De Gemeentebegroo-
ting van Haarlem
DE FILMINDUSTRIE IN INDIE
Algemeens leden vergadering der
R.-K. Artsenvereeniging
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
MAANDAG 5 NOVEMBER 1928
BLADZIJDE 1
Gehouden op Zaterdag 3 en Zondag 4 November 1928
te Amsterdam in hotel Parkzicht
VERGADERING VAN ZATERDAGAVOND
n.
Van den dijk op een huis
gereden
Prof. mr. W. v. d. Vlugt t
DAMMEN
BILJARTEN
De wedstrijden van
deze week
LAATSTE NIEUWS
Twee vliegers verongelukt?
De j-1- Zaterdag verschenen gemeentebe-
grooting van Haarlem maakt geen prettigen
eersten indruk.
iP^i- we^ou^er van Financiën moet, toen
hij zyn nandteekening zette onder die 'reek-
clJ, e*3 en 'becijferingen, het gevoel heb-
U gehad, dat den fabrikant of handelaar
kruipt, die wekenlang met spanning het
pmaken van de balans zijner onderneming
t gevolgd en, hoewel vast overtuigd, dat
e.r een verlies zou zijn geleden, tot de con
clusie komt, dat het meeloopt en er, by een
omzet van twaalf millioen, maar een verlies
15 van 14 mille.
Het valt hem mede en niemand kan zeg
gen, dat zoo'n bedrijf kapot is, maar floris-
sant is toch anders: het kraakt in zoo'n
■winkel.
In den Haarlemschen gemeentewinkel is 't
niet anders.
De omzet is 12 millioen en met eenige
fantasie komt de wethouder tot de conclu
sie, dat de opbrengst der gemeentelijke be
lastingen wel f 900.000 (waar hij ze vandaan
haalt zal wel niemand begrijpen) zal bedra
gen en er dan maar een tekort van f 14.000
zal zijn, zoodat het niet noodig zal zijn
de mededeeling is bedoeld als een juichkreet
zoodat het niet noodig zal zijn de belas
tingen te verhoogen.
Wel volgt hieruit, zoo waarschuwt de wet-
rJ°"der ^teend, dat de ontwerp-begrooting
hoogere lasten kan worden be
sten L' ook geen geraamde inkom-
het^H boofde van eenige belasting,
ven v, hoofde van de winsten uit bedrij
en, hetzy uit anderen hoofde kunnen wor
den verminderd, zonder dat verhooging van
e Percentage der evenredige heffing hier
van het gevolg zal zijn.
van het heele mooie verlangenslijstje:
verlaging van tarieven voor gas, electriciteit
water; verlaging der recognitie van de
bedrijven van de gemeente; afschaffing za
kelijke bedrijfsbelasting; afschaffing preca
riorechten; rechtvaardiger verdeeling van den
cfpachtscanon, om van belastingverlaging
maar niet te spreken, komt dus ook dit jaar
niets. Tenzij de voorstellers van die verla-
•^hgen tegelijk aangeven welke inkomsten
verhoogd moeten worden.
Ziedaar de toestand van Haarlem's fi
nanciën.
Verleden jaar hebben wij er voor ge-
jhet belastingpercentage op hetzelfde
nveau te laten, omdat er toen nog niet be-
.pB(i was, wat de annexatie ons voor voor-
01 nadeel zou gebracht hebben. Dat
veten wij nu wel en het resultaat is: geen
belastingverhooging.
Maar hebben wij, zoo vragen wij ons af,
dan daarvoor zooveel moeite gedaan om de
grenswijziging er door te krijgen? Moeten
wij, als oogst van al die moeiten, nu al blij
zijn, dat de annexatie ons geen belastingver
hooging gebracht heeft? De Haarlemmers
mochten méér verwachten. Wij hebben
altijd gewaarschuwd tegen te hooge ver
wachtingen van een grensregeling, zooals die
door Min. Kan werd voorgesteld, maar ons
gemeentebestuur, met aan 't hoofd den bur
gemeester, heeft er ons, ondanks alles, op
gewezen, dat de grenswijziging ons voordeel
zou brengen. Wij constateeren nu, dat wij
gelijk hebben gehad: de grensregeling bracht
geen voordeel. Integendeel, nu is 't nog mo
gelijk de eindjes aan elkaar te knoopen zon
der belastingverhooging, maar dat kan zoo
biet doorgaan; weldra zal er belastingver
hooging moeten volgen. En dat, terwijl de
grenswijziging aan Heemstede en Bloemen-
daal geen kwaad heeft gedaan en hun zuig
kracht op de belastingbetalers even groot
blijft als voorheen.
Nu dat zoo is. vragen wij ons af: waar
om kreeg Haarlem dan zijn grenswijziging
en waarom hadden onze stadsbestuurders
den grootheidswaan daaraan mede te wer
ken? Had Haarlem eenige verplichting om
te zorgen voor Schoten, voor Spaamdam;
had Haarlem eenige verplichting, onder zijn
hoede te nemen d'en bouw van woningen,
hie anders opSchoten's, op Bloemendaal's of
Heemstede's gebied zouden hebben gestaan?
Waarom heeft ons gemeentebestuur geen
betere grenswijziging afgewacht?
A1 herineren wij nu aan onze waarschuwin
gen van destijds, gedane zaken nemen geen
keer en dus hebben wij nu de dingen te
accepteeren zooals zij zijn.
Hc zijn echter ook nog wel eenige licht-
rvfn in heze begrooting.
De begrooting is krap opgemaakt en alle
tt,nB zoelct men er tevergeefs, maar de
wethouder heeft zich aan den voorzichtigen
kant gehouden. Zoo heeft hij voor d'en post
schadevergoeding aan andere gemeenten in
zake de grensregeling het maximum-bedrag
gereserveerd, waartoe Gedeputeerde Staten
Haarlem kunnen veroordeelen. Die post nu
kan nog meevallen. De omliggende gemeen
ten vragen van Haarlem ruim 8 millioen;
Haarlem biedt f 2.5 millioen aan. Het zal
voor Haarlem nogal wat schelen of het tot
f 8 millioen of tot f 2J4 millioen wordt ver
oordeeld. Ieder millioen meer of min
der scheelt Haarlem per jaar ongeveer
f 70.000 aan rente en aflossing. Het verschil
tusschen het hoogste en laagste bedrag zou
voor Haarlem dus jaarlijks een voordeel van
ongeveer f 350.000 4 f 400.000 zijn.
Een tweede lichtpunt is het wetsontwerp
tot regeling van de financieele verhouding
tusschen Rijk en gemeenten. Daardoor zul-
meer Rijksgelden in de gemeentekas
vloeien.
Maar men stelle zich van dat ontwerp echter
geen gouden eieren voor. Voraleer de gelijk
stelling tusschen de gemeenten bereikt is,
"lent het wetsontwerp nog heel wat te ver-
beteren.
Een voorloopige berekening bracht ons tot
e conclusie, dat de Haarlemsche belasting-
aler "iet een inkomen van f 2000 in het
hstigst geval f 12 minder te betalen krijgt
e 11 tot op heden, de man met f 5000 f 42
^iemand met f 10.000 f 44 minder.
öalpaar staat tegenover, dat de Bloemen-
v00rr met f 2000 inkomen, na invoering der
teg2?estelde wet, totaal f 40 moet betalen
dan nu f 301 iemand met f 5000 betaalt
f lo0ftn171 tegen nu f 120 en iemand met
De betaalt dan f 450 tegen nu f 270.
talen tJ^Mchdalers zullen dus meer te be-
belastiniiBT en de verhouding tusschen een
iem Wiil 'aler te Bloemendaal en Haar
lemmers 8t zich m het voordeel der Haar-
niet zoo ^dat de trek naar Bloemendaal
Dat zifJ°ot meer zal zijn.
kele jaren t lichtpunten, die binnen en-
begrooting gunste van de Haarlemsche
financieelen en schijnen en een beteren
scheppen. °cstand voor Haarlem zullen
Zoodat onz»
sche begrootin» °.nclusie wer de Haarlem
van den financl^eze ls; e€n somber befld
kas de annexap toestand der gemeente
hebben gebracht bl«kt een teleurstelling te
find dat er bi* de verwachting is gewet-
dat inkort een gunstige wen
ding in den to*^ komt.
De hoteljongen van de geliefde van de „Schoone van Java", wenscht voor zijn
moeite van de koppelaarster ook een belooning.
Het is nog niet zooveel jaren geleden, dat
men in ons mooi en rijk Indië nog geen
gewoon cliché vervaardigd kon krijgen. Nu
te hooren, dat de filmindustrie op het oogen-
blik reeds op een vrij hoog peil staat, zal
velen verwonderen.
Volgens den heer Krugers, directeur der
Java-Film-Company te Bandoeng, zelf in
Indië geboren en gewest en volk kennend als
wellicht weinigen, is het begrip „East is
east and west is west and never the tween
wil meet" verouderd en niet meer waar.
De eischen van het bioscoop-bezoekend
publiek stijgen met den dag en ook de
wensch om te weten: „Hoe zouden andere
volkeren leven", komt hierbij meer naar
voren.
De Java-Film-Company te Bandoeng
onder leiding van haar directeur, den heer
Krugers, is erin geslaagd na jaren van
voorbereiding en arbeid, een film te produ-
ceeren, waaruit men kan zien, hoe de Inlan
der leeft, niet, zooals gebruikelijk, door
enkele tafereelen uit een warong, waarbij
gewoonlijk te aanschouwen wordt gegeven,
dat de Inlander handiger eet met vijf
vingers dan met een vork, doch een rolprent,
een completen inlandschen roman, die iedere
actie weergeeft, die men in woord en klank
zou moeten uiten.
De onder de persoonlijke leiding van den
heer Krugers vervaardigde speelfilm ge
titeld: „De schoone van Java", biedt zeer
veel schoons en doet zien dat men op Java
naast suiker en koffie ook een goed geoutil
leerde filmfabriek kan aantreffen.
Naast deze speelfilm heeft de heer K
mede onder zijn persoonlijke leiding een
filmproduct geleverd dat nog zeker eenig is
in zijn soort. Het is de Mekka-film. opge
nomen in het hartje van A rabië. het brand
punt van den Islam. Wat dit beteekent in
een land, waar de Koran verbiedt beelte
nissen te maken van levende wezens, in een
land waar fototoestellen, laat staan film
toestellen nimmer geduld worden, is hier
niet in een naar regels neer te schrijven.
Overweldigend moet een der pelgrims
scènes zijn,- waarbij men honderd vijftig
duizend menschen met het aangezicht naar
den grond gekeerd ziet en allen gericht
naar de Kaaba, de plaats, waar Abraham
het eerst den tempel Gods bouwde.
Het meest interessante in deze film moet
wel zijn een blik te kunnen werpen in een
omgeving, welke eeuwen en eeuwen voor den
Westerling gesloten is geweest.
MEKKA-FILM
Een Sjeck (leider vart een bedevaart)
Te 9 uur opent de voorzitter de vergade
ring met den christelijken groet, waarna hij
het woord neemt tot het uitspreken van de
volgende rede:
Het is mij een voorrecht wederom de Al-
gemeene Vergadering der R.K. Artsenver
eeniging te mogen openen en ik doe dit
met te meer genoegen, omdat de moreele
kracht die van onze vereeniging uitgaat, zich
ook in het afgeloopen jaar zoo sterk heeft
doen gelden. Rustig en zonder ophef wordt
er gewerkt door uw bestuur, door de redac
tie van ons artsenblad, door allen die als
gedelegeerden van onze organisatie in bestu
ren van andere vereenigingen zitting hebben
en met voldoening mag worden geconsta
teerd, dat onze vereeniging meer is dan een
vereeniging alleen voor ons zelf, maar vaak
voor anderen de vraagbaak in moeilijke om
standigheden, een vuurtoren waarnaar me
nigeen zijn scheepje richt, die z'J" bfg ,|pp"
koers dreigt kwijt te raken. Doch niet alleen
ons optreden naar buiten en de waardeering
die ons vaak van onze kerkelijke en
lijke overheid ten deel valt, stemt to. vol
doening, maar met nog meer vreu^?®
ik gewagen van een krachtiger opb
innerlijk leven, dat in onze vereeniging
heerscht. Het schijnt dat langzamerhand de
leden beginnen te ontwaken uit hun
op sociaal terrein, alsof ook hun-in de ooien
heeft geklonken het „wache auf, alter
Schlafer, wach' auf, wie kannst du so lange
heut' schlafen", en het opwekkend woord
eens door onzen Benedictijnermonnik tot
de katholieke artsen gericht, heeft na een
negental jaren, zijn uitwerking niet gemist.
Overal beginnen de katholieke medici te
voelen dat meer van hen gevergd wordt
dan alleen het lijden van de zieke menscn-
heid te helpen verzachten, doch dat zij ook
meer actief hebben deel te nemen aan de
verbetering zoowel van de volksgezondheid
als van de volksmoraliteit. En als een uiting
in die richting hebben wij in onze vereeni
ging reeds zien ontstaan onze afdeelingen
van ziekenhuisdirecteuren en gestichtsartsen
en beginnen er zich ook al plaatselijke on-
derafdeelingen te vormen. Onderlinge steun
en onderlinge samenwerking kan ons dan
ook alleen verder brengen op den moeilijken
weg die door onze katholieke beginselen is
uitgestippeld.
Veel valt er door eendrachtig samenwer
ken te bereiken en onze nationale federatie
van het Wit-Gele-Kruis, waarin de katho
lieke medici zoo sterk de leiding hebben, is
daarvan wel het schitterend bewijs.
Zoo laten zich ook op het gebied der Mis
sie-actie velen onzer leden zich niet onbe
tuigd; ik hoop dat ook op dit terrein hun
werken rijke vruchten moge afwerpen, en
dat de katholieke artsen in het algemeen
door een eendrachtig landelijk samengaan
de Missie-actie in ons vaderland nog meer
dan tot nu toe het geval was zullen steunen
en versterken.
Mijne Heeren, een edel streven heeft u we
derom naar hier gebracht, gij zijt saamge-
komen om als goede katholieke mannen
ernstige vraagstukken aan te hooren en te
b™ reken, gedachtig de schoone harmome
die erTèstlat tusschen geloof en weten-
schaD gij Zijt ook saamgekomen om m
Roomsche blijdschap oude vrienden weer te
zien en nieuwe vriendschapsbanden aan te
knoopen, welnu het is dan ook op den feest
dag van ons jaarlijksch samenzijn dat ik u
van harte het welkom toeroep en hiermede
open ik deze negende algemeene vergadering.
Vervolgens brengt de secretaris het jaar
verslag uit, waaraan wij het volgende ont-
j leenen:
I In het afgeloopen vereenigingsjaar nam
het ledental der R. K. Artsenvereeniging
I wederom toe en breidde de interne organisa-
tie der vereeniging zich uit door de oprich-
j ting eener onderafdeeling Breda en
j omstreken, terwijl de afdeelingen der R- K-
j Gestichtsartsen, en van R. K. Z ekenhuis-
j directeuren zich verder ontwikkelden.
I Het hoofdbestuur vergaderde in het afge-
j loopen jaar viermaal in pleno. Daarnaast
1 vonden regelmatig besprekingen plaats van
het dagelijksch bestuur tot afdoening van
loopende of spoedeischende aangelegenheden.
Op de buitengewone algemeene ledenver
gadering, gehouden op 3 Juni 1928 te Tilburg,
kwam een reglement van het R. K. Artsen
blad tot stand, door welk reglement een
oplossing werd gegeven aan tal van moeilijk
heden, die in den loop der jaren door gemis
eener behoorlijke regeling gerezen waren.
De commissie uit de R. K. Artsenvereeniging
die het reglement voorbereidde, verdient den
dank der vereeniging voor den uitstekenden
arbeid, welke zij geleverd heeft.
Een gedelegeerde van het hoofdbestuur
namdeel aan de besprekingen met de
Nationale Federatie van het Wit Gele Kruis,
de R. K. organisatie van Ziekenhuisdirec
teuren, en Nederlandschen R. K. Bond van
Ziekenverpleegsters en den bond St. Canisius
van religieuze Ziekenverpleegsters, om te
komen tot een R. K. Centraal Bureau van
Volksgezondheid en Ziekenverpleging.
Tal van kwesties werden in het afgeloopen
jaar door het hoofdbestuur behandeld welke
van vertrouwelijken aard zijn en daarom
moeilijk in dit verslag kunnen worden weer
gegeven. Vermeld zij, dat het hoofdbestuur
zich ernstig bezighield met de op moreel
gebied gerezen kwesties als gevolg van de
bestaande en nieuw opgerichte R- K-
Ziekenfondsen en in verband met de vrije
artsenkeuze Het hoofdbestuur betreurt het.
dat in het contract tusschen de Maat
schappij tot Bevordering der Geneeskunde
en het R. K. Werkliedenverbond een
moraal-clausule niet is opgenomen.
Het hoofdbestuur deed stappen om re
bevorderen, dat aan R. K. Ziekenhu - n
bij voorkeur R. K. specialisten verbonden
zullen worden. Ook beeft de vereenigingf.
in verschillende eevV'en tot het miniserie
gewend in zake benoeming van katholieke
collega's in overheidsposities.
Over een ontwerp van wet tot wij^gmg
d°r krankzinnigenwet heeft het hooi "be
stuur in overleg met de afdeehng Gesticnt-
artsen op verzoek van den Minister ad
uitgebracht. Ket hoofdbestuur heeft voorts
zich tot de R. K. Staatspartij gewend me.
verzoek in het program 1929 stelling te
nemen tegen overheidsbemoeiing op het ge
bied der volksgezondheid en ziekenverzor
ging, voorzoover deze de vrije ontwikkeling
van katholieke instellingen belemmert. De
door het hoofdbestuur voorgestelde para
eraaf met de daarbij behoorende toelichting,
is in het laatste nummer van het R. K.
Artsenblad opgenomen.
Het hoofdbestuur heeft een enatiêto inge
steld tene'nde een overzicht te krijgen van
alle R. K. medici, die hier te lande gevestigd
zijn. Deze enquête zal onder meer dienstbaar
worden gemaakt aan de propaganda tot uit
breiding van het ledental.
Eenige malen werd van zeer vereerendo
züde de medewerking der R. K. Artsen
vereeniging verzocht tot het instellen van
een onderzoek. Ook daaruit bleek aan het
hoofdbestuur, hoezeer de R. K. Artsenver
eeniging in aanzien en beteekenis toeneemt.
Moge dit voor de leden, afdeelingen en
besturen een opwekking zijn om zooals tot
heden allen naar beste krachten ook in de
toekomst te blijven voortarbeiden aan den
groei en bloei onzer vereeniging.
Nadat de financieele verslagen waren uit
gebracht en goedgekeurd, brengt prof.
Groenen verslag uit over de werkzaamheden
van het Informatiebureau. Uit dit verslag
blijkt, dat er nog steeds een tekort is aan
|R. K. medici, in het bijzonder aan specia
listen, zoodat lang niet aan alle aanvragen
kon worden voldaan.
De aftredende bestuursleden, drs. Nuyens.
Wubbe en van der Heyden werden herkozen.
In de commissie tot het nazien der reke
ningen 1928/1929 werden aangewezen drs.
Pierrot, Busch en ©omen.
Nadat nog verschillende aangelegenheden
van huishoudelijken aard waren behandeld,
werd de vergadering te ruim half twaalf
door den voorzitter gesloten.
Zondag
Des morgens te half 10 droeg Professor
van der Loo, geestelijk adviseur der vereeni
ging, in de kapel van de St. Vincentius-
scholen de H. Mis op aan de levende en
overleden leden der vereeniging, waarbij in
het bijzonder herdacht werden de in het
iaatste jaar overleden leden Drs. Kramer
en Huismans.
Nadat de leden een bezoek aan de St.
Anna-kliniek van het O. L. Vr. Gasthuis
hadden gebracht, heropende de voorzitter,
dr. L. H. van Romeende te 11 uur de ver
gadering en sprak hij de volgende rede uit
over:
„Opname van zieken in zieken-
hnlzen, van Kaïtholiek stand-
pnnt bezien."
Er is in den laat,sten tijd. lezers van het
R. K. Artsenblad, veel geschreven over op
name van patiënten in ziekenhuizen. Het
liep daarbij hoofdzakelijk over opname bij
bevallingen en vele argumenten vóór en
tegen werden op verschillende wijze aange
haald, verdedigd en bestreden.
Wij, R. K. Medici moeten dit vraagstuk
van twee kanten beschouwen, namelijk van
de medische zijde, maar ook van de mo
reele zijde, welke aan het opnemen van pa
tiënten in ziekenhuizen verbonden is.
Vooraf wil ik echter opmerken, dat het
heelemaal niet in mijn bedoeling ligt daar
mede afbreuk te willen doen aan onze goed
ingerichte en aan alle eischen des tijds be
antwoordende groote ziekenhuizen. Iets an
ders is het, of wij onverdeeld kunnen goed
keuren het oprichten van die talrijke klei
nere ziekenhuisjes, welke zoo vaak in hun
lijdend bestaan en onmogelijk voldoende in-
richting, met het zuurstofapparaat van
halve patiënten, ouden van dagen, kost-
j heeren en kostdames, in het leven moeten
j gehouden worden.
i Waar ik nu uit den aai;d van mijn spe-
ciaal vak bij de opname van patiënten niet
zoo direct belanghebbende ben, meen ik
dit onderwerp in zijn geheel dan ook objectief
te kunnen behandelen en heb mij dan ook
de vraag gesteld: „Welk moet het standpunt
van den R. K. medicus zijn ten opzichte
van de opname van patiënten in zieken,
huizen?"
Als medici weten wij allen dat er geval
len zijn, waarin opname noodzakelijk cn
I noodig is, waarin geen onzer ook maar een
oogenblik zou aarzelen om opname voor te
schrijven.
Daarnaast staan echter tal van gevallen,
waarin de medische indicatie tot opname
twijfelachtig is, soms geheel onnoodig en
waarbij het dan voor het grootste deel
overwegingen van geheel anderen aard zijn,
die den medicus tot ziekenhuisopname doen
besluiten.
Welnu, juist voor die gevallen meen ik,
dat het zijn nut heeft dit vraagstuk gron
dig onder de oogen te zien, zoowel van de
zijde van de patiënten als van de genees
kundigen zelf.
Wat de patiënten betreft, moeten wij, als
r. K, medici zeker bi) alles rekening hou
den met hun geestelijke gesteldheid en
mogen wij hun moreelen toestand niet on-
offeren aan, en evenmin doen lijden onder
de zorg voor hun lichamelijk welzijn, waar
zulks niet noodzakelijk opname vereischt,
en ik zou dit willen samenvatten in de vol
gende vraag: „Is het moreel wenschelijk.
om patiënten voor langeren tijd in een
ziekeninrichting op te nemen als zulks niet
noodzakelijk is?"
Het antwoord op deze vraag is volgens
mij, dat het moreel zeker niet wenschelijk.
vaak zelfs af te keuren is, om de moreel
slechte gevolgen zoowel voor de patiënten
zelf als voor de omgeving waaraan zij ont
trokken worden.
Waar w:j als katholieken de heiligheid en
onverbreekbaarheid van het huiselijk ge
zinsleven als vaststaand beschouwen, daar
moeten en mogen wij ook alleen om zeer
gewichtige redenen inbreuk maken op den
huiseliiken omgang. En hetzij het gehuwde
of ongehuwde patiënten betreft, zoowel de
vader en de moeder als de kinderen moeten
in de huiselijke omgeving datgene vinden,
wat de grondvesting en instelling van het
huiselijk leven hun brengen moet.
De tijd van zorgeloosheid en gemakzucht
welke wij beleven, tracht dé stem der liefde
te smooren en de moraliteit van het tegen
woordige huwelijksidee heeft maar al te ge
makkelijk een klove geslagen waar juist
God's Voorzienigheid de grondvesten van
den onverwoestbaren burcht van echtelijke
liefde en opofferende trouw gelegd heeft.
Verpleging eischt zooveel zorg en belet zoo
veel zorgelooze ontspanning. Verpleging is
zoo moeilijk, zoo in strijd met gemakzucht.
En hoeveel ontevredenheid wordt er niet ge
zaaid bij patiënten die het in een zieken
huis beter krijgen dan zij thuis gewend zijn,
die door de betrekkelijke weelde in de mo
derne ziekenhuizen tot een luxe-idee ge
bracht worden, dat hun vroeger in hun
eenvoudig slaapkamertje vreemd was. En nu
geef ik gaarne toe, dat de patiënt in een
ziekenhuis in een meer hygiënischer omge
ving komt te liggen, maar zou juist een
dergelijk geval, thuis behandeld, er niet veel
eerder toe leiden, dat er in zulk een huis
gezin hygiënischer toestanden onder invloed
van den behandelenden geneesheer om
staan; en daardoor vele misstanden wor
den uit den weg geruimd. Daarenboven
komt nog dat de wijkverpleging in de laat
ste tientallen jaren zoo'n groote vlucht ge
nomen heeft, dat men tegenwoordig welhaast
in elk dorp, laat staan in elke stad, een
afdeeling van het Wit-Gele-Kruis of van
het Groene-Kruis kan aantreffen.
Behalve dan ook op de medici, rust ook
op de wijkverpleegsters een groote taak, daar
ook zij mede moeten helpen om den toestand
van de groote volksmassa in meer hygiëni
sche banen te leiden. En wanneer ik dan
terloops ook nog even memoreer de verbe
terde woningtoestanden der laatste jaren,
zal menig medicus lang niet zoo spoedig
als vroeger er toe behoeven te besluiten,
zijn patiënten naar ziekeninrichtingen te
verwijzen.
Ook het persoonlijk moreel gevaar vooral
voor gehuwde patiënten moeten wij niet uit
het oog verliezen en de soms maanden
lange scheiding tusschen mannen en hun
ne vrouwen in de jaren der mobilisatie is
het beste bewijs, wat voor funeste gevolgen
dit vaak voor vele huisgezinnen hebben kan.
Kweekt ook niet een lang verblijf I» een
ziekenhuis het in onze maatschappij toch al
zoo funeste vrijheidsidee niet nog meer
aan?
Na de moreele zijde belicht te hebben,
nog iets over de sociale zijde. Nu tegen
woordig het vaak niet veel kasten voor vele
patiënten met zich brengt, om een tijd in
een ziekeninrichting door te brengen, aan
gezien voor minvermogenden het Rijk zoo
wel als de Gemeente veel van de opname
kosten vergoedt en ook voor den kleinen
burgerman overal verzekeringsmaatschap
pijen tegen de geldelijke gevolgen van even-
tueele ziekenhuisopname worden opgericht,
raakt voor velen de financieele factor geheel
op den achtergrond, vooral wanneer er dan
nog bijkomt, dat de kostwinner, als hij wordt
opgenomen, uit een of anderen hoofde aan
spraak kan maken op uitkeering van loon.
Niets is nu meer begrijpelijk, dan dat er
velen zullen gevonden worden, die zulk een
tijd van zalig nietsdoen, vooral als zij dan
maar zoo half ziek zijn, allerbehaaglijkst
vinden; dat er gevallen genoeg voorkomen,
waarbij de patiënten zelf verzoeken, nog wat
langer te mogen blijven, wanneer de medicus
er op zinspeelt, dat zij het ziekenhuis lang
zamerhand weer kunnen verlaten, is u allen
waarschijnlijk wel bekend, en dat zulke per
sonen vaak heel wat moeite hebben den ge
wonen arbeid te hervatten, zal dan ook
niemand behoeven te verwonderen.
Thans vraag ik nog een oogenblik uw
aandacht om de opname van patiënten te
bezien in het licht van de belangen der me
dici en wij moeten hier ook al weer een
splitsing maken tusschen die der huis
artsen en der specialisten. Medici zijn nu
eenmaal als alle andere menschen niet vol
maakt te noemen, en nu kan men zich in
denken, dat beide groepen er wel eens toe
overgaan om te spoedig patiënten op te ne
men, vooral in de ziekenfondspraktijk, aan
gezien de eersten daardoor van meer werk
in den vorm van huisbezoeken ontheven
worden, ,en de laatsten om meer studiema
teriaal te krijgen. Laat ik direct opmerken,
dat het lichamelijk heil der patiënten daar
door niet in het minst wordt geschaad, doch
men voelt toch, dat daarbij de patiënt te
veel als object wordt beschouwd. Zeker, voor
specialisten is studiemateriaal nuttig en
noodzakelijk, maar men mag daaraan de
moreele belangen van de patiënten niet on
geschikt maken. Misschien zou men mij
tegenwerpen „hoe staat het dan met de Uni
versiteitsklinieken?" Doch daarop zou ik
willen antwoorden, dat deze de wetenschap
dienen hetgeen alleen en noodzakelijk strekt,
tot algemeen welzijn, waarvoor geftnge par
ticuliere belangen moeten wijken.
De verhouding van huisartsen tot specia
listen in verband met het huisbezoek werkt
wel eenigszins ongemotiveerde opname van
catiënten in de hand. In vele gevallen ziet
men, dat de specialisten tot opname van pa
tiënten moeten overgaan, omdat van de
zijde van de huisartsen groote tegenkanting
bestaat wanneer patiënten zonder hun goed
keuring zich door specialisten aan huis laten
behandelen. Het gevolg daarvan is, dat de
specialisten daardoor des te eerder tot op
name zu'len overgaan Toch meen ik, dat
ook op dit punt door huisartsen en specia
listen een modus moet gevonden worden,
waardoor dit motief voor niet noodzakel'.ike
opname van patiënten komt te vervallen.
Collegiale samenwerking komt ook op dit
punt slechts den patiënt ten goede.
Niets is natuurlijker dan dat wil R. K
medici onze R. K. patiënten het liefst zul
len onderbrengen in een Roomsch millieu.
't Is niet omdat daar altijd de verpleging
beter is dan in de andersdenkende zieken
huizen maar omdat zij in de laatsten zooveel
moeten missen. Een goede katholiek ver
langt ook geestelijke spijs, hij wenscht on
gestoord zijn dagelijksche gebeden te kun
nen verrichten, verlangt bij tijden naar een
godsdienstige opwekking of godsdienstigen
:roost, om over het H. Sacrament niet te
spreken.
Maar daartegenover mogen wij ook eischen
dat onze R. K. Ziekenhuizen er voor zorgen
dat wij daar steeds kunnen vinden die hulp
welke wij als medici in onze ziekenhuis-
oractiik zoo noodig hebben.
Laten wij als medici onze ziekenhuizen
toch niet 'maken tot pensions voor ouden
van dagen of toevluchtsoorden voor men
schen die gaarne gemist worden of zelf het
huiselijk leven ontvluchten.
Laten wij als katholieke medici onze volle
zorg wijden aan het lichamelijke welzijn
onzer patiënten maar daarnaast en niet min
der hunne moreele en sociale belangen in
het oog houden opdat wij zijn en blijven,
trouw aan onze roeping: „Een zegen der
Menschheid".
CONCLUSIES
Met de behartiging der lichamelijke belan
gen hunner patiënten dient door de medici
meer dan tot nu toe het geval was, aan de
veiligstelling van hun moreele belangen ge
dacht te worden.
Uit moreel zoowel als uit sociaal oogpunt
onttrekke de medicus zijn patiënten zoo kort
mogelijk aan het gezinsleven.
III.
In het belang der patiënten is meer samen
werking tusschen huisartsen en specialisten,
zoowel in als buiten de ziekenhuizen, ge-
wenscht.
Deze rede werd met luiden bijval begroet
en gaf aanleiding tot een levendige gedach-
tenwisseling, waaraan o.a. Dr. Crobach, Dr.
ten Berge, Dr. Oidtmann en Prof. van de
Loo deelnamen.
Daarna werd de vergadering geschorst tot
2 uur 's namiddags.
In de namiddagvergadering, welke van 't
begin tot het einde door den bisschop van
Haarlem werd bijgewoond, spraken prof. dr
Alois Mager, professor lp de Psychologie aan
de Universiteit te Salzburg, Dr. Seidl, Sani-
tatsrat te Waldsassen en Dr. Crobach over
Therese Neumann.
(De verslagen dezer referaten zullen in de
eerstvolgende dagen in ons blad worden op
genomen. De belangrijkheid van 't onder
werp maakt een zorgvuldige bewerking dezer
omvangrijke lezingen noodzakelijk. Red.)
Nabij Bolnes, gemeente Ridderkerk is
Zaterdagavond een autobus van den hoogen
dijk gereden en op een langs dien dijk staand
huisje terechtgekomen, dat gedeeltelijk ver
nield werd.
Persoonlijke ongelukken hadden niet
plaats. Het ongeval moet waarschijnlijk ge
weten worden aan een defect van de stuur
inrichting.
Op het landgoed Tongeren bij Epe, Is
overleden in den ouderdom van 75 jaar,
prof. mr. W. v. d. Vlugt, in leven oud-
hoogleeraar in de wijsbegeerte van het recht
en de encyclopedie der rechtswetenschap
aan de universiteit te Leiden. Prof. v. d.
Viugt was te Haarlem geboren en promo
veerde in 1879 aan de universiteit te Lelden
tot doctor in de rechtsweenschappen op
proefschrift: „De rechtspraak volgens de
leer van Rudolf Gneiss". In hetzelfde Jaar
werd hij reeds tot hoogleeraar aan deze
universiteit benoemd.
SEMINARIE „HAGEVELD".
Men verzoekt ons opname van het vol
gende
Donderdag had te Hageveld de jaarlij ksche
officieele vergadering plaats der 4e en 3e klas.
Men had een feestelijke versiering aan
gebracht en velen toonden belangstelling.
Het woord werd gevoerd door den student
der 4e klas, P. Z., waarin deze de aanwezigen
verwelkomde en zich daarna vooral tot de
3e klas wendde, aan welke hij eenige belang
rijke mededeelingen deed. Eenige studenten
der 3e klas beantwoordden die rede door
eenige opmerkingen te maken en dankten
tenslotte de spreker voor de vriendelijke
ontvangst.
Na het zingen van een „Io Vivat" voor de
4e klas werd de vergadering gesloten.
DAMCLUB „DE SPAARNESTAD"
De onderlinge clubcompetitie van deze
vereeniging is thans ten einde, en heeft tol
resultaat gehad, dat het le tiental vrijwel
zeker als volgt zal worden samengesteld:
1. H. Meure; 2. J. Smit; 3. C. Stijnman*;
4. A. Schiering"; 5. J. Klein; 6. R. Kok; 7-
J. Victor; 8. J. v. Dijk; 9. Th. Kok; 10. C.
Pot; lste reserve L. A. v. Opzeeland.
De met een gemerkte spelers, moeten
nog om de derde en vierde plaats kampen.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat deze ver-
eenigfng, waarvan het ledenaantal nog steeds
toeneemt, nog met een tweede tiental aan
de clubcompetitie van bovengenoemd dis
trict zal deelnemen.
Woensdagavond a s. zal de huidige kam
pioen, H. Meure, een simultaanseance geven
voor de leden van „De Spaarnestad". Boven
dien kan ieder damliefhebber aan deze
seance deelnemen, en zijn belangstellenden
welkom. Deze propagandaavond zal aanvan
gen om 8 uur, in het gebouw van de R.-K.
Militairenvereeniging aan de Zoetestraat.
Voor de hoogste klasse staat de aardig»
match H. B. C. II—H. B. C. I op 't pro
gramma. Hedenavond te 8 uur vindt deze
wedstrijd plaats in café „Metz" a. d.
Barteljorisstraat.
Gezien de prestaties van be'de 3-tallen,
geven wij H. B. C. II de meeste kans.
Morgen, Dinsdag 6 Nov. komt de B. C.
„Olympia" in de „Doelen" a. d. Doelstraat
op bezoek om het B-viertal van „Vrien
denkring" te bekampen. Een overwinning
voor de gastheeren ligt hier 't meest voor
de hand
In de klase C worden 2 matches gespeeld,
n.m. Vriendenkring IIH. B. C. op Woens
dag 7 dezer in laatst genoemd clublokaal en
Excelsior IExcelsior II in café Lamers te
Wilkeroog.
De thuisclubs zullen hier wel met de eer
gaan strijken.
Naar Reuter uit Trescott (Arizona)
meldt is een vliegmachine, naar men gelooft
de bekende Yankee Doodle, die onlangs in
record-tijd een vlucht van New-York naar
Los Angelos maakte, neergestort in een
geïsoleerde streek. Twee inzittenden zijn
gedood, maar een definitieve identificatie
kon nog niet plaats hebben.
De Yankee Doodle werd bestuurd door
kapitein Collyez; deze werd vergezeld door
Harry Tucker, den eigenaar van het vlieg
tuig. Zij waren van Los Angleos opgestegen
met bestemming naar New-York met het
doel het bestaande non-stop-record ts
verbeteren.
Door het bouwen van 54 woningen dreigt het gezicht op dit mooie Hollandsche land
schap met den molen „De Eenhoorn" langs het Spaame te Zuid Schalkwijk, verloren
te gaan.
