Bij Scheren
DOOR DE LUCHT
VAN NEDERLAND NAAR INDIE
PUROL
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1928
BLADZIJDE 3
BINNENLANDSCH NIEUWS
H.M. de Koningin
Vijf postvliegtuigen staan op Schiphol gereed
Een gift van H.M. de
Koningin voor de
Reinilda-stichting
Het practisch luchtverkeer op Indië neemt een aanvang
Baron van Wijnbergen
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
Een Piet Hein-penning
De ziektegevallen aan boord
van de „Insulinde"
Het verdrag Nederland—
België
De S. D. A. P. en Stenhuis
Voor Volkenbond en Vrede
GEMENGD NIEUWS
Déraillementen
Het droevig ongeval op den
overweg nabij Winschoten
Hassell en Cramer
Anderson en Hitchock
gevallen
SOCIAAL LEVEN
Overeenstemming in de
Sigaren-Industrie
Arme kleine
Een laffe daad
Een botsing op het
Laarderhoogt
Doodelijke val uit een derde
verdieping
Suggestie?
Een kolenstofplaats
Alles ging verloren
Vergiftige dampen
KERKNIEUWS
Huldiging van Z. D. H. Mgr.
J. D. J. Aengenent
UIT ONZE OOST
Ernstige brand in de kampong
Ivwitang Lebak
I
De houding, die door de ambtenaren by
het ongeluk aangenomen wordt geeft tot
critiek aanleid'ng. De spoorwegdirectie neeft
zich in geen enkel opzicht opgewassen ge
toond tegen het reddingswerk. In het sta
tion Saitz was geen bruikbaar verbandma
teriaal aanwezig. De eerste hulptre'n bracht
allen arbeiders en geen doktoren mede
De vrijwillige reddingsbrigade van Breunn
een Duitsche instelling werd niet te
hulp geroepen, maar alleen de Tsjechische
reddingsd'enst, die verder slecht uitgerust is.
Dc Duitsche reddingsbrigade kreeg eerst
door een particulier bericht kennis van het
gebeurde en kon ten gevolge daarvan slechts
met groote vertraging op den plaats des on-
heils arriveeren. Toen de eerste Duitsche
hulptre'n gewonden naar Breunn bracht,
werden zij door leden v - den Tsjeschischen
hulpdienst, die zonder wagen aan het sta
tion waren, verhinderd Tsjechische gewon
den („hun" gewonden) naar het ziekenhuis
te vervoeren.
Ook aan de officieele berichtgev ng schijnt
nog al wat ontbroken te hebben. Negen uur
na het ongeluk werden in een officieel be
richt niet meer dan 5 zwaar- en een'ge
lichtgewonden vermeld. Toen eindelijk de
berichtgeving weer spreken kon. haastte zij
zich vast te stellen, dat de beide schuldige
beambten natuurlijk Duitschers waren.
H. M. de Koningin is gistermiddag met
gevolg uit Den Haag per auto voor enkele
dagen naar Het Loo teruggekeerd.
In den namiddag van 17 dezer komt de
Koningin weer te Den Haag, ten einde net
landhuis „Den Ruigen Hoek" te Scheve-
I ningen te 'betrekken.
j Na het bezoek aan Amsterdam van 21 tot
I 2"" dezer komt de Koningin weder op „Den
Ruigen Hoek" terug. Zij is voornemens
daar tot 3 October te blijven.
WINDHOOS BOVEN JUTLAND
KOPENHAGEN, 11 Sept. V. D. Dins
dagmorgen heeft boven Hobro, op Jutland,
een windhoos gewoed. Vele daken zijn afge
rukt. Verscheidene huizen zijn met den
grond gelijk gemaakt. Bij hst instorten van
een huis van twee verdiepingen werd een
man zwaar gewond. De windhoos rukte tal
rijke oude boomen om. Groote brokken hout
werden honderd meter en meer door ds
lucht meegevoerd.
De Reinalda-Stichting mocht dezer dagen
uit de particuliere middelen van H. M. de
Koningin een ,vacantie-gift" ontvangen ten
bate van de Reinilda-vacantie-kolonies.
Naar verluidt is zeer spoedig de benoe
ming te verwachten van mr. A. I. M. J.
Baron van Wijnbergen tot Curator der
Rijksuniversiteit te Utrecht, als opvolger
van dr. A. E. J. Baron van Voorst te Voorst,
overleden Commissaris der Koningin in de
j provincie Noord-Brabant en sinds 1399 cura
tor der Universiteit te Utrecht.
VENIZELOS NAAR ITALIë.
BERLIJN, 11 Sept. V. D. Volgens be
richten uit Athene, zal Venizelos eind Sep
tember naar Italië gaan, ten einde te con-
fereeren met Mussolini.
PROF. EINSTEIN
BERLIJN, 11 Sept. V. D. Prof. Einstein,
die sinds negen maanden aan het hart lij
dende was, wat verzwegen is, is thans her
stellende en zal waarschijnlijk midden-
October naar Berlijn terugkeeren.
UIT DEN DOODE HERREZEN.
Een man,
bezoekt.
die zijn eigen graf
Een Elzasser, Schley geheeten, vertrok in
1894 uit Straatsburg om in Amerika zijn ge
luk te beproeven. Tqpn hij dezer dagen te
Straatsburg terugkeerde, kwam hij tot de
ontdekking, dat hij officieel dood was. Toen
hij 34 jaar geleden vertrok, deelde hij nie
mand mede, waarheen hij zich zou begeven.
Korten tijd na zijn vermissing vond men
in het bosch een lijk, dat men voor het
stoffelijk overschot van Schley hield. Onder
zijn naam is hot toen begraven.
Een van de eerste dingen, die Sehley na
zijn terugkeer deed, was vergezeld van
eenige vrienden een bezoek te brengen aan...
zijn graf. De politie staat thans voor de
moeilijke taak uit te zoeken van wien het
Hjk is, dat 34 jaar geleden op naam van
Schley werd begraven.
DE ZAAK-STINNES.
Het onderzoek te Weenen.
Een telegram uit Weenen meldt, dat de
Eeri.ijnsche justitie de vorige week een re
chercheur met een bevel tot aanhouding
naar Weenen heeft gebonden ter vervolging
van een aMaar wenend persoon. De man is
gearresteerd en zal waarschijnlijk naar Ber
lijn worden opgezonden. Hij is geen Oosten
rijker. Uit hetgeen bij een huiszoeking is ge
vonden, zou blijken, dat de gearresteerde
Ter gelegenheid van de 300-
king van de verovering van
Zilvervloot door Piet Hein,
ninglijke Begeer door Jac, J.
penning laten ontwerpen met
zijde de beeltenaar van Piet
de keerzijde een vierkant met
grafschrift. Aan elk der vier
een 17e eeuwsch oorlogsschip
jarige herden-
de Spaanscne
heeft de Ko-
van Goor en
aan de voor-
Hein en aan
als tekst zijn
zijden staat
afgebeeld.
Een verklaring van dr. Gilmour
Aneta seint uit Btavia:
Dr. C. C. B. Gilmour, medical super
intendent van het Middletonhospltaal te
Singapore, zond een schrijven aan den Ne-
derlandschen consul-generaal te Singapore,
in verband met de controverse inzake de
ziektegevallen aan boord van de „Insulinde".
Dr. Gilmour verklaart in dit schrijven, dat
de bewering der medici te Batavia, als
zoude hij zijn teruggekomen op zijne oor
spronkelijke diagnose inzake het sterfgeval
van den te Singapore opgenomen „Insu-
linde"-passagier, onjuist is.
Hij verklaart: „Ik veranderde nooit mijne
diagnose in dit geval volgens welke de pa
tient overleed aan roodvonk. Het is mij ge
heel onmogelijk in te zien hoe de medici te
Batavia konden beweren, dat ik mijn opinie
wijzigde, aangezien zij nooit naar mijne mee
ning vroegen en aangezien ik in 't onderhoud,
dat ik met den scheepsarts van de „Insu
linde" had, tot dien medicus zeide, dat de
patiënt was overleden aan roodvonk."
Een communiqué over het onderhoud
tusschen Hymans en Beelaerts v. Blokland.
Thans Is, naar aanleiding van de bespre
king, welke de ministers Hymans en Jhr.
oodracht had in den Balkan en vooral in j Beelaerts van Blokland te Genève hebben
Roemenië obl'gaties op te koopen en naar j gehad inzake de onderhandelingen tusschen
Berlijn te brengen. De man is in de Ween- Nederland en België, een officieel commu
niqué gepubliceerd van den volgenden in
houd:
„De Minister van Buitenlandsche Zaken,
jrh. Beelaerts van Blokland, en de Belgische
sche handelswere'd totaal onbekend: aan
genomen wordt, dat hij in (is geheele aan
gelegenheid slechts ondergeschikte diensten
heeftbewezen.
De ramp op de Elbe.
De ramp op de Elbe, welke Zondagavond Minister van Buitenlandsche Zaken, de heer
de propagandaweek voor Altona en Blan- Hymans, hebben Maandag-namiddag te Ge-
kenese (niet B'ankeweser) besloot, wordt j nève een langdurig onderhoud gehad over
nog steeds druk te Hamburg besproken.het Nederlandsch-Belgische vraagstuk. Zij
vooral wat de schuldkwestie betreft, waar- hebben de oplossingen besproken, die in
over men nog in het duister tast. Sommige j aanmerking zouden kunnen komen en kwa-
crit'ci verwijten de rivierpolitie, dat er niet j men overeen, het onderzoek daarvan voort
gezorgd was voor voldoende verlichting van te zetten
het vaarwater. Over de juiste toedracht
loonen de meenin^en ock uiteen. Vast
schünt te staan, dat ..Köni.g'n Luise" trachtte
achterwaarts naar de landingp'aats in Blan-
kenese te komen. De binnenkomende En-
gelsche stoomboot zag peen vo'dcende lich
ten en kon n'et uitmaken welke beweging
de Duitsche boot maakte. Gezagvoerder en
loods verklaren, dat zij twee signalen hebben
gegeven.
Smds lang schiinen er klachten te zijn
geuit doo- kaniteins van groote schepen
over de geduchte opstonn'ng in het vaar
water vooral on Zaterdagen en Zondagen,
door da vele kleine pteziervaa-tuieen Waar
schijnlijk zal het weval den stoot geven
„Het Volk" meldt dat te Amsterdam een
vergadering van den Partijraad der S. D.
A. P, is gehouden, welke partijraad te beslis
sen heeft over de vraag, of en zoo ja,
welke kieskringen zullen worden gecom
bineerd, hoeveel candidaten op elke candi-
datenljjst gesteld zullen worden, terwijl daar
tevens een voorloopige bespreking over de
samenstelling van die lijsten moet plaats
vinden.
Langdurige besprekingen werden gehou-
van'ren "ernstig "örfi^rzoek van de bestaande den in verband met de plaats, die de heer
toestanden op de Elbe.
Pokben onder de hopplubkers.
Een ambtenaar van het, Br'tsche ministe
rie van hveiëne heeft zich rear het graaf-
scban Kent begeven, waar de hopoogst in
vo'len gar" is. Or''t de plukkers, voor een
proofs gedeelte k'rd"~eu. zün pokken en
dvnhthe-ltfs uitepkrokonve'en zun naar nfs genomen hebbende van de mededeeling
het gasthuis overgebracht,De hopnhikkers i van het partijbestuur, dat het den 4en Juni
komen voor hot, mandeel uit de Londen- 1928 partijgenoot Stenhuis heeft verzocht
sche volbswiiken. Heple re^nnen do°n aan
den honoogst mee en beschouwen dien als
een soort vacant'e.
Stenhuis, lid van de Tweede Kamer en oud
voorzitter van het Ned. Verbond van Vak
verenigingen, op de candidatenlyst 1925
innam.
Ten slotte werd met algemeene stemmen
de volgende motie, voorgesteld door de dele
gatie der federatie Amsterdam, aange
nomen
„De vergadering van den partijraad, ken-
Sir Austen Chamberlain.
Een radiogram van het s s. „Orcoma"
meldt, dat de rrezondheidstosstand van
Chamberlain ZPer vooruitgaat. Hij wandelt
Weer op het dek en geniet veel van de zee-
fels.
Auto in een troep soldaten.
Achttien gewonden.
Op den straatweg bii St. Cyr is een auto
In een bocht bil het uitwijken voor een w'el-
rijder geslipt en tusschen een troep soldaten
terechtgekomen, van wie er 18 werden ge-
Wond. De toestand van vijf hunner is zeer
ernstig.
Amnestie.
De koning van Spanje zal, alvorens zijn
feis naar Zweden aan te vangen, een am-
hestiebesluit onderteekenen, waardoor aan
alle strafgevangenen tien percent van hun
straf wordt kwijtgescholden en ook nog
andere gunsten worden toegestaan. Ook
Worden a'le doodvonnissen in tuchthuis-
Straffen van bepaalden duur veranderd.
zijn Kamerüedmaatschap neer te leggen en
van de gronden, waarop dit verzoek be
rustte;
aanvaardt het standpunt van het partij
bestuur als door het partijbelang geboden;
noodigt de sociaal-democratische Kamer
fractie uit indien Stenhuis blijft weigeren
zich te voegen naar het besluit van het
partijbestuur dat thans ook is het eenstem
mig besluit van den partijraad, hem niet
meer te beschouwen als vertegenwoordiger
van de S. D. A, P. in het parlement."
Het hoofdbestuur van de „Vereeniging
voor Volkenbond en Vrede" heeft zich met
een uitvoerig schrijven gericht tot den Mi
nister vajji Buitenlandsche Zaken, ten
einde onder de bijzondere aandacht van
dezen bewindsman te brengen die resolu
ties, aangenomen door het congres van de
„Union Internationales des Associations
pour la Siciété des Nations" te 's-Graven-
hage van 1 tot en met 7 Juli j.I. gehouden,
welke de instemming der vereeniging heb
ben en waarvoor de belangstelling van den
Minister wordt gevraagd.
Vijf postvliegtuigen staan thans op Schip
hol gereed, om de reis door de lucht naar
Indiö te ondernemen.
Morgen vertrekt het eerste, de H.-NAFA
Daarmede zal weer een mooie bladzijde ge
voegd worden bij het kostbare dagboek der
Nederlandsche luchtvaart.
Toen, in overeenstemming met Gouver
nement en Volksraad van Nederlandsch-
Indië, die het groote belang van een Indisch
luchtverkeer inzagen, besloten was tot op
richting eener Nederlandsch-Indische Lucht
vaart Maatschappij, welke reeds, dank zij
den spoed, dien Gouvemementsbedrijven
met de inrichting der benoodigde vliegvel
den heeft betracht, eind October 1928 haar
eerste luchtlijnen in Nederlandsch-Indië in
bedrijf zou nemen, te weten een dagelijk-
schen dienst Batavia-Semarang-Soerabaja
v.v. en Batavia-Bandoeng v.v., werd de
vraag gesteld of de vier vliegtuigen, welke
hiervoor bestemd waren, met hun beman
ningen per boot dan wel door de lucht hun
bestemming zouden bereiken.
Dank zij de voortvarende medewerking
van het Hoofdbestuur der Posterijen en Te
legrafie, dat de \tot standkoming eener re
gelmatige luchtverbinding tusschen Amster
dam en Batavia van 't hoogste belang acht
voor het vervoer van poststukken, is beslo
ten deze vier vliegtuigen in dienst der Pos
terijen naar Batavia te laten vliegen.
De K. L. M. stond reeds in onderhande
lingen met het Hoofdbestuur der Posterijen
en Telegrafie om in 1929 elke maand één
vlucht Amsterdam-Batavia v.v. ten behoeve
der Pesterijen uit te voeren. Toen nu be
sloten was, dat de vier vliegtuigen der N. I.
L. M. met tusschenpoozen van één week
naar Indië zouden vertrekken, kwam de K.
L. M. met het Hoofdbestuur P. T. over
een de eerste retourvlucht te vervroegen,
zoodat op de vier vluchten naar Indië een
vijfde heen en weervlucht door de K. L. M.
zou worden uitgevoerd.
Ter nadere oriënteering volgen hieronder
de verschillende registratie-teekens der
vliegtuigen van de Nederlandsch-Indische
Luchtvaart Maatschappij» alsmede opgave
der bemanning en van de vertrekdata.
H-NAFA eerste bestuurder G. A. Koppen,
tweede bestuurder Kapt. E. T. Kengen,
werktuigkundige H. M. van Herk. 13 Sept.
6 uur.
H-NAFB eerste bestuurder J. J. Moll, 2de
bestuurder le Luitn. M. van Hazelen, werk
tuigkundige S. Elleman, 20 Sept. 6.15 uur.
H-NAFC, eerste bestuurder E. A. J. Prill -
witz, tweede bestuurder le Lt. J. M. J. Weg-
ner werktuigkundige F. Lischer 27 Sept. 6.30
uuï.
H-NAFD, eerste bestuurder J. Schott, 2e
bestuurder le Lt. C. J. J. M. Waltmann,
werktuigkundige D. G. Seaton, 4 Oct. 6.45 u.
De gegevens van het vijfde vliegtuig, dit
van de K.L.M. zijn:
H-NAEN, eerste bestuurder I. A. Aler, 2e
bestuurder I. W. Smirnoff, werktuigkundi
ge H. Veenendaal, 11 Oct. 7 uur.
De tweede bestuurders der eerste vier
vliegtuigen zijn allen officieren van de In
dische Luchtvaart Afdeeling, die dank zij
de groote medewerking van het Indische
Gouvernement, in de gelegenheid zijn ge
steld deze eerste vluchten mede te maken.
De welbekende kapitein Kengen. die reeds
met Van der Hoop van Sengora naar Ba
tavia vloog en de le Luitenant Van Haze
len, zijn speciaal daarvoor uit Indië naar
Holland gezonden terwijl de luitenant Weg-
ner en Waltmann, die zich met verlof hier
te lande bevonden, met loffelijken ijver een
groot deel van hun verlof hebben opgeof
ferd om zich voor dezen tocht voor te be
reiden.
De eerste bestuurders hebben allen kor-
teren of langeren tijd dienst gedaan bij de
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij alvo
rens zij in dienst van de Nederlandsch-In
dische Luchtvaart Maatschappij overgin
gen. Hetzelfde is het geval met de werk
tuigkundigen, met uitzondering van den En-
gelschen onderdaan Seaton, die door de
Siddeley-Motoren-Fabriek uitgezonden wordt.
De vliegtuigbestuurder Smirnoff is sinds
28 Mei 1922 in dienst bij de K. L. M. De
heer Aler is chef van den Vliegtechnischen
Dienst der K. L. M.; de werktuigkundige
H. Veenendaal heeft op vele buitenlandsche
reizen o.a. met den heer Van Lear Blacken
den bankier Loewenstein, zijn sporen reeds
verdiend.
De route, welke de vliegtuigen zullen vol
gen, is ais volgt:
Dagtraject: van: naar: K.M.
1. AmsterdamBoedapest 1400
2. Boedapest—Constantinopel 1400
3. ConstantinopelBagdad 1600
4. BagdadBender Abbas 1450
5. Bender AbbasKarachi 1200
6. KarachiAllahabad 1450
7. Allahabad—Calcutta 750
8. CalcuttaBangkok 16 0
9. BangkokMedan 1350
10. MedanBatavia 1440
Bij het toestel van de K. L. M. zal echter
in stede van de plaatsen Nasirabad en Al
lahabad slechts Agra worden aangedaan.
Op de route zijn twee depots van motor -
onderdeelen ingericht, n.l. te Karachi en te
Calcutta, terwijl een monteur der Siddeley
Motoren Fabriek te Karachi is gestation-
neerd. Verder heeft de Shell voor opslag van
benzine langs de route zorg gedragen en de
Wakefield Fabriek voor de benoodigde
smeerolie.
De vliegtuigen der N. I. L. M. zijn Fokker-
eendskkers, uitgerust met drie luchtgekoelde
Siddeley-Lynx-motoren van 225 P.K. elk, en
zijn vrijwel gelijk aan de Postduif, waar
mede Koppen en Frijns in 1927 hun heen-
en weervlucht naar Batavia uitvoerden.
De vliegtuigen toonen echter in zooverre
eenlg verschil met de Postduif, dat zij zeer
speciaal voor het gebruik in de tropen zijn
ingericht, d.w.z., dat het hout van de vleu
gels niet alleen aan den buitenkant, doch
ook aan den binnenkant gevernist is, dat
alle stalen buizen eerst gemenied zijn, al
vorens overgeschilderd te worden, dat in-
plaats van houten schroeven metalen wor
den gebezigd en dat de .kajuit van bijzon
dere ventilatiekleppen is voorzien, terwijl de
stoelen van riet zijn vervaardigd.
Als groote nieuwigheid zijn deze vliegtui
gen voor het eerst uitgerust met wielrem-
men van Amerikaansch maaksel, welke lan
dingen op zeer kleine terreinen mogelijk
maken en bovendien het manoeuvreeren op
den grond zeer vergemakkelijken.
De snelheden der vliegtuigen zijn buiten
gewoon groot; de maximum kruissnelheid
bedraagt 195 K.M. per uur, de gemiddelde
kruissnelheid 168 K.M. bij 1700 omwentelin
gen per minuut van elk der motoren.
Voor verkeersvliegtuigen is de stijgsnelheid
onovertroffen. De drie-motorige Fokkers stij
gen n.l. 3.6 M. per seconde.
Het vliegtuig der K. L. M. verschilt daar
in van die der N. I. L. M„ dat in plaats van
met Siddeley Lynx-motoren, het uitgerust is
met 3 luchtgekoelde Titan-motoren van 240
P.K. elk.
Hoe groot de lading post zal zijn, valt pas
op het laatste oogenblik te beoordee'.en,
doch gezien de buitengewoon groote publi
citeit, welke de Posterijen aan. deze post-
vluchten hebben gegeven en den lagen prijs
van f 0.75 en f 0.40, welke resp. voor brieven
en briefkaarten wordt berekend, mag ver
wacht worden, dat deze postzendingen zeer
aanzienlijk zullen zijn.
Elk der vliegtuigen kan voor een gewicht
van ten minsts 250 K.G. aan post mede-
nemen. In de toekomst zullen deze gewich
ten nog verhoogd kunnen worden, daar de
vliegtuigen dan, dank zij een grooter aan
tal depots langs de route, niet meer ge
noodzaakt zullen zijn zulk een aanzienlijk
dood gewicht aan onderdeelen en gereed
schappen aan boord mede te nemen.
Het vervoer van post naar Indië, geheel of
gedeeltelijk door de lucht, heeft tot nu toe
de volgende resultaten opgelevrd:
1924. Rechtstreeksche vlucht Amsterdam-
Batavia (v. d. Hoop), luchtrecht f 2.50 voor
briefkaarten en f 10 per 20 gram voor brie
ven, enz. Hoeveelheid vervoerde poststukken
5 K.G.
Voorts werd van Augustus tot December
des Dinsdags om de 14 dagen de post door
de lucht vervoerd van Amsterdam tot Ba
zel, zonder heffing van luchtrecht. Aldus
werd 351 K.G. post verzonden.
1925. Van Mei tot September weder een
luchtdienst AmsterdamBazel, waarmede
vervoerd 360 K.G. post.
1926. Postvlucht RotterdamMarseille In
aansluiting op de Indrapoera. Luchtrecht 15
cent voor briefkaarten en per 20 gram voor
brieven. Vervoerd 21</$ K.G. post. Voorts van
Juni tot September des Donderdags om de
14 dagen luchttransport van Amsterdam tot
Parijs, zonder heffing van luchtrecht. Ver
voerd 208 K.G.
1927. Postvlucht Rotterdam-Marseille in
aansluiting op de Indrapoera en vervolgens
Sabang - Medan - Batavia - Soerabaja weer
door de lucht. Luchtrecht als in 1926. Ver
voerd 110 K.G. post.
Van Juni tot September luchtvervoer tot
Marseille eiken Vrijdag in aansluiting op de
booten van de P. O. Luchtrecht voor
brieven en briefkaarten 5 cent per 20 gram.
Vervoerde hoeveelheid post 193 K.G.
Rechtstreeksche vlucht van de Postduif
Amsterdam—Bataiva (Luitenant Koppen).
Luchtrecht f 2.50 voor briefkaarten en f 10
per 20 gram voor de overige stukken. Ge
wicht aan vervoerde poststukken ny, K.G.
Ditmaal worden voor de verantwoording
van het luchtrecht speciale luchtpostzegels
uitgegeven, waarmede de Postadministratie
beoogt hulde te brengen aan de mannen,
die voor de eerste maal de post voor Ned.
Indië per vliegtuig hebben oyergebracht.
Bijzondere stempelafdrukken zullen niet
worden gebezigd, uit practische overwegin
gen en om het beeld van de werkelijke be
hoefte aan een snelle, geregelde postverbin
ding met Indië zoo zuiver mogelijk te hou
den.
Men mag aannemen, dat het vijfde vlieg
tuig op zijn terugweg van Batavia naar
Amsterdam een zeer groote lading zal me-
dekrijgen, bestaande uit de antwoorden op
de brieven, welke het toestel zelf en de
vier Indische vliegtuigen naar Indië hebben
overgebracht.
De heer Zimmermann, Hoofdredacteur van
„d'Oriënt" zal met het eerste vliegtuig me-
dereizen naar Batavia en is voor dit doel
uit Batavia naar Nederland overgekomen.
De vliegtuigen welke heden om 12 uur
aan de Pers werden getoond, werden om 2
uur bezichtigd door de Raden van Bestuur
der Koninklijke Luchtvaart Maatschappij en
der Nederlandsch-Indische Luchtvaart Maat
schappij en door daartoe uitgenoodigde over
heden. Ook het publiek kreeg volop gele
genheid om de toestellen in oogenschouw te
nemen.
Het vertrek dezer vijf vliegtuigen is in de
geschiedenis van de Nederlandsche luchtvaart
een feit van het hoogste belang. Hiermede
wordt allereerst een aanvang gemaakt met
het geregeld luchtverkeer In Indië, doch te
vens betsekent dit vertrek het begin van het
geregeld luchtverkeer op Indië. De tijd der
proefnemingen is geëindigd, het practisch
luchtverkeer op Nederlandsch-Indië zet
hiermedo in.
Te Borculo
Gistermiddag heeft op het stations-empla
cement te Borculo een ongeluk plaats gehad.
Ten gevolge van een verkeerden wisselstand
reed een goederen-trein-iocomotief op een
drietal goederenwagens In, die totaal ver
nield weiden. Van de twee arbeiders, die bij
het lossen der wagens werkzaam waren,
kreeg een arbeider een ernstige hoofdwonde;
de andere werd licht aan den rug gewond.
Te de SteegRheden
Op het emplacement van het station De
Steeg—Rheden ontspoorde gistermorgen een
machine, waardoor beide hoofdsporen ver
sperd waren. Na enkele uren werd tusschen
Steeg en Dieren de dienst alleen over af
komend spoor geleid, zoodat er veel vertra
ging ontstond.
Onder groote belangstelling heeft te Win
schoten de teraardebestelling plaats gehad
van het stoffelijk overschot van den heer
J. G. E. en diens kleinzoontje, die op den
overweg bij Winschoten dezer dagen door
den trein gegrepen en gedood werden.
Wat we In het IJ-bosch zagen was Inder
daad ontstellend. In den Oostelijken hoek,
waar veel berken staan, kregen wij den in
druk of er een boschbrand had gewoed. De
bladeren zijn bijna geheel weg en die welke
nog over zijn, zijn zwart gebrand. De blade
ren van kastanjes en Amerilcaansche eiken
zijn bruin, tal van struiken zijn bladerloos;
i de ruïne is groot en ook het jonge kweek-
goed heeft geleden, hoewel in geringe mate,
j omdat de omringende hooge boomen „den
eersten stoot" ontvangen.
In de volkstuintjes, althans in die, welke
het dichts by de fabriek liggen, is de toe
stand al niet veel beter; de groenten zijn
i geheel vernield, de struiken zyn verschroeid.
1 Wij hoorden, dat kippen, die spinazie, welke
was „aangetast" te eten hadden gekregen,
stierven.
De bewoners van de Vogelstraten kunnen
vaak de ramen niet geopend houden, omdat
de damp uit den fabrieksschoorsteen anders
naar binnen dringt. Het inademen van niet.
damp of het al dan niet schadelijk voar
de gezondheid Is laten wij in het midden
geeft een weeïgen zoeten smaak in den
mond, wat niet aangenaam is.
Wij hebben dien „damp" geproefd en pret
tig is de sensatie zeker niet.
Een W. B. telegram uit Kopenhagen meldt:
Het koloniaal bestuur van Groenland ont
ving nog een telegram van den gouverneur
van Zuid-Groenland waarin wordt gezegd:
„Professor Hobbs, de vliegers Hassell en Cra
mer en drie andere Amerikanen kwamen
gisteren te Godthaab aan. Zij zullen van
daag per schip naar Ivigtut vertrekken, van
waar zij naar Philadelphia zullen doorreizen.
Een R. O.-telegram uit Sydney meldt: An
derson en Hitchock, die naar Engeland
trachtten te vliegen zyn vandaag bij Pine
Creek tegen den grond geslagen.
De vliegers zijn ongedeerd. Het toestel is
verwoest.
Bij de gisteren gehouden besprekingen tus-
schen werkgevers en werknemers in de siga-
Iren-industrie is vrijwel algeheele overeen
stemming bereikt over de nieuwe regeling
der loonen.
géén Pijn en naschrijnen of stukgaan
der huid, indien men vóór 't inzeepen
de baardoppervlakte inwrijft met
Doos 30, Tube80 ct.
Gisteren is te de Wijk het 7-jarlg zoontje
van den heer H. Rijkeboer, dat plotseling
de straat over stak, door den auto van den
heer Stern uit Hoogeveen overreden. Het
kind is kort daarop overleden.
Moordaanslag te Bergharen
Een laffe daad is bij Bergharen gepleegd
De vrachtrijder v. R„ die rijdt van Berg
haren op Nijmegen, is overvallen door de
beide P s>-, vader en zoon uit Bergharen bij
Ugelen, die een oude veete tegen den jongen
vail R. hadden. De aangevallene werd met
zeven messteken aan hoofd en borst- ver
wond. Aanvankelijk vreesde men voor het
leven van R. Later was zijn toestand echter
meer geruststellend. De daders zyn aan de
justitie te Tiel overgeleverd, waar zij hun
gerechte straf niet zullen ontgaan.
Gistermorgen half tien reed een heer uit
Amsterdam met zijn auto op het Laarder
hoogt. Ter hoogte van het Rozenlaantje
wilde de chauffeur een handkar passeeren.
Op hetzelfde oogenblik kwam een auto uit
tegenovergestelde richting. De chauffeur
raakte het stuur kwijt en reed tegen den
auto op, waarna de auto tegen een boom
opreed. Twee inzittende dames, de echtge-
noote van den bestuurder en haar vriendin,
werden uit den wagen geslingerd en bleven
bewusteloos liggen. Een geneesheer kon
echter geen verwondingen ontdekken. Beide
dames werden naar de woning van den ge
neesheer vervoerd. Des middags konden zfj
per trein naar Amsterdam terugkeeren. Van
de drie inzittende heeren werd niemand ge
wond, zoodat dit ongeval goed is afgeloopen.
De auto werd geheel vernield en naar
Laren gesleept. De andere auto kreeg hoe
genaamd geen schade.
Te Rotterdam is een 47-jarige Zweedsche
stoker uit de derde verdieping van het Zee
manshuis aar de Calandstraat gevallen. De
man kwam op de binnenplaats op een be
tonnen vloer terecht; hij is door den Gem.
Geneeskundigen dienst naar het ziekenhuis
aan den Coolsingel vervoerd, waar hij bij
aankomst bleek te zijn overleden.
Zooals men weet, maakten wij gisteren
melding van het tragische vergiftlgingsgeval
ten huize van de familie Bierschenk in de
Slaghekstraat te Rotterdam.
Thans heett zich, naar de Msb. verneemt,
eveneens bij een familie Bierschenk de
vader van dat gezin is een broer van Bier
schenk uit de Slaghekstraat welke in de
Schildstraat woont, ook een merkwaardig
geval voorgedaan.
Twee kinderen uit dat gezin, een 15-jarig
meisje ên een 13-jarige Jongen werden na
melijk gisterenavond plotseling onwel, naar
zij beweerden, na het eten van worst. Een
dokter werd gehaald.
Deze achtte het geval vrij ernstig en liet
de beide kinderen naar het ziekenhuis aan
den Coolsingel overbrengen.
Het merkwaardige van dit voorval is, dat
de kinderen beweren, de worst te hebben
gekocht in een winkeltje in de buurt, terwijl
bet politioneel onderzoek heeft uitgewezen,
dat de betreffende winkelier al sedert lan
gen tijd geer- dergelijke worst, als door de
kinderen gegeten heeft verkocht.
De mogelijkheid van suggestie wordt dan
ook niet uitgesloten geacht.
De Staatsmijn „Maurits" te Lutterade be
zit sinds eenigen tijd een zeer moderne
stookinrichting. Het vuur wordt er gevoed
met kolenstofdat met groote kracht in de
vlammen wordt geblazen. Een deel van dit
kolenstof schijnt even wel, onverbrand, via
den schoorsteen de lucht in te vliegen. Tot
groot ongenoegen der omwonenden.
In den laatsten tijd behoort men ten
minste tal van klachten. Het effect dezer
kolensofplaag moet ongeveer gelijk wezen
aan dat van sementfabrieken alleen de kleur
verschilt Een uur gaans rond deze reuzen-
mijn al naar gelang der windrichting
ondervindt men bij het bleeken van wasch-
goed grooten overlast, omdat zich het kolen
stof er in zet. In de omgeving durft men
vaak geen ramen meer open te zetten, daar
zich na korten tijd een laag kolenstof op
alles legt. De boeren klagen over het beder
ven der groenten Veel menschen uit de om
geving zouden aan oogontsteking lijden, zoo
dat de medische dienst der mijn vaak hel
pen moet
Naar verluidt, heeft men tot heden nog
geen middel kunnen vinden tegen deze
plaag, ofschoon onderzoekingen rijn inge
steld. Anderzijds vernam het Hblddat de
mijndirectie opziet tegen de hooge kosten
voor verbetering De gezondheidscommissie
ter plaatse is eveneens doende om verbete
ring in den toestand te verkrijgen.
Te Veelerveen, gemeente Bellingwolde, is
afgebrand de behuizing der familie Deber.
De kippen verbrandden mede.
Sinds vele maandenklagen de bewoners
van de overzijde van het IJ te Amsterdam,
over de schade, die door giftige dampen, af
komstig van de zwavelzuurfabriek, voorheen
Ketjen en Co., wordt toegebracht aan de
gewassen. Vooral de volkstuintjes schijnen
veel van de kwade dampen te lijden te
hebben.
Reeds vier maanden geleden heeft de
directie der zwavelzuurfabriek beloofd maat
regelen te zullen nemen om In dezen toe
stand, die op den duur onhoudbaar 'is, ver
andering te brengen. Tot nog toe echter
is men die belofte niet nagekomen.
Het „Hbl." schrijft nu over de kwestie het-
volgende:
Te Alphen aan den Rijn.
Ook Alphen aan den Rijn was opgenomen
in de rij van steden en dorpen, die het
voorrecht genieten, den nieuw benoemden
bisschop, Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent,
te huldigen.
Die huldiging heeft Maandag plaats ge
vonden tijdens het verblijf van Monseigneur
aldaar. De groote St. Jozef-zaal, de plaats
der huldiging, was tot de uiterste hoeken
bezet.
Toen Monseigneur In gezelschap van
eenige Eerw. H.H. Geestelijken de zaal bin
nentrad, werd door het R.K. parochiaal
zangkoor het „Ecce Sacerdos Magnus" van
Max Filke gezongen, gevolgd door het
„Haec Dies" van Anton Giesen.
Daarna bracht de sportvereeniging „Wils
kracht" een vaandelgroet en zong de R.K.
gemengde zangvereeniging eenige liederen.
Namens de parochie sprak de heer J. Vlas
man Monseigneur toe. Spr. bracht hem
hulde, uitte den wensch, dat het God moge
behagen, Mgr. nog vele jaren te sparen, en
eindigde met eerbiedig den bisschcppelfjken
zegen te vragen.
Vervolgens sprak Monseigneur de aanwe
zigen toe. Spr. zeide, dat het hem een ware
vreugde was, eenige dagen in hun midden
te vertoeven, omdat hij voelde, dat hier
klopt het Roomsche hart in den zetel van
het dekenaat van het Roomsche Rijnland.
Sinds de 31 jaar, dat Monseigneur pries
ter was, was hij steeds door bijzondere ban
den aan het dekenaat Alphen verbonden.
Slechts enkele dagen toch na het ontvan
gen van het H. Priesterschap werd hij naar
het dekenaat gezonden als kapelaan van
Roelofarendsveen. Gedurende dat verblijf
kwam hy reeds meermalen in Alphen om
kapelaan Dankelman te bezoeken. Toen
reeds werd hij bijzonder getroffen door de
schoone kerk. Wat moet het geloof diep
geworteld zijn in de zielen der Alphenaren,
aldus Mgr., door het bezitten van zulk een
schoonen tempel.
Het is mij ook thans een vreugde, aldns
Mgr., in uw midden te zijn. De vele vlaggen,
het blijde lichtende welkom en de vrien-
delijke ontvangst zal ik steeds blijven ge
denken.
Vervolgens dankt Monseigneur den hee*-
Vlasman voor zijn vriendelijke woorden,
alsmede de vereenigingen voor haar mede
werking en bracht tenslotte dank aan God,
omdat hij overtuigd was dat het geloof ln
de Rijnstreek en bijzonder in Alphen zoo
prachtig mogelijk is.
Toen Monseigneur den aanwezigen den
bisschoppelijken zegen had gegeven, verliet
^hij, onder een spontaan hem toegezongen:
„Lang zal hij leven", de zaal.
Het was voor Alphen een heerlijke dag
geweest.
Negenhonderd personen hebben have en
goed verloren
Aneta seint uit Batavia:
Een geweldige brand verwoestte een uit
gestrekt complex van uit bilik opgetrokken
woningen in den kampong Kwitang Lebak.
De brandweer was moeilijk te bereiken van
wege de diensten, die waren ingesteld voor
de bewaking van den Pasar Gambir. Tevens
hadden, ten gevolge van gebrek aan onvol
doende politiemacht, geweldige verkeersop
stoppingen plaats, die de uitoefening van de
taak van de brandweer bemoeilijkten.
Toen de brandweer ten slotte na eenigen
tijd arriveerde, had men de grootste moeite
het brandende complex te bereiken vanwege
de afgelegen ligging, zoodat men nagenoeg
werkloos moest toezien, terwijl de brand zich
steeds meer uitbreidde. Eerst na geruimen
tijd slaagde men er in eenige slangen op t
vuur te richten, doch toen was het pleit reeds
beslecht. Nagenoeg alles op het terrein van
eenige honderden vierkante meters was plat
gebrand. De militairen en de padvinders ver
richtten goede diensten.
Een bevolking van omstreeks negenhurv»
derd prtetvnen heeft have en goed verlor f
De oorzaak ls onvoorzichtigheid
I
