Binnenlandsch Nieuws
Gemengd Nieuws
■2!
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
- VRIJDAG 24 AUGUSTUS 1928
BLADZIJDE 3]
De bevolking en bevolkings
dichtheid van Nederland
§•<8
g»?
Het aantal woningen in
Nederland
Het Koninklijk bezoek aan
Drenthe
H. M. de Koningin en Prins
Hendrik naar Zwolle
Het program der R.K.
Staatspartij
50CIAAL LEVEN
Het 25ste Nationale Mïdden-
standscongres te Alkmaar
Een geschil over uitkeering
van steungelden
De ontvluchting der vier
gevangenen uit de bijzondere
strafgevangenis te
Scheveningen
Opschudding in de
hoofdstedelijke Kalverstraat
Lage waterstand op Rijn
en Lek
Geplunderd
Hij had er niet lang
pleizier van
Ernstig ongeval
Eén ontkwam er nog
Het ernstig vliegongeluk
te Heerlen
Een kapitale boerderij*
afgebrand
Honderden woningen in
veiling
De politie was er zelf
verbaasd over
Een gelukkig vinder
Onder bet zand bedolven
MARfCTNIEUWS
Evenals vorige jaren heeft het Centr al
Bureau voor de Statistiek een publicatie het
licht doen zien betreffende bevolking en
bevolkingsdichtheid van elke gemeente in
Nederland, thans naar den toestand op x
Januari 1928.
Aan deze uitgave is het volgende ontleend
Volgens de volkstelling van 1 Januari 1830
•varen in ons land op dat tijdstip woonachtig
1.278.046 mannen en 1.335,441 vrouwen,
in totaal 2.613.487 inwoners, terwijl bij de
laatste volkstelling op 31 December 1920
het aantal inwone s bedroeg 6.865.314, n.l.
3.410.262 mannen en 3.455.052 vrouwen.
Ook sedert de laatste volks elling is de
aanwas der bevolking steeds blijven aan
houden, zoodat volgens d bevolkingsregis
ters het Rijk op 1 Januari 1928 7.625.938
nwoners telde, n.l. 3.787.913' mannen en
3.838.025 vrouwen.
De gemiddelde jaarlij ksche toeneming
van 1 Januari 1830 tot 1 Januari 1928 was
1.10 pet.
De grootste toeneming werd bereikt in
1923, toen ze 1.78 pet. was.
In de laatste jaren beweegt het toenemings
percentage zich weer in dalende richting,
hetgeen naast schommelingen in het verschil
tusschen het aantal gevestigde en vertrokken
personen, voor een groot deel moet worden
toegeschreven aan daling van het geboorte
cijfer.
Bedroeg het geboortecijfer in 1921 27.7
per 1000 inwoners, sedert dien is dit cijfer
steeds gedaald, zoodat het over 1927 nog
slechts bedroeg 23.1.
Het aantal vrouwen op 1000 mannen, dat
op 1 Januari 1830 1045 bedroeg, :s geleidelijk
afgenomen tot 1013 op 1 Januari 1928.
Naar groepen van gemeenten bedroeg op
x Januari 1928 het aantal vrouwen op 10.000
mannen, in gemeenten met
méér
dan
100.000
inwoners
10.857
50.000
to
100.000
inwoners
10.805
20.000
tot
50.000
inwoners
10.130
5.000
tot
20.000
inwoners
9.875
minder
dan
5.000
inwoners
9.538
Hieruit blijkt, dat in de grootste steden
het overwicht der vrouwen het grootst is en
dat dit geleidelijk vermindert naarmate de
steden kleiner worden, terwijl in de kleinste
steden en op het platteland jhet aantal man
nen grooter is dan het aantal vrouwen.
Op i Januari 1928 telde ons land 1079
gemeenten, als volgt verdeeld naar het aantal
inwoners
28 gem.
141 gem.
24.1 gem.
374 gem.
170 gem.
79 gem.
S3 gem-
8 gem.
6 gem.
met
met
met
met
met
met
met
met
met
500
501
1001
2001
5001
iooox
20001
50001
meer
en
tot
tot
tot
tot
tot
tot
tot
dan
mind.
1000
2000
5000
10000
20000
50000
x00000
100000
mwoners
inwoners
inwoners
inwoners
inwoners
inwoners
inwoners
inwoners
inwoners
Op 31 December 1899 luidde deze indee
ling in dezelfde volgorde als volgt 48, 190,
316, 364, 133, 46, 16, 4 en 4.
Uit deze vergelijking blijkt dat het aantal
miniatuurgemeenten aanmerkelijk is ver
minderd en da een bevolkingsconcentratie
in de steden is waar te nemen.
Het aanta' gemeenten, het inwonertal en
de dichtheid der bevolking per K.M.2 land,
van de verschillende provinciën op 1 Januari
1928 blijkt uit het volgende overzicht.
Provinciën
Noord-Brabant
Gelderland
Zuid-Holland
Noord-Holland
Zeeland
Utrecht
Friesland
Overijsel
Groningen
Drente
Limburg
c
3 a
c
<D
SC
l62
112
183
127
I09
72
43
59
57
34
X2X
'J2 4
w 8
*t3 .5 w J2
'3 zü Ai
•a 73 «5
Q
837.158
805.662
1.872.3x6
1.440.599
249.463
388.7S8
402.785
493-770
390.946
222.786
521.662
168.3
160.3
637.5
521.9
136.1
285.1
125
147.2
170.9
83.7
237-8
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
deelt de volgende cijfers mede omtrent de
toeneming van het aantal woningen in Neder
land.
I. Gereedgekomen woningen.
II. Onbewoonbaar verklaarde, gesloopte
en aan haar bestemming onttrokken woningen
III. Netto-vermeerdering van den woning
voorraad.
I II III
1928 t
Juni 4.557 494 4.063
Mei 4.609 608 4.001
April 4.593 682 3.911
Maart3.719 515 3.204
Februari 2.868 663 2.205
Januari 2.930 502 2.428
1927:
December3.112 789 2.323
November3.730 553 3.177
October4.900 587 4.313
September5.167 660 4.507
Augustus 4.188 455 3.733
Juli.4.287 509 3.778
Juni 4.430 517 4.013
Het Haagsche correspondentiebureau
meldt: Van bevoegde, zijde wordt ons ver
zocht mede te deelen, dat de berichten in
de dagbladen betreffende het aanstaajid
Koninklijk bezoek aan Drenthe voorbarig en
onjuist zijn-
H. M. de Koningin en Prins Hendrik zul
len Woensdag 5 Sept. een bezoek brengen
ons stembusprogram zal voorkomen. Bij
■andere punten plaatsen we een vraag-
teeken.
Maar we gaan op dien inhoud thans niet
verder in. Voor ditmaal beoogden we slechts
te doen uitkomen, dat het R. K. ontwerp-
program ook thans, evenals de laatste jaren
jen evenals bij de andere rechtsche partijen,
aan de tentoonstelling voor land- en tuin- wedfer gsheel zelfstandig d.i buiten overleg
bouw-handel-nijverheid en electriciteit m<34^oepen- tot stand kwam En
c r, voorts, dat het geen aanwijzingen verschaft,
f^d S.™ omtrent hetgee/men aan °R. I zijde denkt
gehouden wordt. De opening geschiedt Dins
dagmiddag 2 uur door den minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw.
j nopens den weg waarlangs deze verlangens
verwezenlijkt zullen worden.
In zooverre beantwoordt het volkomen aan
hetgeen wij verwacht hadden.
Een meening van anti-revolutionnaire
zijde.
Onder den titel „Het R. K. Program" wijdt
„De Staandaard" een hoofdartikel aan het
nieuwe concept-program van onze R. K.
Staatspartij.
Na er op gewezen te hebben, dat het ont
werp een zelfstandig karakter draagt, d.w.z.
dat het opgesteld is buiten eenig overleg met
andere partijen, schrijft het A. R. hoofd
orgaan o.m.:
Dit blijkt op meer dan één punt. Zoo o.a.
bij den aandrang om art 177 der Indische
Staatsinrichting (het oude art. 123 R. R.)
uit de wetgeving te verwijderen. Immers is
het bekend, dat men van C. H. zijde de be-
Prae-adviezen
Op het 25ste Nationale Middenstands
congres, dat op 5 en 6 September te Alkmaar
zal gehouden worden, brengt de heer S. P.
Lips, penningmeester van den Kon. Ned.
Middenstandsbond een prae-advies uit over
Het ontwerp van wet tot wijziging
van de Ziektewet.
De heer Lips komt daarbij tot de volgen
de conclusies:
le. De verplichtingen voor de werkgevers
voortvloeiende uit art. 1638c B.W. en de door
de werkgevers vrijwillig getroffen aanvullende
voegdheid der Overheid in Indië om zich, tot 1 voorzieningen bij ziekte hunner arbeiders,
zekere hoogte, regelend met den zendings- gaan thans reeds aanmerkelijk verder, dan
w. ..n i 4] X 444 i~ Ia tovi vi inl tv r 11 v >-1 on-oimn i. -tv.
arbeid in te laten, niet wii prijsgeven.
Maar ook de aanhef der eerste paragraaf
wijst in die richting. Handhaving zoo
vangt deze paragraaf aan „handhaving
en doorvoering der Katholieke Staatkundige
beginselen in wetgeving en bestuur". Vraagt
men wat die Katholieke Staatkundige be
ginselen inhouden, dan zal men ten ant
woord ontvangen, dat dit de Staatkundige
beginselen der Katholieke Staatspartij zijn
en dat deze van ouds er op gericht waren de
Christelijke grondslagen van ons volksleven
te handhaven en, zoo mogelijk, te verster
ken. En de verwijzing in het bijzonder, naar
de noodzakelijkheid om het gezag hoog te
houden; om huwelijk en ouderlijke macht
niet te verzwakken; om de openbare onzede
lijkheid te bestrijden, bevestigt ongetwijfeld
die opvatting.
Maar dat neemt toch niet weg, dat het
R. K. ontwerp-program, juist door die tot
heden niet gebruikelijke woordkeus, ietwat
hun aandeel in de verplichtingen, welke de
Ziektewet op zou leggen. Voor zoover de
voorziening bij ziekte voor arbeiders onvol
doende geacht moet worden, is dit uitsluitend
te wijten aan het feit, dat die arbeiders
zélf in verzuim zijn.
2e. Ziekterisico voor de arbeiders en het
risico van ziekengeldbetaling voor den werk
gever zijn twee volkomen ongelijksoortige
risico's.
3e. Het risico van ziekengeldbetaling is voor
den werkgever in het algemeen géén object
van verzekering. Verzekeringsdwang ten aan
zien daarvan beteekent het leggen van over
bodige improductieve lasten op het bedrijf
en is daarom niet te aanvaarden. Volkomen
vrijheid dient voor den werkgever geschapen
te worden, het geldrisico, als tot nu toe, zelf
te dragen.
4e. Aan het in de wet neergelegde beginsel
van paritetisch dragen der kosten, behoort
een uitvoering gegeven te worden, welke dat
meer apart staat dan bij vorige gelegenheden beginsel niet tot een wassen n(Lus maalct.
wel het geval was.
Door de invoering der Evenredige Ver
tegenwoordiging is natuurlijk in den ouden
toestand vanzelf een ingrijpende wijziging
ontstaan. Vóór 1918 placht men voor de
stembus tot overeenstemming te komen, om
trent den hoofdinhoud van de stembuspro
grams. Verkregen de partijen, die op zulk
een min of meer gemeenschappelijk program
opgetrokken waren, bij de stembus de meer
derheid, dan wist men vooruit vrijwel wat
er, na die stembus te gebeuren stond. Dat
gemeenschappelijk optreden behoort tot het
verleden. Ieder ordent zijn eigen slagorden,
ieder trekt onder eigen vaandel op en wacht
dan maar tot de kruitdampen opgetrokken is
om te zien wat er gebeuren gaat. Of, om
het anders te zeggen, voorheen oefenden de
kiezerseen zekeren invloed uit op de vraag
of er, na de stembus, met andere partijen
zou worden saamgewerkt en, zoo ja, met
welke. Thans spreken de kiezers daarover
niet of in veel geringer mate mee. Het zijn
de gekozenen der partij, die straks geroepen
worden op dit punt, vrijwel zelfstandig, een
beslissing te nemén.
In hoeverre die nieuwe toestand beter of
slechter is dan vroeger, daarover Is mee-
ningsverschil toelaatbaar, maar welke mee
ning men ook toegedaan is, het feit der ver
andering blijft. Het ligt in den aard der E.V.
zelf, dat de partijen bij de stembus in isole
ment, d.i. zelfstandig optreden; dat vooraf
gaand overleg tusschen partijen in het land
al minder plaats zal grijpen; dat de gekozen
Kamerfractie straks geheel zelfstandig voor
beslissingen van dezen aard komt te staan.
Toch behoeft de toestand er niet toe te
leiden, dat de kiezers van eiken invloed op
den gang van zaken verstoken blijven. Zoo
Het afhouden der halve premie door den
werkgever van den werknemer, is zuivere
theorie en is, althans voor de groote massa
der middenstanders-werkgevers, practisch
onmogelijk vol te houden. Premieverrekening
tusschen werkgever en werknemer is derhalve
niet te aanvaarden als een ernstig bedoelde
poging om de arbeiders de helft van de
ziekteverzekering te laten betalen. Een betere
oplossing is te vinden, door aan ieder van de
beide parijen de zorg voor een deel van den
in de wet genoemden termijn van 26 weken
toe te wijzen.
Maatregelen tegen flesschentrekkerij
De heer R. J. Koopmeinders, directeur van
het bureau der Rotterdamsche Midden-
standsvereeniging „Handel en Nijverheid", zal
een rapport uitbrengen over„De strafbedrei
ging tegen den flesschentrekker".
Aan dit rapport is het volgende ontleend:
Er bestaat seen grootere belemmering voor
het instandhouden van den reëelen klein
handel dan oneerlijke concurrentie. Hij wordt
erdoor kapot gemaakt.
Van haar ontstaan af heeft dan ook de
middenstandsorganisatie geijverd voor het
verkrijgen eener strafbepaling als middel om
dien kanker van den reëelen handel te kun
nen beteugelen.
Na ongeveer 17 jaren van onafgebroken
werken en streven, waarbij mr. p. j, m. Aal-
bese aan de spits stond, is dit doel eindelijk
in 1915 bereikt. Door de toevoeging van art.
328bis aan het Wetboek van Strafrecht was
voor den middenstand het middel aanwezig,
waarmede de oneerlijke concurrentie belang
rijk kon worden beteugeld.
Dat is nu ongeveer 13 jaren geleden. En
heeft onze Deputatenvergadering van 1922weike resultaten heeft onderwerpelijke straf-
en dit werd gehandhaafd in 1925 wel
degelijk hare wenschen omtrent saamwer
king met andere partijen kenbaar gemaakt.
bepaling in den loop van die jaren gebracht?
Juist in die jaren heeft de oneerlijke con
currentie een omvang gekregen, zóó, dat rij
Zoowel bij de besprekingen over de Ka- den eerlijken handel ernstig bedreigt en hem
binetsformatie van 1922, als bü die van 1925, ajs bet ware dwingt mede te gaan doen aan
is met de wenschen der Deputatenvergade- j be(. bedriegen en misleiden van het koopend
ring rekening gehouden. De A. R. kiezerspUbiiek
hebben zich vooraf uitgesproken over een
saamgaan der rechtsche partijen en de Ka
merfractie heeft in den geest van die uit
spraak gehandeld.
Het cadeaustelsel, de z.g.n. uitverkoopen,
de reclame, een en ander in duizend variaties,
dit alles berust voor een beduidend deel op
misleiding van het publiek, en is tot nadeel
Of wij thans hetzelfde kunnen doen als in van den eerlijken handel.
1922 en 1925, is nog een open vraag. De
toestand is voor ons wel ietwat gewijzigd.
Wij hebben alles gedaan om die saamwer
king te behouden. Dat zü verbroken werd,
is niet onze schuld. Wij zijn te allen tijde
bereid een hernieuwing ervan ernstig onder
het oog te zien, doch de eerste stap kan
bezwaarlijk door ons gedaan worden; we
Het wapen, dat ons in de handen is gedrukt
is den vorm van art, 326a W0tbvan Straf
recht, moet ook gebruikt worden, anders is dit
doelloos en waardeloos.
Iedere winkelier is het aan zichzelf en aan
zijn standgenooten verplicht om van elk geval
van flekschentrekkerij, waarvan hij de dupe is
geworden, kennis te geven aan het hoofd
kunnen ons moeilijk opdringen aan hen, die van poiitje jn zijn gemeente. Het is vanzelf
van de verbreking der saamwerking oorzaak sprekend, dat dit niet altijd tot vervolging
aanleiding zal en kan geven.
Dienen dezen daarover een klacht in bij den
Officier van Justitie, b.v. op grond van be-
leediging, smaad of laster, en wegens on
kundigheid in dit opzicht van vele besturen
van organisaties zou dat geen wonder zijn
dan moet wettig en overtuigend bewezen
min uit afgeleid. Immers wil het program worden wat men openlijk beweert, alsmede
waren
Maar juist daarom is ons oor wel gespitst
op wat anderen zeggen, en daarom ook heb
ben we het R.K. program eens bekeken met
het oog op het herstel dier samenwerking.
Het program zelf zegt er niets van.
Vaardige exegeten hebben het er niette-
dat de putlicatie geschiedde in het alge
meen belang of ter noodzakelijke zelfver
dediging.
vasthouden aan het parlementair-constitu-
tioneele stelsel. Dat sluit ook in het hebben
van parlementaire Kabinetten, die hier te
lande alleen te vormen zijn op den grond
slag van saamwerking van partijen. Daar
naast wil het handhaving en doorvoering
van de Christelijke beginselen in de Staat
kunde. En als men die twee nu saam-
neemt, dan komt men, zoo is de redeneering,
uit bij een saamgaan van de drie rechtsche
partijen.
Het is mogelijk, dat deze exegeten het bü j Fabl. stork te Hehgelo heeft zich tusschen
het rechte eind hebben. Maar wij zün vaphet hoofdbestuur en het afd.-bestuur van
meening, dat over zulke gewichtige aange- >>st. Lambertus", den R.K. Textielarbeiders-
legenheden, indien men althans ook den bond> over uitkeering der stungelden een
In zake ..et conflict bij de Kon. Weefg.
kiezers gelegenheid wil schenken hunne in
zichten kenbaar te maken, duidelijker taal
behoort te worden gesproken, dan waarmee
sommige uitleggers van den tekst van het
meeningsverschil voorgedaan, dat tot schor
sing van het afd.-bestuur en tot in beslag
neming van het als steungeld gevoteerde be
drag van 1500. heeft geleid. Dit bedrag is
R. K. stembusprogram zich hebben tevreden inmiddels jn de bondskas teruggestort,
gesteld. De afd. stelde zich op het standpunt, dat
We bedoelen daarmee niet te zeggen, j het hier 'n uitsluiting betrof, die wel degelijk
dat het program zelf de meest geschikte haar leden in aanmerking deed komen voor
plaats is om zulke mededeelingen of be- uitkeering uit de weerstandskas. Het hoofd
schouwingen onder de aandacht der kiezers
te brengen. Dat deden wü zelf ook niet. Wij
gaven in 1922 onze meening in een reso-
luitie van de Deputatenvergadering, nadat
het stembusprogram zelf was vastgesteld,
doen op velerlei andere wijze. Maar meer
Men kan dat zoo doen en men kan het
duidelijkheid op dit punt moet geen overtol
lige weelde geacht worden.
De inhoud van het program omvat veel.
Meer dan in een 4-jarige periode naar alle
waarschünlijkheid kan worden tot stand
gebracht. Tenzij de omstandigheden buiten
gewoon gunstig mochten zün.
Onder dat vele is heel wat, dat, zü het in
andere omschrijving, vermoedelijk ook op
bestuur bestreed dit standpunt en wenschte
uitkeering uit de werkloosheidskas.
Waar het voor verschillende arbeiders een
verschil maakt van vier tot zelfs over de tien
gulden per week, daar men uit de weer
standskas een kindertoeslag uitkeert van
1.50 per kind, welken toeslag de werk-
loozenkas niet kent, wenschte het afd.-be
stuur den uitgesloten arbeiders uit de bonds
kas een aanvulling te geven tot een bedrag,
waarop volgens haar standpunt hare leden
recht hebben. Hierop heeft het hoofdbestuur
bovenomschreven stappen gedaan. Het afd.-
bestuur overweegt sterk de zaak bü den kan
tonrechter aanhangig te maken, teneinde een
gerechtelüke uitspraak uit te lokken.
EEN DER UITBREKERS GEARRESTEERD
HU vertelt, hoe de ontvluchting heeft plaats
gehad
Het onderzoek in verband met de ont
snapping der vier gevangenen uit de straf
gevangenis te Scheveningen wordt üverig
voortgezet. De proeven welke in de zieken
zaal van de strafgevangenis zijn genomen,
hebben aangetoond, dat de tralies in een
betrekkelijk korten tüd konden worden door
gezaagd, mits men goed materiaal gebruikt.
Echter maakt het dan een vrij groot ge-
druisch, dat büna niet onopgemerkt geble
ven zou kunnen zün.
Een factor, welke echter ook in rekening
gebracht moet worden is, dat het in den
nacht van de ontvluchting zeer onstuimig
I weer is geweest. Het is niet onmogelijk, dat
het geloei van den wind en het gekletter
van den regen de gevangenen goed geholpen
hebben bij hun poging, om te ontvluchten.
Echter vindt bij de politie al meer en
meer veld de meening, dat een der bewakers
betrokken moet zün geweest.
Het onderzoek wordt dan ook in die rich
ting voortgezet. Ook werd nog de aandacht
der politie gevestigd op het feit, dat een
20-tal losse werklieden dezer dagen aan de
bijzondere strafgevangenis werkzaam zün
geweest, als timmerlieden, stucadoors, enz.
De directeur wilde voor dit werk z.g. vaste
werklieden hebben, maar om bezuinigings
redenen zond men door tusschenkomst van
de arbeidsbeurs losse werklieden.
Ook in deze richting stelt de politie een
onderzoek in.
Een der vier uit de Byzondere Strafge
vangenis te Scheveningen uitgebroken ge
vangenen, de Belg J. Gendens, is gisteren
avond te Voorschoten gearresteerd.
Omtrent deze arrestatie wordt uit Leiden
aan de „Msb." nog het volgende gemeld:
Omstreeks 6 uur ontdekte de landbouwer
v. d. K., wonende aan den Leidschen weg te
Voorschoten tusschen de Vink en de Zilverfa-
briek, dat een onbekend persoon in zijn hooi
berg was. Hij was gekleed in een bruine
broek en kiel. Aangezien deze niet een van de
gewone bekende zwervers was, liet hü oogen-
blikkelijk de politie waarschuwen en zond
per fiets een jongen naar den chef-gemeente-
veldwachter v. d Meer, die in het Vernedepark
woont. Deze vermoedde dadelijk, dat het een
van de ontsnapte gevangenen was en ver
zocht den jongen even door te rijden naar
zijn veldwachter Hilgersen, die aan het an
dere eind van het dorp woont en dezen mede
te deelen, dat hü zoo gauw mogelijk naar de
richting Leiden moest rijden. Beide veldwach
ters begaven zich toen per rijwiel naar de
boerderü van v. d. K. Op weg daarheen
kwam deze hen reeds tegemoet en deelde den
veldwachters mede, dat de man plotseling de
vlucht genomen had, den Leidschen straatweg
over, vervolgens over eenige slooten was ge
sprongen en zich thans in den Boschhuizer-
polder bevond.
De chef-veldwachter telefoneerde toen naar
de Leidsche marechaussee te Wassenaar,
stelde hen van zijn vermoeden in kennis en
verzocht om assistentie en langs de spooriü'n
naar Voorschoten te komen. Hij zelf en de
andere veldwachter hielden toen een wakend
oog op den vluchteling, dien zü uit de verte
in de gaten hielden.
Toen na tien minuten de chef-veldwachter
bemerkte, dat politie en marechaussee langs
de spoorlijn waren aangekomen, vond hij het
oogenblik gekomen om den Boschhuizerpolder
in te gaan, teneinde te trachten zich van den
vluchteling meester te maken.
De veldwachter Hilgersen bleef op den
straatweg, teneinde zoodoende te beletten,
dat de ontsnapte gevangene daarlangs zou
kunnen ontvluchten.
Toen de chef-veldwachter zich overtuigd
had, dat het breede terrein voldoende was
afgezet, had hij ook tevens de zekerheid, dat
ontkomen niet meer mogelijk was, omdat dit
alleen kon geschieden over een vrij breed
water, de Boschhuizerwetering.
Hij zag daar aan den kant den vluchteling
verborgen in het riet. Op korten afstand van
hem gekomen, haalde hü zijn revolver voor
den dag, sommeerde hem op te staan en zün
zakken leeg te halen, waaraan onmiddellük
werd voldaan. Slechts een paar ansichtskaar-
ten en eenig scheergereedschap kwamen
voor den dag.
Inmiddels waren ook de veldwachter Hil
gersen en eenige burgers nader gekomen, om
zoo noodig assistentie te verleenen.
Gevraagd wie hij was, zeide hij dadelük te
zijn Jo Gendens en uit de gevangenis te zijn
ontsnapt. Hü voegde eraan toe, dat hij zonder
verzet zou meegaan en verzocht niet te wor
den geboeid.
De politie voldeed hieraan.
Op den Straatweg gekomen trof men daar
een particulieren auto van den heer Slager
uit Breda, aan wien werd verzocht rijn auto
voor het overbrengen van den arrestant be
schikbaar te willen stellen, waaraan deze
dadelijk voldeed.
Op het politiebureau te Voorschoten aan
gekomen, bleek, dat de gevangene uitgeput
v/as van honger. Wel had hü nog brood uit de
gevangenis meegenomen, doch gisteren was
hii zonder eten geweest.
Nadat hem brood en melk was verschaft
en hü een sigaartje had opgestoken, kwam
hij weer op zijn gemak. Inmiddels was van
Voorschoten uit, de commissaris van politie
van de afd. C. te 's-Gravenhage, de heer
Kramers, gewaarschuwd, die ongeveer een
uur later den gearresteerde met den politie
auto uit den Haag liet afhalen en naar Sche
veningen liet overbrengen.
Op het politiebureau te Voorschoten heeft
G. nog verschillende büzonderheden meege
deeld over de ontvluchting. Hü verklaarde,
dat de tralies op vier plaatsen waren door
gezaagd en dat hij eigenlijk in de cel had
mopten achterblijven.
Zijn mede-gevangenen zijn vermoedeliik
van buiten geholpen aan kleeren en geld. Hij
was zonder geld en kleeren en had gehoopt
door hen te worden geholpen. Dit is niet ge
beurd, want reeds kort nadat ze uit de ge
vangenis ontsnapt waren, is hij zijn mede
gevangenen kwijt geraakt. Nadat de tralies
waren doorgezaagd zijn ze boven naar het
dak geklommen en met behulp van vier aan
elkaar geknoopte lakens hebben ze zich naar
beneden laten zakken op een lageren muur
van ongeveer 6 M. hoogte. Daar vandaan
hebben ze zich laten afzakken en zijn toen
buiten de gevangenis gekomen. Dit was, zeide
hii. een zeer moeilijke onderneming.
Nadat hij zijn makkers was kwijt geraakt,
is hij den geheelen nacht in de duinen blüven
rondzwerven en heeft hü zich overdag in de
bosschen verscholen, waar hij veel van de
stortregens te verduren heeft gehad.
Woensdagavond toen de duisternis was ge
vallen. heeft hij zijn tocht voortgezet en is
toen op den straatweg terecht gekomen. Hij
wilde zich naar België begeven. Hij zag echter
dat hij den verkeerden weg was in geslagen
naar Haarlem en is toen teruggegaan. Ter
hoogte van de woning van den landbouwer
v. d. K. gekomen, kon hij door vermoeienis
niet verder en heeft hij daar 'n schuilplaats
gezocht in den hooiberg. Daar heeft hij zich
gisteren den geheelen dag schuil gehouden
met de bedoeling, als het weer donker was
geworden, de richting naar Delft op te gaan.
De Kalverstraat te Amsterdam werd
Woensdagavond te ongeveer kwart over
negen in opschudding gebracht door het
vermoeden, dat inbrekers zich toegang had
den verschaft tot den juwelierswinkel van
den heer Willem J. J. van Pampus, Kalver
straat 117. De symptomen waren inderdaad
verdacht, zoo vertelt de „Tel." Het rolluik
was niet gesloten en ten deele opgeschoven,
terwül op de derde verdieping licht brand
de. De politie werd gewaarschuwd en van
wege het bureau Singel werden in allerijl
maatregelen genomen. Een agent en een
rechercheur werden voor de deur geplaatst,
terwül aan de Rokinzü'de eenige politiebe
ambten over een hek klommen en ook op de
daken een onderzoek werd ingesteld. Onder
het publiek werd reeds gemompeld, dat de
vier ontsnapten uit de strafgevangenis te
Scheveningen een nieuw misdrijf uitvoerden.
Het bleek, dat de heer Van Pampus even
te voren was weggegaan. In allerül werd
iemand naar het station gezonden en aan
den trein naar het Gooi, waar hü woonach
tig is, werd zün naam afgeroepen. Het re
sultaat was uitnemend: de heer Van Pam
pus werd gevonden en ging ijlings terug
naar zün zaak.
Het was echter kwart 'voor elf, toen de
ontknooping kwam. Toen kwam een heer
naar beneden en liep regelrecht in de armen
der politie. Dit was de persoon, die op de
derde etage woonde en niets had kunnen
vermoeden van de listen en lagen, die hem,
als verdachten inbreker gelegd waren. Het
bleek, dat hü bezig was te verhuizen, daar
de heer Van Pampus zelf boven de zaak
gaat wonen. .Zoo kwam alles terecht en heeft
de politie van het bureau Singel laten zien,
dat er met haar niet te spotten valt. De af
sluiting was om zoo te zeggen hermetisch
geweest en als de vier „linke" jongens uit
Scheveningen daar aan het opereeren waren
geweest, gewis, zij zouden nu reeds weer in
de strafgevangenis aan de zeekust opgebor
gen zün.
Door den lagen waterstand op Rün en
Lek heeft zich het scheepvaartverkeer van
die rivieren grootendeels naar de Waal
verplaatst. De scheepvaart daar ondervindt
geen anderen last, dan dat de aanlegplaatsen
niet alle even gemakkelü'k te bereiken zün.
Te Amsterdam zijn uit een zeiljacht liggen
de aan de Koenenkade ontvreemd een
schippersjumper, een schemerlamp, 'n hang
lamp, een machesterbroek, drie cocosmat-
ten, een theelichtje, een ratelomslagboor, een
tweeschijfsblok, een scheerdoos met inhoud
en een fokzeil (gezamenlüke waarde 35).
Uit een ander zeiljacht, liggende aan die
kade, werden vijf kussens, twee schoottouwen
een primusbrander, een waterketel, een
gummicape en eenig timmergereedschap
(waarde 25) gestolen.
Te Rotterdam ging de 70-jarige kantoor-
looper, P. J. v. d. H., voor de firma B. en
Zoon van den Schiedamschen Dük op het
vrachtgoederenkantoor van het Station D.P.
geld betalen. Hij moest ruim 103 gulden terug
ontvangen en bemerkte, toen hij het geld
natelde, dat hij een dubeltje te weinig had
ontvangen.
Daarom ging hij naar het loket terug en
legde zijn beurs even naast zich. Toen hij het
ding weer wilde opnemen, bleek het verdwe
nen.
De politie werd gewaarschuwd. Deze, we
tende dat er voornamelük loopjongens op dit
kantoor komen, zond eenige rechercheurs
naar verschillende kantoren, waarover deze
jongens werkzaam zijn.
Bij het kantoor van een firma in de W.
van Haemstedestraat werd de 15-jarige T.A.
B. aangehouden. De jongen ontkende iets van
den diefstal af te weten, doch bleek bü fouil
leering de bewuste beurs bij rich te hebben.
Al 't geld zat er nog in, behalve een dub
beltje, dat de knaap aan een vriendje had
cadeau gedaan.
Te 's Gravenhage is op de Hooftskade een
84-jarige doove man tegen een transportrij
wiel aangeloopen. De oude man bekwam ver
schillende ernstige kwetsuren en werd in
zorgwekkenden toestand naar het ziekenhuis
overgebracht.
was de heer R. met een pakje bankbiljetten,
welke hij van de Nederlandsche Bank had ge
haald, naar het oude postkantoor aan de
Blaak gegaan en vandaar had hü zich naar
een bankinstelling in de binnenstad begeven.
Toen hü daar in de rij stond te wachten be
merkte hij dat hij zijn pakje bankbiljetten bü
het loket op het postkantoor had Taten lig
gen. Onmiddellijk keerde de heer R. terug,
maar het pakje was verdwenen. Er werd aan
gifte gedaan; de heer R. ging naar huis en
daar verraste de dienstbode hem met de
vraag: „Meneer, hebt u op het postkantoor 'n
pakje verloren?" Op de vraag van den heer
R. hbe het meisje dat wist, antwoordde zij,
dat de politie zoo juist hal opgebeld; het
pakje lag op het postkantoor. Daar bleek
later dat een oud vrouwtje 't pakje aan den
ambtenaar had gegeven.
Tijdens afwezigheid der bewoners hadden
twee inbrekers zich toegang verschaft tot
een woning in de Johannes Verhulststraat.
Het lot was hun echter niet gunstig; de po
litie had de inbraak in de gaten gekregen en
slaagde er in een der inbrekers, een 28-jarig
man, te betrappen en te arresteeren; zün
makker wist te ontkomen. Wat er vermist
wordt, viel niet precies vast te stellen.
Te Hoensbroek is de heer L. Custers, het
vijfde slachtoffer van de vliegramp te Heer
len, begraven. Er was een buitengewone be
langstelling van de züde der bevolking. Na
de H. Mis van Requiem had de teraardebe
stelling plaats. Bü de groeve werd het woord
gevoerd door den voorzitter van de R. K.
Slagersvereeniging van den kring Brunssum-
Hoensbroek. Een familielid dankte voor de
betoonde belangstelling.
Te Weert is brand ontstaan in de kapitale
boerderij van den heer Chr. Haanen.
Een stier, twee vaarzen en een vijftal var
kens kwamen in de vlammen om.
Het huis bleef gespaard; de geheele schuur
met den daarin geborgen oogst, landbouw-
machinerieën, en akkergereedschap, werd
een prooi der vlammen.
De brandweer kon geen dienst doen, we
gens gebrek aan water.
De verbrande goederen zijn gedeelte'
verzekerd.
De oorzaak is onbekend.
De beide woningcomplexen van de woning-
bouwvereeniging „Beter Wonen" te Apel
doorn, het eerste nabü den Oud-Beekberger-
weg in bod staande op 581.700 en het twee
de aan den Asselschenweg gelegen en in bod
staande op 490.500 zijn in de tweede veiling
verkocht (199 woningen) voor 637.000 en (94
woningen)voor 618.500 te zamen f 1.255.500
aan de bouwvereeniging „De Goede Woning."
Dezer dagen heeft de politie te Leiden in
de Oude Vest, aldaar, met behulp van een
sleepdreg van de gemeente-politieboot te
Warmond gedregd naar het 2 K-jarig kindje,
dat sinds eenige dagen te Leiden wordt ver
mist.
Het kindje werd echter niet gevonden.
Wel werden opgehaald vier ijzeren ledi
kanten, drie kinderwiegen, zes rüwielen, een
groote partü beddegoed en tal van andere
voorwerpen.
De politie was zelf verbaasd over dit resul
taat.
Te Rotterdam heeft de effectenhandelaar
J. R. van den Westersingel aldaar aangifte
gedaan op het politiebureau aan dé Groote
Paauwensteeg, dat hij een pakje inhoudende
22.000 aan effecten had verloren. De heer
R. was de Blaak langs gefietst, de Soetensteeg
door en door de verkeersdrukte had hij weinig
acht geslagen op het pakje dat aan zijn stuur
hing. Op het Calandplein echter bemerkte hü
plotseling tot rijn schrik, dat het pakje weg
was.
Den volgenden dag kreeg de Heer R. be
richt, dat zekere Roye uit de Gouvemestraat
het pakje met zijn kostbaren inhoud, had
gevonden.
Dit is de tweede keer, zoo vertelt de N.R.
Ort. dat de heer R. een belangrijk bedrag
verliest en het terug krijgt. Voor den oorlog
Twee kinderen gestikt
De twee zoontjes van schipper J. Teerd-
stra te Schiermonnikoog, die sedert Woens
dag vermist werden, zijn dood in een zand
kuil gevonden. Bbjkbaar hadden zü een die
pen kuil in het duin gegraven en zijn zij
zoo bedolven.
Woensdagmiddag om 2 uur waren de jon
gens, zoo meldt de „Tel." nog, van huis ge
gaan en niet meer teruggekeerd. Wel was de
hond, die hun vergezeld had, thuisgekomen,
zoodat reeds aanstonds vermoed werd dat
de kinderen een ongeluk gekregen hadden.
Vrijwel de geheele bevolking van het eiland
trok er 's avonds en 's nachts op uit om hen
te zoeken. Men slaagde er evenwel niet in de
jongens te vinden. Nadat ook den geheelen
nacht van Woensdag op Donderdag nog ge
zocht was zonder resultaat, besloot de bur
gemeester telefonisch een politiehond van
den vasten wal te laten komen.
Donderdagmiddag echter trokken twee
leeraren van de Zeevaartschool er nogmaals
op uit. Zij beklommen het Witduin en ont
dekten daar een gat, dat klaarblükehjk nog
voor kort was gegraven. Met een stsk stiet-
ten zü op een hard voorwerp, dat bü nader
onderzoek een klomp bleek te zün. Spoedig
nu kwam ook een voetje bloot. Men deed de
vreeselijke ontdekking dat de kleinen hier
hun graf hadden gevonden. In tegenwoordig
heid van politie en geneesheeren werden de
beide lijkjes daarop opgegraven. Vastgesteld
werd dat de kinderen door verstikking ge
storven waren. Vermoedelijk zijn zü bij het
spelen onder het zand bedolven geraakt. De
verslagenheid op het eiland is algemeen. De
kinderen waren 8 en 10 jaar oud.
TUINB OU WVEILINGEN
NIJMEGEN, 22 Aug. (Nijineegsche veiling). Potplan"*
ten. Tradescantia 310 c», primula 1026 c., asp. plumo-
sus 810 c., asp. sprengeri 47 c., coleus 10 c„ varens
611 c., gloxinia 1011 c., bladbegonia 14 c., fuchsia
59 c., Paul Crampel 12 c., bouvardia 2934 c., cactus
1327 c., peltatum 17 c., sedums 56 c., polypodium 51
c. per stuk.
AMSTERDAM, 23 Aug. Aardappelen. (Bericht van
Jac. Knoop.) Zeeuwsche bonten f 44/25, id. blauwen
f 3*754/ id. bl. Eigenheimers f 33.25, id. Eigenheimers
f 2.602.80 per hl IJpolder Eigenheimers f 4.405,
id. blauwe Eigenheimers f 5.506, id. Eigenheimer poters
f 23/ id. roodbonten f 6.507, Langedijker muizen f 6
7, Noord-Holl. Eigenheimers f 4.50—5, id. blauwe id.
f 5-5o6, Rijper muizen f 66.50, Anna Paulowna Zand*
f 57/ id. drielingen f 3.504/ Hillegommer zandaardapep-
len f 56, id. drielingen f 3.504 per 100 kg.
ENKHUIZEN, 22 Aug. Aardappelen. Men besteedde
heden blauwe f 2.302.35, ideaal f 2.05, kleine blauwe
f 1.202.35, alles per baal (50 kg).
DELFT, 23 Aug. Boter. Aanvoer 117/8 v. en 12/16 v.#
te zamen 2460 kg. Prijs
GOUDA, 23 Aug. Kaas. Ter markt waren 309 partijen*
Prijzen f4854, rijksmerk ie s. f5560, 2e s. f5054,
Zware f 60. Handel matig.
HOORN, 23 Aug. Kaas. Aangevoerd 19 stapels fabrieks-
kaas f 53 17 st. boerenkaas f 54 2e st. boerenkacommissie
f 5414, 10 st. fabriek commissie f5414, tdtaal 39.628
Handel vlug.
VISSCHERIJ
ENHUIZEN, 22 Aug. Heden kwamen de eerste 20 vaar*
tuigen binnen met 240 pond hoekbot. 3000 pond garnalen,
100 pond aal, benevens kleine partijen binnenschol. De bot
gold f 22.65 per 50 kg, de aal 4654 ct. per pond. Van gar
nalen nog geen marktprijs.
IJMUIDEN, 22 Aug. Heden kwamen van de treilvis*
scherij hier aan den afslag de stoomtreilers IjM. 143 "(Bal-
der) met f 3674 IJM. 7 (M. R. Ommering) met f 4402
IJM. 184 (Plutos) met f 3122 IjM. 6 (Polaris) met f4151
IJM. 39 (Schoorl) met f 3202 IJM. 23 (Alcmaria) met
f 2395 IJM. 47 (Tubantia) met f 2138 ITM. 121 (Louisa)
met f2576; IJM. 56 (Groningen) met f2654; IJM* 57
(Friesland) met f4148; IJM. 135 (Begonia) met f1694:
IJM. 316 (Gerard) met f 2090 IJM. 157 (Maria van Hat-
tum) met f2448 en IJM. 106 (Reiger) met f2277 aan be
somming.
IJMUIDEN, 22 Aug. Van de haringvisscherij liepen
heden luer binnen de loggers KW 62 (Concordia Constans)
en IJM 406 (Marten Bernardus II) met een vangst van
resp. 16 en 24 last pekelharing. Een gedeelte van de lading
f 86 werd reeds geveild met een opbrengst van
