Gemengd Nieuws
VA cent
Landbouw en Visscherij
Mavrides'
Weuwe ïïaarlemsclie Coaraul
tweede blad
AAN ONZE LEZERS
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
MAANDAG 5 NOVEMBER 1928
BLADZIJDE 3
Zigeuners
f2
EGYPTIAN CIGARETTES
Met 1 Coupon bij 10 Sigaretten.
An Spanje was Omar om z'n PRINCE reeds bekend,
Hier krijgt hij een stier ('n gerepareerde!) present.
De uitvoer van verdoovende
middelen
Een visite met gevolgen
In het Merwede-kanaal
gereden
Een tragisch gevolg
RADIO-NIEUWS
Keulsche radio-tentoon
stelling
Een fantast
De moordaanslag te
Eindhoven
Mislukt
Een trambotsing te
Rotterdam
Radio en kanker
Uit de rails geloopen
Aan de gevolgen overleden
Een matroos door een
staaldraad getroffen
Jan Buijs op weg naar de
Zuidpool
Kortegolf-omroepzender in
Mexico
Beeldzendingen door
Daventry
Radio-verzekering
De Duitsche wereld
omroepzender
HAARLEMMERMEER
Wat elke maand te doen geeft
Een voorontwerp van een
Landbouw-arbeidswet
Spoort al Uw kennissen aan
hun vraag- en aanbod-adver
tenties te plaatsen In onze eigen
Men meldt van de grens aan de Prov.
S H. Crt.
De groote troep zigeuners welke de laatste
Bagen de grensstreek onveilig maakte, is
thans afgezakt naar den Maaskant om ver
volgens naar we vernemen, te trachten bij
Visé Duitschland te bereiken. Dank zij den
maatregel door naar hier marechaussée te
detacheeren, het dag en nacht streng be
waken der grens en het uitzenden naar
België van in burger gekleede politiemannen
om op de hoogte te blijven van de richting,
welke het nomadenvolkje koos, was er voor
de Belgische gendarmen hoegenaamd geen
kans hun ongewenschte gasten over de grens
alhier te loozen.
Nadat het volkje op een plaats een nieuw
pak, op andere plaatsen waschgoed, hout,
hooi, enz. had weggekaapt, zaten alle
bewoners van over de grens bij dag en nacht
met gesloten deuren. We hebben zelfs gezien
dat door een afgerichten hond op een teeken
twee zich op den weg bevindende kippen
werden doodgebeten. Een zigeunertje was er
vlug bij om de hennetjes in een zak te stop
pen en voort ging het weer. Dank zij het
kordaat optreden der Belgische gendarmen,
waarbij enkele zigeuners met messen zouden
gedreigd hebben, bleef het bij deze kleine
plunderingen De bedoeling der zigeuners
moet zijn geweest om te Budel langs de
heerbaan de Nederl. grens over te steken
om vervolgens door Limburg naar Duitsch
land te gaan; daar'de Belgische marechaus
sée evenwel wist, dat de grens te Budel door
een 25-tal marechaussées, veldwachters en
kommiezen werd bewaakt, werd 't volkje via
St. Huibrechts-Lille naar Bred gedreven,
vanwaar 't weer oprukte naar de hierboven
genoemde richting. Later zijn de naar Budel
ter versterking gezonden marechaussées dan
ook wederom vertrokken. Gemeld wordt
thans, dat zich te Moll (B.) wederom een
troep zigeuners ophoudt, welke zal trachten
over de Nederl. grens te komen. We verne
men dat den laatsten tijd groote troepen
van dat volkje over de Fransch-Belgische
grens werden gezet, zoodat België, er thans
mee opgescheept zijnde, op zijn beurt pro
beert ze kwijt te geraken aan Nederland.
spercieboontjes, welke in de conterijen van
Vrijenban in een veel betere kwaliteit te
krijgen zouden zijn Het gesprek liep daarna
over de groententeelt in het algemeen en die
van spercieboontjes in het bijzonder. De mu
sicus liet zich daarbij ontvallen, dat hij altijd
wel agrarische neigingen had gehad, temeer
omdat hem de landbouw op den duur voor-
deeliger leek, dan de muziek.
De bezoeker zei, dat het een met het an
der best te combineeren zou zrjn en dat hij
in Vrijenban het beroep van musicus won
derwel zou kunnen uitoefenen naast dat van
druivenplukker. De gastheeer kwam hierte
gen op Zijn aspiraties reikten hooger, can
wat het ambt van druivenplukker hem in
uitzicht zou kunnen stellen, hoe hoog hij ook
voor de druiven zou moeten klimmen en
hoe zeer een hangende druiventros ook als
zinnebeeld van het geluk beschouwd zou
kunnen worden.
De bezoeker zei, dat hij hem wel zou kun
nen helpen aan de betrekking van veiling
meester. Musicus en veilingmeester zouden
heel goed gecombineerd kunnen worden:
overdag kon hij dan de koopers en 's avonds
de muzikanten dirigeeren.
Nadat in de woning van den musicus nog
heel wat toekomstmuziek had geklonken,
is de gast verdwenen. Bij het afscheid bleek,
dat hij geen geld bij zich had en de musi
cus gaf hem 1.50 mee, welke later zou
worden afgerekend.
De dag van het fantastische feest brak
aan en verstreek, maar de beloofde auto,
waarmee het strijkje naar Vrijenban zou
worden gebracht, is niet verschenen. Den
volgenden dag is de musicus op eigen ge
legenheid naar Vrijenban gereisd en daar
bleek, dat de caféhouder M. de G. volsla
gen onbekend was, dat het feest alleen in
zijn fantasie bestaan moet hebben en dat
er geen betrekking van veilingmeester va
cant was.
Diep teleurgesteld is de musicus van zijn
ervaringen mededeeling gaan doen op het
politie-bureau. Daar zoekt men nu naar den
caféhouder.
*Pri
Wordt vervolgaf
Een postpakket of doosje met aangege
ven waarde, dat verdoovende middelen in
houdt, moet, om naar het buitenland ver
zonden te kunnen worden, vergezéld zijn
van twee uitvoer-certificaten.
Teneinde opening aan de grens te voor
komen, behooren de beide certificaten bij
de ter post bezorging afgeteekend te zijn
door ambtenaren der invoerrechten en ac
cijnzen,
Dezer dagen kreeg een inwoner der ge
meente Nieuwer-Amstel bezoek van zijn
schoonmoeder, op zichzelf niets buitenge-
woons, doch een bijzondere, attractie bij dë-
,:;zè visite vorrnde. het feit, dat schoonmama
-door een ingetrapte voordeur haar glorieuze
iQtrede deed terwijl schoonzoon dientenge
volge zich, vermoedelijk uit strategische over
wegingen genoopt zag het hazenpad door
de keukendeur te kiezen. Ztin snelheid was
echter nog van een dusdanig tempo, dat tot
groot vermaak vaneen talrijk auditorium
een sluitstuk van een stofzuiger in zijn nek
terecht kwam. dat hem via de keukendeur
Werd nageworpen, tengevolge waarvan de
vluchteling even knikkebolde. Ten einde
niet de geheele Electro Lux te moeten „aan
voelen" sprong hij over eem sloot en bereik
te via een weiland den openbaren weg, waar
hü een anti-schoonmoederactie op touw be
gon te zetten. Deze genoot zooveel belang
stelling dat een dienaar van politie ook door
Persoonlijke aanwezigheid van mijn mede
gevoel blijk gaf. Tenslotte begaf het ont
troonde hoofd des gezins zich met dezen
ambtdrager naar het bedreigde perceel, waar
laatstgenoemde zich in intieme conversatie
begaf met de geweldige schoonmoeder. Ge
disputeerd werd over voordeur- en huis-
Vredebreuk. Om een en ander voor de prac-
tijk blijkbaar niet te vergeten, werden door
den politieman uitvoerige notities gemaakt,
Welke werden aangevuld met de voluit ge
schreven namen van schoonmoeder c.q. Uit
voerig werd door het goede mensch naar
voren gebracht dat het een schandaal was,
dut een sterke jonge man, een zwakke vrouw
durfde te beleedigen, door de deur op de
knip te doen na eerst door het voorruitje te
hebben gekeken en haar dochter in de keu
ken te hebben toegeroepen zich schuil te
houden daar zich een deurwaarder van de
belastingen op de stoep bevond
(T«d).
Tussschen Nieuewrsluis en den Ter Aarsche-
weg zijn twee auto's tengevolge van slippen
in h£t Merwedekanaal gereden. De grint
weg langs het kanaal is vooral op natte
dagen zeer slecht berijdbaar. Naar wij in
de „Tel." lezen, moeten auto's, van Amster
dam komende bestemd naar Utrecht, tijde
lijk dezen weg volgen wegens de vernieu
wing van de brug te Breukelen. De inzit
tenden van den eersten auto werden gered.
In den namiddag reed een tweede auto par
does het kanaal in. De wagen verdween ge
heel onder water. De eigenaar, die zelf reed,
trapte het portier open en wist zichzelf en
zijn passagier te redden, hoewel deze laatste
het reddingswerk zeer bemoeilijkte door zich
in zijn doodsangst aan de keel van zijn red
der vast te klemmen.
Een der slachtoffers van het bekende
vliegongeluk te Heerlen, mevrouw v. d. B.
uit Maastricht, die tot nu toe werd ver
pleegd in het St. Josephzlekenhyis te Heer
len, is thans overgebracht naar het gesticht
voor zwakzinnigen te Vught.
De 2e Westduitsche radiotentoonstelllng te
Keulen opent 24 November a.s. en duurt tot
2 December
Bij een musicus in het noordelijke stads
gedeelte van 'Rotterdam is eenigen tijd ge
iden een man gekomen, die meedeelde, M.
de G. te heeten en caféhouder in Vrijenban
zijn. Hij vertelde, dat hij bestuurslid was
Van een vereeniging, welke binnenkort een
fantastisch feest zou geven, welk feest op-
Beluisterd moest worden met muziek.
Hij was er op uitgetrokken, orn 4 musici te
engageeren en daartoe was hij naar de mu
tant G. in Den Haag gegaan. Die had
hem evenwel geen strijkje kunnen leveren,
hjaar hij had hem den Rotterdammer .aan
bevolen. Deze zei, dat hij voor 65 een
strykje zou kunnen leveren. De bezoeker zei,
dat de vereeniging 80 had uitgetrokken
°P de begtooting en dat men ook 80 zou
betalen. De musicus was hiermee natuurlijk
bijzonder ingenomen en vroeg, of zijn bezoe
ker een kopje thee lustte.
Van het eent kopje werden het er vier of
Vijf en toen werd het etenstijd. De vrouw van
den musicus, die zich misschien al een nieu
wen hoed had gedroomd, dank zij het „snab-
betje" van haar man, vroeg den caféhouder,
°f hij lust had „een aardappeltje mee te
Prikken."
De bezoeker stelde dit aanbod zeer op prijs
men ging aan tafel. De bezoeker bracht
bolde aan de 'kookkunst van de ga'stvrouw
®Uar knoopte er een beschouwing aan vast
over de hoedanigheid van de opgediende
Door de marechaussee te Heerlerheide is
thans aangehouden B, van H., de voort
vluchtige dader van den te Eindhoven ge-
pleegden moordaanslag. Hij zal ter beschik
king worden gesteld van den commissaris van
politie te EincThoven.
Te Amsterdam poogden Zaterdagnacht drie
jonge mannen van onderscheidenlijk 29, 24
en 23 jaar in te breken in een pakhuis aan
de Kerkstraat. De politie betrapte de aspi
rantinbrekers evenwel en nam hen mee naar
het bureau Leidscheplein. De drie mannen,
die geen onbekenden waren van de politie,
bleken in het bezit te zijn van 'n groot aan
tal inbrekerswerktuigen van allerlei aard.
Te Rotterdam zijn door verkeerden wis
selstand twee tramwagens van Lijn 2 op het
Slagveld bij de Diergaardelaan tegen elkaar
gebotst. Beide trams kregen aanmerkelijke
schade. De bestuurders hadden te laat be
merkt, dat de wagens elkaar op dezelfde
lijn tegemoet reden.
Een bijwagen werd uit de rails geduwd.
Verschillende ruiten braken. Het verkeer had
ruim 20 minuten vertraging. Geen persoon
lijke ongelukken.
Onderzoekingen naar de geneeskun
dige werking van Radiogolven
De Algemeene Gezondheidsdienst der Ver-
eenigde Staten heeft ontdekt, dat de radio
golven bepaalde geneeskundige eigenschap
pen moeten bezitten, welke van groot belang
zijn voor de bestrijding van kanker.
Experimenten, welke gedurende meer dan
vijf jaren in de laboratoria van dezen dienst
werden uitgevoerd en waarbij duizenden witte
muizen aan de wetenschap geofferd werden,
hebben uitgewezen, dat de radio een bijzon
dere geneeskrachtige werking uitoefent op
de tumors van ratten en waarschijnlijk ook
op menschelijke kankergezwellen.
De uiterste korte golven van twee tot zes
en dertig meter, welke in gebruik zfjn by de
radio-amateurs voor hun berichten-uitwisse-
ling zijn de frequenties, welke de genezende
eigenschappen moeten bezitten.
Doctor J. W. Schereschewsky, een dokter
van den Algemeenen Gezondheidsdienst in
de Vereenigde Staten is de geleerde, aan wïen
de wereld deze ontdekking te danken heeft.
Geboren in China uit Poolsche ouders, werd
Dr. Schereschewsky opgeleid aan het Dorth-
mout-Coilege en aan de Harvard University,
waarna ht) als chef van het laboratorium in
dienst trad van den Algemeenen Gezond
heidsdienst. Van verschillende zijden mocht
Dr. Schereschewsky steun ontvangen bij zijn
proefnemingen. De Harvard University gaf
hem toestemming om van haar laboratoria
gebruik te maken, terwijl de Regeering hem
jaarlijks 5 000 ter beschikking stelt.
De radio-installatie, welke bij de proefne
mingen wordt gebruikt, bestaat uit een oscil
lator-lamp voor het opwekken van hoogfre
quente golven van twee tot zes-en-dertig
meter, een afgestemd circuit, dat inductief
gekoppeld is met een Hartley-circuit, een pa
rallel-draden systeem, als in gebruik bij het
meten van korte golven, de noodige stroom
meters, een celluloid doosje om de muis in te
plaatsen, een toestel voor constante tempe
ratuur en een vochtigheidsapparaat, waarin
de muis wordt gezet, teneinde de verschil
lende verschijnselen bij wisselende tempera
turen waar te nemen en tenslotte een golf-
meter, om de golflengte te meten voor zoo
ver deze niet door het parallel loopende
dradensysteem kan worden vastgesteld.
Dr\ Schereschewsky is de eerste in de ge
schiedenis van de radio en het dierlijk leven,
die de effecten van golven van hooge fre
quenties op dieren bestudeerd heeft. De eeni-
ge experimenten van dergelijken aard waren
die, welke door Pransche geleerden werden
gedaan en waarbij gebruik werd gemaakt
van een radiolamp om golven op te wekken
voor het genezen van tumors op geraniums.
De aangestoken planten werden gedurende
een periode van ongeveer zestien dagen met
de golven van pl.m. 1 M. behandeld. Een
plant gaf men dageiyks tweemaal per dag
een bestraling van twee uur, een andere drie
en nog een derde elf. Na zestien dagen be
straling waren de tumors van de tweede plant
geheel verdwenen.
Dr. A. M. Stimson, Directeur van de We
tenschappelijke afdeeling van den Algemee
nen Gezondheidsdienst der Vereenigde Sta
ten, bevestigde ons het bovenstaande en ver
klaarde bovendien, dat Dr. Schereschewsky
had gevonden, dat een' zeker percentage der
muizen, dat door kanker was aangetast met
behulp van de radiogolven genezen kon wor
den.
Een te sterk toegediende dosis doet de die
ren echter sterven.
Volgens hem is het een kwestie van ver
der onderzoek, om te bepalen, wat de juiste
sterkte is der radiobestraling.
Dr. Stimson had zelf geconstateerd, dat by
dertig witte muizen, welke zeer ernstige kan
kergezwellen vertoonden, na de behandeling
alle tumors verdwenen waren, terwijl de die
ren zelf alle in leven bleven.
Op het station te Heerlen is een bagage
wagen van een personentrein uit de rails
geloopen. De wagen werd licht beschadigd.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
De trein kon met eenige vertraging de reis
voortzetten. De bagagewagen werd uit den
trein genomen.
De 30-jarige Weensche matroos J. W.
die Donderdagnacht door de roekeloosheid
van 'n chauffeur op den Schiedamschèn Dyk
te Rotterdam werd aangereden, zoodat hy
een schedelbreuk bekwam, is in het zieken
huis overleden.
Aan boord van het Rijnschip „Rokka" te
Rotterdam is de 33-jarige matroos H. H. uit
Nierstein door het breken van een haak door
een staaldraad getroffen en overboord ge
raakt. Hq kon worden gered, doch werd, daar
(hij vermoedelijk inwendige kneuzingen had
bekomen, naar het ziekenhuis overgebracht.
De Philips Fabrieken te Eindhoven ont
vingen onderstaanden brief van onzen land
genoot Jan Buys, die met Byrd's Zuidpool
expeditie naar het land van eeuwige sneeuw
en ijs is vertrokken.
„Als eenige Hollander in de Byrdexpe-
ditie verheugde het mij zeer, gisteravond
omstreeks 10 uur en haast 14000 mijl van
Holland vandaan uw muziek te hooren. Wij
waren gisteren 475 mijlen ten noord-oosten
van, het Panama-kanaal. De marconist op
onze boot vertelde mij, dat wij uw station
misschien eiken avond konden krijgen, tot
wij in Nieuw-Zeeland komen. Het zal voor
mij wel een plezier zijn om eens Hollandsch
door de radio te hooren. Want aan de Zuid
pool is het geweldig eenzaam. En als ik weer
eens naar Holland kom, hoop ik iederen
avond naar uw fijne muziek te luisteren.
Ontvang mijn dank.
Ik blijf uw radio-vriend,
JAN BUYS,
s.s. Eleanor-Boling
Commander Byrd, Ant-Artic Expedition.
Op weg naar de Zuidpool, via New Zee
land.
P.S. Ik woon 34 Mariastraat, Schiedam,
Holland. 1
Te San Lazaro in Mexico werkt thans een
nieuwe kortegolfzender op 44 M„ die ook in
Europa gehoord wordt. De roepletters zijn'
XC51.
De British Broadcasting Corporation zal
heden een aanvang maken met de experi-
menteele transmissie van foto's door Da
ventry 5XX, De eerste foto zal een beelte
nis van den koning zyn.
De Duitsche radio-luisteraars, die het
verschuldigde bedrag aan radio-belasting
betaald hebben, zijn hierdoor tegeiykertyd
tegen radio-ongevallen verzekerd.
Zooals bekend, wordt te Könlgswusterhau-
sen (Zeesen)- by Berlijn een kortegolf-om-
roepzender gebouwd van zeer groote reik
wijdte. Omtrent den datum van inbedrijf-
stelling van dit station doen zeer ulteenloo-
pende geruchten de ronde.
Thans ontvingen wij officieel bericht, dat
deze door Telefunken gebouwd wordende zen
der in Februari of uiteriyk Maart 1929 in
dienst zal worden gesteld.
INSTELLING COMMISSIE VOOR
GEORGANISEERD OVERLEG
Herhaaldelijk is er bij de behandeling
van de begrooting in den gemeenteraad op
aangedrongen, dat B, en W. zouden komen
mèt een voorstel tot het instellen van een
commissie voor georganiseerd overleg inzake
de arbeidsvoorwaarden en dienstvoorwaar-
den van ambtenaren en werklieden in dienst
der gemeente.
B. en W. hebben aan dit verzoek voldaan
en een concept-verordening aangeboden.
Volgens hun voorstel zal het gemeente
bestuur in de commissie vertegenwoordigd
zijn door twee leden van het college van
burgemeester en wethouders, door dat col
lege aan te wijzen, en vijf leden door den
raad, uit zijn midden teb enoemen, zooveel
mogelijk uit elke partijgroepeering één lid.
De ambtenaren en werklieden zullen in de
commissie vertegenwoordigd zijn door één
vertegenwoordiger van elke vereeniging, wel
ke krach: ens de verordening recht heeft op
vertegenwoordiging.
Dit is het geval wanneer zoo'n vereeniging
is een landelijke vereeniging of een plaat
selijke afdeeling van een landelijke ver
eeniging, welke tot doel heeft de belangen
van ambtenaren of werklieden der gemeente
te behartigen, inzonderheid wat hun arbeids
voorwaarden en dienstvoorwaarden betreft
als zij tenminste drie ambtenaren of werklie
den in dienst der gemeente onder haar leden
telt.
B. en W. wijzen één der door hen benoemde
leden tot voorzitter der commissie aan en één
tot zijn plaatsvervanger.
Aan de commissie wordt een gemeente
ambtenaar als secretaris toegevoegd; deze
heeft het recht om met adviseerende stem aan
de besprekingen deel te nemen.
De vertegenwoordiger van een vereeniging
kan zich in de vergaderingen der commissie
doen bijstaan of vervangen door een lid van
het hoofdbestuur of door een ander lid der
vereeniging waartoe hij behoort.
De aan deze commissie opgedragen arbeid
heeft enkel een adviseerend karakter.
Besluiten betreffende de arbeidsvoorwaar
den den dienstvoorwaaarden worden door den
raad, door burgemeester en wethouders niet
genomen dan na behandeling van de voor
stellen daaromtrent door de commissie.
Het advies der commissie wordt bij de
behandeling van de voorstellen aan den raad
overlegd.
De commissie is bevoegd voorstellen betref
fende onderwerpen tot haar werkkring be-
hoorende aan burgemeester en wethouders of
den burgemeester te doen.
Deze voorstellen worden door burgemees
ter en wethouders, vergezeld van hun ad
vies, ter kennis van den raad gebracht, wan
neer het onderwerp staat ter beslissing van
den raad.
Wijkt het advies van burgemeester en wet
houders af van dat der commissie, dan wordt
eerstbedoeld advies tegelijk met de mededee
ling aan den raad ter kennis van de commissie
gebracht.
De vergaderingen der commissie zijn niet
openbaar.
De commissie legt, indien zij dit noodig
oordeelt, geheimhouding op aan allen die bij
het verhandelde tegenwoordig zijn geweest.
De vertegenwoordigers der vereenigingen
hebben het recht de te behandelen en de
behandelde Zaken te bespreken met de leden
van hun organisatie.
Personalia De opzichter bij de Ned.
Spoorwegen A. van Randeraat is van Am
sterdam overgeplaatst naar Hoofddorp
Nadruk verboden
(IN MOES- EN BLOEMTUIN,
KEUKEN EN KELDER)
(le helft November)
De vroege, vrij strenge nachtvorsten in
October hebben menigeen verrastvele
bloempotten waren ineens ontsierd, de late
boontjes in den moestuin waren bevroren
en op den akker moesten „alle hens aan
dek", om de bieten te rooien. Maar niet
iedereen keek spijtig, dat de winter zoo op
eenmaal, al was het dan nog maar voorloopig,
kwam. De bloemist vond het niet onprettig,
dat de groote voorraad bloemen buiten wat
werd ingekrompen, want nu kon hij voor
zijn snijbloemen uit de kasten wat hoogere
prijzen bedingenaan den boomkweeker
is het niet onwelgevallig, als de bladeren wat
vroeg afvallen, hij kan dan met het afleveren
der boomen eerder een aanvang maken, de
onderhouder van tuinen kan ook eerder met
de winterwerkzaamheden beginnen, zonder
met den eigenaar in conflict te komenen
ook de groentekweeker mopperde niet al
te zeer op de nachtvorst, daar het mooie
weer zijn kool te rijp deed worden en open
deed springen, waardoor ze bij den overvloed
van andere groenten hem niet den prijs op
bracht, dien hij er anders voor kon ver
wachten. Intusschen hebben we na 't vroege
wintertje nog vele zachte dagen gehad, en
was er buiten nog werk genoeg te vinden.
Het late fruit is nu geoogstappels, waren er
helaas zeer weinig.
Om van 't fruit zoo lang mogelijk te ge
nieten, dient men het goed te bewaren.
Appels en peren bewaart men op koele donkere
plaatsen op zolder. Daar zet men ze naast
elkaar op. rekken of op papier, zoo, dat ze
elkaar niet raken. Tegen de vorst moet men
zebeschermendoorze met papier te bedekken.
Wil men ze als wintervoorraad opdoen, dan
moeten ze niet al te rijp worden ingekocht.
Men legt ze dan eerst op hoopen, welke men
met hooi of doeken bedekt, veegt ze dan na
een dag of vijf af, en bewaart ze dan op een
koele plaats in droog zand, bedekt met een
luchtig laagjes neteldoek. Men kan er ook
minder zorg aan besteden, maar men zal er
dan ook minder genot van hebben. Druiven
kan men een poosje goed houden door ze
zoo koel mogelijk te hangen in neteldoek
en de steeltjes dicht te lakken. Noten
wascht men af met pekelwater, en bewaart
ze dan op een koele plaats. Tomaten
zijn er dezen zomer veel gegroeid ieder jaar
komen er nieuwe gebruikers bij. 't Gaat met
tomaten als met meloenen en bananen de
meeste menschen lusten ze niet direct, zij
moeten ze leeren eten, maar heeft men er
den smaak van beet, dan vindt men ze een
delicatesse. Men kan tomaten ook sterili-
seeren, wecken, op de volgende wijze. Eerst
wasschen, dan schikt men ze in de weck-
flesschen en overgiet men ze met zooveel
water, dat dit even onder den rand van de
flesch staat.
Het steriliseeren duurt slechts een kwar
tier bij een temperatuur van 90 gr. Er is nog
een andere manier men ontdoet de gewas-
schen tomaten van de schil en snijdt ze in
plakken, die men in weck-glazen legt zonder
toevoeging van water. Dan steriliseeren,
een half uur bij 90 gr. De aldus geweckte
tomaten kan men ook voqr de bereiding van
sla gebruiken. Een echt winterkostje is
zuurkool met worst of spek. Een goeden naam
heeft, ook ten onzent, de Duitsche zuurkool
of Sauerkraut, waarvoor uitsluitend witte
kool van uitstekende kwaliteit groot, fijn
en vast, wordt gebruikt. De beroemde zuur-
kool, welke komt uit Maagdenburg en Kre-
feld, wordt daar in de fabrieken machinaal
gesneden. De huismoeder, die ze zelf in
maakt, doet het best de kool met een scherp
mes zoo fijn mogelijk te snijden. Dan neemt
zij een vat of steenen pot, reinigt dien zeer
goed en vult dien laagsgewijze met fijn ge
sneden kool en zout, en drukt dit met een
houten lepel zoo vast mogelijk aan. De hoe
veelheid zout, die men noodig heeft, berekent
men naar den inhoud van den pot of van
't vat. Is die b.v. 100 L., dan gebruikt men
1 tot 3 L. zout. De juiste hoeveelheid moet
men door ondervinding leeren kennen ge
bruikt men te weinig zout, dan is de zuurkool
spoedig te gebruiken, doch duurt niet lang
bij te veel zoutgebruik daarentegen krijgt
men licht een scherpen, bitteren smaak.
Is de pot gevuld, dan strooit men op de
bovenste laag kool nog wat zout, legt daarop
goed afgewasschen groene koolbladeren,
bedekt dit alles met een plankje (niet van
naaldhout om den hars- of terpentijnsmaak)
met daarop een zwaren steen, die natuurlijk
ook weer eerst goed schoon gemaakt moet
worden. In geen geval gebruike men kalk-
steenen. Soms doet men nog tusschen de ge
sneden kool wat uien, zure appels, onrijpe
zure druiven, jeneverbessen, kruidnagelen,
peperkorrels, dillekruid, karwijzaad, enz.
Dit doet men echter alleen voor eigen ge
bruik, nooit voor den handel. Deze kruiden
worden ook vaak, met hetzelfde succes, eerst
bij 't koken toegevoegd. Laat men dit alles
nu eenigen tijd staan, dan heeft een gistings
proces plaats, dat niet alleen bederfwerend
werkt, maar ook aan de kool dien eigenaardi-
gen, lekkeren smaak geeft. Om dit proces te
bespoedigen, zet men de aanstaande zuurkool
op een plaats, waar de temperatuur 12 a 15 gr.
C. is. Na de gisting vormt z(ch wat schuim
boven op de kooldit neemt men er af, ver
wijdert ook de groene koolbladeren, rei
nigt opnieuw de plank en steen, bedekt dan
alles met een schoonen doek, zet het op een
koele plaats en zorgt er voor, dat de zuur
kool steeds onder de pekel staat. Zuurkool,
gekookt in veel water zonder vet, is voor
zwakke magen een verkwikking klaarge
maakt met vet is zij zelfs voor een gezonde
maag een zware kost.
Om advies naar den Hoogen, Raad van
Arbeid
De Minister van Arbeid, Handel en Nyver-
heid heeft een voorontwerp van een Land-
bouwa»?jeidswet met verzoek om advies by
den Hoogen Raad, van Arbeid aanhangig
gemaakt. Aan de algemeene beschouwingen
ontleenen we het volgende:
In 1921 werd door den toenmaligen Minis
ter van Arbeid een voorontwerp-landbouw-
arbeidswet gepubliceerd, waarover de Hooge
Raad van Arbeid, onder dagteekening van
4 December 1922, zyn zienswijze aan den
Minister mededeelde.
De in dat ontwerp voorkomende regelen
hadden betrekking op:
le. de gezondheid en de veiligheid by het
verrichten van landbouwarbeid;
2e. den arbeid van kinderen, jeugdige per
sonen en vrouwen;
3e. den arbeid van volwassen mannen.
De ondergeteekende heeft in het aanhan
gige voorstel tot herziening der Veiligheids
wet reeds doen blijken, dat hy er de voorkeur
aan geeft, het sub le. genoemde onderdeel
een plaats in te ruimen in die wet, waarom
ten opzichte van dit punt moge wordeh vol
staan met een verwijzing naar bedoeld voor
stel. Niettemin zal het, evenals zulks met
arbeid ln den zin der Arbeidswet 1919 het
geval is, noodig zijn, dat; voor jeugdige
personen en vrouwen bijzondere bescher
mende bepalingen tot het tegengaan van
gevaar voor de gezondheid, de zedelijkheid
of het leven worden gemaakt. Hiertoe strekt
art. 4 van het onderhavige ontwerp.
Wat de overige hierboven aangeduide
onderwerpen betreft, is alleen het onder 2e.
genoemde in het ontwerp geregeld, en wel
in de eerste plaats, omdat de behoefte aan
bescherming van nature grooter is ten op
zichte van kinderen, jeugdige personen en
vrouwen dan van volwassen mannen, en in
de tweede plaats, omdat de weinige zeker
heid, dat de landbouw in de naaste toe
komst bevredigende uitkomsten te zien zal
geven, het niet raadzaam maakt om thans
een zóó diep ingrqpenden maatregel te
treffen als het regelen van den arbeidsduur
der volwassen mannelijke arbeiders.
De vraag of wettelijke bescherming van
landbouwarbeid verrichtende kinderen, jeug
dige personen en vrouwen noodig is, be
antwoordt de ondergeteekende zonder een
voorbehoud bevestigend. Lang reeds zyn
dezen naar zyn meening van die bescher
ming verstoken gebleven. Immers voor de
Industrie dateert de eerste wettehjke be
moeiing betreffende den kinderarbeid van
1874 en heeft de wetgever, in 1889, behalve
dezen, ook den arbeid van jeugdige perso
nen vrouwen onder de hoede der Arbeidswet
geplaatst.
Nog mag worden opgemerkt, dat naast de
voordeelen, die het werken in de open lucht
medebrengt, aan den landbouwarbeidook
nadeelen zijn verbonden als gevolg, van ons"
niet altqd mild klimaat.
De bevestigende beantwoording der eerder
gestelde vraag geeft den ondergeteekende
aanleiding dit ontwerp aanhangig te maken.
Waar de landbouwarbeid nog nimmer een
wetteiyke regeling heeft gevonden, meent de
onderteekende groote waarde te moeten toe
kennen aan eenvoudige voorschriften, waar
op betrekkeiyk weinig uitzonderingen be
hoeven te worden toegelaten en waarvan de
naleving gemakkeiyk te controleeren is. Dit
principe heeft er toe geleid om geen be-
paalden dageiykschen arbeidsduur in de
artikelen op te nemen, doch te volstaan met
de vermelding der tijdstippen, tusschen
welke de dagtaak der beschermde personen
moet worden gesteld, en voorts om de
leeftydsgrens, waarop de bescherming van
jeugdige personen ophoudt, te stellen op 16
jaar.
Lettende op de omstandigheid, dat in den
landbouw meer dan ln de industrie de be
drijf sarbeid is samengegroeid met het ge
zinsleven en den huishoudelijken arbeid,
heeft ondergeteekende gemeend zoo mm
mogeiyk te moeten ingrypen in het gezins
leven en daarom buiten alle bepalingen
gelaten de werkzaamheden van de eqhtge-
noote van het bedryfshoofd, van diens
dochters van 16 jaar of ouder en van by
hem inwonende vrouweiyke personen van
16 jaar of ouder (art. 1, onder b en c).
Wat den arbeid van kinderen betreft,
hecht de ondergeteekende er groote betee-
kenis aan, dat de voorbereiding voor hun
maatschappelijke positie niet door dien ar
beid wordt geschaad en niet er doop ten ach
ter blijft in vergeiyking met kinderen, die in de
andere takken van volksbestaan hun plaats
zullen vipden. Hy is van meening, dat ook
de arbeid m het landbouwbedryf voor en
na den schooltijd nadeelig werkt op de ont
wikkeling der kinderen, zoowel geesteiyk als
lichamelijk.
In het ontwerp wordt daarom bepaald, dat
leerplichtige kinderen geen landbouwarbeid
mogen verrichten.
Niets gunstiger kan het helpen door
kinderen in het ouderiyk bedrijf worden
beoordeeld. Het verrichten van allerlei lichte
bezigheden, die voor de kinderen in hun
onmiddeliyke omgeving te vindenzyn en
weinig of geen inspanning van hen eischen,
wordt daarom door het ontwerp in dien zin
toegelaten, dat kinderen van 10 jaar of ouder
buiten den schooltyd tusschen 8 uur voor
middags en 7 uur namiddags lichte werk
zaamheden in het bedryf hunner ouders
mogen verrichten.
Voor het welzijn der jeugdige personen
komt het er in de eerste plaats op aan, hun
in de jaren, volgende op den leerplichtigen
leeftyd, waarin zy allengs meer krachts
inspanning vorderend werk gaan verrichten,
een behoorlijke nachtrust te verzekeren.
Hiertoe wordt in het ontwerp de landbouw
arbeid van jeugdige personen dit zyn
volgens art. 2 personen beneden de 16 jaar
zoowel voor het begin als voor het einde
gebonden aan bepaalde uren (art. 9).
Het tweede belang der jeugdige personen,
waarmede in het ontwerp rekening wordt
gehouden, is de mogeiykheid tot ontwikke
ling, welke het onderwijs op verschillend ge
bied voor die personen opent.
Inzake de begrenzing van den arbeidstijd
stelt het ontwerp de vrouwen op één iyn
met de jeugdige personen. Als byzondere
maatregel tot vermindering van den loon
arbeid der gehuwde vrouw, en daardoor in
het belang van het gezinsleven, staat hier
naast de bepaling van art. 8, dat een ge
huwde vrouw op Zaterdag na 1 uur des
namiddags geen landbouwarbeid mag
verrichten. Hetzelfde geldt ook voor de
ongehuwde vrouweiyke arbeider, die een
huishouding te verzorgen heeft.
Voornamelijk voor de gehuwde vrouw be
perkt het werken in loondienst zich in
hofdzaak tot de tyden van drukte en tijde
lijke schaarschte aan werkkrachten.
