persoons.luxe hutten, een promnade-
dek, kantoor, bagageruimte, enz. Twee kra
nen zijn er voorts voor het in- en uitla
den van goederen. De twee daaronder ge
legen verdiepingen zijn ingenomen door
hutten, een eetzaal, leeszaal, damessalon,
heerenkamer, een zaal die steeds op koele
temperatuur wordt) gehouden, enz. Bene
den op de laagste verdieping bevinden zich
de ruimen, waar de goederen in geborgen
worden, de machinekamars, de reservoirs
met brandstof en dergelijke.
Voor toeristen, die zonder aan roman
tische gevaren bloot te staan, de groote
woestijnen willen doortrekken, is dit, van
alle moderne en luxueuze gemakken voor
ziene woestijnschip, stellig een uitkomst.
Geen kameelruggen meer, waar men ge
radbraakt afkomt, geen tenten meer, waar
in het woestijnzand nog altijd wel gaatjes
vindt om er bij storm door te dringen
maar rustig gezeten in een clubfauteuil on.
der het genot van een sigaar, in een niet
ondraaglijke warmte, zal men de verras
sende woestijnluchtspiegelingen bewonde
ren, zal men de donkere zandstormen zon
der angst >zien aankomen en over zich
heen laten gaan en wellicht zal men mid
den in de Sahara op het dek van het schip
een genoeglijk partijtje tennis spelen
De romantiek gaat verdwijnenzelfs
uit het hartje van de Sahara
HET GALGENPATERTJE.
Vertelling naar het leven van Felix Bremen.
„Hoed af» Daar komt het ealgenpatertje
aan!"
Iedereen kent hem, den goeden Capucijner-
pater Corbinian. Zeventig jaren hebben zijn
haren vergrijsd, maar zijn hart is jong ge
bleven en hü heeft, ondanks vele teleur
stellingen het geloof aan de menschheid be
waard. Pater Cobinian is het eens met de
woorden van den H. Alphonsus: „zoolang er
nog adem in den mensch is, kan men niet
aan hem twijfelen." In een cel hangt een
wandspreukje„Dicht langs den afgrond
voert ons levenspad. Wee hem die
struikelend niet daameven trad! Voor dui
vels list, die zacht in het donker sluipt, is
hij slechts veilig, die het doel bereikt.
In dezen geest vervult hij reeds dertig
jaren zijn ambt als „galgenpater", zooals
men den aalmoezenier eener groote gevan
genis gewoonlijk noemt, ofschoon er geen
galgen meer zijn. Als pater Corbinian bin
nen de duistere muren treedt, komt met
hem de zon in de duistere cellen en in de
meest verlaten menschenharten. En hij komt
niet alleen met woorden van troost en op
beuring, maar met boeken en kranten, met
brood en boter, met tabak en postzegels, met
kleedingstukken en een dosis humor, die
zelfs de meest terneergeslagenen nog hopen
doet op een betere, een gelukkiger toekomst.
Meniaen armen zondaar heeft hü in de
jaren dat hü zü'n ambt bekleedt naar het
schavot moeten begeleiden, of zooals in den
tüd der revolutie, naar de gerechtplaats moe
ten brengen, waar de geweren der soldaten,
die de terechtstelling moeten uitvoeren, het
doodelijk salvo gaven. Hiervan wil ik een
ontroerende geschiedenis vertellen.
Een joiige man uit een der beste fami
lies. nauwelüks 19 jaar oud, was wegens
roofmoord ter dood veroordeeld; en om den
ernst van de misdaad en in aanmerking
genomen den toenmaals moeilü'ken tüd had
men gemeend hem geen gratie te veriec-
nen. Tevergeefs had Pater Corbinian alles
in het werk gesteld en toen alle middelen
nutteloos bleken, bleef de eenige hoop van
den veroordeelde slechts op den barmharti-
gen God, voor Wien hü nu verschü'nen
moest. Eene moeder kon haar eenig kind
niet troostvoller terzüde staan, dan de gal
genpater dezen reddeloos verloren jongeling.
Met kalmte, luid biddend, werd hü
voor züne misdaad terechtgesteld. Nooit ver
geet ik de woorden die Pater Corbinian
vlak voor de terechtstelling sprak tot de
heeren, die ambtshalve aanwezig waren:
„Mijne heeren, wü moeten de woorden
overdenken, die onze H. Vader Franciscus
in dergelüke omstandigheden gesproken
heeft: „Wat een heilige zoude terecht ge
steld geworden zün, indien hü de genade
bezeten had, die God aan ons, onwaardlgen,
verleend heeft!"
Op het Zuidelü'k kerkhof echter staat in
der» misdadigershoek een zwart kruis op
een graf. En op dit kruis leest men de woor
den. die ontstellend zijn in hun samenhang:
„Heer, erbarm U over hem en züne moeder!"
Süne moeder!
Ieder jaar, wanneer de lente met haar
prachtige bloemen haar leven over de doo-
denstad uitspreekt, knielt deze moeder hier
neer, en, aldoor fluisteren de menschen, „dat
is de moeder van den moordenaar", zü luis
tert er niet naar, maar bidt vurig aan het
graf van haar zoon, haar eenigst kind, dat
zij onder haar hart heeft gedragen, op wien
zü eens al haar hoop gevestigd had en die
nu hier begraven ligt, na den vreeselijlesten
dood, dien men zich kan uitdenken.
De Pater echter zegt tot degenen, die het
begrijpen: „De oplossing van dit ontzettend
raadsel is dat „had ik", dat altüd te laat
komt!" „Had ik", de eeuwige geschiedenis
van leed, sedert ons aller moeder Eva, het
verdriet in de wereld bracht.
Berouw komt na de zonde.
FORTUIN IN DEN SLAAP
De bekende Frederik de Groote, Koning
van Pruisen, was niet altüd gemakkelük in
den omgang en de lieden uit zün omgeving
hadden dikwüls heel wat te lüden van zün
opvliegend karakter, al stond daar dan ook
tegenover dat hü een gouden hart bezat en
niets liever deed dan geluk en welvaart
verspreiden onder degenen, die zün vertrou
wen waard bleken te zün.
Op een mooien zomermiddag, terwül hü
in Sans-Souci, zün geliefd paleis, vertoefde,
schelde hü den dienstdoenden page om hem
het een of ander op te dragen.
Na verscheiden malen tevergeefs aan het
schellekoord getrokken te hebben, ging hü
eens küken en vond den page In een stoel
zitten slapen. Hü was op het punt den Jon
gen wakker te schudden, toen zün blik plot
seling viel op een dubbelgevouwen papier,
dat een eind uit zün zak stak. HU haalde
het er behoedzaam uit en ging er mee naar
zün kamer om het daar te lezen. Het was
een brief van de moeder van den page, een
weduwe, en zü bedankte haar zoon voor het
regelmatig zenden van zün salaris, dat zü
gebruikte voor de opvoeding van haar twee
andere, nog jonge kinderen.
Frederik de Groote nam nu een rol goud
uit zün secretaire, wikkelde die in den brief
en stopte het geheel weer voorzichtig in den
zak van den page, die nog altüd sliep.
Daarna ging hü weer naar zün kamer
terug en schelde opnieuw, ditmaal echter
zAó hard, dat de arme jongen plotseling
wakker schrikte en met een ontdaan gezicht
bü zün meester binnenkwam.
Je hebt wel lang op je laten wachten!
zei de koning op een toon, alsof hü heel
boos was.
Sire, vergeef mühaastte da page
zich te zeggen. Ik geloof, dat ik een oogen-
blik Ingeslapen was en
Plotseling hield hü op met spreken, tastte
in zün zak, die hem op eens ongewoon
zwaar voorkwam, haalde er een rol goud uit
en werd zoo wit als een doek.
Wat heb je? vroeg Frederik de Groote,
die deed alsof hü hoogst verbaasd was.
Oh, Sire! antwoordde de page nu op
fluisterenden toon. Iemand heeft mü stellig
in he I. verderg willen storten en mü iu uwe
oogen voor een dief laten doorgaan. Ik vind
daar in mün zak iets van waarde, dat er
niet in hoort en mijn eigendom niet is.
Wees gerust, beste jongen, zei de vorst
nu vroolijk. Weet je dan niet, dat het for
tuin altijd in den slaap tot ons komt? Die
rol goud is werkelük de jouwe. Stuur haar
aan je moeder, die ik geluk wensch met het
bezit van zoo'n goeden zoon en «eg haar
tevens, dat Ik vanaf dezen dag een pensioen
op haar naam zal vaststellen en voor de
toekomst van haar kinderen yy «ai
Het eerste betaalde radio-telegram werd
30 Jaar geleden overgeseind. Dit historische
telegram werd afgezonden door lord Kelvin
die met mevrouw Kelvin en lord Tenny
son Marconi's proefstation te Needies op
het eiland Wight bezochten. Ten einde zün
waardeering te toonen voor het werk dat
Marconi tot stand had gebracht en ook,
om nader te verduidelüken, dat er een
commercieele toekoms zat in het radlover-
keer bleef lord Keivin er op staan, zün te
legrammen te betalen. Hü gaf een shii.
ling voor elk telegram, resp. gericht aan
su- George Stokes te Cambridge, lord Ray-
leich en W. H. Preece te tLonden en dr.
McLean, zijn eerste assistent ln het phy-
sisch laboratorium van de universiteit te
Glasgow.
Het telegram aan sir George Stokes
luidde als volgt:
Dit Is afgegeven en betaald te Alum Bay
ten einde door den aether verzonden te wor
den. Voor één shilling tot Bournmouth
en verder per Ujn voor vüftien pence naar
Cambridge.
W.g. KELVIN.
De persdienst van de Mairconl-maat-
schappü voegt er aan toe, dat de ontwik..
hfrd1 Keiv?n r*dl0 verder gegaan is, dan
wmta Th dat 00genblik heeft kunnen
nlekfi 1S 6r nauweI«ks meer een
blre kf V bescbaafde wereld, dat niet
bereikt kan worden met de radio. Merk
waardig te, dat dertig jaren na het eerst
betaalde radio-gram, slechts over een af
stand van het eiland Wight naar den vas
ten wal. Marconi met zijn gerichte draad-
looze telegrafie den heelen aardbol om
spant.
DE RUGGEGRAAT
Wat Is de ruggegraat? vraagt de mees.
ter.
De ruggegraat zegt Jantje, te een stok
die door ons lichaam gaat. Op het eene
punt zit het hoofd en op het andere zit
ten we zelf.
Twee Hollanders maken met een „Vliegende Hollander" een reis om de wereld. Hun aankomst te
Keulen trok veel belangstelling.
Amsterdam kleedt zich voor de Olympische Spelen. De bruggen in de Leid-
schestraat worden van kleurige palen en bloembakken voorzien.
In Amsterdam te aangekomen de Finsche boot „Oihonna",
alwaar de deelnemers aan de Olympiade zich aan boord
bevinden.
De Amerikaansche vlieger Charles B. C. Collyer en
le schrijver John Henry Mears hebben in 23 dagen,
15 uur en 8 minuten een reis om de wereld van
32000 K.M. gemaakt en daarmede het wereldrecord geslagen. Zij legden 15 dagen per schip en 8 dagen per vliegtuig af.
De brokstukken van het ln de Waalhaven t* Rotterdam
verongelukte K. L. M.-viiegtuig, de H.-N-A.f).R., worden
aan wal gebracht
Bü gelegenheid van de afscheids-reünie op het St. Willibrorduscollege te Katwük, dat naar den Haag
verplaatst wordt, werd in de kapel een plechtige Hoogmis opgedragen.
Tijdens het groote zangersfeest te Weenen werd een groote
optocht gehouden, met als hoogtepunt bovenstaanden
Schubertwagcn. Het geheele zangersfeest stond in het
teeken van het Schubert-jubileum.
De N.V. Kon. Rüstpellerü „Mercurius" in de Zaanstreek Is door brand geteis
terd. Bovenstaande foto toont de ruïne na den brand.
De bovenverdieping van de Wormerveersche bioscoop is
geheel uitgebrand.
