Brieven uit Belgie
li?
m huis
ELCK WAT WILS
3
TWFEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
- ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1928
BLADZIJDE 3
De nieuwe legerwet en de taalkwestie
GEMENGD NIEUWS
Van een „artist"
die in de val liep
VRAGENBUS
CENTRALE
TANDHEELKUNDIGE KLINIEK
als ge sproeit met
Financieele Beschouwingen
DE SPAARNEBANK
Haarlem - Amsterdam
Trekjes No. 561
De inleidende besprekingen van het
nieuwe legersoatuut heóoen ui de Belgische
Kamer zoowat alien verschillenden groep-
schakeeringen een beentje ter afkluiving
gegeven. De ernstige lieuen waren in hun
nopjes met de uegciijke uiteenzetting van
den verslaggever en met den bezaaigden,
hoewel nudrukkelijken toon der verdedi
gers van het ontwerp. De lichtzinnigen en
opperviakkigen mochten zich weer eens
vermeien in het klappei-kletsen van be-
knibbelaars, die blijkuaar geen benul van
gezonde redeneering, en dus evenmin van
logische gevolgtrekking hebben. Terwijl de
onverzoenlijk ook weer bhhooriijk gedierjd
werden met de bevestigingen en bedreigin
gen van hen, die elke verstandhouding uit
den booze, elke toegeving een zwakheid
achten, en dan ook onverzoenbaar vast
gesnoerd staan op het door geen overtui
gende bewijzen te veranderen standpunl.
Voor de eerstgenoemden is het een vreug
de geweest, te zien hoe de Vlaamsche ge
dachte geleidelijk omgezet wordt in Viaam-
aehe daad, en hoe die Vlaamsche daad, zij
het ook langzaam velen beweren.' te
langzaam volbloeit in Vlaamsche verove
ring. Wel is er een niet te onderschatten
talrijke schaar, die haar laatste greintje ge
duld en haar laatste vleugje vertrouwen in
de mogelijkheid en doeltreffendheid van een
compromis, verloren heeft, en die dan ook
de aanhangig gemaakte nieuwe legerwet
maar met schuinen blik bekijkt en met
scheef woord beoordeelt. En die, wee en
wars van dat bijna een eeuw lang pogen tot
beter samenvlechten der Belgische eenheid,
er maar liefst met het radicale middel van
't alle verband wegsnijdend mes zouden
willen op los gaan. Doch vóór alles dient
de vraag gesteld, en bijzonder beantwoord,
of dit wegsnijden wel de oplossing brengen
zou, welke betracht, en door het samen
vlechten tot nog toe niet bekomen werd.
Wat door de voorstanders van het mesmid
del reeds verkondigd werd, is zóó vaag en
tevens zóó onzeker, dat de overwegende
meerderheid het blijft houden met die
Vlaamsche voormannen, wien het voort
gaan in het nastreven der politieke moge
lijkheden de eenige weg ter uitkomst blijkt.
Die ongeduldigen en mistrouwenden ver
liezen, inderdaad, te vaak uit het oog, dat
het omvormen eener gansche misgroeide
mentaliteit, als die van de Walen of franskil
jons ten opzichte van de taalrechten der
Vlamingen, een werk is, niet van ettelijke
jaren, maar van ettelijke geslachten. En
eveneens merken zij niet genoegzaam op,
wat er, in den loop der jongste halve eeuw,
reeds aan erkennen en herstellen van die
taalrechten door de Vlamingen veroverd
werd. Wei valt het niet te betwisten, dat
veel van dit erkennen en herstellen in te
ruime mate op papier alléén gebeurde, en
dat het voor een al te klein deel tot prac-
tische verwezenlijking leidde. Doch hier
treft den Vlamingen ook wel wat schuld. Ze
weten nog niet uit de te hunnen bate ge
stemde wetten al het mogelijke, nut van
ernstige en onverdeelde toepassing te halen,
en zulks vooral, doordat zet te veel tijd en
<te veel kracht verspillen aan onderling ge
vit en gekijf over punten, soms puntjes, van
opportuniteit. Dikwijls zelfs wordt het een
geharrewar rond personen, tot grooter
schade van de gedachte en van het doel.
Want het is nu toch al te klaar, om er ook
maar eenigszins aan te twijfelen: Moesten
de Vlamingen, alle Vlamingen, in vast aan
eengesloten front oprukken, het ware in af-
zienbaren tijd uit met alle Waalsche mis
kenning en alle franskUjonsche misprijzing.
We hebben, bij de macht van het recht, ook
de macht van het getal. Doch die laatste
macht bestaat ook, zooals de hooger bedoel
de wetsteksten, grootendeels op papier. In
feite is zij verbrokkeld over ettelijke groepen
.en groepjes, die wel hetzelfde willen, doch
ieder op eigen hand en langs verschillende
richting trachten het te bereiken.
De tweede klasse, de lichtzinnigen en
opervlakkigen, hebben ook aan die inlei
dende besprekingen reeds hun hartje kun
nen ophalen. Ware de inzet niet zoo ge
wichtig, men zou inderdaad leute hebben
aan tal van kant noch wal rakende dingen,
die over de kwestie gezegd en geschreven
v/orden door hoogstaande personen, van wie
men, al bezitten ze ook geen Cicero-wijsheid,
toch allerminst Uilenspiegel-dwaasheid zou
mogen verwachten. En het valt nog te be
zien, of die legendarische Vlaamsche zots
kap wel ooit een onzin zou verteld hebben,
als dien welke te dezer gelgenheid uit den
mond en de pen van geleerd gebrilde en
waardig gebuikte politieke leiders komt.
Grappig, maar tevens treurig, doet het aan,
nogmaals te ondervinden dat degenen, die
het volk, het Waalsche volk, zouden moe
ten voorlichten, Inzake den werkelijken wan
toestand en de natuurlijke rechten der Vla
mingen op taalgebied, zelf in het donker
van"dwaling en vooroordeel rondstrompelen,
en dan ook ieder oogenblik in botsing komen
met de onverzettelijke, maar door hen niet
ontwaarde palen van gezonde rede en lo
gica.
Grappig en treurig.
Wat de onverzoenlijken betreft, die von
den ook ruimschoots hun gading in de han
delwijze van enkele gelukkig steeds in
aantal afnemende Walen en franskiljons,
voor wie er nog altijd geen Vlaamsche kwes
tie en dus ook geen Vlaamsche verongelij
king bestaat, en die het er voor blijven
houden, dat alles in België goed is, wanneer
de Walen het er goed hebben. Daar, vol
gens nen, de Walen het in België slechts
goed hebben, wanneer het hun heelemaal
naar zin en wensch gaat, Is, natuurlijk,
elke vordering van de Vlamingen een bedrei
ging van het welzijn der Walen, en ver
mits deze het eigenlijke „België" uitmaken
ook een gevaar voor het vaderland.
Het schijnt, bijzonder voor een onpar
tijdig toekijkenden en oordeelenden vreem
de, zoo bespottelijk klein, zoo verwaand,
dat het als een opsnijderij doet glimlachen.
En toch is het een feit: Er leven in Belgie
nog heel wat menschen, die het overwegen,
ja de alleenheerschappij van het Fransch
in landsbestuur en leger, beschouwen als on
misbare levensvoorwaarde van den Staat
België. Bij ieder optreden der rechtvorde-
rende Vlamingen, wordt er dan ook door die
onverzoenlijken duchtig afgegeven van „pa-
trie" en „trahison". En al hebben die melo
dramatische argumenten het grootste deel
van hun invloedskracht verloren, toch ver
mogen ze hier en daar de gemoederen nog
in gisting te brengen. Getuige daarvan het
stichten van nu ja, laeh maar eens har
telijk! van den „Bond tot verdediging der
bedreigde rechten van de Walen"
Hoe ver we, ook bij de ontwikkelden, nog
verwijderd zijn van een gezonde en recht
vaardige opvatting der taalkwestie in Bel
gië, mochten we in de jongste dagen eens
te meer ondervinden bij het lezen van een
artikeltje in het nochtans degelijk katholiek
dagblad „La Libre Belgique" en bij het hoo-
ren van een vraag, gesteld door den alles
zins begaafden socialistischen leider Jules
Destrée.
Voormeld dagblad had het over de, bij
het nieuwe wetsontwerp voorziene, verplich
ting voor de officieren, de Nederlandsche
taal machtig te zijn. De voornaamste, in de
Memorie van Toelichting aangevoerde re
den, is wel, dat de gegradueerden te allen
tijde bekwaam moeten zijn, de Vlamingen in
hun moedertaal op te leiden en te woord
te kunnen staan. „La Libre Belgique" met
of tegen dank bekeerd, had niets aan te
merken op het grondbeginsel, maar ver
klaarde niet te begrijpen, waarom de wet
die verplichting van Nederlandsch kennen
ook zou opleggen aan de hoofdofficie
ren. Want, zoo ging het op ernstigen toon
voort, vanaf den graad van majoor, hebben
die hoofdofficieren geen onmiddellijke be
trekkingen meer met de gewone soldaten, en
is voor hen dus de kennis van het Neder
landsch overbodig.
Ja, dat staat daar letterlijk
Benevens tal van andere afdoende op-
werpingen, zou men aan steller van bewust
artikeltje wel eens kunnen vragen, of de
pupillen der Krijgsschool het soms met één,
sprong tot majoor brengen. En, zoo niét,
indien ze alle graden moeten doorloopen,
eerst korporaal, sergeant, brigadier, kwar
tiermeester, onderluitenant, luitenant, enz.
moeten worden, dus gedurende tientallen
jaren wèl onmiddellijk in betrekking zullen
zijn met de gewone soldaten, of ze dan
maar juist zooveel, of juist zoo weinig Ne
derlandsch te leeren hebben, dat hun voor
raad taalkenis precies uitgeput is, wan
neer zij het tot majoor gebracht hebben
Onzin?
Bedenk, het is een Brusselsche krant
En Destrée, zeker een der knapste geesten
van de socialistische partij, haalde een
zoo mogelijk nog formidabeler blunder
op zijn actief. Nadat Minister Carnoy in de
Kamer geantwoord had op een interpella
tie over de frOntistische ongeregeldheden te
Brugge, bij de Blijde Intrede van Hunne
Koninklijke Hoogheden Prins Leopold en
Prinses Astrid, vroeg Destrée den Minister,
zijn Nederlandsche rede nog eens in het
Fransch te willen samenvatten, ten gerieve
van de vele Waalsche 'volksvertegenwoordi
gers, die, geen woord Nederlandsch kennen
de, hem niet verstaan hadden. Daar hem dit
beleefd, maar beslist geweigerd werd, be
weerde hij, dat zulks vanwege den Minister
een tekortkoming was aan hoofschheid je
gens zijn Waalsche collega's, een misken
ning van dezer rechten en een uitdaging
van Wallonië.
Moest een ongeletterd Waalsch steenhou
wer, of mijnwerker zóó hals overkop gaan,
we zouden misschien nog pogen hem bewust
te maken van zijn dolheid, door hem te
vragen, wat een Waalsch minister wel zou
doen, indien hem, na een Fransche rede
voering, door een Fransch-onkundig
Vlaamsch volksvertegenwoordiger verzocht
werd, het medegedeelde nog eens in het
Nederlandsch te resumeeren. Dat er dan
geen granietblokken of kolenklompen zwaar
genoeg zouden zijn, om zulk een vermetele
op staanden voet te steenigen, zou die steen
houwer gewis dadelijk toegeven. En zóó kon
hem dan wellicht aan het bekrompen ver
stand gebradht, dat de handelwijze van Mi
nister Carnoy in voormeld geval volstrekt
redelijk, en die van Destrée volstrekt onre
delijk was.
Maar aan een meer dan gewoon ontwik
keld man, als dezen socialistischen oud
minister van Wetenschappen en Kunsten,
hoeft dergelijke primitief-eenvoudige rede
neering niet gehouden. Die heeft meer dan
genoeg geestesmiddelen, om zelf het onge
paste van zijn vraag en het onhoudbare van
zijn gevolgtrekking in te zien.
E.
Het gebeurde dezer dagen te Rotterdam,
dat daar in een café op den Goudschen Rij
weg een „artist" verscheen, die zeer gezellig
met de kasteleines kwam praten over de mo
gelijkheid een zaaltje te huren, waar hij met
3ndere artisten zou kunnen repeteeren. Een
zaaltje was er en voor 6 in de week zou
meneer met zijn gezelschap kunnen repetee
ren naar hartelust. Het café werd gesloten,
maar de artist praatte over zijn plannen, on
derwijl biertjes drinkend en worstjes peuze
lend. Zoo gezellig praatte de artist, dat de
kasteleines hem een van haar hartewenschen
openbaarde: ze zou zoo graag in een theater
reclame voor haar café willen maken. Daar
kon de bezoeker voor zorgen. Hij kende den
operateur. Even met 'm praten en er zou best
een mogelijkheid zijn. Met deze belofte nam
hij afscheid. Den volgenden ochtend zou hij
terugkomen en dan gelijk met het gevolg, de
zaal een week vooruit betalen.
Den volgenden ochtend kwam hij. Wéér
dronk hij biertjes, weer knabbelde hij wors
tjes en weer was hij onderhoudend. Dat van
de reclame was in orde, maarhet moest
12.50 kosten. De kasteleines keek sip; de
artist echter deed met een grootsch gebaar
alle mistroostigheid teniet: hü zou dat wel be
talen. De overige kosten moest de caféhoud
ster dragen. Om de zaken te bespoedigen leek
het hem wel het verstandigst, als ze hem 3
gaf. Hij zou dat geld aan den operateur over
handigen en die zou dan wel een foto van het
cafétje komen nemen. Ze werden het eens. Hij
zou de projectie in het theater voor haar be
kostigen en zij hem 3 meegeven voor den
operateur die haar café zou fotografeeren.
Het was inmiddels te laat geworden voor re
petities. De artist zou nu maar gaan. Morgen
kwam hij terug om alles te verrekenen.
Een kwartiertje zal de artist zoo wat weg
geweest zijn, toen een jongetje het café bin
nenstapte met een tuil theerozen voQr „de
juffrouw." De rozen waren van een meneer,
een artist, die in een café op den Goudsché
Rijweg zat en gezegd had, dat de bloemen hier
moesten worden bezorgd.
Dat ze gefêteerd werd met zulke rozen
streelde de juffrouw, maar haar wakker ver
stand deed haar onmiddellijk twijfelen, toen
ze hoorde, dat deze ridderlijke artist, die bij
haar nog geen glaasje bier en geen worstje
had betaald, zich nu bij „de concurrentie" zat
te goed te doen.
Kordaat riep ze een agent aan en deze riep
den ridder ter verantwoording. Toen bleek
dat de artist de 3 voor den operateur van
liet theater waar de reclame voor het cafétje
zou worden geprojecteerd, in biertjes aan het
omzetten was.
De zakelijke idylle eindigde met een proces
verbaal wegens oplichting en op transport-
stelling van den artist naar de residentie,
waar hij zoo bleek, volgens het Hbld. nog
uit het politieblad zich aan een blauw col
bert costuum heeft vergrepen.
Vr.: 1. Weet u raad, om overtollige ha
ren om de kin te verwijderen?
2. Hoe moet ik een vet geworden toilet
spons weer goed krijgen?
3. Kunt mij s.v.p. zeggen, hoe ik olie
vlekken van een motor uit mijn kousen
kan verwijderen?
4. is Eau de cologne goed om het gezicht
er mede te wasschen?
Antw. I en 4. Voor dergelijke vragen
doet u beter, zich tot een geneesheer te
wenden.
2. Eeaigen tijd leggen in karnemelk en
daarna uitwasschen in lauw sodawater.
3. Van welk soort stof zijn de kousen?
Vr.: Hoe moet ik een huid van een hert
bereiden, welke ik zelf wil looien? Het
u-""* dienen voor sieraad in een slaap,
kamer. Ook vallen de haren een weinig Uit.
is hier iets tegen te doen?
Antw.: U doet beter, dit looiwerk door
een deskundige te laten verrichten, temeer,
daar de haren uitvallen.
Vr.: Ik heb óp een nieuwen licht-grijzen
vilten hoed, verscheidene bierspatten ge
kregen (Münchener), die licht bruine vlek
ken hebben achtergelaten. Hoe kan ik die
verwijderen?
Antw.: Met 1 deel lauw water op 1 deel
ongekleurder? spiritus.
Vr.: is u bekend het adres van het
Reisbureau Rotaia Neerlandia? is dit
een R. K. Reisbureau en hoe werkt het?
Antw.: Het is een R. K. Reisbureau en
is gevestigd Heerengracht 18 a, -s Graven-
hage. Wend u om inlichtingen over de wer
king van het bureau tot het bureau zeif.
Vr.: I. Waar en tot wien moet ik mij
wenden voor de opleiding van piloot? Even-
tueele kosten aan de opleiding verbonden,
bedragen?
2. Moet men nog 'in bezit zijn van be
paalde diploma's? Zoo ja? Welke?
3. Ik ken iemand van 20 jaar, die zich
bekwamen wil als hotelier. Bestaan hier
ook scholen voor. Zoo ja, welke? Zoo neen,>;
weet u dan ook welken weg hij volgen moet.
Antw.: 1 en 2. Wend u om inlichtingen
tot de directie der K. L. M„ Schiphol bü
Amsterdam.
3. Wend u om inlichtingen tot een ho
telier; voor zooveel ons bekend, bestaan
daarvoor geen scholen ter opleiding.
Vraag omtrent verbetering van een win
kelbedrijf. Het is moeilijk, daarop een
antwoord te geven, omdat wij niet met den
plaatselijken toestand bekend zijn. U doet
het beste, een deskundige in den arm te
nemen.
Vr.: Zoudt u mij ook in kunnen lich
ten, waar en hoe ik in 't bezit zou kuhnen
komen van een beeldje of plaatje van de
Heilige, genaamd „Delle Galliné.'' of in 't
Hollands „O. L. Vr. van de Hoenders". In
't plaatsje Pagine in Trento, Italië wordt
ieder jaar een processie met het beeld van
deze heilige gehouden waarna het weer
naar haar standplaats teruggaat, in een
klooster van de Paters Franciscanen of Do
minicanen; dat weet Ik niet precies.
Antw.: Wend u eens om inlichtingen
hierover tot de E. E. P. P. Franciscanen te
Weert.
Vr.: Ik heb zaad gewonnen van Anemo
nen. Weet u ook, welken tijd dat gezaaid
moet worden? Welke grond zou het beste)
wezen, licht of zware? En hoe diep zou het
ongeveer geplant moeten worden.
Antw.: Men zaait °P een windstillen
dag in' Maart buiten (circa 1 c.M. diep)
en vermengt het wollige zaad evenals bij
wortelen goed met droog zand om het van
elkaar te krijgen en gelijkmatig te kunnen.,
uitstrooien. Vooral 'moet zeer wijd gezaaid
en in het bed vooraf wat oude koemest
onder gespit worden. Bij droog, schraal
weder moet het gezaaide met een mat of
kleed bedekt worden, om het ontkiemen te
Kenaupark 26A Telefoon 12644
SPREEKUREN s
van 9-11 en 1 tot 2.
Dinsdag van 6.30 tot 8.30
Zaterdagmiddag GEEN Spreekuur
bevorderen. De plantjes moeten' later tot
op 12 a 15 c.M. uitgedund en de grond in
Juli en Augustus met wat dunne gier of
een zeer verdunde oplossing van zwavelzure
ammoniak begoten worden. De eerste
bloemen ontluiken dan in September; te
gen vroege nachtvorsten beschermt men
het bed door er bijv. op omgekeerde
bloempotten een broeiraam over te leg
gen, waaronder de bloei langen tijd aan
houdt.
Indien men in de gelegenheid is ge
weest om in een kouden bak te zaaien dan
kan men natuurlijk tot in den winter
bloemen blijven snijden. Ter vermijding van
smet in 't bjad is veel lucht en licht steeds
onontbeerlijk.
Vr.: Kunt u mij het adres opgeven van
het bestuur der woningbouwvereeniging
„Haarlem"?
Antw.: Die woningbouwvereeniging is ons
niet bekend.
Vr.: Vertrekt er een boot van Amsterdam
naar Hoorn? Hoe duur zijn de reiskosten en
vertrekt deze boot iederen dag?
Antw.: Dagelijks, behalve 's Zaterdags eu
's Zondags, vertreekt des namidd. 4 uut van
steiger B aan de De Ruyterkade een boot
van Amsterdam naar Hoorn. De reiskosten
zijn ons niet bekend.
Vr.: Ik heb een dienstmeisje voor dag en
nacht. Nu is ze een week of vier geleden
gevallen en heeft haar arm bezeerd, maar
ze zei er niets van en deed haar werk.
Deze week is ze naar den dokter gegaan en
die zeide, dat het mijn schuld was. Toen
werd ik kwaad, want ze had er niets van
gezegd en nu zei ik, dat ze over twee weken
kon vertrekken, want ze krijgt elke week
haar geld. Zjj trekt van de Ongevallenwet.
Kom ik er nu zoo af, of moet ik haar zes
weken loon en kostgeld geven?
Antw.: Als de dienstbode bij de indienst
treding aangenomen is op uitbetaling per
week, is een opzegtermijn van twee weken
voldoende.
Vr.: Kunt u m(j inlichten aangaande ver
voer met een vrachtauto? Hoeveel personen
mag ik daarin meenemen?
Antw.: Er bestaan daaromtrent wel ver
schillende regelen. O.m. moet de wagen ge
keurd worden. Wend u echter tot de poli
tie uwer gemeente, die u dan wel zal ver
der helpen en u o.m. het adres van den
door den Commissaris der Koningin be
noemden deskundige van het district, waar-
In uw gemeente gelegen Is, zal verstrekken.
Vr.: Zoudt u mij een adres kunnen op
geven, waar ik rollen met cocosgaren kan
koopen, om zelf cocosmatten te maken?
Wat kosten die rollen ongeveer?
Antw.: Handelsadressen worden in deze
rubriek niet opgegeven.
Vr.: Kunt u mij zeggen, tot wien Ik mij
moet wenden, om geabonneerd te worden
op het R.-K. Schoolblad?
Antw.: Wend u tot de administratie van
„Hef Katholieke Schoolblad", C. Verweij, te
Noordwijk-Binnen.
Vr.: In Indië is een Baggermaatschappq.
Gaarne zou ik daarben willen werken. Waar
zou ik mij voor dat werk moeten aanmel
den?
Antw.: Uw vraag is wel wat vaag ge
steld. Wij weten niet, welke maatschappij
u bedoelt. Indien u den naam er van te
weten kunt komen, kunt u schriftelijk bij
de directie solliciteeren.
3. Waar gaat deze van uit?
Antw.: Voor zoover ons bekend is, is dit
een reclame-gondelvaart. Bijzonderheden zijn
ons niet bekend.
Vr.: Hoe kan men van aalbessen bessen
sap bereiden?
Antw.: Voor 1 groote flesch is ongeveer
,1 Kg. bessen noodig. Wasch de bessen, zet
ze met water op en kook ze, tot ze zacht
zijn. Wring ze dan door een stevigen doek
tot de massa goed droog is. Kook het ver
kregen sap even op, schuim het af en giet
het nogmaals door een doek, zoodat er
geen pitje in blijft. Giet de bessensap ten
slotte in goed schoongemaakte flesschen,
welke desgewenscht gezwaveld zijn en sluit
de flesschen goed af.
Vr.: Welke is de kortste weg van Haar
lem naar Bussum, maar niet over Amster
dam en Muidervaart? Hoeveel K.M.?
Antw.: Haarlem. - Fort a. d. Liede. Am
stelveen, Ouderkerk, Abcoude, Nederhorst
den Berg, Ankeveen, Bussum.
Afstand 48 K.M.
Vr.: Welke is de kortste weg van Bever,
wijk naar Den Haag? Hoeveel K.M.
Antw.: Beverwijk, Velsen, Santpoort,
Bloemendaal, Overveen, Bennebroek, Sta.
tion Vogelenzang, Noordwijkerhout, Noord
wijk-Binnen, Katwijk-Binnen, Wassenaar,
's Gravenhage, Afstand 59 K.M.
Vr.: Welke is de kortste weg van Alk
maar naar Amersfoort? Hoeveel K.M.?
Antw.: Alkmaar, de Hoorne, Knollendam,
Wormerveer, Zaandijk, Koog a. d. Zaan.
Zaandam, Amsterdam, Dlemerbrug, Muiden,
Hakkclaarsbrug, Naarden, Laren, Eemnes.
buiten, Eemnes-binnen, Soestdijk, Soest,
Amersfoort. Afstand 83.5 K.M.
Vr. I. Wat Is de mooiste en kortste weg
van Haarlem naar Arnhem en hoeveel K.M
Vr.: II. Wat is de mooiste en kortste weg
van Nijmegen naar Haarlem en hoeveel
K.M?
Vr.: III. Wanneer is het Rijksmuseum te
Amsterdam geopend en hoeveel is de en-
trée-prijs?
Antw.: I. Haarlem, Halfweg. Amsterdam,
Dulvendrecht, Abcoude, Baambrugge. Loe-
nersloot, Nieuwersluis, Breukelen. Maarsen,
Utrecht, de Bilt, Zeist, Rijsenburg, Drie
bergen, Doorn Leersum, Amerongen, Eist,
Rhenen, de Grebbe, Wageningen, Renkum,
Heelsum, Oosterbeek, Arnhem. Afstand 122
K.M.
Antw.: II. Nijmegen, Lent, Slijk Ewijk,
Loenen, Andelst, Zetten, Lexkensveer, Wa
geningen en verder zie antw. I.
Afstand 127 K.M.
Antw.: m. Op werkdagen van 10 tot 5
uur, op Zondagen van 1 tot 5 uur; entrée-
prijs 10 ets., des Maandags 25 ets.
Vr.: Mijn dochtertje heeft de 6e klas
doorloopen en wordt in December 14 jaar.
Mag ik haar nu van school nemen?
Antw.: Het meisje mag de school verla
ten, als het 14 jaar geworden is.
Vr.: Mijn dochtertje is in Aprik IJ. 14
jaar geworden. Mag zq nu de school ver
laten?
Antw.: Ja.
Vr.: Welken dag mag de proefpolder
bij Andijk bezichtigd worden en is daar
soms ook permissie voor noodig. Waar
moet die permissie aangevraagd worden?
Antw.: Wendt u om inlichtingen tot de
beheerders van den proefpolder.
Vr.: Is een vreemdeling, die hier werkt en
's avonds naar zijn woonplaats gaat, dus
naar het buitenland, verplicht hier foren
senbelasting te. betalen?
Anw.: Men betaalt forensenbelasting, in
dien men meer dan 90 dagen in een ge
meente verblijf houdt.
Vr.: Mijn leeftijd is 18 jaar. Wij zijn thuis
met 5 broers, waarvan de oudste reeds ge
diend heeft. Nu kreeg ik een verzoek om op
genomen te worden bij den Vrijwllligen
Landstorm. Moet ik nu wel opkomen? Zoo
niet, dan heeft de Vrijw. Landstorm geen
mït voor mij.
Antw.: Slechts één zoon uit een gezin
moet in militairen dienst treden. Heeft de
oudste reeds gediend, dan zijn de anderen
dus vrij.
Vr. 1: Welke is de korste weg van Hille-
gom naar 's-Hertogenbosch, over Utrecht?
Vr. 2: Welke is de kortste weg van Hille-
gom naar Roosendaal, over Rotterdam?
Antw. 1; Hillegom, Aalsmeer, Kudel-
staart, de Kwakel, Uithoorn, Mijdrecht,
Wilnis, Ruwiel, Breukelen, Utrecht, Houten,
Schalkwijk, Culenborg, Buurmalsen, Gel-
dermalsen, Meteren, Waardenburg, Tiel,
Zaltbommel, Hedel, 's-Hertogenbosch. Af
stand 106 K.M.
Het veer te Zaltbommel kost 4 cent per
persoon, overigens kosteloos. Bij hoog water
en 's nachts verhoogd tarief.
Antw. 2: Hillegom, Lisse, Sassenhelm,
Warmond, Leiden, Zoeterwoude, Stompwijk,
Zegwaard, den Hoorn, Kruisweg, Berg-
schenhoek. Hilllgersberg, Rotterdam, We-
vershoek. Rijsoord, Zwijndrecht, Dordrecht,
Willemsdorp, Moerdijk, Klundert, Fijnaart,
Stampersgat, Oud-Gastel, Roosendaal. Af
stand 103 K.M.
Het veer te Moerdijk kost: rijwiel 20 ct„
motorrijtuig 35 ct., motor met zijspan 60 ct„
auto en bestuurder 2,10. elke persoon
meer 10 cent. Extra vaarten 20 per vaart,
idem voor 2 auto's 24.
Vr. Hoe moet men kleine uitjes, augurkjes
en gesneden komkommers Inmaken? Welke
hoeveelheid azijn en kruiden moet men per
pond daaraan toevoegen?
Antw. Op 2.5 K.G. uitjes hebt u noodig on
geveer I en 'n kwart L. inmaak-azijn, 30 witte
peperkorrels, 1 Spaansche peper en wat lau
rierbladen. Zet de met zout bestrooide uitjes
eenige uren weg, schil ze dan, leg ze in koud
water, laat ze uitdruipen, doe ze in flesschen
en voeg er den azijn en de kruiden bij.
Voor 2 K.G. augurkjes hebt u noodig on
geveer 1yK L.'inmaak-azijn, 2 Spaansche pe
pers, 10 gram gedroogden gemberwortel, 10
gram mierikswortel en 2 venkelbladen. Maak
de augurken schoon, laat ze een nacht met
zout bestrooid staan, laat ze uitdruipen, vul
er de flesschen mede en voeg er den azijn en
de kruiden bij.
Op 6 komkommers hebt u noodig 1% L. in
maak-azijn, 2 G kurkuma 5 gr. gedr. gember,
2 Spaansche pepers en 50 gram mosterdzaad.
Spaansche pepers en 50 gram mosterdzaad.
Schil de komkommers, snijd ze overlangs
door, haal het zaad er uit en snijd de kom
kommers in blokjes. Zet ze een nacht met
zout bestrooid weg, laat ze uitdruipen en doe
ze in een Keulschen pot. Doe er ten slotte
den azijn en de kruiden bij, doch bind het
mosterdzaad eerst in een neteldoeksch lapje.
Vr. Hoe maakt men augurken in?
Antw.: Zie het antwoord op de vraag hier
voor.
Vr, Zoudt u mij kunnen zeggen, welk mid
del er bestaat voor 't verwijderen van moe
dervlekken?
Antw.: U doet beter, zich daartoe tot een
geneesheer te wenden.
Vr. Mijn rozenboomen worden geheel kaal
gevreten door insecten. Wat is daartegen te
doen?
Antw.: Wij kunnen u niet antwoorden, al
vorens wij weten, welke soort van insecten
uw boomen beschadigen. Er zijn zooveel soor
ten van insecten, ook op rozenboomen.
Vr. Hoe gaat precies de Olympiade weg-
course en op welken dag?
Antw.: De Olympiade wegcourse vindt
Dinsdag 7 Augustus plaats. Het traject, dat
gevolgd wordt is Amsterdam, Spaarndam,
Santpoort, Bloemendaal, Overveen, Zeeweg,
Zandvoort, Vogelenzang naar Den Haag en
terug. Het starten vindt 's morgens 8 uur
plaats aan de wielerbaan te Amsterdam.
Vr. Hoe maakt men spercieboonen in?
Antw.: Voor de boonen hebt u noodig 2
flesschen inmaak-azijn, 20 gram keukenzout,
10 gram gemalen kurkuma, 10 gram gember
poeder en 125 gram mosterdzaad. Meng kur
kuma, gember en mosterpoeder met wat van
den kouden azijn aan tot een dun papje.
Breng den overigen azijn aan den kook giet er
roerende de gemengde massa door en laat de
saus, af en toe roerende, 15 a 20 minuten
doorkoken. Maak de boonen schoon, wasch ze
en laat ze zoo droog mogelijk uitloopen. Kook
ze 5 minuten in de saus mede en doe de
massa in flesschen.
Vr. Kunt u mij zeggen, of er in Heidoorn
(provincie Overijssel) een R. K. Kerk is of
anders de dichtstbijzijnde plaats, Waar zich 'n
R. K. kerk bevindt?
Antw.: U bedoelt waarschijnlijk de ge
meente Hellendoorn in Overijssel. Daar is een
katholieke kerk, toegewijd aan den H. Sebas-
tianus.
Vr.: I. Heeft een dagmeisje met vollen
kost recht op kostgeld en hoeveel bedraagt
dit ongeveer?
II. Zoo ja, waar kan ik mij vervoegen bij
weigering?
Antw.: I. U bedoelt waarschijnlijk bij va-
cantie? Ja, ongeveer 1 per dag.
II. Wend u tot het R. K. Bureau van Ar
beidsrecht, dat eiken Dinsdagavond van half
9—half 10 zitting houdt in gebouw „St. Ba-
vo", Smedestraat 23.
de gele bar
mei zwarten band
Van Berkel Patent.
Krachtig herstel na de reorganisatie. Dividend
over 1927/28 zal hooger uitvallen. Een nieu
we aandeelen-nitgifte in het vooruitzicht. Bij
stempeling van de aandeelen een kwestie van
eenigen tijd
Evenals vele andere instellingen, heeft ook
Van Berkels Patent haar bedrijf in de oor
logsjaren te snel uitgebreid, waarbij er niet
aan gedacht werd, dat het meerdere kapitaal
slechts gedurende een beperkt aantal jaren
rendabel kon worden gemaakt.
De bedrijfsuitbreiding beperkte zich niet
alleen tot het eigenlijke terrein der instelling,
nX fabrikatie van snij- en weegmachines,
doch leidde zelfs tot vervaardiging van vlieg
tuigen en motoren. Toen echter de na-oorlog-
sche malalse-jaren aanbraken, kon het niet
uitblijven of de expansie, welke op een kort
stondige „hoogconjunctuur" was ingericht,
moest zich wreken in de bedrijfsuitkomsten.
Volgende statistiek geeft hiervan een juist
beeld:
(in duizend guldens)
1 Juli Gepl.kapitaal Winst of verlies Dividend
vóór afschr.
1910 500 W 140 10
1915 2000 W 253 5
1916 2000 W 317 8
1917 2500 W 517 10
1918 2500 W 458 10
1919 5000 W 826 10
1920 5000 W 1009 10
1921 7500 W 956 0
1922 7500 V 528 0
1923 7500 V 651 0
Per uit. 1923 was dus een verlies
geleden van 1.179.000
Bovendien waren afschrijvingen
en reserveeringen noodzakelijk
tot een bedrag vai^ 1.521.000
Zoodat er een tekort was van 2.700.000
of 36 van het uitstaande kapitaal ad
7.500.000, waarom besloten werd tot af
stempeling der aandeelen van 1000 tot
640.
Bi) hervatting van het bij 1923 onderbro
ken statistiekje blijkt echter dat het in zich
goed geoutilleerde bedrijf zich al spoedig na
de saneering krachtig kon herstellen:
(in duizend guldens)
1 Juli Gepl.kapitaal Winst of verlies Dividend
vóór afschrijv.
1924 4800 921 4
1925 4800 1339 8
1926 5750 1939 10
1927 0400 210l 12
1928 8960 (14
taxatie
Het verslag over 1927/1928 verschijnt eerst
in October, doch wij kunnen onzen lezers
reeds mededeeien, dat de resultaten blijkens
onze informaties van dien aard zijn geweest,
dat over 1927/28 14 dividend moet verwacht
worden.
Na de reorganisatie is het bedrijf wederom
tot groote uitbreiding gekomen, doch de laat
ste expansie voltrok ziqh geleidelijk en was
niet gebaseerd op een kortstondige .hoogcon
junctuur" als de oorlogsjaren.
De belans per 1 Juli 1927 vertoont volgen
de samenstelling:
Activa: (in dulz. guld.)
Vaste goederen 820
Voorraden 799
Dochtermijen en deelnemingen 8.792
Middelen en debiteuren 7.173
17.584
Passiva
Kapitaal 6.400
Reserve 553
Extra reserve en agio-reserve 3.376
Obligaties 4.460
Bankiers 185
Overige verplichtingen 2.548
Onverdeeld 62
17.584
De post dochtermijen en deelnemingen ad
8.792.000 vertegenwoordigt het bezit van een
aantal verkooporganisaties en fabrieken in
Noord- en Zuid-Amerika, Engeland, Dene
marken, Noorwegen, Zweden, Italië, Hongarije
Tsjecho-Slowakije, België, Frankrijk en Zwit
serland, bovendien een deelneming bij Eerste
Nederl. Kogellager- en Schroevenfabriek
(Enkes).
De liquide positie ziet er blijkbaar zeer goed
uit. Tegenover middelen en debiteuren (ten
getale van 10.000 personen) ad 7.173.000
staat slechts een bedrag van 2.548.000 on
middellijk opvraagbare verplichtingen. In
Juni 1.1. werd een 5 obligatle-leening van
3.000.000 uitgegeven. Het succes van deze
leening heeft het bestuur doen besluiten om
binnenkort nog een conversieleenlng uit te
geven tot aflossing van de nog uitstalde 6
en 7 obligatieleeningen.
Het is ons bekend, dat het bestuur daarna
een nieuwe aandeelen-uitgifte overweegt. Na
de nieuwe uitgifte zou de agio-reserve vol
doende aangevuld kunnen worden, om daaruit
bijstempeling der aandeelen van 640 tot
1000 te kunnen bewerkstelligen; zooals men
wellicht weet, heeft de minister kortelings ten
behoeve van v. Berkels Patent uitgemaakt,
dat bijstempeling van het oorspronkelijk af
geschreven kapitaal mogelijk is zonder bij
zondere fiscale lasten, indien deze geschiedt
uit de agio-reserve.
Resumeerende kan men na dit overzicht tot
de volgende conclusie komen:
Van v. Berkels Patent moet over 1927/28
een hooger dividend verwacht worden en wel
ca. 14
Binnen afzienbaren tijd zal een nieuwe
aandeelen-emissie geschieden, waarna waar
schijnlijk aan bijstempeling der aandeelen van
640 tot 1000 kan gedacht worden.
GOUDEN REGEN
Zwaar-loom gaan
De menschen
Over straat en plein;
Spreken enkel
Woorden,
■Die vol moeheid zijn.
Zwaar-loom gaan
De menschen
Doer de hittedag,
.Zweet-nat is
Hur lichaam,
Zweet-moe is .hun lach.
Zwaar-loom duwt
De werkman
Zijn geladen kar
En zijn lach
Is 't grijnzen
Van een bleekê nar.
Zwaar-loom schuift
De tante
Van tweehonderd pond
Haar bestofte
Schoenen
Over heete grond.
Zwaar-loom kruipt
Haar zakdoek
Over 't rood gezicht;
Hitte-last
Is zwaarder
Dan haar lijf-gewieht.
Zwaar-loom spelen
Kind'ren
In het gloeiend' zand
Zweet-vull
Zijn hun snoetjes,
Nekjes rood gebVand.
Kribbig zijn
Hun woordjes,
Slapjes is hun gaan,
Kribbig is
Hun zeuren
Bij de waterkraan.
Zwaar-loom
Sloomen koeien
Door de dorre wei,
Fel geplaagd
Door vliegen,
Wesp of hommel-bij.
Zwaar-loom staan
De boomen,
Grijs van stof bevracht..
Weg hun
Fiere glorie,
Weg hun weelde-pracht.
Zwaar-loom
Hangen bloemen
In de hitte-lucht:
„Regen" smeekt
Hun treuren,
„Regen" kreunt hun zucht.
Zwaar-loom schrijdt
De landman
Door 't verschrompeld veld
't Oog spiedt
Of de lucht soms
Ergens regen meldt.
En dat oog
Gaat hooger;
Wordt een smeek-gebed.
Al zijn zorgen,
Zwoegen
Is op d'oogst gezet.
Menschen, vee
En bloemen,
Boomen,
Vrucht en plant,
Alles vra. gt
Verfrissching
In de zonne-brand.
'n Enkel
Regenspatje,
Dat de lucht verlaat
't Is de wreede
Druppel
Op de heete plaat.
En opnieuw
Gaat schroeien,
In nog feller pijn,
Moeder zon,
Die lieflijk,
Maar ook hard kan zijn.
Eind'lqk
Komen wolken,
Zwaar, !ood-grijs tot zwart,
Als verlossingsboden
In de
Hitte-smart!
Wolken, anders
Dreigend,
Onweer meldend, dood..
Worden thans
Begroet als
Redders in de nood.
Milde regen
Laaft dan
Mensch en dier en plant,
Boomen, vrucht
En weide
En 't verdorde land.
't Al doortrilt
Een huiver
Van verkwikkingslust,
't Al door-jubelt
Blijdschap
En verkoelingsrust.
Alles, pas zoo
Moe nog,
Zoo verschroeid en zat,
Heft zich
Weelde-rekkend
In 't verkoelend bad.
Al wat leeft
En groeit nog,
Groot, klein, jong en oud,
Wordt verkwikt
Herboren
In het vloeibaar' goud.
En de vrome
Landman
Knielt op d'akker neer,
Dankend voor
De weldaad
Van zijn milde Heer.
Maar de
Oude juffrouw
Die wil wand'len gaan
Met haar
Bibber-hondje,
Blijft daar mopp'rend staan.
„Wat is dè.t
Nou aak'lig"
Zeurt haar kraak-geluid,
„Door die
Nare regen
Kan mijn Mops niet uit."
Op 't perron
Wacht puffend
De „goedkoope" trein;
Iedereen die
Mee wou
Knort van „saggerün".
Weg het
Leuke reisje
Nijdig als 'n spin
Stapt men,
Scheldend, klagend,
Eind'lijk tóch maar in.
Moe Natuur
Zegt triestig:
(En wordt éven kwaad)
,,'k Moet het
Nóg beleven,
Dat i k het goed raad."
G. N.
