Geweldige Theater-brand
te Madrid
De R. K. Middelbare
School voor Meisjes
Een woord van pas.
Telegraphisch Weerbericht
BUREAUXNASSAU LA AIM 49^
«.ADVERTENTIEN35 ct. p. regels
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
MAANDAG 24 SEPTEMBER 1928
TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16968
i: 1 «JUUIL
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN
ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL
Het theater, benevens een blok huizen, totaal verwoest
Het aantal slachtoffers zou ongeveer 500 bedragen
Het bezoek van de Koninklijke Familie
aan de Hoofdstad
Overreden en gedood
Door de lucht naar
Indië
De H.-N.A.F.A. vertrekt
heden naar Palembang
De H.-N.A.F.B. op weg naar
Karachi
Voornaamste Nieuws
Een 4-jarig knaapje
te Putbroek-Echt verbrand
Auto-ongeval met
doodelijken afloop
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Brand in een Sacristie
te 's-Gravenhage
De strijd tegen de tollen iri
de Zaanstreek
i
Telefoon No. 13866 (drie'lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
i 3.58 bij vooruitbetaling.
COURANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN-
TIES, 14 regels 60 ct p. plaatsing;
elke regel meer 15 cl-, bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusscben den tekst 60 ct. per regel.
Alle abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden f "JflfSfl
tegeu ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen
Levenslange geneeie ongeschiktheid tot werken door f yen Dij een ongeval met j.n„n bij verües van een hand, f IOC bij verlies van een fCI] bij 'n breuk van
verlies van beide armen, belde beenen of beide oogen; 1 OU.doodelijken afloop; 1^0U."een voet of een oog; 1 luö." duim of wijsvinger; 1UU. been of
d, f|9C bij verlies van een fCf)
j; 1ICD." duim of wijsvinger; 1 oU." 1
VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
afin bij verlies v. een
I te U.'anderen vinger.
Naarmate de differentieering van het
schoolwezen in ons land uitgroeit, wordt 't
vraagstuk: naar welke school moet mijn
kind? hoe langer hoe moeilijker. Dit begint
al na de hoogste klasse van het lager on
derwijs, maar waar houdt het op?
De school toch is er voor de jeugd, een
ander doel heeft zij niet. Haar waarde en
karakter ontleent zij aan haar beginselen en
aan haar leerkrachten, de onderwijzers en
leeraren; de rest is niet de hoofdzaak. Uit
gerust alleen met de beste gebouwen en
prachtige leermiddelen en de meest gladde
administratie, is een school niet in orde,
zelfs al zijn de beginselen goed.
Soms ligt dit aan de wetgeving. Historisch
-<vas deze uitsluitend gericht op het onder
wijs voor jongens. Hoe langzaam en moeilijk
verloopt de aanpassing aan de psychische
eigenschappen der meisjes! Wij zijn er rtog
lang niet doorheen.
Wat het goede, christelijke huisgezin altijd
verstaan heeft, aan de dochters een andere
leiding te geven dan aan de zoons,
onze zwaarbemande en gewichtig toegeruste
school vecht nog alle dagen met dit pro
bleem, dat toch ooit eens tot een oplossing
zal moeten gebracht worden. Het geval is
0.a. daarom zoo lastig, omdat de macht der
historische traditie tegenhoudt, zelfs in on
zen snellen tijd, en omdat het heden ten
dage meer en meer noodzakelijk wordt aan
onze meisjes te geven een vorming, die be
rekend is op een dubbel doel: de maatschap
pelijke positie, de leiding van het gezin;
beide naar katholieke beginselen.
Beide zün even gewichtig. Of het meisje
later „voor zichzelf zal moeten zorgen" zoo
als de geijkte term luidt, of de jeugd de
voorbereiding blijkt voor het huwelijk of
voor het klooster, 't is alles even belangrijk
en raakt even nauw aan de belangen van
de Kerk, het huisgezin en de maatschappij.
Veelomvattend zal dus de taak worden voor
de moderne Middelbare Meisjesschool, die
als afgeronde organisatie in al deze behoef
ten zal hebben te voorzien.
Voorloopig is deze nog niet voltooid.
Ons oude gymnasium verwaarloost vier
kant de eene helft van het nieuwe twee
ledige doel. Het geeft zijn meisjes een goede
voorbereiding voor universitaire studie,
maar daarmee uit. Wij hebben het zelf zoo
dikwijls meegemaakt, hoe verloofde meisjes
studenten een huishoudschool gingen volgen
om van de lang niet gemakkelijke taak, die
voor de vrouw des huizes is weggelegd, ein
delijk ook eens eenig idéé te krijgen! Wat
grappig, maar ook wat armoedig.
Onze oude Hoogere Burgerschool: vij
hebben menigen flinlren man in ons leven
ontmoet, die klaagde, dat deze eenzijdige
opleiding hem velerlei ballast had opgelegd,
maar juist te weinig de dingen aanbracht,
die in het leven later van veel hooger cul-
tureele waarde zijn. Wat blijft er dan over
voor de meisjes?
Of het Lyceum uiteindelijk de oplossing
brengen zal, weet niemand nogmet zeker
heid te zeggen.
De nieuwste verschijning is de moderne
H.K. Middelbare School voor Meisjes, die
nog aan het begin van haar ontwikkeling
staat en zonder voorgeschiedenis de vrijheid
van beweging bezit, om de wieken uit te
slaan over het geheele terrein van het voor
haar aangewezen programma.
Deze school toch is heel eenvoudig uit
gegaan van den eigen zielkundigen aanleg van
het meisje. Op dezen grondslag stelde zij
haar programma samen, daarmee voorloopig
de eene helft van haar taak in het oog
vattend. De resultaten zijn :ot nu toe veel
belovend, de nieuwe koers is de juiste ge
bleken, al kan na zoo korte ervaring nog
niet alles definitief zijn uitgegroeid tot afge
ronde rijpheid en al is deze school er nog
niet in geslaagd een alleszins bevredigende
oplossing te geven aan de tweede helft van
haar taak. Het is te wenschen, dat zij bij
de uitwerking van dit gedeelte van haar toe-
komstigen werkkring niet bevangen wordt van
den schrik voor de klassieke vorming, 't La
tijn, het Grieksch, de Geschiedenis, want
deze wetenschappen passen wel bij de ge
schiktheid van het meisje in het algemeen,
ook al veronderstellen zij in zoo verre diffe
rentiatie, dat zonder een toereikenden grond
slag van energie en aanleg de studie vruch
teloos blijft.
Katholiek Nederland mag zich reeas ver
heugen in het bezit van misschien negen
eigen Middelbare Scholen voor Meisjes.
1. „Mariënbosch", Nijmegen, Gez. J. M. J.
2. „Sacré Coeur", Velp, Mère Barats.
3. „Koningstraat" Haarlem, Zrs. Heithuyzen.
4. „Jerusalem'", Venray, Ursulinen.
5. „St. Antonius', Slagharen, Zrs. van het
A. H. Jezus.
6. „N. D. des Anges", Ubbergen, Chan. St.
Augustin.
7. „Piusschool", Amsterdam, Zrs. Tilburg.
8. „Lyceum" met afd. U. U. S., Eindhoven,
Directeur v. d. Donk.
9. „Peetersschool", A'dam, Directrice Mej.
El ast.
Het spreekt vanzelf, dat onze aandacht
meer in het bizonder is gericht op „Mariën
bosch", als gelegen in onze eigen omgeving,
aan den rand van de H. Land-Stichting. Dit
pensionaat is tevens externaat voor de
naaste omgeving. Het telt twee af deelingen:
een U.L.O. school en een Middelbare school.
Bij het onderwijs wordt de nadruk gelegd
op de godsdienstige en wetenschappelijke
vorming in litterair-aesthetische richting. De
cursus is vijfjarig. De grondslag wordt dan
tevens gelegd voor de studie voor de akten
M. O. Nederlandsch, Geschiedenis, Fransch,
Duitsch of Engelsch. Het einddiploma geeft
o.m. recht van toelating tot den opleidings
cursus voor leerares aan een huishoudschool,
de R.K. school voor Maatschappelijk Werk
te Amsterdam en te Sittard, de R.K. Leer
gangen te Tilburg. Er wordt naar een op
lossing gezocht van de vraag op welke wijze
ook de studie van de klassieke talen zou
kunnen ter hand genomen worden met het
oog op latere studie aan de Universiteit.
Beoogen deze gedeelten van 't programma
de wetenschappelijke vorming, niet minder
belangrijk is de algemeen-ontwikkelende,
uitermate geschikt voor meisjes, welker aan
leg niet zoozeer uitgaat naar het bereiken
van een intellectueelen werkkring in de
maatschappij, maar die er de voorkeur aan
geven en meer geschikt zijn voor een maat
schappelijke taak, hetzij dan binnen of bui-,
ten het huisgezin. Kei heeft geen zin hier
het programma van elke schOGl te gaan om
schrijven, eenieder, die het aanvraagt, kan
er een ontvangen en zich dan gemakkelijk
op de hoogte stellen.
De plaats, welke deze school als zoodanig
in het katholiek openbaar leven inneemt, is
echter nog veel te bescheiden. Zij is weinig
bekénd. Onze onderwijswetgeving is tot dan
toe voor de meisjes niet bijzonder galant
geweest. Voor de jongens is in verhouding
veel meer gedaan. Bepaaldelijk klemt dit bü
het middelbaar en gymnasiaal onderwijs.
Ofschoon onze moderne Middelbare School
voor Meisjes een eigen taak heeft en zeker
in staat moet geacht worden om haar aan
gewezen doel te bereiken, laat de regeering,
zwaar bezorgd voor de belangen van den
Nederlandschen rijksdaalder, deze instelling
doodnuchter aan haar lot over. Zij moet
zich zelf bedruipen.
Vroeger jaren was dat niet erg. Tijden
lang heeft Katholiek Nederland zijn eigen
onderwijs zelf betaald. Thans behoort dit
tot de geschiedenis. Wij zijn er aan gewend
geraakt, dat bankier Staat voor de financiën
zorgt en dus blijft onze portemonnaie toe.
Dat is een voordeel en een nadeel, allebei
tegelijk.
't Nadeeligst is dit, dat de Staat aan de
toekenning van subsidie recht en macht is
gaan verbinden; hij fungeert meteen als
toeziende voogd. Maar al te veel gebeurt dit
op minder of ondeskundige wijze. De uit
voerende macht is niet altijd deskundig en
kan dit niet zijn, evenmin als een onvak
kundige kan optreden als bedrijfsleider. Het
onderwijs is te veel verambtenaard geraakt
in naam van de subsidie en dat werkt als
nachtvorst in het voorjaar.
Voor dit nadeel is de middelbare school
voor Meisjes tot nu toe veilig gebleven, door
dat zij ook veilig gebleven is voorsub
sidie. Al werkend en worstelend heeft zij
echter gelukkig weerstandsvermogen genoeg
om de magere jaren weer te boven te komen,
maar is het niet zonde en jammer, dat deze
moderne school als zoodanig zich niet uit
breiden kan? Er zijn er enkele, er konden er
honderd zijn, als
Als de toeziende Voogd wat soepeler be
leid wist te vinden. Het spreekt toch vanzelf,
dat deze school stellig voor subsidie in aan
merking komt, maar men houde haar vrij
van de daarmee tot nu toe gepaard gaande
bureaucratieve en autoritaire benepenheid.
Wil zij zich veilig ontplooien in de juiste
richting, dan kan zij een ruime mate van
vrijheid van beweging niet missen, dan zijn
het niet administratieve voorschriften, bui
ten de School geredigeerd, wélke de leiding
hebben te geven, dan zijn het deskundige
ervarenen, gegroeid en gegrijsd in de dage
lij ksche praktijk van het onderwijs en de
studie, die voor haar te waken hebben, dan
late men de ontwikkeling van de moderne
Middelbare School voor Meisjes in handen
van de daartoe van nature aangewezen
mannen en vrouwen, die de klasse kennen
en met de jeugd jong bleven, al werd hun de
kennismaking met de maatschappij niet
vreemd en al hebben zij van wetgeving en
administratie wat minder verstand.
Nederland waardeert over 't algemeen zijn
onderwijzers en leeraren te laag, al weet
Nederland, dat het in zijn geheel door de
poorten van het onderwijs passeeren moet.
Toch blijven wij pleiten voor daadwerke
lijken steun van Overheidswege voor deze
School. Wij vertrouwen, dat de fouten van
het verleden zullen ontweken worden, dat
voor de belangen van onze meisjes, juist
omdat deze achteraan komen, op meer doel
treffende wijze zal kunnen gezorgd worden.
Over de gewichtige taak van den onder
wijzer en leeraar men noemt die gewoon
lijk „Van het .Onderwijs" behoeven wij
thans niet uit te weiden, men onthoude hun
echter niet langer meer de middelen om hun
toewijding te geven ook aan deze school, die
in ons maatschappelijk leven een belangrijke
rol zal kunnen vervullen.
Dr. H. F. M. HUIJBERS.
Nijmegen.
NASCHRIFT. Vóór eenige maanden is
deze belangrijke kwestie der middelbare
school voor meisjes in ons blad aan de orde
geweest. De door ons voor Haarlem inge
stelde enquête had veel belangstelling. We
gens de invallende vacantie hebben wij tot
nog toe verdere publicatie daarvan ach
terwege gelaten. Wij hopen mede naar
aanleiding van het artikel van dr. Huijbers
op een en ander binnenkort terug te ko
men. Red. N. H. Crt.
MADRID, 24 September In het Revue
theater „Teatro Novedade" is Zondagavond
even voor het einde der middagvoorstelling
door kortsluiting brand ontstaan. Het vuur
verbreidde zich met ongekende snelheid over
het geheele gebouw. Onder de ongeveer 500
toeschouwers brak een paniek uit. Tot nu
toe zijn 3 dooden en ongeveer 200 gewonden
van wie 60 ernstig, geteld. Het juiste aantal
is nog niet bekend.
LONDEN, 24 September Over den enor-
men theaterbrand te Madrid worden de vol
gende bijzonderheden gemeld: Het „Teatro
Novedade" ligt in het dichtstbevolkte ge
deelte van de stad en was een oud, houten
gebouw, geheel tusschen de huizen inge
bouwd. Tegen het einde van de laatste voor
stelling sprong plotseling een groote vlam
van het tooneel in de zaal. Het vuur breidde
zich met ongekende snelheid uit. In weinig
oogenblikken stond alles in brand. De toe
schouwers, die het theater tot de laatste
plaats bezetten, stormden naar de geheel
onvoldoende uitgangen, waarbij talrijke per
sonen onder den voet werden geloopen. Het
orkest deed nog een poging door muziek de
rust te herstellen, doch vergeefs. Behalve
de brandweer namen alle beschikbare poli-
tie-agenten en een afdeeling infanterie aan
het reddingswerk deel. De brandweer tracht
te den brand tot den haard te beperken,
doch was machteloos. Behalve het theater
brandden ook -nog enkele huizen om het
theater af. In de reddingsstations bevonden
zich bij het afzenden van dit bericht 200
gewonden, van wie 80 zeer ernstig. Het aan
tal dooden is nog niet bekend, doch men
rekent op eenige honderden. Allen, die de
plaatsen op de bovenrangen bezet hielden,
zouden om het leven zijn gekomen. Volgens
een via Parijs uit Madrid ontvangen be
richt zou het totaal aantal slachtoffers on
geveer 500 bedragen.
Primo de Rivera en de burgemeester van
Madrid waren te middernacht op de plaats
van de ramp.
Het zal ongetwijfeld velen onzer lezers
gelijk ons, wel eens hebben geërgerd, dat
men in Volkenbondskringen bijna voort
durend handelt, alsof er geen Zondag en
Zondagsrust bestaat.
Voortdurend sinds jarenlang kon
men lezen van vergaderingen op Zondag en
tal van Europeesche vermaardheden gaven
in dat opzicht aan christelijk Europa al een
zeer slecht voorbeeld.
Niet dat wij in een vergadering op Zon
dag bezwaar zien, de katholieke-praktijk
leert wel anders, maar toch moeten daar
voor dringende reden zijn, vooral wanneer
dat vergaderen onvermijdelijk leidt tot het
verwaarloozen van godsdienstplichten.
Toen j.I. Zaterdag de voorzitter van de
vierde commissie van den Volkenbond te
Genève voorstelde de vergadering op den
volgenden Zondag voort te zetten, was het
een Nederlandsche vrouwelijke afgevaardig
de die opstond en principieel bezwaar
maakte, er op wijzend, dat het in Neder
land in breede kringen reeds aanstoot had
gegeven, dat de Volkenbond en het Inter
nationaal arbeidsbureau verschillende malen
„de Zondagsrust hadden geschonden" door
het houden van vergadering op dezen dag.
De commissie besloot toen van de ver
gadering af te zien, doch de bijeenkomst
denzelfden avond te half elf voort te zetten.
Zoo ziet men, dat ook hier het woord van
iemand, die den moed bezat voor hare over
tuiging uit te komen, waardeering onder
vond.
Hierin moge voor ons allen een les gelegen
zijn.
Het deed ons genoegen te lezen, dat de
zelfde voorzitter op denzelfden dag een
woord van bij zonderen dank bracht aan me
vrouw Kluyver voor de aangename samen
werking.
Wij hopen dat men te Genève het woord
der Hollandsche gedelegeerde niet te spoe
dig vergeten zal zijn.
Te Haskerhome (Fr.) is het zevenjarig
dochtertje van den veehouder M. de Vries
door een auto overreden. Het kind overleed
spoedig
De rijtoeren.
Aan het bezoek der Koninklijke familie te
Amsterdam, zijn ook ditmaal verschillende
rijtoeren verbonden.
Zaterdagmiddag tegen half drie kwamen
voor het Paleis op den Dam, de höfrijtuigen
voor.
Dit eerste bezoek van de Koninklijke fa
milie gold het nieuwe gebouw van de Amst.
Mij. voor Jonge Mannen op de Stadhouders
kade, hoek Vondelstraat.
Allereerst werd een rijtoer gemaakt door
oud- en Oostelijk Amsterdam.
Ongeveer drie uur bereikte de stoet het
gebouw.
Aan den ingang werd Hare Majesteit wel
kom geheeten door de heeren Dr. J. Eyk-
man, W. van Vliet en A. G. Dake, vormende
de directie. In de hal waren nog aanwezig
Ds. A. G. H. van Hoogenhuyse; de bouw
meester Foeke Kuipers en de tecnnische ad
viseur de heer J. J. J. de Bruijn.
Nadat door het 12-jarige Tootje' van Vliet
bloemen waren aangeboden begaf het hooge
gezelschap zich naar de groote clubkamer,
waar H. M. door Dr. Eykman welkom in
het gebouw werd geheeten.
Vervolgens werd een rondgang door het
gebouw gemaakt.
Langs de lees- en studiekamers, werd het
vereenigingsdeel van het gebouw bereikt. Op
verschillende verdiepingen werden woonka
mers In oogenschouw genomen.
Door de huiskamer der derde verdieping werd
de kleine gymnastiekzaal bereikt, waar een
200-tal jongens van de Federatie van Am-
sterdamsche Middelbare Scholen in sport-
costuum waren opgesteld, onder leiding van
den heer N. H. de Graaf, secretaris van het
jeugdwerk der Maatschappij.
Vervolgens schreed het gezelschap naar de
groote zaal, die als turnzaal was ingericht.
Hier werd H. M. met den Olympischen
Groet welkom geheeten. Door de Koninklijke
familie werden hier een aantal turnoefeningen
gadegeslagen, die uitgevoerd werden onder
leiding van den heer H. Th. Rooswinkel.
Na afloop van deze turndemonstratie, kwam
de Koninklijke familie in de zweminrichting.
Door een veertigtal jonge mannen werd ook
hier demonstraties gegeven.
Door de kleine vergaderzaal en de biljart
zaal, keerde het gezelschap terug in de
groote clubkamer, waar de thee werd geser
veerd.
Te ongeveer vier uur verliet Hare Hajesteit,
het gebouw, uitgeleide gedaan door de Direc
tie.
Met een kleinen omweg werd naar het
Paleis teruggereden.
Om half vier werd het Gala-rijtuig weer
bestegen door de Koningin naast wie Prin
ses Juliana, gekleed in een rose-mantel met
bijpassende rose hoed had plaats genomen.
Tegenover Hare Majesteit en Prinses Juliana
zat Prinses Hendrik in Admiraalsuniform.
Langs een omweg werd naar het Paleis
teruggereden. Zoo werd o.a. de Vijzelgracht,
die waarschijnlijk binnenkort gedempt zal
worden, gepasseerd, terwijl de stoet even
bleef staan voor de Duitsche Kaiser Wil-
helmschool in de Nieuwe Looierstraat, daar
was een groep kinderen opgesteld, die H M.
een lied toezongen en bovendien zoowel
aan de Koningin als aan de Prinses bloemen
aanboden. Precies om 4 uur had men weer
den Dam bereikt en trok de Koninklijke
Familie zich in het Paleis tarug.
Op de torpedojagers de Ruyter en
Evertsen.
Hedenmorgen te elf uur heeft de Koningin
vergezeld van den Prins en Prinses Juliana
een bezoek gebracht aan de nieuwe torpedo
jagers „de Ruyter' en „Evertsen", welke bo
dems Donderdag 27 Sept. a.s. in den namid
dag van Nieuwediep de reis naar Ned. Indië
zullen aanvaarden, onder bevel van den lui
tenant ter zee 1ste klasse H. Ferwerda. Het
doel van Harer Majesteits bezoek was de
schepen te bezichtigen en afscheid te nemen
van de bemanning.
De beide jagers lagen naast elkander ge
meerd aan den steiger van Van Es en van
Ommeren aan de De Ruyterkade.
De Koningin werd met de gebruikelijke
koninklijke honneurs ontvangen en aan de
valreep van de De Ruyter verwelkomd door
den divisiecommandant, den luit. ter zee
Ferwerda en den commandant van de
Evertsen den luitenant ter zee v. d. Sande
Dacoste. Bij het aan boord gaan werd de
Koninklijke standaard in top geheschen aan
boord van de De Ruyter, terwijl de pavoi-
seervlaggen op beide schepen worden neer
gehaald.
Nadat de officieren van de De Ruyter aan
Hare Majesteit waren voorgesteld, werd de
equipage van dien bodem door de Koningin
geïnspecteerd, waarna de bezichtiging van
het schip plaats vond. De Koningin werd
rondgeleid door den divisiecommant, de
Prins door den commandant van de Evert
sen en de Prinses door den eersten officier
van de De Ruyter, den luit. ter zee van
Nauta-Lemke
Na de bezichtiging van het eerste schip
ging de Koningin over op de Evertsen, waar
ook eerst de voorstelling der offcieren en de
inspectie der equipage plaats vond, terwijl
ook enkele gedeelten van de Evertsen door
Hare Majesteit werden bezichtigd Hierna
vertrok H. M. na commandanten, officieren,
onderofficieren en manschappen een voor
spoedige reis te hebben toegewenscht.
Bij het ver.aten van de schepen paradeer
den de bemanningen en joelden Hare Ma
jesteit een driewerf hoera toe. De beman
ning van de beide schepen, zoo vertelde men
ons, was zeer verblijd door dit hernieuwd
bewijs van oe groote belangstelling van de
Koningin in de Marine.
Hedenmiddag te half twee zijn de De
Ruyter en de Evertsen naar het Nieuwe Diep
vertrokken.
De Kon. Familie bracht hede>middag nog
een bezoek aan het gebouw van de Ned
Bank on het Rolcin.
Het Koninklijk echtpaar was op dezen
rijtoer ook vergezeld van H. K. H. Prinses
Juliana, die zich Zaterdag ook bij haar
Ouders te Amsterdam had gevoegd.
Al heel vroeg stonden Zondagochtend
eenige honderden menschen voor het Paleis
op den Dam afwachtende, dat de Koningin
zou uitrijden.
Men wist algemeen, dat de Koninklijke
familie in de vroegte naar een der Amster-
damsche kerken zou gaan, doch in welke
kerk H. M. den dienst zou gaan bijwonen,
wist eigenlijk niemand.
De Koningin in de Prinsessckerk
Het geduld der buiten wachtenden werd
niet lang op de proef gesteld, want kort na
half tien verschenen de hofauto's voor het
Paleis, welke kort daarna door de Koningin,
den Prins en de Prinses met klein gevolg be
stegen werden.
De burgemeester, de heer W. de Vlugt en
de hoofdcommissaris van politie A. J. Mar-
cusse, gingen aan den stoet vooraf.
Het bleek, dat de Prinsessekerk in de Van
Hallstraat voor den Zondagochtenddienst was
verkozen.
Precies om tien uur betraden de hooge
gasten dit nieuwe Godsgebouw, waar de tal
rijke kerkgangers door de komst der hooge
bezoekers zeer verrast waren.
Onmiddellijk nadat het Koninklijk gezin
in de kerkbank had plaats genomen nam de
dienst een aanvang.
Toen de kerkdienst was geëindigd, ver
hieven allen zich van hunne zetels, terwijl
de koninklijke kerkgangers het gebouw ver
lieten.
Buiten de kerk waren intusschen vele
honderden menschen, die van het hooge
bezoek kennis hadden gekregen, verzameld,
die bij het vertrek van de Koningin met veel
geestdrift de Koninklijke familie begroet
ten.
De Koningin en de Prinses maken
ccn ochtendwandeling.
Enkele minuten, nadat de Koninklijke fa
milie van haar1 bezoek aan de Prinsessekerk
in het Paleis was teruggekeerd, bestegen de
Koningin en de Prinses den hofauto, waar
mede naar den Amsteldijk werd gereden.
Nabij de Kalfjeslaan verlieten de Koningin
en de Prinses den auto, om een wandeling
van circa een uur door de Kalfjeslaan te
maken, waar slechts een enkele voorbij
ganger in de beide wandelaarsters onze
Landsvrouwe met Haar dochter herkende en
in dat geval eerbiedig een groet bracht.
Op den Amstelveenschen weg werd weer
de aoto bestegen en vandaar werd de
terugreis naar het Paleis aanvaard.
De rijtoer van Zondagmiddag.
Zooals altijd trok de Zondagsche rijtoer van
het Koninklijk gezin ook heden weer veel
bekijk.
Op den Dam stond het publiek in tien
tallen dikke rijen voor het Palels in afwach
ting van den uitrit.
Precies om twee uur schreed H. M. onder
de tonen van het Wilhelmus, gespeeld door
de eerewacht der mariniers, naar bulten en
nam zij met Haar gemaal en Dochter plaats
in de open gala-calèche, ri la Daumont be
spannen.
Luid klonk het hoerageroep van de menigte,
toen- de stoet, voorafgegaan door den Am-
sterdamschen burgemeester en den Hoofd
commissaris, en gevolgd door de hofhouding
en pers zich in beweging zette.
Ondanks het af en toe dreigend samen
pakken der wolken, bleef het gedurende den
geheelen rijtoer droog weer.
Overal langs den weg, zoov. ei .1 de Haar-
lemmerstraatbuurt, als in de omgeving van
het Wilhelmina-Gasthuis, waar verschillende
straten doorkruist werden, en eveneens in
het Vondelpark en In de omliggende straten,
waar langs de Koninklijke stoet trok. was
veel publiek op de been. Vele vriendelijke
en vaak ook geestdriftige begroetingen van
de zijde der groote menschenschare, vielen
het Koninklijk gezin bij het passeeren ten
deel.
Omstreeks drie uur werd halt gehouden
voor het Sted. Museum, waar de Kon. fa
milie de thee ging gebruiken.
Aan den ingang werd H. M. verwelkomd
door den wethouder voor de Kunstzaken,
den heer Th. M. Ketelaar en den directeur
van het Stedelijk Museum, den heer C. W.
Baard.
In de empirezaal van de Sofia-Augusta-
stichting, werd de thee geschonken en ter
wijl de Koninklijke gasten zich met de gast-
heeren onderhielden werden nog even bezich-
tingd de Louis Quinze-zaal en de Rococco-
Zaal van deze stichting.
Hare Majesteit die een rose brocaat-
mantel, afgezet met skuns bont, waaronder
een zeegroen toilet met kant droeg, betoon
de zich met de vriendelijke ontvangst zeer
ingenomen.
Een Reuter-telegram uit Rangoon d.d.
Zondag, meldt, dat het vliegtuig van Kap
pen (de H.N.A.F.A.) om 6 uur 20 ver
trokken is naar Sengora.
De bijzondere correspondent aan boord
van het eerste postvliegtuig de H.-N.A.F.A.
seint d.d. 23 Sept. uit Medan aan Aneta-
Vaa Dias:
Wij zijn na een goede reis hier aange
komen. De landing geschiedde vlot. Ge
durende de vlucht hadden wij mooi weer.
Op het terrein was veel belangstelling. De
afstand van Sengkhla (Sengora) werd in
2% uur afgelegd.
Maandag vertrekken wU naar Palem-
bang.
De IL—N.A.F.B.
Reuter seint uit Bagdad:
Het hier aangekomen tweede Nederland
sche postvliegtuig is Zondag wede* ver
trokken en hoopt morgen Karachi te be
reiken.
6000 menschen op Schiphol
Dat het publiek in het algemeen groote be
langstelling aan den dag legt voor de lucht-
verbinding tusschen Nederland en Koloniën
bleek wel duidelijk Zondagmiddag uit den
grooten toeloop van niet minder dan 6000
menschen, die de vliegtuigen gereed voor de
reis naar Indië op Schiphol kwamen bezich
tigen.
Op 't Amsterdamsche vliegterrein heersch-
te den geheelen middag een gezellige drukte.
Het bezoek van de Koninklijke Familie
aan Amsterdam.
Minister Kan heeft geantwoord op de
moties van den Rotterdamschen gemeente
raad inzake de burgemeestersbenoeming.
Het s.s. „Prinses Juliana", aan boord
waarvan een geval van pokken was gecon
stateerd, is na in quarantaine te zijn ge
weest, vrijgegeven.
Nadere bijzonderheden omtrent de sta
kingsrelletjes op Billiton.
Uitvoercijfers van vee en landbouwpro
ducten in Augustus 1928.
De stand van fruit en warmoezerijgewas-
sen.
In den ouderdom van 59 jaar is te Boekei
in huize Padua overleden de Hoogeerw.
IIooggel. Heer Prof. P. J. H. Geurts.
Het revue-theater „Teatro Novedade" te
Madrid door brand verwoest. De eerste tele
grammen spreken van 500 dooden.
Een Amerikaansch blad doet onthullin
gen omtrent het Fransch- /iAitsche vloot-
compromis. De Fransche regeering legt
verklaringen af.
Een spoorwegongeluk bij Warschau; zes
dooden.
De aardverschuivingen op het eiland
Wight houden aan.
Te Berlijn heeft in den nacht van Za
terdag op Zondag een botsing plaats ge
had tusschen Stahlhelm en Reichsbanner.
De uitslag der verkiezingen in Zweden;
de socialisten verliezen 15 zetels.
De vroegere Engelsche premier, Sarwai
Pasha, te Parijs overleden.
De tornado in West.Indië; op Guada.
loupe 1270 dooden.
Men meldt ons uit Roermond:
Zaterdagavond te ongeveer 6 uur is de
groote schuur van de ontginning „Theo-
doorhoeve" te f>utbroek-Echt door onbe
kende oorzaak tot den grond toe afgebrand
De geheele oogst en alle machineriën, die
opgeslagen waren, en welke het eigendom
waren van den hèer Reuten, gingen ver
loren. Op een gegeven oogenblik vermiste
men het 4-jarige zoontje van R. Na lang
zoeken werd het tentje in de brandende
schuur geheel verkoold gevonden. Hij was
bij het uitbreken van den brand in de
schuur geweest en aldus om het leven ge
komen.
Zaterdagavond is op den Haarlemmerdijk
te Amsterdam een ernstig auto-ongeval ge
beurd.
Een particuliere auto reed met vrij groote
snelheid achteruit en kwam tegen de pui
van het winkelhuis van den heer Bonarius
terecht. De winkelruit en een deel van de
étalagekast, waarin kindergoederen lagen
uitgestal, werden vernield.
Twee voorbij gangsters geraakten tusschen
den auto en de pui bekneld, tengevolge waar
van zij vrij ernstig gewond werden. Belden,
een gehuwde vrouw en een 21-jarig meisje,
zijn naar het Binnengasthuiss vervoerd, waar
zij ter verpleging zijn opgenomen.
De auto werd in beslag genomen.
Zondag is de gehuwde vrouw, van der
Bosch genaamd, wonende in de Willem
straat te Amsterdam, aan de bekomen ver
wondingen bezweken.
Barometerstand 9 uur v.m. 757 achteruit
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op: De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 7.20 uur.
Hoogste barometerstand 769,57 rnJVL te
Reikjavik.
Laagste barometerstand 751,6 mM. te
Danzig.
Verwachting: matige tot krachtigen, la
ter afnemenden Z.W. tot N.W. wind, be
trokken of zwaarbewolkt, metl tijdelijke
opklaring, waarschijnlijk nog regenbuien,
weinig verandering in temperatuur.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
is, vermoedelijk ten gevolge van kortslui
ting. brand ontstaan in de sacristie van
de R. K. Kerk van den H. Willibrordus
aan de Assendelftstraat te 's Gravenhage.
De brandweer, die spoedig ter plaatse was
bluschte het vuur met twee stralen op de
motorspuit. Eenige kostbare paramenten
werden door de vlammen vernield. De
brand kon tot een gedeelte der sacristie
beperkt worden.
Donderdagavond kwamen onder leiding van
het dagelijksch bestuur der Zaansche Ver-
eeniging voor Vreemdelingenverkeer de be
stuurders bijeen van auto's, welke Zondag JJ.
aan den demonstratietocht hebben deelge
nomen.
De leiding deelde mede, dat de Z.V.V.V,
een papieren tol-oorlog wenscht voort te zet
ten en door requesten etc. zal trachten de
betreffende autoriteiten van de onbillijkheid
tot het langer handhaven der Zaansche tol
len te overtuigen.
Van demonstraties, in den geest als Zon
dag 16 September gehouden, zal verder wor
den afgezien.
Niettemin wenschen de vereenigde Zaanscha
automobilisten met kracht tegen het tollen-
stelsel, ook naar buiten, te blijven ageeren.
Onder daverende instemmingen werd op
voorstel van een der aanwezigen besloten op
Zondag 30 September a.s. een grooten de
monstratieven outo-rondrit te houden, deels
door de Zaanstreek en Noord-Holland be
noorden het IJ. Op dezen rit zal getracht
worden de tollen te mijden.
Mocht dit niet uitvoerbaar blijken, dan
zullen de tollen tegen betaling worden ge
passeerd. De deelnemers hebben zich aan deze
voorwaarde uitdrukkelijk verbonden.
De vergadering nam vervolgens met alge-
meene stemmen een motie aan, waarin zi}
haar groote verontwaardiging uitte over de
onrechtvaardige heffingen aan de Zaansche
tollen.
De vergadering was van meening, dat in
dividueel elke Zaansche gemeente zonder be
zwaar der gemeentekas onmiddellijk haar tol
kan opheffen.
Voor bestrijding van alle tolacties werd een
kas gevormd, waarin door den Zaanschen
Bond van Bedrijfsautohouders spontaan 100
werd gestort.
Tot slot werd de Z.V.V.V. verzocht, zoo
noodig, processen in kort oerimar teoen dim
tollen te voeren.
