Binnenlandsch Nieuws
t% ceni
Ook voor kinderen
W
Mavrides'
R. K. ARTSENVEREENIGING
o
HET JONGSTE VERLOOP DER
STER-BEWEGING
PEPERMUNT
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1928
BLADZIJDE 2
De referaten over Therese Neumann
13
EGYPTIAN CIGARETTES
Met 1 Coupon bij 10 Sigaretten.
Xn Portugal kon hij op straat niet goed loopen.
Hij kreeg zelfs geen kans 'n doos PRINCE nog te koopen!
Vole kinderen lusten niet
gaarne pepermunt. Een
uitzondering hierop vormt
omdat deze, dank zij de
originqeie samenstelling,
geen scherpen of bitteren
bijsmaak heeft.
In de Zondagnamiddagvergadering der
R.K. Artsenvereeniglng werd door drie spre
kers het woord gevoerd over
Therese Neumann van Konnersreuth.
Als eerste spreker trad op Dr Seidl, Sa
nitatsrat te Waldsassen, wiens uiteenzettin
gen daarom zoo belangrijk waren, wijl hij de
behandelende geneesheer van Therese Neu
mann is.
Alvorens Dr. Seidl zijne lezing aanving,
richtte de voorzitter een woord van welkom
tot Mgr. Aengenent, bisschop van Haarlem,
die zooals wij reeds meldden, de vergade
ring tot 't eind toe bijwoonde. Spr. drukte
er zijn groote vreugde over uit Mgr. in deze
vergadering te mogen begroeten en spreekt
den wensch uit dat Z. D. H. ook in de toe
komst de vereenlging warme belangstelling
zou blijven toedragen.
Ook Mgr. Taskin was ter vergadering aan
wezig.
Rede van Sanitatsrat Dr. Seidl.
Dr. Seidl uit zijn dank ver het feit, dat
hij door deze spreekbeurt een ongezochte
gelegenheid heeft gevonden met de Holland-
sche collega's in contact te komen.
Het is voor de eerste maal, dat spr. het
thema Konnersreuth in 't openbaar behan
delt. Voor publicatie achtte Dr. Seidl het
onderzoek nog niet rijp genoeg. Spr. zal ob
jectief de feiten bespreken, bezien van het
standpunt van den medicus en vangt aan met
een beknopte levensbeschijving
van Therese Neumann. Zij werd in 1898 ge
boren, was niet erfelijk belast; in de fami
lie kwam geert epilepsie of dronkenschap
voor. Zij spruit uit eenvoudige, godsdiensti
ge menschen die een behoorlijk bestaan
hadden, werd godsdienstig opgevoed en heeft
in haar jeugd geen ernstige ziekte gehad
Zij was een buitengewoon krachtig, flink
meisje, dat bij den arbeid op het veld vlij
tig meewerkte.
In haar ontwikkelingsjaren heeft zij goed
onderwijs genoten, had echter niet veel tijd
om te spelen, wijl toezicht op de andere kin
deren van het gezin tot haar taak behoor
de. Zij was niet sentimenteel, niet overdre
ven gevoelig, schiep groot behagen in de na
tuur, was niet vreesachtig, kon bloed zien
en was ook niet scrupuul. Gedanst heeft zij
nooit en evenmin ooit een verloofde gehad.
Zij wordt geschilderd als niet haatdragend,
niet bedeesd, kon echter, waar het princi-
pieele verschillen gold, wel eens opstuiven.
Zij sliep rustig. Als lectuur zocht zij de evan
gelies en de verhalen van heiligen en in 't
bijzonder had zü vereering voor de H. The-
resia.
De geschiedenis harer ziekte.
Bij gelegenheid van een brand begin 1918
werd zij door een hevigen schrik aangegre
pen. Bij het blusschingswerk bood zij een
behulpzame hand, zoodat haar kleeren door
weekt waren. Zij werd nadien ziek en ge
neeskundig hulp moest worden ingeroepen.
Zi) had geen eetlust, slapelooze nachten,
was mat en bleek en vermagerde. De oor
zaak harer ziekte werd gezocht in den schok
veroorzaakt door den val van een ladder
tydens het blusschingswerk. In den herfst
van 1918 was zij geheel verlamd, kon geen
voorwerp opheffen en kon niet meer loopen.
Begin November keerde haar vader uit den
oorlog terug. Kerstmis van datzelfde Jaar
vierde zi), maar ondervond van 't geen voor
del slechts 'n zwakken schemer van 't licht.
In 1919 traden blindheid en doofheid op.
vergezeld van bloedingen en etteringen der
Doren. Ook de onderste ledematen waren
verlamd, zocdat zij moest opgetild worden.
Ik hield, zoo gaat Dr. Seidl voort, deze ver-
jchynselen voor hysterie in hoogen graad
Op 15 December 1921 constateerde ik: lin-
ser been volkomen lam. blindheid aan beide
x)gen, zwakke lichtgevoeligheid rechter oog.
Op 7 Mei 1925, na 6 jaar lam te zijn ge
veest, kon Therese Neumann plotseling gaan
en staan.
Op 13 November d.a.v. werd Dr. Seidl bij
ïaar geroepen en constateerde blindedarm-
sntsteking, die op doorbraak stond. Op 14
November 1925 verhaalde zij mij in mijn
spreekuur van een visioen in een stem, die
seide, dat zij zich niet zou laten opereeren;
jita op en ga ter kerke," sprak de stem.
Dit verschynselen constateerde spr., dat de
Dntsteking doorgebroken was in den dikken
iarm.
Op 16 Februari 1926 werd ik wegens ver-
srgering van haar toestand geroepen. Zij
aad hoofdpyn en bloedkleurige oogen. Op
Goeden Vrijdag werden haar het H. Sacra
ment toegediend. Na de eerste bloeding trad
de eerstvolgende op in de Lijdensweek 1926
vervolgens eenige weken na Paschen alleen
op Vrijdagen. Kerstmis 1926 hielden de bloe
dingen op. Zaterdag vóór Paschen 1927 en
van Kerstmis 1927 tot Lichtmis eveneens.
Van Goeden Vrijdag 1927 treden de
bloedingen regelmatig op. Daags daarna nam
ik, aldus Dr. Seidl voor 't eerst de stigmata
waar.
Van December 1922 heeft zy geen vaste
stoffen meer kunnen slikken en gebruikte
nadien uitsluitend vloeibare stoffen. Sinds
September 1927 neemt zy noch vaste, noch
vloeibare stoffen tot zich, zelfs niet het wei
nige water, dat ze gebruikte by 't nuttigen
der H. Communie,
Van jongs af was haar levenswandel on-
berispeiyk: een vrooiyk, braaf meisje. Nog
nooit heeft Dr. Seidl een patiënte ontmoet,
die zóó tevreden was en zoo'n kinderiyk ver
trouwen in de H. Theresia had. Gedurende
hare lange ziekte kreeg spr. steeds den in
druk van een braaf meisje.
De tegenwerpingen der kritiek.
Een veelomstreden punt in het thema
Therese Neumann, zegt dr. Seidl, vormt
het ontstaan der ziekte.
Wat dit punt betreft, steunt spr. op de
mededeelingen der ouders en die van pas
toor Naber.
Het tweede omstreden punt is de
diagnose der hysterie.
Deze diagnose is gesteld, zegt dr. Seidl.
in een tyd, toen er nog niets ongewoons wat
op een wonder geleek, was gebeurd en nie
mand zich nog om het meisje bekommerde.
Met nadruk verklaart Dr. Seidl, dat hij
zyn wetenschappeiyke verklaringen hand
haaft, eveneens de gestelde diagnose. Waar
de medische wereld aan 't begrip hysterie
zoo licht iets immoreels verbindt, wenscht
hy den term „hysterie" uit te schakelen.
Als derde punt volgt dan
de plotselinge genezingen
van blindheid en lamheid. Spr. geeft de mo-
geiykheid van natuuriyke genezing toe, maar
acht religieuze invloeden hier niet uitgeslo
ten, m. a. w. een bovennatuuriyke genezing.
Ten vierde wordt bestreden zijne diagnose
betreffende
de blindedarmontsteking,
waaraan hy echter met beslistheid vasthoudt.
Ten einde de feiten zoo nauwkeurig mo-
geiyk te kunnen constateeren en de levens
verrichtingen juist te kunnen controleeren,
werd op 27 Juni 1927 een
bewakingsdienst
ingesteld, bestaande uit vier zusters, die twee
aan twee, om beurten, de patiënten zouden
nagaan, met dien verstande, dat Therese
Neumann geen oogenblik alleen zou gelaten
worden. Dr. Seidl verklaart dat deze zusters
hare taak met een wetenschappeiyke nauw
keurigheid hebben vervuld.
Het resultaat was, dat de zusters onder
eede verklaarden, dat Therese Neumann ge
durende den bewakingstyd niets gebruikt
heeft, ook niet een poging daartoe heeft ge
daan. Met cufers staaft Dr. Seidl zyne be
weringen; cyfers. die het resultaat van een
zeer nauwkeurige contróle zijn.
Controle lichaamsgewicht
De schommelingen in het lichaamsgewicht
der patiënte, welke voor Dr. Seidl onver
klaarbaar zyn, werden eveneens gecontro
leerd. Op 23 Juli 1927 woog Therese Neu
mann 55 kilo; nadien wees de contróle ach
tereenvolgens aan: 51 kilo, 54 kilo, 52.5 kilo,
55 kilo, dus een terugkeer tot het oorspron-
keiyk vastgestelde lichaamsgewicht.
Uitvoerig' schildert Dr. Seidl het optreden
op Vrydagen der stigmata en de toestand
van extase waarby zy tafereelen uit het iy-
den van Christus meeleeft.
Spr. besluit met te verklaren, dat hy, niet
op een dwaalspoor gebracht door rechts of
links, by zyn onderzoek alleen de waarheid
heeft willen dienen, consciëntieus en objec
tief.
Resumeerend legt dr. B. den nadruk op de
volgende punten:
le. dat twyfel aan de maatregelen en
protocollen in haar isolatietyd onredelijk ls:
2e. dat de wisselende curve van haar ge
wicht natuurwetenschappeiyke verklarlngs
wyzen In den steek laat;
3e. dat haar stigmata spontaan ontstaan
(Wordt vervolgd)
en zeker niet door zij het onbewuste zelf-
verwondingen;
4e. dat haar extasen omtrent het lijden
van O. H. Jezus Christus een volkomen
echten indruk maken;
5e. dat de uitscheidingen van.haar lichaam
overeenkomen met die tydens een honger-
toestand te verwachten zyn en dat haar
bloed dat ze afscheidt normaal bloed is;
6e. dat ze moreel en verder lichamelijk
een volkomen normalen indruk maakt en dat
haar psyche geheel gedragen wordt door
haar innerlijke godsdienstige overtuiging.
7o. dat de kwestie van geldelijk voordeel
ln haar geval volkomen uitgesloten moet
worden.
REDE PROF. DR. ALOIS MAGER,
Prof. Psychologie Universiteit Salzburg
Prof. dr. Alois Mager zal het thema
Konnersreuth belichten van psychologisch
en religieus-wetenschappelyk standpunt.
Waar spr. veel studie gemaakt heeft van de
mystiek, trok Konnersreuth van het begin
af zijne volle belangstelling.
Alle berichten over Therese Numann ko
men ln hoofdtrekken en in structuur met
elkander overeen.
By het onderzoek, zegt spr., dient men
na te gaan de feiten en vervolgens de ver
klaring dezer feiten.
Zyn de geconstateerde feiten te hand
haven, vraagt spr. De tegenwoordige weten
schap eiseht meer dan een constateeren, zij
verlangt een experimenteel onderzoek. Een
groote nauwkeurigheid in het onderzoek
naar het gebeurde te Konnersreuth ont
breekt nog, zegt prof. Mager. Er is aiieen
een begin van het onderzoek. Het rap
port omtrent de ziekte kennen wij. In het
onderzoek naar de geheeie persoonlijkheid,
als totaal phenomeen, bestaan nog vele
gapingen, wy weten weinig van het inner -
lyke leven van Therese Neumann, b.v. van
haar gedacntenleven in den langen tyd van
haar ziekte. Ook omtrent het totstand
komen der genezingen bestaan verschillen.
Dat deze genezingen samenvielen met den
dag der zaligverklaring der H. Theresia
(29 April 1923) daaraan heeft Therese niet
gedacht. Toch meen ik, aldus prol. Mager,
te mogen verklaren, dat de feiten „einwand-
frel" vastgesteld zyn. Spr. gaat daartoe na
de geloofwaardigheid der betrokken per
sonen: die van de familie Neumann, kern
gezond van een diepe, ernstige vroomheid.
Ook Therese Neumann acht spr. een vol
komen geloofwaardige persoonlijkheid, die
niet bedriegt en niet bedriegen wil.
In zyn inaugureele rede over dit ver-
schynsel, stond hy critisch tegenover de
verschynselen, sceptisch tegenover de ver
klaring daarvan. De plaatselyke pastoor
houdt aan het bovennatuurlijke vast.
Spr. schets uitvoerig het bezoek, dat hy
by Theresea Neumann bracht: een een
voudig natuurkind, dat vertelde van hare
kwalen, ïydensextase. Spr. zag de wonde-
teekenen, die de groote hebben van een
mark en door een dunne bruinroode huid
overtrokken zyn. De geheele verschyning
maakte op spr. een aangrijpenden in
druk; de bloedstroom over het gezicht, de
bebloede hoofddoek, de bloedende stigmata,
de bloedplekken aan de voeten. Spr. zag de
passiespelen in Oberammergau, waarby sterke
mannen weenden, maar wat hij te Konners
reuth zag, tart daarmee vergeleken, alle
beschrijving. Het ïyden van Christus in zyn
verschillende phasen. worden door Therese
doorleefd, getuige haar mimiek, de bewe
gingen van handen en hoofd. Aan haar ge
baren was te zien, welk tafereel zij
doorleefde. De eerste extase heeft plaats te
middernacht ongeveer, eiken Vrijdag, en
duurt twintig minuten. Dan zinkt ze terug
in haar hoofdkussen; ze ziet dan niets meer.
Men kan haar vragen stellen, waarop zy
inlichtingen geeft, over wat zii gezien heeft.
Zy spreekt in extase Arameensch en
Grieksch, talen, die zy niet verstaat. By het
visioen der kruisiging (de extase op den
kruisberg heeft des Vrijdagmiddags om 12 uur
plaats) bv. maakt patiënte eenige beweging
met de tong, wyzend op dorst, zooals spr.
nooit gezien heeft. Visioenen uit het leven
van heiligen treden eveneens op.
Deze verschijnselen hebben een wordings
geschiedenis: de schrik by den brand is het
begin geweest. Dit zou een functioneele
storing hebben veroorzaakt. Spr. gaat
de volgende verschynselen na: de genezing
der blindheid, van de verlamming;
blindedarmontsteking. Spr. acht twijfel aan
de feiten uitgesloten en gaat dan over tot
het tweede deel zyner rede
De verklaring der feiten.
Spr. vraagt zich af, of tusschen de voor
geschiedenis en hetgeen thans gebeurt ver
band bestaat en beantwoordt deze vraag in
bevestigenden zin. De ziekteverschynselen
acht spr. een conditis sine qua non.
Werkt hier een andere kracht? Eene
psychische of welke andere? De ziekte
wordt in de diagnose als hysterie aange
duid. Dezen term wenscht spr. te vermijden,
wyi hij op iets minderwaardigs, demorali-
seerends wyst. Dat kan van Konnersreuth
niet gezegd worden. Hier werken machten,
waarby de ziel 't lichaam tot werktuig maakt.
Niet uitsluitend op physiologische, maar op
psychisch-religieuze gronden, verklaart spr.
de verschijnselen. Deze buiten verband te
beschouwen acht spr. verkeerd. Men moet ze
.zien als één groot phenomeen.
De medische wetenschap staat, zegt spr.,
meer of minder op 't standpunt der natuur
wetenschappen en staat niet open voor
hoogere waarden.
Spr. wil niet ontkennen, dat er overeen
stemming bestaat met hetgeen in hypnotl-
schen toestand voorvalt. En toch is er, wat
betreft Konnersreuth, een groot verschil;
tevens echter is er verschil tusschen het
mystieke zien en het zien van Therese Neu
mann.
Spr. vertelt, dat, in tegenstelling met de
mystici, Therese Neumann niet kan tellen;
geen beredeneerd oordeel kan vormen in
hare visioenen. Wel ziet zy geweldig plas
tisch.
Op het phenomeen van het niet nemen
van voedsel moet de aandacht geconcen
treerd worden. Natuurwetenschappeiyk ls
dit iets onverklaarbaars, ook de plotselinge
toename en afname van het lichaamsge
wicht. De raadselen van Konnersreuth zyn
iets anders dan de mediale of pathologische
verschijnselen. Deze laatste maken den in
druk van verwording, zyn zinloos en onsa
menhangend. Konnersreuth toont u, wat
diep met de zinnen gevoeld is en wijzen op
een diep zedelijk-religieuzen samenhang. De
verklaring der verschynselen is nog niet ge
geven. Die vormen ook voor de vakweten
schap een duister veld. Is er ooit een duide-
lyke definitie gegeven van hysterie? Dat de
mediale vorderingen nog niet grooter zyn,
wreekt zich hier. Deze verschynselen zijn te
verklaren. Hoe? Dat is in de bestaande li
teratuur niet te vinden. Is de grens tus
schen plant en dier zuiver aan te geven?
Na de analyse heeft spr. da overtuiging,
dat hier werkzaamheid eener hoogere macht
aanwezig is. Na de diepste analyse blijft over
de phenominaliteit. Spr. verwyst de ver
schijnselen te Konnersreuth naar de boven
natuurlijke wereld der genade.
Het is het recht en de plicht der weten
schap het onderzoek te dezer zake voort te
zetten. Er is een hoogere waarde-wereld in
het ryk der genade. God laat zich Zijne
wegen niet voorschryven door de natuur
wetenschap. In Konnersreuth werkt een bo
vennatuuriyke kracht, die op goddelijke
werking is terug te brengen.
Rede Dr. Crobach
Toen in een der, deze vergadering vooraf
gegane bijeenkomsten van het hoofdbestuur,
besloten was om het vraagstuk var Kon
nersreuth te bespreken en de voorzitter my
voorstelde, in verband hiermede, een voor
bracht over problemen der stofwisseling te
löuden, aanvaardde ik deze taak met ge
noegen. 't Leek in elk geval nogal omlijnd.
Of 't een of 't ander: In Konnersreuth
wordt zy 't bewust of onbewust, bedrog ge
pleegd en dus tóch gegeten, misschien dan
op de grens van het noodzakeiyk minimum,
óf het is waarheid en wie, uit natuur-weten-
schappelijken kring, zal dan slagen in de ver
klaring van dit probleem en in het langs
natuurlijken weg, aannemelijk en verstaan
baar maken daarvan.
Met het noodige en zoo noodzakelijke scep
ticisme bezield stond ik tegenover alles wat
daar van uit het kleine Beyersche dorp be
richt werd. Het eenige wat me vreemd voor
kwam, was het lange tijdsverloop waarin
deze verschijnselen zich reeds voordeden.
Nu zeggen de berichten uit Konnersreuth,
dat daar een meisje is dat tal van vreemde
verschijnselen vertoont en al 2 jaar lang geen
voedsel en drank neemt; alleen de H. Com
munie ontvangt ze dagelijks, vroeger met
een weinig water, nu echter reeds lang zon
der deze toevoeging.
Op last van Z.D.H. den Bisschop van Re
gensburg is er een controle geweest van 15
dagen. Deze geschiedde in 1927 onder di
rectie van Sanitatsrat Dr. Seidel met be
hulp van vier, vóór en na de observatie be-
eedigde zusters. Frof. Ewald laat zich als
volgt over hen uit: „sie machten einen aus-
zer ordentlich guten Eindruck und waren
geschickt gewahlt, medizinisch geschult."
Steeds waren twee in gezelschap van „die
Resl". In 't bijzonder werd er acht geslagen
op de mogetijxneid van voedsel- en vocht-
toevoer. Men woog zelfs van een niet gecon
sacreerde hostie een met een genuttigd
deeltje, identiek zynde portie en kwam tot
0 39 gram, terwijl het daarbij voor het ge
makkelijk slikken benoodigde water, 't geen
nu niet meer gebruikt wordt, 45 c.M.3 be
droeg.
Aan de oprechtheid dezer observatie twy-
felt ook Prof. Ewald niet.
Men kan zich afvragen: „was de tyd ge
nomen voor een dergelijke observatie niet te
kort?"
Dit zou mogen gelden, Indien er niets an
ders geconstateerd was dan gewichtsverlies.
Hier ls evenwel meer.
Tweemaal wordt na een extase-dag een
sterke gewichtsvermindering waargenomen
n.l. van 8 en 3 pond, en eveneens werd go-
constateerd dat in de volgende dagen dit ge
wichtsverlies werd ingehaald met 6 en 5
pond, zoodat na 14 dagen het oude gewicht
van 55 K.G. weer terug was. „Diese Pfünd-
weise Gewichtszunchme aus Nichts lasst sich
einfach nicht erklaren, üenn auc Nichts wird
Nichts," zegt Ewald, om te vervolgen. „Ich
icomme tiber den Eindruck nicht hinweg dass
riie? etwas nicht stimmt."
Hij geeft toe geen fout in de observatie
te hebben kunnen vinden en besluit tot het
aannemen van een „vroom bedrog".
Ik stel hier slechts den acfilvoudlgen Zus-
ter-eed naast.
Er blijkt dus in Beyeren een meisje te leven
dat 2 Jaar zou vasten en ln verband met
het voorafgaande niet beantwoordt aan de
physiologische wetten van den hongertoe-
stand.
Dus toch bedrog? Of waarheid?
Van hieruit kon ik het vraagstuk niet
meer overzien, en reisde met den Hoogeerw.
Heer Deken Nicolaye van Heerlen in den
nacht van 24 op 25 October j.l. over Aken
Wiirzburg-Nürnberg-Arzberg naar Konners
reuth om ter plaatse te zien en te vernemen.
Hoofdoorzaak was voor mij feiten te hooren
mededeelen en eventueel te constateeren,
hoofdgetuigen te spreken en een indruk te
krijgen van hun persoonlijkheid, zoowel als
van het geheel. Ik was driemaal bij „die
Resl" in haar ouderlijke woning. De eerste
maal Donderdagmiddag, en tweemaal Vry-
dagsmorgens gedurende de lijdens-extase,
n 1 te 9.30 uur en te 12 uur.
Donderdagmiddag ongeveer half drie heb
ik haar gesproken in normalen toestand; ze
zat in haar kamer, eenvoudig ln net zwart
gekleed.
Een rustig, bescheiden meisje, uiterst
salm, een eerlijk gezicht met een open blik.
Het gelaat ziet bleek, wat grauw van tint,
rond de donkere kringen. Ze toonde my de
tong, deze was licht beslagen en vochtig. De
pols was frequent en, zoover dit polpatorisch
te beoordeelen was, van groote weekheid. Ik
vroeg of het werkelyk waar was dat zij niets
meer at of dronk. Daarop antwoordde zy:
„Ich esse und trinke niemals mehr, Herr
Doctor." Waarop ik informeerde naar den
stoelgang en zij antwoordde „Seit Ostem
habe ich zweimal nur ein bischen Schlein
verloren und mlt dem Urin verhalt es sich
ebenso. In derselben Zeit einige Eierlöffel
voll."
Ik vroeg de stigmata aan hare hand te
mogen zien. Gewillig deed zy haar halve
mofjes uit en legde de bleeke smalle hand
in de mijne. Ik had nu volop gelegenheid
het verschijnsel waar te nemen. Op het mid
den van den handrug ziet men een ietwat
langwerpige. 1 c. M. breede, aan de ran
den hoekige afgeronde bloedmassa, overdekt
met een uit de peripherie oploopende, uiterst
dunne, glanzende epidermis.
Er was geen reactie roodheid, geen ette-
ring, geen litteekens. In de handpalm was in
het midden een onderhuidsche kleine roode
vlek.
We gingen heen. De hoofdgetuige was van
een onmiskenbare rust, het stigma was echt,
al hare stigmata zijn echt. Hierover zyn af
doende uitspraken van prof. Noegle, prof.
Wunderie en tal van anderen.
Zelfs Ewald noemt ze „höchst wahrschein-
lich echt."
Dit meisje spreekt gedurende de extase,
met zekerheid waargenomen, Aramaisch
en herkent reliquien.
Dr. Aigner, van niet geloovige levensopvat
ting zegt over dezen toestand dat deze: „In
dieser einzig artigenForm noch von keinem
psychater der gegenwart beobachtet noch von
keiner medizinischen Klinik behandelt und
von keinem Arzt der jotzzeit willkiirlich er-
zeugt wuröeKeine dieser Krankheitser-
scheinungen wurde von den arzten der Ge
genwart in dieser Grossartigkeit gesehen."
Is hier nu toch bedrog? Ja, zeggen Ewald
en anderen, zij het dan ook mogeiyk niet
direct bewust, want ze is lydende aan Hyste
rie.
Is dit echter juist?
Kan er omtrent de diagnose geen twijfel
bestaan, en dan, wat is eigenlyk Hysterie?
Prof. Schultz uit Jena wijst er in zyn ar
tikel over hysterie, voorkomende in het werk
„Die ergebniss der gesammten Medizin", op
dat nog al te vaak de gedachtengang onge
veer zoo is. „De klachten wijzen op een be
paald organisch lijden, aan dit orgaan is
niets te vinden, dus is er hysterie."
Hy waarschuwt te vroeg te zyn met de
diagnose hysterie op grond van de steeds
voortschrydende ontdekkingen op het gebied
der inwendige secretie, van het vegetatieve
zenuwstelsel, van de immuniteitsverschyn-
selen in het bijzonder van amaphylazie en
allergie en van de stofwisseling der mine
ralen.
Hy wyst heel apart op de zoo hysterisch
lijkende verschynselen der hersengriep, Hy
wyst op de enorme ervaring met de zg.
„Kriegs Hysterie" en vraagt in dit verband
naar de mogelykheid van „Hysterisierung
Gesimd er."
Binszwanger, dien hy aanhaalt, zag hys
terische verschynselen by niet „constitutio-
nelle". Hysterici slechts dan optreden als
een chock gepaard ging met bewustzyn-
stoomissen.
„Chock an und ftir sich macht keine Hy
sterie."
Schultze betwijfelt met anderen dan ook
sterk de mogelijkheid van „Hysterisierung"
van gezonde personen.
Nogmaals: ls het mede na 't voorafgaande
zoo ongeoorloofd om de mogelijkheid open
te stellen, dat de diagnose Hysterie niet juist
is? Immers, wat te zeggen van de volgende
feiten by vasthouden aan de diagnose
Hysterie?
Blijkbaar dus, ook volgens anderen, tot t
ongeval een gezond kind.
Prof. zegt: „Gröbere Abweichungen von
der Normscheinen tatsëchlich gefehlt zu
haben" en verder „Das Ergebnis der Erfor-
schung der frühere Vorgeschlchte 1st ein
„fast negatives
Bij zyn onderzoek worden geen neurologi
sche afwykingen gevonden. Dit onderzoek
geschiedde langen tijd na de ziekten en do
merkwaardige genezingen.
In Maart 1918 had 't bekende vooral plaats
bij den brand, waarbij zy doornat werd en
plotseling heftige pijn in den rug gevoelde,
Voor H.H. Winkeliers bij:
Fa. C, H. S. HEILKEK
Haarlem
Na ln eenige artikelen een uiteenzetting
'gegeven te hebben van de beteekenis der
Ster-beweging sinds 1927 en er op gewezen
te hebben, hoe deze beweging met haar
„Wereldleeraar" ernstige ontevredenheid
heeft gewekt in theosophische kringen en
hoe het troetelkind van Annie Besant niet
meer geheel aan haar bedoelingen beant
woordt en zelfs een enfant terrible dreigt te
worden, vestigt professor J. P. Verhaar van
Warmond in het October-nummer van het
Apologetisch tijdschrift „Het Schild" nog de
aandacht op de markantste gebeurtenissen
uit het laatste Sterkamp te Ommen.
Aan dit artikel ontleenen wy ojm. het
volgende:
Het is voor de Orde van de Ster een zeer
ongunstig verschynsel, dat op het laatste
Stercongres te Ommen nu de nieuwe
„Wereldleeraar" pas één jaar is opgetreden
het aantal bezoekers reeds iets minder
was dan het vorige Jaar. Volgens den cor
respondent van De Rotterdammer (15
Aug. 1928) bedroeg het aantal ingeschreven
deelnemers ruim 2500, waarvan ongeveer 100
niet-Europeanen. Van de 2400 Europeanen
waren er ruim 1000 uit Nederland en 600 uit
Engeland. Van die 2500 deelnemers waren
er ongeveer 800 mannen en ruim 1700 vrou
wen (waarvan omstreeks 1000 ongehuwde
dames). Deze getallen zyn zeker zeer wel
sprekend.
Men zegt, dat de leiders over dezen terug
gang niet bijster te spreken waren. Is het
daardoor wellicht verklaarbaar, dat er op
nieuw een belangrijke reorganisatie in de
Orde van de Ster is aangebracht? Volgens
de N. Rott. Crt. van 5 Aug. jJ. (de offlcleele
documenten zijn helaas nog'niet m ons be
zit) verklaarde de Hoofd-Organlsator D.
Rajagopal, dat er een grootere vryheid in de
Orde zou worden opengezet. Voortaan zal de
beteekenis en bestemming der Orde als volgt
worden opgevat: de Orde moet zyn „een
brug voor de verbreiding der waarheid, ge
bracht door het hoofd der Orde (Xrishna-
murti). Dit is de eenige bestaansreden Er
wordt op gewezen, dat steeds tastend en
voelend een weg gezocht is in de dagen van
voorbereiding, waarby de leiders steeds ge
neigd waren tot verandering in de richting
van grooter soepelheid, grooter vrijheid.
Daardoor kan thans de Wereldleeraar zelf
gebruik van ons maken. Een verdere stap
naar grootere vryheid is, dat besloten ls een
der beginselen van de Orde te wyzigen en
wel de eerste, die tot nu toe luidde: Het
i lidmaatschap van de Orde ts open voor al-
len, die de beginselen onderschryven. Voor
taan zal het lidmaatschap open zyn voor
allen, die met die beginselen sympathlsee-
ren". De grenzen der Orde zyn hierdoor wel
i zeer wyd opengezet; want allen, die maar
sympathiseeren met het doel („de verbrei-
ding der waarheid") kunnen nu lid van de
Orde worden. De leiders verwachten bHJk-
baar hierdoor den teruggang in de belang
stelling te kunnen herstellen en op het vol
gend Congres een grooter aantal bezoekers
te zien verschynen.
Een ander merkwaardig verschynsel van
het jongste Ster-congres is het optreden
van den heer Krishnamurti tegen iedere
religieuze organisatie of orde of kerkgenoot
schap 't Is waar, ook verleden Jaar heeft
hy reeds meerdere malen gezegd, dat hy
de bevryding van alle kerkeiyke en religieuze
instituten predikt. Maar t was toen biyk-
baar nog niet zoo opgevallen. Bovendien
I heeft hy zich nü in veel krasser woorden
uitgedrukt.
I In zyn openbare voordracht op Zondag 5
Augustus 1928 zeide hy ojn. het volgende;
„Oy hebt uw verschillende gelooven gehad,
gy hebt uw verschillende dogma's aangehan
gen, gy hebt uw leven en uw denken gewUd
aan beiydenissen en aan de slaverny van
religies en in al deze dingen hebt gy net
biyvend geluk niet gevonden.
Van één begrenzing zyt gy overgegaan
naar de andere, van één enge kooi naar een,
die wellicht wat ruimer was, maar gy hebt
niet het verlangen gehad, om alle kooien te
verbrijzelen en de staven, die u tegenhouden,
die vernietigend werken, die smart veroorza
ken, te verbrekenReligie, zooals ik haar
zie, is het bevroren denken der menschen,
waaruit zy tempels en kerken heeft ge
bouwdDus hebben, volgens my, over
tuigingen, religies, dogma's en geloof sbely-
denissen niets met het leven te maken en
dus ook niets met de Waarheid". En iets
verder: „omdat lk vrij ben, niet door eenig
geloof beperkt, niet door eenige vereeniging,
orde, religie, of geloofsbelydenissen gebon
den en nogmaals zeg ik u dit in alle op
rechtheid, en ik hoop, dat gy het met een
hart vol begrip zult gelooven.
(Krishnamurti vraagt hier dus, dat zyn toe
hoorders dit zullen gelooven, m.a.w. aanne
men op zyn gezag, terwyl hy elders meer
dere malen zegt, dat men niets op zijn gezag
moet aannemen of gelooven. Is dit geen te
genspraak?) zou ik ieder willen vrij ma
ken, hem niet tot myn speciale kooi willen
uitnoodigen ik heb geen kool. Ik ben bang
dat, omdat ieder een ruimere kooi dan die
van hem zelf wenscht in te gaan, hij dat
gene, wat ik zeg, zal gebruiken om er een
andere kooi van te maken. Dat zou de ont
kenning, het verraad van de Waarheid zyn"
(de heer Krishnamurti is toch het Hoorfd
van de Orde van de Ster. Is dat dan geen
kooi?).
Ziedaar een prediking van volkomen gees
telijke anarchie en omverwerping van elk i
concreet kerkgenootschap.
Het verwondert ons dan ook geenszins, dat
na deze voordracht de vraag actueel is ge
worden: of de heer Krishnamurti met zyn
scherpe uitlatingen het theosopisch genoot
schap der Vry-katholieke Kerk heeft willen
j veroordeeling, en zoo ja: hoe dan deze ver-
oordeeling in overeenstemming is te bren- onder haar hoofdkussen leggen". Verder
dikt. 't Waren oude dwalingen, ln vaagheid
en oppervlakkigheid, met phllosophische on-
gen met de profetie van Annle Besant, dat verhaalt dezelfde correspondente van een
dit kerkgenootschap een der belangrijkste Spaanscbe bezoekster die alléén Spaansch beholpenheid, in een vaak kinderlijke taal
organen zou wezen voor den „Wereld- kende en dus niets van Krishnamurti kon voorgedragen. Een boodschap, die naar twee
leeraar"? verstaan dat zij „met een geweldige arm- kanten vele Theosophen vervreemdde, en die
beweging haar handen tegen haar hart in haar consequentie een (wellicht onbe-
Ten slotte no" één vraag' is het Krishna- drukte en kreunde: Krishnamurti, oh! oh! doelden) aanval inhield op het theosophisch
murti ernst of "is hy een bedrieger? Onzere richtte de oogen ten hemel en sloot ze kerkgenootschap. Een boodschap, waarin de
persoonlijke meening is, dat Krishnaji niet daarna voor eenige seconden" - en van „Leeraar" vaak met zichzelf in tegenspraak
wil bedriegen maar ernstig meent wat hy een Hongaarsche deelneemster, dat zij by komt. In dit verband moet het voor de be-
ze<*t en doet- wij veronderstellen dat bet afscheid nemen aan de correspondente zoekers van het Sterkamp wel vreemd heb-
Krishnali in de overtuiging leeft als Leeraar i vroeS> om „alsjebrief niets dan goeds van ben geklonken, toen Krishnamurti verklaarde
ven de menschheid te moeten optreden. j Krishnamurti te schrijven: he is só-só-so zelf niet heel veel blyvende vrucht van zyn
Hoe deze overtuiging dan te verklaren? I nlce - Is bet wonder, dat de suggestiebele prediking te verwachten in de toekomst; toen
Naar onze meening is deze jonge Hindu tot natuur van dezen Oosterschen Jongen man hy zeide: „Indien deze persoon, die Krishna-
die subjectieve overtuiging gekomen onder door deze omgeving bedwelmd wordt, en murti heet, heen gaat, zult gy weer in uw
den geweldig-suggestieven invloed van dat ^n optreden iets heel bizonders moet oude overleveringen, in uw oude gelooven. in
Annie Besant en Charles Leadbeater die wezen, dat hy inderdaad de overal geroemde uw oude wyze van persoonsvereering worden
den voor suggestie zoo ontvankeiyken Hin- en gepropageerde „Wereldleeraar" is, en zich verstrikt, en gy zult worden vastgehouden
«a!» a!a I/t nO Iri nnf maenvtipn^a nfl 1. nh \X7rt rt V* V-\ a!
duknaap vanaf zijn jongste jaren hebben
ingeprent, dat hy door de „Meesters" be
stemd was om als „Wereldleeraar" op te
dus ook als zoodanig gedraagt? in het mecanisme, dat de Waarheid verlaagt'
Voor 't overige biykt deze jonge Hindu <De ster> 1928, bladz. 231). Zéér optimis-
in alles een heel gewoon menschenkind te tisdn klinkt deze Krishnamurti-profetie niet!
treden; zij suggereerden hem zelfs, dat de j zijn, volgzaam en dweeperig van aanleg, met^11Ies by eengenomen zal óók deze moderne
Christus eenmaal ln hem zou reïncarneeren. j iets teerhartigs en vrouwelijks (dit is zelfs tebgleuze beweging een mislukking biyken
Dit laatste schynt echter mislukt, geiyk wy op de fotos te zien), zonder zéér bizon- en op ,den duur geen bevrediging geven, t Is
zagen; maar het eerste dat hij als „We- dere begaafdheden. Stanley Jones schrijft pen i}f onze bedoeling geweest, om cr mee
reldleeraar" moet optreden is blijkbaar van hem in zyn boek: „Christus langs den v; sP°tten 01 lac ien: want naar onze
geslaagd, want Krishnaji meent inderdaad, j Indischen Heirweg": „Ik heb een lang on- diepste overtuig!jn vele Sterleden ern-
dat hy een taak als leeraar der menschheid dernoud met hem gehad: ik vond hem mid- ge men „fPl en„naai" wa e en
te vervullen heeft. En alle omstandigheden delmatig intelligent, een niet onbeminnelijk i Xfagen omv.. .,,f n, a gaan Z1J óók
werkten samen, om hem in die overtuiging
te versterken. Congressen worden samen
geroepen (in Azië, Europa en Amerika) om
hem te hooren. Met 'n byna-afgodische ver
eering wordt hy omringd, zyn woorden
worden in alle moderne talen gedrukt en
gepropageerd, zyn optreden worgt door zyn
volgelingen toegejuicht en bewonderd en
nooit wordt hy weersproken. Kenmerkend der gehecht is)
karakter, met stellig eenige geestelyke in
tuïtie, en ik hoorde hem in goed verstaan
baar Engelsch vloeken."
Het is onze stellige overtuiging, dat
wanneer de omstandigheden ongunstig 'wor
den of wanneer Annie Besant komt te vallen
óf zich terugtrekt (wat wy nog niet gelooven,
Dengene voorby, die van zichzelf getuigen
kon, dat Hy de Weg, de Waarheid en het
Leven is; al zoeken zy ook de bevrediging
van hun hart langs dwaalpaden van Theo-
sophie en Buddhiesme wy mogen dezul
ken niet verachten noch belachen, maar
veeleer moeien wy den goddelyken Meester
v* chvai Wii UgWCül; (Wttl WIJ HUM UICl KtïiUUVWI, L<JJov.
omdat Krishnaji te veel aan zyn pleegmoe- i vprm mededoogen te hebben met deze
der gehecht is) dat dan de gloriedagen L™ are ,s?,hare.' opdat wanneer
is wat hierover de correspondente van het 'ivan Krishnamurti geteld zullen zyn. Zóó de teleurstelling uitbreekt,
ver is het echter op dit oogenblik nog geens- P?®4 mQedel003 'angs den weg gaan neerzit-
zins, al zijn er dan ook duideiyke symptomen 1maarnog £7®? opzlen naar de bch-
van ernstige teleurstelling. j *-end® Kerk van Christus, die als een stad
Resumeerend kunnen wy zeggen, dat naar I op d,en bsrg ,voor iederen eeriyken en dee
pen uvucmu um L oici, U.U.U.UHUU onze meening de Ster-beweging reeds over |noodlSen zoeker të vinden en te benaderen
het spreekgestoelte afdaalt en het kampvuur baar hoogtepunt heen is. Krishnamurti is Jjeni veten en weg eerm)aai betre-
.Algemeen Handelsblad" (7 Aug. '28)
schreef; „Geen volgelingen van een Indi
vidu, geen persoonsaanbidding" (aldus had
Krishnamurti gezegd); tóch vliegen honder
den overeind om te zien hoe Krishnamurti
verlaat; tóch ls er in het kamp een fotowin- opgetreden als „de" Wereldleeraar eener
kei, waar alléén foto's van Krishnamurti„nieuwe" boodschap. En dat optreden is een
liggen uitgestald en veel worden verkocht;teleurstelling geworden,
tóch weet ik Van dames, die zoo'n portret' Geen nieuwe boodschap heeft hy gepre-
