Kerk en School
COMFORT!
JOH. SWAALF
UIT DEN OMTREK
CHEQUE.KOERSEN
KRUISSTR. 11 - HAARLEM
VIERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
MAANDAG 27 AUGUSTUS 1928
BLADZIJDE 1
Het gouden jubileum der St. Gregorius Vereeniging
HEEMSTEDE
De 14e Diocesane Litur
gische dag te Hoorn
GEMENGD NIEUWS
Ernstige botsingen op den
Biltschen Straatweg
De geloofsverkondiging
op de Molukken
Een kostbare buit
Door den drijfriem gegrepen
BLOEMENDAAL
VRAGENBUS
DE SPAARNEBANK
Haarlem - Amsterdam
nog grooter comfort bij het rijden is
verkregen door zwaardere banden, dieper,
langer frame en nieuw ontworpen zelf-schok-
brekende veeren. Door het aanbrengen van ko-
geldruklagers aan het stuurmechanisme, door het
indirect verlichte instrumentenbord en de vier-
wielremmen is de bestuurbaarheid nog ge
makkelijker geworden, dan zij reeds was.
COMFORT in alle opzichten, vereenigd met de
voortreffelij kste mechanische eigenschappen, zie
daar wat men in geen andere auto dan de Chevrolet
aantreft, zelfs niet in belangrijk duurdere wagens.
NIEUWE KENMERKEN
Langere wielbasis, hoogere, smallere radiateur, nieuwe
Fishercarosserie, zuigers van Invar-aluminium,
carterventilator en bakelite-nokastandwielen.
De Ned. Kerkmuziekweek te Utrecht
Het gouden feest der Ned. St. Gregorius-
vereeniging werd gisterenavond geopend met
een plechtig Lof in de Kathedrale Kerk, ge
celebreerd door den Hoogeerw. heer J. B. A.
Batenburg, plebaan der Kathedrale Kerk te
Utrecht. Assistentie verleenden kap. A. G.
Smit, als diaken en rector H. B. Lauwaert,
als subdiaken.
De kerk was goed gevuld. De gezangen van
het Lof werden uitgevoerd door het koor van
de Utrechtsche Kathedrale Kerk, onder lei
ding vai» den heer Joh. Winnubst. Het vol
gende programma werd uitgevoerd: Ave Ma
ria, van Mgr. J. A. S. van Schaik; Adoro Te,
van Ph. Loots; O. beatum Virum, van A.
van der Linden; Magnificat, van Jos. Vran-
ken; Sub tuum (Gregoriaansch)Paree Do-
mine, van A. van der Linden; Tantum Er
go, van Ant. van Schaik. Na het Lof werd
gezongen: „Wees gegroet, o Sterre", van Win
nubst, alles voor 4-stemming mannenkoor.
Blijkbaar had men voor dezen avond de
veteranen van den kerkmuziekstijl In ons
land, sinds de herleving, willen opgraven.
Composities als die van A. v. d. Linden,
klonken voor onze ooren wel erg archaisch
en theatraal. Het muzikaalst waren de com
posities van beide Van Schaiks. Zelfs het
oude Tantum Ergo van Ant. van Schaik, den
vader van Mgr. J. A. S. van Schaik, heeft
een aantrekkelijke bezieling. Toch viel in dit
programma wel bijzonder het pure Gregori-
aansche „Sub tuum" op: als een echte ster
tusschen de vonken van vuurwerk. Toege
geven, dat de vergelijking onbillijk is.
Het koor van de Kathedraal maakte van
dit programma, wat er van te maken was.
Maar een bijzonder fraai begin was 't niet.
Na het Lof had in het gebouw van K. en
W. de begroetingsavond plaats.
De gezellig aangekleede zaal was weder ge
heel gevuld. Er heerschte heel den avond een
gezellige stemming. Aanwezig waren van het
hoofdbestuur der St. Gregoriusvereeniging
Pastoor Th. M. Beukers, voorzitter; dr. H.
Vroom, secretaris; A. Hansen en H. Vullings.
Verder was o.a. aanwezig het eere-lid en
oud-voorzitter Pastoor W. P. H. Jansen, als
mede Pater Plum van de Orde der Servieten
te Brussel en rector Brassel, uit Aken.
De avond werd geopend met een .korte
toespraak van Pastoor Beukers, die de aan
wezigen verwelkomde en de beste wenschen
voor het welslagen van de Kerkmuziekweek
uitsprak. Spr. las een schrijven voor, waarin
de minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen meedeelt, verhinderd te zijn de
Kerkmuziekweek mee te maken. Z.Exc. deelt
echter mede, dat hij dr. J. P. Fockema An-
dreae, burgemeester van Utrecht en voor
zitter der adviescommissie ter bevordering
van toonkunst, opdracht gegeven had hem
op de feestvergadering van 30 Augustus a.s.
te vertegenwoordigen. Tevens was een tele
gram ingekomen van den minister van On
derwijs, waarin Zijné Exc. de beste wenschen
uitspreekt voor het welslagen van het con
gres.
De avond werd venier door muziek en
zang opgeluisterd.
Hedenmorgen droeg de Zeereerw. heer
Th. M. Beukers, pastoor te Lelden, voor
zitter der Nederlandsche St Gregorius
vereeniging, te half 10 een plechtige Hoog
mis op in de Kathedraal, geassisteerd door
kapelaan Veldbrugge en Kapelaan Smit.
Tijdens deze Hoogmis wend uitsluitend Gre
goriaansch gezongen en wél door een koor,
gevormd uit den Twentschen Bond, onder
leiding van pastoor J. J. Scheepers uit Oot-
marsum.
Organist in het priesterkoor ter begelei
ding van het Gregoriaansch was de heer
M. Bakker. Organist van het groot-orgri
de heer J. Smit.
KERKELIJKE MUZIKALE ACTIE
Prof. J. C. W. van de Wiel, leeraar aan het
seminarie „Hageveld" te Heemstede, hield
hedenmorgen de eerste voordracht en wel over
kerkelijke muzikale actie.
Spr. zette eerst de actie-princlpen van de
Nederlandsche St. Gregoriusvereeniging uit
een, zooals die vervat zijn in 't Motu Proprio
van Z. H. Pius X van 22 Nov. 1903. Als we het
principe als uitgangspunt nemen en zóó be
hoort het toch, dan zullen we inzien, dat
er geen hooger beroep kan zijn op de uit
spraak eener krachtens Pauselijk bevel door
Episcopaat ingestelde Censoren-commissie.
Spr. stelde zich hierna de vraag of de St.
Gregorius-Vereeniging voldoet aan haar prin-
cipieele doelstreving, in 't bijzonder wat be
treft het richting en leiding geven aan de
kerkelijke muzikale beweging en actie. Ten
aanzien van dit punt meende spr. een schuld
bekentenis te moeten doen. Lange jaren was
spr. niet overtuigd van een leiding der St.
Gregorius-Vereenlglng. Nu echter staat spr.
er anders voor. Nu ziet hij in. dat het wijs be
leid fs geweest van het bestuur der St. Grego
rius-Vereeniging dat het in den moeilijken
tijd, dien we achter ons hebben, geen partij
gekozen heeft. Maar geen partij kiezen was
niet synoniem met geen leiding geven. Wat de
voormannen der St. Gregorius-Vereeniging
toen gedaan hebben, was het prikkelen tot
studie. En niet slechts moedigden zij aan, zij
gingen ook voor. Spr. brengt namens de heele
St. Gregorius-Vereeniging als docent hulde
aan de mannen, die in deze Sturm- und
Drangperiode met wijs beleid en groote voor
zichtigheid en ten koste van veel crltiek, ook
zelfs nog voortwerkend in onze dagen, richting
en leiding hebben gegeven aan de kerkelijk-
muzikale beweging en actie in Nederland, in
het bijzonder aan pastoor W. Jansen en mgr.
Van Schaik z.g.
Spr. brengt ook hulde aan den interdioce-
sanen promotor der kerkmuziek, dr. Caec.
Huigens O.F.M., die zoowel het wetenschap
pelijk als het actieprogram In elkaar zette en
met groote kracht, voorzichtigheid en rustige
zekerheid leidde.
Hierna wordt de tegenwoordige actie be
sproken.
In 1878 telde de Vereeniging 9 afdeelingen
en thansvolgens de Mei-afl. van het or
gaan 815, welk getal sindsdien nog aanmerke
lijk is gestegen, ongeacht de religieuze huizen,
die als niet-parochieele afdeelingen toetraden.
Nadat spr. verschillende nuttige wenken
•gegeven had, betreffende de actie, zette spr.
de beteekenis der kerkmuziekschool te Utrecht
uiteen.
Spr. bepleitte nog eens het werkdadig deel
nemen van het volk aan de kerkelijke hande
lingen in den geest van het Motu proprio.
Spr. brengt ten slotte hulde aan den K.R.O„
die de actie van de St. Gregorius-Vereeniging
zoo krachtig bevorderd heeft en die zoo breed
van opvatting is geweest om alles, wat de
kerkmuziek betreft, geheel ln handen te leg
gen van de St. Gregorius-Vereeniging.
Spr. besloot met de volgende wenschen ten
aanzien der toekomstige actie naar voren te
brengen.
In de eerste plaats is het volgens spr. hoogst
wenschelijk, dat er bü de grootst mogelijke
decentralisatie een centralisatie van admini-
stratieven arbeid plaats vindt. Herhaaldelijk
komt het voor, dat men niet weet, waarheen
zich te wenden. Er zou veel in goede banen
te leiden zijn, als alles kon uitgaan van een
centraal punt.
Vervolgens moet het oprichten van Koren
bonden op alle mogelijke wijzen bevorderd
worden en een dringend beroep dient te wor
den gedaan op de eerw. geestelijkheid. Deze
vorm van decentralisatie is uiterst gewenscht.
En ten slotte bevordere men zooveel maar
mogelijk is den volkszang volgens de princi-
pen van het Motu proprio.
De modalatie van het
Gregoriaansch
Pater dr. Elisius Bruning O.F.M. teHoog-
cruts (L.) sprak hierna over de modaliteit
van het Gregoriaansch.
Spr. begon met uiteen te zetten, dat de
meeste theoretici reeds 8 eeuwen lang elkaar
napraten en een theorie construeeren, waar
naar de verschillende stukken zich moeten
voegen, terwijl de ware methode toch juist 't
tegenovergestelde zal doen, n.l. uit de gegeven
melodieën de leer opbouwen.
De verschillende Gregoriaansche melodieën
leeren, volgens spr., over de modaliteit het
volgende:
Op de eerste plaats is de Gregoriaansche
modaliteit lang niet zoo' bepaald en aan één
melodie gebonden, als de traditioneele cijfers
voor elk stuk ons zouden doen gelooven.
Iedere koorzanger weet, dat verschillendeGre-
goriaansche stukken vaak 3, 4 verschillende
modie doorloopen, niet zoo zelden ook met
gebruikmaking van chromatische overgangen.
Er moest echter een norm zijn, om vast
te stellen, bij welk een modus een stuk
thuis hoorde. En daar bü de antiphonen de
slotnoot besliste, welke psalmtoon er op volg
de, lag het voor de hand, hetzelfde beginsel
ook voor de andere stukken aan te nemen.
Het moduscijfer voor een stuk wil dus vol
strekt niet zeggen, dat het heele stuk ln dien'
modus staat; doch enkel dat de laatste
kadens in den aangegeven modus eindigt.
De Gregoriaansche melodieën leeren vervol
gens, dat de Gregoriaansche modaliteit, in i
navolging van de oude Oostersche muziek,
op eiken trap van de natuurlijke diatonische
toonladder een systeem, een modus bouwt.
En ten slotte leeren die melodieën, dat 't
eigenlüke organisme van eiken modus geheel
berust op de tetrachordenleer der oude Grie
ken, wat weer met zich brengt twee hoofd
tonen: een grondtoon en een andere, die
bewegingsmiddelpunt ls, ongeveer zooiets als
de dominant van onze moderne terminologie.
dering van kampong Warenie, waar reeds t
werkzaamheden zijn begonnen en het gebied
van den Boven Digoel, aangezien de missie
daar reeds werkt of voorbereidingen treft
voor en door zending en missie te overwegen
overeenkomst, welke de regeering gaarne tot
stand ziet komen. Overigens is de rest van
Nieuw-Guinea met de daarbij behoorende
eilanden beschikbaar.
De heer Slotemaker de Bruine, zendings
consul, zette uiteen, waarom zijnerzijds de
suggestie tot deze conferentie is uitgegaan.
De scheidingslijn van 1912 is thans opgehe
ven. Het resultaat van de besprekingen wordt
met belangstelling door den ministér tege
moet gezien. Spr. schetste vervolgens de be
langrijkheid van de bespreking en wees op
de principieele practische zijde daarvan, n.l.
dat hier twee christelijke groepen, die ideëel
hetzelfde willen, bijeen zijn. Zoolang de Ka-
Viering Koninginnedag
Programma voor de te houden feesten
er gelegenheid van den verjaardag van H.M.
de Koningin.
Van 9.3012.30 komen de kinderen van
alle scholen in Groenendaal bijeen, om de
gebruikelijke kinderspelen te houden. Hier
aan verleent het Heemsteedsche fanfarecorps,
„Excelsior" zijn medewerking.
Van 2.305.30 zijn er volksspelen in
Groenendaal. Het programma hiervan luidt
tholieke Kerk bestaat, aldus spr., zal door als volgt
ons appel op haar gedaan worden tot het I Gecostumeerd ringnjden op fietsen voor
grijpen van de ideëele houding, die voor mis- damesen heeren.
sie en zending beide van belang is, en welke rT---11
insluit, dat hun boodschap zoo zuiver moge
lijk gebracht wordt. De zending wil geen
terreinen voor zich reserveeren, maar is van
oordeel, dat de dubbele zending onder de
primitieve bevolking steeds funest werkt en
een verwarrenden invloed heeft, die de grond
slagen voor de christelijke kerk bederft.
Het practische doel van deze bijeenkomst
besprekend, vroeg de zendingsconsul of
Hardloopen met hindernissen voor heeren.
Touwtrekken over een sloot voor heeren.
Geblinddoekt een stroopop onthoofden
voor dames.
Ook hier zal het fanfarecorps Excelsior
medewerking verleenen.
2.303.30 Kerkconcert in de Gerefor
meerde kerk aan de Koediefslaan in samen
werking met den Kunstkring „Heemstede".
Medewerkers Mevr Hélène Ludolph
De Liturgische Vereeniging in het Bis
dom Haarlem houdt den 14den Diooesa-
nen Liturgischen Dag voor West-Friesland,
op Maandag 3 September te Hoorn.
De dag begint met een plechtige Hoog
mis met predikatie in de Kerk van de H.H.
Cyriacus en Franciscus te Hoorn, om 10 uur.
De H. Mis zal worden opgedragen door
den HoogEerw. heer Mgr. H. J. M. Taskin,
President van het Groot-Seminarie te War
mond, voor de overledenen van West-
Friesland. De predikatie zal gehouden wor
den door den ZeerEerw. heer L. H. Wanna,
Pastoor te Hpendam.
De gezangen warden uitgevoerd door de
Schala Cantorum van Warmond.
Te 1 uur wordt in het Gezellenhuis een
vergadering gehouden, uitsluitend voor
Priesters en Studenten van het Groot-Se
minarie. De agenda vermeldt o.m.: Rede
van den ZeerEerw. heer Pastoor F. C. van
Beukering. Onderwerp: „Dooden-Liturgie."
De groote vergadering heeft plaats in de
Parkzaal om haf 3 uur. De agenda van
deze vergadering vermeldt o.m.: Verslag
aangaande de Liturgische Vereeniging,
door den 2en Secretaris, den ZeerEerw.
Pater Paulus Hase O. F. M., te Rotterdam.
Verder een rede van den ZeerEerw. Hoog-
gel. heer S. de Korte, Professor aan het
Groot-Seminarie te Warmond, met het
onderwerp: „Onze Moeder de H. Kerk bij
het doodsbed harer kinderen."
De Schola Cantorum van Warmond zal
deze rede iilustreeren met de Gregoriaan
sche gezangen der begrafenis.
Een plechtig Lof zal te half 5 gehou
den worden. De Schola Cantorum voert de
gezangen uit.
In het Gezellenhuis zal een Tentoon
stelling georganiseerd worden van oude
paramenten (pl.m. XVe eeuw), zilverwerk
(17e en 18e eeuw), beelden (15e en 18e eeuw)
schilderijen, plaatwerken, enz., (eigendom
dom van de Parochiekerk te Hoorn).
Monseigneur Aerts de uitspraak van het Geijser, (zang), de heer A. Engels (orgel)
Kamerlid Bongaerts, gedaan in het jaar 1917, A~ u"~ n
dat van Katholieke zijde geen bezwaren be
staan tegen terreinafbakening, onderschrijft,
en voerde in verband daarmede aan, dat de
missie, die in een periode van expansie ver
keert, zich geroepen gevoelt om den achter
stand, die het gevolg, is van minder inten-
sieven arbeid in de vorige eeuw in te halen.
Spr. vroeg of Monseigneur Aerts eene on
derlinge verdeeling van het werk van belang
achtte met het oog op het belang der bevol
king.
Spr. stelde nog de volgende vragen: Kan
Monseigneur Aerts de plannen ten aanzien
van Nieuw-Guinea mededeelen? Ziet Mon
seigneur Aerts als consequentie van de meer
dere toelating van de missie ook meerdere
toelating voor de zending in Nieuw-Guinea
en Flores
Monseigneur Aerts, die vervolgens het
woord verkreeg, merkte op, dat juist de dub
bele zending van voordeel voor de bevolking
geacht mag worden. Door verdeeling van
het werk wordt de voorkoming van dubbele
zending niet bereikt.
Wat de plannen voor Nieuw-Guinea be
treft zette Monseigneur uiteen, dat in de
eerste plaats aan de regeering vergunning
gevraagd is tot het verrichten van dienst-
werkzaamheden in vier kamppngs door pas
toor E, Cappers en voorst tot het arbeiden
onder de heidenen van de Schouten-eilan
den en Japên. Voor Zuid-Guinea aan
vaardde Monseigneur Aerts de consequen
ties van de huidige zienswijze der regeering.
Vervolgens merkte de Gouverneur op, dat
het bestuur liever met ééne zending in een
bepaald gebied van doen heeft, maar w„.._
eene dubbele zending bestaat moet het be
stuur neutraal blijven en de voorkomende
bisbilles op den koop toe nemen. In gevallen
van verstoring van rust en orde heeft men
bijna steeds ervaren, dat niet de bevoling
Zelve daartoe aanleiding gaf^haar wel de on-
eenigheid tusschen de voorgangers der gods
diensten.
De Gouverneur stelde vast, dat er geen
overeenkomst getroffen is, maar dat iedere
partij haar standpunt heeft uitgesproken.
en de heer G. Beths (viool)
Programma
1. Wilhelmus (orgel) 2. Aria uit „der
Messias", Ich weisz dass mein Erlösser
lebet (zang en orgel), van G. F. Handel
3. Concert E dur, Allegro-Adazia, Allegro
assai (viool en orgel), van J. S. Bach 4.
Gliicklig Vaterland, uit Valerius Gedenck-
Clanck, Stille zijn van G. M. G. v. Brucken
Fock, Koninginnelied van C. J. Ludolph
(zang en orgel) 5. Praludium (viool en orgel)
van Mevr. Reger 6. Finale vorgel), van
Cesar Franck.
Belangstellenden hebben gratis toegang.
Van 810 uur conce t op het Raadhuis-
olein, te geven door dHarmonie „St. Mi
chael".
Programma
1. Volksliederen 2. Vers l'Avenir, marsch
van Sam Vlessing 3. Les Clockes de Corne-
ville, Fantasie van L. Blemaart 4. Fête
Proven gale, Ouverture van F. Pony5.
Theresen, concertwals 6. Vieux Camerades,
marsch van E. Lame 7. Ouverture Fan-
astique, van A. Govaarts 8. Fantasie Pasto
rale van Sam Vlessing 9. Heinzelmannchens
Wachtparade, van K. Noach.
Terzelfdertijd zal de Harmonie „Eensge
zindheid een muzikale rondwandeling ma
ken.
De feestdag wordt besloten met een vuur
werk op Valkenburg tusschen de Molen
laan en Valkenburgerlaan.
Verder eenige kermisvermakelijkheden op
het terfeintje aan de Heemsteedsche dreef,
hoek Camplaan.
Op den Biltschen Straatweg veroorzaakte
Zondagmorgen een chauffeur eener auto
bus-onderneming die een dienst Utrecht—
Bilthoven v.v. onderhoudt een ernstig onge
val waarbij acht passagiers licht en twee j
vrü ernstig gewond werden. Uit hetgeen
door ooggetuigen en inzittenden aan het
„N. v. d .D." werd verklaard, bleek duidelük,
dat de chauffeur de snelheid der bus in
aanmerking genomen geheel noodc'.ocs
trachtte een voor hem rüdehden auto in te
halen en te passeeren. Op het bewuste mo
ment echter probeerde ook de „ingehaalde"
een ander in te halen, wat tot gevolg had,
dat de bus in een benarde positie kwam te
verkeeren. In plaats van te stoppen, haalde
de chauffeur links uit, met het noodlottig
gevolg, dat de bus tegen een boom botste.
Dikke glasscherven werden als bordpapier
meters ver in den omtrek weggeslingerd. In
Personalia Voor het in Den Haag
gehouden examen voor coupeuse, uitgaande
van de Eerste Ned. R. K. Vereeniging van
Modevakscholen slaagden o. m. de dames
G. M. Ulenhoed en M. J. Loerakker, alhier,
beiden leerlingen van de St. Antoniusschool
aan de Kerklaan te Heemstede.
r Gevonden voorwerpen. Terug te be-
o men bij: P. van Bakel, Molenwerfslaan 18,
ijwielbelastingmerk; Nieuwjaar, Glipper-
de bus ontstond een paniek, die°zichTn gillen weS 110, rozenkrans; Mej. Brandjes, Lieve
de KeylAan 2, kinderportemonnaie; Lieffe-
r.ng, Wipperpiein 11, damesportemonnai
m.i.; Nijhuis, Oldenbarneveldslaan 9, Haar
lem, zwarte sjaal; A. Tack Wagenweg 1 rood
Haarlem, portemonnaie m.i.; Verzijlbergen,
Binnenweg 136, grijze sjaal; C, Keijzer,
Kerklaan 97a, rijwieibeiastingmerk; Beek,
Vollenhoven, Van Menenlaan 30, rijwielbe-
las.mgmerk; W. Hageman, Eikenlaan 24,
zilveren halsketnng. Bureau van Politie,
Raadhuisstraat, een roeipen, een zwart kin
derschoentje.
en angstkreten uitte, toen het voertuig den
weg kruiste en ten slotte met een forschen
stoot in de Biltsche Grift terecht kwam. Als
door een wonder bleef het achterste gedeelte
tegen den berm rusten, zoodat de passagiers
spoedig gered konden worden. Was het
zware voertuig gekanteld, ongetwijfeld had
het ongeluk ernstiger gevolgen gehad. Ge
lukkig voor de gewonden, speelde dit eve
nement zich af voor de villa van dr. L. Mes,
die onmiddellijk hulp verleende evenals zün
collega dr. H. J. T. Mayer. Een woord van
hulde past hier ook voor de Biltsche politie,
die direct na het ongeluk met den verband-
trommel ter plaatse verscheen.
EEN BESPREKING TUSSCHEN DEI
MISSIE EN DE ZENDING OVER DE
UITVOERING VAN ARTIKEL 177.
Aneta seint uit Batavia:
Qnder voorzitterschap van den Gouver
neur der Molukken, den heer L. H. W. van
Sandick, heeft op 12 Juli i.l. eene conferen
ce piaats gehad tusschen de imssie en zen
ding, waarvan het doel was overeenstem
ming te verkrijgen inzake de afbakening van
de werkzaamheden van missie en zend.ng
m het oostelijk deel van den archipel. De
conferentie werd o.a. bijgewoond door den
Resident van Ternate, den heer W. A. Ho-
venkamp, den zendingsconsul Dr. N. A. G.
Slotemaker de Bruine, en den Apostolischen
Vicaris voor Ned. Nieuw Guinea, Monseig
neur J. Aerts. Blijkens de dezer dagen inge
komen berichten is ter conferentie geen over
eenstemming bereikt, alleen in zooverre, dat
de missie geen gevolg zal geven aan. niet-
ernstige verzoeken om zendingswerk te ver
richten indien de betrokken streek reeds
door de zending worot bewerkt.
De Gouverneur der Molukken opende ae
bijeenkomst en zette daarbij het standpunt
der Regeering uiteen ten aanzien van ue wijze
van toepassing van artikel 177 der Indische
Staatsregeling, namelijk tegen de toelating
van dubbele zending in een bepaald gebied,
waartegen principieel bezwaar bestaat.
Voorts geldt bij de beoordeeling van de
toelating van zendings- en missiearbeid geen
andere maatstaf dan het belang van de rust
en de orde. De Gouverneur zette vervolgens
aan de hand van dezen maatstaf en het in
zicht der Regeerujg uiteen, dat bij voorloo-
pig bezwaar heeft, tegen de toelating der
missie in het Vogelkop-gebied, dat grenst aan
het voormalig Duitsch-Nieuw-Guinea, en het
gebied Waropenkust.
Wat betreft de Utrechtsche zendingsver-
eeniging bestaat er voorloopig geen bezwaar
tegen toelating tot Waropenkust met uitzon-
Bij dit eene ongeluk zou het niet blüven
in deze buurtschap.
Omstreeks 5 uur werd de politie nogmaals
gewaarschuwd wegens een ernstige aanrij
ding tusschen een autobus van dezelfde
onderneming en een luxe-auto uit Amster
dam.
De botsing geschiedde aan den Branden-
burgerweg op den hoek van den Groene-
kampscheweg.
Een dame uit den luxe-auto werd zoo ern
stig aan het hoofd verwond, dat zij per auto
van den G. G. D. te Utrecht naar haar
woonplaats is overgebracht.
De politie onderzoekt wie de schuldige is.
Dezer dagen ls te Renkum ingebroken in
de villa, bewoond door den heer J. W. van
Caspels, terwül de familie in Duitschland
vertoefde. De dief of dieven hebben een ruit
boven het met luiken afgesloten keukenraam
aan de achterzijde van het huis uitgesneden
en zijn zoo binnengekomen. In de woon- en
Slaapkamers is alles overhoop gehaald. Voor
zoover tot heden kan worden vastgesteld, is
het volgende ontvreemd: twee gouden hor
loges, een broche, waarop een diamanten
kruis, omgeven door diamantjes, een zilve
ren naaldenkoker, een idem boekenlegger,
twee messen en twee vorken met zilveren
heften en pl.m. 10 aan specie.
De 32-jarige schipper P. Geerling van den
motor-klipper „Vertrouwen", die in de Cool-
haven te Rotterdam ligt, was in het voor
onder bezig met het verstellen van den mo
tor. Hü werd daarbij gegrepen door den
drijfriem, die hem meetrok naar het vlieg
wiel van den motor, met het ontzettende ge
volg, dat zün rechterarm geheel werd uitge
rukt en zijn rechterkaak verbrüzeld. Hü werd
in hoogst emstigen toestand naar het zieken
huis overgebracht.
Vischwedstrijd Vischclub Morgen
stond Heemstede Bovengenoemde
vischclub hield Zondagmorgen haar eersten
kaswedstrijd aan den Kaag.
Er werd 3 maal x uur gevischt op wit-
visch. De vangst was vrij groot.
Na afloop keerden de deelnemers per
auto terug, waarna in 't clubcafé de uitslag
werd bekend gemaakt. Deze was als volgt
ie pr. voor grootsten visch A. Verzeilberg
2e pr. grootste aantal (35 stuks M. Spek,
kampioen)3e pr. P. van Klashorst, 4e pr.
P. de Graaf5e pr. G. Beerthuizen6e pr.
J. W. de Vos ye pr. J. v. Honschoten 8e
pr. J. Woudenberg ge pr. C. v. d. Heuvel
xoe pr. W. Driessen lie pr. J. Martin
12e pr. P. Kramer.
De prijzen, bestaande uit fraaie luxe-voor
werpen werden des avonds in een feestelijke
bijeenkomst aan de winnaars uitgereikt,
waarna men nog eenige uren gezellig bijeen
bleef, en de humorist J. Folads op zijn be
kende wijze de aanwezigen bezighield.
De étalage-wedstrijden. De volgende
bijzonderheden omtrent den etalagewed
strijd deelen wij hierbü mede.
Er zün 57 deelnemers, verdeeld in drie
groepen. Voor elke groep zijn verg. zilveren,
zilveren en bronzen medailles beschikbaar
gesteld.
De jury begint haar tocht Donderdag
avond om 8 uur en zal om 10 uur büsen-
komen in Vreeburg, om den uitslag bekend
te maken.
Het publiek wordt ook in de gelegenheid
gesteld om de mooiste étalage aan te wyzen.
Daartoe vindt men in het programma een
geperforeerde strook, die ingevuld moet wor
den en voor 10 uur 's avonds bezorgd moet
worden aan nader aan te geven adressen.
Aan den wedstrüd is nog een attractie ver
bonden. z
In iedere etalage vindt men 1 of 2 letters,
te zamen 60 letters. Deze letters moeten
samen twee zinnen vormen. Invullingsbiljet
aanvragen bü de winkeliers en voor 6 Sep
tember bezorgen bij den heer J. Meeuwig,
Bloemendaalscheweg 121, Bloemendaal.
Onder de winnaars zal een fraaie prijs
worden verloot. De naam van den prijswin-
ner wordt in de bladen bekend gemaakt.
Om den etalagewedstrüd des te beter te
doen slagen, wordt de burgerü verzocht om
Donderdag al de vlag uit te steken.
Vr.: Zou u mü het juiste adres op kun-
nen geven van het hoofd _van de Artis te
Amsterdam?
Antw.: Wendt u tot den heer Portielje,
Plantagemiddenla&n, Amsterdam.
Vr.: Ik woonde in een bouwvereenigings-
huis en nu was mij de huur op I Juli opge
zegd tegen 14 Juli, maar daar ik een andere
woning had, ben ik Zaterdag 7 Juli ver
trokken en heb ik 9 Juli de sleutel op het
kantoor teruggebracht. Maar nu eischen ze
van mü nog een week huur tot 16 Juli,
maar 10 Juli woonden er al andere men.
schen ln het huls. Nu zou ik gaarne willen
weten of zü daar recht op hebben.
Antw.: Wü kennen niet de bepalingen
onder welke de woning aan u verhuurd
was. Mogelijk staat daar een regeling in,
welke het bestuur het recht geeft te han.
delen, zooals het nu gedaan heeft.
Vr. van N. V., T. Uw vragen zün te
uitgebreid, om in deze rubriek opgenomen
te worden. Wat de fondskwestie aangaat,
hiervoor moet u de statuten van het fonds
naslaan; waarschijnlük zult u wel bepalin
gen vinden, op de zaak betrekking hebben
de; vraag anders nadere inlichtingen aan
net bestuur. Uw andere vraag is te on.
duidelük gesteld: eerst zegt u, dat de werk
nemer huur moet betalen en even later
merkt u op, dat de werkgever den werk
nemer ontslagen heeft en hem niet de
huur betaalt, waarop de werknemer
recht heeft. Wat bedoelt u eigenlük?
Vr.: Welke is de kortste weg van Haarlem
naar Valkenburg? Hoeveel K. M.?
Antw.Haarlem, Halfweg, Amsterdam, Dui-
vendrecht, Abcoude, Baambrugge, Loener-
sloot, Loenen, Nieuwersluis, Breukelen,
Maarssen, Zuilen, Utrecht, Houten, Schalk
wijk, Culenborg, Geldermalsen, Waardenburg,
Zaltbommel, Hedel, 's Hertogenbosch, Vught,
Voorburg, Boxtel, Acht, Woensel, Eindhoven
Stratum, Geldrop, Heeze, Sterksel, Maarheeze
Weert, Tungelrooy, Wessem, Maasbracht,
Echt, Susteren, Sittard, Geleen, Spanbroek,
Schimmert, Valkenburg. Afstand 236 K. M.
Vr.: Welke is de kortste weg van Lisse naar
Valkenburg? Hoeveel K. M.?
Antw.: Lisse, Nieuw-Vennep, Aalsmeer, Ku-
delstaart, Kwakel, Uithoorn, Wilnis, Ruwiel,
Breukelen, Utrecht, Schalkwijk, Culenborg,
Geldermalsen, Waardenburg, Zaltbommel,
Hedel, 's Hertogenbosch, Vught, Voorburg,
Boxtel, Acht, Woensel, Eindhoven, Stratum,
Geldrop, Heeze, Sterksel, Maarheeze, Weert,
Tungelrooy, Wessem, Maasbracht, Echt, Sus-
teren, Sittard, Geleen, Spanbroek, Schimmert,
Valkenburg. Afstand 233 K. M.
Welke is de kortste weg van Heemstede
naar Baarn? Hoeveel K. M.?
Antw.: Heemstede, Haarlem, Halfweg, Am
sterdam, Diemerbrug, Geinbrug, Weesp, 's-
Gravenland, Hilversum, Hooge Vuursche,
Baarn. Afstand 61 K. M.
Vr.: Welke is de kortste weg van Haarlem
naar Helmond? Hoeveel K. M.?
Antw.: Haarlem, Halfweg, Amsterdam, Dui
vendrecht, Abcoude, Baambrugge, Loener
sloot, Loenen, Nieuwersluis, Breukelen, Maars
sen, Zuilen, Utrecht, Houten, Schalkwijk, Cu-
lemborg, Geldermalsen, Waardenburg, Zalt
bommel, Hedel, 's Hertogenbosch, Dungen-
sche brug, Helmond. Afstand 149.5 K. M.
Vr.: Welke is de kortste weg van Egmond
naar Nükerk? Hoeveel K. M.?
Antw.: Egmond, Castricum, Assummerhek
Koog aan de Zaan, Zaandam, Amsterdam,
Diemerbrug, Muiden, Hakkelaarsbrug, Naar-
den, Laren, Eemnes buiten, Eemnes binnen,
Soestdijk, Soest, Amersfoort, Nükerk. Afstand
90 K. M.
Vr.: Welke Is de kortste weg van Haarlem
naar Hulst per auto? Hoeveel K. M.?
Antw.: Haarlem, Bennebroek, Hillegom,
Lisse, Sassenheim, Warmond, Leiden, Zoeter-
woude, Stompwük, Zoetermeer, Zegwaard,
den Hoorn, Kruisweg, Bleiswijk, Bergschen-
hoek, Hillegersberg, Rotterdam, Wevershoek,
RÜsoord, Zwündrecht, Dordrecht, Willems
dorp, Moerdük, Zevenbergen, Standdaarbui-
ten, Oudenbosch, Oud-Gastel, Kruisland,
Wouw, Bergen op Zoom, Woensdrecht, Ril
land, Krabbendijke, Kruiningen, Hansweert,
Walsoorden, Kloosterzande, Kluitaart, Hulst.
Afstand 171 K. M.
Het veer te Moerdük kost voor auto met
bestuurder 2.10, elke persoon meer 10 ets.
De kosten van de stoomboot van Hans-
weert naar Walsoorden bedragen: voor een
auto 1 ets. per d.M.2, per persoon Ie klas
0.85, 2e klas 0.65.
Vr. 1. Ik heb een radio-toestel op fcer-
münbetaling gekocht op contract, dat het
tn een jaar betaald is ln 12 maandelüksche
termünen. Nu is bü de koop mondeling be
sloten, dat ik verschillende luidsprekers kon
probeeren, maar ik heb nog steeds geen an
deren gehad, terwijl ik al eenige malen bij
hem ben geweest om te vragen 'of ik een
anderen mag probeeren en heb steeds ten
antwoord gehad dat hü er wel een zou
sturen, maar ik moet nog steeds wachten.
Nu moet ik nog 30 betalen (de betaling
gaat over de bank per kwitantie). Zou ik
ten probeeren?
2. Nu is hü failliet. Ben ik nu nog ver
plicht tot directe verdere betaling of Trn,n
ik nu wachten en hoe lang, of behoef ik
in het geheel niet meer te betalen?
Antw. 1. Volgens het contract zult u moe
ten betalen. Het is voor ons moeilük te be-
oordeelen, hoe de afspraak in zake het
probeeren van verschillende luidsprekers
gemaakt is. Was daaraan#de bepaling ver
bonden, dat bü niet nakomen dezer rege
ling de betaling voorloopig opgeschort wer
den en u kunt dit voldoende bewüzen, dan
behoeft u voorloopig niet te betalen. 2. Het
feit, dat de leverancier failliet is, ontslaat
u niet van de verplichting tot betaling van
uw schuld.
Vr. Hoe is het adres van A. J. Roebert,
den Haag, uitgever van „God en t kwaad
in de wereld," door Z. D. H. Mgr. J. D. J.
Aengenent?
Antw. Roepers' Drukkerij, Barentszstraat
12, 's-Gravenhage.
Vr. Mün dochtertje wordt in October 13
jaar en heeft de zesde klas doorloopen.
Wanneer kan zij nu de school verlaten?
Antw. Het volgend jaar September.
Vr. Zoudt u zoo goed willen zün, mü een
hoofdagent van de Ned. Sfcaatsloterü aan
te wijzen in Haarlem of in Leiden?
2. Weet u, of zü agenten aanstellen?
Antw. 1 en 2. Wend u eens tot den heer
J. Wentholt, collecteur der Staatsloterij,
Wagenweg 30, Haarlem.
Vr. Ongeveer 4 t 5 weken geleden heeft
de uitslag van den prüswedstrüd over de
dierenbescherming ln de N. H. Ct. gestaan,
waar de naam van ons dochtertje ook bü
stond. Nu zouden wü gaarne willen weten
of die prüzen al verzonden zün, daar wü
tot nu toe er niets van gehoord hebben en
waar moeten wü naar toe schrijven?
Antw. Wend u tot den heer H. C. A.
Sickesz, Vredenhofstraat 25, secretaris der
Vereeniging tot bescherming van dieren.
Een vriendelijke lezer schrüft ons in verband
met de vraag over het opschrift in de kerk
te Oldenzaal, het volgende:
Het bedoelde opschrift komt voor bü den
Romeinschen schrüver C. Tacitus (Tae.) in
zün boek „Annalen" (dus niet H, zooals er
stond) en wel in het 51ste hoofdstuk (CAP
(ut) LI) van boek I (LIB (er) I).
Het komt voor in een beschrijving van een
veldtocht van Germanicus en luidt (met het
zinsdeel, dat vooraf gaat):
„Caesar avidas legiones, quo latior popu-
latio foret, quattuor in cuneos dispertit;
quinquaginta milium spatium ferro flammis-
que pervas tat: non sexus, non aetas mise-
rationem attulit; prof ana simul et sacra, et
celcberrimum illis gentibus templum qnod
Tamfanae vocabant, solo aequantur
„Caesar (Germanicus) splitste de legioenen,
die gaarne wilden, dat de verwoesting over
grooter oppervlakte zou plaats vinden, in
vier wigvormige afdeelingen: een afstand van
50 mülen verwoestte hü te vuur en te zwaard:
geslacht noch leeftüd vond genade: particu
liere huizen zoowel als tempels, ook de tem
pel, dien men dien van Tamfana noemt, en
die in groot aanzien is bij deze volkeren,
werden met den grond gelijk gemaakt"
MEDEGEDEELD DOOR
MAANDAG 27 AUGUSTUS
Berlijn
59.45
59.50
9.70
9.80
Brussel
34.65
34.75
Londen
12.10
12.11
Zürich
48.—
48.10
Rome
13.—
13.10
Madrid
41.45
41.55
35.10
35.20
New-York (cable)
2.49
2.50
7.35
7.45
27.—
27.10
66.50
66.60
66.50
66.60
66.75
66.85
CHEVROLET
