Buitenlandsch Nieuws
FEUILLETON
fZ^~~
tweede blad
RADIO-OMROEF
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
MAANDAG 8 OCTOBER 1928
BLADZIJDE 1
De demonstraties der
Heimwehren en Sociaal-
Democraten te Wiener-
Neustadt
w
Was het zijn misdrijf?
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
RADIO-NIEUWS.
Radio-verbinding
NederlandIndië
DE NIEUWE ECONOMISCHE POLITIEK
VAN SOWJET-RUSLAND
De economische politiek van Sowjet-
Rusland heeft dezer dagen een belangrijke
verandering ondergaan: ze begint terug te
keeren tot het buitenlandsche kapitaal.
Het buitenlandsche kapitaal wordt nu
door de Sowjets aangegrepen voor de uit
breiding van communale en verkeers-eco-
nomieën, zooals gas- en electriciteitfabrie-
ken, waterleiding, straten, tramwegen en
autobus-lijnen in zestig van de grootste
steden der Sowjet-Unie, waaronder Moskou,
Peningrad, Charkow. Kief, Odessa en Tif-
lis. Het benoodigde kapitaal bedraagt
400.000.000 Roebel.
Het principieele richtsnoer voor de rea-
lisatie van de concessie op het gebied van
Sowjet-Rusland werd reeds vastgesteld op
24 Juli van dit jaar. Concessies zouden wor
den verleend op het gebied van vervoer,
voor industrie, mijnbouw, brandstof-indus
trie, electrificatie, houtvesterij, landbouw,
hennep-productie, suiker-industrie, zuivel
bereiding, en ten slotte op het gebied der
communaal-economie. In dit richtsnoer
wordt gezegd, dat Rusland er belang bij
heeft, voor zijn economie buitenlandsch ka
pitaal te betrekken. Vergelijkt men hiermee
de door de partij gegeven leuzen, dan
ziet men een opmerkelijke afwijking van
de vroegere overtuigingen Wat er nu wordt
gezegd, is niet te vereenigen met de be
wering, dat men in staat zou zijn, de Rus
sische economie uit eigen kracht op te
bouwen. Het hoofdbureau voor concessie
aangelegenheden heeft verlof gekregen, ook
met zulke reflectanten in onderhandeling
te treden, die zich interesseeren voor an
dere objecten dan de reeds genoemde. Men
is genegen, aan het buitenlandsche kapi
taal ook exploitatie-gebieden van staats-
economische beteekenis toe te staan. Er
wordt naar gestreefd, in etappes, die ge
bieden te industrialiseeren, welke tot nu
toe geen of slechts een zwak ontwikkelde
nijverheid bezitten. De concessies voor zul
ke streken, die dus het karakter van in-
dustrieeie pioniers bezitten, zullen van
een bijzondere bescherming worden voor
zien.
Ook bij concessies voor andere economi
sche takken wordt voortaan een grootere
vergemakkelijking toegestaan. Zoo is er aan
het centraal bureau voor concessies aanbe
volen, om buitenlandsch kapitaal te be
trekken voor de exploitatie van erts- en
mehaal-rijke streken, van de metallurgische
industrie, de automobielindustrie, de cel-
lulose-industrie, de fabricatie van kunst
zijde en looi-stoffen. Den houders van
zulke concessies moeten van den kant der
Sowjet-overheden tegemoetkomingen wor
den verleend. De concessie-houders verkrij
gen het recht tot vrijen handel met hun
voortbrengstelen, onder voorbehoud, dat het
rendement der onderneming wordt gewaar
borgd. Voor waren, die hoofdzakelijk door
de staats-industrie worden gekocht, moet
het eerste recht van aankoop op den staat
worden overgedragen.
Verder is het plan, om vérgaande tege
moetkomingen op het gebied van invoer
rechten voor den import van onmisbare
materialen te verleenen. Enkele hiervan
zullen geheele vrijheid van rechten genie
ten. De concessie-houders genieten het recht
van valuta-uitvoer, belasting-verlichting
enz. De arbeids- en pachtvoorwaarden
worden volgens een bijzonder richtsnoer ge
regeld en er wordt nadruk op gelegd, dat
de medewerking van buitenlandsch kapitaal
■wordt gewenscht.
Men ziet, dat de economische politiek
Van Sowjet-Rusland haar front tegenover
het buitenland totaal heeft veranderd. Men
Wil voor het buitenlandsch kapitaal den
Weg naar Sowjet-Rusland banen en men
tracht goed te maken, wat men tot nu toe
heeft bedorven.
Een rustig verloop Een aan
tal communisten gearresteerd.
WIENER-NEUSTADT, 7 Oct. De op-
marsch der Heimwehren in de ochtenduren
ls rustig verlopen. Zoowel de demonstree-
rende partijen zelf als de autoriteiten heb
ben alles gedaan, om ordeverstoringen te
voorkomen. Gedurende den nacht moest in
Wiener-Neustadt en in de omgeving een
aantal communisten gearresteerd worden.
Kleine af deelingen communisten, die op weg
waren naar Wiener-Neustadt, werden tegen
gehouden en teruggezonden.
Te Wiener-Neustadt heerschte gedurende
den geheelen nacht veel beweging. Alles ge
schiedde evenwel in de grootste orde. Reeds
kort na twee uur des nachts kwamen de
eerste Heimwehren op 't hoofdstation aan.
De Heimwehren marcheerden onmiddellijk
naar de hun aangewezen verzamelplaats, de
Turnplatz, die, buiten de stad ligt. Daar
bleven de Heimwehren gedurende den nacht.
Precies te 9 uur Zondagmorgen begon de
opmarsch naar de stad. Deze opmarsch had
plaats volgens de voorgeschreven volgorde.
De bewaking werd bijna uitsluitend door de
gendarmerie en de politie verricht. Slechts
op de Hauptplatz waren militairen te zien.
Op verschillende plaatsen in de stad had
den zich toeschouwers opgesteld, waaronder
talrijke afgevaardigden van de Christelijk.
Sociale en de Groot-Duitsche partij. De toe
schouwers riepen de demonstranten enthou
siast toe. De stoet droeg in totaal elf groote
banieren en 151 kleinere vlaggen en wimpels
mede. In totaal liepen twaalf muziekcorp
sen mede. Het aantal deelnemers kwam on
geveer overeen met het aangekondigde aan
tal en bedroeg ongeveer 18.000 man, die zich
allen op de Turnplatz verzamelden en ge
leidelijk de stad binnentrokken.
Spoedig na negen uur arriveerde de kop
van den stoet voor het gebouw van de vroe
gere militaire academie. Te tien uur onge
veer bereikte hij de Hauptplatz, welke in
ongeveer veertig minuten gepasseerd werd.
Intusschen waren in andere deelen van de
stad de formaties van den Schutzbund op
gemarcheerd. die de veiligheid en de orde
bij de demonstratie der sociaal-democraten
moesten verzekeren. In totaal waren onge
veer 20.000 leden van den Schutzbund uit
Weenen en omgeving naar Wiener-Neustadt
gekomen.
De Heimwehren trokken onmiddellijk na
het bereiken van de Hauptplatz naar de
Turnplatz terug. Hier werd een veldgods-
dienstoefening gehouden en daaraan aan
sluitend een herdenkingsfeest voor de ge
vallenen in den wereldoorlog. Bij het klin
ken van het lied „Ich hatt 'n Kameraden"
gingen de vaandels neer.
Vervolgens hield dr. Steidle een toespraak.
Nadat de plechtigheid geëindigd was,
volgde onmiddellijk de afmarsch der Heim
wehren naar het station vanwaar onmid
dellijk de terugreis werd aanvaard.
De demonstratie der sociaal
democraten
Ongeveer tegelijk met het vertrek van de
Heimwehren uit de binnenstad, begon de
intocht der sociaal-democraten van af het
hoofdstation. De orde werd op buitengewone
wijze door de politie en de militairen ge
handhaafd. Het aantal sociaal-democratische
demonstranten was echter belangrijk min
der, dan was aangekondigd. Terwijl in de
socialistische pers was gesproken van onge
veer honderdduizend man, kan het aantal
deelnemers aan de sociaal-democratische
demonstraties op ongeveer 35 a 36.000 ge
schat worden. Aan het hoofd van den stoet
liepen leden van den Schutzbund. Talrijke
roode vlaggen werden medegevoerd.
Van het balcon van het stadhuis hielden
de leiders der sociaal-democratische partij
toespraken tot de demonstranten.
De arrestaties van communisten
in Weenen
WEENEN, 7 Oct. Naar wij nader ver
nemen 'beloopt het getal der in verband
met de demonstraties in Wiener-Neustadt
te Weenen gearresteerde communisten 200.
Een incident in Wiener Nenstadt
WEENEN, 7 Oct. Tijdens de sociaal
democratische demonstratie op het Haupt
platz is een klein incident voorgevallen.
Eenige communisten poogden toespraken te
houden. Zij werden echter door gendarmen
omringd en gearresteerd. Onder de gearres
teerden bevonden zich 2 communisten uit
Tsjecho-Slowakije.
(Naar het Engelsch)
181
VI.
De heer Randolph acht zich verplicht,
de zaak bü de politie aan te geven
Toen Mitchel en Barnes de brandvrije kel
ders hadden verlaten, namen zij van elkaar
afscheid. De eerste ging naar een juwelier,
waar hij den robijn gaf om te zetten; ver
volgens, zooals Barnes den volgenden dag
in Wilson's rapport las, ging hij naar zijn
club en des avonds met zijn aanstaande en
haar zuster naar het bal.
Den volgenden morgen was Mitchel nau
welijks opgestaan of daar werd een be
zoeker aangekondigd, die een paar minuten
later binnentrad, zijn vriend Randolph. Mit
chel ging met een hartelijk woord op hem
toe en wilde hem de hand geven, toen tot
zijn groote ontsteltenis Randolph weigerde,
die aan te nemen.
„Neem me niet kwalijk Mitchel maai* ik
wilde eens ernstig spreken over de wedden
schap die ik zoo dwaas ben geweest met je
aan te gaan."
„Wat is er dan?"
DE STRIJD OM DE RADIO
Zaterdagavond om zeven uur zou de heer
Wolfgang Schwarz, redacteur van de „Vor-
warts", voor de Berlijnsche radio een rede
uitspreken over de vredesproblemen. Even na
zes uur werd de heer Schwarz opgebeld met
de mededeeling, dat de Rundfunk hem per
auto zou laten afhalen Inderdaad verscheen
even later voor het huis van den heer
Schwarz een auto, waar hij niets kwaads
vermoedend instapte. Nauwelijks had zich
de auto in beweging gezet, of twee heeren,
die in den auto zaten, trokken revolvers en
verklaarden dat hem niets kwaads zou over
komen, als hij zich rustig hield. Men wilde
hem alleen maar verhinderen, zijn radiorede
te houden.
In snelle vaart reed de auto in Oostelijke
richting de stad uit. Pas in Gross-Zeithen,
op enkele uren afstands van Berlijn, stopte
de auto. Intusschen verscheen om kwart
voor zevenen in de studio van de Rundfunk
een heer, die zich als Schwarz voorstelde.
Men stelde hem het manuscript van de
rede, dat altijd eenige dagen van tevoren
ter controle moet worden ingeleverd ter
hand. De man begon de rede van den heer
Schwarz voor te lezen. Na enkele zinnen
echter hield hij zich reeds niet meer aan
het manuscript, maar begoi een pleidooi
te houden voor deelneming aan de commu
nistische volksstemming terzake de kruiser-
Toevallig luisterde er niemand van de
Rundfunk mee en zoo kwam het, dat men
pas te laat bemerkte wat er gebeurd was-
De pseudo-Schwarz had intusschen alle ge
legenheid gehad, zich onopgemerkt te ver
wijderen.
BERLIJN, 8 October. (V. D.) Volgens be
richten van Maandagochtendbladen heeft
onmiddellijk na het bekend worden van de
ontvoering door communisten van den re
dacteur van de Vorwarts uit de radiostudio
de afdeeling I. A. van het politiepresidium
pogingen in het werk gesteld om vast te stel
len wie aan de ontvoering deel genomen
hadden en om den communistischen afge
vaardigde te arresteeren.
Zondagochtend werd bij den redacteur van
de „Rote Fahne" een huiszoeking gehouden.
De politie volgt zekere sporen waaromtrent
voorloopig nog niets kan worden medege
deeld. Men verondersteld, dat redacteur
„114 had niet gedacht, dat je zóó ver
zou gaan."
„Hoe ver?"
„Heb je dan de kranten niet gelezen?"
„Neen, die lees ik in den laatsten tijd
niet."
„Laat ik er je dan een mogen voor
lezen."
„Goed, ik zal luisteren."
Mitchel ging in een gemakkelijken stoel
zitten. Randolph bleef, met zijn overjas aan,
staan, haalde een courant uit den zak en
begon:
„Het onderzoek inzake de vrouw, die gis
teren in een huis in de dertigste straat ver
moord werd gevonden, wordt steeds voort
gezet. De heer Barnes, de bekende politie
agent, heeft verklaard, dat zij dezelfde was,
aan wie in den trein van Boston de juwee-
len zijn ontstolen. Hij had haar willen spre
ken over die zaak en vond haar toen dood.
Eigenaardig is, dat de naam der vrouw uit
al haar kleedingstukken is weggeknipt, waar
uit moet worden besloten, dat Rose Mitchel
haar ware naam niet is.
„De doctoren, die de lijkschouwing heb
ben verricht, verklaren, dat de vrouw in
haar slaap vermoord moet zijn; de gruwel
daad is waarschijnlijk bedreven met een ge
woon zakmes, maar toch zijn juist de voor
naamste aderen doorgesneden.
„De portier heeft belangrijke mededeelin-
gen gedaan. Zij woonde daar nog slechts drie
weken en had de vertrekken niet gehuurd,
Schwarz de personen, die hem ontvoerd heb
ben weer zal kunnen herkennen. Men houdt
echter rekening met de mogelijkheid, dat de
schuldigen evenals, indertijd de voornaamste
daders van den overval in het strafgerecht
van Moabit zich in het buitenland in veilig
heid kunnen brengen. Naar van communis
tische zijde aangekondigd werd zou Sculz
Zondagmorgen voor een demonstratie spre
ken. Daar de vergadering echter natuurlijk
door de politie bewaakt werd is Schulz niet
verschenen.
DE LEIDING VAN HET CENTRUM OVER
PROBLEMEN VAN DE DUITSCHE
POLITIEK
BERLIJN, 70 Opt. (V.D.) De leiding van
het Centrum heeft Zondagmorgen zijn
onderhandelingen voortgezet. Aan het slot
van de zitting, die met een kleine pauze tot
's avonds geduurd heeft, werd het volgende
ccmmuniqué opgesteld. In een conferentie
van 2 dagen heeft het bestuur van de r\jk<-
partij van het centrum zich bezig gehouden
met de kwestie van de Duitsche politiek en
de bijzondere doelpunten van de partij van
het centrum. Over de fundamenteele houding
van de partij inzake de volgende kwesties
van buitenlandsche politiek heerscht over
eenstemming. De wegen van de centrums
partij worden hier door programma, tradi
ties en verantwoordelijkheidsbewustzijn
jegens het volk aangewezen. In dezen zin zal
de partij zich met de oplossing van de a.s
politiek-parlementaire werkzaamheden bezig
houden. De conferentie wordt voortgezet op
den partijdag te Dusseldorf op 8 s.- 9
December.
EEN OUDE VROUW DOOR HAAR ZOON
VERGIFTIGD
Te Kunnem, bij Winzig, in het gebied van
Woh'.au, stierf den 12den September van dit
jaar de 75-jarige Frau Auguste Gleesner.
Reeds destijds had de politie de verdenking
opgevat, dat de oude vrouw vergiftigd was.
Aanvankelijk bleef een onderzoek vruchteloos,
doch Zondag j.l. werden de zoon van de
overledene, Josef Gleesner, en zijn tweede
vrouw, Emma Gleesner gearresteerd onder
Vi .-denking, de oude vrouw te hebben vergif
tigd. In het nauw gebracht, bekenden zij, dat
zij sedert 15 Augustus mevrouw Gleesner
strychnine in de boter, de melk, de koffie en
andere levensmiddelen hadden toegediend.
De beide gearresteerden werden naar
Breslau overgebracht en opgesloten.
AUTOBUS DOOR TREIN GEGREPriN
Zeven dooden
BERLIJN, 6 Oct. (V.D.) Op een overweg
in de nabijheid van het dorp Michalovze in
Tsjecho-Slowakije is een autobus door een
goederentrein gegrepen en geheel vernield.
Zeven personen werden gedood en achttien
gewond.
POINCARé HOUDT EEN NIET-POLITIEKE
REDE
PARIJS, 7 Oct. (V.D.) Minister-president
Poincaré heeft Zondagmiddag te Metz aan
een diner van den bond van Elzas-Lot-
haringsche oorlogsvrijwilligers een rede ge
houden, die ditmaal nu eens niet van poli-
tieken aard was. Hij huldigde de vrijwilligers,
die onder groote gevaren naar Frankrijk
waren overgegaan en onder Fransche vlag
hadden gevochten. Poincaré voegde er echter
bij, dat het nooit in den zin van de Fransche
regeering gelegen had om de Elzas-Lotha-
ringers die tijdens (Jen oorlog in Duitschen
dienst hadden gestaan, hiervan een verwijt
te maken.
GROOTE DIAMANT GEVONDEN
LONDEN, 7 Oct. (V. D.) Een inboorling
neeft in Darkly Westeen diamant gevonden
ter grootte van een vogelei, wegende 2.82 ka
raat. Dit is de grootste diamant ooit gevon
den in alluviale gronden. Hij is verkocht aan
een koopman te Kimberley, die verklaarde
dat hij, in plaats van de 4500 p.st. die hij nu
betaalde er 25000 p.st. zou hebben betaald als
de diamant zuiver wit was geweset.
N
.Irtd
Maarschalk Pilsoedski, wiens poging een
groot Oostblok tegen Rusland en Duitschland
te vormen, ondanks zijn lang verblijf in
Roemenië mislukt is.
maar had van de huurders, de familie Crom-
stock, die in Europa verblijf houdt, een brief
overgelegd, waaruit bleek, dat zij de kamers
mocht betrekken, totdat ze elders eeh ge
schikte woning zou hebben gevonden. De
portier twijfelde niet aan de echtheid van
den aanbevelingsbrief, maar een kennis van
den heer Cromstock verklaart beslist, dat
het schrift is nagebootst en de brief dus
valsch.
„Na nog een aantal verklaringen van wei
nig belang is het onderzoek verdaagd. Blijk
baar weet het gerecht volsterkt niet, in wel
ke richting te onderzoeken. Een journalist
heeft echter een nieuwtje aangebracht, dat
misschien het begin van den af te wikkelen
draad kan zijn; de gestolen juweelen name
lijk zijn gevonden. Men weet, dat de heer
Barnes zich in den trein bevond en bevel
gaf de reizigers te doorzoeken, waaruit blijkt,
dat de diefstal door twee personen moet zijn
begaan, waarvan de een het pakket uit den
trein heeft verwijderd en de ander het heeft
opgevangen of aangenomen. De reporter
heeft gisteren de geheele reis van New-Haven
af gemaakt.
„Hij heeft alle hotels bezocht, vragend of
in de stad niet een verdacht persoon is op
gemerkt. In een hotel, vijf minuten van het
station, meende de loopjongen een man te
hebben gezien, die er eenigszins gehaast uit
zag. Hij kwam tegen den middag in het ho
tel, schreef zijn naam in het vreemdelingen-
boek, vroeg vooral zijn taschje goed te be-
DE VLOOTOVEREENKOMST
Scherpe critiek van Llyod George.
Het Fransche ministerie van buitenland
sche zaken heeft, naar de International
News Service meldt, de juistheid érkend van
de door de „Echo de Paris" gepubliceerde
samenvatting van het Franseh-Engelsche
vlootcompromis.
In een artikel in de „Neue Freie Presse"
n mt, naar V. D. meldt, Lloyd George deze
overeenkomst het gevaarlijkste document
van den laatsten tijd. Het belangrijkste van
deze overeenkomst noemt hij de Engelsche
oificieele erkenning van het Fransche stand
punt inzake de militaire reserves, zooals dit
standpunt door Paul Boncour in de voorbe
reidende ontwapeningsconferentie te Genève
is uiteengezet. Frankrijk en zijn geallieerden
kunnen binnen enkele dagen meer dan acht
millioen geoefende soldaten onder de wape
nen roepen. Het is daarom geen wonder, dat
I alië zich tegenover de overeenkomst onbe
haaglijk voelt en dat Duitschland tegenover
de Fransche bewering, dat de bezetting van
het Rijnland noodzakelijk is ter verzekering
van de Fransche veiligheid, zeer sceptisch
gezind is. Wanneer het juist blijkt, dat de
Engelsch-Fransche overeenkomst van de
zijde van Engeland een clausule bevat,
waarbij wordt beoogd bij alle besprekingen
over de ontwapening de aanduiding van deze
belangrijke reserves te verhinderen, dan is
d" zaak van den vrede door de regeeringen
van Frankrijk en Engeland wel overlegd
eenvoudig verraden en prijsgegeven."
MACDONALD WEER OP REIS
Ramsay MacDonald, de leider der Adbei-
derspartij, vertrok Zaterdag voor een poli
tieke reis door Europa; hij gaat eerst naar
eenen, waar hij een bespreking zal hebben
met Oostenrijksche regeeringspersonen.
Dan gaat de reis naar Praag, vervolgens
naar Berlijn, waar MacDonald een rede zal
houden tot de leden van den Duitschen
Rijksdag.
MacDonald zal op zijn reis vergezeld wor
den door sir Oswald Mosley.
KELLOGG GAAT IIEEN
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken Kellogg heeft meegedeeld,
dat hij zou aftreden aan het eind van het
bewind van Coolidge.
Kellogg legde uit, dat hij niet bedoelde
te zeggen, dat hij onder alle omstandigheden
zou weigeren langer dan Coolidge in functie
te blijven. Hij bedoelde slechts te verklaren,
dat het de gewoonte was van alle ministers
en ambassadeurs af te treden aan het eind
van het bewind, waaronder zij benoemd zijn.
DE AUSTRALISCHE HAVENSTAKING
De conferentie der vakvereenigingen van
zeelieden en transportarbeiders heeft be
sloten den raad van de politieke leiders, om
het werk te hervatten, te vex-werpen, en den
strijd op grondwettige wijze voort te zetten.
De leiding van den strijd is thans in han
den van den raad van actie, welke heden
een bespreking zal houden.
Werkwilligen die niet het voorschrift van
de politie hadden opgevolgd om langs een
bepaalden weg naar huis te gaan, werden
door stakers overvallen. Een andere groep
werkwilligen die wel den aangewezen weg
had genomen, ontsnapte ternauwernood aan
een overval.
Te Adelaide zijn de georganiseerden weer
aan het werk gegaan; zjj arbeiden er met
werkwilligen.
Te Melbourne is de toestand onveranderd.
In weerwil van de bedreiging om schepen,
waarop werkwilligen arbeiden, „black" (be
smet) te verklaren hebben de werkzaam
heden aan de kade te Sydney een vlot ver
loop.
Een socialist over de Encycliek
„Rerum Novarum".
In het jaarverslag van den Directeur van
het Internationale Arbeidsbureau te Genéve
over de werkzaamheden van het bureau
over 1927, treffen we ook een afzonderlijk
hoofdstuk aan over de sociale werkdadig-
heid van de katholieke kerk. De onpartij
dige en juiste waardeering heeft nog grooter
waarde, daar de directeur van het arbeids
bureau, Mr. Thomas, een bekend sociaal
democraat is. We lezen daar: „Met belang
stelling moeten wij de godsdienstige stroo
mingen van den jongsten tijd beschouwen:
wij moeten daar sympathiek tegenover staan,
want zij zijn werkelijk bezield met een echt
socialen geest. Hun macht wordt maar al te
vaak onderschat en toch kan de internatio
nale arbeidersorganisatie van die zijde on
tegenzeglijk zee.r te waardeeren hulp en
steun krijgen. Uit de Encycliek „Rerum No
varum", is in den schoot der katholieke kerk
een grootsche beweging geboren, die nog
steeds onverminderd haar vruchtbare kracht
toont. De katholieke priesters zijn werkelijk
bezield met een geest, die uit geheel deze
Encycliek spreekt, en zij doen hun best om
het volk meer en meer te overtuigen van de
groote sociale waarheden, die in deze En
cycliek zijn neergelegd.
Op de Provinciale Concilies der verschil- I
lende kerkprovincies, in herderlijke brieven,
bij het godsdienstonderricht, overal vindt
men het richtsnoer, dat Leo XIII heeft aan
gegeven over het rechtvaardig loon, over
het recht van staking, over het bijleggen
van geschillen, over de verplichtingen der
arbeiders om solidair te zijn in het veieeni-
gingsleven en over alles wat in echt chris-
telijken geest in het belang der werknemers
waren, ging daarna uit en is niet weergezien.
De reporter vermoedde terstond, dat het
achtergelaten taschje de gestolen juweelen
zou bevatten; op zijn aangifte deed de po
litie onderzoek en werd de tasch geopend.
Er werd een etui van rood Russisch
leer in gevonden, juweelen bevattende, zóó
prachtig, dat de opgave der bestolene om
trent de waarde als volstrekt niet overdreven
moet worden beschouwd. Het is zoo goed als
zeker, dat deze juweelen de gestolene zijn,
want op het lint van het etui staat de naam
Mitchel. Ongelukkig echter is er verder niet
de minste aanwijziging over den dief zeiven.
Alleen zegt de jongen van 't hotel dat hij
zich den persoon zeer goed kan voorstellen
en hem terstond zou herkennen. Hij heeft 'n
beschrijving van hem gegeven, die aan de
politie in alle groote steden is meegedeeld."
Randolph hield met lezen op.
„Wat zeg je daarvan^ Mitchel?"
„Ja zie je, dat is nu juist de reden, waar
om ik de kranten niet lees, die vervelende
verhalen van diefstal en moord maken den
hoofdschotel uit, dat alles was immers in tien
regels te zeggen geweest."
„Dus," zei Randolph, „kan die zaak je
eigenlijk niets schelen?"
„Waarom zou die mij iets kunnen schelen?"
Randolph werd boos: „Dat is nog al duide
lijk, waarom die zaak je aangaat. Wie een
beetje gezond verstand heeft en iets van de
weddenschap weet, begrijpt, dat jij er de
hand in hebt gehad."
is. Te midden van de sociale omwentelingen
van den laatsten tijd, te midden van de
economische strijdvragen tijdens en na den
oorlog, er mocht gebeuren wat wilde, de
katholieke geestelijkheid kon kalm en ge
rust zijn, zij behoefde slechts de leer van
Rerum Novarum zuiver te bewaren en in
toepassing te brengen.
Met vernieuwde kracht keeren de Bis
schoppen zich thans nog tegen de leer en
de verderfelijke gevolgen van het Libera
lisme."
De strijd tegen God.
t
In de cultureele afdeeling van den Cen-
tralen Raad der Russische Vakvereenigingen
heeft een conferentie pdaats gehad met de
leiders van het Centraal-comité, waarbij ook
ter sprake kwam de manier, waarop de strijd
tegen den godsdienst met het meeste resul
taat gevoerd kon worden. Uit het verslag
dat de voorzitter van de Vrijdenkers-ver-
eeniging „Zonder God" uitbracht (Prawda
2—9—28) bleek duidelijk, dat deze vereeni-
ging alleen niet in staat was om de gods
dienstige stroomingen onder het volk te
kunnen keeren. Men doet alle mogelijke
moeite om den invloed van den godsdienst
op het volk zooveel mogelijk te fnuiken,
maar de geloovigen blijven niet in de
catacomben. Er wordt op het oogenblik een
vloedgolf van godsdienstige boeken, brochu
res en geschriften over Rusland verspreid.
Er zijn godsdienstige tijdschriften, die meer
dan 10.000 abonné's hebben. Een bundel
geestelijke liederen beleefde in korten tijd
reeds den tienden druk ten getale van
25.000 exemplaren. Er worden overal ver
gaderingen en lezingen gehouden, die alleen
ten doel hebben het godsdienstig bewust
zijn onder het volk levendig te houden.
Het aantal kerken en kapellen neemt
steeds toe, terwijl de godsdienstige vereeni-
gingen en organisaties groeien, tegen iedere
verdrukking in. In het gouvernement Wo-
ronijesch alleen reeds werden 113 vereeni-
gingen met een kerkelijk of godsdienstig
karakter opgericht. Deze vereenigingen doen
alle mogelijke moeite om de leer van Marx
zelfs met Bolsjewistische argumenten en
leuzen te bestrijden. Zoo schreven zij zelfs
op een grafsteen het bekende devies der
Bolsjewiki: „Proletariërs van alle landen
vereenigt u" maar dan onder het kruis,
want in het kruis alleen ligt ons heil en onze
verlossing.
De missie in Siberië
Dr. Piotrowsky O.F.M., zond ons het vol
gende bericht over de Missie in Siberië:
Heel het uitgestrekt gebied van den Stil
len Oceaan tot het Oeral-gebergte is ver
deeld in twee vicariaten en het bisdom
Wladiwostock. Het eerste Vicariaat aan deze
zijde van het Baikall-meer strekt zich van
daar uit tot aan het Oeral-gebergte; het
wordt bestuurd door Mgr. Gronski, die in
Tomsk zijn residentie heeft. In dit Vicariaat
zijn tien priesters, maar vijf hunner zitten
in de gevangenis.
Het tweede, het Transbaikalische Vica
riaat, wordt geadministreerd door Mgr. Pio
trowsky, die in Karbin resideert. In het ge
bied, dat onder zijn rechtsmacht valt, zijn
twee missionarissen, maar een hunner is
gevangen genomen. Het bisdom Wladiwo
stock omvat de twee districten die aan den
Stillen Oceaan gelegen ajjn. De Bisschop
Mgr. Carlo Silvorsky, is tevens ook Aposto
lisch Administrator van Karbin, maar de
huidige toestand geeft hem geen gelegenheid
om zijn rechtsmacht uit te oefenen: daarom
heeft hij P. Piotrowsky tot vicaris-generaal
over die streek benoemd. De totale bevol
king bedraagt in dit gebied 12 millioen zie
len. waarvan 80.000 katholieken.
Toen Lithauen en Polen na den oorlog
hun vroegere zelfstandigheid teruggekregen
hebben, hebben heel veel Polen en Lithauers
Siberië verlaten om naar hun vaderland te
rug te keeren. tengevolge waarvan het aan
tal katholieken in Siberië aanmerkelijk ge
daald is.
Tot voor korten tijd meende men dat de
Polen de eerste katholieken in Siberië waren
die dan na de verdeeling van Polen in 1772
naar dit verschrikkelijke oord verbannen
werden. Maar thans is komen vast te staan
dat er reeds in het jaar 1665 een katholiek
in Siberië gewoond heeft, met nanje Nice-
forus Cernhowsky.
De presidentschapsverkiezingen in
de Ver. Staten. De religieuze zijde
van het vraagstuk
Het verbond van unitarische geestelijken
nam op een vergadering te Deerfeld volgende
resolutie aan: Geen candidaat voor een
openbaar ambt, dat het Amerikaansche volk
te voorzien heeft, mag met het oog op dit
ambt wegens zijne bezondere religieuze be
kentenis in aanmerking komen of afgewezen
worden. Daardoor werd de meening van een
lid dezer kerk gelogenstraft dat zich tegen
de verkiezing van een katholiek tot president
uitgesproken had.
Daarentegen nam de nationale vereeni-
ging van luthersche uitgevers een resolutie
aan. waarin verklaard wordt, dat de trouw
heid die een geloovig katholiek volgens de
leer zijner kerk aan een vreemden souve-
rein verschuldjgd is, waarmede ook de su
prematie in wereldlijke aangelegenheden
gemoeid is, strijdig is met de belangen van
het land. In dit interessant document
wordt tevens gezegd. dat, indien de
strijd een zuiver politieke was. de kerkelijke
organen zich daarmede niet konden be
moeien. Indien het een aangelegenheid was,
die den persoonlijken godsdienst van den
candidaat raakte, dan zou het tegen den
geest der constitutie zijn een man wegens
zijn godsdienstige gezindheid met vooroor-
deelen te behandelen. De toestand js echter
van geheel bijzonderen aard, omdatwie ka
tholieke leer en grondbeginselen onvereenig-
baar zijn met de grondbeginselen onzer con
stitutie omtrent de scheiding van kerk en
staat.
De oppositie dezer kerk tegen de verdraag
zaamheid van den staat tegenover andere
dan den katholieken godsdienst, de misken-
„Denk je nu werkelijk, dat ik het heb ge
daan, een moord nog wel?"
„Mijn hemel, ik weet er niets van, ik heb
je altijd volkomen vertrouwd zoolang ik je
ken en hoog geacht, maar nu
„Wat nu?"
„Nu weet ik niet, wat ervan te denken,
maar de schijn is toch erg tegen je, je wedt
een misdrijf te zullen begaan, ik dacht na
tuurlijk aan een onschuldige grap, maar daar
wordt een paar uur later een vrouw bestolen
en den volgenden dag wordt dezelfde vrouw
vermoord gevonden. Jij moet, zooals ik be
slist heb vernomen, op 't oogenblik, dat de
moord is geschied, daar in huis zijn geweest
en je naam stond op de doos, waarin de ge
stolen juweelen zijn gevonden."
Mijn naam? Ja maar ook de naam van
de vrouw".
„Ja dat is waar, gelukkig, dat kan gijn.
Maar ik ben er heelemaal van in de war, en
ben nu hier gekomen, om je te verzoeken
mij te verzekeren, dat je aan dat alles on
schuldig bent."
„Dan zul je me toch niet gelooven."
„Dus je weigert? Je verklaart niet, dat je
onschuldig bent? Daarin ligt toch een be
kentenis van schuld."
„Volstrekt niet. Ik beweer volstrekt niet,
dat ik het heb gedaan en ik begrijp niet, dat
je 't gelooft. Maar weet je nog wat ik je
heb gezegd, 's nachts in der. trein, als je bi)
me zou komen, en mij vragen of ik dit of
dat misdrijf had begaan?"
DINSDAG 9 OCTOBER
HILVERSUM 1071 M. - 12.302.00 Lunch muziek
door het Trio Sjouwerman. 3«o°4»oo Knigles door
Mevr. de Leeuw v. Rees. 6.007.30 Dinermuziek
door Vet Kwartet Rentmeester. 7*3°7-45 Causerie
over den cursus leerbewerking door C. Schaake-Ver ko
zen. 8.008.35 Boekbespreking door Joh. Koning.
8.3510.05 Concert van gewijde muziek i. d. Zen
dingskapel te A'dam. Jo v. Yzer-Vincent :s opraan. L. y.
Tulder tenor. F. Hasselaar orgel. Willem Hespe s
«t capella koor. 10.05 Persber. 1.15—-n.oo Concert
door het Omroep-orkest o. 1. v. Nico Treep. Zeiler en
Ziehrer. Oude walsen en Operettemuziek.
HUIZEN 340,9 M. Na 6 uur 1870 M. (K.R.O.-wt-
zendingen) 12.30—1.30 Lunchmuziek door het
K.R.O.-trio. 5.306.30 Gramofoonmuziek. 6.30—
7.00 Esperantoles. 8.008.30 Spr. H. Brouwer,
voorz. v. h. Utrechtsche Diocesanè Werkliedenverb.
Waarin onze kracht gelegen is. 8.30 Concert in Ryen.
J. Heerkens, zang. De Hartnorre „Vlijt en Eendracht**
dir. F. J. Melzer. Dameszangver. v. d. R. K. Vrouwen
bond, dir. C. Kroes, F. J. Melzer, clarinet. Spr. L.
J. Uijtendaal Rijen en zijn industrie. Mannenzang-
ver. „Euterpe". Dir. I. Heerkens.
DA VEN TRY 1600 M. 10.35 Kerkdienst. 11.20
Gramofoonmuziek. 12.20 Concert. Trio en Pb*
Wright, alt. 1.202.20 O rkestconcert. 2.45 Be
richten. 2.50 Voor de scholen. 3-20 Miniatuur-
concert. 3.35 Muziekles. 3.50 Muziek. 3.55
Fransche les. 4.20 Orkestconcert. 4.35 Voor de
scholen. 4.50 Orkestconcert. 5.35 Kinderuurtje*
6.20 Lezing. 6.35 Nieuwsber. 6.50 Muziek
7.05 Liederen van Schubert voor sopraan. 7-20
Discussie tusschen Miss E. Wilkinson M. P. en Mr.
Thoday Should women be paid as much as men?
7.35 Muziek. 7.45 Lezing The Brontes. 8.05 Con
cert. De militaire kapel O. Kavann, alt. S. Northcote,
tenor (8.208.50 Lezing America to day). 9.20
Nieuwsber. 9.35 Muziekles. 9.55 Nieuwsber.
10.00 „Air raids". Optreden van Albert de Courville
en Padbury's Cosmo Club Six. 11.0012.20 Dans
muziek.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1750 M. 12.50—2.10
Orkestconcert. 4.05—5*05 Orkestconcert. 9.05
11.20 Thaïs, opera van Massenet. Orkest, koor en
H. H. Cousino en Capitaine v. a. opera.
LANGENBERG 469 M. 11.30 Mechanische muziek.
12.251.50 Orkestconcert. 5.055.50 Orkest-
concert. 7.30 Causerie Wagner's. 7.50 „Die
Walkure" (2), van Rich. Wagner. 9.50 Sluiten.
ZEESEN (KONIGSWUSTERHAUSEN) 12.50 M.
11.204.20 Lezingen. 4.205.20 Orkestconcert.
5.207.05 Lezingen. '.20 Gevarieerd concert.
8.20 Moderne muziek. P. Höffer, piano. Th. Petzko-
Schubert, viool. 9.05 Lezing Der Koblenzer Tagung.
HAMBURG 395 M. 3.35 Kamermuziek. 5.15 Or-
kestc ncert. 5.45 „Die Walkure", opera in 3 acten
van Rich. Wagner. Daarna dansmuziek.
BRUSSEL 409 M. 5.20 Orkestconcert. 6.50 Trio
concert. 8.3510.35 Orkestconcert.
ning van het Individueel oordeel in zake ge
wetens - en godsdienstvrijheid en den plicht
dien de staat zou hebben slechts den katho
lieken godsdienst te verdedigen nopen de
kerkelijke organen en toe den lezers juiste
inlichtingen te verschaffen over de houding
der katholieke kerk tegenover het gezag der
wereldlijke regeering en bijzonder tegenover
de vrijheden, welke onze constitutie waar
borgt. Onze kerkelijke organen behoeven in
tusschen de lezers niet in te lichten om
trent de manier, waarop zij stemmen moe
ten, maar moeten dat aan het persoonlijk
oordeel overlaten.
Gedurende de maand October bevindt zich
in het museum der Koninklijke Vereeniging
„Koloniaal Instituut", Linnaeusstraat 2, Am
sterdam, een uitstalling, betrekking hebbend
op de nationale radio-telegrafische verbin
ding van Nederland met Nederlandseh-Indië.
Een aantal statistieken op moderne, aan
trekkelijke wijze vervaardigd, geeft den be
zoekers een indruk van de groote ontwikke
ling, welke dat verkeer den allerlaatsten tijd
doorgemaakt heeft, een duidelijk beeld wordt
er gegeven van de verhouding tusschen het
aantal woorden per radio en per kabel over
geseind.
Verschillende kaarten demonstreeren de
plaats, welke NederlandIndië in het we-
reld-radioverkeer inneemt, zoomede welke
radioverbindingen binnen het gebied van
den Nederlandschen Oost-Indischen Archi
pel mogelijk zijn.
Eene uit twee halfronden bestaande we
reldkaart, waarb" Kootwijk de Noordpool
vormt, geeft op merkwaardige wijze een in
druk van de beteekenis van dat Nederland-
sche radiostation.
Groote aantrekkelijkheid heeft de demon
stratie van den weg, welke een radio-tele
gram aflegt van het oogenblik, dat het te
Amsterdam aan het loket wordt aangeboden
tot dat van afleveren te Bandoeng en om
gekeerd. Imitaties van de daarbij in gebruik
zijnde toestellen, alsmede een viertal aqua
rellen van de radio-stations maken het door
hun onderling verband den toeschouwer ge
makkelijk, zich in den gang van zaken in
het algemeen en 'an het doel der toestellen
el" afzonderlijk, op de hoogte te stellen.
DE OPMARSCH DER „HEIMATWEHREN"
Mgr. Seipel: „Al zijt gij van alle goede
geesten verlaten, ik blijf bij a."
Er was een oogenblik stilte.
Randolph zag nu rechts, dan links, hij
ging zitten en stond weer op, liep naar de
deur en kwam terug.
„Maar Randolph vroeg Mitchell, hem mee
warig aanziende, „ben je zoo vast van mijn
schuld overtuigd?"
„Ja, neen, ja, ik moet het wel gelooven."
„Welnu, ga dan naar de politie en vertel
alles, wat je er van weet."
„Ja eerlijk gezegd, acht ik het mijn plicht,
dat te doen, maar het scheen mij verschrik
kelijk, mijn vriend aan 't gerecht over te le
veren, daarom kom ik je eerst waarschu
wen."
„Ik ben blij, dat je me nog vriend noemt,
maar weet je, wat je dan doet, ga naar
mijnheer Barnes en vertel hem 't geval."
„Maar dat is toch 't zelfde, als je aan do
de politie overleveren?"
„Neen, mijnheer Barnes is geen politie, hij
is particulier detective. Maar als je hem de
zaak hebt uitgelegd, zal je geweten toch wel
niet meer bezwaard zijn, je hoeft er dan
verder niemand over te spreken, 't Onder
zoek van duistere zaken is hem wel toever
trouwd, dunkt je niet?*
„Ja zeker, ik geloof, dat dan de zaak gauw
opgehelderd zal zijn en ik ben biy, dat je
zulk een duidelijk bewijs van je onschuld
geeft. Wat zal hij opkijken."
(Wordt vervolgd J.
