Binnenlandsch Nieuws
Gemengd Nieuws
FEUILLETON
RADIO-OMROEP
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1928
BLADZIJDE 2
MIJNHARDT'S
RADIO
MOORS
DE BEKEERING EENER
VEST A ALSCHE
MAAGD
Bestrijding van bosch- 1
branden
André Weiss t
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct
Laxeer-Tabletten 60 ct
1 Zenuw-Tabletten. .75 ct
Staal-Tabletten 90
Rflaag-Tabletten 75 ct
Bij Apoth. en Drogisten
Het kan verkeeren....
Rijksvoorlichtingsdiensten
Internationale Unie van den
gebouwden eigendom
LUCHTVERKEER
Een vlieger neergestort
Het vliegtuig van Hassell
gevonden
Berlijn - Irkoetsk in 3 dagen
Op zoek naar Amundsen
De ziektegevallen aan boord
van het s.s. „Insulinde"
Onder een kermiswagen
geraakt
Door een auto gegrepen
J:
Een dure reis
Een aanvaring
KERKNIEUWS.
Verplaatsing van het secre
tariaat „Regina Coeli"
Arme kleine
Ernstige botsing te
Groningen
Ongeluk in de mijn „Laura"
Baldadigheid
Een lijk aangespoeld
RADIO-NIEUWS
Kruisgesprekken
SOCIAAL LEVEN
Minister Kan in conferentie
met de verveners
0.9
De extra-uitkeering van dë
Ned. Spoorwegen aan het
personeel
Een circulaire van den minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw
De minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw heeft aan Gedeputeerde Staten
van de onderscheidene provincies den vol
genden brief gezonden:
.,De directeur van het Staatsbos'chbeheer
deelt mij mede, dat blijkens bij hem inge
komen gegevens in de droge tijden van het
afgeloopen voorjaar veel bosch, en heide
branden 4ijn voorgekomen, die een vrij aan
zienlijke schade hebben aangericht.
Hoewel door verschillende gemeenten reeds
maatregelen worden getroffen ter voor
koming en bestrijding van bosch- en heide
branden, acht ik het toch gewenscht, dat de
gemeentebesturen in uw gewest, voor zooveel
binnen him gebied bosschen en (of) heiden
voorkomen, op de gevaren worden gewezen
en wenken ter bestrijding daarvan worden
gegeven.
Wat betreft den inhoud der aan de be
doelde gemeentebesturen te richten circu
laire, meen ik het navolgende te moeten aan
bevelen
a. Ten einde het brandgevaar in bosschen
en op heide zooveel mogelijk te bestrijden is
het in de eerste plaats van belang te waken
voor een gestrenge handhaving van de ar
tikelen 428 en 429 van het W.v.S. In het bij
zonder in gemeenten, waar dikwijls heide
wordt afgebrand voor ontginning of ander
zins. is het noodig de ingezetenen beter be
kend te maken met deze bepalingen. Het ver
dient aanbeveling in het vroege voorjaar op
daartoe geschikte plaatsen, die geregeld door
vreemdelingen en ingezetenen worden be
zocht, afdrukken van deze artikelen, met toe
lichtingen. op te hangen.
Aan de vergunningen, bedoeld in artikel 428
van het Wetboek van Strafrecht zouden
onverminderd de voorzorgen, die de plaatse
lijke gesteldheid in elk bijzonder geval ver-
eischt de volgende voorwaarden kunnen'
worden verbonden:
le. het te branden perceel dient door een
brandvrije strook van de omliggende percee-
len te worden gescheiden:
2e. de brand zal niet mogen worden aan-
gestol^pn dan een door den burgemeester
aan te geven tijdstip;
3e. er zullen bij het branden, alsook voor
de bewaking daarna zooveel personen aan
wezig moeten zijn, als de burgemeester noo
dig zal oordeelen.
b. Aangezien blijkens de sinds eenige jaren
in samenwerking tusschen het Staatsbosch-
beheer en de Nederlandsche Heidemaatschap-
_pij bijgehouden statistieken de meeste bran
den worden veroorzaakt door onvoorzichtig
heid met vuur, waarbij het rooken een voor
name plaats inneemt, is het gewenscht hier
aan bijzondere aandacht te schenken.
Het is daarom aan te bevelen, dat van ge
meentewege bij aanhoudende droogte een tij
delijk rookverbod voor naaldhoutbosschen en
heidevelden worde uitgevaardigd, zooals reeds
in meerdere gemeenten telken jare geschiedt.
Ten einde een strenge naleving daarvan mgge
lijk te maken en het publiek zoo min mo
gelijk te hinderen, is een permanent rook
verbod. dat dus ook zou gelden in niet-brand-
gevaarlijke tijden, niet gewenscht. Het ver
bod Zou zich voorts moeten uitstrekken tót
al'.e heidevelden en wat de bosschen betreft,
alleen tot zoodanige bosschencomplexen, die
inderdaad in meerdere of mindere mate aan
brandgevaar onderhevig zijn. Voor loof-
houtbosschen of oude dennenbosschen in
't bijzonder wanneer deze laatste met loof
hout zijn onderplant is een rookverbod in
het algemeen niet noodig.
c. Het is gewenscht, dat de eigenaren of
rechthebbenden van bosschen jaarlijks wor
den herpnerd aan het belang, dat zij er bij
hebben brandtraa's en wegen vrij te hou-
den van strooisel, heide, grassen en andere
licht brandbare stoffen en de boschranden en
wegzoomen eveneens te zuiveren van dood
hout. Indien deze maatregelen zijn genomen
wordt het overslaan van brand ten zeerste
beperkt, het blusschen van een boschbrand
zeer vergemakkelijkt en kan een brand spoe-
dig in Omvang worden beperkt. Het schoon
maken van wegen en boschbranden kan het
beste geschieden in den hedfst den winter
en- het vroege voorjaar.
De hier bedoelde herinnering zou tegelijk
kunnen plaats hebben met die, bedoeld
onder a.
d. Een doeltreffend middel om de schade
van bosch- en heidebranden zooveel mogelijk
te verminderen is gelegen in de oprichting
van boschbrandweren, waarvan de leden
(blusschers) In de omgeving van de bosschen
wonen en onder leiding van een boschbrand
meester bij het uitbreken van een brand zoo
spoedig mogelijk, voorzien van gereedschap
pen, ter plaatse komen om het vuur oordeel
kundig te bestrijden. Het is gewenscht, dat
de leden over een rijwiel beschikken. De
blusschers moeten bij het blusschen de be
schikking hebben over goed drinkwater.
Reeds zijn in een aantal gemeenten in
Nederland boschbrandweren opgericht en
enkele hebben hare doelmatigheid bereids
kunnen bewijzen, door branden in den aan
vang te stuiten.
Ten slotte zij vermeld, dat nopens de wijze
van blusschen van bosch- en heidebranden
een samenvatting wordt gevonden in het
vlugschrift: „Bosch- en Heidebranden en het
blusschen daarvan", dat op aanvrage koste
loos bij den directeur van het Staatsbosch-
beheer te Utrecht verkrijgbaar is.
Ik zal het op hoogen prijs stellen indien de
gemeentebesturen in bovenbedoelden zin
worden aangeschreven".
Gisternacht is te 's Gravenhage overleden
de heer André Weiss, vice-president van het
Permanente Hof van Internationale Justi
tie en stichter der Internationale Academie
voor Vergelijkend Recht.
ct
mer de liberaal van Naamen van Eemnes
nu de katholiek van Voorst tot Voorst.
In 1898 was voorzitter der Tweede Kamer
de liberaal Gleichman nu de katholiek
Ruys de Beerenbrouck.
In 1898 was voorzitter van den Raad van
State de liberaal Schorer nu de anti-
revolutionnair Van Lynden van Sanden-
burg.
Ook in 1898 waren zoowel Eerste als
Tweede Kamer in meerderheid links, zelfs
in meerderheid vrijzinnig nu zijn ze in
meerderheid rechts.
Het kan verkeeren!
Koninginnedag van 1898 tot 1928
De liberale journalist D. Hans schrijft in
„De Indische Post":
De tijd gaat sneL Als een wolk langs een
storm.hemel
Zie: het is alweer vijf jaar geleden, dat
onze Koningin haar zilveren regeeringsju-
bileum vierde. Op 31 Augustus a.s. zal zij 30
jaar aan het bewind zijn geweest. En dit
was aanleiding voor mij, eens te onderzoe
ken, en met cijfers te demonstreeren, wat er
op parlementgebied in die regeerings.pe.
riode onzer Koningin alzoo veranderd is,
wat zy dus heeft „meegemaakt".
Zij heeft in die dertig jaar in totaal ne
gen kabinetten doen optreden ('t eerste- en
tweede. ministerie-Ruys afzonderlijk gere
kend).
Van die 9 kabinetten waren er 5 rechts, 2
links en 2 extra-parlementair. In totaal
heeft de Koningin 17 jaar geregeerd met
een rechtsch bewind, 1% jaar met een
extra-parlementair en 5'A jaar met een
linksch.
Daarbij heeft zij in totaal 95 verschillende
ministers zien komen en gaan.
Als ik dit cijfer meedeel, bedoel ik daar
mede natuurlijk allen de definitif benoemde
ministers, niet de tijdelijke, de ad-intrim-
ministers. Alzoo dus heeft de Koningin 95
verschillende bewindslieden benoemd en
beëedigd.
Zij waren als volgt over de departemen
ten verdeeld:
Oorlog 16
Financiën 12
Koloniën 11
Waterstaat 10
Marine 10
Justitie 9
Buitenlandsche Zaken 8
Binnenlandsche Zaken... 8
Landbouw 5
Arbeid 3
Onderwijs 3
De Koningin heeft in den loop van haar
regeeringsperiode de parlementaire situatie
wel op grondige wijze zien veranderen. Dat
springt wel zeer duidelijk in het oog, wan
neer men een vergelijking maakt tusschen
de samenstelling van de Tweede Kamer
in het jaar, waarin zij den troon besteeg,
en de samenstelling van het oogenblik. Ik
zal ook daaromtrent enkele cijfers meedee-
len. In 1898 waren in ons Lagerhuis negen
verschillende partijen en groepen vertegen
woordigd, op het oogenblik elf.
Aldus:
In 1998 In 1928
Roomsch Katholieken 22 30
Anti.Revolutionnairen 17 13
Vrij-Anti-Revolutionairen 5
Christelijk-Historischen 11
Christelijk-Hist. Kiezersbond 1
Unie-Liberalen 35
Vrij-Liberalen 13
Radicalen 4
Vrijheidsbond 9
Vrijz.-Democratep 7
Sociaal-Democraten 2 24
Vrije Socialisten 1
Communisten 1
Gereformeerde Staatspartij 2
Hervormde Staatspartij 1
Plattelandspartij 1
Katholieke Volkspartij 1
Een nadere beschouwing van deze cijfers
leidt tot het volgende: De Katholieken zijn
de protestantsch-politieke richting is vooruit,
gegaan, de sociaal-democraten met 22. Ook
de protestants-politieke richting is vooruit
gegaan: telt men een oogenblik alle scha
keeringen van die algemeene richting bij
elkander op, dan komt men tot 23 zetels in
1898 tegen 27 in 1928. Deze hoofdstroomin.
gen (katholiek: protestantsch-politiek; so
ciaal-democratisch) gingen dus 8 4 22
zetels vooruit, of 34 in totaaL Hiertegen
over staat een vermindering van de vrij
zinnige zetels van 52 tot 17-36. De groote
aanwas is voor - de sociaal-democraten ge
weest.
Deze wijziging in de parlementaire en
politieke verhoudingen gedurende de re
geering van Koningin Wilhelmina demon
streert zich in de bezetting van belangrijke
posten op dit gebied.
In 1898 was voorzitter der Eerste Ka-
Verschenen zijn in de „Verslagen en Mede-
deelingen" van de afdeeiing Handel en Nij
verheid, de jaarverslagen van de verschillen
de voorlichtingsdiensten, ten behoeve van
handel en nijverheid, over 1927, waarbij te
vens is opgenomen het verslag over dat jaar
van het onder het departement van Binnen
landsche Zaken ressorteerend proefstation,
met voorlichtingsdienst, ten behoeve van den
turfhandel en de turfindustrie.
De Internationale Unie van den gebouwden
eigendom houdt haar congres dit jaar te
Weenen van 25 tot 28 September.
De Nederlandsche Bond van Huis- en
Grondeigenaren en Bouwondernemers heeft
als afevaardigde naar dit Congres aange
wezen de heeren mr. J. A. de Meyier en mr.
E. Hollander Jr. Voornamelijk zullen aan een
bespreking worden onderworpen de resultaten
op het gebied van volkshuisvesting in die
landen, waar de crisiswetgeving is ingetrok
ken, speciaal in verband met den penibelen
toestand, waarin de Oostenrijksche huiseige
naren verkeeren.
Naar uit Londen gemeld wordt, is gisteren
nabij Grantham een Engelsch militair vlieg
tuig neergestort. De bestuurder-officier werd
gedood, het toestel vrijwel totaal vernield.
V. D. me:dt uit Londen:
Uit Reikjavlk wordt gemeld, dat aan de
kust van IJsland een vliegtuig is gevonden.
Men meent dat het het vliegtuig van Has
sell is.
Uit Irkoetsk wordt gemeld, dat aldaar
Donderdagmorgen is gearriveerd het vlieg
tuig der Duitsche Lufthansa „D. 1472-Ural",
dat, bestuurd door den vlieger Albrecht, op
27 Augustus van Berlijn is gestart. Aan
boord van het vliegtuig, dat zijn weg geko
zen heeft over Moskou, Kasan, Swerdlowsk,
Omks en Krasnojarsk, bevindt zich behalve
de piloot nog een lid van de directie der
Lufthansa ei® een mecanicien, De afstand'van
6500 K.M, is in ongeveer 2'A dag afgelegd;
bij een gemiddelden duur van 9 uren vliegen
per dag, heeft de „Ural" een snelheid van
180 K.M. per uur bereikt. De tocht heeft
zonder eenige stoornis plaats gehad.
De meening van dr. van Lonkhuyzen over
het professoren-rapport
Aheta seint uit Weltevreden:
Het Bataviaansch Nieuwsblad had een
onderhoud- met het Hoofd van den Dienst
v. d. Volksgezondheid, dr. van Lonkhuyzen,
die naar aanleiding van het rapport der drie
höogleeraren over de ziektegevallen aan
boord van de „Insulinde" van den Rott, Lloyd
de volgende mededeelingen deed:
Dr. van Lonkhuyzen verklaarde, dat prof.
De Langen verschillende patiënten, die aan
boord van de „Insulinde" op de uitreis van
dat schip waren aangekomen, onderzocht
heeft en positief de mogelijkheid van rood
vonk uitgesloten achtte.
Professor De Langen had naderhand een
onderhoud met den arts van het ziekenhuis
te Singapore, waar op dé uitreis een patiënt
was achtergelaten, omtrent welken patiënt
uit Singapore de diagnose roodvonk de „In
sulinde" achterna geseind werd, welke diag
nose volgens het rapport wederom door den
scheepsarts ter kennis was gebracht van de
autoriteiten te Batavia. In zijn onderhoud
met prof. De Langen verklaarde de arts uit
Singapore, dat hij zich vergist had in de
diagnose betreffende het sterfgeval van den
te Singapore opgenomen passagier van de
„Insulinde". De verschijnselen, aldus deze
arts, geleken oppervlakkig beschouwd op
roodvonk.
Voorts is, naar dr. van Lonkhuysen mee
deelde, noch door den havenarts, noch door
eenige andere gouverments- of medische
autoriteit van den scheeparts een telegram
ontvangen over het röodvonkongeval te Sin
gapore, waaromtrentmen eerst na het ver
trek van de „Insulinde" Van terzijde vernam.
Verder is noch door den scheepsarts, noch
door den anderen arts van den Rotterdam-
schen Lloyd aan officieele zijde mededeeling
gedaan van de gevallen aan boord van de uit
reizende „Insulinde", zoodat bij de aankomst
van het schip de havenarts niet aan boord
is geweest.
Dr. van Lonkhuyzen verklaart voorts zich
niet te kunnen voorstellen dat het voor in
Holland vertoevende medici mogelijk zou
zijn een juister oordeel uit te spreken over
hier geconstateerde ziektegevallen dan de me
dici hier ter stede, die de patiënten behoor
lijk onderzocht' hebben.
Dezer dagen is te Budel de voerman W. L.
ortder eén kermiswagen geraakt en overreden.
In zorgwekkenden toestand is hij naar Eind
hoven vervoerd.
Gisteren is te Terheijden het 6-jarig zoon
tje van den heer C. den Exter, toen het
van achter een melkwagen kwam, door een
au$o aangegrepen, en zoo érnstig gewond, dat
het ikjpd' moedig'överléed:
Gedurende de treinreis van Amsterdam
naar Hoorn, is ten nadeele van een passagier
een pakje ontvreemd, waarin een penteeke-
ning en eenige gekleurde prenten, die een
waarde hadden van 650.
Een draadloos bericht uit Moskou houdt
in: Aangezien de tijd van daglicht in het
hooge Noorden snel afneemt, zal voor den
ijsbreker „Krassin" met de voorbereiding j
tot hervatting van de nasporingen naar
Amundsen en zijn vijf metgezellen zooveel
mogelijk haast worden gemaakt.
Gisterenmorgen kwam de salonboot „Fries
land" van de HollandFriesland lijn in de
haven van Lemmer in aanvaring met de
stoomboot „Jan Nieveen" van de Groningen
Lemmer Mij., waarbij de „Friesland" aan
den voorsteven werd beschadigd en een pas
sagier door den schok tegen het dek werd
geslingerd en pijnlijk den arm verwondde,
de „Voss. Zeitung" gemeld, dat men in Beide booten kwamen van Amsterdam.
Alie hoop opgegeven
Uit Oslo wordt, volgens het „Hbld.", aan
Noorwegen thans definitief de hoop heeft J
opgegeven Amundsen levend terug te vin
den. De Noorsche expeditieschepen zullen
dan ook 15 dezer hun onderzoekingen sta
ken, daar ten gevolge van de ijsmassa's en
den beginnenden Poolnacht alle verdere po
gingen worden verijdeld.
Alleen zal als gemeld, de Russische ijs-
breker „Krassin" zijn nasporingen naar
Amundsen voortzetten en den winter in de
Poolzee doorbrengen.
Op 3 September a.s. wordt het Secreta
riaat van het H. Hart: „Regina Coeli" ver
plaatst van Bloemendaal naar Amersfoort.
Alle correspondentie enz. betreffende de
H. Hart-Schilden en ons Missiewerk, zende
men dus voortaan aan onderstaand adres:
Secretariaat „Regina Coeli", Weverssingel
44, Amersfoort.
Gisteren is te Spekholzerheide het 3-jarig
dochtertje der familie V. onder den auto van
C. geraakt, bij het oversteken van een straat.
De arme kleine bekwam een zware hersen
schudding en is in zorgwekkenden toestand
naar 't ziekenhuis teKerkrade gebracht Den
chauffeur treft geen schuld.
Een onderofficier gedood, een ander zwaar
gewond
Nabij Groningen, op den Rijksstraatweg
Groningen—Assen is een motorfiets, bere
den door de onderofficieren J. Dijk en P.
Buiter, den eersten bestuurder en den tweeden
duorijder, beiden afkomstig uit Wolvega, op
weg naar Assen in botsing gekomen met 'n
auto. De beide sergeants werden zwaar ge
wond, vooral de eerste, wiens borstkas was
ingedrukt en wiens eene been op drie plaat
sen gebroken bleek. Zij zijn beiden naar het
Academisch Ziekenhuis te Groningen over
gebracht. De toestand van sergeant Dijk was
gisterenmorgen zeer zorgwekkend, in den loop
van dezen dag is hij overleden.
De auto werd licht beschadigd.
Te Eijgelshoven is in de mijn Laura de
mijnwerker L. uit Haanrade-Kerkrade met
het hoofd bekneld geraakt tusschen twee ko
lenwagens. Zwaar gewond is hij naar het
gasthuis overgebracht.
Te Rotterdam hebben opgeschoten jon
gens in de Vierambachtstraat bij het eind
punt van lijn 5 een groote dosis vuurwerk
in de tramrails gelegd. Toen een tramwagen
hierover reed, volgde een vrij ernstige ont
ploffing, zoodat drie ruiten van den wagen
sprongen. Er kwamen geen persoonlijke on
gelukken voor.
Wederom is te Callansoog, thans bij paal
16, een in vërgevorderden staat van ontbin
ding verkeerend lijk aangespoeld, waarschijn
lijk van een manspersoon.
Aneta seint uit Batavia: In het perspavil
joen op .de Pasar Gambir heeft een buiten
gewoon goed geslaagde serie kruisgesprek
ken met Nederland plaats gehad, door mid
del van de zenders van Bandoeng en Koot
wijk. Öp dezen eersten avond werd een re
cord aantal gesprekken, n.l. 46 op uiterst
vlotte wijze afgewerkt dank zij de efficiënte
medewerking van de radiodiensten in Indië
en Holland. Het perspaviljoen was stamp
vol, er was een menigte menschen, die in de
grootste spanning op hun beurt wachtten en
er waren ontroerende tooneeltjes op te mer
ken. De avond bracht een schitterende de
monstratie waarvoor de telegraafadministra-
ties hier en ginds een woord van hulde ver
dienen.
Omtrent de vergadering, welke te Emmen
is gehouden met de verveners, wordt aan
het „Hbld." medegedeeld dat, behalve de
Minister van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw, die de vergadering voorzat* aanwezig
waren- de commissaris der Koningin in
Drente, de burgemeester der gemeente
Emmen en een der wethouders 'en de heer
Meyer de Vries, rijksirispecteurder werk
verschaffing in algemeenen dienst, A. Jong
bloed en ir. Sybolts, directeur van het Rijks
proefstation voor turf, benevens zes ver
veners, vertegenwoordigende de twee groot
ste verveners-organisaties.
Bij de opening deelde de Minister mede,
dat hem thans bereikt heeft het advies der
commissie inzake Versnelde afgraving, doch
hij wenschte, alvorens zijn standpunt defi
nitief te bepalen, de verveners in de ge
legenheid te stellen hem hun zienswijze
mondeling mede te deelen.
Nadat de verveners aan dit verzoek had
den voldaan en uitvoerig hadden uiteen
gezet, waarom zij steun voor hun bedrijf
noodig achten, ontspon zich een uitvoerige
discussie, waaruit bleek, dat van regeerings-
zjjde ernstige bezwaren bestonden om het
verzoek in te willigen. Intusschen verklaar
de de Minister zich bereid mede aan de
hand van het thans gehoorde, de zaak nog
maals ernstig te overwegen.
In elk geval verklaarde de minister, zal
van regeeringswege alles worden gedaan, wat
den afzet van de turf productie kan bevor-
12/3.
deren en zal worden medegewerkt om, waar
mogelijk,op de kosten te besparen.
Na afloop der vergadering is minister Kan
vergezeld van den Commissaris der Koningin
en den heer Meyer de Vries, naar het ICib-
belveen,. een der bezittingen der N. V. „Het
Lantschap Drenthe", gegaan.
Voorgelicht door den heer Le Gro, direc
teur der vennootschap, bezichtigde het ge
zelschap de terreinen, benevens één der drie
boerderijen, welke daar zijn gesticht. Vervol
gens werd gereden naar de stichting „B«-
leroord" te Beilen, welke stichting onder
voorlichting van den geneesheer-directeur in
oogenschouw werd genomen.
Tenslotte begaf het gezelschap zich naar
het stroomgebied van het onlangs opgerich-
te waterschap „De Oude Vaart" nabij Dwin-
j gelo. Er zijn n.l. plannen opgemaakt om den
zeer slechten waterstaatkundigen toestand
in dit stroomgebied, dat pl.m. 9000 H.A.
groot is, belangrijk te verbeteren. Indien om
trent den financieelen opzet tusschen het
waterschap en de regeering overeenstemming
worrt verkregen, ligt het niet in de bedoe-
lir de werkzaamheden door werkloozen te
laten uitvoeren.
ZONDAG 2 september
HILVERSUM iot M. i.oo2.30 Lunchmuziek door
het Trio Rentmeester. 3.00—j.30 Aansluiting van het
Kurhaus te Scheveningen. De de Symphome van Beet
hoven, met soli en koor, naar Schiller's Ode an die Freude.
Mia Peltenburg, sopraan. Suse Lueer, alt, v. Tulder,
tenor. I. Dekker, bas. Het Residentie-orkest en het
Toonkunstkoor o.l.v. Prof. Schneevoigt. 4.305.15
Voortzetting van den cyclus. Pianosonaten van Beetho
ven, door Louis Schmidt. Egb. Veen a.d; vleugel. 6.00
8.00 Vooravondconcert door het Omroep-orkest. lulie
de Stuers, zang. 8.00 Persber. en sportber. 8.15
Aansluiting van het Kurhaus te Scheveningen; Het Re
sidentie-orkest o.l.v. Ignaz Neumark. Solistenconcert.
Sam Swaap, obligaat viool. q.oo-11.00 Kerkconcert
met raedew. van D( Moórtag, sopraan. Sepha v. Beinum-
laiisen, viool; L. v. Tulder, tenor. F. Hasselaar, orgel.
HUIZEN 340.9 M. Na 6 uur 1870 M. (K.W.O.-kerkdienst
00 op 1870 M.) 8.30-9.30 N.C.R.V. 10.00
12.00 K.R.O. Hoogmis in de kerk van den H. Franciscus
Xaverius te Amersfoort. Het koor* der kerk o.l.". A. J.
Thannhauser. H. Ramselaar» organist. Predikatie door
Pastoor C. H. Hartman. De H. Mis wordt opgedragen
door den Zeereerw. Heer W. J. M. Tempelman. Het gem.
koor zingt De Missa „Lauda Sion", op. 22, M. Springer,
met orgelbegel. Na het offertorium, voor gem. koor het
„Ave verum Corpus", Mitterer. Na de H. Mis het Tan
tum er£o sacramentum. W. P. H. ansen. Daarna het
„I audate Dominum", >e toon Greg. Predikatie "an Pas-
toor Hartman; Matth. VI, 433. 12.00 Uitz. van
het plechtig Te Deum Laudamus, ter gelegenheid v. d.
verjaardag van H. M. de Koningin. Het .mannenkoor
Zingt Domine salvam fac reginatn nostram. Toh. Win-
nubst. Daarna het Te Dèum. L. Perosi or. 19, voor 4 st.
gem. koor met orgel. De plechtigheid wordt geleid door
Mgr. F. J. H. Evers, Kol.-hoöfdaalmofezenier van Leger
en Vloot. 12.301.30 K.R.O.-Lunchmuziek door
het Trio Winkels. 1.302.00 K.R.O.-Litterair half
uurtje door C. M. v. Moorsel Religie-en Bouwkunst.
2.004.00 K.R.O. Concert door het Amsterdamse!»
salon-orkest o. 1. v. F. T. Boshart, 4;oo—5.00 K.R.O.
Ziekenlof uit Bloemendaal. 5.40 N.C.R.V. 7.45
8,15 K.R.O. Spr. B. Verhoeven Guido Gezelle. 8.15
K.R.O. Intenties van het Apostolaat des Gebeds. 8.20
Concert. L. v. Sprang bas. De Amsterdamsche Orkest
ver. o. 1. y. F. v. Diepenbeek. 10.00 Persber. 11.05
Epiloog. Koor.
DAVENTRY 1600 M. 3.50 Concert. Orkest M. Fos
ter sopraan. E. Marshall bariton. 5.35 Missionnaiye
causerie. 5.55 Bijbelsche liederen. 6.05 Bach-canta-
te no. 33. J. Elwes, sopraan. A. Vaughah, alt. R. Clayson,
tenor. G. Parker, bariton. C. D. Cunningham, continuo.
Koor en orkest. 8.20 Kerkdienst. 9.05 Liefdadig-
heidsoproep. 9.10 Nieuwsi^r. 0.25 Concert. Park
Lane Hotel-orkest o.l.v. Albert Sandler. Gaby Valle,
sopraan. 10.50 Epiloog.
PARYS „RADIO-PARIS" 1750 M. 12.20 Religieuze
causerie en zang. 1.052.10 Orkestconcert. 4.50
5.50 Dansmuziek. 8.5011.20 Concert door het or
kest „Radio-Paris".
LANGENBERG 469 M. 9.2510.20 Morgenwijding.
1.202.50 Orkestconcert. 4.506.20 Zitheréon-
cert. 8.05 »>Der Waffenschmiecj von Worms", kom.
opera in 3 acten van Lortzing. Daarna tot 12.20 Dans
muziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN 1250 M. (ZEESEN)
9.15 Morgenwijding. 11.20 Vergadering van radio-
handelaren. Daarna orkestconcert. 5.20—6.40 Or
kestconcert. 8.20 Operette-avond o.l.v. Osc.'Strauss,
Leon Jessel en Victor Hollaender. 10*5012.50 Dans
muziek.
HAMBURG 395 M. 9.35 Mórgenwijding. 1.20 Con
cert. 3.20 Orkestconcert. 5.20 Orkestconcerri
8.20 Populaire opera-melódieën van Mozart tot Meyer
beer. Orkest en solisten. Daarna tot 11.20 Dansmuziek.
BRUSSEL 509 M. 5.20. Dansmuziek, 6.50 Orkest-
concert. 8.35 Trio-concert. 9.20—10.35 Sympho-
nieconcert in de Kursaal Ostende.
I <Steecta fietMei/x-i-stè isiflatiio.
MAANDAG, 3 SEPTEMBER
HILVERSUM Ï071 M. 12.30:2.oo Lunchmuziek
door het Trio Verhey. 5.006.00 Kinderuurtje^De
blijdemannetj.es, 9'UVr Mevr. Ant. v. Dijk. 6,oo7.45
Concert door hët dmroep-orkest. Toos Schleyer, zang.
Egb. Veen a.d'. vleugel. 8.00—8.20 Lezing door W.
Graad* van Roggen, naar aani. der opening van de Jaar
beurs te Utrecht op Dinsdag 4 September. 8.2011.00
A.V.R.O.-radiotóoneel. Opvoering door het Nieuwe
Nederlandsche Tooneel van „Oud Heidelberg", tooneel-
spel in 5 bedrijven van Wilhelm Meyer Förster.
HUIZEN 340.9 M. Na 6 uur 1870 M. (U its'uitend N.C.
R.V.-uitzendingeu) 12.301.45 Orgelconcert dóór
Cor Kee. 4.00—5.00 Ziekenuurtje o.l.v* Ds. P. D.
Kuiper. 7.308.00 Zangles door Jac. Ph. Caro.
8.00 Concert. Sprs. J. Augusteyn Op de rails. W.
Belger Een beteekenisvol verleden. J. Hékster, Viool.
L. G. de Vries, viool, alt, oiano. M. v. 't Woud, cello. J.
Vogel, piano en viool. Werken van Mozart.
DAVENTRY 1600 M. 10.35 Kerkdienst. 11.20
Uitzending van de vergadering v.d. volkerenbond te
Genève. Rede van M. J. Procope, Finsct» gedelegeerde.
11.50 Gramofoonmuziek. 12.20 Balladenconcert.
(bariton-sopraan), r-w 12.50 Dansmuziek. 1.20—2,ao
Orgelconcert. 4.20 Orkestconcert. 5.20 Huishoud-
praatje. 5.35 Kihderuurtje. 6.20 Muziek. 6.35
Bioemenpraatje. 6.50 Nieuwsber. 7.05"Muziek.
7»Q5 Muziek. 7.20 Dram. critiek. 7.35 Sonaten
voor' 2 violen. 7.45 Lezing County Libraries.
8.05 „Tlie Princess rwho lost a tune", ballet-mime van
Rowley.--—-93.35-KameriiTU>zielr.'"Het Brosa strijkkwartet.
N. Vallin, sopraan. 9.35 Lezing Irish Bulls. 9.50
Nieuwsber. 10.10 Vaudeville. Dans-orkest en varièté-
artisten. 11.2012.20 Dansmuziek.
PARYS „RADIO-PARIS" 1750 M. 12.50 Orkest-
concert. 4.05 Concert. 8.5011.20 Concert. Mme.
Paix-Seailles, piano... Mme. .Bar.th£, sopraan. *Hr. Schlep
gel, zang. Radio-tooneel.
LANGENBERG'469 M. it.20 Uitzending'van de ver
gadering ven den Volkerenbond te Genèv^.-12.30x.xos
Mechanische muziek. 1.252.50 Orkestconcert.
6.056.90 Orkestconcert. 8.209.15 Concert door-
het Werag-orkest. 9.20 Uit de sprookjes van Ander
sen. M. Raabe, declamatie. H. Grüger, piano. Daarna tot
12.20 Dansmuziek.
KOENIGSWUSTERHAUSEN 1250 M. (ZEESEN)
12.20—5.20 Lezingen. 5.206.20 Concert. 6.20
8.05 Lezingen. —7 8.50 Intern, programma-uitwisse-,
ling. Uitzending uit Warschau. (Polen).
HAMBURG 395 M. 6.40 Gevarieerd concert. 7.20
Concert. 8.20 Omroep-zang, 9.20 Volksliederen-
duetten. De Eindener zitherclub.en solisten.
BRUSSEL 509 M. 5.20 Dansmuziek. 6.5oTriocon-
cert. 8.35 Gramofoonmuziek. 8.50 Orkestcon
cert. 9.3510.35 Dansmuziek in het Casino Spa,
PHILIPS, Telefunkèn en R. M. Toestellen
SPECIALISTEN - Tel. 14609 - HAARLEM
Het hoofdbestuur van, de Nederlandsche
Vereeniging van Spoor- en Tramwegperso
neel zal aan den Fersoneelraad voorstellen,
bij de spoorwegdirectie aante dringen, om,
met het oog op de gunstige bedrijfsresulta
ten over de eerste zeven maanden van dit
jaar, aan ieder van het»personeel een uit-,
keering te doen van een halve maand salaris
met een maximum van 70 (herijkend voor
het maximum der le kl. van schaal I.
Deze uitkeering is bedoeld als een maatre
gel voor één keer, waarvan de kosten drie en
een half -a vier millioenij gulden zullen be
dragen, daar iri 1927 ruim 81 millioen aan
loon werd uitbetaald.
Bovendien zal als blijvende maatregel
voorgesteld worden, om aan de directie te
verzoeken, dat de Spoorwegen geheel voor
hun rekening nemen de 300.000, die noodig
zijn om het zieken- en ondersteuningsfonds
geheel los te maken van de gemeentelijke
instellingen bij de ziekenhuisverpleging van
de gezinsleden der deelgenooten.
33
Pas toch op, officier, gij zoudt u zelf ten
gronde richten en haar toch niet kunnen
redden! Kent ge dan zoo slecht de Romein-
sche wetten? Niemand zou u gelooven. Allen
zouden aan uw woorden twijfelen ondanks
uw aanzien en uw hooge positie. Want, ten
slotte, gij zijt daar niet geweest en Claudius
zou doodgegeeseld worden, zoo luidt de straf
voor den medeplichtige van een ontrouwe
Amata. Tot nu toe wordt de knaap niet ver
dacht. Ik zal met zorg over hem waken en
hem niet het ongeluk van Flora vertellen.
Maar wat dan te doen? hernam Se-
gearix. Wat wilt ge dan van mij?
Br.nifaeius bewaarde het stilzwijgen. Ge-
rei, Ie te i-e minuten bieef hij zoo tegen-
v jr vroor-, !+r<g staan, alsof hij aarzel-
t i in n hem toe te vertrouwen, vreezend,
dat h:j.toch niet zou worden begrepen
Dan, terwijl Segearix hem strak aankeek,
zeide hij
De Vestaalsche maagd moet sterven in
een hol, dat ligt pnder de Collynsche poort
op de Suburra.
Inderdaad, ik heb hooren zeggen, dat
daar de plaats was, waar de ontrouwe pries
teressen moesten sterven.
En, ging de opzichter voort, gaat gij,
Segearix, en vele anderen van onze broeders,
daar s nachts niet dikwijls heen, waaraan
ik niet waardig ben deel te nemen?
Met een zekere aarzeling keek de Gallische
officier hem aan. Eerst begreep hij hem niet.
Zijn anders toch zoo scherp verstand zag niet
wat er voor een overeenkomst kon bestaan
tusschen de heidensche Amata en hem, goed
christen. Over eenige uren zou Flora niet
meer kunnen bekeeren, en bovendien, hij kon
daar toch niet mee belast worden. Ongetwij
feld beschuldigde Bonifacius hem in zijn bin
nenste, dat hij, ofschoon onvrijwillig, de
oorzaak was van de tegen Flora gekoesterde
verdenkingen en bediende hij zich van deze
wel eenigszins duistere formule om hem te
vragen voor haar te bidden.
Zij gaat voor God verschijnen, hernam
de jonge man op doordringenden toon, voor
God, dien zij niet kent. O, zeker, zij zou de
Waarheid hebben kunnen, hebben moeten
zoeken, zij die reeds begreep, dat hare afgo
den slechts van hout, marmer of steen wa
ren. Maar men moet op de barmhartigheid
hopen van Hem, die de harten doorgrondt.
Op het laatste oogenblik zal zij misschien het
licht des geloofs ontvangen en naar den he
mel en den God der Christenen verlangen.
Zijn blauwe oogen, steeds op den opzichter
gericht, sloeg hij niet neer. Men merkte, dat
ofschoon hij over de Vestaalsche sprak, hij
zijn woorden rechtstreeks tot Bonifacius
richtte. Hij kende zijn leven en dwalingen.
En daar hij geen redenaar, geen dichter,
noch een bewonderaar van den fijnen vorm
der Latijnsche taal was, deze officier van het
Gallische legioen, scheen hij hem openhartig
in zijn eenvoud te willen zeggen:
En gij, wanneer toont gij berouw, en
zult ge boete doen?
Bonifacius begreep hem.
Ik ben een zondaar, zetde hij, ik ben een
arm mensch. Vergeet mij niet Segearix, wan
neer ge het geluk hebt bij de heilige gehei
men tegenwoordig te zijn. Maar, ging hij
voort, met toenmende opgewondenheid, moet
ik niet, om mijne fouten uit te boeten, hun
die lijden te hulp komen, wanneer ik ze op
mijn weg ontmoet?
Ik begrijp u, hernam Segearix, gij wilt
deze Amata redden van een verschrikkelijken
dood. Ik weiger niet, u in uw goed werk te
helpen, maar ik zie geen middel; de doodstraf
voor een ontrouwe priesteres bestaat slechts
ln uwe wetten, en Flora behoort tot een der
aanzienlijkste families van Rome. De keizer
is vertrokken en het Is mogelijk, maar niet
waarschijnlijk, dat 't volk ten haren gunsCe
een opstand zal verwekken. Hij zou geen kans
van slagen hebben. Nu de Pretoriaansche
wacht afwezig is, zouden wij Galliërs opge
roepen worden om Augusta te versterken.
Maar nog eens, hoe moeilijk deze militaire
plicht, die beveelt het volk in bedwang te
houden, ook is, ik moet hem vervullen en ik
zal de bevelen uitvoeren.
De opzichter had hem half ongeduldig
aanhoord.
Luister naar mij, hernam hij. Denkt gij,
dat er geen manier is om deze ongelukkige
te bevrijden? Welnu, ik zeg u dat er wel eene
is, wel is waar onzeker en gevaarlijk, maar
tenslotte kan men het probeeren. Gaan de
onderaardsche gangen van het kerkhof der
christenen niet tot de Porta Scelerata?
Dus, viel Segearix hem in de rede, gij
wilt het hol, waarin men de Vestaalsche
maagd laat afdalen, trachten te bereiken,
er een opening in maken, en haar er uit ha
len, indien er nog tijd voor is.
Dat is mijn plan; en gij weet, mijn
vriend, dat om het uit te voeren geen geld
zal bespaard worden. Noch Aglaé, noch ik,
aarzelen om er aanzienlijke geldsommen voor
op te offeren.
„GÜ zoudt beter dben, antwoordde de
jonge: man, die geen gelegenheid liet voor
bijgaan om het geweten van Bonifacius wak
ker te> schudden, gij zoudt beter doen, indien
ge uw» zondige gevoelens opofferde. Maar
enfin. Ik begrijp, wat u tot deze edelmoedige
daad aandrijft. Gij weet dat wij, Galliërs, in
staat zijn dingen te doen, waarvoor anderen
terugdeinzen. De taak is moeilijk, maar niet
onoverkomelijk. Ik zal eenige voortreffelijke
mannen uitkiezen. Ik zelf zal gaan. Ik ken
het kerkhof. Het is nog niet zoo lang geleden,
vervolgde hij zachtjes, dat Ik, ofschoon on
waardig, Suzanna en de andere maagden ge
holpen heb bij het begraven der heilige
lichamen, die wij uit het circus hadden weg
gehaald. Nochtans wij moeten een goeden
gids hebben, die beter dan ik met dezen dool
hof op de hoogte is.
Waar hem te vinden, zeide de opzichter.
Ik heb geen tijd om Evaristus te gaan opzoe
ken, en ik, ongelukkige, ben den weg naar
onze kerken vergeten.
Met ernstig gelaat luisterde de officier naar
hem. Hij deed zijn best om de woorden van
Eonlfacius goed te begrijpen. Zijn hoofd hield
hij gebogen, alsof hij in de verte de schreden
van een vijand trachtte te ontdekken.
Onder mijn soldaten, hernam hij ,is er
geen een, die in staat is ons zeker te leiden.
Bonifacius maakte een wanhopig gebaar.
Helaas, zeide hij, en de tijd gaat voorbij.
Maar, vervolgde Segearix, zou Claudius
die onderaardsche gangen niet goed kennen?
Hij- is dan wel is waar een tijd in groot ge
vaar, maar waar ook zou hij veiliger zijn dan
in onze catacomben? Ga hem dus zoo spoedig
mogelijk opzoeken. Ik zal in' mijn leger man
nen" uitkiezen, die niet alleen geschikt en be
kwaam zijn voor de taak, die men hun wil
toevertrouwen, maar ook liever duizend maal
wilden sterven dan een geheim te verraden.
Het gaat er maar om, ging hij voort, het hol
bij de Collynsche. poort door een onderaard
sche gang te bereiken, en wij zullen, hard moe
ten werken, om nog vroeg genoeg bij deze
verschrikkelijke gevangenis aan te komen. En
zullen we dan dé. Vestaalsche maagd nog lé
vend aantreffen?.
God zal met u zijn! riep de opzichter uit,
want niet alleen het. leven van Flora staat op
het spel, maar nog veel meer haar onsterfe
lijke ziel.
Langzaam schudde Segearix. het hoofd. Hoe
onverschrokken en vastberaden hij ook was,
hij wilde toch niet geheel en al op zijn eigen
krachten vertrouwen. Hij zou zich geschaamd
hebben Indien hij dezen liefdedienst, waarom
men hem vroeg, zou geweigerd hebben, maar;
hij twijfelde aan het succes van een zoo groo
te onderneming.
Bonifacius dankte hem hartelijk, en onder
wijl de officier van het Gallische legioen hem
tot aan de poort van het legerkamp begeleid
de, wees hij hem zwijgend verscheidene sol
daten aan, sommige oud en vergrijsd in het
leger, anderen nog jong en vlug, en zachtjes
zeide hij hem:
Ik zal dezen meenemen en menschelijker
wijze gesproken zal -het'onmogelijke beproefd
worden. -
De opzichter greèp zijn hand en driikté dié*
krachtig, dan keerde hij zich tot zijn paard,
sprong in het zadel erf keerde weer terug
naar den Aventinus.
Wordt vervolgd.
