Binnenlandsch Nieuws
Gemengd Nieuws
PUROL
Luchtverkeer
tveede blad
Het Smetten, Doorzitten
en Stuk hopen der Hu id
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT DINSDAG 7 AUGUSTUS 1928
BLADZIJDE 3
/at de R;K. Rijkskïes-
ring - organisaties te
doen staat
3ehandelingvan het ontwerp-
program 1929
Een circulaire van het
dagelijksch bestuur der
R. K. Staatspartij
De Indische Tentoonstelling
te Arnhem gesloten
De Koninklijke familie
De Klompenindustrie
De gemeentebegroo-
ting 1929 van
Amsterdam
Een eindcijfer van bijna
114 millioen
Een gemeente in opspraak
Twist met tragischen afloop
Zeep
De Nenyto
Voorloopig geen salaris
Overreden en gedood
100.000 Pond hooi verbrand
Vechtersbazen
Bij het fruitplukken
Zeekasteelen
Brand op een pakzolder
Een zeehond geschoten
Op slag gedood
De reis der
„Italia" - bemanning
naar Rome
Het onfortuinlijk slot
Met een gyroplane
Goed gelukt
Gereed voor den sprong
SOCIAAL LEVEN
De vierde Limburgsche
Sociale Studieweek
In verbana met de verschijning van het
ontwerp-program 1929 der R. K. Staatspartij
heeft het dagelijksch bestuur der R. K.
Staatspartij aan de besturen der R. K. Rijks-
kieskringorganisaties een circulaire ge-
zorrien, waarin het volgende wordt opge
mekt.
Dear 1929 een verkiezingsjaar is voor de
Tweeie Kamer der tSaten-Generaal, moeten
thans voor het eerst de bepalingen worden
toegeiast van art. 15 lid 8 van het Party -
reglenent, inzake de opstelling van het Pro
gram voor de nieuwe wetgevende periode.
Het ontwerp daarvan is volgens bedoelde
bepaliig vastgesteld door het Partybestuur
op vorstel van het Dageiyksch Bestuur, dat
daarmtrent uitvoerig overleg heeft gepleegd
met len voorzitter van den Partijraad,
Z.Exi Mgr. Dr. W. Nolens.
Wat van belang Is.
Decirculaire wyst er op, dat het van be-
langis, voor den goeden gang in onze party-
orgaisatie, dat overal, in alle plaatseiyke
parj-Instanties, het program besproken en
toef licht worde.
ït dagelijksch bestuur van de R. K.
Stgtsparty merkt verder op dat anderzijds
tofdeze i stanties een gepaste aansporing
mc; uitgaan van Partybestuur en Kies-
krijbesturen, om te bereiken, dat eene ern-
stif en degeiyke behandeling van het pro-
gra in den Partijraad niet bij voorbaat
wó.e onmogelijk gemaakt door een stort-
vld van amendementen.
Sn legge er den nadruk op, dat het voor-
geiagen ontwerp een ruim opgezet program
is voor de volgende vierjarige wetgevende
peade dat het niet in details, nóch in
té.roote lengte mag verliezen dat de
hcdmomenten der practische politiek er
iwaar voren moeten treden.
rt. 15 lid 8 schryffc voor, dat amende-
mten van gemeentelijke (of parochieele)
Bsvereenigingen die in de Provinciale
KSkringorgamsatie en/of in de Algemeene
Vgadering van den Rykskieskring geen
nsrderheld mochten verwerven, niettemin
ai het Partybestuur moeten worden toege-
zden.
Wat moet er dns nu geschieden?
la publicatie van het ontwerp-program
,eten de Kringbesturen de plaatselijke
ïsvereenlgingen uitnoodigen dit te bespre-
en e.v amendementen vóór een bepaal-
(1 tijd in te dienen.
h Kieskringen waar ook Provinciale
eskringorganisaties aan de behandeling
n het program deelnemen, moeten de
ïendementen worden ingediend by de Pro-
ïciale-Kringbesturen. Deze dienen, na
arover in Algemeene vergadering dier Pro-
nciale Kringorganisatie vergaderd te heb-
;n, hun besluiten in by het Bestuur van den
nkskieskring.
Waar géén Provinciale Kringorganisaties
orden ingeschakeld, worden de amende-
ïenten rechtstreeks bij het Kringbestuur
igediend.
Je Algemeene Vergaderingen van de Ryks-
deskringen-moeten vóór Woensdag 24 Oc
tober a.s. over .het program vergaderd heb-
ien en harerzijds de amendementen bij het
Partysecretariaat hebben ingediend. Want
op 24 November zal de Partyraad vergade
ren.
Amendementen welke later binnen komen
dan 23 October des avonds worden niet hl
behandeling genomen.
Partyraadsvergadering.
Ingevolge art. 15 lid 3 en 4 van het Party-
reglement wordt verder aan de Rijkskies-
krlngbesturen een voorloopige kennisgeving
gezonden van de einde Nov. te houden Par
tyraadsvergadering, met de vraag, of, en zoo
ja. welke voorstellen de Rykskieskringorga-
nisaties op de agenda van werkzaamheden
voor die vergadering wenschen geplaatst te
zien.
Het antwoord op deze vraag moet feitelijk
vóór 1 October a.s. by het Partijbestuur
worden ingezonden.
Om de noodzakeiykheid van tweemaal
kort achter eikaar te vergaderen voor de
Kringvergaderingen te ontgaan, wordt voor
dit jaar de termyn van 1 October verlengd
tot 24 October.
Het partybestuur vertrouwt, dat van nu af
door de Kringbesturen, zoowel als door de
plaatseiyke leiders, goed er aan zal worden
gedacht dat wij een verkiezingsjaar tegemoet
gaan.
De circulaire besluit aldus:
Wanneer allen tydig paraat zijn, en met
opgewekten, eensgezinden geest het werk
aanvatten, mogen wij, onder Gods Zegen,
een groot succes in 1929 verhopen.
Door 300.000 personen bezocht.
De Indische Tentoonstelling te Arnhem,
kortweg de I. T. A., is gesloten.
By een souper, dat in verband met deze
sluiting Zondagavond in het Indisch res
taurant werd gegeven, zaten aan de Minis
ter van Koloniën, de heer Köningsberger,
de waarnemend burgemeester van Arnhem,
de heer B. Bakker, het hoofdbest. van „Oost
en West", het afdeelingsbestuur en voorts
de verschillende commissies van bystand
voor de tentoonstelling, de lecfen van de
Ver. „Eurasia", en anderen. Alle gasten ont
vingen een grooten legpenning, waarop een
symbolische herinnering van de Ita is uit
gebeeld.
Aan tafel heeft mr. Huges in de eerste
plaats herdacht het overleden bestuurslid
den heer Hendriksen, die krachtig aan de
voorbereiding van de Ita heeft gearbeid, en
verder mededeeling gedaan over het resul
taat van de tentoonstelling. Er zyn 300.000
bezoekers geweest, waarvan 70.000 tegen
verlaagd tarief en 62.000 schoolkinderen.
Het bestuur is er in geslaagd de touwtjes
byeen te houden, zoodat noch van de ge
meente, noch van de garantiehouders ook
maar één cent zou worden gevorderd.
Minister Köningsberger verklaarde, dat
deze tentoonstelling, geboren uit het hoofd
van mr. Huges, beantwoord heeft aan de
gestelde verwachtingen. Spr. wenschte daar
mede mr. Huges geluk en verheugde zich
in het groote succes van de Ita. Hy voegde
daaraan toe de mededeeling, dat de Koningin
mr. Huges heeft benoemd tot officier in de
orde van Oranje-Nassau. Wanneer ooit een
koninklijke, onderscheiding verdiend is, zegt
spr., dan is het wel deze. Spr. bevestigde
daaxna het teeken der orde in het knoops
gat van den voorzitter van de tentoonstel
ling. Een langdurige ovatie volgde.
Verder voerden nog het woord, de heer
Bakker, waarnemend burgemeester van Arn
hem, de heer Zuyderhoff, algemeen voorzit
ter van de vereeniging „Oost en West" en
de heer Pemandes, voorzitter van de af-
deeling West-Indië.
Maandag 13 Augustus wordt de Konink-
hjke Familie op het Loo terug verwacht.
Het Comité van Actie ter verbetering van
den toestand in de klompenindustrie in
Zeeuwsch-Vlaanderen heeft aan den Minis
ter van Binnenlandsche Zaken en L. een
adres gezonden, waarin wordt aangedrongen
op een maatregel ter voorkoming van ver
dere vermindering van het houtgewas in die
streek, die thans bedreigd wordt met geheel
verdwynen, door de gemakkeiyke bepalingen
betreffende uitvoer daarvan en gemakkeiy-
ken invoer in België, waardoor gebrek aan
hout voor de klompenindustrie steeds groo-
ter dreigt te worden. Een tijdeiyk verbod
zal het aantal geschikte boomen doen toe
nemen, het hout goedkooper doen worden
en de concurrentie met de Belgische klom
penindustrie vergemakkelijken.
Groote bedachtzaamheid noodzakelijk
meenen B. en W.
B. en W. van Amsterdam hebben den ge
meenteraad aangeboden de begrooting van
inkomsten en uitgaven der gemeente voor
1929.
Het eindcüfer van de begrooting van den
gewonen dienst is 113.940.963, dit is
7.881.248 hooger dan dat van de vastge
stelde begrooting voor 1928. Maar „een sta
ging of daling van het eindcyfer heeft wei
nig beteekenis", zeggen B. en W.. Ook nu is
bijv. dat eindcyfer met een bedrag van
5.734.801 verhoogd door de toevallige om
standigheid, dat by het sluiten van den
dienst 1927 genoemd bedrag nog meer moest
worden uitgegeven dan ontvangen en daar
om als correctie op den ontvangst-post
wegens het batig saldo van den dienst 1927
in uitgaaf moest worden gesteld. Voorts is
het eindcyfer gestegen, doordat thans voor
het eerst onder de ontvangsten wegens
Straatgeld ook zyn geraamd de door ge
meentelijke diensten en bedryven in dit
middel by te dragen sommen.
Daartegenover is het eindcijfer verlaagd
door de omstandigheid, dat in uitgaaf niet
meer tweemaal zyn opgenomen bedragen
voor grond-, dijk- en polderlasten door ge-
meenteiyke diensten en bedryven ver
schuldigd.
Naar bekend is, bestaat er, wanneer de
inkomsten en uitgaven betreffende vroegere
jaren worden geboekt ten bate of ten laste
van de jaren waarop zij betrekking hebben,
op de gewone inkomsten en uitgaven see
dert 1923 voortdurend een tekort.
Dit beslaat over 1923 5.698 000. over 1924
2.344.000, over 1925 1,840.000, over 1926
2.585.000 en over 1927 2.300.000.
Ook de begrooting voor 1928 wijst weer op
een tekort aan middelen betreffende dat
jaar. Immers aan deze begrooting moest
een bedrag van rond 7.273.000 aan baten
uit vroegere dienstjaren 3.273.000 batig
saldo 1926 en 4.000.000 bijdrage uit het
Reservefonds voor bijzondere doeleinden)
worden toegevoegd om zonder tekort te
sluiten.
Ook de begrooting voor 1929 kon niet
sluitend gemaakt worden zonder baten van
vroegere dienstjaren.
Het streven van B. en W. is er echter or
gericht geweest, de begrooting zoodanig te
maken, dat het bedrag, hetwelk zy aan
wijst als uit vroegere dienstjaren benoodigd
om zonder tekort te sluiten, zooveel moge-
ïyk zu worden beperkt.
In weerwil van het feit, dat het batig
saldo van den laatstafgesloten dienst,
waarmede de begrooting aanvangt, rond
2.700.000 lager is dan by de begrooting
van 1928 het geval was, zyn B en W. er in
geslaagd de begrooting sluitend te maken
door den post Inkomstenbelasting voorloo-
pig te verhoogen met f 3.500.000 in plaats
van met een bedrag van 4.000.000 zooals
by de ontwerp-begrooting voor 1928 ge
schiedde.
Het tekort op de eigelijke inkomsten en
uitgaven van het dienstjaar, hetwelk uit
deze begrooting resulteert is derhalve rond
3.200.000 lager dan bij de begrooting voor
1928 n.I. rond 4.072.000 tegen rond
7.273.000.
De vermindering van het tekort op de be
grooting is hoofdzakelyk bereikt door een
zeer scherpe raming der verschillende on
derdeden der begrooting.
Hierdoor is het beeld, dat de begrooting
van de financieele situatie geeft, duideiyker
geworden. Uit die scherpe raming vloeit
echter voort, dat de kans op belangrijke
meevallers, zooals die tot dusver, byv. In
sterke mate ten opzichte van de financieele
resultaten der bedrijven, voorkwamen, zeer
klein is geworden, zoo niet uitgesloten moet
worden geacht. Dit brengt mede, dat de
begrooting geen ruimte biedt voor het vo-
teeren van nieuwe bedragen aan gewone
uitgaven verder dan tot het bedrag van den
post van onvoorziene uitgaven ad rond
351.000, welk bedrag wel is waar nog rond
125.000 hooger is dan dat voorkomende op
de primitieve begrooting voor 1928, maar
hetwelk niettemin vry matig genoemd moet
worden. B. en W. zullen zich by het doen
van voorstellen tot het voteeren van nieuwe
gewone uitgaven beperken tot gevallen van
bepaalde urgentie.
Een uitvloeisel van de bovenvermelde
methode van raming is ook, dat veel groo-
ter waarschynlykheid bestaat dan tot dus
ver, dat het bedrag waarmede voorloopig
de raming van de opbrengst der Inkom
stenbelasting isverhoogd, ook inderdaad
aan het Reservefonds voor byzondere
doeleinden zal moeten worden ontleend.
In dit verband zy medegedeeld, dat de
stand van dit fonds nog dezelfde is als
werd medegedeeld by de voordracht ten ge
leide der ontwerp-begrooting voor 1928,
n.I. als volgt:
In het fonds is gestort 11.394,353.
Over de uitkomsten van den dienst 1928
valt thans i»og niets te voorspellen, zoodat B.
en W. zich niet kunnen uitlaten over de
vraag in hoeverre en behoeve van dien dienst
over het by de begrooting als onttrekking
aan het Reservefonds geraamde bedrag zal
moeten worden beschikt-
Hoe dit echter ook zy, het feit, dat se
dert 1923 de gewone middelen voortdurend
zijn ten achter gebleven by het bedrag der
gewone uitgaven, gepaard aan de omstan
digheid, dat ook de begrooting voor 1928 en
1929, wat de laatste betreft ondanks een
zeer scherpe raming, eenzelfde beeld ver-
toonen, wyzen er o.i. duidelyk op, dat de
tijd niet ver meer kan zyn, dat het Reser
vefonds werkelijk zal moeten worden aan
gesproken, welk middel uit den aard der
zaak slechts tydeiyk in een tekort kan
voorzien.
Op den duur zal dan ook het evenwicht
tusschen de inkomsten en uitgaven zonder
belastingverhooging niet kunnen worden
bereikt, tenzy belangrijke wyzigingen in
treden.
Sprekende over de mogelykheid van ver
mindering van uitgaven, mag niet uit het
oog verloren worden, dat de uitgaven een
sterke tendenz van stijging vertoonen. De
financieele situatie leidt er o.i. toe slechts
met groote bedachtzaamheid aan die nei
ging toe te geven.
De slotsom van B. en W. is, dat de finan
cieele situatie niet geheel normaal is en
dus een groote mate van bedachtzaamheid
by het voeren van het financieel beleid by
voortduring zal moeten worden in acht ge
nomen.
Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen
vormde zich in de Limburgsche gemeente
Posterholt een groep kiezers, schrijft de
„Msb.", die stelling nam tegen de voorgeno
men betaling van 24.00(1 door de gemeente
aan een inwoner, die deze vordering deed
gelden voor door hem geleverde electrische
energie. Onder de leuze, dat zy hiervoor geen
cent wenschten uit te geven, leidden deze
kiezers de raadsvergadering in, met het ge
volg, dat vier hunner gekozen werden en
de meerderheid vormden. Voet by stuk hou
dend weigerden zy hun votum te geven aan
het voorstel tot afdoening dezer schuld on
danks het feit, dat by arbitrale uitspraak
de vordering van den eischer was erkend.
Deze maakte van zyn recht gebruik en
deed door een deurwaarder reeds tweemaal
de zich in de gemeentekas bevindende gel
den in executoriaal beslag nemen. Boven
dien gaf hy opdracht tot publieken verkoop
van aan de gemeente toebehoorende gron
den. Teneinde dit te voorkomen werd de
vorige week een speciale raadsvergadering
gehouden. In een te voren gehouden gehei
me zitting was men reeds tot overeenstem
ming gekomen om een geldleening te slui
ten. Het lid van Ged. Staten Verheggen
zegde toe stappen te zullen doen, teneinde
den aangekondigden verkoop te verhinderen.
Nauweiyks is deze quaestie haar oplossing
naby, of een tweede doet zich voor door de
beteekening van een vonnis inzake de kos
ten van onderzoek door de arbiters ten be
drage van 800. Gezien de kosten, die aan
deze electrlciteitsquaestie vastzitten, mag
men wel zeggen, dat de gevolgen van de
hiervoor gesignaleerde verkiezingsleuze de
gemeente duur te staan komen.
Een derde quaestie is er ook nog. Deze
betreft het secretariaat van het Burgerlyk
Armbestuur ten aanzien waarvan eenig
wantrouwen schynt te heerschen. Wethou
der Janssen betoogde in dezelfde raadsver
gadering, dat den secretaris van het Arm
bestuur door de Commissie, belast met het
nazien der rekeningen en bescheiden, meer
malen de boeken ter inzage werden ge
vraagd, wat echter telkens werd gewei
gerd. Besloten werd den secretaris gelegen
heid te geven de boeken voor een bepaalden
tyd ter beschikking te stellen op straffe
van ontslag indien hy in gebreke mocht
biyven.
Naar de ij. K. met zekerheid verneemt,
heeft weth. Jansen te Posterholt zijn ontslag
ingediend en bedankt voor alle functies.
Als eerste opvolger zal in zijne plaats
moeten treden de heer P. Reumers.
Een jonge vtouw doodgeschoten.
De moordenaar verwondt zichzelf ernstig.
Gisternacht heeft zich in hotel „Lohen
grin", op het Damrak te Amsterdam een
drama afgespeeld.
Omstreeks 3 uur klonken plotseling scho
ten in een kamer, waar twee jonge men-
schen hun nachtverblyf hadden. Toen men
de kamer binnenging, had zich het drama
reeds voltrokken. De jonge vrouw, van 23
jaar, lag zieltogend terneer, terwyi de on
geveer 30-jarige man ernstig gewond bleek.
De vrouw was getroffen door een drietal
kogels, waardoor spoedig een einde aan haar
leven werd gemaakt. De man, chauffeur van
beroep, die geschoten had, heeft daarna ook
een einde aan zyn leven willen maken. Hy
trof zichzelf met een kogel in de hartstreek.
Het lijk van de vrouw, die vroeger dienst
bode is geweest, werd ter schouwing naar
het gasthuis gebracht. De gewonde man is
naar het Binnengasthuis vervoerd. Zyn toe
stand wasvanmorgen redelyk wel.
Een twist moet de oorzaak van dit nach
telijk drama zyn geweest.
„Zeep is tegenwoordig zoo'n buitengewoon
belangrijk artikel en wordt in zulke enorme
hoeveelheden gebruikt, dat men zich moei
lijk kan voorstellen, hoe de wereld er uit
zou zien zonder zeep. En toch is deze industrie
nog betrekkelijk jong en het algemeen ge
bruik van de zeep, zooals wij die nu kennen,
dateert eerst van het begin der vorige eeuw.
De geschiedenis van de zeep is interessant.
De Phoeniciërs, de zeevaarders van de Oud-
neid, brachten, ongeveer 600 jaar vóór
Christus, de kunst van het zeepmaken aan
de Galliërs, die op hun beurt de Romeinen
erin onderwezen. Bij de opgravingen van
Pompei werd o.m. een compleet zeepfabriek-
je gevonden, dat dus stellig een 1700 jaren
oud moet zijn zelfs vond men nog blokken
zeep, die zeer goed bruikbaar waren, bedolven
onder de asch van den Vesuvius. De Romei
nen echter gebruikten de zeep niet, zooals wij
als waschmiddel, doch als zalfmateriaal.
Ook in de middeleeuwen werd zeep nog
slechts zeer sporadisch voor het wasschen
gebezigd. Onder Karei den Grooten waren
er echter reeds zeepziederijen. Later werd
Marseille 't centrum van de zeepfabricage
en den zeephandel. Het massaverbruik
van zeep dateert echter eerst van het einde
der 18e eeuw, sedert het opkomen van de
katoenweverijen en - bleekerijen en nam lang
zamerhand de tegenwoordige afmetingen
aan na 1820 (toen de goedkoope Leblancsoaa
handelsartikel werd) en na 1850, door den
invoer van de tropische oliën en vetten (palm
olie, cocosvet)."
Bovenstaand kort historisch overzicht van
het gebruik van zeep vormt de inleiding tot
een boekje, dat de Levers' Zeep Maatschappij
te Vlaardingen uitgeeft onder den titel
„Onze producten en hunne bewerking'.
Daarin worden de grondstoffen en de berei-
j ding der producten, zooals zeep, Rinso,
;Vim en Lux besproken. Vele teekeningen
'en interieur-kiekjes van de fabrieken illus-
treeren het werkje.
suikerwerkenfabriek „De Ster". Door het
brandbare materiaal breidde het vuur zich
spoedig uit. De brandweer, die spoedig ter
plaatse was, wist het vuur tot de eerste
verdieping en den zolder te beperken. Om
trent de oorzaak van den brand is niets
bekend. De eerste verdieping en de zolder
van het gebouw zyn uitgebrand. De water
schade is groot. Verzekering dekt de schade.
Dab de Nenyto te Rotterdam zich in
groote belangstelling mag verheugen, blykt
wel uit het feit, dat de tentoonstelling tot
en met Zondagavond door 761.517 betalende
bezoekers is bezocht.
De ambtenaren van Uden hebben eerst
einde Mei hun eerste salaris in 1928 ont
vangen. Daar tot heden de gemeente-be-
grooting nog niet is goedgekeurd en Ged.
Staten machtiging hebben verleend tot het
betalen van de helft der op de begrooting
voorkomende bedragen, kan voorloopig aan
de ambtenaren weer geen salaris betaald
worden.
Te Almelo is het driejarig zoontje van
den gemeentebode J. A. Hakkert aan den
Bomschen straatweg onder een auto geko
men. De kleine was op slag docd.
Te Barneveld zyn een paar met hooi ge
vulde bergen van den landbouwer W. Geefs-
huizen, wonende op de hofstede „Den Hee",
tengevolge van hooibroei afgebrand. Onge
veer 100.000 pond hooi is een prooi der vlam
men geworden. Niets was verzekerd.
Een 21-jarige man, die bij een vechtparty
in de Orteliusstraat te Amsterdam met een
mes in den schouder was gestoken, is in
het Wilhelminagasthuis opgenomen.
By een vechtparty te Amsterdam heeft
een 23-jarige chauffeur zyn rechterenkel
gebroken.
Te Eist is een arbeider by het fruitpluk
ken uit den boom gevallen en met zware
inwendige kneuzingen opgenomen. Hy is aan
de verwondingen overleden.
De Norddeutsche Lloyd heeft te Bremen
en Hamburg twee reusachtige nieuwe sche
pen op stapel staan: de Bremen en de Eu
ropa. zy meten elk 46000 ton, 15 en 16 Au
gustus loopen de schepen van stapel. Pre
sident Hindenburg en de Amerikaansche
gezant te Beriyn Schurman zullen de doop
plechtigheid verrichten. De schepen komen
in het voorjaar 1929 in de vaart op de iyn
BremenN e w-Y ork.
Té Vlaardingen is brand uitgebroken in
de voorraden papier en houtwol van de
Als byzonderheid wordt gemeldt, dat een
jachtopziener Zondag, tusschen Terwolde en
Olst, in den IJsel een zeehond, heeft gescho
ten.
By het korte, doch hevige onweder, dat
Zaterdagavond boven de gemeente Budel
woedde, werd de 34-jarige landbouwer H.
Somers door den bliksem getroffen. Hy was
op slag dood.
verzacht en geneest men met
Doo« 30-60. Tube 80 et Bij Apoth. en Drogiiten
Interessante tooneelen
De reis van de overgeblevenen der „Italia"
bemanning naar Rome is vol afwisseling
en emoties geweest.
Ieder station van Brennero tot Rome le
verde eigenaardige episodes op. De ont
vangst te Verona had plaats aan het sta
tion Porta Nuova. De fascisten hadden ge
zorgd voor bloemen en voor kaartjes met
antwoorden op de aanvallen van eenige bui-
tenlandsche bladen. De fascisten begeleid
den ook papa en mama van Cesco Tomas-
selli, aldus de Res., naar het station. Tomas-
selli's vader is professor te Venetië, doch hij
nam juist te Verona examens af. Onder ge
jubel van het volk had de omhelzing van de
drie gelijktijdig plaats. En terwyi Viglieri
afscheid nam van den generaal, klonk ook
in den wagon van Cecioni vreugdegehuil.
Oecioni ontmoette er zijn vrouw -en zyn
zoontje. Ziin vrouw had wel een wereld van
prettige dingen willen zeggen, maar ze zei
niet anders dan:
Viifmaal, weet je. vijfmaal
Wat dan toch vijmaal?
Dat jy, dat JUvyfmaal ben je al
dood geweest
Maar Cecioni lachte en nam als een le
vend mensch zyn zoontje in zijn armen.
Toen kwam de broeder van Cecioni binnen
en de familie wilde zich van het venster
terugtrekken. Maar steeds weer moest ze
handen drukken, bloemen in ontvangst ne
men en zich vertoonen.
Na het vertrek uit Verona, vroegen de
overige treinreizigers verlof voorby de coupé's
waarin zich de Poolvaarders bevonden, te
mogen loopen. Het werd toegestaan, maar
zij liepen niet voorby. Ze bleven voor de
coupé's staan en vroegen naar byzonderhe-
den. Zappi toonde het testament van Biagi,
dat'nu geen dienst meer behoefde doen. En
Biagi sprak in zyn compartiment over den
generaal. Biagi, klein van gestalte, heeft het
open, ronde gezicht der Bologneezen, maar
hij praat zuiver Romeinsch, Biagi vertelt, dat
het fascistisch embleem, hem door zyn stad-
genooten vereerd voor zyn tocht naar de
Noordpool, in het luchtschip is achtergeble
ven. „Je zult het beleven, zegt hy, dat dat
teeken me de overigen terugbrengt."
Als de reiziers komen by den wagon van
Cecioni, zien ze een tooneeltje van Italiaan-
sche hulseiyke gezelligheid: zijn vrouw pelt
de eieren, versch meegebracht uit Baggio. Na
ongezouten berenvleesch smaakt zoo iets
wel.
Te Poggiorusco dezelfde scène als aan de
overige stations. De jeugdafdeeling der Ba-
lilia speelt: „Inno al Piave". De arme ke
reltjes kwamen vermoedelijk door opwinding
blaas te kort, want de hymne aan de Piave
viel in de rivier. Te Mirandola wordt het
wat lastig: aan de eene zyde een groep de
monstranten en aan den anderen kant ge
roep van reizigers uit een trein, die naar
Verona gaat. Te Persiceto zoekt de menigte
Zappi. Een dame wil een lange redevoering
beginnen, maar op het beslissende oogenblik
begint ze te weenen. Zappi is nog wat ver-
biterd, want hy roept uit: „Maar mevrouw,
huilt u om een kanibaal?" Inderdaad ziet
Zappi er het minst gunstig uit. Hy zegt,
dat hy rust noodig heeft en die rust hoopt
hij te vinden by zyn moeder, die hii dra
weer zal zien, zoodra deze reis naar Rome
is volbracht.
De een na de ander werd opgemerkt, doch
waar is toch Trojani? Trojani heeft het
klaar gespeeld zich als tourist voor te doen,
en hij juicht de Poolvaarders om het hardst
toe. Maar eindelyk krijgt men hem in de
gaten en hy moet ook vertellen. Hij heeft
het over ysberen. „Een klein kunstje om ze
te dooden", zegt hy. „Stil blyven zitten, tot
dat ze vlak voor je geweer staan en dan
schieten." Men vraagt hem naar de ande
ren. Hy vervalt in angstig stilzwygen. Maar
slechts een oogenblik, want dan biykt hy
de meest optimistische van allen. De on
derzoekingen zullen worden hervat. Einde
Augustus sluit het ijsveld zich weer en het
biedt verbinding met het land. De overigen
hebben toch levensmiddelen by zich voor
minstens zes maanden. Niemand kan htm lot
nog met zekerheid bepalen. Ook Biagi mengt
zich in het gesprek en hy verhaalt over
Lago, die juist sliep op het moment der
catastrofe. Hy probeerde nog in het schuitje
te komen. Het was al te laat. Het gesprek
wordt afgebroken. Men is te Bologna.
De Bologneezen willen het eerst hun stad-
genooten zien: Biagi en Zappi. De journa
listen voeren Trojani in triomf met zich mee.
Twee uur oponthoud, dus hy kan veel ver
tellen. Overigens levert iedere wagon steeds
meer familietafreeljes op. Nobile heeft nu
zyn broeder by zich. Biagi spreekt met zyn
twee zusters en met een nichtje. Weer gaat
het verder Cecioni gaat last ondervinden
van zyn been. Allen worden stiller. Rome is
in het zicht.
Rome, 23.10. Einde der reis. De beman
ning is in burgerkleeren gestoken en zoo
goed en zoo kwaad als het ging hebben zy
zich allen gereed gemaakt voor de plechtige
ontvangst. Zoowel op als buiten het station
Turmini bevonden zich duizenden menschen
want de avondbladen hebben de aankomst
nog kunnen melden. Buiten wachten de ver
tegenwoordigingen met de vaandels. Op het
station staan de autoriteiten: Giunta, Bian-
chi, Cirianni, Lessona, de gouverneur van
Rome, Spada Potenzianl, vervolgens Balboa,
Cavallero en Vaccari. Allerharteiykst is de
verwelkoming, maar het meeste gejuich geldt
Cecioni. Niettemin herhalen ook duizenden
en duizenden den populairen naam van
Biagi. Als Nobile verschijnt, schynt het volk
büna te ontroerd om te Juichen. Op de piazza
staan de auto's, die de mannen naar huis
toe zullen rijden: Nobile naar de piazza
Mazzini, waar zyn vrouw en zijn dochter
tje hem wachten; Biagi naar zijn huis in de
buurt van San Paolo. Behalve zyn vrouw
en zyn zoontje vindt hy er: Italia, 't pas
geboren dochtertje. De vier kamers van zyn
huis zijn gevuld met familieleden en vrien
den. Hij omhelsd zyn dierbaren, hij neemt
het dochtertje op en toont het aan allen.
„Precies het toetje van Biagi", zegt hy.
Maar dan ineens breekt het door; de ang
stige waarheid kon ook niet verborgen blij
ven. Biagi, de man, aan wien de anderen
hun leven te danken hebben, zegt het uit:
„Als de anderen er nu ook maar geweest
waren, danja, d&n hadden we feest
kunnen vieren
Het Poolsche vliegtuig, dat 31 Juli na een
nonstop-vlucht van Polen naar Bagdad, bij
het landen capoteerde, en geheel vernield
werd, blykt, volgens het „Hbld.", te zyn ge
weest de prachtige speciaal voor lange af-
standvluchten gebouwde drie-motorige Fok
ker, die twee maanden geleden van Schiphol
naar Polen, werd overgevlogen. Het toestel
dat uitgerust was met drie Wright „Whirl
wind" motoren en voorzien van een cabine
tank voor 2235 liter benzine, kon een quan
tum bedryfsstof vervoeren van totaal 4040
liter. Het vertrek had plaats 30 Juli van
Lublin in Polen; de bemanning bestond uit
de luitenant-vliegers Kalina en Czalas, en
een meccano.
De Fokker arriveerde te Bagdad om 2 uur
's nachts, en bleef boven de stad cirkelen
om den dag af te wachten, ofschoon de
Royal Air Force landingslichten had ontsto
ken. Ongeveer drie uren later, toen het beg
gon te gloren, besloten de vliegers te lan
den. In het half duister zag de bestuurder
echter niet een kleinen dam om het terrein,
zoodat de machine er tegenaan botste en
over den kop sloeg. Luitenant Czalas liep
ernstige kwetsuren op en overleed spoedig,
terwyl de beide andere inzittenden er met
lichte verwondingen afkwamen, zy werden
in het Royal Air Force-hospitaal opgeno
men.
Het doel der vliegers was van Bagdad
naar Caïro te vliegen en vervolgens in on
onderbroken vlucht van Caïro naar War
schau.
Dezer dagen zal de vlieger A. Rawson een
vlucht door Engeland maken met het Cierva
wiekenvliegtuig of gyroplane. Het zal de eer
ste groote overlandvlucht zyn, die met het
wiekenvliegtuig wordt ondernomen.
Naar gemeld wordt, zyn de startproeven
door middel van een lanceerinrichting met
een postvliegtuig van af het dek van het
groote Fransche mailschip „Ile de France"
genomen, goed geslaagd, zoodat het schip,
wanneer het naar New-York vertrekt, een
vliegtuig aan boord medeneemt. Dit zal met
een deel der post van het schip vertrekken
een paar honderd myl vóór het bereiken der
Amerikaansche kust. De startproeven wer
den genomen door ltn. Demougeot.
Dieudonné Costes is gereed met zyn Bre-
guet de vlucht ParijsNew-York aan te
vangen. Mogelyk zal zyn doel zyn Philadel
phia, welke stad een prijs van 25.000 dollar
heeft uitgeloofd. Costes maakt den tocht
met den navigator Bellonte.
De vierde Limburgsche Sociale Studie
week is gisteren te Rolduc voortgezet.
Het Tweede Kamerlid, de heer C. J. Kui
per uit Utrecht sprak over: „Eerbiediging
van den arbeidenden mensch in het geme
chaniseerd bedryf".
Een hecht steunpunt voor redelijk binden
de eischen vinden wy in Gods geboden en
de leer van Christus Kerk: zy geven de
eenige richtlynen.
Aan eerbiediging van den arbeidenden
mensch, wordt niet de aandacht geschonken
dien oodig is en toch het doel en de positie
van den mensch in Gods schepping eischt
het op.
Elk tydperk stelt zyn eigen eischen. In de
laatste Jaren teekent zich een beweging af
en wel de onrustbarende afhankeiykheld
waarin de arbeiders in schielyk tempo zyn
gekomen. De afhankelijkheid neemt toe, de
waardeering, de waarde van den mensch-ar-
beider neemt af. Alles in het bedrijf wordt
beheerscht door het economische en het ma-
terleele, aan den mensch wordt nauweiyks
meer aandacht geschonken. De nieuwe en
verbeterde voorbrengingsmiddelen moeten
middel blyven, de goederen door de natuur
ons geschonken moeten dus dienstbaar zyn
aan het geheele menschdom. Vooral in het
gemechaniseerd bedryf, waar ook de mensch
gemechaniseerd wordt, waar hy de onder
geschikte van zyn omgeving is, moet vooral
op de redelyke positie der arbeiders gelet
worden. Er moet krachtig stelling genomen
worden tegen den kapitalistischen mam-
mongeest en krachtig gewerkt worden om da
verstoorde redelyke orde te herstellen, om
de zedeiyke rechtspositie der arbeiders op
hooger plan te brengen. Wettelyke middelen
kunnen veel, maar wy katholieken, die de
oudste brieven hebben moeten ons toonen
de dragers van den Christelyken geest. Ver
houdingen dienen bevorderd te worden die
den loonarbeider tot medewerker verheffen,
tot deelgenoot in het materieel arbeidsre-
sultaat en hem vooral ook geleideiyk een be
vredigende en toenemende zeggenschap toe
kennen in de bedryfsvoering zelf.
Als elementen ter bereiking van het doel
noemde spreker ten slotte het optrekken van
de goede zedelyke krachten om de mensch-
heid te doordringen van de gedachten door
hem ontwikkeld, het krachtig en sterk ma
ken van de vakorganisatie, de arbeidswet
geving.
Na een korte pauze sprak prof. dr. S. A.
Weve O. P. over: „Noodzakeiyk besef van de
niet alleen economische, maar vooral ook
zedelyke waarde van den menschelyken ar
beid".
In zyn inleiding zette spreker uiteen, dat
de arbeid veelal onderschat wordt omdat
men hem aanziet als 'n noodzakeiyk kwaad,
waar het leven immers Voor velen niets is
dan een samenstel van last en vermaak.
De arbeid als praestatie heeft zooveel
waarde niet. De puur-corporeele praestatie
zynde enkel executief, is de rangorde der
activiteiten van geringe waarde. Wat is de
puur corporeele praestatie zonder geestes-ac-
tiviteit. s ac
Maar ook de puur-corporeele praestatie
'JS ,e®n zeer hooge waarde door zijn zede-
lilke ar ^'„beSCh°UWd *ls -^che-
doen ho f® strekt om den werker te
doen beantwoorden aan zijn bestemming.
Alle arbeid adelt ten slotte, mits hij gericht
is op een zedeiyk doel, op het ware levens
doel.
De arbeid is ook noodig voor de samen
leving voor de maatschappij.
Dan is elke arbeid een ambt, daarin ligt
ook de hateiykheid van het niets doen, elke
mensch moet iets doen voor die groote ge
meenschap, waartoe wy allen behooren. Het
is de plicht van een ieder, dat hij iets praes-
teert.
Naar aanleiding van beide redevoeringen
werden vele vragen gesteld, welke grooten-
deels behandeld werden op den praatavond
die den tweeden dag besloot.
