ra
d
ïL-
WONINGBOUW TE HAARLEM
De Plutocratie
in Mexico
33
bogwplahH a 500 maaqleauzgid-west.
BESTEK." 176. BLAD-T.JEAn COüftTOiS. AQ01..
■fflffl3 ra1®!
'ttl
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
- MAANDAG 13 AUGUSTUS 1928
BLADZIJDE 3
GEMENGD NIEUWS
Krokodillenplaag
Dierenplagerij
Auto omgeslagen
Het gevaarlijke baden
De ramp op Palowéh
Arme kleine
Papierhandel in lichterlaaie
Een oog uitgeslagen
Een Franschman over de
Noorsche reis van H.M. de
Koningin en Prinses Juliana
Een jachtpartij
Een autobus botst tegen een
huis
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
Sprekende cijfers
Protest tegen fondsrecht der
N.-H.-exporteurs
Snelle groei der Drentsche
Staatsbosschen
SOCIAAL LEVEN
Personeel
Nederl. Spoorwegen
03d
l±H 4±l
H3
Planrsoen
Zwembad
(Vervolg)
Beschouwen wij hiertegenover eens de
\nglicaansche beschavingsmethode in het
jebied der Indianen. Wat is Indië thans 'n
heidensch land vol gruwelen en onzedelijk
heid, waar het Mohammedanisme veel mach
tiger resultaten bereikt dan het Christen
dom. Beschouwen wij het Anglicaansche
cultuur-systeem in de Ver. Staten. Uit de
mannen, die. tot de vrijmetselaars behco-
ren in de Ver. Staten kwamen de dollar
jagers voort, die „den godsdienst volgen
s Ma ai monisme", wier
eenige bezigheid is: de jacht naar geld. En
hoe ging dit vrijmetselaarscomplot met de
arme Indianen om? Men bediende zich van
allerlei middelen om de vroegere bezitters
van Amerika op de gemeenste wijze eenvou
dig weg uit te roeien: met kruit en lood, met
kaarten en brandewijn, met vernietiging van
alle levenskiemen. Inderdaad dat was een
edel misssiewerk, zooals men met de arme
Indianen omging. En op welke manier gingen
de puriteinen nu te werk? Men bracht de
Indianen cultuurgoederen van twijfelachtige
waarde, zooals jenever en brandewijn. De
kooplieden en Indianenhandelaars waren
door allerlei laster opgeruimd. Van dezen
leerde men alles, behalve het goede. Volgens
deze behandeling was de Indiaan in weinige
jaren geheel bedorven Hij kwijnde met doo-
delijke zekerheid weg
Dan treden de zoogenaamde Indianen
agenten op, die volgens Puriteinsche me
thoden zouden helpen, natuurlijk tegen een
hypotheek op het grondbezit der stammen
Naar gelang hun grootte werd dan deze
Indianen 10.000 tot 30.000 Dollar uitgekeerd,
die in weinige jaren verbruikt waren. Dan
kocht men eenvoudig voor een bagatel den
grond der Indianen en na aftrek der schul
den verjoeg men hen van huis en hof.
In het gunstige geval wees men hun hoog
stens een landstreek aan, die zij zelf afge
meten hadden, voor de Indianen zich konden
vestigen, en waar zij langzaam uitstierven.
Zulk een Indianenstreek lag voor de gren
zen van Mexico bij Texas.
Kort voor de verovering van Texas was
dit territorium als de grootste zwijnenstal
der nieuwe wereld bekend, waar de meest
verdorven deernen verbleven. Wel bestond
er een wet, waarbij bepaald jvas dat de
blanken zoo'n territorium niet mochten be
treden. Maar wat beteekent een wet, tegen
over den dollar? En zoo ging de ontvolking
der steppen zonder -ophouden voort.
Ln het jaar 1840 telde de Ver. Staten
volgens de nauwkeurigste berekeningen van
alle deskundigen, waaronder geleerden van
naam, nog 24 millioen Indianen. Zonder de
grensgebieden van Mexico, Texas, Califor-
nië enz. En deze 24 millioen Indianen wa
ren in de 40 jaren, tot het jaar 1880, tot op
circa 300.000 Indanen na uitgeroeid.
Een afschuwelijker beeld van verwildering
der menscheiyke cultuur, zooals de Indianen-
moord in de Ver. Staten heeft de wereld
nooit aanschouwd, zoolang er menschen hier
op aarde leven. En nu vergelijke men daar
mee de katholieke cultuur, die de Indianen
tot op heden in Mexico wist te behouden.
Willen wij Mexico en zijne Christenver
volging begrijpen, dan moeten wij ons niet
alleen bezig houden met dingen die alleen
hun uiterlijken invloed op Mexico deden
gelden. Wel beproeft men thans de wereld
wijs te maken, dat de onlusten in Mexico
slechts door het Indiaansche volk in het le
ven geroepen zijn, omdat zij het juk hun
ner blanke pnderdrukkers wilden afschud
den. Een oude leugen in een nieuw kleed!
Het is te hopen, dat de wereld, die zulke
kletspraatjes wel kent, zoo veel zelfstandig
denken bewaard heeft, dat zij zulke baker
praatjes niet meer gelooft. Waar echter zul
ke leugens verspreid worden, moet toch wel
eenig belang schuilen achter het versprei
den van zulke waarheden. En werkelijk,
gaan wij de feiten grondig na, dan scheurt
de leugensluier vaneen, en wat daarachter
te voorschijn treedt is een geest vol dui-
velsche boosheid, waarvoor een Dante noo-
dig zou zijn, om hem in al zijn afschuwelijk
heid te teekenen.
Wij vragen ook'hier: ,,Wgt is het voor
een geest die zulke onwaarheden te voor
schijn brengt? Wat zijn zijne belangen en
wat zijn het voor menschen die met zoo'n
geest bezield zijn?"
Doch hooren wij alvorens wij boven
staande vragen beantwoorden, verder, wat
voor leugens de sluier verborg en nadien
onthulde.
In de stad Mexico," in eenige groote ste
den van Mexico en vooral in het buitenland,
werd de leugen verspreid, dath et den bewo
ners aan land ontbrak. Zij kenden geen rech-
tén, bezaten geen grond en land genoeg om
in hun levensonderhoud te voorzien. In
Mexico zelf lacht men om zulke leugens.
Maar ondanks dat vaardigde een tyrannieke
geest een nieuwe landwet uit, die wel goed
was voor de arme Indianen Vroeger ken-
dr men de kleine gemeenten der platte
landsbevolking een landgemeenschap toe,
wier land tot dc gemeente behoorde cn dat
meer dan voldoende was, om in de levens
behoeften te voorzien. En met deze toestan
den was men volkomen tevreden, want zelfs
onder de heidensche regeering voor Cortez
was het niet anders geweest. Toen kwam
echter de landwet. De landmeter verscheen
en wees aan iederen bewoner van deze ge
meenten zijn bezit toe. De Indiaan was nu
met het oog op zijn grond en akker crediet-
waardig geworden. Met veel omhaal van
woorden gaf men hem nu zijn rijkdom
terug, onbekommerd om de vraag, of hij het
in dezen vorm besturen kon. De gedachten
aan eigen bezit bracht de hoofden op hol.
In plaats van voedingswaarden te verbou
wen, werd de agave meer geteeld dan goed
was. En de nationale drank die hierua be
reid werd, de pulgue, vond meer liefhebbers
dan ooit. De Indiaan kreeg schulden. Zijn
eigendom kwam in andere handen. Uit den
tevreden, landbouwenden Indiaan ontstond
een proletariër, die voor niets terugdeinsde.
Zulk een proletariaat scheen zeer gewenscht
door een zekere menschenkliek, een kliek
die zulke slaven noodig had voor haar doel
einden. Maar ook het grootgrondbezit der
kerk viel onder deze wet. Het moest verdeeld
worden, want zekere industrieele speculan
ten hadden het noodig. Het grootgrondbe
zit wisselde hier eenvoudig van bezitters, die
voor het grootste gedeelte in de Ver. Staten
woonden. Petroleumtrusten heeten zij met
hun exotischen naam.
Maar ook voor ieder ander grootgrondbezit,
dat niet juist in handen der kapitaalkrach
tige trusten geraakt was, dreigde het spook
der onteigening voor een bagatel.
Dat zulk een wet echter niet reeel opge
zet was, blijkt ook uit het feit, dat de vriend
van Cailes, generaal Obregon, tegelijkertijd
een der grootste grondbezitters en boomen-
kwèekers°van Mexico is, en ook tegelijkertijd
de Vader der Landswet was! Zooals bewezen
is heeft hij er in 't geheel niet aan gedacht,
ook zijn eigen bezit te verdeelen Generaal
Obregon! In Mexico zegt men dat slechts
diegene als generaal lp aanmerking kwam,
die° vroeger rooverhoofdman geweest was.
Het moet ook deze Generaal Obregon zijn,
die het zeer goed verstond om zaakjes te
maken. Men vertelt van hem in Mexico dat
hij eens het volgend woord sprak: Er is geen
generaal, die bestand is tegen een kanon
schot van 50.000 pesos."
Maar hoe het ook zij, deze landwet moet
beschouwd worden als de grootste bespot
ting ih een land, dat zóó dun bevolkt is, dat
nog niet het 20ste deel van den bebouwba
ren grond door de bevolking gebruikt kan
worden.
En hier volgt dan de vraag: „Is het dan
alleen aan de groote kapitalisten, aan de
trusten vergund, grootgrondbezitter te zijn?
De lezer vrage het eens aan de groote spoor
wegmaatschappijen van de Ver. Staten of
Canada, hoe groot hun grondbezit is. Bij de
Canada-Pacific Spoorweg bedraagt het bezit
ongeveer een tiende van het geheele land.
Bij een oppervlakte van Canada van 8.4 mil
lioen K.M. maakt dat een grondbezit bij ge
noemde Maatschappij van ongeveer 840.000
K.M. En de Hudsonbay-Maatschappij zal wel
niet veel minder bezitten.
Zooals wij zien dient de Mexicaansche
landwet voor een heel ander doel, dan haar
humaan uiterlijk toont. We mogen'ze in
haar werking tot nu toe gerust als een voor
bereiding tot het proletariseeren der Mexi
caansche Indianen beschouwen. Zou mis
schien „die humane geest" zoo vol mensehe-
lijkheid, die de 24 millioen Indianen der Ver.
Staten aan den algeheelen ondergang en aan
den dood overleverde, ook hier in Mexico de
hand in het spel hebben? Moeten ook de
Mexicaansche Indianen en Mestiezen uitge
roeid worden ten gunste van zekere Puritei
nen. O, neen!' de wereld van tegenwoordig
noemt dat menschelijkheid en „humaniteit",
maar „menschelijk" inderdaad is iedere mis
daad, en „humaan" is het, zulke misdadi
gers te laten moorden en brandstichten.
Zulke wetten nu, men moet ze maar be
grijpen.
(Wordt vervolgd)
Inlandsch knaapje meegesleurd
Ben maand geleden werd een inlandsch
knaapje, dat aan het baden was in de Troe-
koh, in het Welersche res. Semarang
plotseling gegrepen door een krokodil en mee
gesleurd. Dorpsbewoners, die ontzet getuigen
waren van het verschrikkelijke voorval, za
gen nog even den krokodil met 't kind boven
komen, waarna het ondier verdween. Beslo
ten werd jacht te maken op het beest en
zoo trok een groep mannen, gewapend met
een lang touw met een stevigen haak en een
doode gans, naar de monding van de rivier.
De jacht had succes, de krokodil slokte het
lokaas op, waarbij de haak vastgreep in den
bek. De mannen aan den kant voelden den
weerstand in het touw en begonnen te halen,
langzaam aan. Zoodra de krokodil zich tegen
die beweging van het touw verzette, scheur
de de haak verder in de wonde. Blijkbaar
om de pijn te voorkomen, volgde het beest
het touw.
Met kleine rukjes werd de krokodil verder
naar den oever gehaald, totdat men er ein
delijk in slaagde hem met vereende krachten
op den oever te trekken. Het beest bleek 'n
lengte te hebben van vier meter, het gewicht
van het monster werd geschat op zeker een
400 kilo. Men begon toen het beest naar de
pl.m. 3 K.M. van de monding der rivier ge
legen kampong te leepen, totdat de krokodil
zijn pooten begon te gebruiken en meeliep,
steeds gedwongen door het trekkende touw.
In den kampong verzamenlden zich natuurlijk
onmiddellijk vele honderden om het ondier
te zien, dat verder stevig werd gebonden,
doeh er met zijn ontzettenden bek nog ge
ducht genoeg uitzag, om ae nieuwsgierigen op
eenigen afstand te houden.
In de rivier moeten nog meer van derge
lijke groote krokodillen huizen, zegt de „Loc.",
voor jagers is daar een goed werk te doen.
In de Haagsche bladen treffen wij een
mededeeling aan van den directeur van den
„Dierentuin", die een beschamend licht
werpt op de geestelijke gesteldheid van ons
volk.
De directeur moet de hulp van het publiek
inroepen tegen het publiek, dat de dieren
plaagt, steenen naar de beren gooit en oor
zaak is, dat deze en de apen gewond worden
door sigarettenblikjes, spiegeltjes enz. En
hef zijn volwassen menschen ook, die derge
lijke dingen doen.
Soms volgt de straf op de zonde. Een
huzaar, die de „geestigheid" had den olifant
een brandend sigarettenpuntje toe te reiken,
zag zich met den slurf de kepi van het hoofd
geslagen.
De vraag rijst, of menschen met fatsoens
begrip onder het publiek, niet, zonder tot
handtastelijkheden over te gaan, aan derge-
lijken „groben Unfug" een einde kunnen
maken. Wanneer men de helden, die opge
sloten dieren plagen, even met een tactvol
woord tegenover hun medemenschen in het
juiste licht stelt, zal bij de meesten het schaam
tegevoel wel de rest deen.
Wij zijn in dat opzicht te duldzaam, te
terughoudend. Wij laten door onze lafheid
dingen gebeuren, die wij zouden kunnen
Voorkomen, als wij even ons betamelijkheids
besef lieten spreken.
Dat kan zonder schoolmeesterij en be
moeizucht. En de geplaagde dieren hebben
er recht op.
Donderdagavond ongeveer 8 uur reed naar
het „U. D." meldt een vrachtauto van de
firma Verkade uit Utrecht in de gemeente
De Bilt met een vrij snelle vaart in de rich
ting Utrecht, bestuurd door een chauffeur,
die gisteren voor het eerst in dienst bij ge
noemde firma was, ter hoogte van café
v. h. Plant op den Utrechtschen weg. Naast
den vrachtauto reed een ander vierwielig
motorrijtuig. De vrachtauto trachtte den
naast hem rijdenden auto te passeeren,
week hiervoor uit naar links, met het ge
volg, dat de vrachtauto van den grintweg
afgleed en daardoor omsloeg. De medepas
sagier, D. J. H. uit Utrecht, eveneens bij de
firma Verkade in dienst, werd er uit ge
slingerd en kreeg den zwaar beladen wagen
op het lichaam.
De beide beenen van het slachtoffer zijn
gebroken, het gelaat werd verminkt en de
dood trad onmiddellijk in.
De bestuurder behield volkomen zijn te
genwoordigheid van geest en kon zich in de
cabine handhaven, door het omknellen van
het stuurrad, waarna hij uit den omgeslagen
auto is gekropen. Personen van voorbijrij
dende automobielen en motoren boden di
rect de behulpzame hand.
Ooggetuigen, rijdende achter den vracht
wagen, hebben een vrij groote vlam gezien,
doch ontbranding van het benzine-reservoir
schijnt voorkomen te zijn, door het omslaan
van het vierwielige motorrijtuig.
Dr. H. J. F. Mayer, arts, in De Bilt, hield
de lijkschouwing.
De zee bij Kijkduin heeft Donderdagmid
dag weder een slachtoffer geëischt. Op het
vrije gedeelte, dus buiten het gebied van het
badhotel, was een dame te ver in zee gegaan.
Verschillende zwemmers, die het gevaar be
merkten, wendden reddingspogingen aan,
welke met succes werden bekroond.
Vermoedelijk echter heeft ook aan de red
ding willen deelnemen de 40-jarige kapitein
der genie van het Ned.-Indische leger F. L.
W. Libourel, die met zijn familie met verlof
te Den Haag vertoefde en met eenige huis-
genooten aan het baden was. Toen mevrouw
Libourel haar man miste, werd onmiddellijk
getracht hem op te sporen, doch het gelukte
niet hem te vinden. Ongeveer een uur daarna
wierpen de golven het lichaam van den kapi
tein aan land. Toegepaste kunstmatige adem
haling waarbij twee geneesheeren hulp ver
leenden mocht niet baten.
de hertog en hertogin de Nemours, leden van
het oude koningshuls van Frankrijk.
Het gezelschap is te Culemborg, om aan
een jachtpartij, die in de omgeving wordt
gehouden, deel te nemen.
Tien kampongs onder lava bedolven
Een Aneta-berlcht omtrent de ramp op
Paloweh meldt, dat de kampongs Hawa.Kere,
Lito, Oalomala, Djioea, Poa, Wona, Baoe,
Lenggo en Wadja onder lava bedolven wer
den.
11
Op den Ar.\;ttidamschen Straatweg te
Utrecht is op tragische wijze een vierjarig
kind door verbranding om het leven geko
men.
De kleine lag te bed, en nadat de ouders
zich hadden overtuigd, dat het kind sliep,
begaven zij zich even op straat om eenige
boodschappen te doen,
Hoe het gebeurd is, kan niet worden ge
constateerd, maar feit is, dat de kleine op
een gegeven moment hevig huilende naar
beneden kwam, overdekt met brandwonden.
Terstond was hulp aanwezie, de kleine in
een deken gewikkeld, en per auto naar het
Ziekenhuis vervoerd.
Helaas is het kind daar spoedig aan fce
bekomen verwondingen overleden.
Vrijdagmiddag te ongeveer half eón
werd te Nijmegen brand ontdekt in den
papierhandel achter de drukkerij van den
heer W. H. van Eysden aan de Schelde,
makersgas. Toen de brandweer aankwam,
stond het geheele complex, waarin de heer
Van Eysden zijn zaak gevestigd heeft, in
lichte laaie. Met één straal op de. water
leiding pakte de brandweer het vuur aan,
dat in een uur tijds bedwongen was. De
papieropslagpiaats brandde geheel uit, ter
wijl de zetterij veel vuur- en waterschade
kreeg. Deze schade wordt door verzeke
ring gedekt. Omtrent de oorzaak van den
brand tast men nog in het duister.
Twee vrouwen in de Korte Hamsteeg te
Rotterdam kregen verschil van meening,
spoedig overgaande in het toepassen van
slaande argumenten. De eene sloeg de an
dere een ooguit! Het oog rolde over de
straatsteenen.
Het slachtoffer keek met het eene oog
rond naar het andere dat gevallen was.
Nauw had zy het bespeurd of ze raapte het
op en stapte één oog in het hoofd met
andere in 'de hand naar de politie en
deed aangifte van de mishandeling.
Als bewysstuk legde zij het uitgeslagen oog
over, dat geheel in scherven was. Het was
n.l. van glas!
L.-A. de Saint Marcel heeft te Finse H, M.
de Koningin en Prinses Juliana kunnen gade
slaan en geeft daarvan, naar men uit Parijs
aan de „Msb" schrijft, in de „Gaulois" het
volgende aardige rejaas gegeven
Terwijl over Frankrijk de hittegolf streek,
bevond hij zich op de lijn Bergen-Bolo, van
waar hij schrijft „Hier is 't altijd zoo koud,
dat de plantengroei zich niet kan ontwikke
len, maar dit jaar bovendien heeft een buiten
gewoon slecht weer het land zijn wintersche
aanzien doen behouden. Tijdens een natte
sneeuwvlaag uit den wagon tredend, zien
wij rondom het troostelooze hotel van Finse
de eeuwige sneeuwvelden.
Den geheelen namiddag blijven, wij ons bij
een haardvuur verwarmen, met andere reizi
gers mopperend over het slechte lot, dat ons
in zulk een ruw 'klimaat heeft gevoerd.
Evenwel het wordt klaarder en de zonson
dergang begint het landschap, waarvan de
rotsen en de sneeuwvelden zich met rose
en okertinten kleuren, te veranderen. Terug
komende opr ons eerste, snelle oordeel, gaan
we op de naakte oevers van het meer van
Finse wandelen. Maar welke is niet onze
verbazing van alle masten de Hollandsche
en Noorweegsche kleuren te zien wapperen
Wij informeeren en vernemen dan dat de
Koningin van Nederland, incognito, ergens
onder den naam van Gravin Van Buren hier
verblijft met prinses Juliana.
„Hoe nu" zegt men ons, „gij weet dat niet,
maar daar juist zat de Prinses vlak naast U."
Inderdaad komt de troonopvolgster in de
leeszaal met een enkele eere-dame, die in de
oogen van toeristen, die niet beter weten,
een vriendin van haar schijnt. Trouwens
om het hotel is geen enkelen ordedienst inge
steld.
Koningin Wilhelmina leeft met een weinig
talrijk gevolg, teruggetrokken in een vleugel
van het primitief hotel, maar zij gaat vaak in
de omstreken wandelen en antwoordt dan
met den meest gratie-vollen groet op de eer
biedige buiging van allen, die zich op haar
weg bevinden. Buiten gezeten, gehuld in
een plaid, ontmoeten we haar, terwijl zij op
een doek van kleine afmeting het prachtige
schouwspel van het meer en de bergen weer
geeft een weinig terzijde bevinden zich
rwee eere-dames op de rots. De Koningin
wijdt inderdaad een groot deel van haar vrije
uren aan de schilderkunst en weet bijzonder
deze woeste natuur te waardeeren.
Gedurende dien tijd rust Prinses Juliana,
wier onderdanen haar ontwikkeling roemen,
van haar studies uit, door allerlei sport te be
oefenen. Zij profiteert zelfs van de uitge
strektheid van het sneeuwveld om in volle
Julimaand te leeren ski-loopen van een gids
en eere-dames vergezeld kan men haar ook
op excursie zien gaan op de gletschers.
Reeds verscheidene jaren brengen de Hol
landsche Koningin en de Prinses aldaar haar
vacantie in Noorwegen door rtimmer zeer
lang op een punt blijvend, verdeelen zij haar
tijd over verschi lende plaatsen.
Ieder harer maakt van de vrije uren ge
bruik om haar artistieken of sportieven smaak
te ontwikkelen. De Koninklijke tendenties
zijn trouwens altijd kleine toeristenstations,
rustig in de schilderachtige en grandiooze
streken gelegen.
Wat wij nu van haar leven in deze afzonde-
ingen weten, wijst op een natuurlijken een
voud, die het privilege der koningen schijnt.
Daar, waar de Koningin en de Prinses al
leen maar gekomen zijn om wat uit te rusten
en zich te vermaken, passen zij er voor op
geen enkele gewoonte te verstoren en zeer
onopgemerkt te blijven. Daarentegen too-
nen zij, zoo spoedig er gelegenheid voor is,
een beminnelijkheid en een gratie, zoo lief
tallig, dat haar populariteit spoedig gevestigd
is."
De Gaulois-toerist besluit dan ook
„In een tijd, waarin de oweeërs ongegeneerd-
heidvermengen met hun zichtbare naargee:-
tigheid, is men gelukkig zoo nu en dan de
distinctie en de gemakkelijkheid van konink
lijke manieren te kunnen beschouwen."
Te Culemborg logeeren op het oogenblik
Zondagmorgen is een groote A.T.O.-bus,
welke den dienst onderhoudt tusschen Gor-
kun en Dordrecht, ter hoogte van de vroege
re kalkloods te Sliedrecht met groote vaart
tegen het huis van den heer Boer
gereden. De voorgevel van het huis werd
geheel ingedrukt, terwül de bus in het huis
beklemd raakte. In de bus zaten behalve
den chauffeur vier passagiers. Een van hen
de weduwe T. brak haar neusbeen, terwijl de
drie andere personen lichte verwondingen
opliepen. De chauffeur bekwam geen letsel.
De oorzaak van het ongeval is het breken
van de bevestiging van de veren der voor
wielen, waardoor de motor doorzakte en
waardoor de stuurinrichting defect raakte.
De R. K. Bod van bloemist-, tuin- en
landarbeiders telde blijkens het jaarverslag
op 1 Januari 1.1. 7743 leden en 249 adspirant-
leden tgeen 7517 leden en 289 adspirant-
leden op 31 December 1926. Over de verschil
lende provinciën was het ledental als volgt
verdeeld: Groningen 149. Friesland 138,
Drente 316, Overijsel 19, Utrecht 209, Gel
derland 43, Noord-Brabant 2036, Zeeland 956,
ZuidHollad 2846 en Noord-Holland 1031. Aan
bondscontributiën werd over 1927 ontvan
gen 107.640.47, terwijl uitgegeven werd:
voor salarissen 23.481.35, staking en uit
sluiting 425.12, aan ziekenuitkeering 8546.
Aan werkloozen werd uitgekeerd 128.698.50,
Het bondsvermogen steeg van 209.000 tot
253.000.
Door de Noord-Hollandsche exporteurs van
aardappelen zijn de vroege aarappelen belast
met een bedrag van 20 per wagon, ten einde
dit bedrag te storten in een gemeenschappe
lijke kas, om zich daardoor te kunnen vrij
waren tegen verliezen, welke de handel in dat
product meermalen lijdt. Tegen dezen maat
regel is, naar de Tel. verneemt, door de Pro
vinciale Cummissie uit de Veilingen in Noord-
Holland protest aangeteekend, daar zij hem
beschouwt als een nieuwen last, gelegd op de
schouders der kweekers, die de laatste tijden
reeds zooveel hebben te verduren van allerlei
heffingen, toltarieven en anderszins.
Blijkens een artikel van houtvester Jansen
te Assen in het orgaan van de Ned. Heide
Maatschappij, nam tusschen 1880 en 1920 de
boschoppervlakte in Drente toe van ruim
8000 H.A. tot 10.000 H.A. of met gemiddeld
50 H.A. per jaar, maar van 1920 tot 1926
met 3000 H.A. of gemiddeld 500 H.A. per jaar.
Verhielden in de periode 18501920 de op
pervlakten van tot bosch ontgonnen woeste
gronden zich tot die, welke voor den land
bouw ontgonnen werden, als 1 17.4, in de
jaren 1920—1926 is die verhouding veel gun
stiger voor de bebossching en wel als 1 4.
Toch is de provincie Drente onder de
zandprovincies nog het armst aan bosch en
wel in 1926 ruim 5.13 pet. van de totale op
pervlakte tegen 16.12 pet. voor Gelderland,
Limburg 15.10 pet., Utrecht 14.13 pet. en N.
Brabant 12.25 pet. Van de totale oppervlakte
van 7690 H.A. der houtvesterij Assen was op
1 Januari 1928 reeds 3880 H.A. beboscht tegen
1315 H.A. op 1 Januari 1922.
De Personeelraad der Nederlandsche
Spoorwegen heeft besloten aan de Directie te
verzoeken: verbetering te brengen in de zit
plaatsen der hoofdconducteurs op de electri-
sche treinen; de bezoldiging der wagenvoer-
ders op de electrtsche treinen te laten door-
loopen tot het maximum van schaal 7.
Waar door den P. C. B. en St. Raphael af
wijzend werd beschikt op het voorstel der
N. V., om door storting van één cent per
week en per lid door de leden der vyf or
ganisaties een Fonds te vormen tot steun van
het in 1903 ontslagen Spoorwegpersoneel, zal
deze kwestie een punt van nadere onderhan
deling uitmaken tusschen de beide andere
Bonden C. B. en de Ned. Vereeniging. De
Raad hield zich verder bezig met de vraag,
wat voor het personeel gedaan moet worden
in verband met de gunstige bedrijfsuitkomr
sten der N. S. Besloten werd aan deze het
geheele personeel sterk interesseerende kwes
tie een byzondere vergadering te wyden en
daarna in overleg met de Hoofdbesturen een
voorstel te ontwerpen, waar mogelijk alle
Bonden zich mede accoord zullen kunnen
verklaren.
II 11 1 1
f r 1
1
De Spaarnestad zal binnen niet al te
langen tyd verrykt worden met een nieuwe
tuinstad. De woningbouwvereeniging „Haer-
lem", opgericht den 3en Juni 1927 en goed
gekeurd by Kon. besluit van 30 December
d.a.v., is van plan om op een terrein, ge
legen langs de Houtvaart en tegenover de
Gemeentelijke Zweminrichting, een aantal
woon- en winkelhuizen te laten bouwen.
Daartoe heeft het bestuur Ingevolge het be
sluit der algemeene ledenvergadering, op
den 18en Juli 1.1. den architect- Jean Oour-
tois, wonende te Haarlem, Duvenvoorde-
stra'at 60, schrifteiyk gemachtigd een bebou
wingsplan voor genoemde woon- en winkel
huizen gereed te maken. In overleg met den
directeur van Openbare Werken werden op
bijgaand situatieplan de bestiatingen en
plantsoenen vastgelegd, zulks als onderdeel
van het nieuw uitbreidingsplan der gemeen
te Haarlem. Met den aanleg van een nieu
wen 20 meter breeden verkeersweg, gaande
van de Westergracht vla de nieuw geprojec
teerde brug over de Houtvaart m de rich
ting Bloemendaal-Overveen, is mede reke
ning gehouden met het ophoogen der spoor
baan Rotterdam-den Haag-Haarlem-Am
sterdam en als gevolg daarvan het bouwen
van een nieuw viaduct.
Het niet onbelangrijke bouwprogram om
vat het bouwen van ruim 200 woon- en
winkelhuizen, welke naar hunne ligging ge
groepeerd zijn in 2 afdeelingen A en B,
Afdeeljng A omvat de grootere, afdeeling B
de kleinere woon- en winkeltypes. De archi
tectuur zal geheel pretentieloos en vrij van
excessen zijn en geheel aansluiten bij het
algemeen karakter der huidige Nederland-
sche architectuur. De toepassing van het
platte dak zal ten goede komen aan het ar
chitectonisch geheel en aansluiten aan den
stijl der bestaande zweminrichting. De ge
vels zijn gedacht opgetrokken te worden van
baksteen (Waalformaat), de plinten van
blauwe, de overige gedeelten van oranje-
roode steen. De overbouwde poort-doorgang,
gedacht tegenover het plantsoen en het
zwembad, verleent toegang tot de meer rus
tiger gelegen binnenbebouwing. Deze door
gang is bestemd voor rij- en voetgangers
verkeer en wordt aan de plantsoenzyde ge
flankeerd door een 6-tal winkels ter weers
zijden dus elk drie.
De woningen en winkels, welke hygiënisch
en geriefelijk worden Ingericht, omvatten elk
6 ruime vertrekken en verdere gemakken,
zy zijn voor elke beurs bereikbaar gesteld en
kan dus een ieder op aannemelijke voorwaar
den, door lid te worden van bovengenoem
de woningbouwvereeniging, eigenaar wor
den van een geriefelijk ingericht huis met
tuin.
„L'art de grouper les chiffres" (de kunst
van groepeering der cüfers) gold ook hier
voor den architect, die naast de bouwplan
nen ook de begroeting moest samenstellen
en tevens rekening moest houden met zoo
vele andere vitale belangen zooals de bouw
grond-exploitatie, de bestratingen, riolee-
ringen en plantsoenen, voorts de kapitaal-
en rentabiliteitsberekeningen etc. etc.
De ernstige bestudeering van al deze za
ken, zoowel door bestuur als door den
architect, heeft de belangen der vereeniging
in een gunstig daglicht doen plaatsen.
Ook gevoelt het bestuur der bouwvereeniging
den emstigen plicht, op de meest zorgvuldi
ge wijze te waken voor het stipt nakomen der
aangegane verplichtingen tegenover alle le
den, welk aantal reeds tot ruim 80 is ge
stegen, behalve de nieuwe woningaanvragci»,
welke nog in behandeling moeten worden ge
nomen. Dit moreel overwicht, gepaard gaan
de aan eene accurate, afdoende en vlugge
behandeling der diverse vraagstukken, vast
heid in da te verstrekken adviezen, gege
vens en aanwijzingen, zal èn by de plaatse
lijke autoriteiten èn by het kunstzinnig pu
bliek alle medewerking doen verwerven.
Reeds zyn de preliminairen met enkele
bankfirma's begonnen voor het ver
strekken der bouwcredieten en werd in
bescheiden vorm een accountants-onderzoek
toegestaan.
De huren der woningen varieeren tusschen
f 6.25 en f 7 per week, die der winkels tus
schen f 10 en f 12. By het huren der woning
wordt de huurder geacht kooper te zyn van
het huis dat hy betrekt en zal hy by het
betrekken van het perceel eene inbrengsom
storten, zulks in mindering op de koopsom,
welk bedrag naar evenredigheid der te koo-
pen grondpppervlakte nader zal worden vast
gesteld.
De huuropbrengsten worden bestemd voor
het volledig aflossen der 2e hypotheken in
10 éénjaariyksche termijnen, en voorts een
gedeelte der eerste hypotheek, waarvan even
eens na 10 jaar ruim f 100.000 zyn afbe
taald. Hierin zijn tevens begrepen de verschil
lende hypotheekrenten, welke extra elk
jaar betaald moeten worden. Voorts verbin
den de leden zich allen, zich te onderwer
pen aan de eischen der stedeiyke schoon
heidscommissie, bouwtoezicht en financieele
controle. Voor verdere inlichtingen kan men
zich schrifteiyk wenden tot den heer F. de
Vos, secretaris der Woningbouwvereeniging
„Haerlem", Adriaan Loosjesstraat Ig, te
Haarlem.
(Herplaatsing wegens misstelling)
1 m lili 11 liliiiiii1I11iiiii|11111 lil ii 1111rli 111111111llil 11»liii111111111
11111 f 11 iltMi 11 LjIiJjIiJjIlLiJlLiJjIi].! 1111111111111111111111111,17171
Spoorlijn: Rolfgrdgrn-dgrTHaag"® r^liddrlem - Amsterdorrr
