STADSNIEUWS
J
S
So*
"7/
FEUILLETON
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1928
BLADZIJDE 1
Agenda 20 September
Bevoegdheid tot stemmen
bij volmacht
Stadsontsiering
De Concerten der H. O. V.
Verkeersongevallen
De oogst
Ongeluk
Het mooie weer
Abonnementsconcerten
Dr. G. de Koos
Personalia
Programma
Vacantiebezigheden voor
schoolkinderen
Ontheffing winkelsluiting
Bazar
HEEMSTEDE
Kill
«IM
Friesche vrouwen houden van goede degelijke kleeding en van
goede degelijke zeep. Geen wonder dat dan ook elke Friesche huisvrouw
bun ght Zeep gebruikt! Goed waschgoed verdient het beste waschmiddel.
v\°'
«r
afi*
*4,
va. 4
otfV
4-
1°
V
Vv
SIM
"I z£!a?J
Was het zijn misdrijf?
.(Wordt verrolgdJj
Sociëteit „St. Bavo" 8 uur „Proza en
Foëzie" 8 uur Vergadering Smeden
patroons half 8 uur Bestuur Volks
bond 8 uur R.-K. Kiesvereenigmg
District I.
St. Josephsgezellenvereeniginü, Jansstraat 59
half 9 uur Repetitie Zangclub „Sursum
Qorda
Groote Kerk 34 uur Orgelbespeling
door den heer George Robert.
Gemeentelijke Concertzaal 2 tot 5 uur en
8 tot 10 uur Nazorgbazar.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein 8 uur
De strafzaak van „Mary Dugan".
Luxor-Theater, Groote Houtstraat 8 uur
Bioscoopvoorstelling (alleen voor vol
wassenen)
Rembrandt-Theater, Groote Markt 7 en
kwart over 9 uur Bioscoopvoorstellingen
(alleen voor volwassenen).
Burgemeester en Wethouders van Haar
lem maken bekend, dat een kiezer, met
inachtneming van het in de Kieswet be
paalde, bevoegd is bij volmacht te stem
men, indien zyn beroep of werkzaamheden
medebrengen, dat hij herhaaldelijk of al
thans gedurende het gedeelte van het jaar,
waarin de stemming gewoonlijk valt, werk
zaam pleegt te zijn buiten de gemeente,
op welker kiezerslijst! hij voorkomt, mits
zijn afwezigheid, indien hij gedurende het
tijdvak of de tijdvakken, waarin hij aldus
werkzaam is, een of meermalen in die ge
meente terugkomt, als regel telkens langer
dan drie dagen duurt.
Mede is, met inachtneming van het in de
kieswet bepaalde, bevoegd bij volmacht te
stemmen de vrouw, weike gehuwd met een
kiezer, die voldoet aan bovenvermelde
voorwaarden, met haar man, in verband
met diens beroep of werkzaamheden, af
wezig pleegt te zijn.
De kiezerslijst wijst aan, welke kiezers
bevoegd zijn bij volmacht te stemmen en
voor welke verkiezing zij daartoe bevoegd
zijn.
De aanwijzing geschiedt niet, dan nadat
de belanghebbende een daartoe strekkend
met redenen omkleed verzoekschrift aan
bet gemeentebestuur heeft ingediend. De
indiening moet geschieden vóór 1 Januari
en niet eerder dan X October van het voor
afgaande jaar.
Formulieren voor de bedoelde verzoek
schriften zijn van 15 September tot en met
31 December ter gemeentesecretarie kos
teloos voor de kiezers verkrijgbaar (6 af-
deeling. Gedempte Oude Gracht no. 18).
De belanghebbende, die een verzoek
schrift als bovenbedoeld heeft ingediend en
die van de gevraagde bevoegdheid gebruik
wil maken, doet daarvan in persoon mede-
deeling ter secretarie van de gemeente, op
welker kiezerslijst hij moet voorkomen, aan
den burgemeester of aan den d aartoe door
dezen aangewezen ambtenaar.
De mededeeling kan geschieden zoodra
t verzoek is ingediend, doch niet later dan
een week na den dag der candidaatstel-
ling.
Hij geeft daarbij op naam en voornamen,
dagteekening en plaats van geboorte van
hem zelf en van den door hem aangewe
zen gemachtigde.
Van de aanwijzing wordt een schriftelijke
volmacht opgemaakt.
De volmacht wordt door den kiezer en
door den burgemeester of den door dezen
aangewezen ambtenaar onderteekend.
Een afschrift van de volmacht wordt den
kiezer uitgereikt.
De gemachtigde moet in persoon ter
secretarie van de gemeente mededeelen,
dat hij de volmacht aanneemt. Van de
aanneming wordt aanteekening gedaan on
der het origineel der volmacht; deze aan
teekening wordt door den gemachtigde en
door den burgemeester of den door dezen
aangewezen ambtenaar onderteekend.
Indien de aanneming niet reeds gelijk,
tijdig met de aanwijzing heeft plaats ge
vonden, geeft de burgemeester of de door
dezen aangewezen ambtenaar onverwijld
van de aanwijzing kennis aan den ge
machtigde met oproeping om binnen vijf
dagen ter secretarie de volmacht te komen
aannemen; is binnen dien termijn de vol
macht niet aangenomen dan is zij verval
len en kan de kiezer niet opnieuw voor
dezelfde verkiezing een gemachtigde aan
wijzen.
Als gemachtigde mogen slechts aange
wezen worden, zij die in de gemeente be
voegd zijn tot het deelnemen aan dezelfde
verkiezing.
Indien de kiezer een gemachtigde heeft
aangewezen vóór de vaststelling van de kie
zerslijst en na de vaststelling dier lijst
mocht bliiken, dat de gemachtigde niet aan
dezen eisch voldoet, wordt de volmacht als
vervallen beschouwd en kan de kiezer niet
opnieuw voor dezelfde verkiezing een ge
machtigde aanwijzen.
Een kiezer mag niet meer dan één aan
wijzing als gemachtigde aannemen, behou
dens dat hij een tweede aanwijzing mag
aannemen, indien beide aanwijzigingen zijn
geschied door personen, die tot zijn huis-
genooten behoaren.
Over sommige straten zijn weer doeken
gespannen om de aandacht te vestigen op
'n tentoonstelling. Ditmaal: de Nazorg
bazar. Nu zijn zulke doeken nooit mooi,
maar de dissonant in het stadsbeeld wordt
vergeven omdat nu eenmaal de bedoeling
is de aandacht te trekken op een goed werk.
Waarom die doeken in Haarlem echter altijd
zoo vies en vuil moeten zijn, is ons een
raadsel. De vuile zwarte doeken men zie
eens vooral als het zonnetje schijnt naar
het leelijke ding in de Zijlstraat, maken den
zelfden indruk als een gore wasch, die in
de achterbuurten van een Italiaansche stad
te drogen hangt.
Als de inrichters van tentoonstellingen in
Haarlem ook aan de artisticiteit van die
doeken eens zorg zouden willen besteden,
dan zou dat ongetwijfeld èn onze stad èn de
tentoonstelling ten goede komen. Nog beter
zou het waarschijnlijk zijn, dat B. en W.
slechts zelden toestemming tot een derge
lijke stadsontsiering zouden geven en dat
zij, wanneer toestemming gewenscht is, ook
eens laten toezien of de doeken aan rede
lijke eischen althans van netheid, voldoen.
Het programma voor het a-s. seizoen
Het bestuur der „Haarlemsche Orkestver-
eeniging" heeft de plannen voor het komende
seizoen bekend gemaakt.
De volgende noviteiten staan op het pro
gramma
Bach: Brandenburgsch concert en concert
voor 2 piano's Correlli: Concerto grosso
Handel: Concert voor altviool Mozart:
Haffner serenade Bruckner: le Sympho-
nie Ravel: Shéhérazade Roussel: Pour
une fête de Printemps C. Cui: Suite
Fauré: Suite G. A. H. von Brucken Fock:
Suite H. Andriessen: Concert voor orgel
en orkest Géza Frid: Celloconcert Bar-
lók: Rapsodie en anderen, terwijl de volgende
solisten hunne medewerking reeds toezegden:
Zang: Mia Peltenburg, Berthe Seroen, Anna
Ibald, Louis van Tulder.
Viool: Louise Wijngaarden, Sepha van Bei-
numJansen, Jós. de Clerck, Francis Koene,
Eduard von Zathureczky.
Altviool: Ferd. Leidner.
Piano: Willem en Henkdrik Andriessen,
George van Renesse, Géza Frid, Eduard van
Beinum.
Cello: H. Palotai, Henk van Wezel.
Een auto-ongeval met goeden afloop
Gistermiddag passeerde een auto, komende
van de Balistraat uit, de Sumatrastr. Juist
op dat oogenblik stak een 5-jarig jongetje
den weg over, met het gevolg, dat het knaapje
in aanrijding kwam met den auto. Het wiel
ging over zijn hoofd en been. Wonder boveh
wonder kwam de kleine er af met een ge
zwollen hoofd.
De inmiddels ontboden Dr. Hubert kon
de ouders geruststellen, dat aan het beentje
niets mankeerde, terwijl de wonde aan het
hoofd van geen Efeteekenis was.
Men schrijft ons uit Haarlemmermeer:
Men is in dezen polder begonnen met het-
rooien der latere aardappelsoorten. Het be
schot is over het algemeen zeer goed. Al
was er soms wel eens een hoekje bij, dat
er niet al te florissant voor stond, nu men aan
het rooien toe komt, valt het mede. Ook
de kwaliteit is best en van ziekte hoort men
niet. Wel jammer, althans voor de verbou
wers, staat het er met de prijzen niet te
best voor. Ofschoon er van een vasten prijs
nog niet gesproken kan worden, hoort men
toch al aanbiedingen die bepaald laag te
noemen zijn.
Dinsdag had de landbouwer K. Schoorl, aan
den Spieringweg te Vijfhuizen, het ongeluk,
dat hij zich met een z.g. haalmes in zijn
knie sneed, waardoor zoo'n ernstige wond
ontstond, dat het noodig was, dat hij voor
geneeskundige behandeling naar de Maria-
stichting ging.
De bedrijfsleider M. de Hollander, aan den
ÏJweg, heeft een maisstengel gevonden, die
de respectabele lengte bezit van 3.40 M. Het
mooie weer heeft hier ongetwijfeld een grootbureau Vernout, Warmoesstraat 10. De in-
aandeel in gehad. I schrijving sluit op 1 October as.
In het seizoen 1928-1929 zullen door de
Hollandsche Concertdirectie Dr. G. de
Koos, te Haarlem wederom vier concerten
gegeven worden. Voor deze concerten, zijn
de volgende vier wereldberoemdheden ge-
engageerd
19 Oct.: Ilona Durigo, alt-zangeres;
30 Nov. Albert Spalding, violist;
15 Febr.: Ilona Kabos, pianiste;
8 Maart: het Budapest Trio.
De concerten worden gegeven in den
Stadsschouwburg.
Deze abonnementsconcerten zullen echter;
alleen bij voldoende deelname worden
gegeven.
Van heden af kan men zich dagelijks als
abonné laten inschrijven bij het Concert-
De heer C. J. Hoogerheide, gediplomeerde
der afdeeling Electrotechniek van de M.T.S.
te Haarlem, is benoemd tot electrotechnicus
bij de Singkep 'Tin Maatschappij en zal 3
October naar Sinkep (N. O.-I.) vertrekken.
der Orgelbespeling in de Groote of St. Bavo-
kerk te Haarlem, op Donderdag 20 September
1928, des namiddags van 34 uur, door den
heer George Robert:
Werken van J. S. Bach (16851750)
1. Sonate I
Allegro moderato
Adagio
Allegro
2. Fantasia et Fuga g kl. t.
3. Vater unser im Himmelreich
(3 bewerkingen)
4. Toccata, Adagio et Fuga C gr. t.
Gisteravond werd in gebouw „De Nijver
heid" een vergadering gehouden van de af
gevaardigden van de verschillende organisa
ties, die samenwerken met het voorloopig
Werkcomité voor Vacantiebezigheden.
Besloten werd, dat op de volgende vergade
ring zal worden overgegaan tot stichting
eener Vereeniging voor Vacantiebezigheden.
Tot deze vereeniging zullen zoowel organi
saties als particulieren als lid mogen toe
treden.
Het voorloopig comité bestaat uit: H. J.
Klein, voorzitter; L. L. Bauma-Bauma, secr.,
Boekenrodestraat 3; E. Geerts, penningmees
ter; S. M. BrandoziGrondel; mr. L. G. v.
Dam; G. Wamelink.
Burgemeester en Wethouders van Haarlem
maken bekend, dat zij ten aanzien van de
winkels op de door de Vereeniging van Win
keliers in Koloniale Waren „Ons Belang"" te
houden Kruideniers-Beurs in h» Gemeente
lijk Concertgebouw ingevolge de verordening
op de winkelsluiting ontheffing hebben ver
leend van de verbodsbepalingen van die ver
ordening in dier voege, dat die winkels op 24,
25, 26, 27 en 28 September 1928 nè, des na
middags 8 uur tot des namiddags 11 uur voor
het publiek mogen geopend blijven, met dien
verstande echter, dat nü des namiddags 8
uur geen artikelen afgeleverd mogen worden.
Door de I.O.G.T. wordt in de groote zaal
van 't gebouw „St. Bavo" 3, 4, 5 en 6 Oct
een bazar georganiseerd tot versterking van
het fonds „Eigen gebouw" en voor het voe
ren van de winterpropaganda.
Kruisverbond „St. Joseph" Gisteravond
hield bovengenoemde vereeniging een zeer
druk bezochte ledenvergadering in het R. K.
Jongenspatronaat aan den Heerenweg.
De voorzitter, de heer J. Verzeijlbergen
opende de vergadering met gebed, waarna hij
zijn groote voldoening uitsprak over de be
langstelling.
De notulen werden zonder aanmerkingen
goedgekeurd, waarna door den voorzitter on
der eenige toepasselijke woorden een nieuw
lid voor de A-klasse werd geïnstalleerd. Ver
volgens hield de Weleerw. Heer kapelaan J. L.
C. Witkamp een herdenkingsrede over Mgr
Dr. Alp. Ariëns, den generaal der R.K. drank
bestrijding.
Z.Eerw. memoreerde uitvoerig den grooten
strijd die Mgr. Ariëns gestreden heeft van de
oprichting af tot op den huidigen dag. Voor
:ijn zielerust werd gebeden.
Hierna volgden de besprekingen betreffende
den verkoop der Sobriëtasbloem, welke, be
houdens goedkeuring van B. en W. gehouden
zal worden op Zaterdag 29 September.
Ter propaganda voor dezen bloemendag zal
op Zaterdag 22 September een propaganda-
fietstocht gehouden worden, waaraan door de
leden van het kruisverbond en jongensbond
zal worden deelgenomen, terwijl voor dit doel
ook circulaires zullen worden verspreid.
Omtrent de wintercampagne ontwikkelde
zich een aangenaam debat. Bijzondere aan
dacht zal worden besteed aan het werven van
leden voor kruisverbond en jongensbond
waarvoor propadanda-avonden zullen worden
gehouden, o.a. eene ouderavond, een eenigs
zins feestelijke vastenavond-vergadering e.d.
Aan herdenkings- en Intronisatie-avonden
zal meer zorg worden besteed.
Ook werden plannen ontworpen tot een
maandelijksche gezamenlijke H. Communie,
en omstreeks het jaarfeest een gezamenlijk
ontbijt.
De actie voor dit mooie doel belooft dezen
.vinter op meer grootsche wijze gevoerd te
worden, terwijl, om het vergaderingbezoek te
bevorderen besloten werd een wedstrijd te
houden in het vergadering bezoek, waarvoor
zenige fraaie prijzen werden beschikbaar ge
steld.
Na een geanimeerde rondvraag werd de
vergadering met gebed gesloten, waarna men
nog een korten tijd gezellig bijeen bleef.
l^aardeerm
m
vv
SiMHilf
Burgerlijke Stand. Ondertrouwd: 3. v. d.
Haak en J. S. v. Wolde. W. H. v. d. Eem en
J. E. Doeswijk. A. T. de Helder en G. v.
Hoogdalen.
Getrouwd: G. de Roder en W. Verhoef.
Geboren: z. van J. C. v. BakelBakker.
z. van C. W. v. LeersumBrakeL d. van J.
H. Westerveldv. d. Klashorst.
Badhuis In het badhuis aan de Post-
laan werden in de week van 1015 Sep
tember genomen 422 douchebaden en 33
kuipbaden.
Aan 21 kinderen werd een gratis school-
bad verstrekt op Woensdagmiddag van 2
tot 4 uur.
Spoedvergadering R. K. Jongensbond
Hedenavond 8 uur houdt de R. K. Jongens
bond, onderafd. van het R. K. Kruisver
bond, een spoedvergadering in het R. K.
Jongenspatronaat met als meest belang
rijke punt der agenda: Bespreking bloe
mendag benevens van den te houden pro-
pagandafietstocht en van de Blauwe maand
actie.
Een nieuwe verkeersregeling
Nu de Kerklaan zulk een groote verbe
tering heeft ondergaan, is op den hoek
KerklaanHeerenweg tevens een nieuwe
verkeersregeling getroffen.
De paaltjes die van de Kerklaan af in de
richting Haarlem den toegang tot den Hee
renweg gedeeltelijk afsluiten, zijn verdwe
nen. Om de laatste boomen aan den Noord
kant der laan is een vluchtheuvel aange
legd, en de verkeersregeling zóó gemaakt
dat het rijverkeer van de Kerklaan af in
Zuidelijke richting om dien vluchtheuvel
moet plaats hebben, terwijl men van de
richting Bennebroek komende, direct langs
Hotel Lommeroord toegang krijgt tot de
Kerklaan. Zoo kunnen botsingen op dezen
zeer gevaarlijken hoek beter worden voor
komen.
Dat de nieuwe regeling noodig is, bleek
gistermorgen, toen een autobestuurder, nog
niet gewoon aan deze nieuwe regeling, den
Heerenweg op willende rijden, de linksche
bocht nam en in botsing kwam met een
auto komende van Bennebroek. De mate-
rieele schade was vrij groot.
(N i e t-0 f f i c i e e I).
448e STAATSLOTERIJ.
Trekking van Woensdag 19 September 1928,
5de Klasse, 3e Liist.
liooge prijzen:
14368 1000.
2639 8747 12860 15614 16499 19139 19148 ƒ400
8394 200
4694 5852 12550 17344 18493 20535 100
Prijzen van 70.
71 104
242
282
314 374 779 998
Hierbij een getui
genis van een paar
Friesche vrouwen
over Sunlight Zeep
l.
,te*
.e a1 ,„1*-.\t
li
•At
.o1^ ne\ Aiftv
r& '"O/ *SC,
u 4e \\tV-'
■C
(GL*r>t«eo«Mi.n
-*■
xV' *Vvftvv,T;!'
1060 1152 1502 1716 1731 1739 2005 2034
2121 2142 2192 2303 2368 2438 3007 3288
3289 3347 3457 3661 3760 3773 3869 3913
3969
4049 4076 4103 4233 4533 4540 4545 4548
4891 4913 5007 5527 5755 5925 6092 6210
6271 6307 6394 6412 6554 6627 6793 6905
7009 7026 7162 7360 7433 7481 7674 7702
7707 7748 8165 8182 8187 8499 8518 8548
8741 8970 9209 9240 9274 9563 9587 9614
9619 10019 10165 10170 10202 10277 10849 10903
11067 11488 11724 11758 11875 11883 12139 12161
12308 12350 12412 12478 12503 12540 12751 12830
12900 12905 12959 12963 13129 13220 13323 13333
13416 13818 14155 14186 14348 14476 14644 14712
14715 14848 15090 15372 15452 15473 15542 15577
15647 15652 15767 15777 16033 16105 16157 16284
16358 16430 16495 16600 16676 16704 16790 16827
16846 169.37 17453 17583 17587 17774 17829 18011
183
513
940
1296
1599
1900
2202
2409
2690
3159
3516
3839
4057
4313
4495
4786
5111
5344
5670
5987
6287
6837
7264
7440
7858
8327
8631
9035
9290
9507
9880
10273
10724
10889
11111
11403
11731
12330
12965
13256
13566
13893
14208
14446
14865
15125
15606
15926
16476
16808
17155
17372
17840
18304
18682
18926
19204
19430
19605
20022
20380
20632
20956
18144
18313
18333
18562
18734
18787
18825
19109
19210
19368
19369
19413
19438
19464
19779
19815
20007
20107
20197
20265
20383
20553
10782
10998
NIETEN:
12
20
27
45
53
62
87
198
206
300
322
380
448
457
572
589
688
707
830
835
868
983
1012
1113
1153
1186
1196
1287
1478
1483
1508
1514
1561
1562
1591
1667
1745
1780
1820
1879
1891
1895
1911
1957
2013
2039
2134
2187
2188
2223
2231
2256
2325
2327
2347
2370
2517
2585
2603
2615
2632
2642
2689
2772
2774
2830
2862
2973
2977
2994
3190
3200
3201
3224
3425
3512
3514
3542
3564
36ClC
3608
3663
3833
3834
3873
3891
3917
3921
3943
3962
3981
4091
4093
4128
4130
4218
4235
4251
4384
4387
4398
4422
4458
4461
4490
4530
4567
4594
4605
4648
4669
4731
4821
4855
4860
4909
4941
4969
4998
5133
5159
5162
5223
5297
5305
5343
5381
5406
5425
5458
5553
5556
5645
5725
577C
5773
5846
5924
5928
5965
6017
6037
b089
6246
6267
6283
6286
6357
6477
6530
6720
6751
6808
6820
6877
6893
6937
7111
7133
7137
7212
7296
7297
7324
7355
7359
7368
7371
7509
75(0
7591
7609
7634
7777
7778
8002
8004
8052
8131
8231
8267
8324
8371
8401
7410
8427
8445
8575
8627
8669
8753
8877
8868
8950
8998
9030
9045
9095
9104
9124
9125
9133
9155
9292
9343
9381
9433
9477
9479
9483
9545
9550
9594
9687
9767
9812
9863
9885
9892
9946
9986
10091
10127
10184
10304
10308
10421
10427
10570
10646
10650
10813
10815
10831
10833
10840
10S56
10869
10918
10955
11024
11034
11066
11094
11104
11159
11218
11235
11246
11262
11322
11393
11511
11514
15569
11602
11636
11662
11709
11780
11894
11955
11995
12004
12042
12151
12418
12426
12623
12706
12792
12861
12917
13015
13026
13049
13080
13092
13150
13151
13335
13369
13409
13434
13437
13456
13564
13572
13641
13660
13710
13723
13798
13845
13915
13989
13996
14015
14028
14031
14069
14232
14281
14296
14374
143 87
14431
14443
14477
14501
14580
14708
14728
14797
14827
14888
14928
14930
14954
15049
15075
15106
15153
15240
15261
15416
15461
15477
15478
15674
15754
15771
15782
15810
15879
15899
16080
16087
16096
16149
16294
16323
16366
16489
16536
16583
16738
16745
16760
16796
16866
16888
16911
16940
17116
17131
17132
17169
17181
17202
17203
17264
17298
17363
17373
17414
17519
17641
17704
17778
17779
17852
18017
18124
18140
18163
18281
18302
18430
18477
18505
18542
18545
18572
18649
18709
18791
18808
18824
18844
18885
18897
18934
18937
18986
18995
19049
19080
19119
19324
19352
10377
19384
19396
19410
19419
19442
19449
19454
19465
19473
19518
18601
19687
19722
19746
19824
19895
19912
19922
20141
20292
20213
20226
20246
20261
20334
20392
20418
20430
20466
20480
20488
20569
20645
20726
20750
20795
20843
20916
20948
20961
(Naar het Engelsch)
2.
„Dat is waar. Maar stel een geval, waar
in de misdadiger geen enkele reden heeft
cm de daad te bedrijven, en hij bij wijze van
proefneming eenvoudig een misdrijf, laat ik
maar zeggen, als kunststuk begaat. Op
de eerste plaats zal zulk een persoon zicli
voorbereiden op meer wederwaardigheden
en ten tweede, beter weerstand weten te
bieden aan de bezwaren, die zich onder
het bedrijven van het misdrijf voordoen.
Bijvoorbeeld: ik, als ik een misdrijf beging,
zou wel oppassen, niet betrapt te worden."
„En ik geloof, dat jij, met je onervaren
heid, even gauw gevat zou zijn, als die
Pettingill. Het was zijn eerste misdrijf, dat
weet je."
„Willen we eens wedden?"
Bij die laatste woorden beefde de heer
Barnes van gespannen verwachting; hij
begreep daarvan terstond de beteekenis, die
aan den anderen spreker ontsnapte.
„Ik begrijp niet, wat je wilt. Waarover
zullen we wedden?"
»Je hebt gezegd, dat ik, ais ik een mis
daad bega, even gauw als Pettingill zal
worden gevat. Als je wilt, wed ik, dat ik
een soort misdrijf begaan zal, waarover
evenveel zal worden gesproken als over
het zijne, en ik zal niet worden gepakt, of
liever, niet veroordeeld. Ik kan niet verze
keren, dat ik niet in hechtenis zal worden
genomen, want, zooals wij hebben gezien
in dit geval, kan men ook bij vergissing ge
vangen worden gezet. Daarom is een ar.
restatie alleen niet voldoende om mij mijn
weddenschap te doen verliezen."
Stel je mt nu werkelijk in ernst voor,
sen misdrijf te begaan, en wel,
om een weddenschap te winnen? Ben je nu
mal geworden?"
„Evenmin als Pettingill. Maar wees niet
ongerust, ik neem alle verantwoordelijkheid
op mij. Bedenk bovendien, dat men in onzen
tijd, ongelukkig genoeg, niet geschandvlekt
wordt door een misdrijf te begaan, maar al
leen door te worden ontdekt. Ik wed met je.
Nu, wat zeg je er van? Om duizend dollars?
Ik heb een kleinen prikkel noodig."
„Goed, dien zul je hebben. Maar ik zal er
duizend dollars bij winnen, want hoewel ik
denk, dat je niet het plan hebt, om werkelijk
een misdrijf te begaan zal ik in elk geval
van je aanbod gebruik maken."
„Hoe bedoel je dat, in elk geval?"
„Wel als je geen misdrijf doet, moet je be
talen en als je er wel een doet, zul je zonder
eenigen twijfel gevangen worden genomen.
En dan zal ik hoe sterk onze vriendschap ook
is, onverbiddellijk zijn en mijn geld eischen."
„Dus je neemt de weddenschap aan?"
„Ja".
„Dat is dan in orde. Nu de voorwaarden.
Ik moet een maand hebben om mijn plan te
maken en de daad te begaan en dan een vol
jaar uit handen der detectives blijven. Dat
wil zeggen, als ik over een jaar nog op vrije
voeten ben en kan bewijzen, dat ik dien tijd
een misdrijf heb begaan, win ik de wedden
schap.
Mocht ik als beklaagde in de gevangenis
zitten, dan zal de zaak niet uitgemaakt zijn,
vóórdat de rechtbank uitspraak heeft ge
daan, zullen we 't zoo afspreken?"
„Heel goed, maar wat voor een soort mis
drijf wil je begaan?"
„Vriend, je bent nieuwsgierig. De wedden
schap is ingegaan en mijn voorzichtigheid,
waarop ik zoo heb gepocht, moet ook begin
nen. Daarom kan ik je niets zeggen van den
aard van het misdrijf, dat ik wil begaan."
„Maar denk je dan werkelijk, dat ik je
zal verraden?"
„Daar praten we nu niet over. Maar luister
eens. Zooals ik al zeide, staan de toevallig
heden, die zich bi) een misdrijf voordoen in
verband met het doel der daad. Hoe meer ge
woon de misdadiger te werk gaat, des te
minder gemakkelijk zal hij worden gevonden,
zooals bijvoorbeeld bij een diefstal. Wraak
neming is ook heel gewoon, maar toch ge
makkelijker uit te vinden, want het rijn ge
woonlijk maar heel weinigen, die zich hebben
willen wreken en die zijn dan wel bekend. In
dit geval is het eenige doel, dat de detective,
die mii mocht betrappen, mijn schuld niet
kan bewijzen. Het is iets heel bijzonders, eer
misdrijf om een weddenschap."
„Dat bizondere maakt de zaak nogal
veilig."
„Ja, maar toch zijn er twee manieren,
waarop ik kan worden ontdekt, en dat zijn
er twee te veel. Als ik de zaak zonder iemands
voorkennis was begonnen, zou niets mij kun
nen verraden dan mijn eigen bekentenis. En
daar er menschen genoeg zijn, die zich daar
toe gedrongen gevoelen, is die kans niet
klein.
„Maar mijn geheim is bekend bij een
tweeden persoon en dat maakt de zaak inge
wikkelder."
„Maar ik beloof je op mijn eerewoord, dat
ik je niet verraden zal. Ik wil vijfmaal het be
drag der weddenschap betalen, als ik een
woord spreek."
„Neen, ik wil je liever alle vrijheid laten;
kijk eens: tot nu toe geloof je eigenlijk niet,
dat ik mijn plan ten uitvoer zal leggen. Ver
volgens reken je erop, dat, als ik een mis
drijf bega. dat van dien aard zal zijn, dat je
die met een gerust geweten zult kunnen ver
ontschuldigen, de omstandigheden in aan
merking genomen.
Maar veronderstel eens, dat er sprake komt
van een groot misdrijf en dat je om een of
andere reden mij daarvan verdenkt. Dan zul
je op zekeren morgen plotseling op mijn
kamer komen loopen en mij vragen, of ik het
heb gedaan. Natuurlijk weiger ik je te ant
woorden. Dat zul je als een bekentenis van
schuld beschouwen, je zult wellicht gaan
meenen, dat je eenigszins medeplichtig bent
aan mijn daad en om je geweten gerust te
stellen, ga je alles aangeven."
„Ik dacht toch niet Bob, dat je zoo weinig
vertrouwen in me had."
„Word nu niet boos, jongen. Bedenk eens,
dat je voor een paar minuten nog hebt ge
zegd, dat je na het misdrijf onverbiddelijk
'zou zijn. Wij, die artisten zijn in ons vak,
moeten op alles voorbereid wezen."
„Nu ja, daar heb ik heelemaal niets mee
bedoeld."
„Zeker wel, je hebt daarmee iets bedoeld en
het spreekt ook vanzelf, dat je volle vrijheid
hebt om alles wat met deze weddenschap in
verband staat, te vertellen, als je geweten je
daartoe aanzet. Het is beter, dat ik mij daar
op voorbereid houd. Maar je hebt nog niet
begreper wat de tweede manier is, waarop
de zaak ruchtbaar kan worden. Kun je 't
raden?"
„Neen, als je tenminste niet je eigen be
kentenis bedoelt."
„Neen, hoewel die eigenlijk een derde kans
moet worden genoemd. Toch is hep eenvou
dig. Heb je opgemerkt, dat we hier een man
kunnen hooren ademhalen?"
„Neen."
„Luister dan maar eensHoor je 't niet?
De ademhaling is een beetje onregelmatig.
Die man ligt in het compartiment hier naast.
Begrijp je, waar ik heen wil?"
„Ik moet bekennen, dat ik geen goed de
tective zou zijn."
„Wel mijn vriend, als wij dien man kunnen
hooren, kan hij dan niet ons gesprek hebben
verstaan?"
De heer Barnes, die vergeefs had getracht
rustig te ademen, alsof hij sliep, werd met
bewondering vervuld voor de geslepenheid van
den jongeman.
„Och, dat geloof ik niet", was 't antwoord,
„die man slaapt".
„Een gewoon misdadiger, die door een of
andere oorzaak wordt gedreven, houdt met
zulke dingen geen rekening. Maar ik zal 't
anders doen. De mogelijkheid bestaat, dat
die man ons heeft gehoord. Het is zelfs mo
gelijk, dat hij een detectieve is en wat erger,
zou zijn, dat het Barnes zelf was."
„Ja, als je zelfs op zulke ongelukkige om
standigheden voorbereid bent, verdien je,
uit handen van de politie te blijven."
„Dat is ook juist mijn plan. Maar zoo
heel onwaarschijnlijk is de zaak niet. Ik heb
vanmiddag in een krant gelezen, dat de heer
Barnes te Boston was gebleven om zich te
verzekeren, dat zijn gevangene niet zou ont
snappen, maar dat hij deze avond naar New-
York zou terugkeer'.» Nu kunnen de kranten
zich vergist hebben. Ook kunnen zit al te
voorbarig hebben gesproken van „dezen"
avond, zoodat hij pas morgen gaat, maar als
het bericht juist is, zijn er maar drie treinen
die hij heeft kunnen nemen: dien van zeven
uur, van elf uur en dezen. Een op drie, dat 1»
niet heel onwaarschijnlijk."
