ff750.-
De eerstvolgende
Wereldoorlog
ONDERWIJS
Telegraphisch Weerbericht
BUREAUX: NASSAULAAN49,
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
WOENSDAG 24 OCTOBER 1928
TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16994
Een Fransch militair vlieg
tuig verongelukt
Het huiswerk een deel der dagtaak
Eischen binnen het bereikbare, maar niet opvoeren
De H.-NAEN nog te
Cawnfore
De Italiaansche Staats
financiën
De militaire pensioenwetten
Een niet alledaagsch geval
voor het Hoog Militair
Gerechtshof
Voornaamste Nieuws
Is inhouding van ouder
domsrente, bedoeld in art. 24
der ouderdomswet 1919
mogelijk?
In memoriam
Mgr. A. J. Gallier z.g.
Proefnemingen
De secretariskwestie te
Halsteren
De strafzaak der
Veendammer
Hypotheekbank
Behandeling voor het
Amsterdamsch gerechtshof
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlen
De Isère treedt steeds meer
buiten haar oevers
FAILLISSEMENTEN
Een transatlantische dienst
met Zeppelins
Een nieuwe aardappel
variëteit
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal i 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
HAARLEMSCHE C
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-AD VERTEN.
TIES, t 4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
Alle abonnè'6 op dit blad zpn ingevolge de verzeüermgsvoorwaaraen fOjlOf)
te~en ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen: 1 uUUU.
Levenslange geneeie ongesciüsxneid toe werken door
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen
du een ongeval met f'Q»,n
doodelijken afloop; 1 Zo U.'
bij verlies van een band, ff OP bij verbes vab een fCfl bij 'n breuk van f bij verlies v. een
1 Ibd.' duim of wijsvinger; I JU.' been of arm; 1 J. anderen vinger.
een voet of een oog;
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RFCïITEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
Waar hij zal plaats hebben en hoe
hij zal gevoerd worden?
Door Brigade-Generaal W. H. H. Waters,
voorheen Britsch mil. attaché te Berlijn.
(Auteursrecht v. Nederland bij de N.H-Crt.)
De eerstvolgende groote oorlog in Europa
zal ongetwijfeld begonnen worden door twee
machten of groepen in Europa. Vitale belan
gen, als minimum voedingsbehoeften, zullen
geleidelijk elk ander volk dwingen deel te
nemen in de tragedie van een tweeden we
reldoorlog. Oorlog tusschen de Vereenigde
Staten en Japan is het meest onwaarschijn
lijk. De Japanners mogen zich misschien aan
Chineesche territorium vergrijpen, maar deze
daad zou den wereldvrede niet in gevaar
brengen en zou evenmin 'n kolonialen oorlog
door een Europeesche mogendheid uitlokken.
De Monroe-leer sluit Europa voor de Ameri
kanen uit, terwijl noch Afrika, noch Azië 't
slagveld zullen worden voor een wereld
oorlog.
Rusland zal niet met vijandelijkheden be
ginnen, want de dictators van dit land
weten, dat 't Bolsjewisme alleen kan blijven
bestaan wanneer het den aanvalsoorlog ver
mijdt. Duitscnland, zooals de Jongste (Ver
kiezingen hebben bewezen, heeft geen haast
en zal wachten. De zwakkere Europeesche
staten zoeken een leider of hebben geen plan
zich in een oorlog te wikkelen, wanneer zij
dit maar eenigszins kunnen vermijden. Enge
land zal zich niet In een nieuwen oorlog
werpen, tenzij de Britsche volkeren er van
overtuigd zijn, dat hun bestaan onmiddellijk
bedreigd wordt. Blijven dus alleen over
Frankrijk en Italië. Hier vormen nationale
afkeer, afgunst en ijdelheid en wat betreft
Italië, druk der bevolking, de elementen die
deze belde volken tot de aanstichters van
den komenden oorlog stempelen.
Hoe zal de komende oorlog gevoerd wor
den?
Vijandelijkheden zijn vaak aan een oor
logsverklaring voorafgegaan, teneinde een
vijand onverwachts te overvallen. Denk eens
In, wat thans gemakkelijk uitvoerbaar is:
duizenden vijandige luchtschepen, die plotse
ling gas en bommen boven een groote stad
verspreiden. Door de snelheid, waarmede
alles m zijn werk gaat, zou het zelfs niet
mogelijk zijn een uur te voren te waarschu
wen.
De situatie kan zelfs nog erger zijn. Het is
reeds mogelijk in de draadlooze telefonie
ethergolven vast te leggen en aan te wenden
en ze naar speciale streken te geleiden op
vele duizenden mijlen afstand, in plaats van
ze eenvoudig te verspreiden ln alle richtin
gen. Wit kunnen er zeker van zijn, dat de
scheikundigen en de ingenieurs electrische
en werktuigkundige middelen zullen be
denken om gas aanvallen op enorme schaal
te doen plaats vinden van uit de laboratoria,
ver achter het front van de aanvallende
partij gelegen. Duizenden argelooze men-
schen kunnen letterlijk weggemaaid worden
in een oogenblik tijds, zonder te weten van
waar de aanval komt, want er zullen in den
volgenden oorlog geen non-combattanten
zijn.
Gas, bommen en luchttorpedo's maken
geen onderscheid tusschen personen. Nie
mand, behalve de enkelen, die in 't geheim
werken, kan voorspellen het aantal mikpun
ten, dat is uitgekozen, maar ongetwijfeld zal
dit groot zijn.
De eerste wereld-oorlog bracht nieuwe en
verschrikkelijke verwoestingsmachines. Gift-
gas was Iets nieuws; maar granaten en ge
weren werden in grootte- en kwaliteit belang
rijk vermeerderd. In den komenden oorlog
moeten de luchtvloot met toebehooren en het
gas de situatie beheerschen. Elke Europee
sche mogendheid bezit reeds een groote en
zich nog uitbreidende luchtvloot en fabrie
ken voor 't maken van giftgas. Deze zullen
in de hoogst mogelijke mate worden benut,
maar niet enkel om in het veld staande le
gers te vernietigen.
De luchtvloot, het gas en de bommen heb
ben reeds de grenzen doen verdwijnen met
hun kostbare verdedigingen en garnizoens;
tanks, loopgraven, schuilplaatsen en andere
uitvindingen zullen tegenover de uitwerking
van het gas nutteloos zijn, terwijl kelders
diep in den grond niet langer een bescher
ming zullen vormen voor burgers.
Luchtvloten zullen luchttorpedo's ont
laden en stroomen van giftgas zullen ver
spreid worden langs onmetelijke fronten Le
vens en gebouwen zullen zonderonderscheid
verwoest worden en de draagwijdte van het
geweervuur zal waarschijnlijk die van de
„Dikke Bertha", welke de wereld verbaasde,
verre overtreffen in den eerstkomenden we
reldoorlog De onderzeeërs zullen spoedig in
onbruik raken, want door middel van de
draadlooze kan een vliegmachine tot zekere
hoogte op mijlen afstand het wapen van den
onderzeeër, de torpedo, instrueeren en con
troleeren. De praktijk zal den graad van
nauwkeurigheid perféetionneeren.
De regeeringen beseffen het waardelooze
in de moderne oorlogsvoering door paarden-
en voetvoin en kostbare slagschepen, die
practisch reeds onbruikbaar gemaakt zijn
door den scheikundige en den ingenieur. Het
hierop bezuinigde geld wordt aangewend in
dienst der wetenschap. Tien moderne slag
schepen kosten 70 millioen pond sterling en
voor dit bedrag is het mogelijk niet duizen
den maar honderdduizenden vliegmachines
van de grootste bruikbaarheid te bouwen
Europa telt op het oogenblik veel meer dan
tien slagschepen en een eenvoudig rekensom
metje toont aan, wat bij 't tegenwoordige sy
steem, dat den oorlog als hoogste arbitrage
kent, daarin aan kapitaal is vastgelegd.
Sommigen zullen aanvoeren, dat dit beeld
van den eerstvolgenden oorlog alleen geldt
voor het begin. Nadien zullen de legers van
het oude type over dit begin beslissen. Deze
tegenwerping beteekent, dat gas- en lucht-
vlootaanvallen op grootsche schaal geen
beslissend resultaat kunnen hebben. Waar
om niet?
Als de eerstkomende oorlog uitbreekt zal
elke mogendheid, die er in betrokken wordt
zóó vreeselijk -an de wapenen der weten
schap lijden, dat zp al haar energie zal aan
wenden de geleden schade te bestrijden door
gelijke middelen. De wetenschap staat nooit
stil- bijna dagelijks brengt zij nieuwe won
deren voort en vele daarvan zullen gebruikt
worden voor de vernietiging of vermindering
van tallooze onschuldise en hulpelooze men-
schelijke wezens De duisternis zelfs zal niet
langer eene beveiliging zijn. Proeven hebben
reeds aangetoond, dat voorwerpen in volsla
gen duisternis gehuld, zichtbaar gemaakt
kunnen worden voor het menschelijk oog.
Een kort artikel biedt geen plaats, om in
bijzonderheden te treden, maar de uiteenzet
ting van den volgenden wereldoorlog, in
deze regelen geschetst, kan de proef van on
partijdig en critisch onderzoek doorstaan. De
scheikundige en de ingenieur zullen de tra
gedie plaatsen op een werkelijk wetenschap
pelijke basis en resultaten bereiken, die on
zegbaar verschrikkelijk zijn. Legers van het
oude type zouden voor de wetenschap alleen
even zoovele mikpunten bieden.
Filmfabrieken zouden zich zeer verdien
stelijk kunnen maken, door in plaats van den
oorlog te verheerlijken en het te doen voor
komen, dat dapperheid niet bestaat, tenzij in
de uitrusting van den soldaat, hem af tè
schilderen als een gruwel. In alle landen
moesten films vertoond worden om te illu-
streeren wat oorlog inderdaad is.
Uit Parijs wordt gemeld:
Volgens een bericht uit Hyères bij Toulon i
is een militair vliegtuig van een hoogte1
van 500 M. nabij de kust in zee gevallen
en vergaan.
XJTTTQAXn?T?T<r "RT T Ï-TTTT A/TTTAT^TTT RAAD AIs laatste getuige wordt gehoord de heer
llUloVV TLflYIY. DIJ rlJCj 1 lVllJ^iJDDD/\/\jLV van Bruggen, die als klerk de vergadering
Ir. M. Voorzanger, directeur H. B. S. A„
acht huiswerk noodzakelijk voor het vast
leggen der leerstof en ter bevestiging van
het geleerde.
„Ik maak daarbij," zegt de heer Voor
zanger, „geen onderscheid voor eenig vak;
ook voor de bijvakken acht ik huiswerk
noodig."
Komende tot de kwestie van
overlading
meent de heer Voorzanger, dat deze zeer in
dividueel is voor leerlingen van uiteenloo
penden aanleg. Men moet een juist gemid
delde weten te schatten. Maar ook dan zal
Vandaag wordt verder gevlogen.
Van de bemanning van de H.-N.A.E.N.,
het 5e vliegtuig op zijn vlucht naar Ned\-
Indië, is bij de K. L. M. bericht binnen
gekomen, dat zij gisteren in Cawnpore ge
bleven is en heden (Woensdag) verder
wordt gevlogen.
Over September een deficit van 13 millioen.
Uit Rome wordt gemeld":
De Staatsfinanciën vertoonen over de
maand September opnieuw een klein defi
cit, waardoor het totaal-deficit over de
eerste 3 maanden van het fiscale jaar is
gestegen tot 49 millioen.
Het deficit over September bedroeg 13
millioen.
Ir. M. Voorzanger, directeur der Hoogere
Burgerschool A met 5-jarigen cursus
te Haarlem
de middelmatige langer moeten werken dan
de begaafde. Om een gemiddelde niet te
boven te gaan is een
interne regeling
ingevoerd voor het huiswerk. By deze rege.
ling mag in de lagere klassen alleen voor
drie, hoogstens voor vier vakken huiswerk
worden opgegeven."
Om zpne bedoeling duideiyk te maken,
toont de heer Voorzanger den werkrooster,
waarop de vakken zijn aangegeven, welke
op een bepaalden dag voor huiswerk in
aanmerking komen.
„Het huiswerk", gaat de heer Voorzanger
verder, „vormt een deel van de dagtaak.
„De lagere klassen eindigen te 3 uur 10;
de hoogere omstreeks vier uur. Hoe willen
de jongens de verdere uren vullen?"
De heer Voorzanger schetst, hoe in zijn
eigen omgeving het huiswerk wordt ver
richt met een gepaste verdeeling van den
benoodigden tyd vóór en na het diner.
„Wanneer er regelmaat is in 't gezin en
de ouders meewerken, acht ik het huiswerk
een prachtige dagvulling, wat niet weg
neemt, dat ik inperking zooveel mogeiyk
wenscheiyk acht. Het huiswerk mag nooit
zoovéél tyd by de kinderen in beslag ne
men, dat ze niet tydig kunnen gaan rusten.
Den invloed van het gezin acht ik een zeer
voornamen factor. Zoolang 't huiswerk niet
af is, mogen de kinderen niet afgeleid wor
den, b.v. door radio-muziek of anderszins.
Zijn ze gereed, dan kan in 't gezin weer
voor gepaste bezigheid gezorgd worden. Er
moet zooveel mogeiyk gestreefd worden
naar beperking van 't huiswerk voor den
Maandag. Wordt op een bepaalden dag te
veel huiswerk opgegeven, dan hebben de
leerlingen het recht zich daarover te be
klagen. Van dat recht wordt gebruik ge
maakt."
Acht u 'het niet beter algemeene ver.
moeidheid te voorkomen, dan te verhelpen
door lange vacanties?
Uit .het antwoord, dat de heer Voorzan
ger op deze vraag geeft, blijkt, dat naar
zijn persoonlijke ondervinding het huiswerk
niet zoo'n nadeeligen invloed heeft en alge
meene vermoeidheid slechts in uitzonder-
lyke gevallen voorkomt.
„De lange vacantie acht ik noodig,"
zegt de heer Voorzanger. „Noodig vind ik
ook, dat in die periode de gedachte aan
school en schoolleven heelemaal weg ls. En
wat de eischen betreft, naar myne meening
vallen die binnen het bereikbare, maar Ik
zou ze anderzijds ook niet wenschen op te
voeren."
van 25 Juni heeft medegemaakt. Van de
in de groote vergadering gehouden commis-
rissenvergadering, waar lange notulen zyn
opgemaakt, heeft get. niets gemerkt, hoewel
hij doorloopend in hetzelfde vertrek is ge
weest.
President: „Dat zal wel gebeurd zijn. terwyi
u die actes voorlas; daar luistert toch nie
mand naar! In dien tyd konden de heeren
gewichtige besluiten nemen!"
Te kwart voor zes schorst de president de
zitting tot Vrydag, as. des morgens te 10
uur.
Het hoofdbestuur van den Bond voor Ge-
pasporteerde Marinemannen, te Amsterdam
heeft een adres gericht tot de Tweede
Kamer, waarin het deze verzoekt, het daar
heen te willen leiden, dat de militaire pen
sioenwetten zoodanig worden gewyzigd. dat
alle oudere gepasporteerden met ten minste
10 dienstjaren (waarby Indische dienstjaren
zyn dubbel geteld) ook in die wetten worden
opgenomen.
De vader, die zijn kinderen niet naar school
wil sturen
Men schrijft ons:
Van verschillende zijden is in den laatsten
tijd aan den Raad van Arbeid de vraag ge
richt of het mogeiyk is, dat ouderdomsrente,
door eene echtgenoote verkregen uit een vrp-
willig gesloten verzekering met betaling van
0.39 premie per week, ingehouden wordt
in het geval, dat de echtgenoote wordt gepen-
sionneerd.
Ter geruststelling van diegenen, die zich
hierover mogelijk zorg maken, deelen wp
mede, dat de bovenbedoelde vraag ontken
nend moet worden beantwoord.
Het is dus uitgesloten, dat een rente,
waarvoor premie is betaald, door de Rijks
verzekeringsbank ingehouden zou worden
(tenzij in eenige bijzondere gevallen, als
sommige gevangenisstraffen, e.d.).
Z D H. Mgr. J. D. J. Aengenent. Bisschop
van Haarlem, heeft aan alle Eerw. Heeren
Pastoors en Rectoren der stad Haarlem ver
zocht om aanstaanden Zondag, 28 October,
den vijf en twintigsten herdenkingsdag der
consecratie van Mgr. A. J. Caffier zg., de
plechtige Hoogmis op te dragen voor de ziele-
rust van Zijnen Doorluchtigen Voorganger.
Aan boord van het te Travemünde lig
gende Duitsche stoomschip „Roland" wor
den op het oogenblik belangwekkende proe
ven genomen in verband met de luchtvaart.
Op het achterschip wordt een houten
platvorm aangebracht, dat eenigszins scheef
gezet wordt, om daarop gemakkelijk een
watervliegtuig te kunnen plaatsen. Als ver
lenging van dit platvorm wordt nog een op
het water afhangend stuk sterk zeildoek
gespannen, dat zoo sterk aangetrokken
wordt, dat de zee het niet kan doen bol-
staan. Langs dit zeildoek kan het vliegtuig
te water glijden en daarna direct starten;
by terugkeer gaat de beweging in omge
keerde volgorde, doch dan moet het vanaf
het zeildoek met de stoomwinch worden
opgetrokken.
De voorloopige proefnemingen met deze
door Ir. Hamann uitgevonden inrichting
hebben in de haven reeds voldaan, zoodat
nu binnen enkele dagen eene meer uitge
breide proefneming op zee zal plaats vinden
om te zien, of de start ook in bewogen zee
zonder hindernis kan volgen.'
Als afgedaan beschouwd
Naar het „D. v. N.-B." verneemt, heeft de
Commissaris der Koningin in de provincie
Noord-Brabant aan het gemeentebestuur
van Halsteren, bp tffct onderhoud dat dit met
hem had over de secretaris-kwestie, medege
deeld, dat, daar in hoogste instantie 'n be
slissing is genomen ten gunste van den heer
J. van Hoek, deze zaak als afgedaan wordt
beschouwd-
Bij het getuigenverhoor gisteren voor het
Amsterdamsch gerechtshof bij de behande
ling der strafzaak van de Veendammer
Hypotheekbank werden eerst als getuigen
gehoord mr. V. J. Salm, Mr. A. S. van Nie-
rop, mr. Voudeket en de accountant A.
Nierhoff (hierna werd gepauzeerd)
Na de pauze laat president mr. Jolles va
der Woltman voor de groene tafel verschp-
nen.
„Waarom bent eigenlijk in hooger be
roep gegaan, ik had u dat nog niet gevraagd,"
aldus de president.
Verd.: „Omdat ik me niet schuldig voel;
ik heb geen strafbare feiten begaan."
President: „U hebt uw aandeelen verkocht
en er een behoorlpken prijs voor gekregen.
Maar u hebt niet samengespannen om de
„Veendammer" leeg te halen?"
Verd.: „Absoluut niet."
President: „Gaat u dark maar zitten, ik
wil nu uw zoon nog wat vragen. Jonge
Woltman, waarom teekende u hooger beroep
aan?"
Verd.: Woltman Jr.: „Omdat ik me niet
bewust ben een strafbaar feit begaan te heb
ben. Ik vertrouwde mijn vader geheel en ook
de andere menschen."
President: „Ook de advocaten?"
Verd.: „Ja, die ook!"
Vervolgens wordt gehoord de heer J.
Spanjersberg, leeraar te Zeist. Get. deelt
mede dat het befaamde kassierscontract in
hotel Weimar, in een hoekje van de hall,
is geteekend, in tegenwoordigheid van de
heeren Möhring, Loonsteyn, Liebermann en
Van Gigh. Ook get. heeft geteekend.
President: „Herinnert u zich iets van een
borgtocht onder het kassierscontract?"
Get.: „Ja, er stond iets van in het con
tract."
President: „Toen Liebermann met het
stuk van het kantoor van Mr. Schilnnann
kwam, waren er toen handteekeningen op?"
Get.: „Dat weet ik niet."
President: „Hebt u wel goed kennis geno
men van dat kassierscontract? Niet dat ik u
verwijten wil maken, maar vindt u niet dat
de zaak heel oppervlakkig is behandeld?
Hebt u het contract, toen u commissaris van
de „Veendammer" was geworden, niet meer
gezien?"
Get.: „Ik heb het nooit meer gezien."
President: „Weet u precies, wanneer u het
contract heeft geteekend?"
Get.: „Dat weet ik niet precies meer."
Mr. Kokosky: „Loonsteyn heeft het uitge
rekend, het was op 15 Juni."
President: „Voor u met Liebermann in
zee ging. heeft u niet geïnformeerd naar zpn
gegoedheid of naar die van de Disconto-
bank?"
Get.: „Ik had den indruk dat Liebermann
zeef goed gesitueerd was, o.a. door de wyze,
waarop hp in Brussel leefde."
President: „Hebt u 24 Juni ook niet een
akte geteekend?"
Get.: „Ja. de voorloopige akte van verkoop
aan de combinatie Schim van der Loeff."
President: „Het komt er op neer, dat u
hebt meegewerkt aan het verkoopen van ac
tiva en hypotheken van de „Veendammer"
zonder u èr rekenschap van te geven of er
voor de pandbriefhouders een zakelpke ze
kerheid tegenover bleef staan. U had maar
vage indrükken van borgtochten en con
tracten, u hebt niets precies gelezen i Hoe
lang ls u commissaris geweest?"
Cet.: „Eigenlpk ben ik het nog."
Er ontstaat dan eenige discussie over de
vraag of er een afzonderlpke borgtocht van
Van der Toorn is geweest. Ten slotte vindt
de president het aan de hand van verklarin
gen van verd. Möhring het meest waar-
schpnlijk dat de borgtocht onder het kas
sierscontract gestaan heeft.
Pres.: „Als ik het goed begrepen heb,
kwam de borgtocht in handen van de debi
teuren."
Verd. Möhring: „Och, het ging allemaal in
goed vertrouwen(Gelach).
Naar aanleiding van een vraag van mr.
Kokosky betreffende de bedoeling van een
akte, merkt de president op. wanneer get.
Spanjersberg zichtbaar diep nadenkt:
„U heeft zooveel geteekend, hé?" (vroolpk-
heid).
Hierna wordt gehoord de heer P. B. ter
Daag, candidaat-notaris. die ook commis
saris van de „Veendammer" is geweest. Op
verzoek van den ouden heer Woltman was
hij dat in 1925 geworden. Begin 1927 is er ge
sproken over den verkoop van de aandeelen
van Woltman Sr. Er moest een groot bedrag
voor worden opgebracht. Later zeide vader
Woltman, dat hp goede zaken met zijn aan
deelen gemaakt had; tengevolge van den ver
koop zou get. als commissaris moeten aftre
den. Hp had gehoord dat de „Veendammer"
ingebracht zou worden in een groote interna
tionale hypotheekbank.
Ook deze getuige geeft dan inlichtingen
over de mise en scène van de bekende „wan
delende vergadering" van 25 Juni.
Mr. J. Loonsteyn is de volgende getuige. Hij
doet nog eens nadere mededeelingen nope or,
het kassierscontract.
Hierna wordt gehoord de heer E. Schanse-
ma, die kantoorbediende bp de „Veendam
mer" is geweest. Hp deelt mede, wat hy weet
van de vergadering van 25 Juni, welke hy
heeft bpgewoond als kantoorbediende en als
aandeelhouder. Getuige heeft gestemd op de
menschen, die op het ipstje stonden, dat op
tafel lag.
Dan wordt gehoord de kantoorbediende H.
Stadens. In 1910 is get. bp de „Veendammer"
gekomen. Op een goeden dag hoorde hp van
vader Woltman dat deze zpn aandeelen ver
kocht had. Later hoorde get. voor welk be
drag, dat hij zeer hoog vond. Get. heeft ook
meegedaan aan het overschrpven van aan
deelen op de Discontobank. Op 25 Juni heeft
Möhring de kas nagekeken, hij weet niet of
Liebermann het geld heeft meegenomen.
Get. vond de hypotheken onsolide, boven
dien was er achterstallige rente. Vandaar zpn
verwondering over het hooge verkoopbedrag.
Woltman zei echter: „We leven van de Bank."
Als getuige verklaart, dat Woltman Sr. hem
gezegd had, recht te hebben op een koopprijs,
gebaseerd on het disagio van de pandbrieven
(30 wordt hp door de procureur-generaal
hierover nader aan den tand gevoeld. Wan
neer mr. Muller Massis hem wyst op een te-
genstrpdigheid ln zyn vroegere verklaringen
en die van thans, wordt get. kwaad. Hy zegt:
„Ik zou nou maar met mij uitscheiden, we
zitten hier niet aan de kletstafel!"
Hierna treedt de makelaar J. von Schuppen
uit Utrecht voor het getuigenhekje. Get. had
opdracht gekregen om naar den prys van de
aandeelen te informeeren. Woltman Sr. vroeg
2 millioen. Wat de pandbrieven betreft, had
Woltman gezegd dat deze 60 a 65 pCt. ston-
len. En als zp opliepen zou er nog altyd een
disagio van 25 pCt. zpn. Get. was van het
bedrag geschrokken.
Door Mr. Muller Massis gevraagd, waarom
hij den rechter-commissaris niet heeft mee
gedeeld hetgeen vader Woltman hem had
verteld over de waardeberekening op basis
van het disagio, antwoordt get. er toen niet
aan te zpn toegekomen. Voor de rechtbank
onder eede meende hp dit niet voor zich te
mogen houden.
Verd. Woltman Sr. blpft de lezing van get.
NestrPden.
In hooger beroep heeft voor het Hoog
Militair Gerechtshof terechtgestaan de ad
judant onderofficier-instructeur bp het 6e
regiment veld-artillerie in Leiden, S.Z., die
door den Krijgsraad te 's Hertogenbosch we
gens overtreding van de Leerplichtwet is ver
oordeeld tot drie geldboeten van 5 subs te
vervangen door 3 maal 10 dagen hechtenis.
Verdachte had in Februari j.l. niet gezorgd
dat zpn drie kinderen, de school bezochten
aangezien hp daartegen godsdienstige bezwa
ren had.
Verdachte erkende het hem ten laste ge
legde.
President: De overtreding, waarvoor u
thans terecht staat, is gepleegd in Februari
en nu is het October. Zpn de kinderen al
dien tpd niet naar school geweest?
Verdachte: Neen!
President:, Vindt u dat als vader niet bui
tengewoon nalatig?
Verdachte: Neen!
President: Uw kinderen zullen op die ma
nier bij alle andere kinderen komen achter te
staan, en op u als vader rust toch de plicht
om dat te voorkomen. Uw vader was ook een
heel godsdienstig man en toch heeft hp u
eer goede opvoeding laten geven-
Verdachte: Ik vind, dat dit een heele
domme streek van myn vader is geweest.
President: Waarom wilt u uw kinderen niet
naar school zenden?
Verdachte: Omdat de wet, die zulks Wil
verplichten, niet van den Koning is.
President: Maar de Leerplichtwet is toch
door den Koning goedgekeurd, en ze is dus
afkomstig van het Koninklijk gezag.
Verdachte: J, maar die wet is door het volk
zelf opgesteld en niet door God bevolen.
President: Met de bezwaren van u, kan
natuurlpk geen rekening worden gehouden.
Wat doen uw kinderen nu?
Verdachte: Ze spelen den geheelen dag
met aarde.
President: U bent toch begonnen met uw
kinderen wel naar school te zenden. Heeft
u dan ineens een andere opvatting gekregen?
Verdachte: Vroeger zond ik mpn kinderen
naar school, omdat dit door het heele kerke
lijke leven in Nederland werd goedgekeurd.
Later heb ik dat echter niet anders gevonden
dan bedrog.
De advocaat-fiscaal, mr. Brants, merkte
op, dat de burgers in een Staat zich moeten
onderwerpen aan de door de Overheid ge
stelde regelen, opdat een geregelde samenle
ving mogelijk zp. Wie zich daartegen verzet
en van meening is, dat hp zich aan die rege
len niet mag onderwerpen, moet dit
die opvatting ook de consequentie trek
ken, dat hp dat staatsverband moet ver
laten. Het staat hem vrp, om een andere
staatsinrichting te zoeken, of om naar een
plaats op aarde te gaan, waar hp zich in het
geheel niet aan een staatsinrichting heeft
te onderwerpen. Wanneer hij echter in de
staatsgemeenschap blpft, dan is hp ook ver
plicht zich te houden aan de dsor de over
heid gestelde regelen
Van verdachte is zulk 'n onderwerpen aan
die regelen echter niet te verwachten, en
daarom kan spreker wel zeggen, dat deze
kwestie voor verdachte het begin zal zpn
van een groote tragedie, waarbij tevens wel
een einde zal komen aan zpn militaire loop
baan.
Spr. beklaagt dan ook verdachte en ln nog
meerdere mate zpn kinderen, die het slacht
offer zpn geworden van zpn zonderlinge
ideeën.
Mr. Brants eischte ten slotte bevestiging
van het vonnis van den krpgsraad.
Verdachte zeide nog, dat, wanneer hy zpn
-kinderen vrp zou kunnen krijgen, als hp den
militairen dienst zou verlaten, hij dan geen
oogenblik daarmee zou aarzelen. En wanneer
aldus verdachte daarvoor mpn leven
zou worden geëischt, zou Ik zelfs zeggen:
neem het.
De uitspraak volgt later.
De Tweede Kamer heeft gisteren behan
deld het wetsontwerp tot herziening der wet
van 19 Dec. 1921 betreffende instelling van
Raden van beroep voor de Directe Belas
tingen.
Ingediend is een wetsontwerp inzake wij
ziging der L. O. wet 1920.
Te 's-Gravenhage wordt de Internationale
Roode Kruis-conferentie gehouden.
De behandeling der strafzaak van de
Veendammer Hypotheekbank voor het Am-
sterdamsche gerechtshof.
Met ingang van 1 November a.s. wordt het
telefoonverkeer met Amerika uitgebreid tot
alle Nederlandsche kantoren en stations.
Te Utrecht is gisteren de Aartsdiocesane
Synode aangevangen, die heden wordt voort
gezet.
De Muidertol-kwestie zal binnenkort voor
den Hoogen Raad behandeld worden.
Groote overstroomingen in Boven Italië.
Parker Gilbert van Brussel naar Berlijn
vertrokken.
Stormachtige tooneelen in het Hongaarsch*
parlement.
Barometerstand 9 uur vrn.: 754, Vooruit.
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5,14.
Hoogste barometerstand 765.8 te München.
Laagste barometerstand 732.5 te Stornoway.
Verwachting: Meest krachtige, tijdelpk
wellicht stormachtige, meest Zuid Weste-
lpke wind, betrokken of zwaar bewolkt, re
genbuien, aanvankelpk nog weinig verande
ring in temperatuur.
Vele dorpen overstroomd
Een telegram uit Parps luidt:
Naar uit Grenoble gemeld wordt, neemt
het hooge water in het dal van de Isére
steeds grooteren omvang aan.
Verscheidene dorpen zpn overstroomd.
De rivier heeft zich een nieuwe bedding
verschaft. Veel vee is omgekomen. Xeneder,
Grenoble vormt de Isère een meer van 40
Kilometer lengte en 5 kilometer breedte. De
materieele schade is zeer groot.
De velden staan van één tot 2 meter onder
water.
H. W. Hartman, rijwielhersteller, wonende
te Hillegom, Hofstraat 7; curator Mr. F. J.
Gerritsen, alhier.
R. F. Taems, betonarbeider wonende te
Heemstede. Bomeostraat 37; curator Mr. A.
Bruch, alhier.
A. G. Memelink, te Haarlem, handelende
onder den naam Haarlemsche Pluimvee en
Krachtvoederfabriek, (op 18-10-'28)curator
Mr. L. G. van Dam, alhier.
Rechter Commissaris Mr. J. H. Smits te
Amsterdam.
Opgeheven werden de faillissementen van:
Mevr. C. J. van der Zon, pensionhoudster
te Haarlem, Duvenvoordestraat 18; curator
Mr. P. Tideman, alhier.
G. M. Veldhuis Jr. aannemer te Haarlem,
Gierstraat 54; curator Mr. E. A. Wagemaker,
alhier.
Vernietigd is het faillissement van J. H. C.
v. Brero, metselaar te Haarlem; curator Mr.
J. A. P. C. ten Bokkel.
Een N. T. A.-telegram uit Akron (Ohio)
meldt: Dr. Eckener heeft bij Paul W. Litch
field, president van de Goodyear Cy. en
van de Goodyear Zeppelin Corporation, een
plan ingediend betreffende de instelling van
een vierdaagschen transatlantischen diens'
met Zeppelin-luchtschepen.
Naar uit Sappemeer gemeld wordt, wordt
door den bekenden kweeker van aardappel
variëteiten, den heer G. Veenhuizen, al
daar voor het komende jaar een nieuwe
aardappelsoort in den handel gebracht, na-
melpk „Populair", afkomstig van het Cen
traal Proefveld. Deze soort is gekweekt door
een kruising van Robpn en Monopool, en ls
een zaaiing van 1923.
Het vrp hooge, donkergroeneloof heeft
forsche bruinroode stengels. De bloei is
violet, doch de plant bloeit weinig. De
knol is laat rijp, het loof wordt practisch
gesproken, niet door de phytophthora aan
getast. Hp is begin October rpp. De vorm
van de knollen Is rond, de oogen zijn vrij
vlak, de schil is roodbont, het vleesch geel.
De opbrengst is hoog, het zetmeelgehalte
zeer hoog. Het is een mooi gevormde, me
lige aardappel, welke uitstekend van smaak
is en zich bijzonder goed den winter door
laat bewaren. Rotte knollen kwamen niet
voor.
„Populair" is na driejarig onderzoek op
de terreinen van dr. Oortwpn Botjes te
Oostwoid onvatbaar voor de gevreesde wrat
ziekte gebleken, terwpi hp nimmer vurig
of kringerig werd.
De opbrengst bedroeg per H.A. 35.500 K.G.
«U. pl.m. 535 HA-
