DE WAERELD ROND
HET KELOGG-PACT EN DE
KATHOLIEKE VREDESGEDACHTE
tweede blad nieuwe haarlemsche courant vrijdag 21 september 1928bladzijde 1
Het nieuwe motorgemaal van de vereeniging De Binnenpolder. te Haarlem-
merlicde, dat volgende week officieel in gebruik zal worden genomen.
Hierboven het Oude Mannen- en Vrouwengasthuis te Zandvoort, voor de
restauratie waarvan op de Staatsbegrooting 1929 een subsidie is aangevraagd.
In Hillegom was op de volksfeesten nog de echte ouderwetscbe draaimolen,
die door een paard werd getrokken.
De bestrating van de Spaamwouderstraat te Haarlem wordt eindelijk verbeterd. Men is thans bezig
met de asphalteeringswerkzaamheden.
De Paardesteeg,
die de verbinding
vormt tusschen
Gierstraat en Gr.
Houtstraat te
Haarlem, over de
opheffing waarvan
als verkeersweg
zooveel te doen is.
Volgens den advo
caat der tegenstanders zouden door dit straatje de zeewinden hun weg naar de Gr. Houtstraat zoeken.
De Noorder-uitgang van het station te Haarlem aan het Kennemerplein is
bijna dichtgegroeid. Het is geen hoopvol gezicht voor degenen, die er op
hopen dat deze uitgang nog eens geopend zal worden.
Om de R.-K. Kerk van St. Bavo te Oud-
Schoten is een nieuw hek geplaatst.
Gezicht op de Bekslaan te Vogelenzang, welke geasphaltcerd wordt.
Nu het befaamde Kellogg-pact reeds door
verschillende mogendheden met zooveel
plechtigheid en luister onderteekend is, mo
gen wij er wel aan herinneren, dat de Katho
lieken van Armenië ongeveer 60 jaar geleden
reeds eenzelfde vredesgedachte naar voren
hebben gebracht. Zij deden een dergelijk
voorstel bij Z. H. den Paus, die reeds de noo-
dige stappen in die richting had gedaan.
Velen zijn ermede onbekend, dat door de
onderteekening van het Kellogg-pact een
lang geleden door den Paus ontworpen vre
desgedachte werkelijkheid geworden is. In
November 1863 had Paus Pius IX aan Napo-
/eon III zijn plan voor een Europeesch Vre
descongres bekend gemaakt. In 1868 tijdens
let Vaticaansch Concilie was er 'n groep En-
lelsche katholieken die tot den H. Vader 't
verzoek richtte, dat het concilie iedere on-
noodige en onrechtvaardige aanvalsoorlog
cou veroordeelen. „Oorlog en Vrede", zoo
schreven zij, „mogen niet meer van partij
twisten afhangen, maar van een juridisch
onderzoek. Hartstocht en despotisme mogen
niet langer bij machte zijn om een oorlog uit
te lokken en over het menschelijk leven te
beslissen".
Het verzoekschrift eindigde aldus: „Het is
de taak van den H. Stoel om een einde te
diaken aan lederen onrechtvaardigen en on-
noodigen oorlog.
Het volgend jaar in 1869 werd aan den
Paus door een groep Protestanten onder lei
ding van David Urguhart een dergelijk ver
zoekschrift overhandigd. Deze gingen nog
verder en vroegen dat de aanvallende natie
en volkeren buiten de gemeenschap der kerk
gesloten zouden worden. Den lOen Februari
1870 eindelijk kwam de Patriarchale Synode
van Armenië met een voorstel aan Paus Plus
IX, waar zij het woord van zijn voorganger,
Paus Nicolaas I, in herinnering brachten,
waarbij deze in het jaar 1863 de Bulgaren
waarschuwde om niet zonder dringende
noodzakelijkheid naar de wapens te grijpen.
Het verzoekschrift van de Armeniërs be
vatte toen' reeds twee motieven die in het
anti-oorlogsverdrag opgenomen moesten wor
den, het zelfrespect van een aanvallende na
tie en de afschaffing van den oorlog als een
werktuig der nationale politiek.
De oorlog, zoo luidde het, moest aan een
internationale wet onderworpen zijn.
Er moest een publieke en plechtige op
somming der aangedane beleedigingen en on-
rechten voorafgaan, en er moest eerst nog
een bemiddelingsvoorstel worden gedaan.
„Iedereen" zoo stond er „hetzij 't een gene
raal of een gewoon soldaat is, die aan een
oorlog deelneemt, welke ontstaan zou zonder
dat met bovengenoemde bepalingen rekening
gehouden was, moest zich bewust zijn, dat hij
een moordenaar is.
Want hij is medeplichtig aan ie'dere ver
nietiging van menschenlevens, die meer een
goddeloos aangericht bloedbad is.
Alle christenen, de koningen zoowel als 't
volk moeten in lederen onrechtvaardigen
oorlog een duivelswerk zien. De oorlog mag
niets anders zijn dan een verdediging van de
absolute rechten van den mensch of een
afwering van een vijandelijken aanval.
Bekwame en hoogstaande mannen moeten
met de groote geleerden uitmaken volgens de
wetten van het internationaal recht, kerke
lijke wetgeving en de ethische beginselen of
een oorlog rechtvaardig is of niet."
Is het te verwonderen dat de Armeniërs,
die zooveel moesten lijden onder bloedige
verdrukking en vervolging in hun land zich
gedrongen gevoelden om een dergelijk ver
zoekschrift in te dienen?
Tengevolge van den. Fransch-Duitschen
oorlog werd het Vaticaansch Concilie plot
seling afgebroken en moesten de discussies
over den wereldvrede beëindigd worden.
HET BOLSJEWISME IN JAPAN
Men had reeds zoolang de boeren tot onte
vredenheid opgeruid, dat zij in 't jaar 1927
telkens dreigden los te breken. Meer dan 1000
plaatselijke opstandjes hadden er plaats, die
voortdurend door militairen onderdrukt
moesten worden. Eindelijk had men een na-
tionalen Boerenraad opgericht, die zijn zetel
in Tokio heeft. Daar dit comité nog te jong
was, om een arbeidsplan en een programma
voor de verkiezingen, die toen aanstaande
waren, op te stellen, heeft het „Bureau van
het uitvoerend Comité der Communistische
Internationale" zelf het .strijdparool uitgege
ven. Het omvat 12 punten:
1. Strijd tegen de gevaren van een impe-
rialistischen oorlog.
2. Geen inmenging in de Chineesche re
volutie.
3. Verdediging der ünie van de Sovjet
republieken.
4. Volkomen onafhankelijkheid van de ko
loniën.
5. Afschaffing der monarchie.
6. Algemeen kiesrecht voor mannen en
vrouwen boven 18 jaar.
7. Hecht van organisatie in bonden, en
vereenigingen, vrijheid van drukpers.
8. Achturige werkdag.
9. Recht van werkstaking.
10. Afschaffing der wetten tegen de arbei
ders gericht.
11. Confiscatie van het eigendom van den
Mikado, den staat en van de kerkgenoot
schappen.
12. Hoogere inkomstenbelastingen.
De communisten hebben 'n tijdschrift op
gericht: „Vadivo Nippo", dat sedert 1907 zijn
verderfelijke leerstellingen verspreidt.
De regeering is zich van dit gevaar zeer
wel bewust, een gevaar, zooals een der lei
ders verklaarde, dat grooter en dreigender is
dan een aanval van buiten. Drie Communis
tische organisaties werden ontbonden en vele
Communisten in de gevangenis gesloten.
De vijfde kolom
NAAR JUPITER
De raketten-auto is al weer oud. En
kele maanden kon men plaatjes zien
en opwindende verslagen lezen over den auto
waarmede de Duitsche autofabrikant Opel
met 'n snelheid van bijna 200 KM. over
den weg suisde. Sinds deze proefnemingen,
heeft men niets meer over het allermodern
ste en allersnelste voertuig gehoord, zoomin
als over de plannen van de Weensche heeren
die plannen hadden gemaakt om een maat
schappij te stichten, welke een vlucht naar
de maan met een soort raketten-projectiel
zou financieren. Zij hebben het geld niet
kunnen verzamelen, zoodat het plan geen
werkelijkheid is geworden. Of het te be
treuren is voor de ontwikkeling van het
geestesleven of voor de wetenschap, betwij
felen wij. De maan wordt langzamerhand
een afgezaagd onderwerp, al is men er nog
nooit geweest. Een reis naar Mars trekt ook
de belangstelling niet meer; daartoe is er
te veel over gepraat en geschreven, zonder
dat er iets bereikt werd.
Wellicht om deze reden heeft men nu een
andere planeet, n.l. Jupiter, gekozen als doe:
van een reis die wel nooit gemaakt zal wor
den. Een Amerikaan heeft een vliegmachine
geconstrueerd gedreven door raketten, waar
mede hij zich naar Jupiter wil laten schie
ten, zoodra hij althans het benoodigde geld
gekregen heeft. Volgens hem is de zaak keer
eenvoudig. Hij laat zich in zijn projectie'
zóó hoog in de lucht schieten, dat hij buiten
den Invloedssfeer van de aantrekkingskracht
der aarde komt en hoopt dan in de baan
van een of andere dwalende ster te geraken,
welke hem in de nabijheid van Jupiter
brengt. Dan verlaat hij het projectiel en
springt met een valscherm op Jupiter.
Het Plan mist natuurlijk elke wetenschap
pelijke berekening; zelfs de sensatie-pers
in Amerika heeft zich niet laten beetnemen
en drijft gemoedelijk den spot met Condet,
den uitvinder van de waanzinnige onderne
ming. Hij heeft verschillende teekenaars tot
spotprenten geïnspireerd. Aldus is het niet
te verwonderen, dat Condet geen rijke Ame
rikanen kan vinden, die zich daadwerke
lijk voor de Jupiter-vlucht willen interessee
ren. Hij vertelt aan iedereen die er naar
luisteren wil, dat zijn plan alle kansen van
slagen heeft, dat zeer waarschijnlijk en zeer
binnenkort de zaak haar beslag zal krijgen
maar dat er nog enkele kleine moeilijkheden
zijn, enz. Met dat al is het begin voor den
bouw van het vliegtuig nog niet gemaakt en
heeft Condet nog geen Dollar voor zijn on
derneming ontvangen. Hij heeft daarom ge
zocht naar een andere manier om het noo-
dige kapitaal te verzamelen en gevonden.
Met een bordpapieren model van zijn projec
tiel reist hij de steden van Florida af, om
nch zelf en zijn apparaat te laten bekijken,
natuurlijk tegen een respectabelen entree
prijs Maar ook dit is hem onmogelijk ge
maakt. De burgemeester van Miami heeft
hem gelast zijn tent te sluiten omdat „Con
det van plan is zich naar Jupiter te laten
schieten en niet om een publieke verma
kelijkheid te exploiteeren. Hij moest ziel
maar aan het oorspronkelijke plan houden.'
