Binnenlandsch Nieuws
Luchtverkeer
Gemengd Nieuws
Mugge^eteri
PUROL
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT - DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1928
BLADZIJDE 3
De Koninklijke familie
De Koninklijke familie naar
de zeilwedstrijden
Onze gezant te Berlijn
Aartshertog Albrecht van
Hongarije te Leiden
De Zweedsche vorstelijke
personen te Soestdijk
Veertig jaar Statenlid
De heelkundige- en vrouwen
klinieken te Utrecht
Psychopatenwetten
Hollandsche arbeiders
werkzaam in Duitschland
Jhr- F. L. M- van Nispen tot
Pannerden f
De ringspoorweg om de
hoofdstad noodig? 1
Het Kamerlid Heukels
KUNST EN KENNIS
Geschenk aan het Rijks
museum
Het folkloristisch feest
Hollanders in den vreemde
Alexander Faassen
Jos. Willemsen t
Uitlevering verzocht
Brand te Nispen
Inbraak te Gouda
Dood gevallen
Zeldzaam jubileum
Met één been de zee in
Een militair vliegtuig
neergestort
Dahlia - tentoonstelling
te Rotterdam
De Italiaansche Pool
expeditie
Ferrarin en Delprete gewond
Nieuwê plannen van Levine
De vliegers der Zuidpool-
vlucht van Byrd
Vijf mislukte Oceaan-
vluchten
SOCIAAL LEVEN
Invoering van een opleidings-
systeem bij de stratenmakers
Dadelijk
Naar wij vernemen, wordt de Koninklijke
Familie Maandag 13 Augustus op het Loo
terugverwacht.
Met het Marine-vaartuig „Mercuur"
Woensdag heeft de Koninklijke Familie op
de Zuiderzee de zeilwedstrijden Dijgewoond.
Van Soestdijk hebben Koningin en Prinses
zich per auto naar Schellingwoude begeven.
Op dezen rit passeerden zij Amsterdam,
want de tocht ging over een der IJ-ponten.
Met een speciale pont werden de auto's over
gezet, welke vervolgens over Nieuwendam
naar Schellingwoude reden.
Bij de Oranjesluizen lag het marine-vaar
tuig „Mercuur" met den commandant der
marine te Helder schoutbij-nacht Quant aan
boord. Toen de Koningin het schip betrad,
werden de gebruikelijke eerbewijzen gebracht.
Schout-bij-nacht Quant ontving H. M. Met
den koninklijken standaard in top, stoomde
de „Mercuur" vervolgens de Zuiderzee op.
's Middags zou de Koningin ten Paleize
terugkeeren. in verband met het avondfeest,
dat ter eere van de Olympische Spelen gege
ven wordt.
De Nederlandsche gezant te Berlijn, graaf
Van Limburg Stirum, is naar ons land met
verlof vertrokken.
Aartshertog Albrecht van Hongarije, eere
voorzitter van Kinderschutz-liga in Honga
rije heeft Woensdagmiddag, omstreeks 12
uur, vergezeld- van den onder-staatssecreta
ris van Hongarije, den heer Pettko Szandt-
ner, den Hongaarschen gezant in Den Haag,
den heer Von Rudnay en diens echtgenoote,
prof. Kallai, vertegenwoordiger der Hon-
gaarsch Protestantsche gemeenten en de
overige leden der Hongaarsche delegatie een
bezoek gebracht aan Leiden, ten einde ook
daar de pleegouders van Hongaarsche kin
deren te bedanken voor wat zij voor dezen
hebben gedaan.
Mgr. Meszaros was wegens een lichte on
gesteldheid verhinderd.
Het gezelschap, dat met auto's uit Den
Haag kwam, bracht, na aankomst te Leiden,
allereerst bezoek aan de Leidsche universi
teit, waar de leden in de kamer der juridi
sche faculteit de kamer der curatoren
wordt op het oogenblik gerestaureerd na
mens curatoren der universiteit werden
ontvangen door den president-curator, jhr.
De Gijselaar en den curator, mr. Van de
Sande Bakhuyzen, burgemeester van Leiden,
oud-Nederlandsch zaakgelastigde te Boe
dapest.
Nadat de aarts-hertog en de overige leden
der deputatie door den president-curator
waren verwelkomd, zyn zij in de Senaatska
mer der universiteit ontvangen door den rec-
tor-magnificus, prof. dr. A. J. Wensinck en
den secretaris van den academischen senaat,
prof. jhr. mr. dr. W. J. m. van Eysinga.
De rector sprak bij de ontvangst een kort
woord ter verwelkoming, waarbij hij deed uit
komen, dat de senaat het op zeer hoogen
prijs stelde, dat de Leidsche universiteit bij
het bezoek aan Leiden niet was vergeten.
Hierna werd het Academiegebouw bezich
tigd en een bezoek gebracht aan den Hortus.
Na het bezoek aan de universiteit begaven
de aarts-hertog, de staats-secretaris, de heer
Szandtner, baron Von Rudnay en diens
echtgenoote, de heer Von Huszar en jhr. De
Gijselaar zich naar de woning van den bur
gemeester, mr. Van de Sande Bakhuyzen,
waar zij aanzaten aan een noenmaal.
De overige leden van de deputatie ver-
eenigden zich .met de leden van het Leidsche
comité van ontvangst aan een noenmaal in
Huize Bruyns.
Woensdagmiddag 3 uur had in den foyer
der stadsgehoorzaal een samenkomst plaats
van de pleegouders uit Leiden en omstreken,
der Hongaarsche kinderen, teneinde den
aarts-hertog in de gelegenheid te stellen,
den pleegouders den dank der Hongaarsche
bevolking over te brengen.
De oud-voorzitter van het thans opgehe
ven comité voor Hongaarsche kinderen, de
heer D. M. van Nes, heeft hier met een
korte rede den aartshertog en de overige le
den der Hongaarsche deputatie verwelkomd.
Ontvangst door H. M. de Koningin
De Aartshertog en de andere leden der
Hongaarsche deputatie werden Woensdag
avond te Amsterdam door H. M. de Koningin
in het paleis officieel ontvangen.
Prins Karei van Zweden en Prinses Inge
borg met hun gezin, waren Woensdagmiddag
de gasten van H. M. de Koningin-Moeder
op Soestdijk.
Koningin Emma ontving de vorstelijke be
zoekers op het bordes. Aan het dejeuner,
dat H. M. haar gasten aanbood, zat mede
aan Prins Victor Wied, neef van -de Konin
gin-Moeder.
Dinsdag herdacht de heer P. F. Frutjtier,
te Hontenisse, den dag, waarop hü voor 40
jaar tot lid der Prov. Staten van Zeeland
werd benoemd. Sindsdien heeft hij daarvan
steeds deel uitgemaakt voor de Katholieke
Partij. Van 1903 tot 1913 en van 1916 tot 1927
was de heer Fruytier ook lid van Ged. Sta
ten, terwijl hy van 1902 tot 1922 ook lid der
Tweede Kamer is geweest.
Het rapport der commissie van onderzoek
By beschikking van 14 Maart heeft de
Minister van Onderwys, K. en W. ingesteld
een commissie, aan welke werd opgedragen
een onderzoek in te stellen naar de klach
ten, door het lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal mej. Groeneweg met be
trekking tot de leiding van Heelkundige- en
Vrouwenklinieken te Utrecht ter kennis van
de regeering gebracht, met verzoek over hare
bevindingen verslag uit te brengen.
Deze commissie heeft thans haar rapport
uitgebracht en komt daarin tot de conclu
sie, dat zy de klachten, welke in de vragen i
van mejuffrouw Groeneweg tot uiting wor-i
den gebracht in het algemeen van niet zool
bedenkelijken aard acht. Hetzelfde is het
geval met de grieven, opgesomd in het adres
van het hoofdbestuur van den Centralen
Nederlandschen ambtenaarsbond aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal van 4
October 1927. Ten einde echter den schyn
te vermijden, dat de Commissie van oordeel
zou zijn, dat harerzyds hiermede deze aan
gelegenheid als afgedaan mag worden be
schouwd en dat de toestanden en verhoudin
gen in de Rijksklinieken niets te wenschen
overlaten, wenscht zij reeds thans aan den
minister mede te deelen, dat zy eerder van
het tegendeel overtuigd is. Het onderzoek
naar de toestanden in de Rijksklinieken,
aanvankeiyk begonnen om in staat te zyn
de gestelde vragen te beantwoorden, heeft
aan de Commissie duidelijk gemaakt, dal
aan de geuite klachten en grieven, welke
ieder op zich zelf schijnbaar van niet zoo'
veel beteekenis zyn, een veel ernstiger toe'
stand ten grondslag ligt. Nu aan de Oom
missie gebleken is, dat de klachten feiteiyk
het gevolg zijn van gebreken of leemten In
de leiding en de organisatie der klinieken,
wil de Commissie gaarne gebruik maken
van de haar by schrijien van den minister
van den 13den Februari 1928, verleende be
voegdheid hierover nader verslag uit te
brengen.
Het „Staatsblad" 251 bevat thans de wet
van den 21sten Juli 1928, houdende wijzi
ging van de wetten van 28 Mei 1925, tot
aanvulling en wijziging der bepalingen be
treffende het strafrecht en de strafrechts
pleging ten aanzien van personen, bij wie
tijdens het begaan van het feit gebrekkige
ontwikkeling of ziekelijke storing der geest
vermogens bestond, en voorts tot aanvul
ling van de wet van 14 April 1886, tot vast
stelling der beginselen van het gevangenis
wezen, zooals die laatstelijk is gewijzigd bij
de wet van 12 Februari 1901.
In Hoofdstuk I van de wet van 28 Mei
1925 voornoemd, wordt o. a. de volgende
wijziging gebracht:
„Na artikel 17 wordt een nieuw artikel
17a Ingevoegd, luidende: „By het opleggen
van een gevangenisstraf van ten minste
een maand aan een persoon bij wien ty.
dens het begaan van het feit gebrekkige
ontwikkeling of ziekelijke storing der geest
vermogens bestond, kan de rechter bepa
len, dat de straf in eene byzondere straf
gevangenis zal worden ondergaan."
De duur van gevangenisstraf, te onder
gaan in een byzondere strafgevangenis, ter
vervanging van geldboete is ten minste
een week en ten hoogste een jaar.
De Nederlandsche arbeiders, die te Dinx-
perlo (Geld.) en in andere grensplaatsen
wonen en op de fabrieken in Duitschland
werken, moeten wekelijks van hun loon 'n
deel afstaan ten behoeve van de Werkloo.
zenverzekering. Wanneer ze werkloos zijn
komen ze echter niet, naar aan de Tel. ge-
meldt wordt voor steun in aanmerking en
deelen dus niet in de voorrechten van hun
Duitsche collega's, voor wie ze ejgeniyk
mee betalen. Ook kunnen ze niet gemak
kelijk In aanmerking komen voor steun
van de werkloozenverzekering in Neder
land.
In een te Emmerik gehouden vergade
ring, waarby het hoofdbestuur van den R.
K. Steenarbeidersbomd „St. Ste-
phanus" en de vertegenwoordigers van de
Duitsche arbeidersorganisaties tegenwoov-
dig waren, is de ongunstige positie, waar
in de Nederlandsche grensarbeiders ver-
keeren, besproken. Men besloot zich tot de
Duitsche regeering te wenden met het ver
zoek den Hollandschen arbeiders dezelfde
rechten te verleenen als den Duitschen en
zoo dit niet mogeiyk is, hen te ontheffen
van de verplichte premiebetaling voor de
Duitsche werkloozenverzekering.
Te Pannerden is in den ouderdom van 53
jaar overleden jhr. F. L. M. van Nispen tot
Pannerden, burgemeester aldaar en dijkgraaf
van het polderdistrict Herwen, Aerdt en
Pannerden.
Vragen gesteld aan den Minister van
Waterstaat
Het Eerste Kamerlid de, heer H. Polak,
heeft aan den Minister van Waterstaat de
volgende vragen gesteld:
Heeft het de aandacht van Z.Ex. getrok
ken, dat in de vergadering van den gemeen
teraad van Amsterdam van 25 Juli jl. ern
stige twijfel werd uitgesproken betreffende
de noodzakelijkheid van den thans in aan
leg zynden ringspoorweg ten westen en ten
zuiden van Amsterdam?
Is de minister geneigd mede te deelen of
deze twyfel al ot niet gerechtvaardigd Is? In
dien Z.Exc. van meening is, zoo vraagt de
heer Polak ten slotte, dat ei geen grond is
voor zulken twyfel, wil de minister dan me-
dedeelen, waarom de aanleg van bedoelden
ringspoorweg noodig is en dus voortgezet
moet worden?
De overwegingen
De overwegingen van den waarnemend
voorzitter van het Centraal Stembureau, mr.
P. Rink, inzake de benoemdverklaring van
den heer Th. Heukels tot lid van de Tweede
Kamer, zyn o m. hieraan ontleend:
dat de op de lyst voorkomende candidaat
H. Colijn, die bij besluit van den voorzitter
van het Centraal Stembureau van 2 Juli j.l.
tot lid van de Tweede Kamer benoemd was
verklaard, doch wiens plaats tengevolge van
het niet aannemen van zijn benoeming open
gevallen was, aan het Centraal Stembureau
schriftelijk het verlangen heeft medegedeeld
om bij het laten openvallen van een plaats
in de Tweed Kamer geacht te worden nog
voor te komen op de ïysten, waarop hy can
didaat was;
dat echter H. Colijn by het Centraal Stem
bureau heeft ingezonden een schriftelijke
mededeeling, voorzien van zyne, door den
burgemeester van zyn woonplaats belegali-
seerde handteekening. gedateerd 5 Augustus
1928, dat indien door nietaannemen van zyn
benoeming door het tengevolge van het be
danken van H. Colijn benoemd verklaard lid
van de Tweede Kamer, in die Kamer alsnog
een vacature mocht ontstaan, hy voor benoe
ming in die vacature niet in aanmerking
wenscht te komen;
dat mitsdien, nu het geval, bedoeld In
bovengenoemde mededeeling van H. Coiyn
zich voordoet ten gevolge van het niet-aan-
nemen zyner benoeming door V. H. Rutgers,
overeenkomstig het bepaalde in art. 130,
tweede volzin der kieswet de naam van den
candidaat H. Colijn bij de thans te ver
vullen vacature buiten rekening moet worden
gelaten;
dat derhalve blijkens de wetteiyke volg
orde van verkiezing op lyst no. 27 in kies
kring XIV voor benoeming in aanmerking
komt: Th. Heukels te Rotterdam.
Zwarte Chineesche vazen uit de
Khang-Hi periode
Naar de Tel. verneemt, hebben de heer en
mevrouw J. C. J. DruckerEraser, by gele
genheid van den 70sten verjaardag van
Hare Majesteit de Koningin-Moeder, aan het
Ryksmuseum ten geschenke gegeven het be
kende paar zwarte Chineesche vazen uit de
Khang-Hi periode (16621722), welke zich
sinds jaren als bruikleen in het Ryksmuseum
bevinden. Op zichzelf zyn deze voorbeelden
van famille-noire ceramiek uitermate zeld
zaam, maar in dit geval wordt de zeldzaam
heid nog verhoogd door de groote verfijning
van het décor, dat op de eene vaas als op
stijgende en op 'de andere als afhangende
versiering is aangebracht. Het zijn bloeiende
takken van groerj, geel en violet op zwarten
fond, verlevendigd door kleine vogels, terwyi
de bloesems door helder rood gereleveerd
zyn. Door deze buitengewone gift is het Mu
seum een van de nobelste uitingen der Chi
neesche ceramiek rijker geworden.
Den heer en mevrouw Drucker komt alle
hulde toe dat zy ondanks de groote aanbie
dingen uit het buitenland toch deze voor
werpen van onschatbare beteekenis voor ons
land hebben behouden. Nog kort geleden
ontvingen zij voor deze vazen, die een inter
nationale bekendheid hebben, een bod van
twaalf duizend pond sterling. Uitgelezen
voorbeelden van famille-noire bevinden zich
in de Salting collectie in 't South Kensington
Museum te Londen; de stukken, die thans
het eigendom van het Rijksmuseum zyn,
kunnen dank zy hun hooge kwaliteit, de
vergelijking met de schoonste stalen dier ver
zameling doorstaan.
uit Noord-Holland komen boeren en boerin
nen in de origineele dracht; uit West-Fries
land drie sjeezen met twee paarden bespan
nen. Oude Gooische dansen zullen door tien
dames en heeren uit Blaricum uitgevoerd
worden.
Door Edammers zal een bruiloft met dan
sen worden vertoond. Deze bruiloft zal wor
den opgeluisterd door een Edammer mu
ziekcorps In costuum. Bovendien komen uit
Edam vier kaasdragers.
Volendam, Marken en Urk zullen verte
genwoordigd zijn in hun bekende origineele
costuums. Zeeland zal vertegenwoordigd zyn
door boerinnetjes uit Goes, Middelburg,
Zuid- en Noord-Beveland, Walcheren, het
Land van Axel, van Oostburg. Ook deze
Zeeuwen zullen zang en dans geven. Voorts
zullen er zijn oud-Soesterdansen; de Ter-
schellingsche oprit met speelman en feest
gangers, 20 personen, met reddingsboot; een
Twentsch bruiloftsfeest in oude kleeder
dracht uit Usselo; het uit twintig personen
bestaande Akkersgilde uit Venlo met de pop
pen Valuas en zyn vrouw, welke een hoogte
hebben van ZY, meter; Geldersche kleeder
drachten en dansen door 30 personen; een
groep Oud-Veluwe en boeren en boerinnen
met eiermanden; vier Geldersche dansen in
oud-Geldersch costuum door 21 personen; 30
Staphorster jongens en meisjes komen in
hun eigenaardig costuum; een groep dames
en heeren verschynt met origineele oude
costuums uit musea en particulier bezit. 20
dames en 5 heeren zullen den origineelen
Hindelooper Kronendans uitvoeren en de
daarby behoorende liederen zingen, 35
vendelzwaaiers komen, waaronder Keizer,
Koning en gevolg en 12 vendeliers uit Huis-
sen, 30 visschers met schelpenkarren en
boetwagen en nettenbreidsters uit Katwijk
aan Zee doen mee, een zwaarddans wordt
gedemonstreerd, ingestudeerd onder voor
lichting van den Nationalen Landspelraad
door 50 personen in costuum van het jaar
1600 door leden der gymnastiekvereniging
„Kracht en Vlugheid"; 15 paren zullen Gro-
ningsche dansen uitvoeren In kleederdracht.
Zaterdagmorgen komen al deze personen
in Artis samen. Daar zal een koffiemaal
worden gebruikt.
Om half twee trekt de stoet in optocht
naar het stadion langs den volgenden weg:
Middellaan, Sarphatistraat, Oosteinde, He-
monystraat, Ceintuurbaan, Van Baerlestraat,
Willemsparkweg, Koninginneweg en Am-
stelveensche weg. Daar zal om half drie een
receptie worden gehouden.
In bet stadion te Amsterdam
Het folkloristisch feest, dat Zaterdagavond
In het oude stadion zal worden gegeven, be
looft buitengewoon belangwekkend te wor
den, niet alleen voor de vreemdelingen, dje
op het oogenblik in ons land vertoeven, maar
ook voor ons Nederlanders zelf. Niet minder
dan 14 orkesten en 3000 zangers zullen dit
folkloristisch feest opluisteren. Verder zullen
Hollandsch muziekfestival te Brussel
De bekende Belgische musicus Marix Loe
ven ssohn, oellist van het Concertgebouw-
Orkest te Amsterdam, houdt zich momen
teel bezig met het inrichten te Brussel van
een Hollandsch muziekfestival, dat in het
a.s. seizoen in de zaal van de Union Co-
loniale met vier concerten zal plaats heb
ben.
Hoewel het programma nog niet definitief
is vastgesteld, kunnen wy toch alvast me-
dedeelen, dat het trio en het kwartet van
het Concertgebouw hlerbU zullen optreden,
met werken om. van Dresden, Dusch, Scha-
fer, Sigtenhorst—Meyer, Pyper e.a. De
meeste dezer componisten zullen de uitvoe
ring hunner werken bywonen.
(Msb.).
Gisteren vierde de oud-tooneelspeler
Alexander Faassen Sr. zyn negen en tach
tigsten verjaardag.
Te Amsterdam is op 83-jarigen leeftijd
overleden de bariton-zanger Jos. Willemsen.
Door de Belgische regeering is de uitle
vering gevraagd van J. V„ den 24-jarigen
chauffeur uit Gent, die te Middelburg is
aangehouden wegens inbraken en toen uit
het politie-bureau ontvluchtte en na in een
avontuurlijke jacht gedurende den nacht in
een schoorsteen bleek gekropen te zyn
weer werd aangehouden, en die zich ook in
België aan verschillende diefstallen met
braak moet hebben schuldig gemaakt.
In het landhuisje van den heer W. M.
onder Nispen (N.B.) is brand uitgebroken.
Het vuur greep zoo snel om zich heen, dat
aan redding van den inboedel niet was te
denken en van het huls niets dan een ruïne
overbleef. Woning en inboedel waren niet
hoog verzekerd. Omtrent de oorzaak van
den brand is niets bekend.
De buit echter gering.
Zondagnacht is ingebroken by de fa. Des-
sing aan de Oosöiaven te Gouda. Men
kwam met een valschen sleutel binnen en
forceerde de tot het kantoor toegang ge
vende deuren en de brandkas'.. Alia Iaden
en lessenaars zyn overhoop gehaald. Slechts
een bedrag van ruim f 13 kon worden buit
gemaakt. De politie tracht de daders op te
sporen.
De landbouwer Timmer Arends te Wesepe
(gem. Olst) had gisteren het ongeluk van
een wagen, beladen met rogge, te vallen. Hy
kreeg daarby zulke ernstige inwendige ver
wondingen, dat hy spoedig overleed.
Een gouden jubileum als winkeljuffrouw
behoort zeker wel tot de hooge zeldzaam
heden.
Mej. Marie C. Bos In Den Haag, vierde
Woensdag zulk een jubileum: 50 jaar ge
leden trad zij als leerlinge by de firma L.
Iserief aan de Veenestraat 24 in dienst en
onafgebroken is haar werkzaamheid er se
dert dien gebleven. Dat zy in al die jaren
de sympathie van ontelbaar vele dames
cliënten der zaak heeft verworven, is o.m.
vandaag gebleken uit de ontvangst van een
stapel schriftelijke en telegrafische geluk-
wenschen niet alleen maar vooral 'ook uit
de aanwezigheid van een schat van bloe
men en een groote variëteit van geschen
ken van biyvende waarde, haar ten huize
van den heer Iserief, waar z;j interne is,
toegezonden.
Bovendien kwamen vele dames en andere
bekenden mej. Bes in den loop van den
dag de hand drukken.
Mej. Bos is draagster van de zilveren me
daille der Oranje Nassau-orde, haar even
als mej. Robyns, die reeds meer dan 50
jaren by de firma Iserief in betrekking is
(eerst als winkeljuffrouw, de laatste jaren
als huishoudster by "n vorig jubileum toege
kend.
Duitsch Kanaalzwemmer springt van de
Pier.
Om drie uur WoensdagmidcUg is Jos.
Gregoritsch van de Pier te Scheveningen in
zee gesprongen om een uur langs het strand
heen en weer te zwemmen. Gregoritsch
heeft slechts één been, de oorlog ontnam
hem het andere. Balaneeerend op het eene
been, stond hy op een geïmproviseerde
springplank aan het einde van het Wandel-
hoofd, knoopte een zwemkap dicht en dook
in het water.
Met merkwaardige snelheid zwom hy In
de richting van de haven.
Honderden menschen gingen naar de Pier
om het geval te aanschouwen.
Een H.N.-telegram meldt uit Parys:
Een Fransch militair vliegtuig, behoorende
tot het 22ste vliegerbataljon, is in de buurt
van Nevers neergestort. De inzittenden, een
kapitein en een sergeant, kwamen om het
leven.
Op de terreinen van de Nenyto zal van 5
tot en met 9 September de groote Dahlia -
tentoonstelling worden gehouden der Ned.
Dahlia-Vereeniging, in samenwerking met de
vaste keuringscommissie der Kon. Ned. My.
voor Tuinbouw en Plantkunde en de afd.
Rotterdam der maatschappy.
De tentoonstelling binnen zal meer dan
1500 M2. beslaan. Buiten staan 20.000
dahlia's uitgeplant die in September een on
gekende bloemenweelde zullen tentoonsprei
den.
Ravazzoni en Baldini in Amsterdam
De Italiaansche vliegers, die van Tromsö
uit onderzoekingstochten hebben onderno
men om Amundsen op te sporen, zijn met
de groote twee-motorige Dornier-Wal, een
watervliegtuig, op Schellingwoude aangeko
men.
Dinsdagochtend zijn zy in de vroegte van
Tromsö opgestegen. De bedoeling was Schel
lingwoude dien dag nog te bereiken, maar
dat is door het slechte weer dat een tus-
schenlanding by Bergen noodig maakte en
later door den mist, niet gelukt. Dinsdag
avond zijn de vliegers, om half twaalf by St.
Jacobi-Farochie (Friesland) gedaald. Gister
ochtend is de „Marina I" vandaar opgestegen,
bij Enkhuizen is zy weer gedaald om benzine
te laden en vandaar is naar Schellingwoude
gevlogen.
De heeren vertelden 40 dagen in het Noor-
deji te zyn geweest en vandaar uit vluchten te
hebben gemaakt over een gebied van 38.000
K.M.2. Het weer was byna voortdurend slecht
en dikwijls was vliegen onmogelijk. Op zulke
dagen waren de vliegers gedoemd te Tromsö
af te wachten, zy zyn er niet in geslaagd
iet® van Amundsen te ontdekken.
Jef van Dongen
Wel hadden de vliegers onzen landgenoot
Jef van Dongen gesproken, schryft het
„Hbld."
„Een kranige kerel," luidde het oordeel.
Een aardige jongen, maar niet zeer spraak
zaam. Dat behoeft ook niet te verwonderen,
want Van Dongen had vyf jaren in een
klein hutje by de Noordkaap op Spitsbergen
geleefd, alleen met zijn honden. Slechts af en
toe sprak hy een jager. Hy leefde van de
jacht. Van Dongen ziet, door de zon, welke in
de zomermaanden door de sneeuwvelden een
verblindend licht verspreidt, niet slechts
bruin, maar heelemaal zwart gebrand. Hy
ziet er uit als een neger.
Het verheugde de vliegers dat Van Dongen
in ons land een hartelijke ontvangst wordt
bereid: hij verdient het.
Avontuur in de lucht
De vliegers hadden op hun tochten weinig
pech gehad, maar enkele gevaariyke oogen-
blikken hadden zy toch doorgemaakt. Het
was op een tocht boven de Barendszee. Een
schroefje achter den propeller was losge
raakt. Een der mecaniciens ging buiten het
toestel hangen, met het doel het schroefje
aan te draaien. Hy balanceerde in de lucht
en had elk oogenblik kans door den propel
ler te worden geraakt.
„Dat was ons te gevaariyk," zeide kapi
tein Ravazzoni. „Wij hebben den mecanicien
naar binnen gehaald en zyn op zee gedaald,
honderdvijftig kilometer van de kust. Als er
daar iets was gebeurd, waren wy reddeloos
verloren geweest. Het euvel kon echter wor
den hersteld."
Het eten in Tromsö bestond steeds uit
visch, slechts af en toe afgewisseld door een
stukje rendierenvleesch, dat aan leer deed
denken. De visch was kabeljauw in allerlei
vormen, gedroogd, gerookt, gekookt of zalm
tot vervelens toe. Aardappelen ook, maar van
versche groente was nooit sprake. De visch-
malen stonden op het laatst zeer tegen.
De bevolking van Tromsö heeft over het
geheel een zeer slecht gebit aan den boven
kant. Op jongen leeftyd al ontbreken vaak
de boventanden, dat komt waarschijnlijk
door het knabbelen van suiker welke de
koffie vervangt de koude en het gebrek
aan versch voedsel.
Tromsö ls een kleine plaats, welke het
voornamelijk van het vreemdelingenverkeer
moet hebben. De bewoners zyn uiterst gast-
vry en de Italiaansche vliegers zyn steeds
met groote welwillendheid tegemoet gekomen.
Kapitein Ravazzoni zeide verder o.a. dat
naar hy had gehoord Mariano, die een been
is afgezet en die aan depressie lijdt, mis
schien over een jaar beter kan zijn. Mariano
wordt in Stockholm verpleegd.
Wij roerden nog even de verhalen van het
onderstelde kannibalisme aan.
De Italianen hopen, als het weer het toe
laat Donderdagochtend de reis voort te zetten
en dan in één ruk naar Rome door te vlie
gen.
Nochtans zijn de pogingen niet opgegeven.
Maddalena en Ponzi zullen nog ongeveer een
maand in het Noorden biyven.
Het deed hun leed het doel niet te heb
ben bereikt, maar, zeiden zy, het is gemak
kelijker een speld in een hooiberg te zoeken
dan een vliegtuig in de Poolzee. Landen op
het ijs is onmogeiyk omdat er niet een
gladde oppervlakte is, maar een grillig heu
vel veld. Het zoeken is vrijwel hopeloos.
Een net van onderzoek naar de
„Latham."
Volgens een bericht van het Norsk Tel. Bur.
uit Oslo, deelt de admiraliteit mede, dat de
nasporingen naar de „Latham" ten Oosten
van Spitsbergen thans een aanvang zullen
nemen en waarschynlijk tot eind Augustus
zullen worden voortgezet.
De walvischvaarder „Heimland" zal de
streek tusschen de Zuidkaap en de Koning
Karei eilanden in het by zonder de Groote
Fjord in de kust van het eiland Edge, af
zoeken.
De expeditie-Boyd aan boord van de Hob
by" zal speciaal haar onderzoekingen op
Frans Jozefsland richten.
Na een bespreking tusschen den Franschen
admiraal aan boord van de „Strasbourg" en
kapitein Wisting is bepaald, dat de „Vesle-
kari" het gebied, dat tusschen de nasporings-
gebleden van de „Heimland" en de „Hobby"
ligt, zal nazoeken.
De „Strasbourg" en de „Michael Sars"
zullen hun nasporingen in volle zee van <1
Zuidkaap megridiaari tot zoover Oosteiyk als
mogelijk is, doen.
„De Quentin Roosevelt" sluit de lyst van
schepen die nasporingen zullen verrichten.
De Italiaansche vliegers Ferrarin en Del
prete, wlen ongeveer een maand geleden een
afstands-recordvlucht ItaliëZuld-Amerika
gelukte, werden naar de Rlo de Janeiro ge
meld wordt, by een vliegongeval zwaar ge
wond.
Ferrarin brak beide beenen. Delprete brak
zyn kin en liep kwetsuren aan den hals op.
Het „Berl. Tageblatt" verneemt, dat Char
les Levine, de begeleider van Chamberlain
op zijn vlucht noar Duitschland, met de
Amerikaansche millionairsdochter Miss Ma-
bel Boll en den bekenden Amerikaanschen
vlieger Bert Acosta naar Dressau is geweest,
waar zy eeD Junkersvliegtuig van hetzelfde
type als de „Bremen" hebben gekocht.
Het drietal wil met dit vliegtuig van Berlijn
via Parijs naar New-York vliegen. De vlucht
wordt door Miss Boll gefinancierd.
Commander Richard Byrd, die voor zyn
Zuidpool-expcditie zyn keus had doen vallen
op de vliegers Floyd Bennett, Oscar Omdal
en Harry Brooks van welk drietal echter al
niemand meer in leven ls, heeft zich thans
ter vervanging van dezen, de volgende vlie
gers gekozen: Dean C. Smith, een der oud
ste postvliegers van de luchtroute New-York
—Cleveland, Harold I. June, een Ameri
kaansche marine-vlieger, en als derde de
Amerikaansch-Noorsche vlieger Bernt Bal-
chen, een proefvlieger der Amerikaansohe
Fokkerfabriek, en een metgezel van Byrd
op diens vlucht over den Atlantischen.
Oceaan in Juni 1927.
In twee weken tijds.
De vyf pogingen om over den Atlantischen
Oceaan te vliegen, welke binnen de laatste
twee weken ondernomen werden, zyn precies
alle vijf mislukt. De vlieger Hassel, die 36
Juli in Amerika startte met het doel naar
Stockholm te vliegen, moest na 20 minuten
zijn poging opgeven, doordat zyn te zwaar
afgeladen toestel geen hoogte kon winnen.
De machine werd by de landing ernstig be
schadigd. De tweede mislukking is die van
den Franschen marine-vlieger luitenant
Paris, die 22 Juli met zyn C.AM.S. vlieg-
boot met twee Gnóme-Rhóne Jupiter"
motoren, van Brest naar Horta op de Azoren
vloog, doch daar bleef steken. By aankomst
te Horta bleek de achterste van de beide in
tandem opgestelde motoren, grondig ver
woest, wegens onvoldoende koeling. Dit euvel
was ook reeds gebleken by de proefvluchten,
toen de motor die normaal 450 pk. geeft,
by het ontwikkelen van het halve vermogen
al warm begon te loopen. Blijkbaar heeft
men het er maar op gewaagd. Luitenant
Paris was verplicht zyn tocht, die onder
nomen werd vanwege het Departement van
Marine, op te geven.
De derde mislukking is die van den ler-
schen vlieger Courtney met Wall Doraier,
uitgerust met twee Napier ,JUon" motoren
van 450 PJK. elk. Courtney ondernam reeds
een poging om over den Oceaan te vliegen
met hetzelfde vliegtuig in September van bet
vorige jaar, doch kwam niet verder dan La
Coruna in Spanje. Dit jaar vloog by, zy t
eerst na lang wachten, op 28 Juni van Lis
sabon naar de Azoren. Eerst 1 Augustus
volgde de start van de Azoren naar New
Foundland. Onderweg vloog het toestel, als.
bekend, in brand hoewel de vlammen be
dwongen konden worden. Courtney en zyn
drie metgezellen werden opgepikt door bet
stoomschip „Minnewaska".
Voor de vierde mislukking zorgde de
Spaansche vlieger-commandant Franco, die
1 Augustus te Cadiz startte voor een vlucht,
om de wereld op een groote Doroier „Super
Wal", uitgerust met vier Napier „Lion" mo
toren, serie V, van 500 P.K. elk. Na koers
te hebben gezet naar de Azoren, keerde
Franco, na 13 uur te hebben gevlogen, met
ernstige motoravery ln Spanje terug en
landde te Huelva. By het neerstryken op t
water liep de Domier belangryke schade op,
zoodat het nog eenigen tyd kan duren, al
vorens een nieuwe poging wordt onderno
men.
Het jongste en vyfde fiasco Is dat der belds
Poolsche vliegers Idzikowskl en Kubala op
een S.E.CM. landvliegtulg met 600 pk. Lor
raine motor. Ook de route der Polen voerde
via de Azoren, waar zy evenwel niet zouden
landen. De vliegers konden echter de Azoren
niet vinden, zwierven 30 uur boven den Oce
aan rond en brachten hun vliegtuig tenslotte
op het water ln de nabyheid van het Duit
sche stoomschip „Samos", op slechts 60 myi
buiten de Fransche kust. Als oorzaak van het
terugkeeren werd opgegeven het klassieks
euvel en defecten olietoevoer. Uit hun eigen
aardige positie na anderhalf etmaal vliegen,
na welken tyd het vliegtuig zeker al boven
New-Foundland had moeten zyn, kan als
vrij zeker worden aangenomen, dat de mis
lukking der Polen geweten moet worden
aan onvoldoende navlgatie-kunde.
De Alg. Ned. Bond van Arbeiders, werk
zaam by straten en wegenbouw en gevestigd
te Rotterdam, yvert voor het invoeren van
een opleidingssysteem en examen- en di
ploma-stelsel voor stratenmakerspersoneel,
werkzaam op Rykswegen. Dat deze kwestie
de aandacht der regeering heeft, valt af te
leiden uit het verzoek van den minister van
Waterstaat tot het bestuur van den Bond
gericht, om uitvoerige schrlfteiyke inlich
tingen en gegevens omtrent zulk een oplei
dingssysteem en examen- en diploma-stelsel
te mogen ontvangen. Aan dit verzoek heeft
de Bond thans voldaan. By het verstrekken
van deze inlichtingen heeft men er de aan
dacht van den minister op gevestigd dat mo
menteel de bestratingswerken op Rykswegen
verricht worden door niet voldoende ge
schoold stratenmakerspersoneel, hoofdzake
lijk gerequireerd uit helpers of ongeschoolde
arbeiders. Dat ls naar het oordeel van den
Bond het gevolg van het feit, dat voor het
betrokken personeel geen opleldingssysteem
of diploma-stelsel bestaat, en dat geen mi
nimumtarief ln de algemeene rtjksvoorschrif-
ten voor het verrichten van straatwerken
zyn opgenomen.
De Bond deelt, zoo lezen we in de Tel.,
ten slotte als zyn oordeel mede, dat verbe
tering van den toestand in zake de bestra
ting en het opnemen van minimum bepalin
gen in de desbetreffende voorschriften zeer
zeker ten goede zullen komen aan het Ne
derlandsche straat- en wegennet.
verlichting door
Dooi 30-60. Tube 30 cl. Bij Apoth. en Drogisten
