Binnenlandsch Nieuws
Gemengd Nieuws
De Conniimistische actie in Rusland
DERDE BLA3
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DINSDAG 2 OCTOBER 1928
BLADZIJDE 1
H.M. de Koningin naar
het Loo
Mgr. L. Schioppa
Een rede van den Gouver
neur Generaal op Bali
Een mooi voorbeeld
Geen eigen lijst
H.M. de Koningin naar Breda
De stuw te Grave
Provinciale Staten van
Utrecht
Was het noodig
Opruiming van tollen j Door hc+ Tweecb Kamer-lid den heer
B. en W. van De Bilt stellen den raad hun-1 Staalman zijn aan den Minister van Water-
ner gemeente voor in te gaan op een schrij- I staat de volgende vragen gesteld:
ven van Ged. Staten, inhoudende om voor I Is het Juist, dat men den Rijksweg tus-
De R.K. Werkgevers vereen
en het concept-program der
R.K. Staatspartij
Met een teil kokend water
gestruikeld
UIT ONZE OOST
Het Esperanto
De Molukken en Nieuw-
Guinea
Een auto omgeslagen
Een aanrijding met doode-
lijk gevolg
De onderhandelingen
tusschen Nederland
en België
SOCIAAL LEVEN
De actie Sickesz—Kwatta
INGEZONDEN
De winkelsluiting op
1 November a.s.
Hoe Liebermann
gearresteerd werd
Door gasverstikking om het
leven gekomen
Uit een schommel gevallen
Een Belgisch schip
uitgebrand
Met zijn motor geslipt
Voor zulke kleinigheden had
hij geen aandacht
Een doodelijke trap
Strenge nachtvorst
In volle vaart
Laag water
Van het dak gevallen
iKt"
Zware slagzij
Een nachtelijke vechtpartij
te Rotterdam
Het gaat den bt^jevisten niet altijd voor
den wind in het owjet-paradijs.
In Rusland herscht overal ontevreden
heid en deze opnbaart zich in bijna alle
kringen, vooral oder de boeren en de jeugd.
Zoo werden der laatsten tijd op zeer vele
plaatsen onder e jeugd geheime clubs ont
dekt, die teger communisme en regeering
gericht waren; deze geheime vereenigingen
vonden haar citstaan op de scholen en in
de jeugdorgarsaties. Dergelijke vereenigin
gen werden opdekt te Archangelsk Odessa,
Saratow, Ije«k, Tioumen, Riajsk, Rostow
en op veie -ndere plaatsen, tetreng treedt
de Sowjet-re'eering hiertegen op. Of ze suc
ces zal hehen
Zeer urgüt is nog steeds de kwestie der
„verlaten rinderen". Dit blijkt wel uit het
Inlichtingöulletin de V. O. K. S. (Vereeni-
ging tot ntellectueel verband met het bui
tenland; loei is propaganda van communis
tische icteën onder de intellectueelen), dat
op 26 Mii 1928, no. 2021 een resolutie pu
bliceerde van het „Centraal Comité der
Commuaistische Partij, tot Bestrijding der
Verlaten Kinderen":
„De zwervende kinderen blijven nog steeds
een ware plaag voor het land. Hoewel hun
aantal verminderd is, zwerven er toch nog
ontelbare verlaten kinderen, die in geen
enkel opzicht eenige opvoeding genoten heb
ben, door onze steden en vormen een scherp
contrast met den groeienden cutureelen en
economischen opbloei van ons land." (Hoe
het met dien hóoggeroemden opbloei
van Rusland gesteld is, weten we wel. Red.)
Als middelen ter bestrijding van het euvel
wordt aangegeven, o.a. „3e. Er moeten
een heele reeks maatregelen genomen wor
den, om het personeel der kindertehuizen en
der organen van het openbaar onderwijs,
door beter te vervangen en hen te belasten
met den strjd tegen het euvel enz."
De communistische organisaties wor
den uitgencodigd om hun waakzaamheid te
verdubbelen en in hun strijd tegen de ver
laten kinderen den arbeid der andere orga
nisaties goed na te gaan om systematisch
hun doel te bereiken."
(w.g.) S. KOSSIOR, secr.
Intusschen melden de bladen een toename
van het aantal verlaten kinderen, o.a. in
Petersburg, waar het politietoezicht moest
worden verscherpt.
De boeren zijn zeer ontevreden over de
graanpolitiek der regeering; het gist dan
ook erg onder hen. Het gevolg is dan ook
geweest, dat het met de graaninzameling
voor de regeering allesbehalve vlot verloopt,
zoo was de opbrengst in de maand Juli
nauwelijks de helft van hetgeen de inzame
ling van Juli 1927 opbracht. Ten einde raad,
heeft de Sowjetregeering dan ook weer haar
toevlucht genomen tot dwangmaatregelen,
om het vereischte kwantum graan binnen
te krijgen, hoewel het een gevaarlijk expe
riment zal blijken, daar nog steeds veront
rustende berichten uit de dorpen binnenko
men. Zoo is de beruchte G. P. OE.-leider
Peters belast met het toezicht op de graan-
inzamelingen en, gezien zijn scholing in het
uitoefenen der roode terreur in 19201921,
zal het hem wel gelukken er onder de boe
ren den schrik in te krijgen, die liever wat
honger zullen lijden dan door de G. P. OE.-
benden te worden gemarteld.
Inmiddels wordt door enkele bladen ge
meld, dat het tekort aan graan op het
oogenblik zóó groot is, dat het brood moet
worden gedistribueerd en er weer broodkaar
ten moeten worden uitgegeven.
Met de industrie gaat het ook verre van
rooskleurig; er wordt geklaagd over sterken
teruggang der productie, wat in Rusland
veelal wordt geweten aan de slechte prak
tijken der arbeiders, die op allerlei manie
ren trachten, zonder werken loon te krijgen
en daarom menigmaal door trucs den arbeid
in de war sturen.
De Raad van Volkscommissarissen heeft
nu, waar hij het verkrijgen van kapitaal
en technische krachten voor de industrie
als absoluut noodzakelijk inziet, een resolu
tie aangenomen, die ten doel heeft te trach
ten buitenlandsch kapitaal en buitenland-
sche technici en hulp voor de Russische
industrie te winnen. Dit alles zal op groo-
te schaal moeten gebeuren, daar anders een
algeheele industrieele débacle te wachten is.
Rusland ziet zich alzoo gedwongen conces-
cies te gaan doen voor buitenlandsch kapi
taal en wel op velerlei gebied.
Zelfs melden sommige Europeesche bla
den, dat Rusland in Amerika polst, of dit
genegen zou zijn crediet te verleenen, wan
neer de oude schuld geheel of gedeeltelijk
zou worden erkend.
Uit alles blijkt, dat de toestand benard
is. Men huivert zelfs niet meer voor buiten-
landsche kapitalisten en ontvangt hen fees
telijk in Moskou, om hen met veel eer rond
te leiden, zooals op het oogenblik geschiedt
met een delegatie van Poolsche industriee-
len.
De Russische bladen melden ook nog een
schrikbarende toename van het drankmis
bruik in Rusland; zoo werd in Wit-Rusland
in 1927 verbruikt 540.000 wedjor sterke
drank, tegen 254.000 wedjor in 1926. Verder
is het met de volksgezondheid ook alles
behalve goed gesteld. Uit een verslag van
den leider van den gezondheidsdienst te
Moskou blijkt, dat de poliklinieken in het
afgeloopen jaar werden bezocht door onge
veer een millioen personen, waaronder
190.000 met venerische ziekten.
Met den gewonen Staatsspoortrein van
7.34 uur, waarin zich het Koninklijk salon
rijtuig bevond, is H. M. de Koningin gis
terenavond weder voor eenigen tijd uit Den
Haag naar Het Loo teruggekeerd. Zij werd
vergezeld door de eerste Hofdame, Jkvr. v.
Swinderen en den adjudant, majoor Jhr. De
Jonge van Ellemeet.
Grootkruis in de orde van Gedbninas.
De president der Republiek Litauen,
Smetona, heeft aan Zijn Excellentie Mgr. L.
Schioppa, als eersten nuntius aldaar, die het
concordaat met de Republiek afsloot, het
grootkruis verleend der orde van Gediminas.
Dit is de hoogste orde, die er in Litauen
bestaat.
Naar de „Msb." verneemt, werd tot heden
het grootkruis dier orde nog aan niemand
geschonken.
Gediminas, tot wiens eer deze orde werd
ingesteld, was van 13161349 groothertog.
Hij was een der krachtigste vorsten, die
ooit over Litauen geregeerd hebben. Hij
stichtte de stad Wilna en vestigde in deze
stad zijn residentie. Door hem werden alle
pogingen in het werk gesteld de Westersche
beschaving in zijn land in te voeren. Daar
toe ontbood hij kunstenaars en geleerden en
gaf hij aan Dominicanen en Franciscanen
verlof, om zich in het hertogdom te ves
tigen.
Hij zelf bekommerde zidh om geen gods
dienst, ontving ook nooit het Doopsel, maar
liet toe, dat naast de heidensche tempels
Katholieke kerken verrezen.
Vragen van den heer Bijleveld aan den
minister van Koloniën
Het A. R. Tweede Kamerlid de heer Bijle
veld heeft de aandacht van den Minister
van Koloniën gevestigd op de rede, die de
Gouverneur-Generaal bij zijn bezoek aan
Bali heeft gehouden, waarbij volgens de ver
slagen de Gouverneur-Generaal o.a. zou heb
ben gezegd:
„Hij bracht ook namens de leden van zijn
familie hartelijk dank aan allen, die aan het
slagen van het bezoek hebben medegewerkt.
Met het grootste genoegen hebben zij kennis
gemaakt met Bali en zijn bevolking, en den
kunstzin in de kunstuitingen van zijn bevol
king bewonderd. Deze zou hem steeds bereid
vinden, haar adat en gewoonten en gods
dienst tegen vreemde penetratie te bescher
men."
De heer Bijleveld vraagt den Minister of
deze kan mededeelen, of dit verslag juist is
en bijzonderlijk of in de laatst aangehaalde
zinsnede weergegeven woorden door den
Gouverneur-Generaal zijn gebezigd.
Indien het antwoord bevestigend luidt, kan
Zijn Excellentie dan mededeelen of de be
reidverklaring om „haar godsdienst tegen
vreemde penetratie te beschermen" moet
worden opgevat als een door den Gouverneur
van Bali gedane belofte van bescherming
te yen de toelating der Christelijke zending
op Bali?
Zoo niet, welke is dan de bedoeling var
den Gouverneur-Generaal geweest?
te stellen het beheer en onderhoud van den
Soestdijkschenstraatweg, met ingang van 31
December 1928 van de daarmee thans belaste
Negotiatie over te nemen, met beëindiging
van de thans plaats hebbende tolheffing.
De collecte voor het Dr. Schaepmanfonds
heeft te Oud-Gastel niet minder dan 704.51
opgebracht.
Het Kamerlid Abr. Staalman, deel uitma
kende van d'en Vrijheidsbond, bij eenige
Kamerverkiezingen gekozen op een eigen
lijst, zal, naar gemeld wordt, in 1929 niet
met een zelfstandige lijst uitkomen.
H. M. de Koningin heeft het voornemen
een bezoek te brengen aan Breda ter ge
legenheid van de herdenking van het 100-
jarig bestaan der Koninklijke Militaire Aca
demie.
De Minister van Waterstaat brengt ter
kennis vari dte scheepvaart, dat de stuw
in de Maas bij Grave na 1 October bij
wijze van proef in werking is gesteld.
Het gesloten zijn van de stuw zal owrder
aangeduid des daags door een roode vlag
des nachts door een rood licht in elke dei
stuwopeningen.
I j gesloten stuw zal de doorgaande
scheepvaart moeten gebruik maken van de
daarnaast gelegen sluis, waarin scheper,
worden toegelaten van ten hoogste 100 M.
lengte en 12 M. breedte en van een diep
gang als overeenkomt met den waterstand
op den benedend'rempel, verminderd met
0.50 M.
Geen belastingverhooging.
Gedeputeerde Staten deelen aan Provin
ciale Staten mede, dat de gewone dienst der
provinciale begrooting 191® sluit met een
bedrag van 3.009.127.95 'A, de buitengewo
ne met een bedrag van 7.715.000.
De begrooting van gewone inkomsten is
geopend met een batig saldo jan de gewone
middelen van 1926 ten bedrage van
306.982.47 K, terwijl bovendien beschikt is
over een bedrag van 50.000 dat op de be
grooting 1928 gereserveerd was ter voorko
ming van belastingverhooging. Van dit be
drag is 25.000 noodig om de begrooting
van 1929 zonder belastingverhooging slui
tend te maken. De overblijvende 25.000
zijn weder als reserve voor een volgende
begrooting opgenomen.
In de begrooting is de uitkeering uit de
wegenbelasting geraamd op 150.000 welk
bedrag volgens een schrijven van den Mi
nister vermoedelijk als uitkeering over 1929
zal worden ontvangen.
De begrooting is met dezelfde belasting
heffing als thans geldend is, sluitend ge
naakt.
schen Zutphen en Lochem bezig is in een
betonweg te veranderen?
Was deze wijziging door den staat, waar
in de weg zich bevond, noodig?
Zoo niet, welke andere motieven doen zich
dan voor deze vernieuwing voor?
Eenige wenschen
Naar aanleiding van de op 24 en 25 Sep
tember 1.1. te Scheveningen gehouden alge-
meene ledenvergadering, heeft het Dage-
lijksch Bestuur der A.R.K.W.V. een aantal
wenschen nopens het program der R.K.
Staatspartij kenbaar gemaakt.
Hoofdstuk II (Onderwijs)
Ten einde de financieele lasten van groote
gezinnen met veel schoolgaande kinderen te
verlichten, wordt voorgesteld in het pro
gram een bepaling op te nemen van dezen
inhoud:
„Herziening der schoolgeldregeling ten
einde de op de groote gezinnen drukkende
lasten te verlichten."
Vervolgens wordt bij dit hoofdstuk voor
gesteld:
„Opheffing van het stopwetje ten op
zichte van het Nijverheidsonderwijs."
Er bestaat een nijpend tekort aan ge
schoolde arbeiders. Hierin ware te voor
zien door het ambachtsonder wijs sterk te
bevorderen. Hierin wort tevens een doel
treffend middel gezien om de werkloosheid
op den duur te doen verminderen.
Hoofdstuk III (Financiën)
Ten einde den spaarzin te bevorderen en
van overheidswege in de hand te werken,
dat nabestaande betrekkingen na den
dood van den kostwinner verzorgd achter
blijven, wordt voorgesteld:
„Den geoorloofden aftrek van het belast
baar inkomen wegens levensverzekering be
langrijk te verhoogen": In punt 4 van dit
hoofdstuk staat vermeld:
„Invoering van belastingen op middelen
van gemak en weelde".
Voorgesteld wordt dit punt aldus te
lezen:
„Invoering van belastingen op Inge
voerde artikelen van gemak en weelde, in
het bijzonder van die, welke hier te lande
niet worden voortgebracht of gemaakt."
Hoofdstuk VII (Handel en Nijverheid)
Punt 1 van het concept luidt:
„Zoo noodig steun aan bepaalde takken
van volksbestaan, vooral door middel van
handelstractaten of door bijzondere in
voerrechten."
Het A. R. K. W. V.-bestuur meent, dat de
handelstractaten-politiek dient afgeschei
den te worden van de economische politiek
ten bate van hulpbehoevende bedrijfstakken
of ondernemingen en dat daarom dit punt
in tweeën dient te worden gesplitst.
De redactie zou kunnen luiden:
a. „Het instellen van een onderhande
lingstarief, ten einde de mogelijkheid tot
het sluiten van handelstractaten met andere
landen open te houden, zulks ter bevorde
ring van den Internationalen vrijhandel."
b. „Zoo noodig steun aan bepaalde tak
ken van volksbestaan door bijzondere in
voerrechten, voornamelijk als afweermiddel
tegen dumpingpractijken, wanneer deze tot
gevolg zouden kunnen hebben, dat het
Nederlandsche bedrijfsleven blijvend zou
worden geschaad."
Verder acht het bestuur het gewenscht,
dat aan dit hoofdstuk nog drie punten
worden toegevoegd, n.l.:
a. „Bevordering van het gebruik van
Nederlandsch fabrikaat, ook door de organen
der overheid en door de overheids- en daar
mee gelijk te stellen bedrijven."
b. „Het tegengaan van dubbele belas
ting door het afsluiten van daartoe strek
kende tractaten."
c. „Wijziging der wet op de Naamlooze
Vennootschappen ten opzichte van de ver
plichte publicatie van gegevens."
Hoofdstuk VIII (Middenstand)
Onder punt 2 wordt genoemd: „Tegen
gaan van het cadeauxstelsel."
Beter ware te lezen:
„Tegengaan van het cadeauxstelsel, voor
zoover zich dit in den vorm van oneerlijke
concurrentie vertoont."
Hoofdstuk X (Arbeid)
Het bestuur acht het van het grootste
gewicht, dat in dit hoofdstuk de navolgen
de bepaling wordt ingevoegd:
„Invoering van spaarplicht voor onge
huwde loontrekkers en loontreksters."
Het Bestuur der Werkgeversvereeriiging
wijst er op, dat dit punt voorkomt op het
Program van 1922 (Hoofdstuk X sub 11).
Het meent, dat er geen meer doeltreffend
middel denkbaar is om de kinderrijke gezin- I
nen in gunstiger positie te brengen, dan het j
bevorderen van het sparen. Dit sparen moet
geschieden op een leeftijd, dat de inkomsten 1
hoog en de noodzakelijke uitgaven laag
zijn.
Hoofdstuk XI (Natuurschoon)
Volgens de meening van het Dagelijksch
Bestuur der A.R.K.W.V. zou het behoud
van natuurschoon van stad en land het best
bevorderd worden, wanneer de gemeenten
bij het vaststellen van haar uitbreidings
plannen, rekening zouden wilJen houden
met de plannen van andere gemeenten.
Verwezenlijking van zoogenaamde geweste
lijke plannen, verdient daarom ook in dit
opzicht krachtigen steun.
vestigd van de Rijnscheepvaart en subsidiair
van a'e Schelde, niet alleen voor oeverstaten
als België, Duitschland, Zwitserland en Ne
derland, maar ook voor Italië, Engeland en
Frankrijk.
Verder meent de Neptune te weten, dat
de gedelegeerden dezer staten bij de com
missie te Straatsburg zijn gepolst en ver-
scheidenen onder hen de internationalisatie
zouden wenschen in dien zin, dat de scheep
vaart op de Westerscheld'e onder hun be
voegdheid zou worden geplaatst.
Niets kan echter, practisch gesproken,
Nederland verplichten zioh eventueel zelf
aan een unaniem besluit van de commissie
over deze zaak te onderwerpen, maïtr in een
dergelijk geval zou een weigering Nederland
toch in een onbehaaglijke internationale po
sitie brengen. Als uiterste Instantie zou ons
dan het beroep bij den Volkenbond over
blijven.
In het departement van Buitenlandsche
Zaken te Brussel wordt in verband met dit
bericht van de Neptune bevestigd, dat ze
kere preliminaire Nederlandsche voorstellen
thans door de technici van dit departe
ment worden bestudeerd. Omtrent den in
houd van deze voorstellen kan echter niets
worden medegedeeld. Het bericht van de
Neptune bevat trouwens verscheidene on
juistheden, waarop het zelfs niet noodig is
commentaar te geven.
Verder wordt het bericht bevestigd noch
ontkend.
Te Leiden is de 31-jarige Johanna de W
in haar woning in de Vestestraat, met een
teil kokend water gestruikeld. Zij kreeg den
inhoud over de beenen en liep vrij ernstige
brandwonden op. Zij is naar het Academisch
Ziekenhuis overgebracht.
Aneta seint uit Soeraba.ja: De afd. van het
Ned.-Ind. Onderwijzersgenootschap diende
voor het in December te houden congres het
voorstel in, dat alle onderwijzers het Espe
ranto zullen aanleeren, opdat ten spoedigste
voorstellen aan de Regeering kunnen worden
gedaan tot de verplichte invoering van het
onderwijs in Esperanto op de scholen. In de
toelichting wordt verklaard, dat men deze
zaak in het midden der volle belangstelling
wil plaatsen, omdat het Esperanto een mach
tig middel is tot bevordering van den wereld
vrede.
Aneta seini uit Bandoeng: De Preanger-
bode meldt, naar aanleiding van het rapport
van den adviseur van de buitengewesten,
den heer Staargaard, inzake zijn reis naar
de Molukken en Nieuw-Guinea, dat besloten
is verder af te zien van pogingen om Pa
poea's bruikbaar te maken voor politiedoel
einden. Voorts worden maatregelen genomen
om door een betere verdeeling van het po-
litie-personeel op Nieuw-Guinea de taak van
het bestuur te verlichten. Tenslotte wordt
een nieuwe rangschikking gemaakt voor de
begrenzing van Halmaheira, waardoor de
tournées der Bestuursambtenaren vergemak
kelijkt worden, terwijl eene verdere regeling
wordt voorbereid, terzake van de zelfbestu
ren op Ternate.
Twee gewonden
Aneta seint uit Makassar: Een twee per-
soons auto, bestuurd door den heer Hart-
suyker, naast wien een employé van den
Nederlandschen Lloyd, de heer P. had plaats
genomen, is op den Marosweg omgeslagen.
De heer P. werd uit den auto geslingerd en
de heer Hartsuyker raakte onder den auto
bekneld. Dr. Drenthen, die kort daarna met
zijn auto de plaats van het ongeval passeer
de, heeft de gewonden naar Makassar ver
voerd, waar de heer P. in het hospitaal werd
opgenomen. Aanvankelijk liet zijn toestand
zich ernstig aanzien, maar volgens de laatste
berichten is deze hoopvol.
Naar een der gasthuizen te Amsterdam is
vervoerd het lijk van een vrouw, die op de
duo van een motor-rijwiel zat en tengevolge
van een aanrijding met een auto op den
Haarlemmerweg te Amsterdam, er af was
geslingerd Aan de gevolgen van deze aan
rijding is zij overleden. De bestuurder van
den auto. die de aanrijding veroorzaakte, Is,
niettegenstaande hij verschillende malen ge
waarschuwd is, doorgereden. Zijn naam en
adres zijn echter bij de politie bekend.
gaats was gekomen, begon het schip zóó
sterk slagzij te maken, dat de kapitein be
sloot terug te keeren. Het schip heeft daarop
aan boei 24 op de rivier de Nieuwe Maas lig
plaats genomen. Daar helde het schip zóó on
rustbarend, dat aan de rivierpolitie werd ver
zocht de bemanning van boord te halen, het
geen geschiedde. Het schip helde onder een
hoek van twintig graden.
Er kwamen sleepbooten ter assistentie. Men
zou trachten het schip gedeeltelijk te lossen,
teneinde de slagzij op te heffen. Wanneer dit
niet mocht gelukken, bestaat er groote kans,
dat het schip zal zinken.
Het is echter toch gelukt met een lichter
langszij van het schip te komen. Het is ook
gelukt, een gedeelte van de lading te lossen,
zoodat het schip weer recht is gaan liggen.
Nieuwe voorstellen van Nederland?
Naar het „Vad." verneemt, publiceerde de
Antwerpsche Neptune dezer dagen een
stukje over den stand van de Nederlana'sch-
Belgische besprekingen, waarin gezegd
wordt, dat het Belgische departement van
buitenlandsche zaken thans in het bezit is
van nieuwe Nederlandsche voorstellen, wel
ke als basis van verdere onderhandelingen
zouden kunnen dienen.
Deze voorstellen zouden het gevolg zijn
van de ontmoeting, welke de Belgische mi
nister van buitenlandsche zaken Hymans
met zijn Nederlandschen collega Beelaerts
van Blokland te Genève had tijdens de
jongste zitting van den Volkenbond.
De redacteur van de Neptune stelt het
voor, alsof een accoord zeer onwaarschijn
lijk dient geacht te worden, met het ge
volg, dat dan de Belgische regeering om de
internationalisatie van het vraagstuk zou
verzoeken. Deze internationalisatie, zegt hij,
is voorzien in het tractaat van Versailles,
dat door het instellen van een Rijncom
missie te Straatsburg het belang heeft be-.
Een overeenkomst met den Alg. Bond van
Arbeiders in het chocolade-bedrijf
Tusschen de directie van de Stoom-
Chocolade- en Cacaofabriek „Kwatta" te
Breda en den Algem. Nederl. Bond van
arbeiders (sters) in 't bakkers-, chocolade- en
suikerBewerkingsbedrijf is, naar men namens
dezen bond meldt, overeenstemming bereikt.
Volgens deze overeenkomst zou terstond
na aanvaarding daarvan de vakbond, hier
boven genoemd, in dag- en vakbladen, zoo
mede aan de cliënteele, bekendheid geven,
dat de kwestie is geregeld, zoodat er verder
geen bezwaar mear bestaat, wederom de
Kwatta- en Sickesz-artikelen te koopen en
te verkoopen.
De overeenkomst, welke j.l. Donderdag als
een voorloopige werd beschouwd is na
bespreking in de respectievelijke bestuurs-
instanties t~ wederzijds schriftelijk beves
tigd.
Voor den inhoud van deze rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk
De hoofdbesturen van den Nederl. R.-K.
Middenstandsbond, gevestigd te Utrecht en
den Nederl. R.K. Bond van Handels-, Kan
toor- en Winkelbedienden „St. Franciscus
van Assisië" te Amsterdam, doen opnieuw
een gezamenlijk beroep op H.H. Winkeliers,
om, voor zoover ze Katholiek zijn, hun za
ken overeenkomstig de wenschen hunner
Kerkelijke OveiVseid, op Donderdag, 1 No
vember, den feestdag van Allerheiligen,
welke als Zonda« is te vieren, te sluiten
en de niet-Katholtefce winkeliers, om het
Katholieke personeel dien dag in de gelegen
heid te stellen hun plicht te kunnen nako
men, om dien dag als Zondag te vieren.
Genoemde besturen doen daartoe even
eens een dringend beroep op de Roomsche
mannen, maar vooral ook op de vrouwen,
om dien dag niet enkel „niet extra" te be
steden aan het doen van inkoopen, maar,
zooals het Katholieken betaamt, in het ge
heel geen inkoopen te doen.
Waar de R.K. winkeliers het offer weten
te brengen om aan het verlangen van de
Kerkelijke Overheid te voldoen, spreken ge
noemde besturen het vertrouwen uit, dat
zulks door hun geloofsgenooten ook op prijs
wordt gesteld, wat niet het geval is, wanneer
ze dien dag de gesloten zaken voorbijgaan
en de geopende winkels ingaan om hun in
koopen te doen.
In verband met de aanhouding van Lie
bermann te Helsingfors kan het „Vad." nog
mededeelen, dat bij te Riga leefde onder den
naam van Jozef Berliner. Hij had zijn haar
laten groeien, evenals zijn baard, terwijl hij
sen grooten hoornen bril droeg. In Helsing
fors nam hij zich den naam aan van dr.
Grodchensky Hier knipte hij z'n haar en
baard wat af, om zoodoende aan zijn chan
teurs te ontkomen. Gelijk men weet heeft
hem dit weinig geholpen. Op verschillende
plaatsen vertoefde hij in de Finsche hoofd
stad, o.a. in haar voorstad Grankulla.
Het laatst woonde hij in een groot hotel,
waar hij zooveel en zoo eigenaardig bezoek
ontving, dat het de aandacht van de di
rectie trok. Deze waarschuwde de politie.
De detective Rudolph R. Linderer besloot
toen eens te kijken, wat er achter dien dr.
Grodchensky schuilde. Hij ging de relaties
van Liebermann na, stelde een onderzoek in
naar de herkomst van zijn bezoekers. Ver
moedelijk na een „tip" te hebben gekregen
wist hij, dat de doctor in de Godgeleerdheid
niemand anders was dan Salomon Lieber
mann, wiens opspoering door de Hollandsche
Justitie verzocht werd.
Op een middag verscheen de detective, toen
hij zich zekerheid had verschaft, ten
huize van een familielid van Liebermann,
waar de laatste aanwezig was. Hij trad op
hem toe en zei:
U is Salomon Liebermann, niet waar?
Liebermann zag dadelijk in, dat de zaak
verloren was. Hij antwoordde dan ook: Ja,
Hij werd gearresteerd en in verzekerde be
waring gesteld.
Naar het blad ten slotte uit de beste bron
zegt te vernemen, mag 't als zeker worden
aangenomen, dat Liebermann op verzoek der
Nederlandsche regeering binnen afzienbaren
tijd door de Finsche regeering zal worden
uitgeleverd.
Gisternacht zijn te Oldenzaal twee oude,
ongehuwde vrouwen, resp. 84 en 80 jaar,
de gezusters J. en G. Olde Damink, door
gasverstikking om het leven gekomen. Het
bleek, dat de slang van het gascomfoor was
gegleden, waardoor zich het gas in sterke
mate door het huis kon verspreiden en de
beide oude vrouwen daardoor op tragische
wijze den dood vonden.
Het noodlottig voorval verwekte groote
ontsteltenis.
Nader wordt nog gemeld, dat toen de
melkboer Maandagmorgen geen gehoor
kreeg bij de twee oudjes, de buren op on
derzoek uittogen. Toen ook zij geen ant
woord kregen op kloppen, waarschuwden
zij de autoriteiten, die de deur forceerden. De
ontdekking was zeer tragisch. De beide vrou
wen werden levenloos aangetroffen, de een
op een stoel, de ander achterover op den
grond. Gasverstikking was de oorzaak. Bij
een val scheen een der zusters de gasslang
gegrepen te hebben, waardoor het ongeluk
veroorzaakt is. Zondagavond moet dit reeds
geschied zijn.
De beide vrouwen waren ongehuwd en
beiden reeds boven de 80 jaar.
De lijken zijn naar het R. K. Ziekenhuis
overgebracht.
Te Vaassen is het vijfjarig zoontje van
een spoorweg-ambtenaar uit een schommel
gevallen en naar het ziekenhuis te Apel
doorn vervoerd. Het kind is daar spoedig
overleden.
Naar aan de „Scheepvaart" uit Vlissingen
wordt gemeld, is het Belgische stoomschip
„Yser" van Antwerpen naar Havre bestemd,
met een lading stukgoed en benzine, door de
sleepbooten „Hermes" en „Goliath" Zondag
brandend binnengesleept. De „Yser" is op de
reede te Rammekens geankerd. De achter
ruimen staan in brand.
Volgens een bericht in de „Crt. het N. v. d.
D." is het achterschip geheel uitgebrand.
Te Geleen heeft op den Rijksweg ter
hoogte van het café „de Aardbol" een ern
stig motor-ongeluk plaats gehad. Zekers
Leo van Neer uit Pey-Echt, reed met eea
F. N.-motor in de richting Sittard, toen hij
ter hoogte van bovengenoemd café een fietser
passeerde, en dezen met het achterwiel greep.
Het gevolg was dat van Neer met zijn motor
slipte. Door zijn val bekwam hij een ern
stige hersenschudding. Later is hij in het
Fransche klooster te Sittard aan de bekomen
verwondingen bezweken. L. van Neer was een
oppassend man, gehuwd en vader van zeven
kinderen.
Zondag was een pikeur uit Utrecht met
nog vier anderen in een auto op weg naar
Hilversum, waar men de draverijen zou bij
wonen. Uit vrees te laat te komen reed men
wat harder dan goed was, en even voorbij
Maartensdijk, op het door den regen gladde
asfalt, raakte de chauffeur het stuur kwijt.
De auto maakte een sprong, kwam met de
voorwielen op het welland óver en met de rest
in de sloot langs den weg. De pikeur vloog
met zijn, hoofd door de voorruit, waarbij hij
aan dat lichaamsdeel een bloeduitstorting
bekwam, zoo groot als een vuist; zijn rech
teroog zat bijna dicht en bovendien had hij
twee snijwonden aan het voorhoofd. Maar
door zulke kleinigheden liet de man zich niet
weerhouden; met de rest van het gezelschap
trok hü met een autobus verder naar Hilver
sum en eerst op het terrein der draverijen
gunde hij zich tijd zich te laten verbinden
Dezer dagen kreeg te Geesteren, gmXL
Borculo, een landbouwer een trap van B«jp
paard tegen den slaap; hij is aan de ge
volgen overleden.
Naar uit Hoogezand gemeld wordt, heeft
het gisternacht daar in de omgeving zoo
sterk gevroren, dat vele nog te veld staan
de sla en pronkboonen, evenals de bloe-
men, in het bijzonder de dahlia's, als ver-
i loren moet worden beschouwd.
Zondagmiddag is de 53-jarige R. Tolsma,
koopman te Leeuwarden, onder Dronrijp
door een met groote snelheid rijdenden
auto aangereden en 15 Meter meegesleurd.
In zorgwekkenden toestand is hij naar het
ziekenhuis te Leeuwarden overgebracht.
Uit Deventer wordt gemeld:
Ten gevolge van den lagen waterstand
kunnen de schepen slechts half geladen den
IJssel passeeren. Lichten is overal aan de
orde van den dag. Bij vaardiensten van 1 M.
65 op het riviervak DoesburgZutphen en
1 M. 75 bij Katerveer, is het overal misère;
de scheepsvrachten zijn, als gevolg van de
veel grootere behoefte aan tonnage, sterk
gestegen.
Bij het nazien van het dak op het kloos
ter der Eerw. usters, viel de 63-jarige
opperman, M. van Geel, naar beneden.
De ijlings geroepen geneesheer kon
slechts den dood constateeren.
Het lijk werd naar het R. K. Gasthuis
vervoerd.
Het s.s. „Piet Hein" voer Zondag met een
lading cokes den Nieuwen Waterweg te Rot
terdam uit. Toen de punt eenmaal buiten-
Te Rotterdam ontstond Zondagavond een
vechtpartij, die haar oorsprong vond in on-"
beantwoorde liefde. De 21-jarige fabrieks
arbeidster L. K. uit de Ketenstraat had, zoo
meldt de Tel., geruimen tijd verkeering
gehad met den 28-jarigen koopman L. J. D.
uit de Frederikstraat, doch zij had aan deze
verhouding een einde gemaakt. Zondagavond
te twaalf uur begaf het meisje zich naar
huis. Vlak bij haar woning werd zij aange
sproken door D., die haar vroeg, de kwestie
weder in orde te mogen maken. Het meisje
weigerde dit echter. D., die blijkbaar om
zich moed te geven noe al flink sterken dran
gebruikt had, greep aaarop het meisje vast
en mishandelde haar. Zij riep luide om hulp.
Haar moeder hoorde het hulpgeschrei en
kwam ijlings naar buiten. Daar zij echter
bang was voor D„ ging zij hulp halen bij
haar schoonzoon, den 25-jarigen varensgezel
J. B. H. L. uit de Blaerdorpstraat. Deze ging
met haar mee naar de woning. Om te ver
hinderen, dat D. zijn schoonzuster nog ver
der zou mishandelen, greep hij den koopman
beet. D. keerde zich toen tegen L. en er ont
stond een hevige vechtpartij L. gaf den
koopman verschillende stompen in het ge
laat, waardoor deze op straat tuimelde. Hij
bleef eenige oogenblikken liggen, doch stond
toenop, maar alle lust tot vechten was hem
vergaan. De man ging op een stoep zitten,
terwijl het meisje naar binnen ging. De
lichten werden gedoofd. L. ging naar huis
en eenigen tijd later stond ook D. op en
verwijderde zich in de richting van de Vre-
denoordlaan. Daarmede was het eerste be
drijf van het drama geëindigd.
Eenigen tijd later werden twee surveillee-
rende politie-agenten in de Vredenoordlaan
aangesproken door drie voorbijgangers, dia
hem vertelden, dat in de Nieuwe Plantage
een man in elkaar gezakt was. De agenten
begaven zich daar ijlings heen en vonden
er D. op straat liggen. Zij vroegen hem wat
er gebeurd was, doch de man kon niet meer
spreken. De agenten wilden hem daarop
medenemen naar den politiepost, doch D.
bleek zelfs niet meer te kunnen loopen. Hij
werd daarop naar den dichtstbijzijnden post
gedragen, waar men den G.G.D. ontbood, dia
den koopman per auto naar het ziekenhuis
aan den Coolsingel bracht, alwaar hy werd
opgenomen. Het bleek, dat de slagen van L,
zoo hard waren aangekomen, dat D. een
ernstig kaakfractuur had bekomen, terwijl
hij vermoedelijk bij zijn val den linkerenkel
had gebroken. L. werd door de politie van
zijn huis gehaald. Hij is op het bureau Meer-
mans in bewaring gesteld. Een vervolging
wegens mishandeling zal tegen hem ingesteld
worden.
