SP
Handhaving van het
Parlementaire
stelsel
Telegraphisch Weerbsris jt
f; 6-
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
DINSDAG 6 NOVEMBER 1928
TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No, 17004
AANGIFTE MOET, OP .STRAFFE VAN VERLIES VAN AU F PFCHTEN.'
2t D ifl
rScmFREN UITERLIJK DRIEMAAL
VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
Een college voor
studeerende jonge
Nederlandsche
priesters te Rome
Door de lucht naar
Indië
Ook het derde postvliegtuig
thans weer onderweg
R.K.
Kamer-Centrale
Leiden
De Graf Zeppelin te
Eerlijn
De Graf Zeppelin op den
terugweg naar
Friedrichshafen
De Wethouderszetel te
Haarlem
Het Binnenscheepvaart-
Gongres te Brussel
„De stem van Rome's
oudste kerken"
Voornaamste Nieuws
Van een wagen gevallen
Kardinaal Cerretti
Bil j artballen-goochelaar s
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Foto van de te bouwen R. K. Jongensschool, Gymnastieklokaal met
Broederhuis, dezer dagen door den architect N. J. Nijman, voor rekening
van het R. K. Kerk- en Schoolbestuur te Bennebroek aanbesteed.
Geloof en Wetenschap
grxfHömmrtOöL
meen
BUREAUX: NASSAULAAN49
Telefoon No. 13866 (drie'lijnen)
Poslrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal i 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
COURANT
ADVERTEIMTlÉlM 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 1 4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel, rr
da»
'-.oor'
m. w
pekt*
ad ent'
ocktf-
r.o
R.CV
7j0fl
ïklatijö
g-.ers
|Man© f]
viool I
St midt»
oven»
jedrijf
•op 8*
ello) i
II .30
io eü
uzick'
f rkest'
|ert
er.
'tor
|denct
-8.5?
'ir 9-lJ
:ls 5
n.oo
—2.10
St-oj—
;:<or efl
pek
onceft
it sc he
/erag
en/of
1-4.5°
)pera-
de-of-
doof
Jsuziek,
i met
Trio-
Frag-
Alle abonné's op dit blad zijn Ingevolge de verzekenngsvoorwaarden fnnnn Levenslange geneele ongeschiktheid tot werken door f7 CO D1J een ongeval met ton bij verlies van een band, f JOK vell,:es.va° ee" fK(] *>1) 'n breuk. van f Af) verlies v- ee*>
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen: 1 üUUU." verlies van beide armen, belde beenen of beide oogen; I 3U." doodelijken afloop; initio."een voet of een oog; 1 ICO. duim of wijsvinger; 1UU. been of arm; f *£15. anderen vinger.
p; 1 ZuO. e
itei
4den
S. O.
min-
oord
prdi-
Isten
chef
den
J. A-
het
•sant
iten-
erste
onu-
taats
1 op
hen-
lenis
n de
eken
het
H.
Jet behoeft wel geen nader betoog, dat
i het parlementair stelsel de ministers een
heel wat minder onafhankelijke en zelf
standige positie innemen, dan in vroeger da
gen, toen ze als uitsluitend dienaren en ad
viseurs van de Kroon meermalen tegenover
en in scherpe oppositie met het parlement
stonden, zonder dat ze zich ernstig het
hoofd er over behoefden te breken of him
handelingen en gedragingen wel door de
meerderheid in het parlement werden ge
dekt.
Het parlementaire systeem heeft onmis
kenbaar het groote voordeel gehad, dat het
antagonisme, dat vroeger zoo menigmaal
tusschen regeering en parlement tot uiting
twam, grootendeels is verdwenen; het dua
lisme, dat tusschen regeering en parlement
lestond, maakte plaats voor een min of
neer harmonische eenheid; het vroeger ir
wee deelen uiteenvallend, staatkundig ge-
pouw, Regeering en volk, werd tot één ge-
peel vereenigd. Het volk koos zich zijn ver-
egenwoordigersuit hen, althans uit met
len gelijk gezinden werden ministers ge
kozen, die handelden naar den geest en de
verlangens van de meerderheid of anders
aeengingen; deze harmonische constructie
verd voltooid dor de Kroon, wier hooge
;aak het werd het raderwerk der moderne
itaatsmachine zoo regelmatig mogelijk te
doen Icopen.
Anderzijds verdween, gelijk gezegd, de
jroote zelfstandigheid der ministers, en
perden dezen van onafhankelijke, zelfstandig
handelende organen meer uitvoerders van
Petgeen in de meerderheid van het parie
nent en daardoor in die van het volk aan-
rcenschen en verlangens leefde.
Het zwaartepunt van wetgeving en be
stuur werd derhalve verlegd naar het par
ement; de opvatting, dat dit zoo behoorde
ie zijn, werd gevestigd en verkreeg haar
Plaats in de volksovertuiging; het werd een
vaste stelregel.
Doch gelijk dit bij zoovele instituten het
teval is, borg. de volledige doorvoering er
van tevens de kiemen tot ontbinding, ver
andering ervan, in zich.
In den aanvang van de funetionneering
van het parlementaire stelsel, toen het
parlement nog meer eerst sedert kort zijn
overwicht op de Regeering had weten te
vestigen, symboliseerde het heengaan van
het jjVEinisterie bij een conflict, het ter be
schikking stellen door een minister van zijn
portefeuille bij verwerping van een wetsont
werp, als het ware de overmacht van het
parlement; het was a'.s een telkens terug-
keerende waarschuwing tot de uitvoerende
macht: bedenk wel, dat .gij per saldo slechts
Trichting en leiding hebt te geven aan het-
êeen in de meerderheid van het parlement
en daardoor in die des volks leeft; dat gij
niet meer als weleer vrij en 'zelfstandig
naar eigen goeddunken kunt handelen.
Zoodra echter was deze opva t.ng over ir.-
vloed en beteekenis van een mi-isterie niet
geconsolideerd, in de rechtsovertuiging van
het vc:k gemeen goed geworden en mede
door de tot de Regeering geroepenen aan
vaard, of het parlementaire stelsel verloor
zijn leteekenis ais strijdmiddel voor het
parlement om zijn overwicht op de Regee
ring te doen gevoelen; zoowel Regeering.
parlement als volk waren van dit over
wicht overtuigd geworden en een telkens
herhaalde manifestatie ter synrboiiseering
hiervan bleek niet meer noodig.
Slechts deze werkingssfeer bleef het par
lementaire stelsel eigen, dat het met de
wisseling van de meerderheid in het parle
ment tevens een nieuw ministerie, op de
nieuwe meerderheid gegrondvest, bracht.
Zoolang in het parlement slechts twee
partijen tegenover elkander stonden, ieder
met welomschreven, scherp omlijnd pro
gram en politieke overtuiging, althans zoo
lang diverse partijen, hoezeer wellicht ook
onderling verschillend, toch zooveel ge
meenschappelijks hadden, dat ze een vrij
sterke en hechte meerderheid naar buiten
konden vormen tegenover andere partijen,
op dezelfde wijze als zij verbonden, bleef
het parlementaire stelsel zijn volle beteeke-
kenis behouden als middel, om bij eer.
plaats gehad hebbende verwisseling var
meerderheid in het parlement deze ook in
het ministerie tot uitdrukking te brengen.
Bovenstaande functie kan het stelsel
échter niet of nauwelijks meer vervullen, om
de afdoende reden, dat geen parlementaire
^eerderheid meer bestaat en gelet op de ty
pische partij-formatie ten onzent, ook moei-
lfjk meer te forceeren zal zijn. De hoofd
oorzaak hiervan is wel gelegen in het feit,
dat niet zoozeer zuiver politieke en staat
kundige beginselen in ons pailement de Par
tijen scheiden, dan wel religieuze, ik kan mij
voorstellen, dat, zoo alls honderd afgevaar
digden in het parlement de Christelijke be
ginselen waren toegedaan en diep de over
tuiging in zich mededroegen, dat de staat
kunde in eerste instantie op deze beginse
len behoort, te zijn gebaseerd, er onder deze
Parlementsleden een scheiding zou ontstaan,
een scheiding tusschen hen, die de maat
schappelijke hervormingen sneller en radi
calen zouden willen doorvoeren, en hen, die
deze langzamer, bedachtzamer en meer met
behoud van en lettend op het oude tot stand
zouden wenschen te zien gebracht. Waren op
ons aldus de toestanden, het parlementaire
stelsel zou volkomen zuiver kunnen function-
Keeren en al naar gelang de meerderheid in
het parlement een meer of minder vooruit
strevend ministerie aan het bewind brengen
Helaas we zijn van het ideaal van een zuiver
Christelijk parlement nog zeer ver verwij
derd en derhalve blijft de plicht bestaan het
systeem te handhaven, dat de partijen op
religieuzen basis zijn gegrondvest.
Kans op een andere partijformatie, waar
door de zuivere funetionneering van het par
lementaire stelsel bij ons mogelijk wordt
Moet derhalve als niet bestaande, worden
aangenomenin de toekomst zal het dus
"lijven, gelijk thans, dat van een krachtige
Meerderheid in het parlement geen
sprake is.
"Wordt nu toch met het parlementaire stel-
dat in onze verhoudingen, gelijk die zich
n de laatste jaren hebben ontwikkeld, niet
Past, voortgesukkeld, dan zal ook de toe
stand bestendigd blijven, waarvan prof. Kra-
cnburg Cp de vergadering der Nederland-
tui Juristenvereeniging in 1921 reeds ge
bigde i>cjat wij wat betreft het functionnee
stelsel, hetwelk wij als andere EuropeesGhe
landen uit het Engelsch staatsrecht hebben
overgenomen, het parlementaire systeem,
kunnen constateeren een hortende, een stoo-
tende, een gebrekkige, een volkomen onvol
doende funcitonneering."
Een kabinet steunend op een met moeite
bijeengebrachte parlementaire meerderheid,
zal, gelijk ook thans het geval ls, worden
afgewisseld met een extra-parlementair ka
binet, steunend op alles en steunend op
niets.
Dat dit een gezonde toestand kan worden
genoemd, kan echter moeilijk worden be
toogd; schitterend zijn de vooruitzichten niet
bepaald te noemen. Daar komt bij, 'dat de
huidige situatie, in welke, bij handhaving
van het parlementaire systeem, we naar alle
waarschijnlijkheid nog meermalen zullen
komen te verkeeren, 'n teruggang beteekent
op den af gelegden,weg; de positie van 't par
lement is verzwakt; meermalen vielen weder
om symptomen van 't vroegre dualisme tus
schen regeering en parlement waar te nemen;
anderzijds is ook de positie van 't ministerie
dat op zich heeft genomen geen wetsont
werpen in te dienen, welke geacht kunnen
worden te liggen op net gebied van den
partijstrijd, nier uitermate sterk en' krachtig
te noemen. De toestand is eigenlijk aldus,
dat én regeering én parlement zich van een
groot gedeelte van het wetgevend gebied
hebben teruggetrokken en zich hebben be
perkt tot min of meer neutraal terrein en
dat op dit beperkt terrein de positie van de
regeering tegenover het parlement zich heeft
versterkt.
Houden we nu echter eenerzijds in het
oog, dat hec hoofddoel van het parlementaire
stelsel is bereikt; n 1. dat het overwicht van
het parlement op de regeering is gevestigd,
dat ministers zelfs meer ambtenaren en
uitvoerders van den wil van het parlement
geworden zijn dan dienaren der Kroon, die
-elfstandig het regeeringsbeleid' bepalen, an
derzijds, dat een zuivere regelmatige function
neering van het parlementair stelsel onder
onze huidige omstandigheden vrijwel tot de
onmogelijkheden behoort, dan dringt de
vraag zich op of niet definitief .met ciit stel
sel behoort te worden gebroken, en of niet
de consequentie behoort te worden getrok
ken uit het ten onzent algemeen aanvaarde
beginsel, dat de ministers afhankelijk zijn
van het parlement en uitvoerders van diens
wil.
Deze consequentie zou dan wezen, dat de
ministers niet meer uitsluitend behoeven
voort te komen uit de meerderheid van het
parlement, evenmin, zoo het uit buiten de
partijen staande personen (of hen, die zich
voor de gelegenheid uit het partijverband
hebben los gemaakt) is samengesteld, zich
van de behandeling van principieele vraag
stukken hebben te onthouden, doch dat het
ministerie wordt benoemd uit vertegenwoor
digers van de verschillende, daartoe in aan
merking kemende partijen in het parlement,
op basis van evenredigheid; m.a.w. dat we
geen parlementaire 'evenmin extra-parle
mentaire, doch uitsluitend slechts werkmi-
nisters krijgen, die, rekening houdend met
de verlangens en streveningen in het parle
ment deze omzetten in wetsontwerpen.
Aldus is het beginsel, dat de ministers zijn
geworden tot de uitvoerders van den wil van
'net parlement, tot in de uiterste, consequen
tie doorgevoerd.
Het allereerste gevolg van een dusdanige
samenstelling van een ministerie zou al aan
stonds zijn, dat bij verwerping van een wets
ontwerp noch het ministerie in zijn geheel,
noch de speciaal er bij betrokken minister
behoeft af te treden; immers, een dusdanige
verwerping heeft dan niet meer, gelijk in het
parlementaire systeem de beteekenis, dat de
kamermeerderheid haar vertrouwen in het
ministerie of den betrokken minister heeft
verloren, doch uitsluitend, dat ze het wetsont
werp minder geslaagd acht en dit door een
ander wenscht te zien vervangen of geheel
achterwege te zien gelaten.
Het valt niet te ontkennen, dat een dus
danig werkministerie groote voordeelen zou
opleveren.
Om in deze voordeelen eenig inzicht te
verkrijgen is het niet onaardig eens na te
gaan, hoe het stelsel, dat sedert het ont
staan van den bondstaat Zwitserland in 1848
aldaar bestaat, heeft gewerkt.
De uit zeven personen bestaande bonds
raad wordt gekozen door de bondsvergade
ring, in vereenigde vergadering van haar
beide afdeelingen, den nationalen raad (verte
genwoordigend het geheele volk) en den
standenraad (vertegenwoordigend de Kan
tens). Angstvallig is er steeds zorg voor ge
dragen. dat de diverse partijen in den bonds
raad vertegenwoordigd waren en zeer kwa
lijk is het dan ook in Zwitserland aan de
Sociaal-Democraten genomen, dat deze tot
nog toe uit partij-demagogische redenen ge
weigerd hebben een zetel in den Bondsraad
te aanvaarden. Hoogst zelden slechts is het
voorgekomen, dat tengevolge van de verwer-
ping van een wetsontwerp een lid van den j
bondsraad aftrad; noch door de bondsverga
dering, noch door de publieke opinie wordt
dit geëischt. Goede gewoonte is het tevens
dat iemand, die eenmaal tot lid van den
bondsraad is gekozen en als zoodanig vol
doet, dit blijft, zoolang hij zich er voor be
schikbaar stelt. Bondsraad Schenk bleef 30
jaren in functie, Naff 27, Welti 25, Kniisel
20; een tien a twaalfjarige ambtsvervulling
behoort in geenen deele tot de uitzonderin
gen.
Deze zeldzame personenwisseling heeft tot
resultaat gehad een overwicht van den
bondsraad op de bondsvergadering, zóó, dat
een der beste Zwitsersche staatsrechtken
ners, Fritz Fleiner, hem noemt een „omni
potente Behörde." De leden van den bonds
rad hebben speciaal gelegenheid zich van
la kennis der toestanden en verhoudingen te
doordringen; zij beheerschen deze beter,
kunnen ze meer overzien dan de niet steeds
vergaderende en veel talrijker in aantal
zijnde bondsvergadering dit vermag, waar
door laatstgenoemde veelal op de berichten
cn mededeelingen van den bondsraad en de
door hem verkondigde opinie is aangewezen
Kabinetscrisissen zijn in Zwitserland ten
eenenmale onbekend.
Zeker ben ik niet blind voor het feit. de
op de funetionneering van den bondsraad in
Zwitserland het volkskarakter, de historische
en staatsrechterlijke ontwikkeling grootén
invloed hebben gehad, mede dat niets ge
vaarlijker is clan het overplanten op eigen
bodem van vreemde instituten en dat het
trekken van c.e conclusie, dat, wat ginds
;oed en vruchtbaar gewerkt heeft, ook hier
een goede rol zal vervullen, slechts met de
uiterste voorzichtigheid mag geschieden; dit
neemt echter niet weg, dat het stelsel volle
aandacht verdient en zich als het ware van
paese te geraken, waarin we bij ons zijn ge
raakt.
Het bezwaar, oorspronkelijk door mij er
tegen gevoeld, dat het in ons historisch ge
groeid staatsrecht niet zou passen, wijl de
publieke opinie, gewend aan en vertrouwd
met het parlemeritaire systeem, het even
vreemd zou vinden, dat bij verwerping van
een belangrijk wetsontwerp de betrokken mi
nister aanbleef als in Zwitserland het zijn
heengaan zou gevonden worden, blijkt niet
houdhaar. De laatste jaren hebben anders
geleerd.
Het Zwitsersche stelsel, dat kabinetscrisis
sen tot het verleden doet behooren, eener
zijds de positie der uitvoerende macht ver
sterkt, anderzijds toch geen gevaar oplevert
voor een dualisme tusschen regeering en
parlement, verdient m i. in alle gevallen,
hoezeer de staatsrechtelijke bouw van Ne
derland en Zwitserland in wezen dan ook
mag verschillen, niettemin alle aandacht.
In 1923 schreef ik mijn „Directe Volks
wetgeving" over den Zwitsersclren bondsraad
onder meer'
De terugslag van de in Zwitserland be
staande zuivere democratie heeft gevoerd tot
een versterkte positie van het uitvoerend
lichaam. Ontevredenheid met het gevoerde
beleid moge zich uiten in het verwerpen van
voorstellen, de persoon blijft onaangetast.
Uit een dergelijke verwerping ?al de bonds
raad zijn consequenties trekken en óf
schijnbaar, óf in werkelijkheid van koers ver
anderen; doch aan de regeering blijft hij.
De afwezigheid van een partijregeering
eenerzijds; anderzijds het in het volk levend
bewustzijn ten allen tijde te kunnen ingrij
pen, dat de bondsraad van hem afhanke
lijk is, hebben gevoerd tot 'n grooten eerbied
en ontzag bij het volk voor de personen, tot
het lidmaatschap van den bondsraad beroe
pen. De bondsraad staat boven de partijen
en zijn individueeie leden zijn door ieder ge-
eerd. Niet te onderschatten is de invloed,
door zijn leden uitgeoefend, als ze bij te ver
wachten volksstemmingen het land door
kruisen, om hier of daar redevoeringen af te
steken. Door hun woord zal menig bui ger
zijn meening veranderd hebben. De bonds
raad staat in hoog aanzien; hij geniet groot
ver Lr uwen en voor zijn individueeie leden
heeft men ontzag; slechts hebben dézen er
voer te waken, zich niet al te zeer op hun
positie te laten voorstaan en eenvoudig in
optreden te blijven. Deden ze anders, met
hun invloed was het gedaan. Aldus is het ge
komen, dat, schoon naar buiten democra
tisch, in den grond bij den bondsraad een
oligarchische tendenz zich vertoont en zijn
machtspositie vrijwel onaantastbaar is ge
worden.
Moch ook oij ons een dusdanige toestand
ingang vinden, dan zou uit veel kwaads toch
nog veel goeds geboren zijn.
Mr. dr. F. A. BIJVOET.
Naar de „Msb." uit betrouwbare bron zegt
te vernemen, zou het ernstige plan bestaan
om binnenkort te beginnen met het oprich
ten van een college te Rome voor studeeren
de jonge Nederlandsche priesters.
Reeds zou door het hoogwaardig Neder-
landsch episcopaat opdracht gegeven zijn om
de oprichting van het college voor te berei
den.
Volgens bij de K.N.I.L.M. ingekomen be
richt, is het derde vliegtuig, de H.-N.A.F.C..
(bemanning Prillwitz, Wegner en Lischer)
gisterenmorgen om 8 uur pl. tijd uit Cawn-
pore vertrokken en om 13.55 u. pl. tijd in
Calcutta aangekomen.
De „Graf Zeppelin" was op het vliegveld
Staaken nabij Berlijn bij de aankomst reeds
het middelpunt van aller belangstelling.
Toch is, zoo meldt een H.N.-telegram de
ontscheping der passagiers van het lucht
schip niet zoo voorspoedig verloopen als aan
vankelijk werd gedacht. Het vastmaken van
het luchtschip gelukte eerst na langdurige
pogingen, zoodat de passagiers eerst tegen
11 uur konden worden ontscheept. Het was
de eerste maal, cjat een luchtschip in
Duitschland aan een ankermast werd ge
meerd.
De groote menigte vormde een eere-escorte
voor het luchtschip, toen dit zijn bewegingen
boven het terrein maakte en holde telkens
mee.
Toen dr. Eckener uitstapte, ging er een ge
weldig hoera uit de menigte op. Rijksminister
von Guerard was de eerste, die dr. Eckener
begroette, ook uit naam van de rijksregee-
ring.
De minister herinnerde in zijn toespraak
aan het werk, door dr. Dürr en prof.
Maibach verricht en verklaarde, dat het
Duitsche volk er nooit aan getwijfeld heeft,
Jat het aan de energie van de bemanning
- an de „Graf Zeppelin" zou gelukken, om
ondanks alle moeilijkheden den tocht over
den Oceaan tot een gelukkig einde te bren-
a-QXl,
De reis van de „Graf Zeppelin" is een
mijlpaal in de geschiedenis van het Transat
lantische verkeer. De eerste burgemeester van
Berlijn, Boess, sprak de hoop uit, dat de
Zeppelin meer naar Berlijn zal komen en
Berlijn spoedig een belangrijke haven in het
wereldluchtverkeer zal worden.
Dr. Eckener zal in alles op Berlijn kunnen
rekenen. De burgemeester besloot zijn rede
met een drievoudig hoera voor dr. Eckener,
waarin de menigte drievoudig instemde.
Dr. Eckener dankte in hartelijke bewoor
dingen en sprak zijn vertrouwen in de toe
komst van bet Zeppelinverkeer uit, wdarbij
de stad Berlijn ongetwijfeld een belangrijke
rol zal spelen.
Daarop namen dr. Eckener en de leden der
bemanning plaats in gereedstaande auto's,
om zich naar Berlijn te begeven. Om kwart
over 12 kwamen zij bij het paleis van den
rijkspresident aan, onderweg door de bevol
king voortdurend geestdriftig toegejuicht.
Rijkspresident von Hindenburg begroette
zijn gasten in hartelijke bewoordingen en
wees daarbij op de beteekenis van het trans
atlantische luchtvaartverkeer voor de toe
nadering tusschen het Duitsche en het Ame-
rikaansche volk.
Dr. Eckener dankte den rijkspresident voor
de ontvangst en verklaarde bezield te zijn
van den vasten wil, om het begonnen werk
voort te zetten.
Na deze toespraken werden de afzonderlijke
leden der bemanning aan den rijkspresident
voorgesteld.
Cp het vliegterrein Staaken, heerschte
gisterenmiddag groote drukte. Men raamde
het aantal bezoekers op 100.C00. Tegen den
avond werd het terrein door schijnwerpers
verlicht.
Dr. Eckener en de bemanning van het
luchtschip woonden gisterenavond een gala
voorstelling in het theater Charlottenburg
bij en waren vervolgens de gasten van de
stad Berlijn.
V. D. seint uit Berlijn:
De „Graf Zeppelin" is hedenmorgen te
7 uur 8 van het vliegveld Staaken gestart en
in Zuidelijke richting verdwenen.
V. D. seint nader uit Staaken:
Dr. Hugo Eckener maakt den terugtocht
van het hedenochtend hier gestarte lucht
schip „Grqf Zeppelin" niet mede. Het lucht
schip staat thans onder leiding van de ka
piteins Flemming en Lehmann. De' Zeppelin
werd om 9 uur 38 hedenmorgen boven
Weissenfelt gesignaleerd.
Naar de heer Mr. Slingenberg ons mede
deelde zal de Vrijz.-Dem. fractie, die zooais
bekend, drie leden telt, de candidatuur van
den heer Roodenburg steunen, zoodat de
verkiezing van den heer Roodenburg (Christ-
Hist.) tot wethouder thans vrijwel vaststaat.
De R. K„ de A.-R., de V. D. en de Christ.-
Hist. brengen te zamen immers 20 stemmen
uit in den raad.
Roodenburg nu candidaat
In de vergadering van de rechtsche raads
fractie van j.l. Maandagavond, waarin tevens
aanwezig waren afgevaardigden van de Chr.
Hist, raadsfractie, is besloten de candidatuur
van den heer Roodenburg te steunen.
De heer Wolzak heeft zich ter wille van de
rechtsche samenwerking teruggetrokken, zoo
dat de heer Roodenburg dus thans is de can
didaat van de rechterzijde.
Door het Nationaal Congres voor Binnen
scheepvaart te Brussel is een motie aange
nomen, waarin wordt aangedrongen op be
perking der formaliteiten voor de scheep
vaart door de Nederlandsche douane.
Wat de kwestie van het kanaal naar den
Moerdijk betreft, sprak het congres uit, dat
de economische noodzakelijkheid voor de
Belgische havens en de veiligheid voor de
scheepvaart den aanleg van een directen
weg tusschen Antwerpen en het Hollandsch
Diep noodzakelijk doen zijn.
In afwachting van de voltooiing van deze
directe verbinding meent het congres, dat
niet uit het oog mag verloren worden de
noodzakelijkheid van het verkrijgen van
Nederland van de onmisbare verbetering in
de bestaande verbindingen, alsook het ver-
leenen van faciliteiten voor het doorvoer-
verkeer van België met den Rijn.
Men seint ons uit 's.Gravenhage:
Voor een prachtig bezette zaal van het
gebouw van Kunsten en Wetenschappen te
's.Gravenhage gaf de Zeereerw. pater F.
Hendrichs S.J. gisteravond zijn lezing met
honderd lichtbeelden over „De stem van
Rome's oudste Kerken", van welke lezing
wij eenigen tijd geleden reeds uitvoerde
bijzonderheden hebben medegedeeld.
De lezing is een groot succes geworden,
vooral door de duidelijke en verrassende
verklaring van dit geheel nieuw onderwerp
dat een stuk appologie eerste klas is.
De heldere bewijsvoering, welke pater
Hendrichs aan de hand van fraaie licht
beelden gaf, maakt diepen indruk op het
auditorium. Het geheel is In zeer bevatte-
lijken vorm gegoten en nieuw.
Onder ademlooze stilte aanschouwde men
de lichtbeelden en kon zoodoende de be
wijskracht ervan volledig doorgronden.
Binnenkort gaat deze mooie lezing nog op
andere plaatsen in ons land.
Het derde postvliegtuig voor Nrd.-Indië,
de H.-N.A F C„ is van Cawnpore vertrokken
en te Calcutta aangekomen.
Een adres van het Verbond van Ned.
Werkgevers aan de Tweede Kamer inzake
het wetsontwerp tot wijziging der Arbeids
wet.
Het Nederlandsch Episcopaat heeft op
dracht gegeven, om de stichting voor te be
reiden van een college voor Nederlandsche
priesters, die te Rome stndeeren.
De Kindcr-eriminEliteit in 1926.
Uitgifte van 82.429.000 aandeelen der
Kon. Ned. Mij. tot Exploitatie van Petro-
lcumbronnen in Nederlandsch-Indië.
De „Graf Zeppelin" te Beriijn.
Aanvaring in het Kaiser Wilhelm Kanal
tusschen het Nederlandsche s.s. Nereus van
de Kon. Ned. Stoombootmaatschappij en
het Noorsche s.s. Kong Alf.
Een mondain drama te Weenen; een ge
pensioneerd Ritmeester doodt een Egyptische'
prinses.
Eeden presidentsverkiezing in de Veree
nigde Staten.
Cholera-epidemic in Britsch-Indië; 2000
personen zouden reeds aan de ziekte zijn
overleden.
Chineesche roovers loopen een Britsch
schip af.
J. WIJ wao aaimdülll VCIUICIIU Cli zai.ii ia.- - -
van ons tegenwoordig staatsrechtelijk zelf aandient als de oplossing om uit de im-
Aan de besturen der bij de R. K. Kamer-
Centrale Leiden aangesloten locale R. K.
Kiesvereenigingen, is onderstaand schrijven
gezonden:
Zooals reeds is medegedeeld in de op
20 October 1.1. gehouden aigemeene vergade
ring, worden er van de zijde der S. D. A. P.
met' den zoogenaamden „rooden auto"
propaganda-ritten gemaakt, gedurende
welke propaganda-materiaal vooral ten
plattelande wordt uitgestrooid.
In het bijzonder wordt gebruik gemaakt
van de bekende brochure: „Katholicisme en
Sociaal-Democratie een woord aan Katho
lieke Arbeiders" door J. W. Matthijsen.
Mocht te eeniger tijd in uw gemeente een
dergelijke propaganda plaats vinden, dan
bevelen wij als tegenmaatregel aan, de ver
spreiding van de brochure: „Een Katholiek
kan geen Socialist zijn", door Pastoor J. H.
M. Tolboom.
Deze brochure, welke verkrijgbaar is bij
de Oldenzaalsche Courant- en Handels
drukkerij te Oidenzaal, bevat een eenigszins
uitvoerige weerlegging van genoemde socia
listische brochure en bovendien tal van offi-
cieele pauselijke uitspraken, waarin het
socialisme veroordeeld wordt.
Dank zij een groote mate van welwil
lendheid van de uitgeefster, die wij hiervoor
openlijk onzen dank betuigen, zijn wij in
de gelegenheid aan de secretarissen van de
aangesloten kiesvereenigingen hierbij een
exemplaar van genoemde brochure aan te
bieden, alsmede een prijsopgaaf.
In verband met de op 23 en 24 November
a. s. te houden Partij-vergadering, houdt de j
R. K. Kamer-Centrale Leiden een aige
meene vergadering op Woensdag 21 Novem
ber a.s„ des namiddags 1 uur, in café „De
Harmonie", Breestraat 19, Leiden.
Agenda: Opening Notulen Ingeko
men stukken en mededeelingen Behande
ling agenda partij-vergadering Rondvraag
Sluiting.
Maandagmiddag reed de arbeidear v. d. W.
met een met een paard bespannen aVie-
wielige kar op den Hoofdweg te Hoofddorp.
Het dier, dat schichtig geworden was door
een op den wagen liggend rammelend voor
werp, sloeg plotseling op hol in de richting
van de geniesluis. De geweldig heen en we
der slingerende wagen botste ten slotte tegen
een paal van het electrische net, met het
gevolg dat door den hevigen schok de dra
den afknapten en de bestuurder van den
wagen viel. Van d. W. werd met een vrij ern
stig gekneusd been opgenomen en bij den
heer V. binnengebracht. Dr. B. verleende
de eerste hulp en bracht den man met zijn
auto naar diens woning te Vijfhuizen.
Z. Em. Bonaventura kardinaal Cerretti, ge
wezen pauselijk legaat op het Eucharistisch
congres te Sydney, zal met den bekenden
Columbus-ridder en pauselijken graaf Edward
Hearn, via de Ver. Staten naar Rome terug-
keeren.
De kardinaal wordt half Januari in de
Eeuwige Stad verwacht; zijn gezelschap daar
entegen nog in deze maand.
Een caféhouder aan de Prinsengracht te
Amsterdam heeft aangifte gedaan dat 3 per
sonen in zijn café hebben gebiljart. Na hun
vertrek bleek aangever, dat zijn 3 nieuwe
biljartballen waren verdwenen en daarvoor
3 oude in de plaats waren gelegd.
Barometerstand 9 uur v.m. 7.58, stilstand.
OPTICIENS FABRIKANTE»
LICHT OP: De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 4.42 uur.
Hoogste Barometerstand 768.6 m.M. te
Isafjord.
Laagste Barometerstand 751.4 m.M. te
Andanes.
Verwachting: Zwakke, tot matigen, Z. tot
Z. O. wind, netelig tot half bewolkt, weinig
of geen regen, iets zachter over dag.
ke* jee«4HM«Lq4<e mlAAet
neu4ve^koudkeld.
v&HOsitend.1
VEKEENIGING
VOOR HAARLEM EN OMSTREKEN
Bij de vele aanvragen, die nog blij
ven binnenkomen, ziet het Bestuur van
bovengenoemde Vereeniging zich ver
plicht, mede te deelen, dat voorloopig
GEEN NIEUWE LEDEN MEER
KUNNEN WORDEN AANGENOMEN,
noch nieuwe bijkaarten uitgegeven.
Ook zuilen
geene introducties per avond
meer worden verstrekt en zullen de
leerlingen van Middelbaar Onderwijs
inrichtingen hun voorrecht van bij
zondere toegangscondities voortaan
moeten missen en niet meer toegelaten
kunnen worden.
Aanvragen voor lidmaatschap zullen
op eene wachtlijst worden geplaatst en
zullen voorgaan, wanneer aan het be
gin van het volgend seizoen weer
eenige plaatsen openvallen.
HET BESTUUR VAN G. en W.
Dit gebouw komt aan de Kerklaan, nabij de R. K. Kerk te Bennebroek.
De voorgevel heeft een frontbreedte van 25 M. Voorloopig komen er 5 leslokalen,
maar de bouw is er op berekend, dat dit tot 7 leslokalen kan worden uitgebreid.
Op den achtergrond der teekening ziet men het gymnastieklokaal, niet enkel voor
deze school, maar ook de leerlingen der andere scholen zullen daarvan gebruik kunnen
maken. Dit lokaal heeft een aparten toegang en is afzonderlijk te bereiken. Het heeft
de normale afmetingen van 9 bij 18 M. en is eveneens voorzien van garderobe, closets, enz.
Tusschen school en gymnastieklokaal komt een betegelde speelplaats van 26 bij 23 M.
van de broeders St. Joh. Baptiste de La Salie, een der orden, welke zich over de
geheele wereld heeft verspreid, en ook hier te lande een zeer goeden naam heeft,
waarmede Roomsch Bennebroek zich zeer gelukkig mag achten.
Naast de school wordt gelijktijdig een broederhuis gebouwd, rechts op de foto
aangegeven, zoodat de Eerw. Broeders er zich direct bij de opening der school kunnen
vestigen.
Reeds is met het grondwerk een aanvang gemaakt. Dit is geen gemakkelijke taak,
daar door den zeer veranderlijken waterstand op die plaats, betonnen heipalen noodig
zijn van 7 M. lengte. Maar zal de vorst niet te veel stagnatie in den bouw brengen,
dan hoopt men in het voorjaar met den bouw gereed te komen.
