Biiitenlandsch Nieuws
a
2
FEUILLETON
RADIO-OMRCcLP
VIERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VRIJDAG 5 CClCr
EP
28
BLADZIJDE 1
GEMENGDE BUITENL,
BERICHTEN
HANDEL EN NIJVERHEID
Gouden jubileum van de
Tilburgsche Textielschool
STOOMVAARTLIJNEN
Was het zijn misdrijf?
1 .4 V
DE GEBEURTENISSEN IN TURKIJE
Tusschen den minister-president Ismet
Pasja en minister-president Venizelos heeft
een particuliere briefwisseling plaats gevon
den. die zich aansluit bij de verklaringen,
welke Venizelos na zijn bekende program
rede in Saloniki heeft laten geven door den
diplomatieken vertegenwoordiger van Grie
kenland m Angora. Deze brieven zijn, naar
we vernemen in een buitengewoon warmen
toon geschreven en bevatten ook een uitnoo-
diging van Ismet Pasja aan Venizelos, om
in Angora te komen en als gast in het huis
van Ismet Pasja te logeeren. Tot aan de
aankomst van Venizelos moeten alle kwesties
zijn afgedaan die betrekking hebben op de
toepassing van de Grieksch-Turksche over-
eenkomtsen over de uitwisseling der bevol
king. Als deze kwesties in orde zijn. is er
geen enkel beletsel meer, om 't niet-aanval-
en garantie-pact tusschen Turkije en Grie
kenland te onderteekenen Het zou voor de
rust op het Balkan-schiereiland van groote
beteekenis zijn als dit verdrag werd gesloten.
Het zou een flinke pas verder zijn naar het
Balkan-Locarno waarnaar Venizelos streeft.
Het Parlement in Angora dat dezer dagen
bijeenkomt, zal zich vooral ook moeten be
zighouden met den voortgang van de
Grieksch-Turksche aangelegenheden
Intusschen is de Ghazl Kemal van zijn
zomerverblijf in Dolmabagdsje aan den
Gouden Hoorn weer in Angora terugge
keerde, om de opening van het Parlement
by te wonen Eerst heeft Kemal een in
spectiereis gemaakt in de Oostelijke Wila-
jets en heeft daarbij gebruik gemaakt van
het pas geopende sooorweg-traiect over
Siwas naar Angora. Het Parlement zal een
reeks oude problemen definitief hebben op
te lossen. Behalve verschilTends kwesties
van de buitenlandsche politiek in de
eerste plaats de bijlegging van de Grieksch-
Turksche geschillen moeten er verschil-
Turksche geschillen moeten er verschei
dene belangrijke wetten worden afgedaan,
die ten doel hebben, Turkije te moderni-
seeren en tot cultureelen en economischen
bloei te brengen. De strijd tegen besmet
telijke ziekten. De oprichting van sproei-
werken. de uitbreiding van het straten-net
in Anatolië, de regeling van het automo
biel-verkeer en nog verschillende andere
kwesties staan op het dringende programma
der nieuwe wetgevende periode van het
Parlement in Angora.
De binnenlandsche situatie van Turkije
is gekenmerkt door den bijzonder slechten
oogst van dit jaar in een groot gedeelte
van Anatolië Van 62 districten, die voor
den landbouw van beteekenis zijn. hebben
er maar 30 een gunstig resultaat: 20 had
bij de Engelsche meening aangesloten heeft.
Een bespreking van de doelmat'gheid. van
een nieuwe samenkomst van vertegen*,voor-
d-ters der vlootmachten in de nabije toe
komst is, naar het schijnt ook aan den gang.
BALCANIA PACIF IC ATA
per volont/v'
DEI
DVCE
OOK IN BREMEN UITSLUITINGEN
OP DE WERVEN
BREMEN, 4 Oct. Nadat in Hamburg
en Kiel reeds de arbeiders, die den 1 October
in staking zijn gegaan, op str anden voet ont-
nu ook in Bremen door de
de commissies, tot .velker instelling te
Genève werd besloten, allereerst de commis
sie van financieele deskundigen zal worden
gevormd.
Naar de „Intrans geant meent te weten, zijn, js nu ook in cremui uuui ue
is tusschen de geallieerden en Duitechlandbeidsgevers een gelijke maatregel genomen, j
i eds overeenstemming bereikt over de p:aats Zoodra de i00nafrekeningen plaats gevonden 1
en datum van samenkomst van deze com-hebben zullen de arbeiders op de Deschimag
missie en wel in het begin van December te (Werft-'A q weser) ontslagen worden. El- 1
r-arijs.
Het blad zegt verder uit goed ingelichte
kringen te hebben vernomen, dat Duitseh-
land in ruil voor een vroegere ontruiming
van het Rijnland behalve de noodzakelijke
veiligheidswaarborgen de mobi'isatie van zijn
schuld voor zoover dit mogelijk is zal aan-
b eden. Het te Londen in 1921 genoemde
schuldbedrag van 132 milliard mark wordt
si-ds het in werking treden van het Dawes-
plan door Duitsch.and bestreden. Duitsch-
lar wijst er op, dat vi gens het Dawes-
plan de verplichtingen per jaar op ten
hoogste 2.5 milliard goudmark zijn vastge
steld, hetgeen by een rentevoet van 5
overeenkomt met een schuld van 40 m lliard
mark. Ook Frankrijk en Engeland zijn thans,
volgens het blad, deze meen ng toegedaan
De schuld van Frankryk aan de geallieerden
en Amerika bedraagt evenwel 183 milliard
6f 1 millioen 484 duizend francs. Bij een
directe liquidatie zou dit bedrag echter tot 60
mill ard francs verminderen. Hie: bij komen
honderd milliard voor de oorlogsschade in
h t bevrijde gebied, zoodat het totaal bedrag
180 milliard francs bedraagt. Men neemt
evenwel aan, dat Frankrijk genoegen zal
nemen met zijn aandeel in de Duitsche be
talingen, voorzoover deze noodig zijn voor de
betaling der schulden aan Amerika en Enge
land.
Het schijnt, zegt de „Intrans'geant", dat
een regeling tusschen de geallieerden en het
Duitsche Rijk op d. basis van 40 milliard
m""k, waarvan Frankryk 30 milliard zou
ontvangen, op het oogenblik zeer waar
schijnlijk is. Deze schuld zou wellicht in zes
of acht jaar in gedeelten gemob'Iiseerd kun
nen worden. In ruil daa voor zou de ont
ruiming van het gehee'e Rijnland binnen
achttien maanden geschieden.
Indien Amerika en Engeland hun vor
deringen op Frankryk verminderen, zou ook
Frankrijk zijn /orderingen op Duitschland
kunnen verlagen.
POINCARé OVER DE BEGROOTING VAN
OORLOG EN MARINE
In den loop der beraadslag'ngen in de
Kamercomm'ssie van financiën deed Poin-
caré opmerken, dat de begrooting van 1929,
die door de diensten der ministeries is opge-
ste'd, een surplus in de ontvangsten van 55
m'11'oen aantoont, en dat de tot dusver door
ders in Bremen is dit reeds geschied.
AARDVERSCHUIVINGEN AAN DE KUST
VAN NORFOLK
LONDEN, 4 Oct. Aan de kust van Nor
folk in de nabijheid van Croner stortten
Donderdag rotsblokken tot een totaal ge
wicht van 80.000 ton naar beneden. Een ver
der afbrokkelen van de hoogvlakte daar
staat op het punt te geschieden.
DE STAKING DER TEXTIELARBEIDERS
IN LODZ
Zooals een ltaliaansch tijdschrift het m
beeld brengt: De door den wil van den Duce
tot stand gekomen Balkenvrcde (vriend-
schapsverdragen met Yocgoslavië, Albanië,
30.000 arbeiders hebben het werk neergelegd Turkjje BaigaryCl Griekenland en Roemenië)
WARCHAU 4 Oct In den loop van den en daaronder, de groote mogendhelen: Rus
dag zijn in Lodz meer dan 30.000 arbeiders land, Engeland, Duitschland en Amerika,
in staking gegaan. Bijna alle textielfabrieken
in Lodz hebben haar bedrijf moeten stop
zetten. Maandag zulien in Warschau onder
handelingen gevoerd worden.
kringen uit Boekarest gevlucht. Prins Niko-
laus en de dame zouden te Parijs by prins
Carol zijn. De Koningin heeft tevergeefs
getracht den prins te bewegen naar Roeme
nië terug te keeren.
De correspondent meldt verder, dat het
bericht van de vlucht in Roemenië geheim
gehouden wordt en dat voorgegeven wordt,
dat prins Nikolaus een vacantiereis maakt.
EEN ORKAAN IN DEN ATLANTISCHEN
OCEAAN
Geen gevaar voor de Europeesche kust?
LONDEN, 4 October Op de scheep
vaartroutes tusschen Engeland en de Ver-
eenigde Staten heerscht blijkens binnenge
komen radiogrammen de laatste 24 uur een
storm, zoo krachtig als men de laatste drie
jaren In dit deel van den Oceaan niet me
degemaakt heeft. Over een oppervlakte van
8 tot 7.000 K.M2. woedt de storm uit alle
richtingen. De Cunard-stoomboot „Germa-
nia" rapporteert van 1100 mijlen westelijk
van Ierland winden met orkaansterkte, ge
lijk aan die, wekle kortelings in Amerika
en op de Westindisehe eilanden zulk een
groote schade hebben aangericht. De huidige
weersomstandlg .eden zouden het gevolg zijn
van een luchtverplaatsing, die zich langzaam
in oostelijke richting voortbeweegt. De weer-
deskundigen zijn de meening toegedaan, dat
deze een uitvloeisel is van de jongste Ameri-
kaansclie tornado. Men gelooft echter, dat
deze orkaan zijn hoogtepunt bereikt zal heb
ben, alvorens hij aan de Europeesche kus
ten zal zijn aangeland.
DE 7 OCTOBER
De veiligheidsmaatregelen in
Wiener Neustadt
WEENEN, 4 Oct. De troepentransporten
den een totaal mislukten oogst de overige-1 de r mmissie ingevoerde wijzigingen een be-
een middelmat.igen. Het meest geteisterd
zijn de Wilaiets in Centraal-Anatolië, in
het Oosten en Noord-Oosten en sommige
in het Zrid-Westen. In een rede over de
situatie, die door den slechten ooest is ont
staan, heeft de Minister-president Ismet
Pasia verklaard, dat de regeering er in
Is geslaagd, het uitbreken van een hongers
nood in aHe Wilaiets te voorkomen. Maar
dit is al1 een mogelijk geweest door de
boerenbevolking uit de geteisterde gebie
den dwangsgewijze in andere streken te
groeneeren, een proefneming, die in andere
landen wel nauwelijks mogelijk zou zijn.
Al sedert jaren is er in Turkije geen toe
reikende oogst meer geweest, maar de
slechte oogst van dit jaar schijnt toch alles
te overtreffen Volgens een officieele sta
tistiek is er in Augustus al de zevenvoudige
hoeveelheid koren uit het buitenland inge
voerd tegen d en ze1 f den tijd in «het vorig
jaar en in 1927 is de oogst toch ook maar
middelmatig geweest.
De oorzaken voor den bedenkelijken ach
teruitgang van de landbouw-productie zijn
niet alleen te zoeken in den toestand van
het klimaat. Een van de hoofdoorzaken is
wel de uitwijzing van de Grieken en Ar
meniërs en het daardoor ontstane gebrek
aan werkkrachten. .Im dit te verbeteren,
richt de regeering het oog op de Moham
medanen, die in het ruilverkeer uit de
Öalkanlanden wegtrekken en aan wie in
Anatolië gebieden worden toegewezen tot
aanc-Miw. Bij de regeling van ae Grieksch-
Turkscht. tangelegenheden sneelt aeze kolo-
nisatie-kwes'ie een belangrijke rol
De slechte oogsten der laatste jaren heb
ben natuurlijk de algemeene economische
situatie van Turkije sterk beïnvloed. De be-
taal-kracht is over het algemeen achter
uitgegaan en ook de stand van net Turk-
sche Pond is niet onaangetast gebleven. De
taak van de Turksche staatsbank, die juist
wordt opgericht zal in de eerste plaats zijn,
de valuta te stabiliseeren. Dit is een van
de belangrijkste punten in het programma
van de regeering.
In cultureel opzicht zal het Parlement In
de komende weken een wet aannemen, om
dep officieelen rustdag van Vrijdag op Zón-
dat te verleggen. Hierdoor hoopt men een
vooruitgang van het zakenleven te bereiken
en vooral ook nauwere aansluiting bij het
Westelijke economische complex wat het
groote doel van den Ghazl is. De verleg
PILSOEDSKI TE WARSCHAU TERUG
BERLIJN, 4 Oct. (V.D.) Gemeld wordt,
dat maarschalk Pilsoedski van zijn reis naar
Roemenië weer te Warschau is teruggekeerd.
scaring van 20 n.i'lioen hebben opgeleverd.
Hy voegde er aan toe. dat de regeering er op
strat, dat het evenwicht niet .n gevaar
wor gebracht en dat de begrooting vóór 31
December wordt aangenomen. Wanneer om
een of andere reden n'et aan deze voor
waarde wordt voldaan, zou de regeering af
treden.
Op de opmerking van Malvy, den voorzit
ten dat nog niet alle begrootingen zijn
onderzocht, o a. die van oorlog en marine
niet, antwoordde Poincaré, dat de grens dei-
beperking dezer twee begrootingen »s bere*kt
en dat elke /ermeerder'ng der uitgaven,
voortvloeiend uit de b .sluiten der commissie
gecompenseerd moet worden door het
creëerén van nieuwe inkomsten zonder ver
hooging der belastingen.
HET RESULTAAT VAN DE
BESPREKINGEN TUSSCHEN VENIZELOS
EN MARINKOWITSJ
LONDEN, 4 Oct. De corresponden
ten van Grieksche bladen te Parijs deel en
mede, dat volgens berichten uit Athene tus
schen Marinkowitsj en Venizelos een over
eenkomst is bereikt, in zake het gebruik van
de haven van Saloniki door Joego-Slowakije.
Aan Joego-Slowakije Is een vrye zone toege
staan welks bestuur zoo geregeld zal worden,
dat de Grieksche souvereiniteit hierdoor niet
geraakt wordt. De spoorweg op de grens van
Saloniki zal in Grieksche handen blijven, en
gereorganiseerd worden, met de bedoeling
aan economische behoeften van Joego-
Slowakije recht te doen wedervaren. De
details van het verdrag worden vo'gens deze
berichten in Belgrado uitgewerkt. Verder zijn
beide landen overeengekomen een neutra'.i-
teits- en arbitrageverdrag te onderteekenen.
De kwest'e van een bondgenootschap is uit
geschakeld, nadat beide partijen 'ngez'en
hadden, dat een dergelijk verbond onde; de
tegenwoordige omstandigheden onmogelijk
was.
PUBLICATIE VAN HET VLOOT-
COMPROMIS IN CIRCA 14 DAGEN?
LONDEN, 4 Oct. (V.D.) In officieele En-
gesche kringen wordt bevestigd dat volgens
den Franschen ambassadeur te Londen een
schriftelijke uitwisseling van gedachten aan
den gang is tusschen de Fransche en Engel
sche regeering betreffende het tydstip der
publicatie van het vlootverdrag. In welinge-
DUITSCIILAND EN DE WERKZAAM
HEDEN TE GENèVL
BERLIJN, 4 Oct. (V.D.) De Commissie
voor Buitenlandsche aangelegenheden uit
den Rijksdag heelt vandaag haar bespre
kingen inzake de Vo'kenbondszitting te
Genève beëindigd. Zij nam een resolutie aan,
waarin aan de Duitsche delegatie voor den
naar"1 Wiener-Neustadt zyn Donderdag reeds do"r haar verrichten arbeid dank wordt ge-
bezonnen Volgens schatting zullen minstens bracht, doch waarm betreurd word-, dat in
50&0 man militairen, politie en gendarmerie de belde kwesties welke het Duitsche volk
in gereedheid gebracht worden voor de hand- tot m zyn d'.Cpste ronrse.en rar,en, niet die
having der orde resulaten zijn bereikt, waarop Duitschland
Ook on de toegangswegen zouden strenge meende te mogen hopen. Deze vraagstukken
veiligheidsmaatregelen genomen moeten rijn n.l. de algemeene ontwapen.ng en de
worden. De maatregelen der overheid zyn ontruiming van het Ryn.and.
dermate uitgebreid, dat incidenten nauwe
lijks te verwachten zijn. De demonstratie
optochten zouden door een zoo dichte haag
van militairen en politie moeten marchee-
ren dat men van een volkomen isoleering
zou' kunnen spreken. Ongeveer 300 persver
slaggevers worden in Wiener Neustadt ver
wacht.
De „Abend" geeft in zijn Donderdagavond-
nummer een hoofdartikel, waarin o.a. ver
klaard wordt, dat ieder arbeiedr, die op den
7 October niet de grootste reserve in acht
neemt een zware misdaad begaat jegens
zichzelf, zijn verwanten en vooral jegens zyn
klESS6i
De arbeiders zullen niet zoo dwaas zijn
zichzelf in de bajonetten te werpen. Wan
neer de 7 October rustig verloopt, zal dit
voor Seipel en de overige heeren van dit
kaliber aldus het blad de zwaarste
nederlaag beteekenen.
De communistische „Roto Fahne" wendt
zich opnieuw tot de arbeiders en verwijt
den sociaal-demoncraten definitief gecapitu
leerd te hebben. De arbeidersstand moet
den opmarsch der fascisten verhinderen.
De spoorwegwerkers mogen geen fascisten
naar Wiener Neustadt vervoeren, zegt het
blad. Reeds Zaterdag zouden de arbeiders de
stations en de landwegen moeten bezetten.
In de gegeven omstandigheden was 't sterk
ste wapen de staking.
ging van den algemeenen feest- en rustdag uchte kringen verwacht men een publicatie
van Vrijdag op Zondag zal wel zonder moei- zeker njet voor 14 (jagen. Van Britsche en
11 I,1 am KTn n n r m a
lykheden kunnen geschieden Nadat het
Latijnsche schrift en de Arabische cyfers
ziin ingevoerd, is het verleggen van den
officieelen rustdag een stap verder op den
weg naar het moderne Turkije.
DE ONTRUIMING VAN HET RIJNLAND
Een schadevergoeding van veertig
milliard mark?
PARIJS, 4 Oct (V.D.) Het schynt, dat van.
CHINEESCH3 STOW-AWAYS
NEW-YORK, 4 Oct. (V.D.) Te Galveston
(Texas) heeft men op een Engelsche stoom
schip 11 in de kolenbunkers verborgen
Chineezen gevonden. Het bleek, dat twee van
hen gestorven en de overige bewusteloos
waren.
DREIGENDE HONGERSNOOD IN
BR.-INDIË
Tei- gevolge v&n het uitblijven der regens
wordt Indië met hongersnood bedreigd. Zeer
uitgestrekte geb eden worden hierdoor ge-
I troffen. Tachtig procent der bevolking is
van den landbouw afhankelyk. Er worden
ernstige moeilykheden verwacht.
EUROPEANEN IN SJANGHAI OP STRAAT
DOODGESCHOTEN
De buitenlandsche concessie te Shanghai
is met afgrijzen vervuld door de ontdekking
der politie, dat een Engelsche verpleegster
t een Engelsch koopman op straat zijn
doodgeschoten. Men gelooft, dat de beweeg
reden van de misdaad diefstal of wraak is in
verband met een gisteren gedanen inval by
een aanhanger van den vermoorden generaal een bende Chineezen, die zich aan ontvoe-
l'rotpgerow, een zekere Simeon Tonew, in ringsp: actijken hadden schuldig gemaakt,
een restaurant in het centrum der stad Van deze Chineezen werden er twee gedood
ettelijke schoten gelost op den komitadzijilei- en acht gearresteerd,
der Kyrill Drangon en hem doodelyk ge
wond. Drie komit^Jzy, die Drangon verge
zelden, doodden daarop Tonew. PRINS NIKOLAUS GEVLUCHT?
Deze bloedige gebeurtenis zou in verband oetnher Naar de cor-
staan met den strijd tusschen de beide >>ar- BOEDAPEST, 4 October Naar ae cor
tijen in het Macedonische comité, die door respondent van d® "Pe
den moord op Protogerow is ontstaan. Diens Grosswardem meldt, is prins Nikolaus, dt
aanhangers zouden tot den moordaanslag op jongere broer van ex-kroonprins^ Carol in
Drangon hebben aangezet.
MOORDAANSLAG OP EEN
KOMITADZJILEIDER
De dader gedood
Naar de „Wreme" uit Sofia meldt, heeft
''gezelschap van een dame uit aristocratische
VAN DEN PARTIJDAG DER ENGELSCHE ARBEIDERSPARTIJ IN BIRMINGHAM.
Fransche zyde zal de publicatie van het
verdrag en den daarmee samenhangenden
briefwisseling begeleid worden door een
memorandum waarin de redenen voor de
vertraagde publicatie van beide zyden uit
eengezet worden. Uit Parys wordt als beves
tiging van de opmerking van Pertinax be
richt, dat volgens Fransch inzicht de publi
catie niet plaats gevonden heeft om een
verdere polemiek in de pers te verhinderen.
Daaruit blykt, dat Frankryk zich voorloopig
Lansbory: „Elke poging, om onze krachten te verbinden aan de droeve, in staat van
ontbinding verkeerende ovcrblyfselen van liet liberalisme, zyn tot mislukken d'
MacDonald: „De conservatieve regeering heeft tijdens haar bewind nicts^
gedaan, dan de zaak van den vrede hindernissen in den weg gelegd.
De moordaanslag in den trein.
Nadere bijzonderheden
Omtrent den moordaanslag in den trein
uit Leipzig op den koopman Serra geeft het1
„Berliner Tageblatt" nog eenige bijzonder-
heden. Serra had plaats genomen in de j
tweede klasse. Kort voor het vertrek van
den trein kwam nog een man in den coupé,
die gedurende de geheele reis geen woord
tegen hem sprak. Bij Zschortau werd de
trein door het trekken aan de noodrem tot
-.taan gebracht. Reizigers die uit het raam
keken, zagen een man uit een coupé sprin
ten en op den grond vallen. Het treinper
soneel vond Serra zwaar gewond op den
grond liggen. Zijn aanvaller lag met gebro-
ten beenen op de rails. Deze heet Koss-
nella en is een werklooze uit Leipzig. In
lijn zakken vond men het gestolen horloge
en de portefeuille van Serra.
Kossmella werd naar een ziekenhuis ge-
Dracht en voorloopig verhoord. Hy verklaar
de Serra alleen te willen hebben berooven,
maar daar deze heftigen tegenstand had
geboden, bleef hem niet anders over dan
zijn tegenstander onschadelijk te maken.
Kossmella is van het ziekenhuis naar de
gevangenis overgebracht.
Een doodgewaande keert weer.
Zyn vrouw intusschen hertrouwd
Een bewoonster van Gloucester, mrs. May
Jones, verkeert in een heel lastig parket.
Evenals in Tennyson's gedicht Enoch Arden
verdween haar man, Peachy geheeten. Elf
jaar lang had men hem doodgewaand. Hij
blijkt al dien tijd te hebben doorgebracht
in een hospitaal voor geesteszieken in de
V. S. niet in staat zich te herinneren wie
hij was. Thans is hij, evenals in het gedicht,
teruggekeerd om zyn vrouw met een ander
getrouwd te vinden.
Tydens den oorlog had hy een ernstige
hoofdwonde gekregen. Hy was zyn huis uit-
geloopen en sedert had zijn vrouw niets
meer van hem gehoord, tot hy, een week
of zes geleden, voor haar deur stond. Hy
stak zyn hand uit en zeide, alsof er niets
gebeurd was: „Hoe gaat het, May?" Hy ver
telde wat hem overkomen was en zy, dat zy
voor de tweede maal getrouwd en gelukkjg
was. Hij zei, dat hy er niet aan dacht om
haar of haar man iets in den weg te leggen.
De vrouw weet niet wat zij moet doen. Het
eenige wat zij weet, is, dat zij haar tweeden
man nooit zal verlaten. Toen haar eerste
man verdween, werd alles in het werk ge
steld om hem op te sporen. Een dag of veer
tien na zyn verdwijning werd er een lijk
opgehaald, dat met zyn signalement klopte.
Terwyl iedereen, ook de vrouw zelf, dacht
dat het dat van haar man was, was de po
litie niet van die meening, omdat er eenige
tatoeëeringen ontbraken. Zij bleef met drie
kinderen achter, werkte zeven jaar hard om
ze te dhderhouden en ontmoette toen haar
tegenwoordigen man, Jones, met wien ze nog
school had gegaan. Het beste zou, meent zij,
zijn dat haar eerste man zich van haar liet
scheiden.
Ten gevolge van een verwonding was, zoo
vertelde haar eerste man, hij zyn geheugen
kwyt geraakt. Hy had er geen idee van wat
hem overkomen was, maar hij vernam later,
dat hy te Bristol scheep was gegaan naar
Portland in den Amerikaanschen staat
Maine. Daar zwierf hy rond zonder te weten
wie hy was. Tien jaar lag hij in een zieken
huis voor slachtoffers van „shellshock" In
New Orleans. Toen zyn herinnering terug
kwam, yas hy naar Engeland teruggezon
den.
Te Gloucester teruggekeerd, ervoer hy dat
er vreemden in zyn oude huis woonden. Een
buurman vertelde hem, dat iedereen dacht
dat hy dood was.
De Tilburgsche Textielschool, officieel
als Tilburgsche Industrieschool bekend, be-
Zaterdag 6 October. j
HILVERSUM, 1071 M. 12.302.00 Lunchmuaek doof
het Trio Sjouwerman. 2.004.00 Aansluiting van het
Theater Tuscfainsky. Orkest o.l.v. Max Tak. Dansorkest
„The Ramblers." Optreden van artisten. 4-004.30
Italiaansche les. 4.30^-5.00 Italiaansche les voor ge
vorderden. 5.306.00 Lezing door G. de Clercq
6.007.45 Concert door het Omroeporkest.
HUIZEN. 340 M.(Na 6 u U7C A Lilsltitcrd K.F.C.uit
zend.) 12.30--1.30 Cone ert d. I. Tiio „V irlels"— 3.00
4.00 Kinderuurtje. Kej. I uf-catechiste. Kevr. Nuwen-
huis. Mevr. D. Schramade. Muziek 5.30—7.00 Gramo-
foonmuziek. 7.007.30 Cursus. 7.308.00 Knip
cursus door mevr. Hendrikse-Knapen 8.008.ao
Tuinbcu vlalitirtie eter A. 11cfiralcr. 120
Ccncert en cpera-ccmique. Ket Amsteroairsche salo-.
orkest o.l.v. F. Ecsl art. Eaarra „De Zwitsersche Hut"
opera ccmirue in 1 bedr. van Adam. Daniël, een jonge
Pachter-Jules Moes. Max, een sergeant in Oostenrijkschenn
dienst- J. te Slaa. Bettlij zijn zuster-Nel Verkroost. Gem.
koor. Het Amsterd. Salon-orkest o. 1. v. F. Boshart.
DAVENTRY. 1 ;oo M. 10.35 Kerkdienst, 1.20—2.20
Het Carlton Octet. 3-45 Visschersberichten. 3.50
De Militaire kapel. F. Walkers-sopraan. F. Kelsey-bariton
D. Mc. Callum-viool. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Het
Russell harp-kwintet. 6.35 Nieuwsber. 7.00 Russell
harp-kwintet. y.45 Schubert's piano-duetten. 7 20
Omroepcauserie. 7.35 Muziek. 7.45 Lezing English
Ladies Golf Championship. 8.05 „The Brentwardine
Mystery" (2). Mr. en Mrs. G. D. H. Cole. 8.20 B.B.C.
Promenade-concert. Symphonie-orkest o.l.v. Sir.H.Wood
E. Suddaby-sopraan. K. Falkner-bas bariton. S. Whinya-
tes-viool. (om 9.50 onderbroken voor nieuwsber.) 10.50
Nieuwsber. 10.5512.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO PARIS," 1 50 M. 12.50—2.10 Gramo-
foonmuziek. 4.05—5.05 Dansmuziek. 8.35 Cause
rie. 8.50—11.20 Concert door het Symphonie-orke«
„Radio-Paris" met medew. van solisten.
LANGENBERG. 469 M. 12.30 Mechanische muziek.—
1.252.50 Orkestconcert. 6.056.50 Orkestconcert.—
8.20 Vroolijke avond. Orkest en vanété-artisten. Daar
na t t 1.20 Dansmuziek.
KONIGWUSTERHAUSEN, 1250 M. (ZEESEN) 12.20—
5.20 Lezingen. 5.206.20 Orkestconcert. 6.20dof
Le ringen --8.20 „Liebe," tragedie van Wildgans. Daar
na tot 12.50 Dansmuziek.
HAMBURG. 395 M. 4.35 Orkestconcert. 6.20 Orkest
concert. 8.20 „Nanon," opera van Genée. Daarna
tot 11.20 Dansmuziek.
BRUSSEL. 509 M. 5.20 Orkestconcert. 7-05 Orkest
concert. 7.20 Orgelconcert. d.35 Galg-concert. Wer
ken van A. Marsick. 10.35 Sluiten.
staat op 8 October 50 jaar. De oud-leerlin
gen hebben daarin een ongezochte gelegen
heid gevonden, om hun erkentelijkheid voor
deze stichting te bewyzen, nu zij spoedig in
een waardig gebouw zal worden gehuisvest
en voortaan den weidschen titel van Hoogere
Textielschool voeren mag. Een commissie
uit de oud-leerlingen heeft er voor gezorgd,
dat aan de jubileerende stichting by haar
gouden feest een huldeblyk kan worden aan
geboden, dat getuigenis zal afleggen van de
dankbaarheid van hen, die met de oude
weefschool genoegen moesten nemen om
zich te bekwamen tot goede leiders en ge
oefende vaklui voor de belangrijke wollen-
stoffen-industrie.
De Hoogere Textielschool zal verrijzen
aan de Lange Schijfstraat, hoek Korte
Schyfstraat, op een vrij terrein ter grootte
van ongeveer 6000 M2. Het gebouw zal een
begane grondoppervlakte hebben van onge
veer 2.325 M2. en is verdeeld in twee hoofd
gebouwen door breede overdekte gangen on
derling verbonden.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
BALI (uitr.) 2/10 v. Penang n. P. Swettenham.
JOHAN DE WITT (uitr.) 4/xo te Genua.
KONINGIN DER NEDERLANDEN (thuisr.) past. V»
Aden.
P. C. HOOFT (thuisr.) Zaterdagmorgen 6 u. te Umuiden es
te 10 u. te Amsterdam verw.
RONDO (uitr.) 2/9'v. Belawan.
KON. HOLL. LLOYD
GAASTERLAND (uitr.) 2/10 te Buenos-Ayres*
MAASLAND (uitr.) pass. 4/10 Dungeness.
ORANIA (uthuisr.) 3/10 te en v. Coruna.
ZEELANDIA (uitr.) 3/10 v. Las Palmas.
KON. NED. STOOMBOOT MAATSCHAPPIJ
ADONIS 3/10 v. Carthagena n. Malaga.
ARES (thuisr.) 9/10 te Bremen verwacht.
ARIADNE 3/10 v. Gibraltar n. Amsterdam.
BACCHUS 2/10 v. W.-Indië te New York.
BERENICE 3/10 v. Carthagena n. Alicantt.
COMMEWI NE 2/0 v. Paramaribo te Barbados.
HEBE 2/10 v. Kepenhagen te Stettin.
ILOS 4/10 v. Hamburg te Amsterdam.
RHEA 3/to v. St. Thomas n. San Juan de P. Rico.
SATURNUS 3/10 v. Genua te Livorno.
TRITON 3/10 v. Constantihopel te Samos.
VAN RENSSELAER (thuisr.) 3/iov. Barbados n. Plymouth
VENEZUELA thuisr.) 3/10 nam. 6 u. v. n. Amst.4/xo
nam. 2 u. te IJrauiden en 6 u. te Amsterdam verwacht.
VLIESTROOM 3/10 v. Amst. te Hamburg.
VULCANUS 3/10 v. Tunis n. Patras.
HOLLAND—AFRIKA LIJN
GIEKERK (thuisr.) 3'io v. Marseille n. Antw.
JAGERSFONTEIN (thuisr.) 3/10 v. Aden n. P. Soedaa»
KLIPFOr/TEIN (uitr.) 3/10 te Zanzibar.
RIJPERKERK 4/10 v. Antwerpen te Amst.
HOLLAND—AMERIKA LIJN
BINNENDIJK 3/10 v. Philadelphia te Baltimore.
GROOTENDI.K Antwerpen n/d. Pacifickust, 3/10 te
Los Angeles.
MAASDAM Rott. n. Ne* -Orleans 3/10 v. Corona.
NARENTA Rott. n. de Pacifickust 1/10 v. San Francisco.
NICHTEROY Vancouver n. Rott. 2/10 v. Los Angeles.
NIEUW AMSTERDAM 3/10 v. Boston n. Havana.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN
BILDERDIJK 4/10 v. Calcutta 1. v. Hamburg te Rotterdam*
STADSDIJK 4/to v. Rotterdam n. Br. Indië.
STREEFKERK (a T.) 3I10 te Bombay.
IJSELKERK (thuisr.) pass. 3/10 Gibraltar.
JAVA—BENGALEN LIJN
BORNEO Java Calcutta, 3/10 v. Rangoon.
JAVA—PACIFIC LIJN
GAROET 2/10 v. Java te Los Angeles.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
MENADO (thuisr.; 4/10 te Marseille.
SLAMAT (uitr.) 4/10 te Southampton.
SOEKABOEMI 4/10 v. Hamburg n. Bremen.
DJEMBER 3/10 v. Hamburg n. Bremen.
TAPANOELI 3/10 v. Rottterdam te Hamburg.
MED AN (thuisr.) pass. 3/10 Finisterre.
TJERIMAI (uitr.) 3/10 te Belawan.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN
ALCYONE 4/10 v. B. Ayres te Rotterdam.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
AFIENA ms. 3/10 te Londen uitgekl. n. Ostende.
ANTJE ms. 3/10 v. Gravesend n. Brussel.
BERTHA ms. 2/10 v. Brightlingsea n. Londen.
BERTHA ms. 2/10 v. Rochester te Londen.
BROEDERTROUW ms. 3/10 te Lond. uitgekl. n. Atttm
EEM 3/10 v. Stettin n. Ritea.
EUROPA ms. 3/10 te Lond. uitgekl. n. Arnhem.
CAL ANDPLEIN 3/10 v. St. Vincent B. Ayriïs n. Rotterd.
LIBELLE ms. 3/10 te Londen uitgekl. n. Duinkerken.
LINGESTROOM 3/10 v. Amst. te Londen.
MAAS 4/10 v. Novresundet te Llusne.
MARGINA ms. 3/10 te Lond. uitgekl. n. Gefle.
MERWEDE 3/10 v. Antw. te Londen.
NOORD 4/10 Brunsbuttel gep, Rotterdam n. Sundsvall»
NOORDWIJK 3/10 v. Emden te Methii.
PARI-HAVEN 3/10 Scilly gep. Hamburg n. Wilmmgton.
ROELFINA ms. 2/9 v. Brightlingsea n. Lond.
(Naar het Engelsch)
16)
.„Wil ik u den brief eens voorlezen?"
Barnes knikte toestemmend, maar hield
zyn o o go n onafgebroken op het schrijn ge.
Vestigd. die zoo geheel en al beantwoordde
aan de beschrijving van den gestolen schat
en welks aanwezigheid hier het haast
wiskundig zeker maakte, dat Mitchel
van den diefstal althans de bedrijver
was.
Mitchel las:
Waarde heerl
U zult wellicht verwonderd zijn, een brief
te ontvangen van iemand die u niet kent.
maar ik van mijn kant weet een en ander
van uwe familie, voldoende, om. als ik 't
publiek maak. te veroorzaken, dat uwe ver.
loving zal worden veroooken. Men zegt, Jat
zwygen goud is en ik hoop. dat mijn zwij.
gen u goud waard zal zijn, zoodat ik van
u de som verwacht van 25.000, die ik
Dor der dagavond zal komen kalen.
Ik zend u hierbij mijn portret, opdat u
Weet, wanneer ik een visite kom maken,
dat ik de schrijfster bea van dezen
brief. U ziet, dat ik in 't geheel niet
bang ben. Wilt u soms de politie roe
pen, dan vertel ik eenvoudig wat ik
weet aan den eersten den besten nieuw
tjesjager en de zaak, die wel niet u, maar
toch uw familie betreft, wordt ruchtbaar,
ook in de kringen, waarin u nu ver
keert.
Ik heb de eer u te groeten.
ROSE MITCHEL.
Mitchel overhandigde daarop den brief
aan Barnes, die hem overlas, de envelop
pe, den postzegel, de stempels zeer nauw
keurig bekeek, en bij zichzlf moest toege
ven, dat alles den indruk maakte van vol
komen echt te zijn. Hy was ongeveer een
jaar geleden geschreven.
„En wat hebt u gedaan na de ontvangst
van dezen brief?" vroeg Barnes, nog steeds
zijn gedachten verdeeld houdend tusschen
deze zaak en het leeren etui, dat voor nem
lag.
„Dat zal ik u uitleggen. Toen ik len
brief ontving, besloot ik, mij eenvoudig
met de zaak niet in te laten het heeft
altijd iets stuitends, dat men iemands
zwijgen moet koopen en te weigeren,
wat zij vroeg.
Toen zy kwam, had ik dan ook vol-
strekt geen geld in huis. Maar na haar te
hebben aangehoord, veranderde ik van
meening: zy zou, door de zaak bekend te
maken, met alleen veel stof tot spreken
hebben gegeven, maar ook sommige ande
ren in moeilykheden hebben gebracht.
Daar ik geen geld in huis had, besloot ik,
haar het verlangde bedrag in edelgesteen
ten te betalen."
„In edelgesteensten?"
„Ja, in edelgesteenten. Bent u daarover
zoo verbaasd? O. maar u weet nog niet, dat
dit myn byzondere liefhebberij is. Ik ben
verzamelaar van edelgesteenten. Hier in
deze kluis zullen er voor een klein millioen
liggen. Ik gaf haar dus een aantal diaman
ten met een brief voor een handelaar te
Parijs, die ze haar zou afkoopen. Zy be.
loofde mij daarentegen, naar Europa te
zullen gaan en daar te blyven."
„Maar mijnheer Mitchel," antwoordde
Barnes, „een verstandig man als u rijt.
moest toch weten, hoe dikwyls dergelyke
beloften worden geschonden."
„Jawel, maar ik ontving van haar de
papieren, die zij tot bewijs van het fami
lieschandaal kon overleggen, zoodat zij
baar afpersingen niet zou kunnen herhalen
en daarmee valt ook de verdenking, die u
natuurlijk gedurende het laatste uur hebt
gekoesterd, dat ik de vrouw zou hebben
vermoord, om van haar dreigementen te
worden verlost.'
Barnes voelde, dat Mitchel gelyk had m
dit opzicht: bovendien waren al deze ver
onderstellingen en mogelijkheden voor zijn
onderzoek niet half zooveel waard nis
i dat eene voorwerp, dat daar voor hem
stond en het duideiyk, ja, hij meende ge
heel onomstootelyk bewys leverde, dat
Mitchel aan den diefstal althans schul
dig was.
Hij besloot het gesprek op het lederer.
schrijn te brengen.
„Mijnheer Mite'»i, pnt.woordt u mij eens
op deze vraag: „Hoe komt u aan dit leeren
etui en vat zit er in?"
Dat zeggende, nam hij het etui van de
tafel en hield het Mitchel voor, die werke
lijk een oogenblik optsteld scheen.
Spoedig echter antwoordde hij:
„Er zitten juweelen in"
„Juweelen? Kijk, dat dacht ik al. Mag
ik ze eens bekijken?"
„Neen, niet met myn toestemming."
„Dan zal ik het zonder uw toestemming
doen," zei hy kortaf en rukte de doos open.
Zy was met zwart satijn gevoerd en be
vatte. zoqals Bames. terstond zag, geheel
dezelfde juweelen als in de lijst, die hy in
de kleeren der vermoorde vrouw had ge
vonden. beschreven waren. Wat hem ech.
ter allerbelangrijkst voorkwam, was het
feit, dat in het deksel een papier beves
tigd was, dat niet anders kon zijn dan een
nauwkeurige copie van het papier, dat hij
in den zak droeg.
Het bewys. zoo meende Barnes, dat dit
de gestolen juweelen waren, was geleverd,
en het eenige wat hem nog vagen twijfel
deed koesteitn, was de houding van Mit
chel. Deze had, hoewel zyn toestemming
i weigerend, niets gedaan, om het bezien der
steenen te verhinderen, maar zat met een
volmaakt onverschillig gezicht rond te ky.
ken.
„Mijnheer Mitchel," vroeg Barnes, „waar
om mocht Ik die steenen niet bezien?"
„Ik laat mijn juweelen nooit aan vreem
den zien, het is niet goed, de menschen in
bekoring te brengen."
„Mynheer, u is onbeschaamd. Wat wil
m daarmee zeggen?"
\..Ik wil alleen zeggen, dat ik myn le
ven naar vaste gewoonten en regelen in
richt. Dit is een van die regelen en hoe.
wel ik niet twyfel aan uw eerlykheid, valt
u daar vanzelf ook onder."
Barnes werd kwaad: „Uw koele onbe
schaamdheid zal u niet baten, dat zyn de
gestolen steenen."
„Kijk, u ontdekt dat zoo maar, en al
leen door ze te zien?"
„Maak nu geen grappen, mynheer Mit
chel Ik bezit de lijst der gestolen steenen
en dit etui met zijn inhoud beantwoordt
volkomen aan de beschrijving, die ik daar.
van heb. Nog sterker, dat lijstje is precies
gelijk aan het mijne, of het een overdruk
was."
„Kijk," zei Mitchel met een belangstel
lend gezicht, „nu komen we van het ter.
rein der veronderstellingen op dat der fei
ten, nu wordt deze zaak belangryk. Nu
moet u my nog eens goed zeggen: u hebt
de :.jst van de verloren steenen en daar
van ls dit papier een getrouwe cople. En
de daar gegeven beschrijving komt overeen
met de juweelen. Is het zoo niet?"
„Juist, zoo is het, en thans geloof Ik.
dat ik een bewijs tegen u in handen heb,
waartegen al uw slimheid en schynbare
onschuld niet veel zullen vermogen."
„Mynheer Bames, u beoordeelt my wer-
kelyk verkeerd," zei Mitchel op emstigen
toon, „ik verzeker u, dat ik u in "t geheel
niets anders heb gezegd dan de waarheid-
Ik lieg nooit en gebeurt het nu en dan, dat
ik niet alles, wat ik weet, kan zeggen, dan
verklaar ik ronduit op uw vragen geen
antwoord te Willen geven. Maar om nu bij
de zaak te blyven, ik begryp er evenmin
iets van als u, en wil graag licht hebben. Ik
vraag me af, hoe het mogelijk ls, dat u een
copie hebt van deze lyst, want ik verzeker
u, dat die steenen my eerlyk toebehooren."
Barnes stond verstomd: terwUl alles be.
wees, dat Mitchel de dief was, sprak deze
met een yver en overtuiging en blijkbare
oprechtheid, die het byna geheel onmoge.
ïyk maakten, hem voor een misdadiger aan
te zien.
Hij haalde uit zijn zak het papier, dat
hy in de kleeren der vermoorde had gevon
den, en hield het naast datgene, dat aan
Mitchel toebekoorde: „Kyk maar", zei hy,
„het is hetzelfde schrift."
(Wordt vervolgd,).
I
