Buitenlandsch Nieuws
FEUILLETON
RADIO-OMROEP
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DINSDAG 4 SEPTEMBER 1928
BLADZIJDE 2
DE BEKEERING EENER
VESTAALSCHE
MAAGD
DE REIS VAN MAARSCHALK PILSOEDSKI
DE DUIKBOOT L 55 'NAAR ENGELAND
DE ONTZAGLIJKE
OVERSTROOMINGEN IN KOREA
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
LUCHTVERKEER
Een watervliegtuighaven
bij Milaan
MARKTNIEUWS
Onderhandelingen met Roemenië.
Interne hernieuwing van Polen
Maarschalk Pilsoedski houdt op het oogen-
blik in Roemenië, waar hij vertoeft om uit te
rusten, belangrijke militair-politieke beraad
slagingen, die een paar weken geleden in
Warschau zijn begonnen tusschen de leden
van den Poolschen en den Roemeenschen ge-
neralen staf. In groote trekken zijn deze be
sprekingen niet onbekend. Het doel er van is
een bevestiging van het militaire stelsel der
kleine entente onder de aegide van Frankrijk,
en wel vooral de versterking van het gemeen
schappelijke militaire front tegen Sowjet-
Rusland. Want door den ondermij nenden ar
beid van dezen staat voelen zich vooral Polen
en Roemenië bedreigd. Met zekerheid is aan
te nemen, dat Pilsoedski voor zyn voorstellen
in de Roemenen gewillige volgelingen vindt,
en dat er een nieuw ijzeren front tegen Rus
land wordt opgericht. Bijzonderheden van
deze beraadslagingen worden natuurlijk niet
bekend gemaakt, daar het om militaire din
gen gaat. Voor hoever de zuivere politiek
meespeelt bij deze besprekingen, kan niet
goed worden vastgesteld. De reis van een
staatssecretaris uit het ministerie van bui-
tenlandsché zaken in Boekarest naar Maar
schalk Pilsoedski dient als voorbereiding van
zekere politieke uiteenzettingen, die bij de
aanwezigheid van den Maarschalk in Boe
karest zullen worden beëindigd. Iets anders
dan combinaties over den inhoud dezer be
sprekingen is er niet vast te stellen.
Intusschen moet de Maarschalk ët zich ook
van bewust worden, hoe hij in het komende
najaar de interne situatie van Polen wil vor
men, want de zaken loopen volstrekt niet
zooals Pilsoedski zich dat heeft voorgesteld.
Na de Mei-omwenteling van 1926 hoopte Pil
soedski, dat hij er in betrekkelijk korten tijd
in zou slagen, het land in politiek en eco
nomisch opzicht geheel en al te veranderen.
Het is de droom van Pilsoedski geweest, zoo
schrijven de Poolsche bladen, om een totaal
nieuwe basis te scheppen voor de Poolsche
organisatie. Het partij-wezen moest verdwij
nen; de vorm, die daarvoor in de plaats moest
komen, zou zijn een los verbond der burgers
in niet-politieke verbonden. De Poolsche
staatsburger moest worden opgeleid, om po
litiek te denken. Pilsoedski had hiermee een
soort verbond van de burgers op het oog, dat
moest overeenstemmen met de eeuwenoude
Slavische overlevering. Op een dergelijke
manier moest er worden gestreefd naar een
nieuwe economische organisatie van het land.
Om deze redenen werd er geen bepaald richt
snoer uitgewerkt voor de economische politiek
van Polen. Den leiders van deze economische
politiek heeft de gedachte voorgezweefd, om
evenals op politiek gebied, ook in economisch
opzicht een schikking te maken in de be
langen van de afzonderlijke kasten en beroe
pen en wel op de basis van het oud-Slavi
sche patriarchisme.
Twee jaren ondervinding zijn voldoende
geweest, om te laten zien, dat het plan is
mislukt. Het is gebleken, dat de gedachte
van Pilsoedski niet te verwezenlijken is ge
weest, om de tegenstellingen in beroep en
economie uit te wisschen en zoo een nieuwe
eigenaardige ontwikkeling van Polen te be
reiken. Maar Pilsoedski ziet dit nog niet in.
Hij ziet alleen den weerstand van de men-
schen, die zijn plannen niet begrijpen. De
meeste tegenkanting komt van het Parle
ment; dus neemt Pilsoedski de houding aan
van anti-parlementair. Het Parlement is door
hem vernederd en in de openbare meening
naar beneden gehaald. Dit viel hem niet al te
moeilijk, omdat het zondenregister inderdaad
vrij groot is. Er kwamen nieuwe verkiezingen
en ook het nieuwe Parlement toont weinig
begrip voor de plannen van Pilsoedski.
Zelfs het zoogenaamde regeeringsblok staat
voor een raadsel. Zijn taktiek is; blind ge
hoorzamen. Pilsoedski ziet, dat hij niet verder
komt op den door hem gekozen weg. Maar
hij is er nog steeds van overtuigd, dat zijn
idee kan worden uitgevoerd. Nog altijd hoopt
hij een oud-Slavfechen staatsvorm te kunnen
invoeren. Zoo rijpt in Ijem de gedachte van
de grondwetshervorming. De staatspresident
wiens bevoegdheid zeer sterk is begrensd,
moet tot het feitelijke hoofd van den staat
worden gemaakt. Zijn macht-bevoegdheid
moet in den vorm doen denken aan de macht
van de oude patriarchen. Van den terugkeer
naar de heerschappij van den enkeling ver
wacht Pilsoedski, dat alle moeilijkheden kun
nen worden uit den weg geruimd; verder ver
wacht hij ervan een continueerende regee
ring en de bevestiging van Polen als groote
mogendheid.
Het zal moeten blijken, of dit grootsche
plan van Pilsoedski, waarover veel wordt ge
schreven en gedebatteerd, ook zal kunnen
worden verwezenlijkt. De Maarschalk gelooft
er aan. Dat bewijzen zijn onderhandelingen
in Roemenië, want de veronderstelling hier
van is: een Polen, dat in zichzelf beves
tigd is.
klaring, volgens welke de eisch tot ontrui
ming van het Rijnland de niet af te
wijzen eisch van de Duitsche betrek
kingen is. De eisch vindt haar steun in
de eensgezinde houding der totale open
bare meening. De komende onderhandelin
gen zouden niet mogen worden opgebouwd
op de Duitsche totaalontruiming van het
Rijnland. Hierbij zal, naar men verwacht,
de Duitsche regeering haar eisch baseeren
op artikel 431 van het Verdrag van Ver
sailles, om verder op haar moreele en poli
tieke invloed op grond van de Locamo-
verdragen en het lidmaatschap van den Vol
kenbond wijzen. Welke houding in de ko
mende besprekingen door de geallieerden
aangenomen zal worden, moet nog worden
\fgewacht. Van goed ingelichte ziide ver-
i«nen wii echter, dat de Eneelsche dele
gatie de leiding van de besprekingen aan
den Franschen minister van Buitenlandsche
Zaken, Briand, en den Belgischen min van
Buitenlandsche Zaken Hijmans, zal overla
ten en zich wat har houding betreft zal-
aansluiten bij Frankrijk en België.
DE VOORZITTERS EN VICE-
VOORZITTERS VAN DE VOLKENBONDS
COMMISSIES GEKOZEN.
GENèVE, 3 Sept. (V.D.) De plenaire
vergadering van den Volkenbond heeft zich
Maandag bezig gehouden met de vorming
van de zes commissies. Tot voorzitter van
de eerste commissie, die voor de juridische
kwestie, koos zij den Italiaanschen senator
Scialoja, tot voorzitter van de tweede com
missie, die voor organisatorisch-technische
kwesties, het lid van den Zwitserchen Bonds
raad, Gotthardt, tot voorzitter van de derde
commissie, die voor kwesties van ontwape
ning, den Belgischen minister Graaf Carton
de Wiart, tot voorzitter van de vierde com
missie, die voor financieele kwesties, den
Portugeeschen afgevaardigde en vroegeren
ministerpresident Vascanoellos, tot voorzit
ter van de vijfde commissie, die voor sociale
en hygiënische kwesties, den afgevaardigde
Matos, tot voorzitter van de zesde commis
sie, die voor politieke kwesties, den Joego-
slavischen minister van Buitschlandsche
Zaken, Marinkowitsj. Tot vice-voorzitters
van de plenaire vergadering zijn gekozen:
Rijkskanselier Müller met 38 stemmen.
Briand met 38 stemmen, Lord Cushendun
met 37 stemmen, de Canadeesche minister
president Macckenzie King met 33 stemmen.
Graaf Adatsji met 40 stemmen, Seipel met
24 stemmen. Deze zes vice-voorzitters vor
men tezamen met de zes voorzitters van de
commissies en den voorzitter van de plenaire
vergadering, benevens den voorzitter van de
commissie voor de agenda, den afgevaar
digde van Paraguay, Caballero, het bureau
van de plenaire vergadering, dat Dinsdag
middag te twaalf uur bijeenkomt in de ver
trekken van het secretariaat-generaal van
den Volkenbond. Ook de commissies zullen
Dinsdagmorgen een aanvang maken met
haar werkzaamheden. De plenaire vergade
ring zal Dinsdagmiddag te vier uur geopend
worden met het algemeene debat over het
rapport van den secretaris-generaal.
DE VOLKENBOND EN DE ONTRUIMING
VAN HET RIJNLAND
GENèVE, 3 Sept. In den loop van van
daag heeft geen uitspraak plaats gevonden
tusschen de Duitsche en Fransche delega
tie over de ontruiming van het Rijnland. De
termijn voor het openen der officieele be
sprekingen, is tot nog toe niet definitief
vastgesteld. In welonderrichte kringen re
kent men er op, dat eerst een bespreking
zal plaats vinden over de ontruiming van het
Rijnland tusschen Rijkskanseleir Muller en
Briand, waaraan dan de onderhandelingen
tusschen Duitschland en de in de ambas
sadeconferentie vertegenwoordigende mach
ten zal aansluiten. Het Duitsche standpunt
is bekend en steunt op de regeerlngsver-
r
Staatssecretaris Dr. von Schubert, die
Stresemann te Genève vervangt.
HET BEZETTE GEBIED
De „Daily Express" cischt de terug
trekking der Britsche troepen
LONDEN, 3 Sept. (V.D.). De „Daily Ex
press" eischt in een hoofdartikel de terug
trekking van de Britsche troepen uit het
Rijnland en-schrijft, dat de aanwezigheid van
de Britsche troepen aan den Rijn zich na de
onderteekening van het Kelloggpact met geen
woord meer laat verdedigen. Als een „be
zettingsleger", dat te waken heeft voor een
uitvoering van het Verdrag van Versailles
door Duitschland, is het belachelijk en als
teeken van de Britsche macht is het even
eens komisch. De aanwezigheid van het be
zettingsleger veroorzaakt een voortdurende
verbittering bij het Duitsche volk. De wacht
aan den Rijn, die Engeland wenscht, wordt
door het Kelloggpact gevormd, dat een groo-
tere zekerheid geeft als een miniatuurleger
van eenige duizenden manschappen. Het Kel
loggpact kan slechts werkelijkheid worden,
wanneer men er ook naar handelt. Groot
Brittannië moet zyn troepen terugtrekken,
daar Engeland en Duitschland beide het anti,
oorlogsverdrag geteekend hebben.
ongelukkig slachtoffer te zijn van het kwaad,
voor de verbetering waarvan hij noch den
tijd, noch de kracht heeft gehad.
De „Excelsior" constateert, dat Bokanowski
meermalen om politieke redenen voor de
crisis verantwoordelijk gesteld is, waaronder
de Fransche luchtvaart lijdt. Men kan
slechts den wensch uitspreken, dat het offer
van den minister voor de luchtvaart niet
tevergeefsch is geweest.
Het „Petit Journal" is van meening, dat
ook met het verdwijnen van minister Boka
nowski de crisis niet opgelost is, wanneer
het Fransche vliegwezen niet van den grond
af herzien wordt. Zijn dood moet eindelijk
de oogen openen van hen, die hardnekkig
weigerden den werkelijken toestand te zien.
Het blad eischt een ernstige controle op het
materieel, vernieuwing van oude inrichtin
gen en het afwijzen van massa-bestellingen.
Algemeen oefenen de bladen kritiek op de
bureaucratische maatregelen op het gebied
van de luchtvaart en zij eischen controle en
onpartijdigheid by de verdeeling der op
drachten aan de industrie en bij de keuze
der toestellen. De „Gaulois" schrijft, dat zich
hierbij, zooals overal, politieke invloeden de
den gelden.
BERLIJN, 3 Sept. De Duitsche am
bassade te Parijs heeft Duitschlands sym
pathiebetuigingen met den dood van Boka-
nowsky aan de Fransche regeering doen
toekomen. Stresemann heeft zijn persoon
lijke sympathie-betuiging getelegrafeerd.
Engelsche sympathiebetuigingen
LONDEN, 3 Sept. (V.D.) Het Britsch
gouvernement en Sir Samuel Hoare, minister
van Luchtvaart, hebben telegrammen naar
Parijs gezonden, waarin zij diepe sympathie
betuigen bij den dood van den Franschen
minister van Handel, Bokanowski. Hoare
spreekt van „het onherstelbaar verlies", dat
de Fransche regeering en de Fransche Lucht
vaart hebben geleden door den tragischen
dood van Bokanowski.
Briand zou meevliegen.
BERLIJN, 3 September (V.D.). Een
Berlijnsch blad bevat een bericht van het
Parüsche „Journal", als zou de Fransche
Minister van Buitenlandsche Zaken, Briand.,
bijna met Bokanowski in 't vliegtuig, waar
mede het ongeluk geschiedde, hebben plaats
genomen. Bokanowski zou n.l. te Sampigny
Briand hebben voorgesteld hen in het vlieg
tuig naar Genève te brengen. Maar Briand
zou, op ernstige bezwaren van de zijde van
Polncaré, dit voorstel hebben afgeslagen.
HET OVERLIJDEN VAN BOKANOWSKI.
De pers over de Fransche luchtvaart.
PARIJ8, 3 Sept. Het overlijden van den
Franschen minister van handel Bokanowski,
heeft in de openbare meening een groote op
winding veroorzaakt, welke vooral in de
ochtendbladen van heden tot uiting kamt.
Algemeen klinkt een noodkreet om een goe
de leiding voor de luchtvaart en om het in
het leven roepen van een ministerie voorde
luchtvaart.
„Het misdadige Fransche vliegwezen,"
schrijft de „Populaire", „heeft zijn eigen lei
der gedood".
Bijzonder scherpe kritiek op de bestaan
de toestanden bij de Fransche luchtvaart
levért ook de „Quotidien", welk blad een ar
tikel afdrukt onder het opschrift: „Te veel
dooden". Het blad constateert, dat in de
maand Juli niet minder dan achttien per
sonen tengevolge van vliegongevallen om het
leven zijn gekomen en het blad herinnert
hierbij aan den dood van den bekenden
vlieger Drouhin. Bokanowski zelf schijnt het
EEN FAMILIE VAN VIER PERSONEN
VERMOORD.
WARSCHAU, 3 Sept. (V.D.) In het
dorp Holubla heeft een tot nog toe onbekend,
gebleven persoon een reizend dokter met
zijn geheele gezin, bestaande uit vier per
sonen, vermoord. Bij het lijk vond men een
briefje met het opschrift: „Van nu af aan
zul je de toekomst niet meer kunnen voor
spellen. Jammer, dat je je eigen dood niet
hebt kunnen voorspellen." Tot nu toe heeft
men den dader nog niet kunnen opsporen.
MIJNONGELUK.
ASCHAFFENBURG, 3 Sept. (V.D.) In
een van de kolenmijnen in de omgeving van
Aschaffenburg is heden een ernstig ongeluk
gebeurd. Drie arbeiders waren bezig met
werkzaamheden aan een bovengrondsche
leiding en stonden daarvoor op een werk
tuigwagen, toen plotseling een locomotief
tegen den wagen opreed. Door den schok
werden de arbeiders van den wagen gewor
pen. Een van hen viel voor de wielen van
de locomotief, en werd overreden en gedood.
Van een ander is het linkerbeen afgereden,
terwijl de derde met den schrik vrij kwam.
De gedoode werkman laat zeven kinderen
na.
ONTPLOFFING IN EEN CHEMISCHE
FABRIEK.
DARMSTADT, 3 Sept. (V.D.) Zondag
avond had in de chemische fabriek Buckau
te Gemsheim aan den Rijn in het zwavel-
natronbedrijf een ontploffing in een rook
kanaal plaatst. Het geheele gebouw werd
verwoest. Een arbeider werd op slag gedood,
twee gewond. De stoffelijke schade is aan
zienlijk. Toto nog toe heeft men de oorzaak
van de ontploffing nog niet kunnen vast
stellen.
Algoa Baai, waar zü gisterenochtend zijn
aangekomen.
DE INSTRUCTIE TEGEN HUGO STINNES
BERLIJN, 3 Sept. (V.D.) Het Rijksmi
nisterie van financiën heeft aan den Officier
van Justitie materiaal ter beschikking ge
steld om opheldering te verschaffen over de
beschuldigingen, die Hugo Stinnes tegen den
Rijkscommissaris Dr. Heinzmann heeft in
gebracht in verband met de poging tot geld
afpersing van het voormalige Fransche Par
lementslid Calmon. De Officier van Justitie
zal zich met dit onderzoek bezighouden, en
dan zal blijken of Calmon werkelijk in staat
is geweestdank zij zijn betrekkingen met
officieele bureaux in Duitschland het tegen
Hugo Stinnes dreigende proces te doen sta
ken. Maandag zijn de getuigenverhooren te
Moabit voortgezet. De beide verdedigers van
Stinnes, de advocaten Dr. Alsberg en Dr.
Friedmann hebben Zaterdag te Aix les Bains
een onderhoud met elkaar gehad, waarin zij
tot volledige overeenstemming zijn gekomen
wat betreft de wijze waarop de verdediging
gevoerd zal worden.
DE RIJKSMINISTER OVER DE
ONTRUIMING
Vóór zijn vertrek naar Genève verklaarde
de rijkskanselier aan den Berlijnschen ver
tegenwoordiger van de „Int. News Service",
in antwoord op de vraag, wat op het oogen-
blik het belangrijkste politieke probleem voor
Duitschland was, het volgende:
„Het geheele Duitsche volk is, zonder ver
schil van partij, op het oogenblik- in natio
naal opzicht eensgezind ten aanzien van den
wensch, dat het 67.000 man sterke Fransch-
Engelsche-Belgische bezettingsleger zal wor
den teruggetrokken. Men begrijpt in Duitsch
land niet, waarom deze troepen op Duit-
schen bodem worden gelaten, terwijl zoowel
op het gebied der herstelbetalingen als op
dat der ontwapening bewijs op bewijs wordt
geleverd, dat men van Duitsche zijde bereid
is zijn verplichtingen tegenover de vroegere
tegenstanders ten volle na te komen."
De Estlandsche autoriteiten hebben het
stoffelijk overschot van de officieren en man
schappen van de Britsche duikboot L 55,
die in 1919 in de Russische wateren tot zin
ken werd gebracht, de hoogste militaire eer
bewezen. Toen de kisten te Reval van het
Britsche koopvaardijschip „Truro", dat ze
uit Kroonstad had gehaald, in het Britsche
oorlogsschip „Champion" werden overgeladen,
legde elk der Estlandsche ministers een krans
neer.
LONDEN, 3 Sept. (V.D.) De moeilijkheid
van het identificeeren der bemanning van
den L 55, die in 1919 in de Russische wateren
zonk, heeft de Admiraliteit doen besluiten
alle lijken in een graf te begraven, wanneer
zij in Portsmouth zijn aangekomen. De over
blijfselen worden Woensdag in de haven
verwacht. Zij zullen met volledige militaire
eer begraven worden. De lijken zullen in
staatsie liggen op Fort Blockhouse, het hoofd
kwartier van de onderzee-vloot, zij zullen
Vrijdag te Haslar begraven worden.
ONDERZEEËR TE WATER GELATEN
Op de werf van Vickers Armstrong te Bar
row is met goed gevolg te water gelaten de
onderzeeër „Otus".
Dit is de derde onderzeeër van deze klas
se, die in den loop van dit jaar te Barrow
is te water gelaten.
EEN SCHIP IN NOOD
Het s.s. „Clanlamont", met een lading van
Madagascar naar Londen op weg, heeft een
draadloos sein uitgezonden met de mede-
deeling, dat het in een storm was geraakt
en gevaarlijk overhelde. Een matroos was ver
dronken en de brug ondergeloopen.
Het s.s, „Pakipaki", dat zich op een af
stand van vijftig mijl bevond, ontving het
sein en slaagde er in de „Clanlamont" te
bereiken. Twee booten zijn op weg naar de
HET FRANSCH-ENGELS CH VLOOT-COMPROMIS.
De leiders der Engelsche politiek, Chamberlain en Baldwin, zien Kellogg wegdrijven, die
weliswaar Ierland, maar niet hun land bezocht heeft.
DE RATIFICATIE VAN HET KELLOGG
PACT.
Een verklaring van Borah.
NEW-YORK, 3 Sept. Senator Borah ver
klaarde Zondag na zijn terugkeer van
Washington naar New-York, dat de ratifi
catie van het Kellogg-pact door den Senaat
waarschijnlijk is. Terwijl eerst aangenomen
werd, dat president Coolidge de ratificatie
van het verdrag zou uitstellen totdat het
Congres het vlootprogram zou hebben aan
genomen, wordt het thans waarschijnlijk ge
acht, dat de President op een zoo spoedig
mogelijke ratificatie zal aandringen. Tege
lijkertijd zal hij evenwel wijzen op de nood
zakelijkheid van een vlootprogram in het be
lang van de nationale verdediging.
Het zenden van een delegatie naar Ge
nève om deel te nemen aan de ontwa,pe-
ningsbesprekingen in den herfst is afhan
kelijk van het definitief oordeel van de
Amerikaansche regeering over de Fransch-
Engelsche vlootovereenkomst.
De mededeeling van den Franschen minis
ter van Marine, dat Frankrijk en Groot-
Brittannië het standpunt van de Vereenig-
de Staten afwachten, wordt onjuist geacht,
daar de Amerikaansche regeering den wensch
heeft uitgesproken nadere inlichtingen te
ontvangen.
CALLES STELT ZICH NIET
HERKIESBAAR
In een adres omtrent de bijeenroeping
van het congres verklaarde Calles heden met
nadruk, dat hij weigerde na het afloopen
van zijn ambtstermijn op 30 November a.s.
nog in functie te blijven. Hij voegde er bij,
dat hij nimmer weer candidaat voor het pre
sidentschap wenschte te zijn. Hij drong er
op aan, dat het congres zich alleen door
overwegingen van de hoogste vaderlandsliefde
zou laten leiden bij de verkiezing^ van een
voorloopig president.
TOKIO, 3 Sept. (V.D.) De overstroomin
gen in Japan nemen nog grooteren omvang-
24 dorpen staan onder water. De water
massa's kwamen zoo snel, dat in een der dor
pen een school tijdens de lessen verrast werd.
Troepen zijn voor het reddingswerk naar
Korea gezonden.
Analphabeten in Frankrijk.
Volgens de opgave van een Fransche sta
tistiek is het aantal analphabeten in Frank
rijk, na den oorlog sterk toegenomen. In
Amiens b.v. waren er voor den oorlog 4 pet.
analphabeten: in het afgeloopen jaar 10 pet.
In de stad Rennes telde men in het jaar
1918 15 pet. en in 1927 7 pet. der bevolking,
die lezen noch schrijven konden. Zoo zou
den wij nog tal van voorbeelden kunnen
aanhalen. Als voornaamste oorzaak wordt
hiervan aangegeven, dat het schoolbezoek
na den oorlog om verschillende redenen
veel slechter geworden is. De regeering is
van plan strenge maatregelen te nemen om
een verdere uitbreiding van het ongeoor
loofd schoolverzuim tegen te gaan.
Dorpsoorlog tegen vliegtuigen.
Het dorpje Hemble in Hampshire is in rep
en roer omdat de vliegers van de Hampshire
Light Aeroplane Club, welke haar vliegveld
vlak bij het dorp heeft, zóó laag plegen te
vliegen, dat de bewoners er groote hinder
van hebben. Zij hebben nu den strijd tegen
de vliegtuigen aangebonden en één van hen,
de heer Findlay Smith, plantte achter in
zijn tuin een vlaggestok van 50 voet hoogte
om aldus de vliegers te dwingen zijn woning
te eerbiedigen. Edoch, de vlaggestok werd
„omver gevlogen", en een der toestellen, be
stuurd door miss Grace, viel te pletter.
De ruzie is zoo hoog geloopen, dat Sir
Sefton Brancker, de directeur van den bur
gerlijken luchtdienst, zich naar Hamble
heeft begeven om de zaak te onderzoeken.
Het vliegveld is particulier bezit van de
heeren Roe and Co.
Vrouwelijke mijnopzichters.
Evenals in bijna alle landen bestaat er
ook in Sovjet-Rusland 'n verbod van vrou
wenarbeid in ondergrondsche mijnen. Thans
heeft het hoofdbestuur van den Russischen
Mijnwerkersbond bij de Regeering een voor
stel ingediend om dit verbod op te heffen
voor vrouwelijke mijntechnici, indien haar
verblijf onder den grond slechts een deel
van haar arbeidstijd in beslag neemt en in
dien ze onder den grond geen zwaren licha-
melijken arbeid behoeven te verrichten. In
dien deze maatregel door de regeering inge
voerd zou worden, dan krijgen we in Rus
land ook vrouwelijke mijnopzichters, een
betrekking, die tot nu toe steeds door man
nen werd vervuld, zoodat ook hier weer het
zwakke geslacht een concurrentiestrijd met
de mannen gaat beginnen.
Inbraak in een passenbureau
In het Münchener passenbureau, dat ge
vestigd is in het gebouw van het politie
commissariaat, is des nachts ingebroken.
Twee kasten werden opengebroken en daar
uit werden tien ongebruikte pasen en onge
veer vijftig gedeeltelijk ingevulde passen ge
stolen. Men begrijpt niet hoe de inbraak heeft
kunnen plaats hebben, daar de eenige toe
gang tot het gebouw des nachts door een
agent van politie wordt bewaakt. Het onder
zoek van de politie gaat in de eerste plaats
WOENSDAG 5 SEPTEMBER
HILVERSUM 1071 M. 10.0012.00 Jaarbeurscon
cert door het Klingtrio. 12.302.00 Lunchrauziek
door het Trio Verhey. 2.00d.oo Jaarbeursconcert
door het Klin^trio. 4.005.00 Maak het zelf. Rubriek
van Mevr. Schaake-^erkozen. r 6.007.45 Concert
door het Omroeo-orkest. E. Waisvisz, cello. S.15
Aansluiting van het Kurhaus te Scheveningen. Uitzen
ding van het Strawinsky-concert door het Residentie-
-rkest o.l.v. 'gor Strawinsky. 10.15 Persber.
HUI IEN 340.9 M. Na 6 uur 1870 M. Uitsluitend N.C.
R.V.-uitzenaingen. 12.301.45 Concert. Mevr,
R. A. v. d. Horst-Bleekrode, piano. H. v. d. Horst Jr..
cello. H. Hermann, viool. 5.006.00 Kinderuurtje
o.l.v. Mei. B. v. d. Veer. .?o8.00 Declamat.*» door
Mei. T. C. M. Doyen. Een Vlaamsch programma. 8.00
Concert. Sors. A. Bos Coöperatie en middenstand. J.
Kaai an D2 Middens: andsraad. Mei. B. Stotyn, alt.
H. L. Golterman, organist.
DAVEfvTRY 1600 M. 10.35 Kerkdienst. 11.20 Gra-
mofoonmuziek. 1.20 Gramofoonmuziek. 12.20
Concert (sopraan, tenor). 12.50 Dansmuziek. 1.20—
2.20 Orkestconcert. 4.20 Lie t klassiek concert. 5.35
Kinderuurtje. 6.20 Dansmuziek. 6.40 Tuinpraatje
6.50 Nieuwsber. 7.05 Dansmuziek. 7.20 Lezing.
7.35 Sonaten voor 2 cviolen. /.45 Lezing The ro
mance of the potterie. 4.05 Licht orkestconcert. H.
Macklin, tenor. Orkest. 9.10» Rede van Sir William
Braag, President v. d. British Association. 10.10
Nieuwsber. 10.35 Vaudeville. Dans-^rkest en ^ariëté-
artisten. 11.2012.20 Dansmuziek.
PARYS „RADIO-PARIS" 1750 M. 12.50—2.10
Klassieke kwartetten. 4.055.05 Orkestconcert.
.5011.20 „Les compères du Roi Louis", hist, scènes.
Daarna kamermuziek en zang.
LANGENBERG 469 M. 12.302.10 Mechanische
muriek. 1.252.50 Orkestconcert. 6.056.50 Or-
kestc-ncert. Q.20 Orkestconcert. 9.20 Nieuwe lied
jes bij de luit van Dr. Peter Bach. Daarn' tot 12.20 Dans
muziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN 1250 M. (ZEESFN)
12.205.20 Lezingen. 5.206.20 Concert. 6.20—
8.05 Lezingen. 8.20 Operaconcert. Orkest en L. Haf-
gren-Dinkeler, sopraan. T. Conrad, alt. R. Hutt, tenor.
C. Bronsgeest, bariton. Koor. 10.5012.50 Dansmuz.
HAMBURG 395 M. 4.35 Bloemenliederen, duetten.
5.20 Volksfeestmuziek, voor orkest. 6.20 Dansmuziek.
8.50 Concert. Orkest en O. Borwitzky, viool. Daarna
tot 11.20 Dansmuziek.
BRUSSEL 509 M. 5.20 Dansmuziek. 6.50 Orkest
concert. 8.20 Orkestconcert in Verviers. Mme. Henin-
Bragard, zangeres. In de pauze gramofoonmuziek.
10.50 Sluiten.
in de richting van een diefstal met politieke
doeleinden.
De sprekende film
Naar uit New-Cork gemeld wordt, verluidt
In Amerikaansche filmkringen, dat tot nu
toe in de Vereenigde Staten voor 15.000
bioscooptheaters apparaten voor de vertoo
ning der sprekende films besteld zijn. Met
de aanschaffing van deze apparaten zou een
bedrag van 150 millioen dollar gemoeid zijn.
Bü Milaan zal een groote haven voor wa
tervliegtuigen worden ingericht. Men ver
wacht, dat deze haven binnen twee en een
half jaar gereed zalz yn.
ENKHUIZEN, 2 Sept. De Zuiderzeevisscherij is hier in de
afgeloopen week door verschillende omstandigheden niet
*00 druk uitgeoefend als in de voorafgaande weken. De
aanvoer was dus ook minder en bedroeg slechts 18370 pond
garnalen, 6960 manden nest, 700 pond hoekbot, benevens
kleine partijen aal en korbot. De garnalen golden 3.50—
6.50 per 55 pond; nest gold 4349 ct. per mand. Voor
hoekbot werd 20.0527 per 50 kg uitbetaald.
Buitenlandsche Granen. Mais Gele La Plata aangekome n
f 202, per s. s. „Bournemouth" f 202, per s. s. „Eisenach"
f 202, per s. s. „Maasland" f 202, per s. s. „Captain Rokos"
f 202, Sept. Dec. lev. f 202, fan/April f 197, f 210, Ameri
kaansche Mixed Jan./April f 1-7, Noord Amerik. Lijnkoe
ken loco f 13*50, Sept. /Dec. f 13.70, inl. Voorslagkoeken
loco f 13.40.
Binnenlarfdsche Granen. (Boerennoteering). Tarwe oude
fn12.50, dito nieuwe f 10.5011.25, Rogge f 10.so
li, Chevall. Wointergerst f 1111.25, Haver f 10.25*0.7
groene erwten f 2022, vale dito f 2326, alles per zoo kg,
Karweir,aad f 18.50 pee 50 kg.
QMSTERDAM, 3 Sept. Aardappelen. Bericht v/d mak.
Jac Knoop.) Zeeuwsche Bonten f 3.503.70, id. Blauwen
f 3*253.50, id. BI. Eigenheimers f 33.20, id. Eigenhei
mers f2.602.75 P* hl. 'Jpolder Eigenheimers f45, id.
Blauwe Eigenheimers f 55.50, id. Eigenheimers poters
f 3-4, Anna Paulowna Zand Drielingen f 4.505p. 100 kg,
Friesche Borgers f 2.602.75 p. hl.
AMSTERDAM, 3 Sept. Vee. Ter vee markt waren heden
aangevoerd 1444 vette koeien, waarvan de prijzen waren
ie qual. 1.021.14, 2e id. 901.02, 3e id. 8090, mindere
soort 6880 ct. per kg. slachtgewicht. 130 melk- en kalf-
koeien f 300390 per stul. 94 vette kalveren ie qal 8496,
2e id. 7684, 3e id. 64>5 ct. per kg levend gewicht. 28
nuchtere kalveren f 1422, 108 schapen f 3340. 520 var
kens, Hollandsche, O'erz. en Gelderscne, ie qual. 92—93,
2e id. 9192,/vette varkens 8991 cr. per kg slachtgewicht.
47 paarden f 100220.
ALKMAAR, 3 Sept. Varkens. Aan«?ev. 737 stuks, vette
74080c. Zuters 7274 c p. kg.
ALKMAAR, 3 Sept. Paarden Aangev. ter najaarspaarden
markt 483 paarden en 40 veulens. Prijzen paarden f 200—
550, slachtpaarden f 100300, hitten f 100275, veulens
f 60160. Handel goed.
ROERMOND, 3 Sept. (Coöp Roerm. Eiermijn) Aanvoer
2.950. 000 stuks. Groote eieren f 7.308.20, kleine idem
f 6.507.20, eendeneieren f 6.707.60
ROTTERDAM, 3 September. Binnenl. granen. Tarwe
met ruim aanbod, lager, f 11.25n*5o, in bijzondere
geva.'llert iets meer. Voerqualiteit f 10.75Rogge
f 10.7511. Gerst Chevalier f 11.5012. Haver f 11—
11.25. Erwten kleine groene prijshoudend f 2222.50*
Schokkers f 2023.50.
Buitenl. granen. Stemming kalm. Rogge Western II
Golf, disp. f 13.50, Western aangek, f 12.50, Canada Wes
tern aangek, f 12.35» id* stmd. f 12.25, 75/76 kg. Bulgaar-
sche stmd. f 12.40. Gerst Amer. II disp. f 220, id. spoedig
verk. f 205, id. stoom, f 198, Canada III disp. f 232, id.
tmd. f 229, 6263 kg, Donau disp. f 218, Tunis/Algiers
disp. f 202. Haver Canada III disp. f 11.50, id. stmd.
f 11.25, Feed No. I disp. f 10.90, id. stmd. f 10.70, 36 pd.
Clipped ladend/geladen f 9.60, Boheemsche disp. f 10.70.
Maïs. Amer. mixed stmd. f 217, id. Jan./April levering
f 196, gele La Plata disp. f 207, id. aangek, f 204, id. stmd.
f 204205. Witte Zuid Afrik. No. II aangek, f 212, id.
no. Ill aangek, f 211, id. No. V aangek, f 209.
BOVENKARSPEL (Station). 1 Sept. Aardappelen
Due f i.go2.15, id. Schotsche f 2.752.95, id. Kleine
f 1.852.30, id. Blauwe f 2.152.25, id. Eigenh. f 1.90
per baal. Aangevoerd 2590 baal. Uien groote gele f 1.90
2.10, id. drielingen f 33.20, id. nep f 5.706.50 per
baal. Aangevoerd 410 balen. Bloemkool ie soort f 10.80
19.40, id. 2e soort f 36.90, id. 3e soort f 9.752.30
per 100 st. Aangevoerd 68300 stuks. Roode kool f 3.20—
4.80 per 100 kg. Aangevoerd 16400 kg. Gele kool f 1.80
3.60 per 100 kg. Aangevoerd 7200 kg. Witte kool f 3.20
3.70 per 100 kg. Aangevoerd 19300 kg. Bieten groot
f 18.7021.20 per 100 st. Aangevoerd 6000 stuks. Slaboo-
nen f 2.403.75 per 15 kg. Aangevoerd 400 zak. Augur
ken f 0.240.48 p. kg. Aangevoerd 2800 kg.
HUIZEN, 1 Sept. Gedurende de afgeloopen week is al
hier aangevoerd 5058 pond bot, prijs 36 y2 ct. p. pond;
532 po nd aal, 57%75 ct.p. pond; 2558 pond garnalen 710
MONNIKENDAM, 1 Sept. In de afgeloopen week is aan
den Gemeentelijken Vischafslag aangevoerd :3iï7 pond
fuikaal 3286 cent, 363 pond lijnaal 5665 cent, 343
pond zijdenettenbot 1631 cent, 343 100 pond schol 10
cent per pond.
VOLEND AM, 1 Sept. Men besteedde in de afgeloopen week
aan den vischafslag voor garnalen 2 tot f 3.25 per Ut, lijnaal
7583 cent, kwakaal 5665 cent per pond.
De aanvoer van garnalen was zeer groot, per dag 700—
1000 litteri.
35
Had men haar niet, na een triomftocht,
bij het uitgaan der spelen, toegejuicht en
haar met eerbied omringd? Ook nu moest
het volk een roemrüke herinnering aan de
Vestaalsche maagd Flora bewaren. Haar
dood zou de dood van een heldin zijn, zy
zou verdwynen, gehuld in een soort bewon
dering en dit zou haar laatste kroon zijn.
Met deze valsche gedachte, die haar niet
den minsten troost verschafte, bedroog zij
haar hart en geest.
Maar de uren gingen voorbij, het vree-
selijk oogenblik van het vertrek naderde.
Reeds tweemaal had Flora gemeend, dat
ze buiten de lichte passen van een slavin
oorde, die haar kwam waarschuwen
andachtig luisterde zijDe Groot Mees
eren hield, op met spreken en luisterde
okEen hand bewoog het voorhang,
maar niemand trad binnen. Klaarblijkelijk
moest bet teeken nog gegeven worden.
De beide vrouwen konden bijna niet meer
ademhalen, haar polsen jaagden sneller
Eindelijk verscheen de gedaante van een
der dienaressen van OctaviaDe oude
Amata stond van haar zetel op en Flora
deed hetzelfdezy had begrepen en zelde
voor altijd aan dit college, aan haar Mees
teres, aan hare gezellinnen, vaarwel, en nu,
op dit laatste oogenblik, voelde ze spyt
Zy sloeg haar sluier neer en werktuige-
ïyk volgde ze haar, die haar had opgevoed.
Beiden schreden naar de binnenplaats, waar
de pontifex Maximus, omringd door een
groot aantal Plamines wachtte.
Op hun onbewogen gezicht las men geen
ontroering, geen medelyden. Ze begeleidden
eerie van het patricische geslacht naar haar
dood met een ongevoeligheid, hun naam en
afstamming waardig. In een halven kring
stonden ze rondom den Maximus en zij
droegen vreemdsoortige linnen mutsen. Een
band hield ze onder hun kin vast en een
bladertak bewoog bij iedere beweging van
het hoofd heen en weer. Deze eigenaardige
hoofdbedekking der priesters miste iedere
praal.
Tooneelspelers in de droevigste drama's,
vervulden zij hun rollen met meer of min
dere ernst en dat was alles.
Een diepe stilte heerschte over de bin
nenplaats. Een verschrikkelijke, aangry-
pende stilte! Toen de Groot Meesteres ver
scheen, die haar sluier half had opgeslagen,
zoodat men haar ontroerd gelaat kon zien,
kwamen allen dichterbij, de Maximus
schreed eenige passen naar voren, en de ver
oordeelde Vestaalsche maagd wierp zich aan
den hals van Octavia. Dit was gewoonte, zy
smeekte niet om haar leven, noch om ver
giffenis.
Voor de laatste maal, zeide óctavia,
hebt ge mij niets te openbaren? Gij kunt
het nog en ik bezweer u, het te doen.
Maar het jonge meisje antwoordde op dui-
deiyicen toon:
Ik ben onrechtvaardig veroordeeld en ik
sterf als slachtoffer van een onverdiende
wraak.
De Groot Meesteres schudde het hoofd en
strekte haar hand uit, die Flora kuste.
Ga dan, hernam ze, de tyd is voor u
voorbij.
Haar sluier sloeg ze over haar gelaat neer.
Op hetzelfde oogenblik hoorde men van
alle kanten huilen en lulde kreten. Het wa
ren de slavinnen van de jonge priesteres,
die op korten afstand stonden.
Haar wanhoop was oprecht. Terwyi ze
luid weenden, en zich de haren uittrokken,
zag men een zeer smallen lederen draagstoel
naderen, gelijkend op een graftombe.
Gedurende de oogenblikken, die men noo-
dig had om den draagstoel te keeren, stond
Flora rechtop, trots het hoofd opgeheven,
vaalbleek en waardig, op de treden van de
zuilengalerij. Haar oogen hield ze steeds ge
vestigd op den Flamen Dialis, omdat ze van
hem het teeken verwachtte, en heel lang
zaam gaf hy het alsof hij op het laatste
moment nog aarzelde bet te doen.
De Amata verzamelde al haar krachten
om niet de geringste zwakheid te laten
blijken. Nog eenige oogenblikken en bet
uiterlijke deel van haar straf zou voleindigd
zyn. De stevig afgesloten draagstoel zou over
een korten afstand gedragen worden en dan
zou ze voor de laatste maal aan de menigte
worden vertoond, zy zou voelen, dat duizend
blikken op haar gericht zouden zyn, zy zou
zachtjes hooren spreken en moeilijk onder
drukte uitroepen zou zy hooren. Zy zou wor
den gezien, beklaagd, bewonderd misschien.
Dan zou alles, al het uiterlyke voltooid zyn,
en over haar leven, waarom zy zoo weinig
gaf, zou niet lang meer gesproken worden
Deze gedachten gingen als een bliksem
straal door haar geest en steeds haar zelf
beheerschend, zag zij den draagstoel nade
ren, en den Maximus, die een teeken gaf.
zy begreep het, sloeg haar sluier neer en
steeg in
In minder dan een minuut was ze er in
opgesloten, en de draagstoel werd met rie
men dichtgemaakt, opdat de kreten, het
zuchten en het geroep van het slachtoffer
niet door 't Romeinsche volk zouden gehoord
worden.
Een voor Flora overbodige maatregel! Tot
het laatste oogenblik zou zy het zelfde som
bere trotsche stilzwijgen bewaren.
Getild op de schouders van stevige slaven,
voorafgegaan en gevolgd door lictoren, om
ringd door Flamines, begeleid door den pon
tifex Maximus, bereikte zy in korten tyd de
poorten van het college.
De menigte was nog grooter geworden en
werd door soldaten in bedwang gehouden;
dezelfde menigte, die men overal bü vond.
hetzy by triomftochten, hetzy by officieele
plechtigheden, hetzy bij een opstand of by
rampen, die den Staat troffen. De stoet
schreed regelmatig, zonder haast voort; hy
ging over het Forum en daalde de hellingen
af, die leidden naar de Suburra.
Bonifacius, steeds vergezeld van Pyladus,
verliet, na by het vertrek der Amata tegen
woordig te zyn geweest, de rijen nieuwsgie
rigen en kwam, langs een paar zywegen,
reeds van te voren bij de Porta Scelerata
aan. Het kleine hol was reeds in gereedheid
gebracht, men zag de wyde opening en ook
de ladder, die moest dienen om Flora in het
graf te laten afdalen.
De opzichter zag ruwe mannen zes broo-
den, zes kruiken melk, zes kruiken olie en
een lamp dragen. Een twist' deed hen een
oogenblik het werk staken, omdat een hun
ner zeide, out de lamp nu reeds moe^t aan
gestoken worden, terwyi de anderen het
tegendeel beweerden.
Dat, wat in andere tijden aan Bonifacius
een gemeene wreedheid zou hebben gesche
nen, veroorzaakte hem nu een stil genoegen.
Hy schatte de kleine hoeveelheid voedsel,
dat diende om het leven van Flora te redden
en overtuigde zich, dat zij zou kunnen wach
ten, ja, hoelang? Twee, drie of vier dagen,
indien de wanhoop niet een einde aan haar
leven maakte.
Zou hy gezien en herkend worden door dit
ongelukige jonge meisje? Zou hij het middel
vinden om haar te doen begrijpen, dat niet
alleen haar vrienden haar niet in den steek
zouden laten in dit droevige uur, maar dat
zij zelfs een poging zouden wagen, een mid
del zochten, om haar te redden?
Het was even onwaarschynlijk als twy-
felachtig en zou Flora, te midden van haar
somber fatalisme, haar droevige neerslach
tigheid, wel toestemmen, dat zy het zelfs
maar zouden probeeren?
Zou zy niet door vergif, dat zy gemak
kelijk kon medenemen, een einde aan haar
leven maken?
Pyladus, die niet zoolang kon zwijgen,
dacht hetzelfde en zeide terstond:
Heer, gelooft gy, dat deze Vestaalsche
maagd zal wachten, totdat de dood haar
komt zoeken? Het ontbreekt haar niet aan
middeleji om haar dood te verhaasten. Ik
heb haar verscheidene dolken vtrkocht, zoo
scherp en zoo klein, dat zij een er van ge
makkelijk in het haar heeft kunnen verber
gen. En deze dolk is zoo gemaakt, dat men
er gemakkelijk een weinig doodelljk vergif in
kan verbergen. Het zal voor Flora niet moei
lijk geweest zyn daarvoor te zorgen. Cypasis
houdt véél van haar en intten zij zich tot
uw dienaar had gewend, zou ik niet den
moed gehad hebben deze eenige toevlucht in
liaar laatste lijden te weigeren.
(Wordt vervolgdj, j
