Buitenlandsch Nieuws
FEUILLETON
RADIO-OMROEP
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT MAANDAG 17 SEPTEMBER 1928
BLADZIJDE 2
De Hanze in het bisdom
Haarlem
Bezuiniging bij de Sociale
verzekering
Een standbeeld voor Mgr.
Dr. Ariëns te Enschedé
R.K. Nat. Hond van
Waschindustrieelen
DE BEKEERING EENER
VEST AALSCHE
MAAGD
CEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
SOCIAAL LEVEN
DE ONDERHANDELINGEN OVER DE
ONTRUIMING VAN HET RIJNLAND
Overeenkomst bereikt
GENEVE, 17 September De Duitsche,
Engelsche en Fransche gedelegeerden heb
ben hedenmiddag als resultaat van de heden
gehouden laatste conferentie van de verte
genwoordigers der zes mogendheden een
eensluidend communiqué uitgegeven in
welk communiqué wordt medegedeeld, dat
als resultaat van de besprekingen tusschen
de vertegenwoordigers van Duitschland, Bel
gië, Frankrijk, Groot-Brittannie, Italië en
Japan overeenstemming is tot stand geko
men op de volgende punten:
1. Over de opening van officieele onder
handelingen over de door den Duitschen
rijkskanselier ingedienden eisch tot vroe
gere ontruiming van het Rijnland:
2,Over de noodzakelijkheid van de defini
tieve regeling van het schadevergoedings-
vraagstuk en een tot dit doel instellen van
een commissie van financieele deskundigen
der zes mogendheden.
3. Over de grondbeginselen der instelling
van een vaststellings- en verzoeningscom
missie.
De samenstelling, de taak, het arbeidsge
bied en de duur van deze commissie zullen
door verdere onderhandelingen tusschen de
regeeringen worden vastgesteld.
COOLIDGE OVER DE EUROFEESCHE
PROBLEMEN"
Coolidge heeft duidelijk doen uitkomen,
dat, ofschoon hij van meening was dat een
overeenkomst tusschen Frankrijk en Brit-
tannië over beperking van oorlogsschepen
voor de Amerikaansche regeering een zaak
van grocte voldoening dient te zijn, zij in
geenerlei opzicht van invloed zou zijn op de
Amerikaansche vlootplannen. Hij wees er op
dat het niet anders kon of men was bij het
treffen der overeenkomst volledig op de
hoogte geweest van het Amerikaansche
standpunt ten aanzien van hulpschepen zoo
als dit formeel was uitgesproken op de drie-
mogendheden-conferentie van Genève van
1927.
Coolidge zeide voorts te gelooven dat de
Europeesche voorstellen inzake een commis
sie tot bestudeering der uitvoerbaarheid
eener ontruiming van thans nog onder geal
lieerde controle staand Duitsch gebied iets
zijn waaraan de V. S. geen deel dienen te
nemen. Hij is eveneens van meening, dat de
voorstellen welke ten doel hebben de Duit
sche schadevergoeding duidelijker te om
schrijven mede een probleem raken, liggende
buiten het algemeen belang der V. S., daar
dit volgens zijn oordeel hoofdzakelijk een
Europeesche kwestie is.
DE VEREENIGDE STATEN EN DE
ENGELSCH-FRANSCHE VLOOT-
OVEREENKOMST
NEW-YORK. 15 Sept. Een officieel
communiqué constateert, dat, indien de En-
gelschen en Franschen hun vlootaangelegen-
heden alleen regelen zonder voorafgaande
aankondiging te Washington, Amerika ge
dwongen zal zijn, zijn eigen vloot te verster
ken, om even sterk te zijn als Engeland en
Frankrijk. Amerika verwacht geen verdere
vlootontwapening, maar de Engelsch-Fran-
sche vlootovereenkomst wordt door breede
kringen m Amerika beschouwd als een ern
stige bedreiging van de Vereenigde Staten en
men hoopt in deze kringen daardoor een
machtig propagandamiddel in handen te
hebben, om de sterkte van de Amerikaansche
vloot in den komenden winter te vergrooten.
KABINETSZITTING TE BERLIJN
Ket rijkskabinet kwam Zaterdag onder
voorzitterschap van minister Gröner bijeen,
ter bespreking der onderhandelingen te Ge
nève. De houding der Duitsche delegatie
aldaar werd algemeen goedgekeurd. Het
standpunt van het kabinet ten aanzien van
de in Genève te behandelen kwestie werd
de delegatie telegrafisch medegedeeld.
ZWARE BRAND TE BOURGES
Enorme schade
Een groot gebouw, waarin een groot ma
gazijn gevestigd is, werd te Bourges door
brand vernield De vlammen sloegen naar
den overkant van de straat en tastten daar
eenige winkels aan.
De schade loopt in de millioenen.
PROF. VAN HAMEL EN ZIJN
VERVANGING
De Raad van den Volkenbond heeft Za
terdag een langdurige geheime zitting ge
houden, waarin hij zich, naar uit welinge
lichte kringen verluidt, bezighield met de
vraag of de tegenwoordige Volkenbonds
commissaris te Dantzig, prof. Van Hamel,
door een Italiaan moet worden vervangen.
Er werd nog geen besluit genomen.
SCHOONZOON SCHIET ZI.JN SCHOON.
VADER DOOD
BERLIJN, 16 Sept. In Höhenschönhau-
sen schoot de 25-jarige mechanicus Erich
Muller zijn schoonvader, den 50-jarigen
werkman Willnat, die in aangeschoten toe
stand naar huis kwam en zijn vrouw met
een bijl bedreigde, neer. De vrouw liep naar
haar in hetzelfde huis wonenden schoonzoon.
Haar man volgde haar en sloeg met den
bijl een deur in van de woning van zijn
schoonzoon in, waarop deze hem mét drie
schoten neerlegde. De getroffene was on
middellijk dood. g
EEN WOLVENPLAAG
KOFNO, 15 Sept. Uit Moskou wordt
gemeld, dat in 't gebied van Toeroechansk
het dorp Semjonofka door een troep wolven
is overvallen. De dieren verscheurden vier
personen en een groot aarital stuks vee.
Eerst de in allerijl ontboden troepen kon
den de wolven met behulp van machinege
weervuur op de vlucht drijven.
HET ONGEVAL OP DE BEN. ELBE
ALTONA, 15 Sept. De lijken van de 3
personen, dié na het ongeluk met de „Ko
ningin Luise" op de Beneden Elbe werden
vrmist, zijn in den loop van Vrijdag opge
haald.
DE TOESTAND VAN TROTSKI
BERLIJN, 15 Sept. Uit Moskou wordt
gemeld, dat het Trotski, die in het bergdorp
Wjernyi, tusschen Toerkestan en Mongolië,
200K.M. van den dichtstbijzijnden spoorweg
verwijderd, vertoeft, voor korten tijd gelukt
is berichten te doen toekomen aan den voor-
maligen Russischen gezant te Parijs, die in
ballingschap leeft te Astraka aan de Kas
pische Zee. Trotsky vroeg zijn vrienden om
hulp en verklaarde, dat de politieke politie
zijn dood wensehte. Men heeft hem ver
scheidene dagen niet van levensmiddelen
voorzien en voor eenigen tijd hebben roode
gardisten hem vanuit een hinderlaag bescho
ten. Hij en zijn zoon beantwoordden het
vuur met hun geweren. Toen deze gebeurte
nissen te Moskou bekend werden, hebben de
autoriteiten ze niet ontkend, maar voorge
steld als de daad van enkelen en aangekon
digd, dat een onderzoek zou worden ingesteld.
Op den 28sten Augustus zijn 33 leden van de
oppositie en vijanden van Trotsky gearres
teerd.
DE CORLOGSSCHULDEN VAN ITALIË
AAN ENGELAND
LONDEN, 15 Sept. De Bank of Engeland
heeft heden een som van 1.125.000 ontvan
gen van de Italiaansche regeering. Dit is de
zesde termijn, die betaald is volgens de over
eenkomst betreffende de oorlcgsschulden,
gesloten tusschen Engeland en Italië.
SALOMON LIEBERMANN
GEARRESTEERD
De bekende oplichter Salomon Liebermann,
wiens opsporing door de Hollandsche justitie
is verzocht, werd gisteren te Helsmgfors ge
arresteerd.
den Onder-den-Wind Bchade aanrichtte, te
hebben vermeden.
ZESTIG UREN IN HET WATER!
NEW-YORK, 15 Sept. Mrs. Myrtle Hudd-
lestone nit New-York heeft een nieuw
duurrecord voor zwemmen gevestigd door
in de nabijheid van Coney-Island zestig
uren achtereen in het water te blijven.
SJANGHAI DOOR EEN TYPYHOON
GETEISTERD
SJANGHAI, 16 Sept. Een typhoon heeft
de laatste twee dagen enorme schade aan-
gericht langs de kust in de streek van Sjang
hai. Talrijke Chineezen zijn verdronken. Ten
gevolge van slagregens zijn alie verbindingen
volkomen verbroken. Sinds 1905 is Sjanghai
niet door een dergelijke overstrooming ge
teisterd. De Fransche concessie en het Ame
rikaansche Marinierskamp staan onder water.
De laatste 24 uur is 18 c.M. regen gevallen.
DE TORNADO IN NEBRASKA EN ELDERS
Volgens berichten uit de streken, waar de
tornado woedde, in de staten Nebraska,
Illinois, Zuid-Dakota en Wisconsin, zijn
er 43 mensehen gedood en een groot aantal
gewond. De schade wordt op meer dan twee
millioen dollar geraamd. Het hevigst was de
tornado in Illinois, waar het aantal dooden
32 bedroeg.
DE HAVENSTAKING IN AUSXKALIé
OPGEHEVEN
De havenarbeiders hebben besloten heden
weer aan het werk te gaan.
De staking is plotseling geëindigd, nadat
de havenarbeidersbond met 47 tegen 22 stem
men besloten had zijn leden opdracht te
geven het werk in alle havens onmiddel
lijk te hervatten op de voorwaarden van de
uitspraak van het arbitragehof.
DE ORKAAN BOVEN PORTORICO
Gemeld wordt, dat San Juan op Porto-
rico, een stad met 100.000 inwoners, ge
heel van drinkwater is verstoken tenge
volge van den orkaan. De straten liggen vol
overblijfselen. Muren zijn ingestort. Er is
dringend geneeskundige hulp, voedsel en
onderdak noodig.
De koffie-, kokosnoot- en bananenplan
tages hebben groote schade geleden.
CHAMBERLAIN VEILIG
Uit New-York wordt gemeld, dat het s.s.
„Orcoma" met Sir Austen Chamberlain aan
boord draadloos heeft doen weten, dat het
weer over het algemeen mooi is. Het schip
schijnt dus de orkaan, welke op de eilan-
DE MOORD IN DEN TREIN
De dader van den moord in den sneltrein
HamburgBremen op den directeur van
een margarinefabriek, Franz Nordmann
schijnt ontdekt te zijn. Volgens de politie
is de moordenaar de 29 jaar oude recidivist
en vroegere kunstschilder Emil Hopp, die
sinds eenige weken bij zijn familie te Har
burg vertoeft.
Hopp is gevlucht. De justitie-autoriteiten
hebben uitgebreide maatregelen genomen
voor zijn aanhouding.
Nadat uit het onderzoek van het lijk van
d.en heer Nordmann afdoende gebleken was,
dat hier een zware misdaad was begaan, is
een reeks getuigen gehoord. Op grond van
hun verklaringen gelukte het een vrij nauw
keurige beschrijving van den moordenaar
samen te stellen. Deze beschrijving, vooral
wat betreft ae kleeding, was toepasselijk op
Emil Hopp uit Lindau. Deze Hopp is een
oude bekende van de politie. Hij is herhaal
delijk gestraft wegens diefstal, bedrog, op
lichting. Op 12 Januari is het hem gelukt
uit het tuchthuis te Langenhof bij Lübeek,
te zamen met een anderen gevangene, Anton
Kraath, te vluchten. Zij zwierven waar
schijnlijk een tijdlang door Duitschland;
daarna ging Hopp naar zijn familie te Har
burg. Herhaaldelijk bestal hij zijn verwan
ten, en telkens ging hij „weekenden", van
welke reisjes hij steeds met rijken buit
terugkeerde, bestaande uit horloges, ringen
enz.
Verleden week Vrijdag trok hij er weer
op uit, zonder bijna een cent in zijn zak,
Dinsdag keerde hij terug en bleek toen ge
jaagd en schuw. Zijn gastvrouw verweet
hem, haai vijf M. ontstolen te hebben, waar
op Hopp haar zeide, het dubbele dier som
te zullen teruggeven. Hij haalde daarop een
vreemden sigarenkoker uit zijn zak en
haalde daaruit het geld, hetwelk de vrouw
echter weigerde aan te nemen, daar zij niet
wist waar het vandaan kwam.
Hopp verwisselde daarop zijn met bloed
bevlekte kleeren, stopte ze in een met de
letters M. St. gemerkten handkoffer en ver
dween uit heFTiuis om niet terug te keeren.
De politie te Hamburg vermoedt, dat
Hopp zich aldaar bevindt en zal pogen met
een valschen pas, dien hij bezit op den
naam van William Miller, naar het buiten
land te trekken. De man spreekt Engelsch,
Nederlandsch en Russisch.
De belangrijkste aanwijzingen om hem op
het spoor te komen, heeft een reiziger ge
geven, die met den thans verdachte gezeten
heeft in het compartiment naast dat van
den heer Nordmann. Zijn medereiziger is
tweemaal naar het compartiment van dezen
gegaan.
De zaak Helene Adèle.
De beide agenten tot 18 maanden
veroordeeld.
De rechtbank van Old Bailey heeft de
beide agenten, die terecht stonden wegens
het indienen van een valsohe aanklacht te
gen de 21-jarige vrouw Helene Adéie, elk
tot achttien maanden gevangenisstraf ver
oordeeld, nadat de jury het schuldig over
hen had uitgesproken. Een der agenten viel
op den weg naar de cel in zwijm.
De rechter zeide, dat de uitspraak vol
komen gerechtvaardigd werd door de ge
tuigenverklaringen. De beide mannen had
den hun'uniform onteerd. Het misdrijf was
het ernstigste dat een politie-beambte kon
plegen. Gij hebt, aldus de recher, de macht
die u is verleend voor het openbaar wel
zijn, gebruikt om dit ongelukkige meisje aan
te vallen, die meende dat zij in uw macht
was, wat ongetwijfeld het geval was. Het
doet mij leed voor u, omdat gij beiden jonge
mannen zijt en tot dusver goed aangeschre
ven stondt.
De club van dertien.
Dezer dagen heeft de Thirteen Club, de
club van dertien, door. Londensche zaken-
menschen in het leven geroepen om het
bijgeloof te tarten, haar jaarlijksch noen
maal gegeven. De hors d'oeuvre, uit dertien
verschillende lekkernijen samengesteld, werd
in de ontvangzaal opgediend en daarna ging
de voorzitter de gasten voor naar de eet
zaal, waarbij hij onder een ladder doorliep
en een geopende parapluie droeg. Op tafel
prijkte het getal dertien, in ijs uitgevoerd.
De nood onder de Britsche mijnwerkers.
Het bestuur van de mijnwerkersfederatie
heeft, naar de „Daily Herald" meldt, met
het oog' op den nood onder de mijnwerkers,
besloten, een beroep te doen op het pu
bliek om steun In den vorm van geld en
bijdragen in natura Volgens de jongste of
ficieele opgave bedroeg het aantal werk-
looze mijnwerkers 324.932. Bovendien wordt
er door velen slechts een gedeelte van de
week gewerkt. Meer dan vijf maanden geg
leden heeft de lord mayor van Londen een
steunfonds voor de mijnwerkers geopend,
doch hiervoor is tot dusver nog geen 100.000
pond ontvangen.
Slachting onder kudden
In het wilde gebied der Monts d'Arrée
in Bretagne, waar op de rotsen berggeiten
in grooten getale wonen en de bewoners hun
schapen laten welden, hebben wolven of
wilde honden groote slachting onder de scha
pen gehouden. In den tijd van drie weken
üjn niet minder dan 55 schapen met af
gebeten strottenhoofden dood gevonden.
In plaats van door kleine jongens worden
de kudden thans bewaakt door volwassen
schaapherders, gewapend met een geweer,
gereed om bij eiken aanval te schieten. De
dieren worden niet opgegeten door hun aan
valler; deze zuigen het bloed er uit. Daar
de slachting niet vermindert, heeft de gen
darmerie opdracht gekregen om de schaap
herders bij de jacht op de wilde dieren te
helpen. De „Lieutenants de Loupetrie",
wolvenjagers van beroep, zullen ook hun
diensten aanbieden, ten einde de volkomen
uitmoording der kudden te voorkomen.
De kracht van de tornado
Omtrent de ernstige gevolgen van de
tornado, die verschillende Amerikaansche
staten getroffen heeft, wordt gemeld uit
Rockford (Illinois), dat het aantal dooden
op ten minste 75 personen, dat der gewonden
op het dubbele wordt geschat. Men vreest,
dat nog een groot aantal slachtoffers onder
de puinhoopen der fabrieken en andere
groote gebouwen bedolven ligt.
De tornado bereikte de stad 's middags
buitengewoon plotseling. De snel duister
wördende hemel was de eenige waarschu
wing. Op den met ontzettend geweld voor-
bijtrekkenden wervelstorm volgde 'n wolk
breuk, die de algemeene chaos nog ver
hoogde.
's Avonds laat waren honderden menschen
bezig de slachtoffers uit de puinhoopen te
bevrijden. Onder de ingestorte meubelfabriek
werden alleen reeds honderd personen ge
vonden.
Volgens verklaringen van ooggetuigen werd
het fabrieksgebouw letterlijk in stukken ge
scheurd. Eerst werd het dak losgerukt, daar
na stortte de muur in, de zich in de fabriek
bevindende personen begravend.
Het ledental is stijgende
De 41ste vergadering van den Centralen
Raad en de 21ste jaarvergadering van de
Hanze wordt, zooals reeds gemeld, op 10 Oc
tober a.s. te Alkmaar gehouden.
Aan het verslag van den penningmeester
ontleenen we het volgende
De winst- en verliesrekening sluit met een
bedrag van 27.050.
De balansen per 31 December 1926 en 1927
sluiten resp. met 17.896,69 en 17.054,65.
De Bondsbegrooting 1929 sluit, in inkom
sten en uitgaven met een geraamd bedrag
van 27.753,25.
Het ledental stijgt weer en bedraagt mo
menteel circa 5400.
1928 zal, naar het zich laat aanzien, een
overschot opleveren, waarmee ten deele de
tekorten van voorgaande jaren kunnen wor
den gedekt.
Onder de voorstellen, die zijn ingekomen,
is het volgende van de af deeling Alkmaar:
De Centrale Raad dringe er bij het hoofd
bestuur alsnog krachtig op aan te trachten
het daarheen te leiden, dat het Ontwerp van
Wet betreffende arbeidstijden voor winkels,
en ^'irtkélsluitingSwet zoodanig worde gewij
zigd, dat er op werkdagen géén wettelijke
Bepaling betreffende het uur van sluiten tot
standkome, eventueel het Werktijdenbesluit
wórde ingevoerd, los van de Winkelsluitings
wet.
De volgende toelichting wordt hierop ge
geven:
Nadat de kleine middenstand meer en
meer doordrongen is van de beteekenis van
de voorgestelde wet op de winkelsluiting, ver
bonden aan het werktijdenbesluit, komt hem
des te klaarder voor oogen, dat indien dit
ontwerp tot wet wordt geproclameerd, daar
mee ten hoogste onbillijk worden bevoordeeld
de grootere zaken, terwijl zij, die met het
werktijdenbesluit niets to maken hebben, be
knot wórden in hun natuurrecht op vrijen
arbeid. Dit laatste geschiedt ter wille van
den kapitaalkrachtigen middenstand en
grootwerkgeversstand.
Waar de kleine middenstand juist door zijn
uitgebreidheid (groot aantal) feitelijk kan
gerekend worden te zijn de „kern" van den
middenstand, gaat het niet aan om, ten
einde de belangen der grooten te behartigen,
die kern te ontnemen „het recht op eigen
vrijheid van arbeiden".
Volgens de meening der afd. Alkmaar zijn
door het hoofdbestuur de belangen van de
„kern" des middenstands in deze kwestie veel
te licht gewogen en staat het hoofdbestuur
te veel onder den invloed van de sprekers der
grootmagazijnhouders, die te hunnen bate
den vrijen arbeid der kleinere gaarne wet
telijk zouden zien aan banden gelegd.
Het prae-advies van het hoofdbestuur in
zake dit voorstel luidt als volgt:
Het voorstel-Alkmaar beoogt in tweeërlei
opzicht terug te komen op vroeger genomen
besluiten, namelijk ten opzichte van:
1. regeling bij Rijkswet van een avondslui
tingsuur der winkels hoewel mede hierop
reeds jarenlang door de middenstandsbonden
is aangedrongen;
2. gelijktijdige invoering van werktijden
besluit en winkelsluitingswet hetgeen reeds
in 1921 door de organisaties via den Midden-
standsraad aan de regeering is verzocht, en
ten gerieve waarvan het winkelpersoneel nu
reeds van 1919 af heeft moeten wachten op
de rechten, die aan de andere arbeidersgroe
pen reeds bij invoering der Arbeidswet 1919
zijn toegekend.
Dit voorstel, dat niet kan worden aan
vaard alleen reeds om het prestige van ern
stige organisatie niet te verliezen wordt
toegelicht met het door geen enkel bewijs
gestaafde argument, dat het wetsontwerp een
bevoordeeling beteekent der grootere zaken.
Slechts wordt aangevoerd, dat de winkeliers
zonder personeel „worden beknot in hun
rechten op vrijen arbeid". Men zou dit ook
anders en meer overeenkomstig de werkelijk
heid kunnen zeggen: dat één winkelier, die
open wenscht te blijven, het in zijn macht
heeft al zijn collega's ter plaatse te dwin
gen hun zaken geopend te houden en hun
winkels te verlichten, zoolang hij wil, zoodat
ook hier de „vrijheid" de grootste onvrijheid
beteekena.
Overigens is het voor het hoofdbestuur
niet aangenaam, de wel wat al te stellig
neergeschreven „meening" der afd. Alkmaar
te moeten lezen, dat het zou handelen onder
den invloed der sprekers (welke?) van de
grootmagazijnhouders. Blijkbaar vergeten de
voorstellers, dat er in Nederland tal van
steden en dorpen zijn, waar men ervaring
heeft van een goed geregelde winkelsluiting
bij plaatselijke verordening en kunnen zij
zich niet indenken, dat deze practisehe er
varingen bij het hoofdbestuur meer gewicht
in de schaal leggen, dan de tegenstand uit
die gemeenten, waar men zien tot heden
zonder meer tegen elke verplichte sluiting
heeft verzet en ook nimmer de zegeningen
van een vast sluitingsuur heeft leeren ken
nen en waardeeren.
Het standpunt van het hoofdbestuur wordt
overigens volkomen gedekt door de uitspraak
van den Centralen Raad, die nog ter jaar
vergadering van 1927 een voorstel van de af-
deeling Den Haag, alleen uitstel bepleitend
en dus minder ver gaande dan het voorstel
van Alkmaar, verwierp met 40 tegen 155
stemmen.
Nadien is eén nader gewijzigd Ontwerp
van Wet gekomen, dat ten opzichte van ver
schillende detailpunten aan de wenschen der
organisaties is tegemoet gekomen.
Zoo is b.v. de mogelijkheid geopend, dat
plaatselijk door het Gemeentebestuur afwij
kende verordeningen worden ingesteld onder
goedkeuring van de Kroon, waarbij dus met
het speciale karakter eener gemeente (sei
zoenplaats, vreemdelingenverkeer, enz.) re
kening gehouden kan worden.
Zoo is nader toegelaten, dat gedurende
eenige uren, door den winkelier zelf te be
palen, op Zondag mag worden verkocht in
brood-, koek-, fruit-, vischwinkels en melk
zaken.
Waar het bovendien uitgesloten moet wor
den geacht, dat de Staten-Generaal 't wets
ontwerp tot regeling der Winkelsluiting zou
verwerpen, of in zoo belangrijke mate zou
ontkrachten, als Alkmaar voorstelt, heeft dit
voorstel geen doel en moet het hoofdbestuur
dan ook de afdeeling Alkmaar in overweging
geven, dit voorstel in te trekken, resp. den
Centralen Raad adviseeren, dit voorstel niet
te aanvaarden.
De minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft het advies van den Hoogen
Raad van Arbeid gevraagd over het voor
stel van de Commissie van deskundigen in
zake de sociale verzekering (de zoogenaamde
commissie v. IJsselsteyn, ingesteld op voor
stel van de Bëzuinigingscommissie)om de
uitvoering der sociale verzekering, voor zoo
ver die uitvoering zal geschieden door open
bare organen, op te dragen aan een centraal
orgaan, mét medewerking van met zekere
mate van Zelfstandigheid toegeruste plaat
selijke afdeelingen.
De minister heeft aan den Raad overge
legd de aan de Bezuinigingscommissie over
dat voorstel uitgebrachte adviezen van het
bestuur der Rijksverzekeringsbank, den Ver
zekeringsraad en het Bestuur van de Ver-
eeniging van Raden van Arbeid. Deze laat
ste stukken zijn echter vertrouwelijk en dus
niet voor publicatie bestemd. De minister
zou het waardeeren, wanneer het advies van
den Hoogen Raad van Arbeid hem eenigs-
zins spoedig zou kunnen bereiken.
Deze gedachte wint in de Twentsche ar
beiderswereld meer en meer veld, aldus o.m.
de heer A. H. J. Engels, in het „Centrum".
Zij is op vergaderingen reeds een onderwerp
van bespreking geweest, en de adviseur der
R.K. Werkliedenvereeniging te Enschedé, ka
pelaan Geertman, heeft reeds een gedachte
dienaangaande in 't openbaar uitgesproken.
Nu Sobriëtas reeds het initiatief nam een
gedenkteeken op te richten te Maarssen
allicht op het graf meenen de Enschede-
sche arbeiders niet achter te mogen blijven
met de oprichting van een gedenkteeken in
hun stad.
Enschedé toch is de plaats, waar dr.
Ariëns zijn meest arbeidzame en vruchtbare
levensjaren heeft doorgebracht. Daar woonde
hij, doch van daaruit werkte hij in geheel
Nederland. En daarom is het niet meer dan
billijk, dat ook de Nederlandsche R.K.
arbeidersbeweging aan de oprichting van
een hem waardig gedenkteeken in de fa
brieksstad Enschedé medewerkt.
Weliswaar heeft hij zich zelf reeds een
standbeeld opgericht in de harten van het
arbeidende volk! Wel kan men in het leven
van velen hunner zij het onvolkomen
de trekken van hun grooten voorganger
waarnemen maar dat is hun niet vol
doende.
Zij willen meer!
Zij redeneeren aldus: de mannen van Pa
trimonium richten voor hun held, Ds. Talma,
een mooi gedenkteeken op te Bennekom.
DINSDAG i8 SELTEMBER
HILVERSUM 1071 M. 12.302.00 Lunchmuziek
door het Trio Verheij. 6.007.15 Concert door het
kwartet Rentmeester. 7.157.45 Lezing door Mr.
P. J. v. Dam De nieuwe Wet op de N.V» 8.00
8.30 Lezing door Mevr. C. Schaake-Verkozen Too-
neel in de huiskamer. Concert en Radio-tooneel. Het
Omroep-orkest o.I.v. Nico Treep. Mevr. G. Ydo-
Sprenger, viool. Radiotooneel o.I.v. Frits Bouwmees
ter. „Het drempeltje", vroolijke levens-tragedie. Zij-
Janny van Oogen. Hij. Frits Bouwmeester. „Intermez
zo", blijspel in 1 bedr. van J. B. Schuil. Frans, F. Bouw
meester Dolf, Adolf Bouwmeester. Mary, Janny v,
Oogen.
HUIZEN 340.9 M. Na 6 uur 1870 M. (Uitsluitend
K.R.O.-uitz.). 12.301.30 Lunchmuziek door het
Trio Winkels. 6.007.00 Gramofoonmuziek.
7.458.00 Praatje over de cursus Kerklatijn door L.
Speet. 8.00 Avond in Tegelen, Kon. Harmonie „St.
Caecilïa", dir. P. Guillaume. Harmonie „Voorwaarts",
dir. L. Th. Pelten. Orkest „Mignon", dir. K. Hamra,
Zanggez. „Vriendenkring", dir. M. Schmitz. Zangvér.
„Zanglust", dir. P. Pennartz. Spr.Mr. F. M. C.
Pesch, Burgemeester van Tegelen.
DAVENTRY 1600 M. 10.35 Kerkdienst. 1.20 Gra
mofoonmuziek. 12.20 Concert door Sextet. Olive Goff,
sopraan. 1.202.20 Dansmuziek. 4.20 Dansmu
ziek. 5.20 Lezing. 5.35 Kinderuurtje. 6.20
Gramofoonmuziek. 6.50 Nieuwsberichten. 7.05
Gramofoonmuziek. 7.20 Lezing.7.35 Madrigalen,
gezongen door de Radio-Zangers. 7.45 Lezing.
8.05 Vaudeville. 8.20 Kamermuziek. Leonard Go-
wings, tenor. Het Mc. Cullagh Strijkkwartet. Dr. James
E. Wallace, piano. 9.35 Lezing A. Talk on Talks.
9«5o Nieuwsberichten. 10.10 „The Greater Power",
drama door Francis J. Mott. 10.5012.20 Dans
muziek.
PARIJS „RADIO-PARIS". ia.50 Orkestconcert.
4.05 Concert. 9.05 Concert, m.m.v. solisten.
„Sigurd", opera van Reijer. Orkest, koor en vocale so
listen.
LANGENBERG 12.30 M. Mechanische muziek.
1.252.50 Concert. 5.206.05 Concert. Werken
van Schumann. 6.056.50 Concert. 8.209.30
Concert. 9.35 „Der Admiral" van Oskar Wessel.
Muziek van Gustav Kneip, spelleiderRieth. Muzi
kale leiding Eijsoldt.
KONIGSWUSTERHAUSEN 1250 M. (ZEESEN).
12.205.20 Lezingen. 5.206.20 Orkestconcert.
6.208.05 Lezingen. 8.50 Berlijn in het drama.
H. Brennert, inleiding. Claire Selo, Paul Greatz, Carl.
Wallauer en Alf. Braun, voorlezing. 10.50 Sluiten.
HAMBURG 395 M. 4-35 Vocaal concert. 6.20 Or
kestconcert. 8.20 Orkestconcert o.I.v. J. Eiben-schtitz.
Daarna actueele causerie en verbolgens tot 11.20 Caba
ret.
BRUSSEL 509 M. 5.20 Gramofoonmuziek. 5.50
Orkestconcert. 6.50 Orkestconcert. 7.20 Piano
concert. 8.2010.35 Orkestconcert in de Dierentuin
Antwerpen.
Dr. Schaepman had. reeds een monument
voor het Groot-Seminarie te Rijsenburg.
Maar het katholieke volk was niet tevre
den met dit eene gedenkteeken. Het wilde
behalve den Priester ook den Staatsman, in
brons vereeuwigd zien. En zoo staat zijn
beeld dan, vertolkend zijn geweldige kracht,
hoog op een heuvel in den Tubberger Esch.
Moet ik er nog aan herinneren, dat de
socialistische arbeidersbeweging haar held,
Mr. Troelstra, reeds bij zijn leven een ge
denkteeken in Troelstra-oord stichtte!
Dat St. Raphaël hetzelfde deed voor zijn
leider, Mgr. Mutsaerts!
Kan dan de R.K. arbeidersbeweging van
Nederland, die in Dr. Ariëns haar Simon Bo
livar, haar bevrijder, mag begroeten, achter
blijven? Iedere arbeider en arbeidster in
Nederland voelen dat dat niet kan.
Thans is het woord aan de katholieke
arbeidersbeweging. Vooral aan haar.
Bericht van instemming met het te En
schedé levende plan, zende men aan kape
laan J. Geertman, adv. der R. K. A. V. te
Enschedé^
Een congres te 's-Gravenhage
Te 's-Gravenhage is onder voorzitterschap
van den heer A. Groos uit Gouda in hotel
„De Twee Steden" het zesde congres gehou
den van den "R.K. Nationaleh Bond van
Waschindustrieelen.
De voorzitter memoreerde in zijn openings
woord groote activiteit van meerdere afdee
lingen en hoopte, dat ook de nationale con
gressen meer algemeene belangstelling onder
de leden zullen wekken. Op deze congressen
toch worden zaken van algemeenen aard be
sproken, die voor de leden van groot belang
zijn.
De afdeeling Den Haag-Loosduinen zal 13
October het 10-jarig bestaan vieren. Spr.
hoopte, dat vele leden zullen deelnemen aan
het jubilé der Haagsche afdeeling. In 1929
hoopt de Bond zijn 12^-jarig bestaan te
herdenken.
In het komende winterseizoen zullen cur
sussen worden gehouden op het gebied der
chemie, in de Nederl. handelscorresponden
tie, tot opleiding van chauffeur-colporteur
en tot uitbreiding der vakkennis.
Binnenkort zal als onderafdeeling van den
Bond een organisatie voor het jongere ge
slacht in de waschindustrie worden opge
richt. Getracht zal worden te komen tot een
leerlingstelsel voor de jongeren.
Samenwerking tusschen de katholieke en
neutrale organisatie in de waschindustrie
is voor eenige weken tot stand gekomen.
Vervolgens sprak mevrouw F. Steenberghe-
Engeringh over het waschvraagstuk van hét
standpunt der hulsvrouw.
Na een korte pauze sprak dr. ir. H. Ge-
lissen, privaat-docent in de chemie en tech
nologie der bleekmiddelen aan de Techni
sche Hoogeschool te Delft, lector aan de
R.K. Handelshoogeschool te Tilburg en
voorzitter van den Chemisch-Technischen
Raad voor de Waschindustrie.
Naar aanleiding van het gesprokene werd
van gedachten gewisseld.
De voorzitter dankte dr. Gelissen voor zjjn
toespraak en voor zijn antwoorden benevens
voor zijn belangelooze medewerking in den
Chemisch-Technischen Raad. (Applaus).
De heer Gelissen bracht een groot deel van
dezen dank over aan den heer Bruins.
Na rondvraag sloot de voorzitter het con
gres op de gebruikelijke wijze, waarna de
aanwezigen zich aan een gemeenschappelij-
ken maaltijd, vereenigden.
Dikwijls reeds had hij haar willen zeggen:
Gij zijt een ergenis voor de christenen
te Rome
Maar het beleid van Suzanna had hem
tot nu toe weerhouden dit te zeggen.
Toen Aglaé hem hetzelfde verhaal deed,
ofschoon in andere bewoordingen, als zij aan
Evaristus gedaan had, toonde deze veel min
der zachtmoedigheid.
Edele dame, zeide hij tot haar, het is
een groot» genade, dat God u in de ge
legenheid stelt u nog te bekeeren. Gij kunt
nog langen tijd boetvaardigheid beoefenen,
en het slechte voorbeeld, dat gij aan uwe
broeders gegeven hebt. goedmaken. Excu-
s-er hier de openhartigheid van een sol-
n»» 't- zondigen, is te be-
p.,.:jn?ri ne.,»r «on Christen zich zoo ge-
cj-->agt is schande
Zonder de geringste wrok te 'koesteren,
nam aj deze ernstige woorden aan
Gij hebt gelijk, zeide zij eenvoudig. Ik
heb te lang gewacht, maar ik kan nog een
werkster van het late uur worden om voor
God te arbeiden. En Suzanna? Ik draag u
op haar met mijn bekeering in kennis te
stellen en haar dit paarlen halssnoer als
bruidsgeschenk te geven. Ik zal het voortaan
niet meer dragen. Dat zij telkens, als ze het
om doet, een kort gebed stort voor een zon
dares!
De Gallier was door deze nederigheid ge
troffen en stelde de groote waarde er van
zeer op prijs.
In uw plaats, zeide hij oprecht, zou ik
misschien riet zoo edelmoedig gehandeld,
hebben. Gij hebt mij toegestaan, dat ik tot
u spreek. Ik. heb het gedaan en gij zijt er niet
door beleedigd Op mijn beurt wil ik u vragen
bid ook voor mij. Ja, uwe paarlen zal ik aan
Suzanna geven. Gij weet, hoeveel zij van u
houdt, en hoe zij zich zal verheugen over
uwe bekeering.
Zij behoeft bet niet voor haar moeder
geheim te houden, hernam Aglaé. Dikwijls
sprak mijn bloedverwante op bijna dezelfde
wijze als gij, mij toe. Zal zij mij vergeven? Ik
denk het niet. Zij is geen christin. Zij kent
geen vergeving. Het is een strenge matrone,
de roem van 'r geslacht. Ook de veroordee
ling van Flora heeft haar leed veroorzaakt
of liever haai trots gekrenkt, en dat zal zij
nooit kunner. vergeten.
Maar zeida Segearix, de vestaalsche
maagd is niet schuldig. Indien Livinia Valeria
noa niet weet, dat haar nicht bevrijd is, dan
moet dit haar spoedig gemeld worden.
Zij zal er niet minder door beleedigd
zijn, Segearix. Zooals ik reeds zeide, haar
trots is gekrenkt en dit wil heel wat zeggen.
Ja, gir.g de Gallier voort, terwijl hij zijn
blikken liet gaan over het landschap, waar
over een waas hing, ja, ongetwijfeld zou de
edele Livinia Valeria liever gehad hebben, i
dat de Amata haar lot had ondergaan, ik
bedoel dat zij door honger en gebrek aan
tucht zou zijn gestorven. Zij z'ou dit liever
gewild hebben dan in het ellendige kleed
eener slavin, van villa tot villa te trekken.
Hij begon te lachen. Zijn witte scherpe
tanden als die van een jongen wolf kon men
zien. Hii verdroeg, ofschoon niet gaarne, het
harde juk van overheersching van den kei
zer. Alhoewel hij op het punt stond zich in
de hoogste kringen van patricaat te begeven,
was hij daarentegen niet trotsch. Zijn eigen
vaderland was hem dierbaarder.
Aglaé kende zijn nationalën trots en on-
stuimigen aard, nochtans antwoordde zij
kalm:
Livinia Valeria vergist zich; welk ook het
verlangen of de voorkeur van Livinia zij,
God heeft anders besloten.
Vervolgens sprak zij met den jongen man
over Suzanna, zijn toekomstige echtgenoote.
Zij vertelde hem, dat deze bekoorlijke en vu
rige christin zonder het te weten voor haar
een aansporing was geweest om zich te be
keeren. Zij roemde hare zieleschoonheid en
haar heldhaftigen moed. De commandant
van het Gallische legioen hoorde haar hier
oneindig liever over spreken dan over Flora.
Voor de eerste maal over zijn machtige en
talrijke familie.
Een huwelijk tusschen overwinnaars en het
overwonnen volk kwam zeer dikwijls voor en
de vader, grootvader van Segearix zagen hier
in dan ook geen bezwaar. Hij mocht Suzanna
huwen. Zij was christin en van adellijke af
komst en meer wenschten zij niet.
Aglaé liet hem zonder onderbreken ver
tellen! Of zij steeds den draad van het ge
sprek volgde? Men kan er aan twijfelen.
Over het lot van haar bloedverwante was
zij niet ongerust, zij wist, dat ze gelukkig zou
worden: haar gedachten gingen naar de
arme Flora, wier toekomst de Gallier zoo
iuist in een paar woorden opsomde. Levend
moest ze als een doode door het leven gaan
rijk, was ze van alles beroofd en arm; mees
teres van groote bezittingen moest zij zon
der verblijfplaats ronddwalen, van vriend
schap en merM-Od»n was ze afhankeliik. Vele
laren zou het duren, eer de herinnering aan
de. Vcitaalsche maagd was verzwakt of uitge-
wischt.
On' bet oogenbiik moest ze met de grootste
zorg aan aller ooaen onttrokken worden
Een kleine vergissing zou den dood van Flora
«u de lieden, die haar verborgen veroor
zaken.
.Seeearix les d°ze groote zorg in de oogen
van de uraticische.
Denkt gé aan Flora, zeide hij plotsfiing
tot haar? Wat denkt ge te deen?
Dat is iets, waarover ik nog geen plan
heb kunnen vormen. Ik wil haar zelf raad
plegen. Maar het is zeker, dat ze in het ver
borgene moet leven. Later, wanneer ze van
de verschrikkelijke emoties zal zijn hersteld,
zal ik haar helpen, Rome te verlaten.
Ze zal dan Christin zijn, en Palestina zal
haar een veilige schuilplaats bieden
Segearix keek haar opnieuw aan.
Gij spreekt, met groote zekerheid dame.
Maar zal het karakter van Flora zich aan
uwe plannen storen? Van haar kant kan men
groote dwaasheden vreezen, want dikwijls
handelt zij zonder na te denken
Vroeger ja. zeide Aglaé. Maar de beproe
ving. die zij doorstaan beeft zal haar wel
verstandiger gemaakt hebben
Zij heeft viianden in Rome, hernam
hij, terwiii hij opstond Mp°r ik kan mij ver.
gissen. Tweemaal heb ik miine zwakke
krachten ter beschikking gesteld om dit
meisie te redden Ik zgl niet altiid in de ge-
ïpn-epknid zijn om haar aan het gevaar te
ontrukken.
Men moet op de hulp van God ver
trouwen, Sezearix. Ik ben gelukkig, u ont
moet te hebben.
Zii scheidden, de Galliër snrong op ziin
oaard en ging naar ziin legerkamp. Aglaé
"tien dozen nacht wederom niet. maar schreef
verscheidene brieven, waarvan een aan Livi
nia Valeria en een andere aan Suzanna.
HOOFDSTUK XI.
Flora heeft vijanden te Rome, had Se
gearix gezegd. Dit oordeel scheen volkomen
onjuist, want de Amata werd sedert verschei
dene dagen, sinds de steen op het graf was
gelegd, niet meer onder het getal der leven
den gerekend.
De wraak van Silvia was voldaan, en, hoe
groot haar valschheid en gemeenheid ook
was, méér kon zij niet verlangen. Voortaan
stond niemand meer tusschen de Groot
Meesteres en haar eigen waardigheid. De be
koorlijkheid en beminnelijkheid van Flora
kon haar niet meer aantrekken. De wraak
zuchtige Amata wilde alle bijval voor zich
alleen bewaren en later, na den dood van
Octavia, zou zij, zonder mededingster, de
Groot Meesteres opvolgen. Deze laatste werd
hevig ziek, nu ze op zoo tragische wijze de
bekoorlijkste harer dochters had moeten ver
liezen. Langzamerhand herstelde ze weer, ge
troost door den Flamen Dialis.
In het college hervatte ieder weer de een
tonige bezigheden. Het vuur werd weer ont
stoken, maar niet met zoo groote plechtig
heden als anders de gewoonte was: een
kleine menigte stond op het Forum, eenige
kreten en uitroepen, dat was alles. Octavia en
Silvia waren bedroefd dat een zoo groote
misdaad met zoo weinig plechtigheid werd
hersteld, maar de tijd was voorbij, dat het
volk nog actief deelnam aan de ceremoniëD
in de tempels.
(Wordt vervolgd.)
