Binnenlandsch Nieuws
WE
Gemengd Nieuws
KINADRUPPELS
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De financieele verhouding
tusschen het Rijk en de
Gemeenten
De wijziging der Indische
Staatsregeling
D005MERKEN VAI
DUIFZEEP
HEBBEN NU DEWAARDFWl
EEN ZEEPPOEDERDUIFJE
KON-ZEEPFABR-Dt DUIF-DEN DOLDER
Het ontwerp-programma
1929 der R.K. Staatspartij
De gemeente-secretaris van
Halsteren
Centrale filmkeuring
De Vrijheidsbond en de
aanstaande Tweede Kamer
verkiezingen
Al te ijverige schatters
Het Kamerlid Van Rijzewijk
Een Pauselijke
onderscheiding
Koninklijk bezoek aan het
Stedelijk Museum te
Amsterdam
UIT ONZE OOST
De groote brand te Kwitang
Vier huizen te Oss in asch
gelegd
Eindelijk gesnapt
Diefstal in een
juweliers winkel
Gerehabiliteerd
Weer een truc
Een eervolle vermelding
De verbinding van
Amsterdam met den over
kant van het IJ
Niet krankzinnig
Reeds meer dan een jaar
in voorarrest
De ontvangsten der Spoor-
en Tramwegen
FINANCIËN
De uitgifte van de Koninklijke
Sjef van Dongen gehuldigd
te Amsterdam
Tragisch
Van f 165.beroofd
Hetzelfde grapje
Onvoorzichtig
Naar Rome
ie èr kwadraat
Dr H.NANNING'S
EETLU57-0PWEKKEND. 1.30 p. 0.
r
A
,fr~~ De plaatselijke belastingen
In verband met het wetsontwerp tot re-
jeling vein de financieele verhouding tus
schen het Riik en de Gemeenten, heeft de
Haagsche Post eenige cijfers opgediept uit
een publicatie van het Centraal Bureau
voor de Statistiek betreffende den belas,
tingdruk in verschillende gemeenten over
1927-1928.
Uit de gekozen voorbeelden blijkt wel
heel duidelijk, dat de ongelijkheid van den
druk der plaatselijke belastingen in de
laatste jaren zeer aanzienlijk is geworden.
Volgens deze statistiek behoeft iemand,
die een zuiver inkomen heeft van löiin,
als hij in Wassenaar woont, slechts ƒ7.77
aan gem. ink. belasting te betalen. Ver
huist hij naar Den Haag, dan is hij daar
ƒ26 39 schuldig. Zou hij zoo onfortuinlijk
zijn om zijn woonplaats naar Emmen te
moeten verleggen, dan zou hij zijn belasting
zien stijgen tot 76.95, terwijl hij er voor
gespaard moge blijven om te moeten ver
huizen naar Ambt Hardenberg of naar Sit-
ta-d, in welke gemeenten hij meer dan
100 aan gem. ink. belasting zou moeten
betalen. Dit alles van een inkomen van
1600. Bij hoogere inkomens is het al
niet anders. Wie een inkomen van ƒ4000
heeft, betaalt in Wassenaar slechts 38.11,
in Den Haag 129.51, in Emmen 419 en
In Ambt Hardenberg niet minder dan 463.
Om nog een ander bedrag en ook nog enke
le andere gemeenten te nemen: bij 10.UOO
betaalt men in Bloemendaal 273, in Rot
terdam 532.60, in Franeker 1372, en in
Steenwijk 1639, terwijl in Sittard hiervan
niet minder dan ƒ2007 moet worden be
taald! Deze groote verschillen in den be
lastingdruk zouden zeer verklaarbaar zijn,
als ze moesten worden toegeschreven aan
het feit, dat die zwaar belaste gemeenten
aan hun belastingbetalers ook meer waar
voor hun geld gaven, als zij de gemeentelij
ke behoeften op ruimer schaal verzorgden
dan de gemeenten met lagen belasting
druk. Het tegendeel is echter het geval.
Het zijn juist de gemeenten, die aan hun
bewoners het meeste bieden, die de gemeen
telijke behoeften op de meest royale wijze
verzorgen, welke tot die met de laagste be
lastingen behooren, terwijl omgekeerd de
gemeenten met de hoogste belastingen
te vinden zijn onder dezulke, waar
die verzorging veel, zoo niet alles te wen.
schen overlaat. De ongelijkheeid van den
gemeentelijken belastingdruk wordt dus
niet, althans niet in belangrijke mate, ver
oorzaakt door de weelderige huishouding
der betrokken gemeenten.
Het blad zegt omtrent de gevolgen van de
Voorgestelde regeling:
Een berekening daarvan voor de verschil
lende gemeenten wordt bij het ontwerp niet
overgelegd. Ze is ook niet gemakkelijk te
maken Als we echter mogen aannemen,
dat, wat in de memorie van toelichting
wordt medegedeeld juist is, n.l. dat in het
algemeen de gemeenten niet tot verhooging
van den druk van de verteringsbelasting
(vergeleken met die van de tegenwooidige
personeele belasting) behoeven over te gaan,
is het wel mogelijk te overzien, wat de gevol
gen zullen zijn voor de belastingbetalers. Wij
doen hier enkele grepen, waaruit voldoende
blijkt, hoe in een aantal gemeenten de druk
van de inkomstenbelasting belangrijk zal
stijgen, terwijl zij daarentegen in andere ge
meenten (en dat zal wel in de meeste het
geval zijn) nog belangrijker zal dalen. Wij
nemen weer de bovengenoemde voorbeelden
van persoon met inkomens van 1600.
Van 4000,— en van 10.000,—.
Dezen zullen aan gemeentelijke fondsbe
lasting moeten betalen:
Inkomen 1600.— 4000.— 10.000
Fondsbel. 18.— 90.— 360.—
Nemen we aan, dat de gemeenten, waar
bedoelde personen wonen, het maximum
aantal opcenten moeten heffen, dan worden
deze bedragen:
Inkomen 1600,— 4000.— 10.000.—
Fondsbel. plus
80 opcenten 32.40 162.648.—
Hieronder vermelden wij thans nog eens,
wat in de bovengenoemde gemeenten thans
aan gem. ink. belasting wordt betaald. Eerst
een tweetal „belastingrluchtheuvels", waar
de belasting in elk geval aanmerkelijk zal
worden verzwaard.
Wassenaar 7.77 38.11 132 46
Bloemendaal 21.99.— 273.
Thans een tweetal groote gemeenten,
waar de vraag of de belasting zal worden'
verzwaard afhangt van het aantal opcenten
dat de gemeente moet heffen.
Rotterdam 28.60 139.10 522.60
Den Haag 26.39 129.51 421.23
Tenslotte eenige der zwaarst belaste ge.
meenten, waar in elk geval een aanmerke
lijke verlichting plaats vindt.
Franeker 38.10 341.— 1372.—
Ambt-
Hardenberg 100.76 463.— 1545.—
Steenwijk 70.30 457.— 1639.—
Emmen 76 95 419— 1534.—
Sittard 100.10 449.— 2007.—
Deze laatste lijst zou met een zeer groot
aantal gemeenten kunnen worden aange
vuld. Hebben wij het ontwerp ten onrechte
zeer ingrijpend genoemd?
Een memorandnm van de Nationale Unie
In verband met het aanhangig wetsont
werp tot wijziging der Indische Staatsinrich
ting heeft de Raad van bestuur der Nationale
Unie aan de Staten-Generaal een uitvoerig
memorandum aangeboden, getiteld „Indië en
het Koninkrijk."
Prof. dr. J. A. Eigeman heeft dit memo
randum bewerkt.
Schr., die verband legt tusschen het wets
ontwerp en de staatsrechterlijke organisatie
van het Koninkrijk, zooals dit in art. I van de
Grondwet in 1922 is omschreven, is van mee
ning, dat de wetgever in de uitwerking van
dit artikel in ie Indische staatsregeling is te
kort geschoten, vooral in zooverre als men
niet de consequentie getrokken heeft uit het
feit dat men na 1922 het Koninkrijk het
welk niet meer samenvalt met het Rijk in
Europa vrijwel ongeorganiseerd heeft ge
laten; schrijver ziet daarin bezwaren ten op
zichte van de verhouding van Kroon, minis
ter en landvoogd. Hij stelt zich op het stand
punt van de motie-Feber in zoover ook hij
meent, dat het Rijksverband vordert, dat het
recht van de Kroon om bindende aanwij
zingen te geven, gehandhaafd moet blijven.
Voor het algemeen gedeelte van zijn be
leid zou de landvoogd aldus schr. ver
antwoordelijk blijven aan den Raad van mi
nisters en slechts voor het departementaal
gedeelte aan den minister van Koloniën. In
verband hiermede pleit schr. voor grooter
homogeniteit en bevoegdheid van den minis
ter-president.
In het ontwerp is men volgens schr. ten
gevolge van het ontbreken van leiding uit
het moederland in Indië, staatsrechtelijk niet
op den goeden weg. Het is voor schr. duide
lijk, dat men met dit wetsontwerp aanstuurt
op een wijziging van de verhouding van In-
dië tot het moederland, die in 1922 ncch be-1
doeld noch geformuleerd is. De Rijksregee-
ring in haar geheel behoorde den landvoogd
in dezen te hebben geïnstrueerd, maar in-
plaats daarvan heeft de Regeering den land
voogd volstrekt losgelaten en alles aan hem
overgelaten. De fout van alle moeilijkheden
ligt hier bij onze Regeering en de verant
woordelijkheid van dit negatieve beleid treft
den ministerraad.
De schr. ziet de oplossing aldus, dat welis
waar de meerderheid van den Volksraad asn
de inheemschen gegeven wordt, en dus de
autonomie van Indië komt te berusten op
het inheemsche element, maar dat het ter
rein der autonomie dan ook scherp begrensd
wordt, zoodat de autonomie geen middel kan
worden tot het uitlokken van conflicten met
het Koninkrijk.
De schr. acht het noodig, de door de In
dische Staatsregeling onopgelost gelaten
vraagstukken ernstig ter hand te nemen en
wil de door de aanhangige wijziging geboden
gelegenheid daartoe niet laten voorbijgaan.
Eenige wenschen van de
R.K. Artsenverecniging
De R.K. Artsenvereeniging heeft het be
stuur der RK. Staatspartij verzocht ce na
volgende paragraaf aan het ontwerpprogram
1929 toe te voegen:
„De overheidsbemoeiing op het gebied der
volksgezondheid en ziekenverzorging behoort
noch door voorwaarden voor subsidieverlee-
ning, noch anderszins de confessioneele ver-
eenigingen en inrichtingen te belemmeren
om, onafhankelijk van andere vereenigingen
of instellingen, naar eigen beginsel zich vrij
te ontwikkelen en werkzaam te zijn."
Deze paragraaf is van groot en urgent be
lang. Voortdurend zijn Katholieke vereeni
gingen van wijkverpleging, teneinde subsidie
te kunnen verkrijgen, verplicht tot samen
werking met andere vereenigingen in neu
trale commissies of vereenigingen, aan welke
dan een speciale taak o a. tuberculosebestrij
ding, zorg voor moeder en kind wordt voor
geschreven.
Waar het huisbezoek bij R.K. tuberculose-
leiders en de zorg van RK. voor moeder err
kind zonder eenige restrictie behoort verricht
te worden door de R. K. Vereenigingen van
Wijkverpleging en niet door neutrale licha
men, behoort het tot de taak der R- K
Staatspartij met kracht en klem op te ko
men voor een zoodanige billijke subsidiere
geling, dat de onafhankelijkheid der R. K
Vereenigingen gewaarborgd zij.
Ook op het gebied der ziekenverpleging in
R. K. Ziekenhuizen dreigen gevaren van een
steeds meer zich ontwikkelende staatszorg
met betrekking tot de opleiding van ver
pleegsters, de arbeidsvoorwaarden e. d.
Ook hier is het de taak der R. K. Staats
partij waakzaam te blijven en onze zieken
huizen te bewaren voor ongewenschte staats
bemoeiing, al zal deze voorloopig dan ook
slechts eene Indirecte zijn.
Nieuwe verwikkelingen
Zooals men weet, is bij Kon. Besluit van
20 September in beroep de goedkeuring ont
houden aan het besluit van den gemeen
teraad van Halsteren, waarbij aan den
heer A. v. Hoek ontslag werd verleend uit
zijn betrekking van secretaris en ambte
naar van den burgerlijken stand dier ge
meente.
De Kroon overwoog daarbij dat de nieu.
we raad niet bevoegd was den heer van
Hoek te ontslaan, omdat de oude raad hem
reeds straf had opgelegd.
Door eenige raadsleden Is nu aan den
voorzitter van den raad het verzoek gericht
om een spoedeischende vergadering te be
leggen en daarop als eenig punt aan de
orde te stellen het ontslag van den heer
van Hoek.
De aanvragers dezer vergadering voegden
oij hun verzoek een uitvoerige toelichting,
waarin zij o.m. zeggen, dat de beslissing
van de Kroon niet alleen het rechtsgevoel
der ingezetenen in geen enkel opzicht be
vredigt maar dat zij ook te beschouwen is
als een ernstige aanranding der gemeente
lijke zelfstandigheid.
Vermoedelijk zal de raad nog deze week
bijeenkomen.
In de week van 1 tot en met 6 October Is
gekeurd 184.875 meter film.
Nieuwe producties. Gekeurd op 90 films
lengte 46.619 M. 12 coupures in scènes en
titels. Toegelaten A (voor alle leeftijden)
journaals, actualiteiten, sport, landen en
steden e d. 50 films, lengte 14 483 M Kleine
films 2 acten) meest komisch, 13 films,
lengte 4151 M. Groote films (hoofdnum
mers). 11 films lengte 1851 M. Toegelaten E
(boven 14 jaar) Kleine films (1 a 2 acten) 1
film, lengte 578 M. Groote film (hoofdnum
mers) 6 films, lengte 9719 M. Toegelaten C
(boven 18 jaar) Kleine films (1 A 2 acten)
1 film, lengte 566 M. Groote films (hoofd
nummers) 8 films, lengte 15.271 M.
Oude Producties. Gekeurd 134 films lengte
1.38 256 M- 19 coupures in scènes en titels
Toegelaten A (voor alle leeftnden) Journaals
e.d. 51 films, lengte 21.216 M. Kleinefilms (1
a 2 acten) 27 films, lengte 13.636 M. Grootr
films (hoofdnummers) 10 films, lengte
18 104 M. Toegelaten B. Kleine films (1 A 2
acten) 3 films, lengte 1956 M. Groote films
(hoofdnummers) 20 films, lengte 39 8?4 M
Toegelaten C. Journaals e.d. 1 film, lengte
240 M. Kleine films (1 2 acten) 1 film. 55C
M. Groote films (hoofdnummers) 20 films
'engte 40 730 M. Niet toegelaten 1 film,
lengte 1900 M.
in Atjeh en Onderhoorigheden, bij afzon
derlijke dagorders zoowel in Indië als in
ederland, eervol zal worden vermeld W
F. Hofstede, kapitein der infanterie van
het leger in Ned-Indië.
Naar de „N. R. Crt." verneemt, staat het
vrijwel vast dat ditmaal alle lijsten van de
Liberale Staatspartij en den Vrijheidsbond
met elkaar zullen worden verbonden het
geen twee lijsten in eenzelfden kieskring
zou uitsluiten. Rotterdam komt met een
eigen lijst uit, doch elders zullen groe
peeringen plaats hebben. Van de drie Noor
delijke provinciën werd dit reeds vroeger
gemeld: hun samengaan is vrijwel beklon
ken. Ook elders, b.v. ten opzichte van een
eventueele lijst-Posthuma, worden combi
naties overwogen.
Het lid der Prov. Staten van Drente, mr.
■J. L. Bouma, burgemeester van Emmen
heeft aan Ged. Staten gevraagd of het aan
dit College bekend is, dat de schatting van
mobilair ingevolge de wet op de personeele
belasting in Drente volgens geheel anderen
en voor de bevolking veel nadeeliger maat
staf geschiedt dan elders in het land.
Bij een bevestigend antwoord vraagt de
heer Bouma of het College dat een juiste
wijze van uitvoering van een Rijkswet acht
en zoo neen, 01 het dan stappen wil doen
om hierin verandering te brengen.
Wanneer genoemde vraag ontkennend be
antwoord mocht worden, vraagt de heer Bou
ma aan Gedeputeerde Staten om terzake een
onderzoek in te stellen.
Een en ander houdt verband met de alge
meen bestaande ontevredenheid in Drente
over de schatting van het mobilair. Perso
nen, die zich in Drente vestigden, zagen
hun aanslagbiljet,, ook wanneer zij hetzelfde
mobilair hadden als in andere provinciën,
geregeld belangrijk verhoogd, omdat de
waarde van hun mobilair veel hooger werd
geschat dan in andere provinciën. In som
mige gevallen was het verschil meer dan 100
pCt.
Ten aanzien van het bericht als zou o.a.
ook de heer J. van Rijzewijk te Tilburg zich
voor de volgende zittingsperiode niet meer
beschikbaar stellen voor een mandaat van de
Tweede Kamer, verneemt „het Huisgezin"
uit de meest betrouwbare bron, dat het be
richt voor wat den heer Van Rijzewijk be
treft, ten eenenmale onjuist is.
Naar de „Grondwet" meldt, heeft het Z.H.
den Paus behaagd, den heer S. K. L. M van
Hasselt te Roosendaal te bevorderen tot
commandeur in de orde van den H. Gregorius
den Grooten, in welke orde de heer van
Hssselt in 1909 door Z.H. den Paus Pius X
tot ridder was benoemd.
Deze nieuwe onderscheiding werd namens
Mgr. Biermans, algemeen-overste van de St.
Jozef-congregatie van Mill-Hill, die in dezen
als promotor was opgetreden, door den Zeer-
eerw. Pater J. Schoenmaker, directeur van
het missiehuis te Roosendaal, den geridderde
te zijnen huize overhandigd.
H. M. de Koningin en Prins Hendrik
kwamen hédenmorgen tegen den middag in
Amsterdam. Zij geb.uikten in het Paleis het
noenmaal en brachten in den namiddag een
bezoek aan de Zweedsche tentoonstellng,
welke Zaterdag wordt geopend in het Stede
lijk Museum, waar prins Eugenius van
Zv/eden, wiens schilderwerk daar is tentoon
gesteld, ter ontvangst aanwezig was.
Het bezoek droeg een niet-officieel
karakter.
nabij de Zuidergasfabriek, doet zich het ge
val voor, dat sommige bewoners vrij zijn van
het betalen van veergeld, anderen niet. Met
leveranciers gaat dat evenzoo. De vraag rijst,
of men niet alle bewoners van den polder
ir.oet vrijstellen van het betalen van veer
gelden.
Waar deze pont den gemeentegasfabrieken
een beduidende som kost en een belangrijk
tekort oplevert, dient de mogelijkheid bezien
of niet ter plaatse een vaste verbind'ng naar
de Weesperzijde kan worden gemaakt.
De Bataviasche bladen brengen thans de
uitvoerige verslagen van den telegrafisch
gemelden brand in den avond van 8 Sep
tember in Kampong Kwitang te Batavia.
Wij ontleenen er ter aanvulling van de
telegrafische berichten het volgende aan:
Zaterdagavond j.l. is wederom een gedeel
te van den kampong Kwitang afgebrand,
thans dat, hetwelk het dichtst aan de Kali
Tjiliwoeng grenst, en hierdoor word ge
scheiden van den achterkant van de on den
Mengteng gelegen Europeesche woningen.
Hier bevinden zich een tiental groote pon-
donks, waarin vele Inlandsche gezinnen
huizen. Het waren schamele bamboe-huis
jes met bilik afgedekt, welke onderdak bo
den aan een arme bevolking.
Deze vierde groote brand in den loop van
jaren op Kwitang uitgebroken, heeft weder
om een uitgestrekt complex woningen in de
asch gelegd, en de slachtoffers genoopt,
alhans tijdelijk het terrein te ontruimen en
elders hun tenten op te slaan.
Intusschen had het vuur zich over het
geheele terrein van Kampong Lebak uitge
breid. Loeiend laaiden de vlammen hoog
op, knetterend lekkend om de liehtbrandbare
bamboe-omwandingen der woningen.
Schreiend "n krijtend was de bevolking ge
vlucht, nauwelijks den tijd hebbende het
veegelijf te bergen. Slechts enkc'en konden
het terrein van den brand verlaten met de
in allerhaast samengeraapte hoogst noo-
dige kleedingstukken en huisraad. Men
vluchtte deels naar den kalikant, die eenige
beschutting gaf, wijl het water hier den
oever diep heeft ingeslepen, andersdeels
zocht men een goed heenkomen naar elders,
mits ver weg uit dezen verzengenden gloed,
alles in den steek latend, ja zich zelfs
nauwelijks bekommerend om familie en
kinderen. Het was een sauve qui peut op
het laatst, noodzakelijk geworden door den
geweldig snellen triomftocht van het niets
ontziende en alles-vernietigende vuur.
De angstkreten der vluchtenden vermeng
den zich met het geraas van de krakend
neerstortende bilikhuisjes een angstwekkend
en luguber schouwspel.
Toen wij door nauwe met nieuwsgierigen en
vluchtelingen opgepropte gangetjes eindelijk
op de plaats des onheils aankwamen,
woedde het vuur nog heftig. Het grootste ge
deelte van het complex was reeds platge
brand, terwijl militairen en inlandsche
padvinders, die verdienstelijk werk hebben
verricht, bezig waren verschillende omhei
ningen om te trekken. Slechts enkele wa
terstralen waren op de vuurzee gericht. Men
kon zien, dat hier de brandweer machteloos
stond. In zeer korten tijd wij meenen
nog geen uur was alles reeds vernield.
Het vuur had hier de overwinning be
haald.
Een groote misigit, door een gang van het
brandend complex afgescheiden, bleef ge
spaard. Hier verzamelde zich het deel van
de bevolking, dat op redding hopende, zijn
kampong niet heeft verlaten.
De schade is zeer aanzienlijk, wanneer
men rekening houdt met de omstandighe
den, waarin deze bevolking verkeert. Cijfers
spreken hierbij niet zoo tot de verbeelding,
de schade wordt geraamd op 10.000 een
belachelijk laag bedrag, dat uitdrukt de
waarde der verloren gegane bezittingen,
maar een geweldige som beteekenend Voor
hen, die van het weinige, dat zij hadden,
beroofd werden.
Een complex van eenige honderden vler
kante meters is verwoest; honderden men-
schen zijn dakloos, en deze schade valt
heel moeilijk onder cijfers te brengen.
Dank zij de goede zorgen van het bestuur,
zal gedurende de eerste drie dagen aan de
slachtoffers van den brand rijst worden
verstrekt.
Hierna zal verder worden overwogen, wat
in hun belang kan worden gedaan.
Te Oss Is een felle brand uitgebroken
in een blok van vier woningen, bewoond
door vijf gezinnen. De brand ontstond bij
F. Z. en sloeg over naar de andere wonin
gen, die alle een prooi der vlammen wer.
den Alles brandde tot den grond af. Ver
zekering dekt gedeeltelijk de schade.
Dezer dagen werd gemeld hoe een handig
oplichter de gemeenten in Oost-Brabant
tot zijn operatieterrem had gekozen en bij
verschillende personen onder een vloed van
woorden geld wist los te krijgen, meestal
tot flinke bedragen. Woensdag is dit heer.
schap, dat in het bezit was van een mooien
auto, door de gemeentepolitie van 's Her.
togenbosch gearresteerd. Het is een zekere
v. d. B., domicilie hebbende te Aarle.Rix-
tel. Hij is gehuwd en vader van 4 kinde
ren. De aangehoudene is naar de mare
chaussee-kazerne te Boxmeer gebracht,
waar hy door de personen, die door hem
zijn opgelicht, werd herkend. Spoedig legde
hy een volledige bekentenis af.
hoopte, dat hij dezelfde mag biyven als
hy thans is.
Door Sjef van Dongen werd hun ten slotte
dank gebracht voor de hulde.
Gisternacht werden te Alphen aan den
Rijn de bewoners van de van Mandersloo-
straat opgeschrikt door hevig glasgerinkeL
Het bleek, dat Iemand bij den goudsmid
Sporman in genoemde straat de winkel
ruit had stukgeslagen en kans had gezien
zich van 12 horloges ter waarde van onge
veer 300 meester te maken. Ofschoon de
dief oogenblikkelijk nagezet werd, heeft
deze, die in het bezit was van een rijwiel
kans gezien te ontkomen.
Men herinnert zich, dat enkele maanden
geleden gevankeiyk naar Maastricht werd
overgebracht de waarnemende kantoorhou
der L. te Bieycrheide, die verdacht werd uit
een te New-York afgezonden aangeteeken-
den brief, die bestemd was voor de Broe
ders te Blsyerheide een biljet van 500 dol.
lars te hebben ontvreemd. Zoowel tijdens
het herhaald verhoor door de Kerkraadsche
politie als door de justitie bleef L pertinent
ontkennen, dat hij de dader was. L. werd in
het Huis van Bewaring ingesloten, na net
scheikundig onderzoek van de in beslag ge
nomen dextrine, maar vrij spoedig daarna,
nog denzelfden dag, door den rechter-oom-
missaris wederom in vrijheid gesteld. L.
werd tevens gezegd, dat hy zou worden ge
rehabiliteerd. Thans heeft L. van de justitie
te Maastricht bericht gekregen, dat uit het
deskundig onderzoek gebleken is, dat de be
doelde brief was geopend na de afstempe
ling te New-York op 15 Mei en vóór de
stempeling te Kerkrade (op het hoofdkan
toor) op 24 Mei. Na de stempeling werd de
brief in een postzak overgebracht raar h.
kantoor Bleyerheide. waar L. dienst deed.
De justitie bevestigde derhalve, dat L.
zich niet heeft schuldig gemaakt aan dezen
diefstal. N R ct
Te Rotterdam vervoegden zich dezer da
gen bij een kleermaker twee vreemdelin
gen, vermoedeiyk Italianen, die stoffen te
zien vroegen. Een hunner verzocht den
kleermaker een lap stof nader te bekyken
en ging met hem naar een hoek van den
winkel. In dien tijd moet de ander kans
hebben gezien, een coupon stof weg te ne
men en onder zijn jas te verbergen. De
„klanten" gingen daarop weg, belovende,
dat zy later op den dag terug zouden ko
men om te koopen.
Deze belofte werd niet gehouden, de
kleermaker merkte pas toen zij weg waren
dat de coupon was gestolen. Deze heeren
moeten zich in Rotterdam al meer aan der-
geiyke praktyken hebben schuldig gemaakt.
By Kon. besluit is bepaald, dat ter zake
van zyn gedrag by de krygsverrichtingen
In het afdeelingsverslag der begrooting
1929 van de gemeente Amsterdam werd op
gemerkt, dat de verbinding met het stads
gedeelte Noord dringende verbetering e'scht.
Een lid merkte op, dat de nieuwe aanleg
plaats van het >„ntveer De Ruyterkade-Val-
kenweg bij de brandweerkazerne veel onte
vredenheid by Let publiek heeft gewekt. De
meesten, die van de pont gebruik maken,
moeten verder loopen dan vroeger, terwijl
ook als een bezwaar gevoeld wordt, dat de
brug over het Oosterdok zoo vaak open is.
Het gevolg is reeds, dat een particuliere on
derneming diensten achter het Centraal
station naar de Noordzijde van het IJ heeft
ingesteld. Hieruit blijkt wel, dat de nieuwe
aanlegplaats niet voldoet. Het lid, dat hier
aan het woord was, vroeg, of aan de wen
schen van het publiek om een andere aan
legplaats niet kan worden tegemoet geko
men. Kan niet een rechtstreeksche verbinding
met de stad ingesteld worden? Men herin
nerde er aan, dat Indertijd bij de verlegging
van den steiger naar de brandweerkazerne is
toegezegd, dat, indien zulks ongerief zou
veroorzaken, hierin zou worden voorzien. En
de klachten nemen toe.
Een ander lid merkte op. dat het publiek
van meen'ng is, dat de nieuwe ponten straks
uitsluitend voor het verkeer met voertuigen
zullen dienen en dat dan de oude ponten op
de voormalige plaatsen van afvaart uitslui
tend voor het verkeer van voetgangers en
fietsers zullen worden bestemd. Hy vroeg, of
dit juist is.
By het gemeentevecr over den Amstel
Aneta seint uit Semarang:
De conclusie van het rapport, dat de genees
heer-directeur van het krankzinnigengesticht
te Lawang heeft uitgebracht aan den Raad
van Justitie over den heer Van Ryn, die een
moord heeft genleegd op den heer Heyman
Cohen, nadat de heer Van Ryn gedurende
ongeveer een half jaar in genoemd gesticht
in observatie is gehouden, teneinde vast te
stellen of de heer Van Ryn in het algemeen
normaal en toerekenbaar is, en speciaal of
hij toerekenbaar is vcor de gepleegde daad,
luidt, dat hij niet krankzinnig is. De instruc
tie heeft thans voortgang.
Aneta seint uit Semarang:
De gewezen hoofd-boekhouder der Cultuur
Maatschappy Djoengkare, de heer Kops,
tegen wien een zaak aanhangig was wegens
het niet verantwoorden van ruim honderd
duizend gulden, heeft op 4 Oct. j.l. reeds een
jaar in preventieve hechtenis doorgebracht.
Aneta seint uit Bandoeng:
De ontvangsten van het bedryf van Staats
spoor-en tramwegen over September j.l. be
dragen 6.429.215. De ontvangsten over het
loopende jaar tot en met September bedra
gen 53053.008 hetgeen 1.191.226 meer is
dan over de overeenkomstige periode van
het vorig jaar.
Naar het „Hbld" uit goede bron zegt te
vernemen, zal de uitgifte van aandeelen
Koninklijke Petroleum, zooals bekend in
verhouding van een nieuw op vyf oude
aandeelen, van ongeveer medio November
af k pari worden opengesteld.
De storting, die zal samenvallen met de
uitkeering van een interim-dividend, moet
dan begin Januari geschieden.
Daar echter aan deze emissie tot een zoo
groot bedrag als ruim 80 mill., uit den aard
der zaak veel werk zal zijn verbonden, ligt
het in de bedoeling de uitgifte eenigen tijd
te doen openstaan en wel ongeveer drie
weken.
Onze bekend geworden landgenoot Sjef
van Dongen vertoefde gisteren te Amster
dam, waar hy gisteravond in het Rika Hop
per Theater een lezing hield over zyn er
varingen in het hooge Noorden opgedaan.
Des middags, na zijn aankomst aan 't Cen
traal Station werd de jonge held in het Ri
ka Hopper Theater verwelkomd door Mevr
Rika v. Hoven—Hopper, die zeide er trotseh
op te zijn, dat Sjef van Dongen in haar
theater zijn lezing zal houden.
Jhr. v. Renselaer Bovier, voorzitter van den
Bond van het Eereteeken voor Menschlie-
vend Hulpbetoon „Prins Hendrik", heeft
daarop een woord van hulde gesproken tot
Van Dongen, die terecht op 31 Augustus de
hooge onderscheiding van H. M. de Koningin
heeft ontvangen, waarop allen trotseh mo
gen zyn.
Sjef van Dongen heeft met een enkel
woord voor de hem gebracht hulde gedankt.
In de Rika Hopper-Schouwburg heeft
gisteravond Sjef van Dongen verteld van
zyn expeditie in het hooge Noorden om te
trachten de slachtoffers van het luchtschip
„Italia" te redden.
Door den heer Jacques van Hoven werd
hy voorgesteld en met applaus werd hy
door het publiek ontvangen.
Daarna vertelde hij, zooals elders, aan de
hand van lichtbeelden, over Spitsbergen en
het leven aldaar.
Na de pauze deed hy het verhaal van
zyn tocht met zyn honden, dwars door de
sneeuw en het pakys en hun redding door
de Zweedsche vliegers.
Aan het einde van zyn onopgesmukt ver
haal, toen het applaus was weggestorven,
werd hem een mand met bloemen ver
eerd en kwam de huldigingscommissie op
het tooneel.
Jhr. M. M. RenselaerBowler sprak hem
als voorzitter van de Vereeniglng „Het
Eereteeken voor menschlievend hulpbetoon
Prins Hendrik" toe en bood hem een sou
venir aan als herinnering aan dezen avond.
Vervolgens voerde het woord Mr. G. L.
de Vries Peyens, namens de Noord- en
Zuid-Hollandsche Reddingsmaatschappij.
Deze spreker herinnerde er aan, dat hij
gepoogd had Nobile te redden. Toen men
u het vroeg, aldus spr., hebt gy in allen
eenvoud ja gezegd. Gy zyt er op uitgetrok
ken, hebt wel niet als Willem Barendsz en
Heemskerk op Nova Zembla overwinterd,
maar toch iets gedaan, dat het Hollandsche
hart goed doet. Gy waart heel Nederland
tot voorbeeld. Spr. bood hem namens de
Maatschappij een dasspeld aan, die thans
voor de tweede maal wordt uitgercl'.t, voor
een daad, die zonder aarzelen wordt ge
daan, om menschenlevens te redden.
De heer Levy Grunewald, de volgende
spreker van het Doris Rykersfonds, trok
een vergeiyking tusschen Sjef van Dongen
en Dorus Rykers. Blyf eenvoudig als hy,
zeide spr., gy, Koning van de Witte Pool-
zee.
De heer Schiphorst, de laatste spr., her
innerde er aan, dat hy de eerste Hollander
was, die hem had verwelkomd in Bergen.
Spr. had hem leeren kennen als een jongen
van het ys en zag hem ontdooien tot den
held, die nu overal ontvangen wordt. Spr.
Naar het ziekenhuis te Assen is vervoerd
de 24-jarige J. Herder, die te Fochteloo by
het dorschen door de machine werd gegre
pen. De toestand van H. is zeer ernstig.
De politiepost aan het Ledig Erf te
Utrecht werd Woensdagavond opgebeld door
een spoorwegwachter van den overweg Hou-
tensche pad. Naar zijn zeggen had de
man verscheidene keeren „moord" hooren
roepen. De politie, die onmiddellijk een on
derzoek instelde, vond in een droge sloot in
derdaad iemand, die een 37-jarig man bleek
te zijn en volkomen onder invloed van ster
ken drank was.
By zijn verhoor vertelde de man, volgens
het „U.D.", dat hij in den loop van den
avond eenige café's in de stad bezocht had
;n by die gelegenheid kennis had gemaakt
met een drietal andere mannen. Daar hy
toen reeds verre van nuchter was. werd be
sloten hem In een auto naar huls te bren-
~en. In plaats van echter naar de woning
van het slachtoffer te gaan, reed de
auto de stad uit en op het Houtensche pad
werd de man uit den auto gezet, na van zyn
geld, 165, beroofd te zijn.
De dieven waren daarop hard weggereden.
Gisterenmorgen by het ontwaken kwam
de tolgaarder Mulder te Zorgvlied tot de
minder aangename ontdekking, dat de tol
boom verdwenen was, meldt de „Asser Crt."
Blijkbaar heeft men 1 Mei a.s. niet kunnen
afwachten. Op dien datum toch worden de
tollen buiten werking gesteld. De politie stelt
een onderzoek in.
Woensdagavond is te Standdaarbuiten een
met aardappelen beladen vrachtauto der
firma v. D. in brand geraakt. De brand ont
stond doordat men bij het licht van een car-
bidlantaarn het benzine-reservoir contro
leerde, waarbij men met de lantaarn te dicht
bij de benzinedampen kwam, zoodat een ont
ploffing volgde. De auto stond weldra in
lichte laaie. De auto werd grootendeels
vernield. Oc* ging een deel van de party
aardappelen verloren.
Wij verwijzen naar eene, elders in dit
nummer voorkomende advertentie, waarin
een gezelschapsreis naar Italië wordt aan
gekondigd, welke zal duren van 25 Oct. tot
en met 7 Nov a.s. Deze reis wordt georga
niseerd door het reisbureau Centropa te
Utrecht, dat met recht kan wijzen op een
uitgebreide ervaring op het gebied van Ro.
me-reizen.
In betrekkelijk korten tyd worden de
voornaamste gedeelten van Italië bezocht,
terwijl niettemin alle vermoeienis is ver
meden, ook al doordat geen gebruik wordt
gemaakt van nachttreinen.
Voor nadere by zonderheden zie men de
advertentie of vrage programma aan bU
Reisbureau Centropa.
u>:
Er bestaat in Indië een klein-ambtenaars-
examen.
Het is eigenlijk veel te onbelangrijk om
met het deftige woord examen betiteld te
worden. Doch laten we ons er over verheu
gen, dat er weer een examen méér is en niet
gaan peinzen op do belangrijkheid dan wel
onbelangrijkheid er van.
Dit klein-ambtenaarsexamen wordt door
krani's wel afgelegd om een klein salaris-
verhooginkje te krygen. Men moet er voor
kunnen lezen_ schryven en rekenen.
Dat is alles". Heel eenvoudig. Matjam la
gere school.
Er wordt bijvoorbeeld hoofdrekenen ge
vraagd. Hoeveel is 22 maal 8 uit je hoofd; en
meer van die listige examengrapjes. Mis
schien zijn ook vaten met kranen lakoe en
wyn die gemengd wordt tot in het oneindige.
Dat zyn zoo de klassieke rekenraadseltjes.
Toen deed er onlangs een Japansche juf
frouw examen, zoo lezen we in de „Dell
Crt." Ze straalde en kwam diep teleurge
steld terug. Hoe kon je voor zoo'n examen
nu nog stralen!
En er werden vreemde geruchten gefluis
terd onder de candidaten over dat moeflyke
examen.
Want wat had men gevraagd
De oppervlakte van een cirkel.
En de Japansche juffrouw had natuurlijk
nog nooit gehoord van pie ér kwadraat.
Toch Is het goed dat dit eens gevraagd
werd, want hoe zou een klein-ambtenaar
ooit iets kunnen presteeren zonder te weten,
dat het de oppervlakte van een cirkel kan
bepalen door te nemen ple maal straal maal
straal?
En het zou misschien ook niet ondienstig
zyn hen er eens aan te herinneren, dat men
de stelling van Pythagoras op drie manieren
kan bewyzen, zoo spot het Medansch blad-
