Stadsnieuws Heringa Wuthric^i, Haarlem Amsterdamsche Beurs soort EERSTE BLAD NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1928 BLADZIJDE 2 Bliksembeveiliging Sfofzuigerimls MAERTENS Barteljorisstr. 16 Tel. No. 10756 De R. K. School aan de Kerklaan Agenda 14 September Jos. de Lobel over; Levenskunst De R. K. School aan de Zomervaart KON-ZEEPFABRIEKEN DE DUIF DEN DOLDER Natuurhistorische Vereeniging Vacantie H. O. V. Feestavond „Herwonnen Levenskracht" Nieuwe zaak Groentemarkt Spreekuur van den heer Mr. J. Gerritsz Toestemming voor muziek geweigerd Haarlemsche Kamer van Koophandel Ned. R.K. Bond van Schilderspatroos „S% Lucas" Burgerlijke Stand VAN ONZE RECHTBANK Haarlemsche Reddingsbrigade Personalia Algemeen Nederl. Verbond De P. E. G. E. M. Hobby Vloerwrijvsrs f 125.— Tengevolge eener ontploffing De ontruimingskwestie De Bulgaarsche Kabinets crisis Pokkengevallen DE SPAARNEB4NK Haarlem - Amslerdam De oude Kennemerbrug OVERVEEN LAATSTE NIEUWS Een voorspoedige reis Luitenant Koppen om9.50uur reeds te Neurenberg vip De gemeenteraad van Haarlem stelde in handen van B. en W. om prae-advies: een verzoekschrift van het R.-K. Parochiaal Kerkbestuur van St. Bavo te Haarlem-Noord om beschikbaarstelling van gelden voor d.e uitbreiding der school aan de Kerklaan 49. Sociëteit „St. Bavo" 8 uur Haarl. Gem. Koor 6 uur Kinderkoor „Inter Nos" 8 uur „Alberdingk Thym" 8 uur Be volkingsbureau 8 uur Bestuur Zuivelbe- reiders. St. Josephs gezellenvereeniging, Jansstraat 59 8—10 uur geopend. Haarl. Vrije Schildersschool, Kampersingel 42 half 10 tot half 5 uur njn. Tentoon stelling. Groote Kerk 8 uur Kerkconcert door Mia Peltenburg, Louis v. Tulder en Hendrik Andriessen. Cinema Palace, Groote Houtstraat 8 uur Bioscoopvoorstelling. Rembrandt-Theater, Groote Markt 7 uur en kwart over 9 uur Bioscoopvoorstellingen (alleen voor volwassenen). Schouwburg, Jansweg kwart over 8 "*ur De Vereenigde Schouwspelers „Prulletje". Het „St. Bavo-gilde", onderafdeeling van den R.K. Kring, heeft zijn wintercampagne wel goed ingezet. De Woensdagavonden van het vorige seizoen (de cursusavonden) waren zeer interessant en leerzaam; het programma bevatte toen o.m. de voordrachten over lijk verbranding, vogelleven in Kennemerland, Dr. Schaepman, cursus over Hedonisme, de Vredesgedachte, Vondel, Jan Toorop, enz., resp. gehouden door den adviseur, thans pastoor Box, den heer Strijbos, den heer Jos de Lobel en diverse leden. Het winterprogramma werd thans ingeluid met een cursus van den heer Jos de Lobel. Genoemde heer behandelde gisteravond in de kringzalen aan de Jansstraat, in aanslui ting met zijn cursus over Hedonisme en toch vrijstaand daarvan, een moeilijk onderwerp, n.l. „Levenskunst"! De kunst om den le vensmotor te besturen en in goede banen te leiden. Het begin van een serie voordrach ten dus, betreffende zelfbeheersehing, zelf kritiek, persoonlijkheid. Voordat de heer de Lobel met zijn lezing een aanvang nam, heette de voorzitter van de onderafdeeling, de heer B. S. M. Walen kamp, de aanwezigen, bijzonder den heer de Lobel, van harte welkom. In zijn kort openingswoord memoreerde hij o.a. de schit terend geslaagde cursussen van het vorige seizoen en sprak daarbij de hoop uit, dat het seizoen evenveel waardeering en belang stelling zou hebben. De heer de Lobel daarna een aanvang makende met zijn lezing, begon er in het allereerst uitvoerig op te wijzen, dat slechts zeer weinig menschen de kunst om te leven verstaan. Daarna behandelde hij uitvoerig het leven van menschen, dieren en planten, waarbij duidelijk werd aangetoond hoever de planten boven de doode voorwerpen staan, de dieren boven de planten en tenslotte de mensch boven alles. Spr. deelde de organi sche dingen in drieën nl in vegeratief (voe den en voortplanten), sensitief (kennen en begeeren) en intellectueel (den en willen). Nadat door eenige leden van de gelegen heid tot vragen stellen gebruik was gemaakt, werd de bijeenkomst met den Christelijken groet gesloten. De gemeenteraad van Haarlem stelde gisteren in handen van B. en W. om p:ae- advies: een verzoekschrift van het R.-K. Kerkbestuur v. d. Parochie van den H. Joan nes den Dooper om beschikbaarstelling van gelden voor het oprichten eener school voor gewoon lager onderwijs aan de Zomervaart en een verzoekschrift van hetzelfde Kerk bestuur om beschikbaarstelling van de ver goeding, bedoeld in artikel 84, le lid, der Lager Onderwijswet 1920, voor de te stichten school voor gewoon lager onderwijs aan den Heerëhsingel 75. Vrijdag houdt de afd. Haarlem der Na- tuurhist. Vereeniging een excursie ter be studeering van avond-insecten, onder leiding van den heer J. v. Servellen. Samenkomst 20 uur, halte Aerdenhout E. S. M. Excursie op Zondag 16 Sept. per autobus naar Hilversum en het buiten Gooilust van den heer Blaauw. Leiders de heeren van Scha:'k en Sipkes. Vertrek 8 uur van de Julianastraat. Voor dezen tocht zijn nog en kele plaatsen beschikbaar; aanmelding bij 1 de secretaresse J. Geijl, Koninginneweg 61. Door het bestuur van de Haarlemsche Orkestvereeniging is aan de musici van ge noemd korps een najaarsvacantie verleend van Woensdag 12 tot Maandag 24 Septem ber a.s. Gisterenavond is er in de reeds voor een groot deel gerestaureerde St, Bavozaal aan de Smedestraat door het bestuur van „Herwonnen Levenskracht" aan hen, die ap eenigerlei wijze hadden medegewerkt tot het welslagen van den onlangs gehouden speldjesdag een feestavond aangeboden. Een strijkje onder leiding van den heer J. Ran- zijn liet al spoedig een vroolijk wijsje hoo- ren en verhoogde de jolige stemming. Ongeveer te 8 uur opende de voorzitter de feestelijke bijeenkomst met den Christe lijken groet en heette de aanwezigen van harte welkom. Spr. memoreerde o.a. dat de laatstgehouden collecte zeer bevredigend is geweest in aanmerking nemend de vele hin derpalen, die door samenloop van omstan digheden in den weg lagen alsook de warmte. Verder zette spr. het sympathieke doel van het stuiverfonds uiteen en spoorde allen aan ook daarvoor actie te voeren. Vooral in Haarlem-Noord, aldus spr., be staat er nog zoo weinig medewerking voor dit doel, en wat is per saldo toch één stuivertje per week? Ten slotte deelde de voorzitter mede, dat de geestelijke adviseur verhinderd was te komen en wenschte allen een genoeglijken avond toe. Toen ging het scherm op en de humoris ten voor dezen avond, n.m. Mr. Sehwindel en Schwan, kwamen voor het voetlicht. Al lereerst kregen wij een aardig entreé-lied te hooren. Verder twee liedjes getiteld: „Dwaasheid" en „Olympiade." Vooral met laatstgenoemd liedje, dat door de Humoristen was samengesteld, oogstte zij veel succes. Ook kregen wij een lied te hooren, dat speciaal gemaakt is ter propa geering van het schoone doel van „Her wonnen Levenskracht". Ook dit lied vond veel bijval onder de aanwezigen. Ter afwisseling ging men over tot het uitreiken van prijzen aan hen, die bij den laatstgehouden speldjesdag het mooiste kussen hadden gefabriceerd. De eerste prijs viel ten deel aan de dames Essenbergter Stal en Essenberg. Na de pauze werden er nog eenige stukjes te zien gegeven.. Deze avond mag In alle opzichten ge slaagd heeten en de heer Ranzijn heeft al_ hoewel het somtijds wat rumoerig en druk in de zaal was, blijk gegeven van het kun nen van zijn gezelschap. Ook den heer Hermes, die de beide Hu moristen begeleidde, komt een woord van waardeering toe. Dinsdagmiddag jj, opende de firma P. J. Tork Zn. haar nieuwe zaak op de Raam- vest 9 b. Eenige jaren heeft de heer Tork reeds een zaak gehad op het Brouwersplein, zoodat hij voor Haarlems publiek geen on bekende is. De oorzaak van deze verplaat sing was gebrek aan plaatsruimte, waarin in de nieuwe zaak is voorzien. De verschil lende meubelen en kleeden zijn in twee ruime en keurig ingerichte toonkamers op gesteld. Er is ruimschoots voor daglicht ge zorgd, zoodat elk artikel naar waarde uit komt. Een keur van antieke- en Engelsche meubelen is hier uitgestald. Wij bewonde ren hieronder een Friesche klok, Hindeloo- per stel, bestaande uit den klaptafel, thee stoof, en stoelen, een Rumpolenklok, datee rend uit het jaar 1625. Verder een uitge breide coll. van schemerlampen, leeslamp jes, Perzische kleeden. De verschillende meubelen worden in de eigen werkplaats vervaardigd. De eigenaar mocht reeds vele blijken van belangstelling en. een-schat van bloemen ontvangen. Appelen 1230 ct.; peren 740 ct. per Kg.; andijvie 2.405.00 per 100 struik; postelein 1560 ct.; spinazie 4075 ct. per kist; sla 3.606.50 per 100 krop; wortelen 1220 ct. per bos; komkommers 38 ct.; roode kool 715 ct.; bloemkool 1230 ct.; groene kool 812 ct. per stuk; heereboonen 2036 ct.; snijboonen 2440 ct.; tomaten 612 ct. per Kg.; selderie 46 ct.; pieterselie 58 ct. per bos. schrijving heeft plaats gehad vanwege het handelsregister geen uittreksel der in schrijving wordt verstrekt. Reorganisatie van den Postdienst Besloten wordt aan den heer Haanscho- ten, directeur der Posterijen en Telegrafie een schrijven te richten, waarin het bureau de hoop uitspreekt, dat de voorgenomen re organisatie van den Postdienst in Haarlem en omgeving een verbetering zal blijken, temeer daar het bureau meer dan eens klachten hebben bereikt over vertraging in de bestellingen. Met instemming is verno men, dat de dienstuitvoering aan de loket ten der kantoren geen wijziging ondergaat, doch het bureau zou er op willen aan. dringen om vooral dit onderdeel van den dienst zoo afdoende mogelijk te regelen, daar hieraan nog wel eens iets ontbreekt. Aangedrongen wordt op vervroeging der eerste bestelling. Op dit oogenblik zijn er nog tal van industrieelen en handelaren, die de eerste bestelling bij opening der kanto ren nog niet in hun bezit hebben. Ook wor den ernstige klachten vernomen over ver traging in de bestelling op Vrijdag en Zater dag. Ook moge in dit verband herinnerd worden aan de mondelinge besprekingen betreffende het bezorgen van poststukken in de gemeente Bloemendaal, waar velen deze niet zoo vroeg In hun bezit hebben als wenschelijk Is. Wat het lichten der bussen in de buiten gemeenten betreft, ml de nrac*«k tenslotte leeren welk systeem 't juiste is. Het gebruik van motorrijwielen moge daarbij voordeel opleveren, er zijn vooral in de wintermaan den ook groote nadeelen aan verbonden. Ge waarschuwd wordt voor een te uitgebreid bedieningsrayon. De wethouder van Openbare Werken, mr. J. Gerritsz, is voornemens spreekuur te houden ten Stadhuize Maandags en Don derdags te 12 uur. Door het bestuur van den Haarlemschen Bestuurdersbond was aan den Burgemeester toestemming gevraagd om op Zondag 16 September met muziek en ontplooide ba nieren door de stad te mogen trekken. Hoe wel voorheen de Burgemeester altijd een dergelijk verzoek heeft afgewezen werd kor ten tijd terug op Zondag wel toestemming verleend. De secretaris van den Haarl. Bestuurders- bond ontving echter thans een afwijzend antwoord van den Burgemeester, zoodat de gropte stoet a.s. Zondag zonder muziek door de straten zal trekken. (Vervolg) De heer Deddens merkt op, dat vroeger iets dergelijks geweest Is over vruchten'1' in en meent daarom het adres van den Alge- meenen Nederlandschen Drogistenbond In handen te stellen van de afdeeling Klein bedrijf. De heer Teding van Berkhout onder steunt het voorstel van den heer Deddens, al is het ook om den handel te steunen in strijd tegen de wetenschap. De leden der Eerste en Tweede Kamer heb ben dikwijls over zaken te oordeelen, waar. voor zij niet competent zijn. Spr. t-'1 daar om de kwestie doen onderzoeken door een commissie van deskundigen. De heer Krelage noemt dergelijke handel wijzen varen op 't compas van een -ndT, terwijl de kwestie buiten het commercieele omgaat. De heer Hooy sluit zich bij de woorden van den heer Deddens aan. Reeds ge^' tijd bestaat eer wrijving tusschen de apothe kers en drogisten. De apothekers voelen zich achtergesteld, daar zij de chemica liën slechts in kleiner kwantum mogen ver- koopen dan de drogisten. Daarom stelt de spr. voor, dit schrijven in de handen van het Klein-bedrijf te stellen. De heer Burgersdijk meent, dat het voor deel niet aan commercieele ziide is gelegen. Na repliek en dupliek, wordt het voorstel van den heer Deddens aangenomen. Cursussen Het aantal cursisten, hetwelk zich op 9 September j.l. had opgegeven voor de ver schillende door de Kamer ingestelde cur sussen bedroeg, voor boekhouden 15 per sonen; voor Spaansch le leerjaar 18, 2e leerjaar 6 personen; voor Zweedsch le leer jaar 9, 2e leerjaar 3 personen; voor Han del en Recht 14 personen: voor Maleisch 2 personen. Wegens de geringe deelname aan den laatsten cursus, zal deze geen doorgang vinden. Opheffing Zakelijke Belasting op het Bedrijf Besloten wordt om nogmaals bij den ge meenteraad aan te dringen maatregelen te willen treffen, om tot afschaffing te komen van de zakelijke belasting op het bedrijf. Voor Haarlem zou een besluit zooals door den raad van Den Haag onlangs is geno men en waarbij genoemde belasting werd ingetrokken, van zeer groot belang zijn, aaar toch te verwachten is, dat eerlang da in deze gemeente braakliggende industrie terreinen in exploitatie gebracht zullen worden, en in verband met de instelling van een commissie voor de Havenolannen door den Raad, dienen al die maatregelen i vermeden of ongedaan gemaakt te worden, I welke den Industrieel en handelaar belet ten naar Haarlem te komen. Opening van Giro-rekeningen Besloten wordt om aan de Directie, van de Postcheque- en Girodienst te 's.Hage een schrijven te richten, waarin ten zeerste op prijs wordt gesteld, indien een regeling ge troffen werd, waarbij het Gironummer wordt aangewezen na overlegging van een verklaring, dat een opgaaf tot inschrijving „op lateren datum" werd ingediende. De opgave van vestiging eener nieuwe handelszaak kan volgens de thans geldende regeling eerst geschieden één week voordat 't bedrijf ten aanzien van het publiek aan. vangt. Postgiro-rekeningen ten name eener handelszaak kan men echter alleen openen. wanneer bij de aanvrage een uittreksel uit j het handelsregister wordt overgelegd, ter. wijl uit den aard der zaak, vóórdat de in. De algemeene bondsvergadering van den Nederlandschen R.K. Bond van Schilderspa troons zal worden gehouden op 19 en 20 September, in de „Kroonzalen" van het café Brinkmann aan de Groote Markt .alhier. Ondertrouwd: 12 September: J. C. Beren- dregt en E. A. A. Podzus. C. M. v. d. Meij en P. Glesbergen. A. J. A. de Gier en C. J. v. Poelgeest. A. T. Geleik en J. J. Cramer. A. N. Brandt en J. Blei. J. A. Masee en E. v. Manen. H. Wielart en J. C. Huijsman. T. Opdam en H. Everts. C. H. E. de Munnik en K. F. Vermeulen. A. de Munnik en G. J. Clemens. H. Le Noble en A. G. Wielart. A. A. L. Moser en G. Boelee. D. Wasslnk en C. M. Dek ker. J. H. Anema en J. v. Houten. Getrouwd: 12 September: H. M. J. Koper en L. Vredenberg. P. H. Koelemeijer en E. A. C. v. Goor. G. Groenefidaal en J. Vrij. H. Wijers en M. J. Pothuijs. J. P. Wester en A. M. v. d. Berg. H. C. v. Osch en B. J. Philippo. J. H. Sieraad en J. Harder. P. G. Teeuwen en H. B. M. v. d. Bilt. J. H. Wernsen en H. J. Lenters. Geboren: 12 September: S. Verdelv. Mar- kenstein, z. 11 Sept.: M. v. BekkumCa- landt, z. 12 Sept.: N. OverdijkWeesman, z. 11 Sept.: A. J. BeckersLagerwaard, 2d. G. KuijtO verwijk, z. Diefstal met inbraak te Zaandam Verdachte N. M. stond terecht, dat hij in den nacht van 26 op 27 Juli had ingebroken in de woning van K. de R. te Zaandam. Uit de openstaande kast was een brandkast met 600 gehaald en deze over straat gesleept, en tenslotte bij de Zaan teruggevonden Op de straat waren teekenen te vinden, dat de brandkast over straat was getransporteerd. 30 Juli was bij M. huiszoeking gedaan, waar 160 in huis was aangetroffen. De vrouw beweerde het geld van een zoon ontvangen te hebben, die op zee was. Zij bewaarde dit geld voor slechteren tijd. Dit geld bestaande uit 5 briefjes van 10, 2 van 25 en 1 van 40, benevens 2 gouden tientjes uit het jaar 1912, bevond zich in een la. Toen zij deze op bevel moest openmaken, was de sleutel niet te vinden. Zij antwoordde dat het oude rommel was. Toen de sleutel was gehaald, werd daarin bovengemeld ge drag gevonden, behalve 2 briefjes van f0, die ineengefrommeld bij een bed lagen, waarin getuige W. te slapen lag. Bovend en waren vingerafdrukken genomen, die zich bevonden op den buitenkant van het raam van de woning van R. en welke overeenstem den met vingerafdrukken van verdachte, j Verdachte staat niet gunstig bekend, daar hij reeds 21 veroordeelingen achter den rug heeft, waaronder 7 voor diefstal. Hij is meestal werkloos, terwijl zijn huis een hotel is voor allen, die in Zaandam -net de pod tie in aanraking komen. De Officier van Justit'e achtte het wettig bewijs geleverd. Getuige de V. heeft aan ge tuige de R. twee gouden tientjes gegeven, bij welke laatste deze Inbraak geschiedde, waar na deze muntstukken herkend werden. De verdachte leeft van steun, terwijl een groot bedrag aan geld bij hem gevonden werd. Bij huiszoeking doet men net of men van dat bedrag niets afweet, want terwijl de politie een sleutel haaMe, hield men zijn mond. En tenslotte zijn de vingerafdrukken, die buitengewoon duidelijk zijn, een bewijs, dat deze diefstal door verdachte gepleegd is. AI deze feiten in aanmerking nemend eischt de Officier van Justitie een gevangenisstraf van 2 jaar en 6 maanden, met aftrek van v, orarrest. De verdediger, Mr. v. d. Vegt, voerde aan, dat de hoofdpunten van het bewijs niet ge leverd waren. Buiten zijn wel afdrukken ge vonden, terwijl er binnen geen spoor van is. Verder is bewezen, dat verdachte met ge tuige W. des avonds naar een fabriek in Wormerveer was gegaan, terwijl geen der getuigen kan verklaren, dat M. d en avond bij de woning van R. gezien is. Spreker achtte het wettig bewijs niet geleverd en vraagt vrijspraak. Uitspraak op 27 September. Diefstal met inbraak te Wormerveer Verdachte G. P. stond terecht, dat hij op Zondag 15 Januari was binnengedrongen in de woning van J. S. te Wormerveer, door middel van verbreking van een bovenlicht aan den achterkant van het huis en daar een portemonnaie, een beurs en een enve loppe had ontvreemd, welke laatste circa 150 gulden bevatte. Toen getuige J. S. thuis kwam, bemerkte hij, dat G. P. in een kamer der woning aan het „werk" was. G. P. was bij zijn komst op de vlucht geslagen. Verdachte was niet verschenen. Daar hij niet erg gunstig bekend staat meende de Officier van Justitie, dat hier geen voor waardelijke veroordeeling kon volgen en eischte een gevangen'sstraf van 6 maanden. De uitspraak wordt bepaald op Donder dag 20 September a.s. Onder leiding van den voorzitter, den heer A. J. Meyerink vergaderde de Haarlemsche Reddingsbrigade. In zjjn openingswoord bracht de voorzitter dank aan alle leden, die zich in den afgeloo- pen zomer jegens de Brigade verdienstelijk hebben gemaakt en in 't bijzonder aan de instructeuis(trices). Voorts wierp spr. een terugblik op de viering van het 15-jarig be staan. De ingekomen stukken bevatte o.m. een schrijven van den Ned. Bond tot Redden van drenkelingen waarin mededeeling wordt gedaan, dat met ingang van 1 Nov. 1928 de nieuwe examen-eischen toegepast zullen worden. Een schrijven van den heer Kingma, waarin deze dank bracht aan het bestuur en leden voor het vertrouwen, gedurende de 10 jaren, dat hij het penningmeesterschap 'waargenomen heeft, hem geschonken. Bij de verkiezing bestuurslid, wegens een vacature door het bedanken van den heer |Van Leersum werd met meerderheid van stemmen gekozen mej; G. E. de Klerk. Het secretariaat ls thans 'gevestigd Zuider Bui ten Spaarne 146 rood. Bij de benoeming instructrices werden voor de dames benoemd de dames De Kleik- Out, PerryMeijer, J. E. de Klerk en Kuit. Tot hoofdinstructeur werd benoemd de heer A. H. de B.uijn Jr. Bij de benoeming instructeurs voor de afd. heeren werden na langdurige discussie be noemd, de heeren Faber, Rolfhs, Thuis en Zwart. De voorzitter drukte hierbij zijn teleur stelling uit dat er van de Haarlemsche leden van het badpersoneel, die tevens lid zijn der Brigade, niemand zich beschikbaar stelt om instructeur bij de Brigade te wor den. Hierbij zette de voorzitter tevens uit voerig uiteen, dat de Haarlemsche Brigade, de geëmployeerden der Haarlemsche zwemin richtingen niet als professional erkent. Bij de bespreking amateur-professional werd door het bestuur de volgende motie voorgesteld: „De Haarlemsche Reddingsbrigade, In ver gadering op Dinsdag 11 September 1928 bij een, verzoekt aan het bestuur van den Ned. Bond tot redden van Drenkelingen, in te trekken, de indeeling bij wedstrijden A. en B. De Haarlemsche Reddingsbrigade meent dat alleen als professionals te beschouwen zijn, die bondsleden, die: A. Zich voor geld tot deelname aan wed strijden laten inschrijven; B. Deelnemen aan wedstrijden waarvoor geld als prijzen beschikbaar gesteld worden. C. De prijzen geldbaar maken." Deze motie werd door de vergadering met bijna algemeene stemmen aangenomen. Hierna volgde de rondvraag en sluiting. Mr. D. de Jong, alhier, is geslaagd voor het tweede deel van het notarieel examen. Zondag 22 September a.s. wordt te Haar lem een Groepsdag gehouden van het Alge meen Nederl. Verbond. In hotel „Lion d Or" wordt 's morgens een groepsvergadering ge houden; 's middags is er orgelconcert ln de Groote Kerk of bezoek qan het Frans Hals museum, autotocht door Bloemendaal naar Zandvoort en gemeenschappelijke maaltijd te Zandvoort. Haarlem wijzigt zijn standpunt B. en W. schrijven aan den Gemeenteraad: Bij besluit van 2 Mei 1919 werd besloten, dat de gemeente Haarlem zou deelnemen in de N. V. Provinciale en Gemeentelijke Elec- triciteits Maatschappij (P. E. G. E. M.). In ons daartoe strekkend voorstel merkten wij o. m. op, dat aan de oprichting der Ven nootschap eenige moeilijkheden waren ver bonden, die nog nader onder de oogen dien den te worden gezien als daar waren de eigendomsovergang der gebouwen en instal latie, de vraag of de gemeentelijke centrale geheel of gedeetelijk eigendom van de P. E. G. E. M. zou worden, enz. Nadat bij uw besluit van 19 Mei 1920 was besloten tot het aanbrengen van een noodig geachte wijzinging in het besluit van 28 Mei 1919, No. 16, werd op 16 Mei 1920 de akte van oprichting verleden. Haarlem nam voor 5000— deel in het aandeelenkapitaal groot 30.000,— en nadat de Koninklijke bewilli ging was verkregen, trad de N. V. op 1 Ja nuari 1922 in werking. Dat niettegenstaande het sinds 1 Januari 1922 werken der N. V. nog niet tot inbren der centrales werd overgegaan, heeft twee oorzaken, die elk om haar gewicht het nog niet uitvoeren van het door den Raad genmen besluit o. i, volkomen wettigen. Volgens art. 3 van de voorwaarden, waar onder door het Rijk aan de provincie Noord- Holland concessie is verleend voor den aan leg en de exploitatie van inrichtingen en van werken tot het voorbrengen enz. van electri- citeit is toestemming van den Minister van Waterstaat noodig voor het vervreemden, enz. van tot het electrisch bedrijf behoorende on roerende goederen of werken met bijbe- hoorende voorwerpen. Op grond van die be paling vroeg de Provincie aan den Minister van Waterstaat toestemming tot het inbren gen ln de P. E. G. E. M. van de provinciale centrale. De Minister verklaarde zich echter alleen dan bereid die toestemming te verlee- nen, wanneer voor de P. E. G. E. M. eene Rijksconcessie zou worden aanvaard, waarin behalve nog eenig eandere bezwarende be palingen ook evenals in de aan de Pro vincie verleende conccessie eene naasting clausule, doch dan geldend voor alle cen trales, dus ook voor die van Haarlem, zou worden opgenomen. Na gepleegd overleg met den Minister verklaarde deze zich bereid aan verschillende bezwar entegenoet te ko men. Schapping der naastingclausule was echter niet te verkrijgen. In den aanvang (1919-1920) waren wij van meening, dat tegen aanvaarding eener naas- tingsclausule geen overwegende bezwaren bevonden. In deskundige kringen leefde toen toch de overtuiging, dat in de toekomst de opwekking van electrischen stroom zooveel mogelijk moest worden gecentraliseerd. De productie di endein handen n den Staat te zijn, waardoor niet alleen electrische voorziening van het geheele land mogelijk zou worden, maar ook die productie econo mischer zou kunnen geschieden. Deze ge dachte leidde tot indiening bij Koninklijke boodschap van 26 Juli 1920 van een ontwerp van wet tot regeling der electriciteitsvoor- ziening van het land. In de Tweede Kamer der Staten-GeneraaJ vond het wetsontwerp echter geen gunstig onthaal. Sterk werd o.a. in twijfel getrokken of centralisatie wel economisch zou blijken te zijn. Het gevolg was dan ook, dat, na aan neming dor de Tweede Kamer in hare ver gadering van 4 Maart 1921 van een motie van de heeren Van Beresteijn en Marchant, de Minister schorsching der beraadslaging vroeg. De kwestie der naastingsclausule verkreeg hierdoor een geheel ander aspect. Wij zijn dan ook van meening, dat thans zoodanige ciausuie met betrekking tot de Haanemscne centrale niet meer kan woruen aanvaard. En ciaim van staatswege op onze centrale, waarvoor 'geen voidoenae grond is, is met te accepteereu. Nu de Minister, zooals hier boven werd medegedeeld vasthoudt aan de naasungciausuie voor de centrales der P. E. G. E. M„ kan inbreng der Haarlemsche cen trale in die N. V. o. i, dan ook niet plaats hebben ln cte boezem der P E. G. E. M. bestond reeds geruimen tijd ernstig verschil van meeniiig over de vraag, waar ae capaciteit der Vennootschap benoorde te woraen uit gebreid. Al de uitbreidingen gesehiedaen te Amsterdam en de eemge maai, dat de Ven nootschap besloot de Centrale aidaar voor alsnog met uit te breiden, kocht Amsterdam toch een turbine ter piaatsmg in hare Cen trale-Noord onder het motief', dat het tegen over de ingezetenen niet verantwoord was, indien in de eigen-centrale geen voldoende capaciteit aanweziog zou zijn. De P. if. G. E. M. heeft later besloten deze turbine over te nemen. Tengevolge nu van de door de P. E. G. E. M. gevolgde politiek, is eene opeenhoopmg verkregen van 117.700 K.W. op één punt, nl. in de Centrale-Noord, terwijl de Centrale-Oost (Amsterdam) beschikt over een maximaal vermogen van 33.000 K.W., de Centrale Haarlem over 14.450 K.W. en de Centrale IJmuiden over 5200 K.W. Om het risico, dat daaraan verbonden is, bestaat hiertegen bij ons groot bezwaar. Daarbij komt dat de Centrale Haarlem, die zeer eco nomisch is, dringend uitbreiding eischt. De veilige capaciteit werd in het afgeloopen win terseizoen reeds overschreden zoodat voor ziening geen uitstel kan lijden. Noodzakelijk is de bijplaatsing van één turbine van 10.000 K.W. Wy achten het tegenover de ingezete nen der gemeente niet verantwoord indien inonze eigen centrale gen voldoende capaci teit aanwezig is. Ook uit een economisch oogpunt bezien is die uitbreiding zeer verde digbaar. Bij de laatstelijk in de P. E. G. E. M. gevoerde besprekingen over de vergroo ting der capaciteit van de Centrale Haarlem met twee turbines van 10.000 K.W. of uit breiding van de Centrale-Noord te Amster dam met twee tudbines van 15.000 K.W. bleek dat de uitbreiding te Amsterdam 170 per K. W. en die te Haarlem slechts 92 per K. W. zou kosten. t De positie is thans deze geworden, dat bij inbreng van onze Centrale van geen uitbrei ding daarvan sprake zal zyn. Haarlem zou derhalve voor een gedeelte van den door haar benoodigden stroom op Amsterdam zün aangewezen, niettegenstaande de stroom opwekking te Haarlem minstens even econo misch kan geschieden. De mogelijkheid tot storing in de levering zou worden vergroot, terwyi, daar de huishoudens op het betrek ken van stroom geheel zyn ingericht, alles dient te worden gedaan om de levering voortdurend en zonder stoornis te doen ge schieden. Wij achten het onder deze omstandighe den niet verantwoord indien in onze e'gen centrale niet een voldoende capaciteit aan wezig is. Wij stellen u dan ook voor: lo. Uw besluit tot inbreng in te trekken; en, 2o. een bedrag van 800.000.te onzer be schikking te stellen voor uitbreiding der centrale met eene turbine van 10.000 K.W. By de ingebruikstelling kan de turbine van 1000 K.W., welke geheel is afgeschreven, buiten dienst worden gesteld. Eene vraag met het bovenstaande in on- middeliyk verband staande is, of thans ook de P. E. G. E. M. gedachte geheel moet wor den losgelaten. Zeker, de inbreng der cen trales en het gezamenMjk opwekken van electrischen stroom is de hoofdgedachte ge weest, waarom de N.V. werd opgericht. Doch ook zonder dat heeft de P. E. G. E. M. o.i. nog wel reden van bestaan. Het niet inbren gen der centrale beteekent dan ook onze- zijds niet een terugtreden uit de P. E. G. E. M., doch alleen dat na de onoverkomelpke bezwaren tegen het inbrengen der centrale het doel der Vennootsschap meer beperkt zal moeten zijn. Voor de behartiging van gemeenschappelijke belangen als daar zyn het afnemen van stroom van de Hoogovens, de levering van stroom aan de Nederland- sche Spoorwegen enz. kan zy uitnemende diensten bewyzen. In te trekken zijn besluit van 8 Juni 1921 No. 1. 6 Voor de uitbreiding van de electrische centrale met een turbine van 10.000 K. W ter beschikking van Eurgemeester en Wet houders te stellen een bedrag van 800.000 behoudens nadere regeling ter verantwoor ding op den post volgnr.819 der begrooting 1928. B. en W. te machtigen met de Provincie Noord-Holland en de gemeente Amsterdam overleg te plegen over de wyze waarop de gemeenschappelyke belangen op electrici- teitsgebied het bestzyn te behartigen. (Gedeeltelyk gecorrigeerd) DORTMUND, 13 Sept. Op de Hibemia myn bij Wanne Eikel werden twee schil ders, die bezig waren aan een gasreservoir door ontploffing weggeslingerd. Zij werden overdekt met brandwonden opgenomen en overleden spoedig daarna. LONDEN, 13 Sept. Pertinax meldt in de Daily Telegraph uit Genève, dat de on derhandelingen over de ontruiming van het Rijnland volgens inlichtingen uit goed inge lichte kringen, een gunstiger verloop zullen hebben dan Dinsdagavond verwacht werd. Lord Oushendum, die de leiding van de on derhandelingen heeft overgenomen, heeft den Duitschen Rykskanselier op diens ver klaring, dat Duitschland juridisch en moreel recht heeft op de ontruiming van het Rijn land geantwoord, dat de behandeling van deze kwestie op zuiver juridische basis waar- schynlijk mes tot een oplossing zou leiden. De benoeming van een commissie, om een onderzoek ln te stellen naar de oplossing dezer kwestie, wordt door alle betrokkenen als de beste methode aangezien. Het voorstel daartoe gaat van Lord Cus- hendun uit. De terughouding van Scialoja bij de onderhandelingen wordt verklaard uit het feit, dat de Italiaansche delegatie geen instructies uit Rome heeft. SOFIA, 13 Sept Minister president Liaptcheft kreeg Woensdag voor de derde maal van den koning de opdracht een kabi net te vormen. Een vergadering van de meerderheidspartij, welke door 140 afgevaar digden bezocht was, gaf Liaptcheff volmacht :en kabinet naar zijn goeddunken samen te stellen. Daarop legde Liaptcheff Woensdag avond te zeven uur den koning de lijst van nieuwe ministers voor. Uit deze lijst blijkt, dat het nieuwe kabinet geheel zal zyn sa mengesteld als het oude. Magyaroff is opgenomen als minister voor de spoorwegen. MEDAN, 12 Sept. (Aneta-Vaz Dias). In den kampong Boga Desar in het Siantarsche zyn zestig gevallen van pokken voorgekomen, waarvan tien met doodelijken afloop. MEDEGEDEELD DOOR DONDERDAG 13 SEPTEMBER. Koersen Heuen opening Vandaag is men begonnen de restjes van de oude Kennemerbrug met dynamiet op te ruimen. Reeds eenige dagen tevoren was een gedeelte' afgedamd en drooggepompt, omdat een geschikte manier om de overblijfselen weg te breken niet anders gevonden kon worden dan door op te blazen. Met een spe ciale machine, worden er diepe gaten in de massale steenbrokken gefcoord, dan worden de patronen er in gestoken en met een draad verbonden. Boven het heele geval wordt gewooniyk nog een zak zand gezet. Dan worden de werklieden gewaarschuwd om op zy te gaan; de draad wordt onder stroom gebracht en het ls gedaan. Een kor te, doffe ontploffing en de geweldige steen massa is gebarsten en verbrokkeld. Daar de fundamenten soms byna een meter dik zyn, zullen er wel eenige dagen overheen gaan, vóórdat het werk gereed is. De belangstelling is, vooral op de spits uren, buitengewoon groot. Telefoonpaal omgereden Op den Mili- tairenweg kwam hedenmorgen een luxe-auto in botsing met 'n telefoonpaal. De auto werd niet noemenswaard beschadigd, doch de tele foonpaal brak af en bleef aan de telefoon draden hangen. Het postvliegtuig voor Indie, bestuurd door den vlieger Koppen, dat hedenmorgen te zes uur van Amsterdam is vertrokken, is te 9 50 'Hollandsche Tijd) te Neurenberg aange komen en om 11 uur (Hollandsche tijd) van Neurenberg naar Boedapest vertrokken. Staatsleeningen. 5% Nederland 1919 lOl'/u 5% Nederland 1913 102 414 Nederl. .917 10'%« 6% N.-Indië 1923 D 1011/ia 4 y% N.Ind. 1928 B 99%. Banken. 256 Koloniale Bank 259 Indische Bank 165% 166 Cert. Handel My '77% 177% 177* 177} Industrieën. Marg. Unie 240 242} Nederl. Kunstzyde 433} 434"' Maecubee 204 202} Holl. Kunstzijde 232} 235} 780 b 785 b 788} 791 lndnstr. Buitenland Anaconda 15413/16 156 158-%, 21f Handelsondern. Comp.comm. du Mijnbouw. Boeton Mijnbouw... 1S7-| 190 Redjang Lebong 151 153 b Petroleum. 416 418 b Geconsolideerde 200} 435} 441 82} 83 Rubber. A'dam Rubber 226} 231} Deli Batavia Rub 150| 152} 61 174 175 90} 91 V I. C. C. .MM.»*,... 1 127} 131 Allied 67 b 68 Intercontin Rubber 10%« 10} Scheepvaart. 74} Holl. Amerika Mjn 75} 1 dito Gem Eigend 70} t 70 b Kon. Ned Stoomb 69 i Kon Paketvaart 229} Mij. Nederland 200 187% Scheepvaart-Unie 2C2 2, 2 Marine comm. 5% i 5} 36 36} Suiker. 690} 690 Java Cultuur 108 107 b 166 166 b 143 145 1 Tabak. 541} 545 439% 442 178 178 Senembah 528 529 Spoorwegen. Southern Rails 146} i 199 O CO vt'abash 62} 83 Chic. Milw St Paul 371%j 37% Kansas City South 61 59} 59} 60} 4%

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1928 | | pagina 2