DE NEGENDE
Citius, Altius, Fortius
DERDE BLAD NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT - VRIJDAG 27 JULI 1928 BLADZIJDE 1
Hollands Hoop
sche Athletiek-wedstrijden
v<vv -.
N -4,
HOC BEN, V
RITOLA. Finland. - (lange ifltimlni)J
PADDOCK, Amerika, (korte afstanden) NL'RMI, Finland, (lange afstanden) ABRAHAMS, Engeland, .(korte afstanden) KöRNIG,Duitschiand. (korte- afstanden)SCHOLTZ. Amerika,
OLYMPIADE
de oude Olympische kampplaats te Athene
u rifair zou noemen, hetgeen te meer opvalt
omdat de Grieken er nauwgezet voor waak
ten dat geen oneerlijke middelen werden ge
bruikt, vooral in den bloeitijd der Spelen.
Zooals gezegd was men later op dit ge
bied minder kieskeurig; toen geraakten de
Spelen dan ook in verval. Bij het worstelen,
werd eveneens veel toegelaten; bij deze ruwe-
sport smeerden de mededingers hun licha
men in met olie en bestrooiden het vervol
gens met zeer fijn-korrelig zand.
Op den vijfden dag waren de spelen ten
einde en had de plechtige uitreiking der prij
zen plaats. Staande op een verhevenheid, een
soort tafel van goud en ivoor, werden de
overwinnaars bekranst en door het volk toe
gejuicht. Dit was het hoogtepunt van het
vierjaarlijksche sportfeest. Rijke feestmaal
tijden werden aangelegd en triomftochten
gehouden, dichters en redenaars werden door
de daden der winnaars geïnspireerd, en ten
slotte werden offers gebracht, waarvan voor
al de Lekatombe, het dankoffer van El is,
met groote plechtigheid werd opgedragen aan
Zeus.
De Spelen werden steeds in den warm-
sten tijd van het jaar gehouden, gedurende
de volle maan na den zomerzonnestand. De
bloeitijd valt in de zesde eeuw tot ongeveer
de vierde eeuw vóór Christus. In 394 na
Christus werden zij opgeheven door Theodo-
sius de Groote. De leiding, de voorbereiding
en het opperste toezicht berustte bij de Hel-
lanodiken, die daartoe door de inwoners van
Elis werden gekozen. De wedstrijden hadden
plaats in 't stadion dat 'n afmeting had van
213 M. bij 32 M.; de loopbaan was 192.27 M.
lang. In het stadion van Olympia vonden
ongeveer 45000 menschen plaats. (De naam
stadion is afgeleid van de Grieksche maat
stadion.
Voor Griekenland waren de Olympische
Spelen vang root belang. Ten eerste brachten
zij groote bedrijvigheid in Olympia, waar
drukke markten werden gehouden, handel
gedreven, relaties aangeknoopt, enz. Maar
vooral hadden zij invloed op de ontwikkeling
van geheel Griekenland, omdat tijdens de
Spelen de eenheid van het land werd gede
monstreerd en 't saamhoorigheidsgevoel ver
stevigd. Men kwam in Olympia samen als
leden van één stam, niet als onderlinge te
genstanders van elkaar vijandige staten.
Burgeroorlog en onlusten tusschen Griek
sche staten werden bij de Olympische Spe
len bijgelegd. Bovendien bevorderden de
Spelen de beoefening van de sport Vooral
toen men de sport nog bezigde als middel
voor goede lichamelijke oefening hadden de
scholen, welke hiertoe werden opgericht"
een gunstigen invloed op de lichamelijke
ontwikkeling van het Grieksche volk.
Later veranderde dit, ten kwade; toen
bleef de sport geen middel doch werd doel;
waaraan alles werd opgeofferd. Toen kwa
men ook de misbruiken en zag men er niet
tegen op, zooals wij boven zeiden, om met'
allerlei slinksche middelen de eer der over
winning te veroveren. Onnoodig te zeggen
dat het oorspronkelijk godsdienstig karakter
der spelen verloren ging.
Olympische beroemdheden
De geschiedenis heeft verschillende namen
overgeleverd van hen, die over buitengewone
kracht en uithoudingsvermogen moeten heb
ben beschikt, en keer na keer als overwin
naar uit het Olympisch stadion traden.
Zoo wordt in het pas verschenen werk over
de Olympische Spelen door Groothoff her
innerd aan den reeds bovengenoemden Dia-
goras, die uit een zeer sportieve familie
stamde en verschillende malen den lauwer
krans verdiende bij de Nemisische en Isthmi-
sche Spelen. In Megara, een der plaatsen
waar ook spelen werden gehouden, was een
zuil opgericht om de namen der winnaars te
vereeuwigen. De geheele zuil was echter be
dekt met den naam van één athleet, die hon
derden prijzen behaalde, zoodat een nieuwe
zuil geplaatst moest worden. Een buitenge
woon krachtmensch moet ook geweest zijn
zekere Glausius, dien zijn vader voor de
Olympische Spelen liet trainen, nadat deze
eens gezien had hoe zijn zoon bij het repa-
reeren van den ploeg zijn vuist als hamer ge
bruikte. Bij het vuistgevecht in Olympia
hamerde hij dan ook zijn tegenstanders neer,
terwijl zijn vader hem aanvuurde met
„Glausius, denk aan de ploegschaar."
Nog sterker staaltjes van brute kracht
worden verhaald van Sostra,tus (den Breker),
Deze bracht zijn tegenstander met de vlak
ke hand een gapende wond toe, zoodat de
vitale organen er uit konden worden ge
trokken. Natuurlijk trad dan onmiddellijk
de dood in. Een dergelijke opvatting van
sport was ook den Grieken te machtig; toen
Sostratus dan ook eens deze manier van
boksen toepaste, werd hij uitgefloten en zijn
doode tegenstander met den overwinnings
krans getooid.
Het oude Olympia
Olympia, de plaats der Grieksche Olym-
pische Spelen, lag in Elis, dicht bij de zee,
tegenover het tegenwoordige eiland Zanthe. J
In plaats van de velden met teelt van drui- j
ven, olijven, gerst en mais, welke men er
nu vindt, was er vroeger een met bosch be-
groeide en rijke gebouwen bedekte vlakte,
die bestond uit drie gedeelten: Het eerste
was toegewijd aan de goden en was omringd
Het nieuwe Olympische Sta dion van 1896 te Athene
De Spelen der Oudheid-Overblijfselen van
Oude en moderne Olympische Spelen
Oorspronkelijk godsdienstige feesten
de spelers om te koopen en aldus zich van
de eer der overwinning verzekerden. In het
bloeitijdperk der Spelen kwam oneerlijkheid
en omkooperil niet veelvuldig voor; niette
min was in de nabijheid van Olympia een
platform, waar ter eere van Zeus standbeel
den werden opgericht. Deze standbeelden
werden betaald uit de boeten, welke wegens
oneerlijke mededinging of anderszins wer
den opgelegd, en volgens de mededeelingen
der oude schrijvers «waren de standbeelden
niet zeer zeldzaam.
De stichting der Spelen wordt toegeschre
ven aan Iphitos. Natuurlijk lieten de Grie
ken, die hun goden altijd menschelijke avon
turen op de menschelijke aarde lieten be
leven, ook de bewoners van den Olympus
aan de Spelen deelnemen. Gezien de voort
durende oneenigheid en de jaloezie der
Grieksche hemelbewoners, waarvan wij in
de mythologie lezen, verwondert het niet.
dat zij ook in hardloopen en wagenrennen
elkaar de loef trachtten af te steken.
Behalve de Olympische Spelen, waren in
Griekenland de Pythische, Nemesische en
Isthmische spelen, welke alle een godsdien
stig karakter droegen. De voornaamste en
meest bekende waren echter die in Olympia
om de vier jaar werden gehouden (vandaar
de naam Olympiade, d.i. een tijdvak van
4 jaar, de eenheid der Grieksche jaartelling).
Om als deelnemer te worden ingeschreven,
moest men kunnen wijzen op meer daji
gewone moreele en lichamelijke eigenschap
pen. Verder konden alle vrije Grieken
zoo democratisch waren de Grieken wel
voor het nageslacht op. De prijs bestond
officieel uit een lauwerkrans, maar de over
winnaars werden alom geëerd en genoten
vele huldebetuigingen en voorrechten. De
lauwerkrans werd door een knaap, wiens
ouders nog leefden, gesneden met een gou
den mes van een heiligen olijfboom, welke
door priesters bewaakt en verzorgd werd. De
naam van den winnaar en ziin geboorte
plaats werden door een heraut aan het
volk bekend gemaakt, de beroemdste dich
ters maakten lofliederen op zijn leven en
heldendaden, feesten werden gehouden en
optochten georganiseerd. HU had het recht
zijn standbeeld op te richten in het heilige
bosch van Olympia. Wanneer hii naar zijn
woonplaats terugkeerde, werd hij met een
grootschen triomftocht ingehaald; opnieuw
werden openbare feesten en optochten ge
houden en lofliederen gedicht. Voorts had
hij de eer zijn eigen standbeeld in zijn woon
plaats gedurende zijn leven te zien, en ge
noot hi) verschillende voorrechten. In en
kele plaatsen was de winnaar tijdelijk of
zijn geheele leven lang vrijgesteld van be
lasting en ontving de prijswinner der Isthmi
sche spelen een bedrag uit de stedelijke kas.
Deze heldenvereering moet men zien in
het licht van den tijd en de Grieksche op
vattingen. Men had respect voor de athle-
ten om de prestaties zelve, men eerde hun
doorzettingsvermogen en langdurige oefening
de wilskracht en de lichamelijke eigenschap
pen, welke men als burgerdeugden beschouw
de. Men beoefende en bewonderde de sport;
het was zuiver amateurisme. Zoodra dit
Hoe het was en hoe het is
De Olympische Spelen der Grieksohe oud
heid worden steeds voorgesteld als te zijn
een sportieve uiting van een krachtig en
groot volk, waar men in eerlijken strijd
streed om den strijd zelf en alleen den prijs
trachtte te winnen, opdat de eer daarvan
zou afstralen op het land en de stad van
den overwinnaar. De Spelen waren het groo
te evenement voor geheel Griekenland;
daarvoor oefende men zich maanden lang.-
getroostte zich een langdurige, zware trai
ning en een sobere levenswijze. Het Olym
pische toumooi bracht de verbroedering,
wanneer Griekenland door onderlinge oor
logen werd geteisterd; het bracht welvaart
en bevorderde wetenschappen en kunst,
doordat duizenden Grieken gedurende de
Spelen in Olympia samenkwamen en er een
soort vierjaarlijksche beurs hielden, waar niet
alleen handel werd gedreven, maar ook
dichters hun werken voordroegen, geleerden
en wüsgeeren hun nieuwe theorieën verkon
digden, enz.
Oorspronkelijk kon dit ook gezegd worden
van de oude Grieksche Olympische Spelen.
Do Spelen werden gehouden om de Spelen
zelf. De mentaliteit van de mededingers en
de waarde welke men toen aan den prijs
hechtte, blijkt uit hetgeen van de
drie zonen van Diagoras, die om
streeks 450 v. Christus alle drie een prijs
behaalden in de Spelen, verhaald wordt. Zij
eigenden de eer echter niet zichzelf toe,
maar droegen hun ouden vader (die meer
malen zelf een prijs behaald had) onder de
toejuichingen van het volk door het Stadion
en riepen: „Niet ons, maar hem die ons
opvoedde en oefende komt de roem toe."
Langen tijd heeft men het karakter der
Spelen ongerept weten te bewaren, tot ook
hier de eerlijkheid en de zuivere sportbe
oefening in het gedrang kwam, vooral toen
geld een rol ging spelen en enkele steden
bijv. groote bedragen besteedden om beken-
PEETERS, (hinkstapsprong)
BROOS, 10Ó, 200 en 400 Meter
hardloopen
amateurisme van minder klaar gehalte werd,
daalde het aanzien der Spelen.
Zooals nu nog het geval is, werden de
Spelen op plechtige wijze geopend. Een
maand voor den aanvang, kwamen de spe
lers, die zich 10 maanden hadden geoefend,
in Olympia bijeen, om zich nog 30 dagen te
trainen in een daarvoor gebouwd gymnasion
(het Grieksche woord gymnasion beteekent
oefenplaats voor lichamelijke ontwikkeling).
Op den vooravond van de Sp^Jen zwoeren de
spelers vóór het beeld van Zeus een eed dat
zij geen oneerlijke middelen zouden gebrui
ken, en de scheidsrechters, dat zij naar eer
lijke overtuiging en beïnvloed door niemand,
uitspraak zouden doen. Allen waren bekend
met de straffen welke de mijneedigen bedreig-
die geen vonnis voor een of andere misdaad
op hun naam hadden, deelnemen.
Sinds 776 voor Christus, toen Koroebas
overwinnaar werd, teekende men de namen
Harry Denis die Zaterdag a.s. de
Olympische gelofte zal afleggen
d. SPRONG, (Marathonloop)
A. PAULEN, (800 M. hardloopen)
dus, voor krijslieden)vuistgevecht of boksen,
wagenrennen, enz. De wagenrennen enz., in
gevoerd omstreeks 680 v. Christus, weiden
zeer spoedig populair; zij werden gehouden
met paarden en muilezels. Nero heeft in de
zen tak van sport nog om den prijs gedongen.
Ook in Rome waren zij, zooals bekend ls,
zeer geliefd. Het boksen of vuistgevecht en
het worstelen waren reeds vroeger in het
programma opgenomen. Bij deze sporten
om er geen anderen naam voor te gebruiken
werden handgrepen en min of meer listig-
heidjes getolereerd, welke op zijn zachtst ge
zegd zeer ruw zijn. Bijna alles was hierbij
geoorloofd. Het boksen bestond feitelijk uit
de kunst om zijn tegenstander rake klappen
en stompen toe te dienen op de meest gevoe
lige en teere lichaamsdeelen, waaruit blijke
moge dat deze sport na zooveel eeuwen niet
zeer veredeld is. Bekend is bijv. dat boksers
wachtten tot hun tegenstander gelegenheid
gaf hem te raken op een plek, waarvan de
Na een tijdsverloop van eeuwen werd de
gedachte der Olympische Spelen weer ge
propageerd op het einde der negentiende
ander wist, dat een stomp daarop zeer ge
vaarlijk zoo niet doodelijk was. Het is voor
gevallen dat een bokser na een strijd van
enkele minuten overleed. Slechts zelden
kwam 't volk er dan tegen op, dat de prijs
aan den bruten overwinnaar werd toegekend.
Overigens werd veel toelaten, dat men nu
DE BOER, (verspringen met aanloop)
v. d. BERGE, 100, 200, en 400 M. hardloopen
gelegd.
den. Vervolgens werd geloot om de volgorde
der mededingers te bepalen.
Op den eersten dag werden dan de spelen
ingezet met groote feesten, maaltijden en
dans. Den tweeden dag begonnen de eigen
lijke Spelen, die drie dagen duurden. Oor
spronkelijk namen zij slechts één dag in be
slag, doch weldra was dit, door uitbreiding
van het programma en het steeds grooter
wordende aantal mededingers, onvoldoende.
Het in den beginne zeer eenvoudige pro
gramma werd in den loop der jaren ver
meerderd met loopen (eenvoudige wedloop,
dubbelen wedloop, langsten loop), worstelen,
den vijfkamp (springen, loopen, discuswerpen
speerwerpen en worstelen), afstand loopen
in wapenrusting (een meer practische sport
Gezicht op
Athene met de
Acropolis, waar
op de voor
naamste bouw
vallen en de
tempel van
Zeus.
Onder:
Het Olympische
Stadion te Am
sterdam. Rechts
de Marathon
Tribune, waar
achter de toren.
Links de eere
tribune. Op den
achtergrond bij
het scoringoord
de staanplaat
sen. Voor de
tribunes loopt
de wielerbaan
en daar weer
voor is de ath-
letiekbaan aan-
