Kerknieuws
Luchtverkeer
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
- DONDERDAG 16 AUGUSTUS 1928
BLADZIJDE 2
Boldershof, Gesticht voor
vrouwelijke R.K. zwak
zinnigen
Uit het leven van wijlen
Mgr. Ariëns
Een driehonderd-jarig
parochiefeest
SOCIAAL LEVEN
Het gevolg van de staking
te Hengelo
De vrije Zaterdagmiddag
van het spoorweg-personeel
Centrale Raadsvergadering
Haarlemsche Hanze
Landarbeiders naar
Duitschland
UIT ONZE OOST
Aardschok te Menado
In een zwembassin
verdronken
Toch gepakt
Weer vlot gekomen
Zijn verdiende loon
Aan de speeltafels verloren
Een noodlanding in het
bezette gebied
De „Italia"-expeditie
Een militair vliegtuig
neergestort
Internationale lucht-
verbindingen in Z.-Limburg
Uit de Missie
De werkverschaffing te
Vriezenveen
De Indische Katholieke partij
Vrouwelijke bestuurders op
verkeersvliegtuigen
24 Uur gewonnen
Een sportvliegtuigclub te
Amsterdam
Een nieuw record
INGEZONDEN
GELEID DOOR DE EERW.ZUSTERS
„DOCÏITEREN DER WIJSHEID"
TE DRUTEN (Gld.)
Op 24 Augustus a.s. zal het 25 jaar gele
den zijn, dat vier uit Frankrijk verjaagde
kloosterzusters, Dochteren der Wijsheid,
haar intrek namen op Boldershof.
Vier, die Frankrijk uit geloofshaat weg
joeg, en die, als zoovele andere vluchtelin
gen, het gastvrije Nederland ten zege zou
den zijn.
Zes stoelen en een geschuurde tafel, dat
was het huisraad, en wanneer de Eerw.
Moeder Overste Zuster Celestine van het
Heilig Kruis ten huidigen dage de helpende
hand uitsteekt tot zoo menig gekende of on
gekende arme van Druten, dan is dat altijd
nog in dankbare herinnering aan dien
ouden tijd, waarin de inwoners van Druten
haar en haar eerste gezellinnen zoo liefde
vol geholpen hebben.
De vier verjaagde zusterkens zijn al heel
gauw aan het werk gegaan en hebben aan
Katholiek Nederland een Inrichting gege
ven, die het nog niet kende, een toevluchts
oord voor Katholieke Vrouwelijke zwak-
Zwakzinnigen.
Zwakzinnigen. De naam klink zoo in-droe-
vig. Wie Boldershof nooit bezocht heeft, zou
rillen bij dien naam. Hij verwacht een akelig
droefgeestig gebouw, omgeven door hooge
muren, met achter de ijzeren tralies, de ver
wrongen wezenlooze of boosaardige gezichten
van armzalige schepseles, opgesloten als die
ren.
Een bezoek aan het gesticht doet U in
tegendeel zien wat wonderen van blijheid
de Christelijke naastenliefde daar wrocht.
De helder frissche paviljoensgebouwen
welke Eduard Cuypers plaatste aan beider zij
van de kapel, doen tusschen het weelderig
groen van boomen en struiken op zoo ver
rassende wijze denken aan een grooten roo-
den vogel die zijne vleugels beschermend uit
strekt over de hulpbehoevende kinderen. De
slanke hemelwaarts wijzende kapel en de
breed uitgerekte paviljoenen, verzinnebeelden
zoo treffend het geloof In God en de liefde
voor den evennaaste welke hier Inderdaad
wonderen gewrocht hebben
Die blijheid der omgeving doet het U al
heel gewoon vinden, dat helderlachende kin
derstemmen opklinken van tusschen het
groen. Overwint gij uw natuurlijke schuchter
beid dan komen kleine lachende meisjes haar
U toestappen, met open gezichtjes en oogen
vol leven en kleurZijn dat nu eigenlijk
de patiëntjes, vraagt U zich onwillekeurig af.
Men ziet niet dat ze op andere kinderen veel
achter zijn. Wie de moeite neemt om in de
klassen te gaan zien, kan zijn oogen niet
meer gelooven. Orde, oplettendheid, beleefd
heid en dan, wat al die kinderen weten van
Catechismus, taal, dierkunde, plantkunde!
Handwerken en hulshouding worden door
allen naar aanleg en gezondheidstoestand
beoefend. Ik heb brieven gelezen van die
kinderen welke In normale toestanden een
meer dan gewone ontwikkeling veronderstel
len.
Ik geloof heel graag, wat mijn vriendelijke
rflM
geleidster my vertelde van ouders, die na
eenige jaren moeite hadden him eigen kinde
ren terug te kennen. Inderdaad wanneer men
pasaangekomen patiëntjes vergelijkt met de
kinderen, die eenige jaren in het gesticht
verbleven, merkt men, wat hier de opoffering
der opvoedsters bereiken kan.
Wanneer men daar zoo'n arm wichtje ziet
op een bankje neergehurkt, met doffe oogen
zoor zich uitstarend, het mondje wezenloos
openhangend, de slappe bloedlooze handjes
in den schoot, dan begrijpt men wat er aan
geduld, liefde en waakzaamheid noodig is
om uit dat ziellooze vleeschklomp.te langzaam
en geleidelijk, belangstelling, oplettendheid,
leven naar voren te roepen. Want er is liefde
noodig om elk kind afzonderlijk te bestudee-
ren, haar goede oogenblikjes te bespieden,
haar elementairen aanleg te achterhalen, 'n
verborgen neiginkje te ontdekken, haar be
langstelling wakker te roepen.
En wanneer het ontwakend verstand een
flikkering in 't oog heeft gebracht en een
wezenstrek op het gezichtje heeft getooverd.
dan begint onmiddellijk de vorming van het
karakter. Tuchtmiddelen worden er geen ge
bruikt en toch zit er vaak zoo'n ingeboren
kwaadaardigheid in de wezens die in haar
gedrang den normaliseerenden teugel van
verstand en redellikheid missen. Huilen,
schoppen, slaan, bijten, krabben, alle ver
dedlgingsmlddelen, die de natuur aan het
menschelijk dier gaf, worden tegen de Eer
waarde zusters aangewend en moeten door
een streng eerlijk rechtvaardigheidsgevoel en
een overgroote lankmoedigheid overwonnen
worden, want maanden later valt er plotse-
lln uit zoo'n raaskalend mondie het ver
rassend bewijs, dat ook zoo'n kind redelijk
hefd en recht in de straf heeft weten te
onderscheiden van nukkigheid en ongeduld
Uit alle oorden van ons land zyn kinderen
daar te zamen. In 25 Jaren van zijn bestaan
heeft Boldershof er meer dan 500 zien bin
nenkomen Op het oogenblik worden er 195
kinderen verpleegd, en ongevoed Och zeker
op zco'n groot getal zijn er ook bij. bij wie 't
resultaat zeer gering blijft en ook bij wie
geen resultaat te besneuren of te verwachten
is. Er zijn er ook die dagen en weken en
maanden biyven drage met een leege doos of
blijven rammelen met pen blikken busje. Er
zijn er die eeuwig blijven dezelfde prentjes
sorteeren en andere, die zonder eind dezelfde
onsamenhangende woorden bljjven stamelen
of eeuwig lachen om de schaduw van een
dolle gedachte, die zij nooit begrepen heb
ben. Er zijn eroch hier legt de beschei
den naastenliefde der Zusters mij den vinger
op den mond. Kier kan ik alleen maar zeg
gen. dat de meest ongelukkige het meest
worden bemind. Boldershof viert 25 Augustus
dan zijn zilveren jubileum. De eerw. Moeder
Celestine van het H. Kruis wandelt nog
steeds als Overste door gangen en zalen en
wanr.ser zij met haar handen graait in de
rroote zakken van haar schort, dan klinkt
het uit den mond der allerarmste nog:
Moeder, lekkers! Dat het oude Boldershof
het thans zoo schoone en rijke gesticht is ge
worden. dankt katholiek Nederland aan de
onvermoeide energie, en het ongeëvenaard
organisatietalent en vooral de matelooze
liefde van Mere Celestine. Voor de kinde
ren is er geen grootere straf denkbaar dan
wanneer het wenkende vingertje van de
Overste een kwaadaardig uit een lokaal of
van een werk roept en er is geen grooter
vreugde voor diezelfde kinderen denkbaar
dan te worden geroepen bij de Overste en
te voelen dat streelend haar hand gaat over
het van voldoening blozende gezichtje. Op
veel plaatsen wordt gemaaid, door handen
die niet gezaaid hebben. De eerw. Moeder
Celestine heeft zelf het koren dat zij zaaide
zien groeien, gedijen en rijpen. God heeft
Haar die vreugde gegeven, maar voor wie
h°ar werkzaamheden heeft gekend, staat
het vast dat God alleen daar boven haar
naar n-nnrde kan beloonen.
T. EIJCKELER, Monfortiaan.
Lang geleden, toen hy nog maar enkele
jaren pastoor te Maarssen was, hebben wy
eens, ter gelegenheid van zyn verjaardag, een
persgesprek met dr. Ariëns gehad, schryft
„het Centrum". Het was niet gemakkelijk ge
weest, hem daartoe te bewegen. Hy had een
hekel aan zulke dingen, schreef hij. En hy
meende ook, dat hy er niet voor deugde en
dat hij ons zou tegen vallen! Maar op ons
aandringen stelde hy zich beschikbaar. „Wil
den wy hem absoluut op de pijnbank hebben,
vooruit dan maar". Dat had hy wel over
voor óe vriendschap.
Het werd een zeer belangryk persgesprek,
zooals een gesprek met hem altijd leerrijk en
boeiend was.
Dr. Ariëns verhaalde ons van veel en
velerlei; en een der interessantste gedeelten
van het onderhoud vormde wel hetgeen hy
ons zeide over zyn studententyd te Rome,
over zyn reizen in Italië en zyn eerste op
treden te Enschedé. Men ziet er den fijn-
zinnigen mensch en den socialen priester
reeds ten voeten uit.
O, zeide hy sprekende van zijn studie
jaren in de Eeuwige Stad een heeriyke
tyd was dat!
„Rome heeft me ontdooid! Ik heb er myn
„humaniora" gemaakt! Zie je, dit is het
voorrecht wanneer je reeds priester zynde,
naar Rome gaat. Je bent dan veel vryer dan
een seminarist en ondergaat veel sterker den
indruk van de stad, van het land, ja van de
wereld urbis et orbis. Je wordt volop Ro
mein, Ik werd het. Ik bracht ginds mijn
vacantie door, reisde, studeerde, zwierf. Ah,
dat zwerven door Italië! Ik deed het nu eens
met anderen, ontmoette er Dunselman en
Van Looy, dan weer alleen. Je leert er zoo
goed het volk door kennen. Het volk in
ai zyn klassen en in zijn eigenaardigheden,
in zyn vreugde en zyn ïyden. Je leert er voor
het volk voelen. Ja, ook dat. Door Sicilië
zwierf ik alleen, en de sociale angel moet
er destijds al by me ingezeten hebben ik
kroop in de zwavelmynen, praatte met de
menschen, informeerde naar hun verdien
sten, naar hun werktyd en teekende alles op.
Primitief ging het er toe. Langs gewone
trappen daalden de mannen en de jongens
stumperds van 9 A 10 .jaar af In de myn
en verdiende er laat eens zien ja,
mannen naar ik meen ongeveer 70 et. per
dag en de jongens een kwartje. Die stak
kerds waren met weinig tevreden en ze de
den het zware werk omslachtig, voor een
beetje geld. Ik gaf hun eens den raad wagen
tjes aan te brengen met katrollen, om zoo
dé zwavel naar boven te hyschen, maar
wat zouden de kinderen dan verdienen, vroe
gen ze. Toen ik hen langs de lange, donkere
trap omhoog zag kruipen, met de groote
brokken zwart op hun blooten, ingebogen
rug, en het steunen hoorde by eiken tred,
dien ze hooger kwamen, zei myn kameraad:
Hier kunt ge denken aan den derden helle
zang van Dan te: „Quivi sospiried alti
guaidaar klonken zuchten en weeklach
ten door de donkere lucht". Toch schenen
die menschen niet ongelukkig, ik heb ten
minste gezellig met hen kunnen praten."
„En u voelde toen in u groeien de sociale
roeping?' was onze vraag.
„Ja, maar nog niet precies zooals u be
doelt. Ik dacht meer te werken-voor de ar
beiders in den trant van Kolplng en Don
Bosco. Geen sociale rechtvaardigheid, maar
charitas. Ik heb eens een heelen dag by Don
Bosco in Turijn doorgebracht en dat behoort
wel tot mijn mooiste herinneringen van Ita
lië. Hy kon nauwelijks meer gaan, maar het
was aandoeniyk te zien, wat die krachtige
Turynsche mannen, die toen juist feest by
hem vierden, den ouden man een liefde toe
droegen. Ik heb toen ook de stichting van
den in 1842 overleden Turijnschen kanunnik
Cotolengo bezocht, het zoogenaamde „Huisje
der Goddeiyke Voorzienigheid" dateer.
dorp van gestichten is voor alle mogeiyke
menschelijke ellenden. Fondsen waren er
niet maar 4000 verpleegden, die jaarlijks een
millioen vyfhonderd duizend francs kostten,
in te kasseeren door de Goddeiyke Voorzie
nigheid. „Een gevaarlijk bezoek voor ui"
heeft mij eens lachende een vriend gezegd.
„Kort en goed, ik kwam met beslist sociale
neigingen naar Holland terug en was daar
om heel blij, toen de Aartsbisschop mij En
schedé als standplaats aanwees. De behoef
ten aan organisatie voelde ik daar terstond,
maar ge weet, dat die behoefte toen nog niet
zoo algemeen erkend werd, en ik wendde my
om raad tot Van Nispen, den praeses der
Gezellenvereeniging te Amsterdam. Ik be
greep, dat ik by hetgeen ik wilde beginnen,
mijn positie op het spel zette, maar Van
Nispen stak my een hart onder den riem:
Als je het goede voor hebt, moet je er wat
voor over hebben, zei hij. Hy schreef toen
aan den Aartsbisschop, Mgr. Snickers, en
die heeft me heerlijk geholpen. Monseig
neur was een ideaal van 'n man. Ik kon
met hem spreken, vryuit, en hij schonk mij
zijn vertrouwen, my, den jongen, pas be-
ginnenden kapelaan. Er moesten moeilijkhe
den overwonnen worden: er was onverschil
ligheid, antipathie, wat al niet! Maar de
Bisschop was er voor, hy was vóór de ar-
beidersvereeniging, en daarmede was de zaak
gewonnen. Hij ga,f meer dan zijn woord, hij
steunde metterdaad. „Monseigneur, zei ik
met al de vrijmoedigheid van myn jeugd, de
wereld gelooft aan geld; als U my geld geeft
zal men gelooven, dat U myn plan heeft
goedgekeurd." Honderd gulden zou ik krij
gen, meende men; die gaf Monseigneur altyd
als er het een of ander te steunen viel. Maar
ik deed m'n hand open, waarin de gave van
den Bisschop gevallen was.
„Alsjebrief, vijfhonderd gulden heb Ik ge
kregen". En dan dat merkwaardige, klare
inzicht van den Bisschop, in een tyd toen
er nog zoo weinig sociaal besef leefde onder
ons. „De werklieden hebben zoo dikwijls
recht van spreken" zeide hy. En toen de ver-
eeniging er komen zou en Schaepman en ik
meenden, dat een geestelijke president moest
wezen we zaten toen nog gevangen in het
stelsel van Kolping met zijn „Geistlicher
Praeses", wat voor Twente heelemaal niet
deugde was het weer Monseigneur, die
zei: „Dat is niet goed; op den duur willen de
menschen dat niet; zy willen niet als leeken
op deze wyze onder een geesteiyke staan;
maak er een geesteiyk adviseur van". Ja. een
echt democratische Bisschop was hy, een
steun en een kracht; ook later".
„Kreeg u ook niet aanmoediging uit
Rome?"
„Ja antwoordde dr. Ariëns in 1888,
toen ik in Rome was by den Paus, vroeg Ik
Leo XIII om zyn zegen voor de organisatie
en de H. Vader gaf my dien gaarne. Daarop
eerst ben ik begonnen"
raal-Overste der Witte Patesr, Rev. Père
Voilland, opzoeken, toen deze laatste zijn
officieel bezoek deed aan het Vicariaat
Nyansa, om hem te verzoeken hun lagere
scholen te verschaffen voor hun zoons en
dochters. Dit voorval kenmerkt de houding
der inlandsche overheid tegen de katholieke
missionarissen. Ze verzochten ook om me
dische hulp, d.w.z. apotheken en ziekenhui
zen voor hun volk. De Apostolisch Vicaris
van Nyanza, Mgr. Joseph Sweens, was zeer
onder den indruk over dit bewijs van ver
trouwen in den arbeid van zijn missiona
rissen.
Zusters stichten een melaatschen
inrichting in het district Shan
tung.
Menschowfu (Shantung, China). Ondanks
het feit dat de toestand in China zoo weinig
stabiel is, maken de Dienaressen van den
Heiligen Geest in Shantung plannen tot den
bouw. Ze stellen zich voor een nieuwe lepro-
serie op te richten op 2 kilometer afstands
van Yenschowfu. De eerste steen is reeds
gelegd, en het nieuwe gebouw zal 200 zieken
kunnen herbergen en in twee afdeelingen
verdeeld zyn; een voor mannen en de an
dere voor vrouwen.
De Dienaressen van den H. Geest hebben
hun moederhuis in Steyl, in Limburg.
DE PRIESTER-MISSIEBOND.
Op Zondag 12 Augustus vierde de St. Bar-
baraparochie te Culemborg haar 3e eeuw
feest. Wel dateert deze statie oorspronkelijk
van 1310, doch in de eerste tijden der Her
vorming is de uitoefening van den katholie
ken godsdienst een geheele reeks van jaren
door Floris van Pallandt, graaf van Culem
borg. streng verboden geweest en eerst na
diens dood in 1598 werd de toestand iets
dragelijker. In 1623 werd door Floris II aan
een pater Jezuiët, Welius genaamd, verlof
gegeven tot het oprichten van een schuil
kerk en kon het parochiewerk wederom een
aanvang nemen.
Dit feit is nu Zondag met grooten luister
gevierd. Het fraaie kerkgebouw, dat dateert
van 1887, prykte in een uitgezochten feest
tooi.
In verband met de staking te Hengelo (O.)
moest de bontweverij „Bengalen" te Neede
wegens gebrek aan grondstoffen worden stop
gezet. Alle arbeiders dezer weverij zyn dus op
't oogenblik werkloos.
GLADIOLEN UIT NEDERLAN™
IN LONDEN
NEDERLANDSCHE SUCCESSEN
De fa. v. Kony'nenburg en Mark te Noord-
wyk heeft een gouden medaille gewonnen
voor de beste handelsinzending op de Lon-
densche tentoonstelling van de „British Gla
diolus Society". De firma behaalde boven
dien een tweeden prijs in de 4e klasse en
een tweeden prijs in de 7e klasse. De 4e
klasse bevat 24 variëteiten grootbloemige
gladiolus-soorten die sedert 1925 ingevoerd
of nog niet in den handel zijn, en de 7e klas
12 variëteiten van grootbloemige gladiolen.
De derde prys in de 4e klas werd behaald
door de firma K. Veldhuijs en Co. te Hille-
gom, welke firma ook won den tweeden prys
in de 3e klasse (mooiste collectie Primu-
lines)
De jury had byzondere woorden van lof
voor de inzendingen der Nederlandsche
kweekers
Reeds gedurende eenige jaren worden door
de vakorganisaties van het spoorwegpersoneel
pogingen gedaan om op de ïynbureaux der
Tractie, van Vervoer en van Weg en Werken
in de verschillende plaatsen van het land
evenals dit reeds verscheidene jaren ge
leden op de administratiegebouwen te Utrecht
is ingevoerd de vrije Zaterdagmiddag in
gevoerd te krijgen, doch steeds zonder resul
taat.
De organisaties verzochten tenslotte om den
vryen Zaterdagmiddag desnoods by toerbeurt
te regelen, doch ook dit laatste verzoek werd
door de spoorwegdirectie van de hand ge
wezen.
Op de bureaux der Electrische Tractie te
Leidschendam bestond, evenals op de hoofd-
bureaux te Utrecht, wel de vrije Zaterdag
middag. Aan het personeel te Leidschendam
is thans echter medegedeeld dat ingaande
1 September a.s. de vrije Zaterdagmiddag
wordt afgeschaft.
Een verzoek van het bestuur van vakgroep
1 der Nederlandsche Vereeniging om deze
beslissing ongedaan te maken werd afge
wezen.
In verband hiermede, zal het hoofdbestuur
van de Nederlandsche Vereeniging thans
't vraagstuk van den vryen Zaterdagmiddag
voor alle ïynbureaux in de verschillende
plaatsen door middel van den Personeelraad
by de directie der Nederlandsche Spoorwegen
aanhangig maken.
Het personeel van de administratiegebou
wen te Utrecht heeft destijds den vryen Za»-
terdagmiddag van de directie „afgekocht" door
de eerste vyf werkdagen der week een half
uur vroeger te beginnen en des Zaterdags
een half uur later te eindigen. De vrije Za
terdagmiddag (3 'A werkuren) wordt dus vol
komen ingehaald.
De jaarvergadering van den Centralen
Raad van de Hanze, bond van R.-K. Midden-
standsvereenigingen in het bisdlom Haarlem,
is, in verband met het samenvallen met de
landbouwtentoonstelling te Alkmaar, veertien
dagen uitgesteld en zal thans plaats hebben
i op Woensdag 10 October a.s.
De termyn van indiening van voorstellen
wordt dientengevolge verlengd t- 1 Augus
tus a.s.
rigen zyn gistermorgen na aankomst uit Ma-
riënberg direct doorgegaan naar Almelo en
hebben een protesttocht gemaakt om het
waterschap „De Regge" om den heer Meye-
rink, hoofdopzichter der Heidemaatschappij,
die met de uitvoering van het werk belast is
van de volgens hen rechtmatige en gegronde
grieven te overtuigen.
Deze menschen zyn zeer ontevreden over
het te verdienen loon. zy beweren dat zy
met de nu geldende loonregeling en den
toeslag inbegrepen nog geen 2.per dag
kunnen verdienen. Genoemde werkloozen
zyn vooralsnog niet voornemens cm evenals
hun collega's uit Amsterdam te gaan staken,
maar zy zullen zoolang protesteeren, tot er
verbetering in de loonregeling is verkregen.
De protesttocht van gistermiddag heeft
nog niet geholpen, want zy hebben geen en
kele toezegging ontvangen, zoodat ze weer
ongetroost aan het werk moesten.
De Rijksdienst der Werkloosheidsverzeke
ring en Arbeidsbemiddeling deelt het volgen
de mede:
Thans worden gevraagd:
a. in Rijnland voerlieden-ploegers en mel
kers. Men geeft, wat de eersten betreft, de
voorkeur aan arbeiders, die goed met paarden
k' innen omgaan, reeds in den landbouw werk
zaam zijn geweest, kunnen ploegen en aller
lei landarbeid kunnen verrichten. Het geldt
hier een arbeidsovereenkomst voor een ge
heel jaar; loon minstens 50 Mk. per maand
met kost en huisvesting.
b. aibeiders voor alurlei landarbeid. Bij
accoordwerk kan vijf A ::cs Mk. per dag ver
diend worden; het dagicon bedraagt tv/ee
Mk. Bovendien genieten de arbeiders kost en
huisvesting.
Inlichtingen kunnen bekomen worden by
d Aïleidsbeurzen, de correspondenten der
Tbr'dsbemiddeling cn, voor zoover deze in-
KrbUngen ter p.aci.se niet kunnen worden
verkregen, bij den Rijksdienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling,
idenhoutschewc? 30. te 's Cravrnhage,
Joch dan uitsluit mrt schriftelijk.
Naar Aneta seint, is te Menado een vrij
zware aardschok gevoeld, die ruim een mi
nuut duurde en ging in de richting Oost-
West.
Aneta seint uit Batavia:
Het vyfjarig zoontje van de familie Schu
macher is in den kinderzwembak van de
zweminrichting Tjikini gevallen. Andere kin
deren en de moeder schoten te hulp en
drie ijlings ontboden ddektoren pasten kunst
matige ademhaling toe. Maar het lukte niet
het kind weer tot bewustzijn te brengen.
Hedenmiddag is he begraven.
Aneta seint uit Serang:
De assistent-wedana van Kopo heeft te
Weltevreden in Gang Chaulan den barbier
Djaim gearresteerd, die mede schuldig is aan
den moord op den wedana van Menes bij de
onlusten in 1826.
De assistent-wedana ontvangt nu de pre
mie van 150 die op de aanhouding was
vastgesteld.
Aneta seint uit Batavia;
De stoomer van de Kon. Paketvaart My.
„Mossel" is weer vlot gekomen, ten gevolge
van het afsleepen door de „Pasir". Het schip
had geen averij en heeft de reis naar Soera-
baja voortgezet. De „Both" is naar Makassar
doorgestoomd en de „Pasir" keert naar Soe-
rabaja terug. De „Mossel" zal gewoon op
den datum van het dienstreglement vertrek
ken.
Aneta seint uit Semarang:
De Raad van Justitie heeft Dinsbach, den
politie-opziener, die wegens mishandeling te
recht stond, veroordeeld tot vier jaar gevan
genisstraf met aftrek van preventief. Dins
bach teekende onmiddellijk hooger beroep
Aneta seint uit Batavia:
De Raad van Justitie behandelde de zaak
tegen W. Maler, den oud-commies by de
waterleiding te Bandoeng, die terecht stond
wegens verduistering van 26.158.
Bekl. bekende, dat hy den eersten mis
greep gedaan had in September 1927, toen
hij 200 wegnam, omdat hij zijn salaris ver
gokt had in de sociëteit van het Indo-Euro-
peesch Verbond, waar hy geregeld baccarat
en roulette speelde. Later speelde hy tjapa-
jiki in een Chineesche sociëteit. Het salaris
van beklaagde bedroeg 175. Hy gaf zichzelf
aan, toen hy geen gat meer zag. Hy gokte
onder meer met den heer Staden ten Brink,
den wethouder van Bandoeng, die ook gere
geld speelde. Tegen hem werd een jaar en
zes maanden gevangenisstraf geëischt met
aftrek van preventief.
In zijn requisitoir wees de officier mr. De
Kruyff op het volkomen gebrek aan controle
door de chefs van beklaagde. Ook de verde
diger, mr. Tellegen, hekelde dit gebrek aan
controle en noemde de zaak een decentrali
satiedrama. Beklaagde heeft het geheele ver
duisterde bedrag verloren aan de speeltafel,
wat de Raad kon nagaan door den heer Van
Staden ten Brink te hooren. Hy verzoekt
daarom een voorwaardelijke veroordeeling
met een ruimen proeftyd.
Een W. B.-telegram uit Düren meldt:
Het van Keulen komende vliegtuig D 1214
moest wegens weigeren van de ontsteking in
de nabijheid van de Dürensche kazerne een
noodlanding maken. De inzittenden werden
door Fransche officieren gearresteerd en
naar de kazerne geleld. Het vliegtuig werd
in beslag genomen. Na twee uren werden de
bemanning en de machine vrijgelaten en
de vliegers zetten hun tocht naar Neder
land voort.
Is Amundsen nog in leven?
Uit Reykjavik wordt gemeld, dat het
Fransche expeditieschip „Pourquoi pas," dat
op het oogenblik voor IJsland ligt, over
drie dagen weer naar Spitsbergen zal ver
trekken, ten einde aan het zoeken naar
Amundsen en de ballongroep deel te nemen.
De „Pourquoi pas" zal met de „Krassin"
samenwerken.
De leider van de Russische hulp-expeditie
aan boord van den ysbreker, prof. Samoi-
lowitsj, die Dinsdags te Oslo is aangekomen,
heeft, volgens het „Hbld." aan vertegen
woordigers van de pers medegedeeld, dat
men zoodra de „Krassin" weer te Spitsber
gen is gearriveerd op het Noord-Oostland
een basis voor vliegers zal organiseeren.
De Russische vlieger Tsjoeknowski heeft
reeds gemeld, dat zijn machine weer in orde
is. De proefvluchten zijn goed uitgevallen.
Samoilowitsj acht het zeer waarschijnlijk
dat Amundsen niet naar de groep van Nol
bile of die van Malmgren, maar onmiddel-
iyk naar de met de ballon verder gedreven
groep Italianen is vertrokken. En hij heeft
goede hoop, dat Amundsen nog in leven is.
Naar uit Bern gemeld wordt, is een mili
tair Fokkervliegtuig neergestort. De beide
inzittende officieren werden zwaar gewond.
Men meldt uit Heerlen:
Naar wij vernemen hebben er onderhan
delingen plaats tusschen de Deutsche Luft
hansa, die te Aken een vlieghaven inricht
en de steden Maastricht en Heerlen om ook
deze plaatsen in het net der internationale
luchtlijnen te betrekken. Het zou de bedoe
ling zijn de beide Zuid-Limburgsche steden
te interesseeren voor de internationale
luchthjnen en den toestand begin 1929 in
te doen gaan.
„Agentia Fides" meldt o.a.:
Negeropperhoofden verzoenen aan
den Generaal-Overste der Witte
Paters om scholen
Bukoba (Tanganyika, Oost-Afrika)De sul
tan van Kyamtwala, vergezeld van de Re
genten van Kisiba en van Bugabo. alsmede
van verscheidene andere meer of minder be-
langryke opperhoofden, gingen den Gene-
V. D. meldt uit Vriezenveen:
Van de Amsterdamsche werkloozen, die te
Mariënveen waren te werk gesteld, zyn er de
vorige week een 50 overgebracht naar Vrie
zenveen, ter verbetering van den 2en Leidijk
voor het waterschap „de Regge Een klein
aantal is direct na de overplaatsing vrywil-
lig naar Amsterdam teruggekeerd. De ove-
Het Dagelyksch Bestuur kwam, naar de
„Koerier" meldt, in den vooravond van 12
Juli 1.1. in het Hotel des Indes voltallig byeen
ter bespreking van diverse aangelegenheden.
Veel aandacht werd geschonken aan een
aantal ingekomen stukken, waaronder een
schrijven van de Indische-Contact-Commissie
van de R. K. Staatsparty in Nederland. Ten
zeerste wordt het geapprecieerd, dat door en
kele afdeelingen mededeelingen en verslagen
van vergaderingen werden ontvangen, waar
door het D. B. op de hoogte biyft van het
geen er in de afdeelingen omgaat.
In verband met een reis naar Europa van
den voorzitter, den heer dr. Schmutzer, met
welke reis ongeveer een drietal maanden ge
moeid is, werden enkele besluiten genomen.
Met de waarneming van de functiè van voor
zitter werd belast de ondervoorzitter, de heer
Het in dienst stellen van een vrouwelyke
tweede bestuurder op de lijnen der KIM.,
heeft, mede in verband ook met de groote
publiciteit die er een onvermi.jdeiyk gevolg
van was, vooral in luchtvaartkringen weinig
instemming gevonden, hoe onschuldig het
feit op zich zelf ook was. Vrij algemeen is
door luchtvaart-deskundigen dit experiment
als psychologisch gevaarlijk gestempeld. Naar
aanleiding van dit geval, schryft nu de Lon-
densche „Aeroplane":
„De groote publiciteit die de pers aan het
feit heeft gegeven, dat een vrouw kortgeleden
op een van de K.L.M.-machines van Am
sterdam naar Croydon vloog in de hoedanig
heid van wat men officieel „tweede bestuur
der" noemt, waarbij genomen de van de be
doelde vrouw afkomstige en in de bladen
weergegeven verklaring dat het haar ambitie
zou zijn een der „Argosy" verkeersvliegtuigen
van Imperial Airways te vliegen, heeft onge
twijfeld bil een aantal menschen den indruk
verwekt, dat het plan zou bestaan op de
internationale luchtiynen vrouwelijke be
stuurders te gebruiken. Daar zulk een indruk
vanwege het feit, dat maar weinige passa
giers zich zouden willen toevertrouwen aan
een verkeersvliegtuig bestuurd door een vrouw
kwaad kan berokkenen aan het personen
vervoer doo de lucht, ls het noodig licht te
brengen in deze zaak.
De heer Plesman. de d'recteur der K.L.M.,
beeft ons rr.et beslistheid verklaard, dat de
KLM., nooit vrouwelijke bestuurders in
dienst zal nemen. En er bestaat ook niet dp
veringste kans, dat Tmnerial Airways of eenig
ander serieus luchtliinbedrijf. van de dien
sten van vrouwen gebruik zal maken. Afge
zien van de officieele houding van de Inter
nationale Commissie voor Luchtvaartverkeer.
zijn er nhvsieke redenen, waarom vrouwen
ongeschikt zijn om verkeersvliegtuigen te be
sturen, evenzeer als zii ongschlkt zijn om te
f-u-weer en a's locomotief of autobusbestuur
ders.
..Tn het bewuste geval echter, was de vrou
welijke vlieger toestemming verleend oir
als tweede bestuurder mee te vliegen op een
bepaalde machine bij een bepaalde gelegen
heid. omdat er mogelijkheid bestaat, dat zij
zal deelnemen aan een lange-afstand-vlucht
met eenzelfde soort vliegtuig dat geen ver
keersmiddel In publieken dienst zal zyn
Daar op de bewuste machine geen passa
giers worden vervoerd, stond voor haar de
gelegenheid open in het vliegen met dat tyne
eenige ervaring op te doen, ofschoon zonder
het te besturen. Met, de aanduiding „tweede
bestuurder" is gewoonlijk epn mecano be
doeld, die voor een oogenblik de besturing
kan overnemen om den eersten bestuurder
een oogenblik van rust te geven."
Reuter meldt uit New-York: Een water
vliegtuig met mailzakken is des middags om
één uur van het dek van de „Ile de France"
met een catapult weggeschoten, toen het
schip ongeveer 450 myi van het land verwy-
derd was.
Het vliegtuig kwam om vyf uur te New-
York aan en won daarmede dus 24 uur voor
de aflevering van de mail uit. Als de proef
neming in de praetijk blijkt te voldoen, zal
geregeld op deze wyze de post worden bev
handeld.
Er zyn, naar het „Hbld." verneemt, bespre
kingen gaande om. in navolging van Rotter
dam, ook voor Amsterdam te geraken tot de
oprichting van een sportvliegtuigclub. Het
zqu echter de bedoeling zyn de club niet te
Schiphol, doch op een vliegveld in de nabij
heid van Amsterdam te laten oefenen, in ver
band met de gevaren, welke het intensieve
internationale luchtverkeer voor de nog wei
nig ervaren sportvliegers kan opleveren.
Uit Berlyn wordt aan het HBld. gemeld:
By de zeilvliegwedstryden op de Wasser-
kuppe in het Röhngebergte heeft de Oosten-
rijksche zeilvlieger Kronfeld het Duitsche
duurrecord verbeterd door een zeilvlucht v^n
ongeveer acnt uren uit te voeren. Hy steeg
met zyn zeilvliegtuig om half 12 's middags
op en werd eerst na acht uren in de lucht
te zyn geweest door windstilte gedwongen
te dalen.
Pastor. De heer Ten Berge zal, eveneens
tydeiyk, den heer Schmutzer vervangen in
het College van Gedelegeerden.
Door overdrukke werkzaamheden, zoowel
als in verband met zyn aanstaand verlof
naar Nederland zag de heer Ir. Leeuwenberg
zich genoodzaakt als le secretaris af te
treden.
Bij monde van den voorzitter werd den heer
Leeuwenberg harteiyk dank gebracht voor
het vele werk door hem voor de Ind. Kath.
Party verricht.
In de plaats van den heer Leeuwenberg
zal de heer Mr. Hildebrand treden. Voor 2e
secretaris werd gekozen de heer L. J. Ritchi
(secretaris van het H. B. van den Kath.
Ondern. Bond), die zich daartoe bereid heeft
verklaard.
Voor den inhond van deze rubriek stelt ét
Redactie zich niet aansprakelijk
OORLOG EN CHRISTENDOM
Geachte Redactie,
Over het naschrift van de Redactie onder
myn artiketl met bovengenoemden aanhef,
zou nog heel wat te polemiseeren zyn, doch
ik vrees, dat we eikaar nog niet zouden ver
staan; slechts een paar opmerkingen:
Ieder Christelyk mensch schuwt den oor
log. O zeker! Ze vinden oorlog allemaal even
verschrikkelijk, maar wat voor practisch nut
heeft dit, als we daarnaast geen daden stel
len, die den oorlog voortaan onmogelijk zul
len maken?
Vervolgens zou lk weinig verschil zien tus
schen afweer by aanval en den aanval zelf.
Ik geef toe, dat de eene oorlog uit nog lagere
motieven gevoerd wordt dan de andere, zoo-
als byv. toen de Duitsche horden België bin
nenvielen, doch ik veroordeel eiken oorlog
als een misdaad en rechtstreeks zondigend
tegen Christus' gebod: „Gy zult niet dood
slaan".
En moet dit dan niet de leidende gedachte
zyn van allen, die zich Christenen noemen?
Deze vraag moeten wy consequent beant
woorden, daar is geen ontkomen aan!
Dan nog, ten laatste, Geachte katholieke
Redactie, hoe is het mogeiyk te zeggen, dat
de Godsdienst misbruikt zou worden als dek
mantel, om zich van oorlogvoeren af te
maken! Is het niet juist door alle eeuwen
heen andersom geweest? De wapenen werden
gezegend in den naam van God, op de gor
dels van de Duitsche soldaten stonden de
woorden: „Gott mit uns" gegrift; in de ker
ken werd tot God gebeden en gesmeekt om
de overwinning en dank gezegd ten koste
van millioenen schuldelooze slachtoffers?
En degenen, die weigerden het doodend
wapen op te nemen tegen hun naaste, omdat
zy God meer gehoorzamen dan de menschen,
worden opgesloten in de gevangenis 'hy
misdadigers van het laagste allooi, alleen
omdat zy Gods gebod daadwerkeiyk willen
nakomen. De godsdienst moet immers ons
heele leven doordringen, het is niet voldoen
de dien voor de wereld te belijden. Door te
bidden voor den vrede en daarnaast onzén
steun te geven aan bewapening en oorlogs-
credieten en alles, wat met het miiitairisme
samenhangt, maken wy Gods geboden tot 'n
aanfluiting.
Nog eens: voor mij geldt slechts één gebod,
dat met geen eng nationalisme te maken
heeft, een eenvoudig gebod van een grootsch
internationaal karakter: „Gy zult niet dood
slaan!"
B. BULSING—VAN BESOUW.
Naschrift deT Redactie Om over een
zaak te spreken of te schryven, moet men
haar kennen. Inzendster nu is van de zaak,
waarover zy schryft. niet op de hoogte. WU
raden haar daarom aan eerst eens het
onlangs voor de tweede maal verschenen
werk te lezen van Z D. H. Mgr. J. D. J.
Aengenent, getiteld „God en het kwaad in de
wereld". De pijnlijke kwestie van de verhou-
jding tusschen christendom en den oorlog
wordt daarin allerscherpst gesteld: zonder
moeilykheden te ontwijken, geeft de geleerde
schryver daar de oplossing van de moeilyk
heden. Na lezing van dit klare werk zal in
zendster tevreden kunnen zyn. Mgr. Aenge
nent laat in dit werk het gevoel wel spre
ken, maar het verstand behoudt de leiding.
Het omgekeerde is bij inzendster het gevaL
Blykbaar valt het verstand weg voor het
gevoel. Maar met gevoelsargumenten komt
men er niet altijd in de wereld.
Een voorbeeld
„Ik veroordeel eiken oorlog als een mis
daad en rechtstreeks zondigend tegen Chris
tus' gebod," zegt inzendster. Gesteld eens,
dat er zich in de nabijheid van Afrika's Soe
dan een krachtige christenbevolking al
of niet samengesteld uit blanken zou ont
wikkelen. Naburige negerstammen vormen
echter het voornemen om, laat ons zeggen,
met het doel de leden der christengemeente
te vernietigen en op te eten, tegen den tot
krachtigen tegenweer wel in staat zynden
staat, oorlog te voeren. Meent Inzendster nu,
dat het de plicht van deze christengemeente
is, zich door de wilde volksstammen te laten
dooden en opeten zonder den minsten tegen
stand te bieden, ook als andere middelen ter
voorkoming van den oorlog niet helpen?
En als straks de bolsjewistische legerscharen
uit Rusland zullen uittrekken om maat-
schappy en godsdienst te vuur en te zwaard
te vernietigen, moeten wy, Nederlanders, ons
dan weerloos aan de Sovjets overleveren om te
worden doodgeschoten, de oogen uitgestoken,
gemarteld, evenals dat in 1918 in Rus
land gebeurde? Er is dus wel degeiyk verschil
tusschen afweer bij aanval en den aanval
zelf.
Ook de andere door Inzendster aangevoer
de argumenten kunnen misschien wel succes
hebben in een vergadering van eenvoudige,
niet wetenschappelijk onderlegde menschen.
maar vormen geen grondslag voor 'n behoor
lijke polemiek.
