Buitenlandsch Nieuws
FEUILLETON
De plechtige onderteekening
het Kellogg-Pact
van
RADIO-OMROEP!
DE BEKEERING EENER
VESTAALSCHE
MAAGD
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT DINSDAG 28 AUGUSTUS 1928
BLADZIJDE 2l
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
VERKEER EN POSTERIJEN
De vierde postbestelling te
Groningen
Telefonische verbinding
met Letland
RECHTSZAKEN
Het Rotterdamsch raadslid
Van Burink gedagvaard
PARIJS, 27 Aug. (V. D.) Hedenmiddag te
drie uur is in den Quai d'Orsay de zitting,
welke gewijd was aan de onderteekening van
het anti-oorlogspact, aangevangen. Een reus
achtige menschenmenigte had zich voor het
gebouw verzameld. In de hall boven het bor
des waren de leden van het dienstdoende
personeel en haie opgesteld; zt) droegen roode
pantalon en dito gekleurd vest, witte kousen
en blauwe, met zilverkleurige tressen be-
kleede jassen. In alle zalen op de eerste ver
dieping straalde het licht van de prachtige
luchters. Tegen 12 pilaren voor het front van
het gebouw waren de banieren en vlaggen
der Fransche republiek bevestigd. Op het bal-
con waren vijf reusachtige schijnwerpers ge
plaatst.
Te 2 u. 15 werden de deuren naar de zalen
wijd geopend. Als eerste gevolmachtigde on
derteekenaar van het Pact trad te 2 u. 30 de
staatssecretaris der Vereenigde Staten, Kel
logg, die vergezeld was van den Amerikaan-
schen gezant te Parijs, binnen. Gezamenlijk
volgden hierna de hooggeplaatste ambtena
ren van den Quai d'Orsay, met aan de spits
de secretaris-generaal Berthelot, de leden van
het Fransche kabinet, de presidenten der
Kamers en talrijke afgevaardigden en sena
toren. Zij werden gevolgd door de afgevaar
digden van Canada, den Italiaanschen graaf
Manzoni, den Japanschen graaf Uschida en
de ministers van Buitenlandsche Zaken van
Tsjecho-Slowakije en Polen. Te 2 u. 45 ver
scheen de minister-president Poincaré, daar
op trad binnen de Belgische minister van
Buitenlandsche Zaken, Hymans. Te 2 u. 50
kwam er beweging in de vol spanning wach
tende menschenmassa: de Rijksminister van
Buitenlandsche Zaken van het Dultsche rijk,
dr. Stresemann, kwam in een Mercedes-wagen
tot voor het bordes rijden. De chauffeur en
de naast, hem zittende palfenier waren in het
wit gekleed. Aan de linkerzijde van dr. Stre
semann had de Dultsche gezant Von Hoesch
plaatsgenomen. Beide diplomaten stapten
uit den auto en begaven zich in het kabinet
van Briand, die de gasten hartelijk welkom
heette.
Precies te 3 uur ving de feestelijke zitting
aan. Briand verscheen in de Salie de l'Hor-
loge, gevolgd door de afgevaardigden der
verschillende mogendheden. Aan de rechter
zijde van Briand namen de vertegenwoordi
gers plaats van Duitschland, België, Italië,
Japan, Polen en Tsjecho-Slowakije; aan de
linkerzijde van den Franschen minister na
men de vertegenwoordigers van de Vereenigde
Staten, Engeland, Canada, Australië, Nieuw-
Zeeland, Afrika en Ierland plaats. Op het
oogenblik dat de schijnwerpers werden ont
stoken en de filmoperateurs hun plicht de
den, verhief Briand zich van zijn zetel voor
het houden van een lange rede.
Rede Briand
Na er op gewezen te hebben dat Frankrijk
zich vereerd gevoelt, het initiatief met be
trekking tot het Pact te hebben genomen,
begroette de minister ae bijeengekomen
staatslieden, die in hun hoedanigheid van
minister van Buitenlandsche Zaken persoon
lijk aan de voorbereidingen of aan het uit
werken van het nieuwe verdrag hadden deel
genomen, waarna spr. in het bijzonder staats
secretaris Kellogg welkom heette en hem
hulde bracht als de man, die er niet voor
teruggedeinsd was om met de geheele mo-
reele autoriteit van zijn naam en van het
groote, door hem vertegenwoordigde land, de
verschillende ideeën in de onderteekenings-
acte tot uitdrukking te brengen. Briand richt
te zich vervolgens tot dr. Stresemann, er op
wijzende, welk een bijzondere leering er voor
de wereld ligt in het feit, dat in deze bij
eenkomst tot onderteekening van een ver
drag, dat tegen den oorlog is gericht, Duitsch
land uit eigen wil en van ganscher harte een
plaats inneemt onder al de andere naties,
die aan de onderteekening deelnemen. En het
is een nog grooter eer, dat spr. de gelegen
heid gekregen heeft om een Dultschen minis
ter van Buitenlandsche Zaken op Franschen
bodem te ontvangen, een gebeurtenis, die
sinds vele, vele jaren niet heeft plaats ge
had; en dat hij hem dezelfde ontvangst mag
bereiden als al zijn buitenlandsche collega's.
In dr. Stresemann huldigde spr. den staats
man, die gedurende meer dan drie jaren met
groote tact zijn geheele verantwoordelijkheid
heeft aangewend ten behoeve van het werk
van den vrede, in overeenstemming met den
arbeid van andere naties. In verband hier
mede gedacht spr. den Britschen minister
van Buitenlandsche Zaken, Sir Austen Cham
berlain, voor wiens spoedig herstel hij de
beste wenschen uitsprak. „Ik geloof niet te
overdrijven," zeide Briand hierna, „indien ik
beweer dat de gebeurtenis van dezen dag een
nieuw tijdperk in de geschiedenis der mensch-
heid inluidt. Voor de eerste maal in de we
reldgeschiedenis wordt de vrede geheven op
een algemeen plan, hetwelk toegankelijk is
voor alle volken. Het gaat hier om de liqui
datie van den oorlog. Het verdrag van Parijs,
dat uit den vrede geboren is, zal een waar
achtig verdrag der eendracht zijn."
De verdragen van Locame hebben na het
Dawsplan van dezen nieuwen geest getuigd,
maar dei beperkte zich tot een deel van
Europa. De Volkenbond, die van een zelfden
geest bezield is/ had op feestelijke wijze een
formule aangenomen, welke hetzelfde resul
taat nastreeft als dit nieuwe pact.
Maar afgezien van het feit, dat de Ver
eenigde Staten daar buit enstaan, konden
de opvatting en de methoden daarvan niet
dezelfde zijn als die, welke wij voor een zoo
algemeen en zoo absoluut pact als het onder
havige kunnen aanwenden. De Volkenbond
kan zich slechts over d onderteekening van
dit nieuwe verdrag verheugen. Voor de eer
ste maal wordt de oorlog voor de geheele
wereld in een indrukwekkend verdrag, het
welk aan verscheidene groote naties ver
plichtingen oplegt, naties, die een verleden
van zwaren politieken strijd achter zich heb
ben, zonder eenig voorbehoud als instru
ment van de nationale politiek afgewezen.
Vroeger beschouwd als een goddelijk recht
en in de internationale ethiek als een voor
recht der souvereiniteit erkend, is een derge
lijke oorlog op het oogenblik eindelijk ont
daan van datgene, wat zijn grootste gevaar
uitmaakte: zijn wettigheid.
Briand's rede werd door den translateur
van het ministerie van Buitenlandsche Za
ken, Camerlinck, in het Engelsch vertaald.
Verdere toespraken werden niet gehouden.
Briand las na de vertaling zijner rede den
tekst van het verdrag voor, waarvan dade
Hjk een vertaling in de Engelsche taal volg
de. Daarop ving de plechtige onderteekening
aan van de in het midden der zaal op een
fraai bewerkte tafel gedeponeerde, in leder
gebonden acte aan.
Op uitnoodiging van Briand was de Dult
sche Rijksminister van Buitenlandsche Za>
ken, dr. Stresemann, de eerste der staatslie,
den, die de acte met een gouden pen onder
teekende. Nadat hij onder een gespannen
stilte der aanwezigen aan de tafel had plaats
genomen en zijn handteekentng geplaatst
had, klaterde plotseling het applaus op, dat
in kracht toenam,toen de minister zich weer
naar zijn zetel begaf. De vertegenwoordigers
der overige tot de onderteekening van het
Pact uitgenoodigde staten plaatsten hierna
in alphabetische volgorde hun handteeke-
ning. Bij deze plechtigheid oogstten vooral
Briand en Kellogg veel bijval.
In aansluiting op deze plechtigheid volgde
een receptie in de op feestelijke wijze ver
sierde vertrekken van het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken, waarbij de aanwezi
gen nog geruimen tijd in groepjes met elkaar
bleven praten. Dr. Stresemann keerde dade
lijk na de offlcieele plechtigheid in den Quai
d'Orsay naar het gebouw van het Duitsche
gezantschap terug. Toen zijn auto wegreed,
werd hij enthousiast door de duizenden,, die
zich voor het gebouw van het ministerie ver
zameld hadden, toegejuicht. De plechtigheid,
die ongeveer een uur geduurd had en tenge
volge van de groote reflectoren onder een
buitengewone hitte plaats vond, bleek dr.
Stresemann zichtbaar te hebben vermoeid.
HET DIPLOMATISCHE DINER AAN
DEN QUAI D'ORSAY
PARIJS, 27 Augustus Maandagavond
om 8 uur vond aan den Quai d'Orsay een
groot diplomatisch diner plaats, waar 160
gasten aanzaten. Een der beste Parijsche
chef-koks heeft met een leger van koks het
feestmaal bereid. Aan het diner was een
groot diplomatieke receptie verbonden. Dit
ishet eenige feestdiner, waaraan ook Strese
mann deelnam.
KELLOGGVOORLOOPIG NIET NAAR
LONDEN
LONDEN, 27 Augustus Kellogg heeft
Baldwin een brief geschreven, waarin hij
hartelijk dank zegt voor de uitnoodiging van
het Engelsche gouvernement om Londen te
bezoeken op zijn terugreis naar Amerika.
Hij spreekt de hoop uit binnenkort Londen
te zullen bezoeken, waar hij vele van de
beste vriendschapsbanden aangeknoopt heeft
gedurende zijn ambassadeursschap. Hij is
echter op het oogenblik niet in staat er een
bezoek af te leggen.
HOOGMIS TE LONDEN BIJ DE
ONDERTEEKENING VAN HET
ANTI-OORLOGSVERDRAG
LONDEN, 27 Aug. In de Westminster
abdij vond hedenochtend, naar aanleiding
van de onderteekening van het anti-oorlogs
verdrag, "n hoogmis plaats, die de vertegen
woordigers van den Ierschen Vrijstaat, Indlë
en Zuid-Afrika bijwoonden.
Ook in Nieuw-Zeeland werden ter gelegen
heid van de onderteekening van het Kellog-
pact, op initiatief van de regeering, dank
diensten gehouden. De Nieuw-Zeelandsche
minister-president, Coates, verklaarde in een
rede, dat het nu zaak was van de wereld er
voor te zorgen, dat alles gedaan werd om te
voldoen aan het heden te Parijs ondertee-
kende pact.
ITALIË EN DE ONDERTEEKENING VAN
HET KELLOGGPACT
ROME, 27 Aug. Zelfs op den dag van de
onderteekening van het anti-oorlogsverdrag,
nu alle volkeren hun waardeering toonen voor
het hechten van den vrede op een hechtere
basis, heeft Italië zijn houding van onver
schilligheid jegens het pact niet gewijzigd.
Tevergeefs zal men de Italiaansche pers door
kijken naar een toejuiching van het Kellogg-
pact. Integendeel, waar de leidende bladen
zich vandaag van ieder commentaar ten op
zichte van het pact onthouden, lanceeren
minder belangrijke bladen ironische opmer
kingen over het verdrag, dat niet het minste
belang heeft, volgens hen.
Alfredo Signoretti, een van de beste fascis
tische schrijvers, aarzelt niet te schrijven, dat
de eenige groote afwezige bij de ceremonie
van heden Italië was, dat het pact mede on-
derteekende ter wille van de formalitèit.
Italië's ziel staat niet achter deze onderteeke
ning, omdat het in het verdrag geen recht
vaardige kwaliteiten zien kan. De mannen
van Italië zijn er zich ten volle van bewust,
dat de opoffering van een geslacht niet vol
doende was tot het waarborgen van zijn
strijd om leven en toekomst en dat een vol
gende generatie moet opstaan, om deze zwar
te onrechtvaardigheid te verhelpen. Engeland,
Frankrijk, Amerika kunnen gemakkelijk hun
afschuw van den oorlog uitspreken, omdat
die het tegenwoordig staatkundig evenwicht
zou verstoren. Maar al deze volkeren zijn rijk
aan bezittingen. Italië slechts heeft geen
ruimte om te ademen. Vandaar dat in iedere
gecombineerde onderneming van den kant
van dezen, die alles bezitten en niets willen
geven, wij slechts een verzekeringsassociatie
zien, die vastbesloten volkeren, die opkomen,
bevooroordeelt. Daarom is 27 Aug. geen ge
lukkige datum voor ons.
RUSLAND UITGENOODIGD HET
KELLOGG-PACT TE ONDERTEEKENEN
KOWNO, 27 Aug. Uit Moskou wordt ge
meld, dat de Fransche ambassadeur Herbette
den plaatsvervangenden commissaris van
Buitenlandsche Zaken, Litwinof, Maandag de
offlcieele uitnoodiging ter onderteekening van
het Kellogg-pact heeft overhandigd. Tegelij
kertijd overhandigde Herbette een afschrift
van het Kellogg-pact.
HET 25STE CONGRES VAN HET
WERELD-PARLEMENT
Op denzelfden tijd, dat in Parijs de be
trokken mogendheden het Kellogg-pact
onderteekenen, begint in Berlijn het con
gres van de Interparlementaire Unie, dat
tot den 27sten zal duren. Wordt er dus in
Parijs een stap verder gegaan voor de con
solidatie van den vrede, zoo bewijst het
25ste congres van het Wereld-parlement,
waaraan bijna 600 parlementairs deelnemen
uit nagenoeg alle staten, dat het volstrekt
mogelijk is internationaal samen te wer
ken, juist in de kringen der parlemen
tairs. Bovendien toont het congres van het
wereldparlement ook aan dat deze arbeid
buitengewoon vruchtbaar kan zijn naar
adde lichtingen. Dat de Interparlementaire
Unie, die in 1889 in Parijs is opgericht, na
de pauze van den wereldoorlog, met dezelfde
intensiteit weer aan het werk kan gaan en
zich sedert dien tijd nog in veel hoogere
mate heeft kunnen ontwikkelen, is juist met
het oog op de internationale samenwerking
van groote moreele beteekenis. De omstan
digheid, dat de jubileums-daging van dit
jaar in Berlijn plaats heeft, is een teeken,
dat het Duitschland van na den oorlog zijn
deel heeft bij den internationalen arbeid.
De besluiten van dit wereld-parlement
sluiten wel geen rechterlijke verplichtingen
in, maar het ligt voor de hand, dat de be
sprekingen in de conferenties der Interpar
lementaire Unie zullen nawerken op de
deelnemers. Zooals bij den Volkenbond,
blijkt telkens weer in het politieke leven
der volkeren, dat niets zoo geschikt is, om
de wederzijdsche goede verhouding en de
uitgebreidheid der betrekkingen te begun
stigen, als persoonlijke kennismaking en be
sprekingen. De Bond van de Parlementairs
uit de heele wereld zal in dit opzicht een
buitengewoon belangrijke rol spelen. De
leden zijn er immers toe geroepen, om in de
zittingen van hun eigen nationaal parle
ment, boven de nationale problemen uit,
tot een samenklank van het internationale
leven te komen en dien te bewaren.
De geschiedenis van de Interparlemen
taire Unie bewijst, dat dit wereld-parlement
in veel opzichten positief werk heeft ger
daan. Het is niet oninteressant te verne
men, dat het uitgangspunt van de Unie is
geweest een beraadslaging over de interna
tionale bevordering van de scheidsgerechts
gedachte, een beraadslaging, die in 1888 in
Parijs plaats had en waaruit in den loop
der jaren zich een organisatie heeft ontwik
keld, die reeds vóór den oorlog 3500 leden
telde. Om de toepassing van het scheids-
gerechts-principe gemakkelijker te maken,
toog de Unie al gauw aan het werk, om een
blijvend gerechtshof in te richten, dat,
voor alle staten in gelijke mate toegankelijk,
den strijdenden partijen ten allen tijde ter
beschikking moest staan. In dit opzicht
heeft de Unie reeds voor den oorlog den
Volkenbond voorgewerkt. De Volkenbond
aefent nu een bepaalden invloed uit op
het werk der Unie en zendt om zelf ge
oriënteerd te zijn, geregeld vertegenwoor
digers naar de conferenties van de Unie.
De beraadslagingen van deze conferentie
zijn vooral gewijd aan actueele kwesties. Het
eerste probleem al, de tegenwoordige ont
wikkeling van het parlementaire stelsel, zal
tot buitengewoon belangwekkende verklarin
gen leiden, daar juist dezen keer een groot
aantal vooraanstaande politici en parlemen
tairs op het congres vertegenwoordigd zul
len zijn. De twee andere vraagstukken, waar
mee de Unie zich zal bezig houden, zijn: de
lm- en emigratie en de verklaring van rech
ten en plichten der staten. De „Deutsche di-
plomatisch-politlsche „Korrespondentz" ver
klaart ter gelegenheid van de bijeenkomst
van het wereld-parlement in Berlijn: Men
moet hopen dat de buitenlandsche gasten zich
ervan kunnen overtuigen, dat Duitschland
open en met daadkracht opkomt voor de
vreedzame internationale samenwerking, op
dat ze in hun vaderland er toe zullen bijdra
gen, dat de twijfel verdwijnt, dien vele krin
gen in het buitenland nog altijd koesteren,
wat betreft het oprechte vredes-werk van
Duitschland.
de politieke commissie opgestelde resolutie.
De resolutie-Lindhagen, welke zich uit
spreekt voor het opnemen van algemeene
en onmiddellijke ontwapening in het ideeën-
program van den Volkenbond, voor een
sympathieke behandeling van de Russische
ontwapeningsvoorstellen en voor ontwape
ning van de vroegere geallieerden, nu
Duitschland en zijn vroegere bondgenooten
ontwapend zijn, werd door den Interparle
mentairen Raad ongeschikt voor behandeling
in de plenaire zitting geacht. Daarop stelde
de voorzitter, prof. Schücking voor, door het
volgende telegram de meening van de in
terparlementaire Unie ten opzichte van het
Kellogg-pact, dat heden te Parijs wordt on
derteekend, kenbaar te maken:
„De 25e interparlementaire conferentie,
die de gekozenen van 38 naties vereenigt,
begroet namens de interparlementaire Unie
hartelijk de samenstellers van het pact tot
verbanning van den oorlog, Briand en Kei
logg, evenals de vertegenwoordigers van de
staten, die heden op feestelijke wijze het
verdrag zullen onderteekenen.
Zij spreekt den wensch uit, dat alle andere
staten het eveneens zullen onderteekenen.
Sinds haar conferentie te Luzem in 1924
heeft de interparlementaire Unie de veroor
deeling van den oorlog geproclameerd. Zij
zal het in de toekomst als een van haar
belangrijkste functies beschouwen zich in te
spannen voor de onbeperkte aanvaarding
van dit hooge beginsel in alle staten."
Onder levendigen bijval werd tot onmid
dellijke verzending van het telegram beslo
ten.
ZELFMOORDENAAR SPRINGT UIT DE
5de VERDIEPING
WEENEN, 27 Aug. (V. D.) Maandagmid
dag wierp de fabrikant Silbermann zich uit
de 5de verdieping van het hotel „Imperial"
Hij viel door den luifel van een café en was
op slag dood. Een „Oberbaurat" die, om z n
val te breken zijn arm ophield, brak dezen
arm op twee plaatsen. Men neemt aan, dat
Silbermann zelfmoord begaan heeft uit vrees
voor een ongeneeslijke ziekte.
DE INTERPARLEMENTAIRE UNIE.
Een telegram aan Kellogg.
BERLIJN, 27 Augustus Maandagmid
dag ving de interparlementaire conferentie
aan met te beslissen over de Zaterdag door
BRAND IN HET KROATISCHE
BOERENHUIS
BELGRADO, 27 Aug. (V. D.) Volgens
berichten uit Agram is Maandag brand uitge
broken in het Kroatische Boerenhuis, de
vroegere woning van den overleden Stefan
Roditsj. Het vuur greep met groote snelheid
om zich heen in de eerste verdieping en
tastte ook de tweede verdieping aan. In
Agram heerscht groote opwinding. De politie
kan bij het boerenhuis slechts met de groot
ste moeite de orde handhaven. De schade
wordt geschat op verscheidene millioenen
dinaren.
Naar wij nader uit Agram vernemen be
treffende den brand in het Kroatische Boe
renhuis, zijn in Agram geruchten in omloop,
dat de brand daar door iemand uit Belgrado
aangestoken is. Het is ook mogelijk, dat de
brand is ontstaan door de nog in aandenken
van Stefan Raditsj brandende kaarsen. Naar
verder gemeld wordt kon men den brand in-
tusschen meester worden
Verzekering dekt grootendeels de schade.
SPOORWEGONGELUK IN LONDEN
30 gewonden
LONDEN 27 Aug. (V.D.) Maandagmiddag
is op het Huston station te Londen een trein
met groote vaart op de hydraulische buffers
gestooten. Daarbij werden de eerste en tweede
wagen van den zeer langen trein gedeeltelijk
in elkander geschoven. Ook de derde wagen
werd aanzienlijk beschadigd. 30 personen
werden gewond, waarvan slechts enkele
zwaar. Een onderzoek wordt ingesteld.
AUTOBOTSING IN LONDEN
Twee inzittenden levend verbrand
LONDEN, 27 Aug. (V.D.) In de nabijheid
van Newham vonud hedenmiddag een bot
sing plaats tusschen een touring-car en een
luxewagen. De luxe-auto vloog in brand. De
beide bestuurders kwamen in de vlammen
om. Van de 25 inzittenden van den touring
car werd niemand verwond.
DE GEHEIMZINNIGE EPIDEMIE
De Grieksche regeering heeft een crediet
van 15 mlllioen beschikbaar gesteld voor de
organisatie van hulpverleening. De openbare
diensten zijn gedesorganiseerd, omdat vele
ambtenaren ziek liggen.
Naar V. D. meldt, zijn gisteren in den Pi
raeus vijftien patiënten overleden.
Vele zaken moeten gesloten worden omdat
het heele personeel ziek is. Ook van de eilan
den komen slechte berichten.
De geheimzinnige koorts-epidemie begint
langzamerhand een gevaarlijken omvang aan
te nemen. Totdusver gelukte het niet de oor
zaak van de ziekte op te sporen of een werk
zaam middel tot bestrijding te vinden.
Venizelos heeft persoonlijk del eiding in
handen genomen van de hulpverleening. Da
gelijks houdt hij conferenties met de bevoeg
de autoriteiten. De epidemie grijpt in het le
ger op schrikbarende wijze om zich heen. De
hospitalen zijn dientengevolge overvol, aller
lei hulpgebouwen worden in allerijl tot zie
kenhuis Ingericht. De opkomst van de nieuwe
lichting is uitgesteld.
De gemeentebesturen hebben groote hoe
veelheden gecondenseerde melk en citroenen
opgekocht, welke gratis ter beschikking van
de bevolking worden gesteld.
De burgemeesters van Athene en Piraeus
hebben een proclamatie uitgevaardigd, waar
bij de bevolking wordt aangespoord tot het
betrachten van de grootst mogelijke reinheid.
Vooral personen, die aan chronische kwa
len lijden, worden aangetast door de nieuwe
ziekte.
De regeering verzekert, dat alle maatrege
len zijn getroffen als voorgeschreven zijn bij
het optreden van groote epidemieën als cho
lera en pest.
DE BELGISCHE AUTOMOBIELRIT
DWARS DOOR AFRIKA
Een schitterend succes
In Kaapstad aangekomen
Een telegram van het Belgisch Telegraaf-
agentschap deelt ons mede, dat de Belgische
Automobiel-Missie, die den 22 Augustus Kim-
berley verliet, Vrijdag den 24 Augustus om 1,25
uur in Kaapstad, doel der reis is aangekomen,
na de 1600 K. M. dezer etappe in 2 dagen te
hebben afgelegd.
Onze reizigers hebben sedert den 13 Mei een
afstand van ongeveer 28.000 K. M. dwars door
Afrika afgelegd en daarbij de grootste hin
dernissen moeten overwinnen. Hierbij zij er
aan herinnerd, dat zij bij verschillende gele
genheden in de moerassen van Nigeria bijna
vastgezeten hebben en in het district. der
groote Meren met de zwaarste moeilijkheden
te kampen hadden. In Tanganyka werd een
wagen, terwijl zij door het in brand staande
struikgewas voeren, een prooi der vlammen,
waarbij de benzinetank ontplofte. De tweede
wagen kon echter met de 4 leden der expeditie
den weg voortzetten.
Van Elisabethville tot Kaapstad bereikte
Lamarche en Fabry groote snelheden. De raid
heeft geduurd van 13 Mei tot 24 Aug. d.w.z.
103 dagen. Gedurende dezen tocht werd eene
gemiddelde dageljjksche Etappe van 270 K.M.
afgelegd, hetgeen de moeilijkheden van het
terrein in aanmerking genomen, eene prachti
ge „performance" is.
Al de sportmen zullen met dit schitterend
succes ten zeerste ingenomen zijn en zoowel de
deelnemers aan den tocht: Lamarche, Fabry,
Carton de Wiart «3c Crouquet als de F. N., wel
ker wagen 1400 ce. op eene overtuigende wijze
zijne eigenschappen van souplesse en uithou
dingsvermogen bevestigd heeft, gaarne geluk-
wenschen.
Deze raid dwars door Afrika is een werkelij
ke triomf der Europeesche Automobielencon-
structies.
Uit Engeland
In Engeland volgen op het oogenblik elf
vroegere Anglicaansche geestelijken een cur
sus In Theologie en bereiden zich voor op het
H. Priesterschap.
Het aantal geneesheeren in de ver
schillende landen
Volgens de nieuwste gegevens zijn er in
Yoego-Slavië 2100 geneesheeren: bij een be
volking van 12.000.000 inwoners is dat dus 1
dokter voor 5700 menschen.
Roemenië heeft 3000 geneesheeren: 16 mll
lioen inwoners, dus 1 dokter voor 5300 men
schen.
Polen 2200 dokters, 7 mlllioen Inwoners, dus
1 arts op 3200 menschen.
Tschecho-Slowakije 6800 geneesheeren:
13.500.000 inwoners: 1 dokter voor 1970 men
schen.
Hongarije 5400 geneesheeren: 8 mlllioen
inwoners, dus 1 op 1480.
Oostenrijk, 7300 dokters: 6500.000 inwoners
1 geneesheer op 900 menschen.
Eucharistisch Congres te Sidney
Zooals bekend gemaakt ls zijn de nummers
der lezingen op het Euraristlsch Congres als
volgt verdeeld: No. 1 aan Belgle, no. 2 aan
Spanje, no. 3 aan Italië, no. 4 aan Engeland,
Pater Martindale S. J„ 5 aan de Ver. Staten,
6 aan Frankrijk, 7 aan Canada, 8 aan
Duitschland, Mgr. Berning van Osnabruck, 9
aan Ierland.
De overigen nummers der internationale
lezingen zijn voor Australië en Nieuw Zeeland
bestemd.
Intusschen heeft men het plan gevormd,
een mooi gebrocheerd geïllustreerd blad uit
te geven, dat gratis op de Kath. scholen van
Australië verspreid zal worden. Dit zal, als 't
eenigszins mogelijk is, in ieder Katholiek
huis komen. De berichten over het congres
worden gratis elke maand verspreid. Er wor
den 10.000 exemplaren van gedrukt.
Pers en Radio in dienst der Missie
De Missie der Jezuïten van Tanannarivo
lijdt zwaar aan het tekort van missionaris
sen. Het getal arbeiders is te gering voor
den oogst, die honderdvoudige vruchten be
looft. Het Vicariaat telt 135.800 Katholie
ken onder 700.000 heidenen en 108.700 pro
testanten. Het is ontroerend om te lezen,
hoe vergrijsde Misionarissen, waaronder een
70-jarige, die geheel alleen 50 staties be
dient, met ongebroken moed zijn laatste
krachten inspande.
Daarom is P. Poisson S. J„ de directeur
van het observatorium van Tananarivo van
plan een radiozender te bouwen, om de
Christenen der verafgelegen parochies, die
slechts zelden een priester in hun midden
zien, de gelegenheid te geven om op de
vergaderingen, die lederen Zondag gehouden
worden, een preek te hooren en zoodoende
het werk der Missionarissen wat ,te verlich
ten.
De pers is voorbeeldig georganiseerd. Te
genover de 10 protestantsche bladen, die
gemiddeld 2500 abonné's hebben en te zamen
een maandelijksche oplage hebben van on
geveer 40.000 exemplaren, staan slechts 8
katholieke bladen. Maar de oplage is des te
grooter.
Er verschijnen: „De Bode van het H. Hart",
maandelijksche oplage 1100, Ny Feon'ny, Stem
der Waarheid, 2 wekelijbsche oplage 15000.
Ny Fenomana, Weekblad, wekelijksche oplage
4000, Madagassische Jeugdtijdschrift, maan
delijksche oplage 4000. Jaarboek der St. Mi-
V/OENSDAG, 29 AUGUSTUS.
HILVERSUM, 1071 M. 13.30—a Lunchmuziek door het
Trio F. Courtcl. 2.304 Aansluiten van het Kurhaus
te Scheveningen. Kindermatinée, Henri Noiles poppen
kast. 45 Maak het zelf I Rubriek van Mevr. C.
Schaake Verkozen. 67.45 Concert door het Omroep
orkest o.l. van Nico Treep, Marcus Plooyer, tenor.
8.15 Aansluiting van het Kurhaus te Scheveningen, So
listenconcert, Het Residentie-orkest o.l. van Prof. Schee-*
voigt. Joze Iturbi, piano. 10.15 Persberichten.
HUIZEN, 340.9 M. (Na 6 uur 1870 M.) (Uitsluitend N.C.
R.V.-uitzendingen. 12.301.45 Concert, Mevr. Hel
derman-Smit, piano, D. Vos, viool, A. Beuning, cello.
56 Kinderuurtje o.l. van Mej. N. Verhaar, Mevr.
H. v. d. Poort—Wissels, zang. 7.308 spr. N. v. d.
Dussen: Dingaansdag. 8 uur Concert, Mevr. Jna Mul-
der-Belser, alt mezzo F. Uyttenboogaard, orgel en piano.
Dubbel dametkwartet „Vox Jubilans," Mej. Oldenbur-
ger, koorbegel.
DAVENTRY, 1600 M. 10.35 Kerkdienst. 11.20 Gra*
mofoonmuziek. 12.20 Concert, M. Bowers, sopraan,
S. Sibeli, bariton. 12.50 Dansmuziek. 1.202.20
Orkestconcert. 4.20 Licht klassiek concert Stratton
strijkkwartet. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Dansmuziek
6.40 Tuinpraatje. 6.50 Nieuwsber. 7.05 Dans
muziek. 7.20 Lezing 7-35 Beethoven's cello-sona
ten. 7.50 Variété. 8.50 Concert, A. Crammer, ba
riton. Solomon-piano. 9.35 Conversatie tusschen
auteur en criticus, Mr. Heard en Mr. Birrell. 9.50
Nieuwsber. 10.10 „Nurse Henrietta"., radio-drama»
11.2012.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1750 M. 12.50 Klassieke
kwartetten. 4.05 Orkestconcert. 8.5011.20 Con
cert. Hr. Gcay en zijn gezelschap. De vereenigingvao
moderne blaas-instrumenten, Parijs.
LANGENBERG, 460 M. 12.301.10 Mechanische
muziek. 1.252.20 Orkestconcert. 6.207.15
Orkestconcert. 8.35 „Erntedank", spel van Rob,
Götz. Daarna tot 12.20 Dansmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN, 1250 M. (ZEESEN)
12.205.20 Lezingen. 5.206.20 Orkestconcert.
6.208.05 Lezingen. 8.50 Orkestconcert. Werken
van Joh. en Jos. Strauss. 10.5012.50 Drinkliederen.
Th. Hieber, bas. Becce's Gloria Palast Symphomkers.
HAMBURG, 395 M. 4-35 Italiaansche miniaturen voor
orkest. 5.20 Declamaties met pianobegel. 6.20 Con
cert. 8.20 „De fideeie boer", operette van Leo Fall.
Daarna dansmuziek.
BRUSSEL, 509 M. 5.20 Dansmuziek. 6.50 Kamer
muziek. 8.ao Beetnovenconcert. I. d. pauze gramo-
foonmuziek. Daarna orkestconcert. 10.35 Sluiten.
chaelsvereeniging, jaarlijksche oplage 6000.
Bulletin meteorologique der l'Observatoire,
maandelijksche oplage 500. Jaarboek van de
oud-leerlingen der Broeders, jaarlijksche op
lage 300. Ny Tahazavane, Het licht, maande
lijksche oplage 3000.
Dat beteekent dus een gezamenlijke maan
delijksche oplage der katholieke b alendnva
delijksche oplage der katholieke bladen van
54.675 exemplaren.
Mevrouw Bakker-»-Nort heeft aan den mi
nister van Waterstaat de volgende vragen
gesteld:
Heeft de minister advies ontvangen van
den Postraad inzake de wederinvoering van
de vierde postbestelling te Groningen, nu
het ongeveer drie maanden is geleden, dat
deze Raad deputaties uit Groningen over
deze kwestie heeft gehoord.
Aeht de minister het niet noodzakelijk om
onverwijld de avondbestelling weer in te
voeren in deze excentrisch gelegen derde han
delsstad van Nederland, nu duidelijk is ge
bleken, dat handel en verkeer te Groningen
groote last en schade ondervinden, doordat
na drie uur n.m. geen post meer wordt
besteld?
sterdam proeven genomen om telefonische
verbinding tot stand te brengen met Riga en
Libau, de twee voornaamste steden in
Letland.
Deze proeven zijn schitterend geslaagd. Het
eerste gesprek werd gevoerd door den Vice-
Consul van Letland te Amsterdam, met den
heer Germain Albat, secretaris-generaal van
het Ministerie van Buitenlandsche Zaken te
Riga en was buitengewoon duidelijk! Ook de
gesprekken met Libau voldeden in alle op
zichten.
Naar de Rijkstelefoon ons mededeelt, zal
het telefonische verkeer met Letland voor
het publiek worden opengesteld, zoodra de
onderhandelingen over de tarieven beëindigd
zijn.
Het Rotterdamsch raadslid Van Burink is,
naar de „Tel." meldt, gedagvaard om Don
derdag 6 September voor de rechtbank te
Roterdam te verschijnen. Hem is o.a. ten
laste gelegd, dat hij te Rotterdam op of om
streek 29 Maart 1.1., toen hij als lid van den
raad der gemeente Rotterdam de openbare
raadsvergadering bijwoonde, opzettelijk door
het verwekken van wanorde en het maken
van gedruisch, die vergadering heeft ge
stoord, voorts dat hij ter plaatse, alwaar de
burgemeester, de secretaris en de leden van
den raad der gemeente Rotterdam als amb
tenaren in het openbaar in de rechtmatige
uitoefening hunner bediening werkzaam wa
ren, opschudding heeft veroorzaakt en na
het door den burgemeester gegeven bevel
zich niet heeft verwijderd.
Als getuigen zijn gedagvaard: de loco-bur
gemeester, mr. A. de Jong en de gemeente
secretaris, mr. M. Smeding, twee agenten
van politie, die den heer Van Burink dien
dag uit de raadzaal verwijderden en de
raadsleden mr. W. F. C. Baar, mr. J. Dutilh,
mr. L. A. Donker. Het ligt niet in het voor
nemen van den heer Van Burink om raads
leden als getuigen décharge te doen dag
vaarden.
30
Zij heeft ia mijn winkel dolken gekocht en
mij gevraagd, waar zich de woning van de
Chaldeesche Tamit bevond. Heeft zij deze
vrouw een bezoek gebracht en zou Tamit
haar betooverd hebben? En gaan we nu dat
verschrikkelijk schouwspel van haar afschu-
welijken dood bijwonen?
Iemand die naast hem stond en het hoorde
antwoordde:
Zij is nog niet veroordeeld, misschien
zal zij er in slagen zich vrij te pleiten. Mis
schien zal zij haar onschuld kunnen be
wijzen.
De gedan mogen u, verhooren, hernam
Pvladus, maar ik voor mi], voegdef hij er aan
toe, terwijl hij met zijn hoofd schudde, ik
ben oangik twijfel er aan
Toen hij met spreken ophield wendden
njler blikken zich naar de ziide van den Pa-
ttinus. Mat groote praal, voorafgegaan door
ue toren, kwam er een wagen aan. Aan den
smallen vorm en aan de prachtige paarden
herkende het volk, met belangstelling en ont
steltenis, den Flamen Dialis, den Maximus
der F1 amines en andere aanzienlijke pries
ters der goden en godinnen van het keizer
rijk. Hij verheugde zich over zijn tallooze
voorrechten, van welke zijn populariteit niet
de geringste was.
Eenige kreten en uitroepen weerklonken
bij zijn doortocht. Hij verbood ze niet. Daar
entegen ging hij nog rechter op zijn wagen
staan, majestueuzer dan ooit, en liet zijn
paarden loopen. Op het eerste gezicht zag
men reeds dat deze man zeer trotsch was.
Een muts van zeer fijn schapenvel droeg
hij op zijn hoofd, en ofschoon hij een
zeer ernstige taak te vervullen had, namelijk
om over leven of dood te oordeelen, droeg
hij toch een palmtak in zijn eene hand. Py-
ladus, die zeer goed op de hoogte was met de
gebruiken bi) deze ceremoniën, merkte al
heel gauw op, dat de Flamlnes en de Camilli
of bedienaren bij de offers den wagen volg
den.
Vandaag, zelde hij, komt hij zonder zijn
vrouw, maar ik begrijp het wel, zij heeft hier
natuurlijk niets bij te maken.
Maar ten teeken van rouw, zou zij wel
haar tunica met lange franje kunnen dragen.
Ik, die tot u spreek, ga er trots op deze dame
tot mijne klanten te kunnen rekenen.
Heeft ze een kam bij u gekocht? zeide
een jonge slaaf, die juist voorbijging.
Ben ik dan een kapper? antwoordde
de grijsaard verontwaardigd. Zeker, ik weet
wel, zij zelf mag haar haren niet aanraken,
maar haar voornaamste dienares Flamina,
die is daar toch om de haren van haar mees
teres op te maken en op te sieren, zooals zij
dat wil. Alleen op den eersten dag der
maand Mei moet zij zich ten teeken van rouw
aan een bepaald voorschrift onderwerpen.
Overigens ls zij in alles even vrij als iedere
andere patricische.
Wanneer de Senaat onze wetten wil na
zien, zal hij u te hulp roepen, Pyladus, zeide
de jonge slaaf op plagenden toon. Zie, voegde
hij er aan toe, de priesters gaan het college
binnen. Het oordeel gaat beginnen.
Aan den toon, waarop hij deze woorden
zeide, bemerkte men duidelijk zijn spijt, dat
hij er niet bi) kon tegenwoordig zijn. Pyla
dus dacht hetzelfde.
Hij vertrouwde zijn winkel aan zijn dienaar
toe en haastte zich met de anderen naar de
poort der Vestaalsche maagden, van waar
uit de vrijspraak of de terdoodveroordeeling
van de Amata bekend zou worden gemaakt.
De pontifex Maximus stapte uit zijn wa
gen en betrad het atrium, dat voor hem als
rechtbank diende. De vijf priesteressen wa
ren hier reeds bij elkander gekomen. De
Groot Meesteresse scheidde zich van de an
dere priesteressen af, en begroette den rech
ter, die ongetwijfeld onpartijdig was.
Fluisterend had hij een kort onderhoud
met haar. Voor alles wilde hij zich deze droe
vige gebeurtenis laten verhalen. Octavia ver
telde hem, In duidelijke en korte bewoordin
gen, hoe een der priesteressen getuige was
geweest van de nachtelijke wandeling van
Flora, de ontmoeting met een onbekende en
bet uitgaan van het vuur.
De Flamen Dialis luisterde met welgeval
len naar haar; hij oefende den dienst der
goden met de meest betrekkelijke belangstel
ling uit.
Men kan, zeide hij, het vuur weer gemak
kelijk ontsteken. De keizer is afwezig en 't ge
rvcht van deze gebeurtenis zal hem niet als
een slecht voorteeken ter oore komen. Indien
het mogelijk is de waarheid te ontdekken,
indien zij, die beschuldigd wordt, kan aan-
toonen, wat zij gedurende dien tijd heeft ge
daan, bijvoorbeeld geslapen, en indien ten
slotte de Amata, die deze zaak verteld heeft,
belooft, om er niet meer over te spreken, dan
zal een zeer kleine straf reeds voldoende zijn.
Helaas! doorluchtige pontifex, ant
woordde de Groot Meesteres, een zoodanige
toestemming kan ik van haar niet verwach
ten. Het is Silvia
Silvia riep de Flamen Dialis op wan-
hopigen toon uit, daar is niets van te ver
wachten. Vanaf mijn jeugd ken ik haar en
ook haar vader heb ik gekend. Zij zijn onver
zoenlijk in hun haat.
Maar om op Flora terug te komen, wie
denkt ge, dat de andere schuldige, haar
schandelijke deelgenoot kan zijn?
Ik weet het niet. Maar Flora heeft
haar oogen slechts kunnen werpen op
iemand die boven haar staat.
Dan heeft het geen nut, dat verder te j
onderzoeken. Het schandaal is groot genoeg 1
en wij zouden gevaar loopen, een of andere
zeer voorname familie tegen ons op te zetten.
Er is dus voorkeur aan te geven, doorluch
tige Octavia, dat het gerecht zijn loop
heeft. - 4
Zij boog haar hoofd, zonder te ant
woorden, en daar de pontifex Maximus zich
zoo juist had uitgeput in goedertieren
maatregelen, die in zijn macht waren
want hij was wel voor een schikking te
vinden geweest leidde zij hem in het
Triclinium, een grooter vertrek.
De medepriesteressen van Flora waren
reeds op een teeken van de Groot-Mees
teres naar binnen gekomen en hadden
haar sluiers tot over de oogen neergesja-
gen. Op de gelaatstrekken kon men haar In
nerlijke gevoelens lezen. Julia scheen ver
ontwaardigd, Sabina en Camilla waren
ontsteld en bedroefd. Silvia toonde een
geveinsde droefheid.
De Flamen Dialis was op een ivoren ze
tel gezeten, die iets hooger was dan de an
dere zetels. Hil beval de aangeklaagde
voor te geleiden.
De aanblik van deze rechtbank, ontbloot
van alle praal, zonder griffier, zonder ad
vocaat, zonder publiek, was er des te meer
aangrijpend om. Eenige minuten gingen in
spannende afwachting voorbij, tot op het
oogenblik waarop Flora verscheen tusschen
de lichttoren der Flamlnes.
Niets duidde in haar houding, haar gang,
haar kleeding die zorgvuldig gerangschikt
was, wanhoop of schrik aan.
Op uitnoodiging van denrechter sloeg
zij haren sluier on en wierp een helderen
envastberaden blik op hem. Van zijn kant
beschouwde hij haar zonder haat, zelfs met
bewondering.
Kom eens naderbij, zeide hij, en ant
woord zonder omwegen op mijn vragen. Ik
zal onpartijdig naar u luisteren. Is het
waar, dat gij des nachts uw eerepost ver
laten hebt en het vuur, dat aan uwe zor
gen was toevertrouwd, hebt laten uitgaan,
om buiten den tempei met een onbekende,
wiens bedoeling men te goed kan veron
derstellen, een onderhoud te hebben?
Flora deed een stap vooruit, drukte
haar handen tegen elkander en ant
woordde:
Zeer hooge pontifex. Ik zal niet twis
ten over mijn leven. De schijn is tegen mij,
ik erken, dat ik met meer zorg over het
vuur dat nooit mag uitgaan, had moeten
waken, maar ik ben er van overtuigd, dat
een misdadige hand het met opzet neeft
uitgedoofd. Indien ik bulten met een
vreemdeling heb gesproken, dan was dit
met een onschuldige bedoeling, en hij is
evenonschuldig als ik Maar ik zal hem
niet verraden. Het leven, dat ik hier leidde,
iedereen weet het nooit heb ik het ver
zwegen is voor mij een ondragelijke
kwelling geworden. Het is dus zonder droef
heid, dat ik van it leven, dat Ik verafschuw
vaarwel zal zeggen, om In den dood té
rusten,
i Wordt vervolgd.
1
