LSSps
ss&xa'ssl 'w
IN DEN MIST
FORMAN
Telegraphisch Weerbericht
BUREAUX; NASSAU LA AN 49, -
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel*
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
DINSDAG 13 NOVEMBER 1928
TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17010
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN
TEGEN verkoudheid ;-
Ggr UITWERKING 7
PRAP^NT!
Monseigneur J. D. J.
Aengenent en de R.K.
Dioc. Land- en Tuin-
bouwbond in het
Bisdom Haarlem
De H.-NAEN op den terug
weg naar Nederland
Vijf arbeiders door
gas bedwelmd
Uit de R.K. Staatspartij
De ongesteldheid van Jh-r. rsr.
Ch. Ruys de Beerenbrouck
Inbraak te Rotterdam
De timmerfabriek
„Phoenix" te Halfweg
Een broedertwist met
ernstig gevolg
Ned. R.K. Volksbond
De „Jacob William Hook"
gezonken
92 jaar geleden
Uitvoer van fijne zaden
Piet Kohier
Voornaamste Nieuws
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Pater A. A. Bergman O.P. t
Verkeersongevallen
Aanrijding te LIsse
Door een brug gezakt
Persdelict
Plaatsing van aandeelen
Koninklijke in Zwitserland
Het groot-seminarie
Rijsenburg
De beteekenis van Kootwijk
Uit de Missie
De broeders der Katholieke
scholen
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
RLEMSCHE COURANT
VRAAG- EN AANBOD.ADVERTEN
TIES, I4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 cl., bij rooruitbeL
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusscben den tekst 60 ct. per regel.
Alle abonné'e op dit blad zjjn ingevolge de verzexenngsvoorwaaraen
tegen ongevallen verzekerd voor een
.matheid tot wei-ken door
de verzeaenngsvoorwaaraen r 'jfltjjl Levenslange geiiceie onges.
der volgende ultkeeringen: 1 GUUU." verlies van beide armen, be
r f7 Cf) ou een ongeval met jf 0«f)
beide beenen of beide oogen; I üU.""doodelijken afloop; i£uU.
t, fine oy verlies van een f Cf] bij 'n breuk van* in b(J verlies v. een
1 lnd.' duim of wijsvinger; I dll," been of arm; I tU." anderen vinger.
GESCHIEDEN UITERLIJK
bU veriies van een band
een voet of een oog; 1 VLd," duim of wijsvinger; 1 till." been of
DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
De vorige week is in de Tweede Kamer
set groote, jaarlljksche politieke steekspel
ingezet, ó'at wij „Algemeene Beschouwingen
over de Staatsbegrooting" noemen en dat
dit jaar, met het oog op de verkiezingen
voor de Tweede Kamer in 1929, van meer
dan gewoon belang kon zijn.
Zelfs was die belangrijkheid nog grooter
dan bi) vroegere gelegenheden van gelijke
soort, omdat de kiezer, bü het ontbreken van
een parlementair kabinet en van een oppo
sitie en een regeeringspartij in de Volksver
tegenwoordiging, in den mist staat en zich
afvraagt: wat gaat er gebeuren, wanneer ik
bij <Je verkiezingen van den as. zomer mijn
stem op de lijst van mijn voorkeur heb uit
gebracht?
De ernstige kiezer heeft de debatten in de
afgeloopen week, waarbij alle partijleiders
aan het woord waren, met aandacht ge
volgd. Om hem een gemakkelijke recapitula
tie en daardoor een kijk op den toestand na
het groote debat te geven, laten wij uit al
die redevoeringen van de fractieleiders hier
onder den zin volgen, waarop het voor de
teekening van den politieken toestand aan
komt. We doen het in volgorde van het de
bat en geven den letterlijken tekst uit de
inmiddels verschenen Handelingen.
Mr. Heemskerk, de leider der anti-revo-
lutionnaire Kamerfractie, sprak na uiteenge
zet te hebben, dat zijn partij strijdt voor
een eigen program en eigen beginselen, als
volgt:
Die principieele strijd van de. anti-revolu-
tionnaire partij is geheel onafhankelijk van
de vraag, of er een coalitie komt. De coa
litie zal alleen komen, als zij zich duidelijk
aanwijst. Wij sturen er niet op aan. Zij
moet tot ons komen, zij moet zich vinden
op een voor ons aannemelijke basis. Hierin
mag men niets forceeren. Dit is, zooals alles,
aan Gods leiding onderworpen.
Indien de coalitie komt, dan moet zij zoo
zijn, dat wederzijdsch vertrouwen, weder-
zijdsche hartelijkheid haar beziele. Wederl
zijds zal men dan moeten gevoelen, dat het
vooral in deze ernstige tijden niet verstan
dig is, dat de verdeeldheid onder de chris
tenen op de spits wordt gedreven, en dat
men sterker staat, als men zich zooveel mo
gelijk aaneensluit. Wij mogen wenschen,
dat, coalitie of niet, na de verkiezingen
kome een kabinet, dat zich stelt op een
principieel en rechtvaardig standpunt, en
een Kamer, die aan zulk een Kabinet het
regeeren niet onmogelijk zal maken.
Dat wil dus zeggen, een bereidheid, zoo
men wil een voorkeur, om tot een parle
mentaire regeering, steunend op de drie
christelijke groepen, te geraken; maar niet
de minste lust om daartoe het initiatief te
nemen of er ook maar op aan te sturen.
Mr. van Gijn, de leider van de liberalen
(van den Vrijheidsbond) ziet in de naaste
toekomst in 't geheel nog geen combinatie
van partijen mogelijk, waarop een parlemen
taire regeering zal kunnen steunen. Die
combinatie zal er eerst z.i. komen, wanneer
zich in de verre toekomst een nieuwe
scheidingslijn zal hebben voltrokken, welke
hU aldus teekent:
Vraagt men mij nu, waar ik dan geloof,
dat die nieuwe, groote scheidingslijn dan zal
liggen, dan antwoord ik, dat ik geloof dat
zij zal gaan tusschen hen door, die al en
niet erkennen de vrijzinnige gedachte op
geestelijk gebied en het beginsel der econo
mische zelfverantwoordelijkheid op mate
rieel gebied
Ik meen, dat, zij het dan met verschillen
de formuleenng, in verband met verschillen
de religieuze opvattingen, dit beginsel van
zelfverantwoordelijkheid door zeer velen in
verschillende partijen wordt aangehangen,
en dat deze aanhangers zich op den duur
met behoud van eigen inzicht omtrent den
grondslag, waarop die verantwoordelijkheid
rust, zullen moeten aaneensluiten tegenover
hen, die het beginsel willen loslaten of ern
stig willen verzwakken, ten nadeele van de
welvaart van de maatschappij.
Mijnheer de voorzitter, wij zijn wellicht
door ons geloof, dat zich binnen niet te
langen tijd op dien grondslag weer een al
gemeene scheidingslijn zal ontwikkelen, die
de basis van een gezonde parlementaire
Regeering kan vormen, in veler oogen buiten
de werkelijkheid staande idealisten. Maar
dan zeg Ik: gelukkig wie de hoop nog niet
verloren heeft. Men zal ons bereid vinden
tot samenwerking met elke groep, die ook
het hooghouden van de liberale gedachten
op geestelijk gebied en van de individueele
zelfverantwoordelijkheid op materieel gebied
in haar vaandel wil schrijven.
Merkwaardiger" wijze wilde het toeval, dat
onmiddellijk na dezen liberalen leider de
aanvoerder der christelijk-historischen, dr.
de Visser, sprak, die ook, evenals de heer
Heemskerk, eerst Platonische liefdezangen
voor een samengaan der drie christelijke
partijen zong, zonder eenig uitzicht te ope
nen, hoe en wanneer dit weer zou kunnen
geschieden, maar die daarop aanstonds Het
volgen:
Maar ik voeg er in een adem aan toe,
dat wanneer ook andere personen, dan die
tot de drie rechtsche groepen behooren, of
andere partijen behalve deze, die Christe-
Hjk-nationale beginselen, die onder de wer-
TPi-rii ilrm/MikuriK
king van het christendom eeuwenlang de
grondslag zijn geweest onzer nationale sa
menleving, op staatkundig gebied willen
handhaven, ik voor mij gaarne ook tot sa
menwerking met hen bereid ben. Hoe bree
der de basis van samenwerking is ter berei
king van het door mij geschetste doel, des
te betere echt-nationale politiek kan worden
gevoerd.
Daar kwam dus in den mist een vage
omlijning van een nieuwe partjjgroepeering
opdoemen van eenerzijds allen, die de na
tionale grondslagen van ons volksleven en
de zelfwerkzaamheid van het individu zon
der staatsreglementeering willen handhaven,
anderzijds degenen, die een sociale evolutie,
krachtdadig bevorderd door den Staat, stellen
boven een nationale politiek.
Maar dit vage phantoom deinsde weer te
rug, toen daarop de leider van de sociaal
democraten, de heer Albarda, en na hem,
mgr. Nolens aan het woord kwamen.
De heer Albarda ziet nog als van ouds
de eenige redding in een samengaan van
alle „democraten", wat practisch in ons land
beteekent een coalitie van Roomsch en rood.
Maar met „koninklijk" gebaar verklaarde
hij, dat er eerst wel tien dingen moesten ge
beuren, eer hij en zijn partij voor zulk een
combinatie te vinden zouden zijn.
Het is aldus sprak hij niet voldoen
de, als de heer Nolens verklaart, dat hij de
„uiten te noodzaak" aanwezig acht; het is
niet voldoende, als de heer Nolens bereid is
heen te slappen over de groote principieele
bezwaren, die hem in 1925 tot samenwerking
met de S. D. A. P. weerhielden. Die verkla
ringen zouden alleen mogelijk maken, 'dac
nader onderzocht wordt, of voor een tijde
lijke samenwerking een program overeen te
komen is, dat de S. D. A. P. de moeite der
verwezenlijking waard acht. Leidt dat onder
zoek niet tot 'n bevredigende uitkomst, dan is
voor ons de tijd voor deelneming aan een
Regeering nog niet gekomen en dan aan
vaarden wij desnoods de komst van een ex-
tra-parlementair Kabinet als een noodzake
lijk kwaad.
Voegen wij hiertusschen als vermakelijke
noot, wat de Hervormd Gereformeerde do
minee Lingbeek als zijn meening ten beste
gaf:
Wat Ik dan wel wensch, mijnheer de Voor
zitter, het is, dat de geprofaneerde over-
heidsstoel, dien de revolutie hier heeft opge
richt, en dien dr. Kuyper leerstellig heeft
bevestigd, teneinde er met Roomscüen en
Christelijk-historischen te zamen in te kun
nen plaats nemen, weer worde weggezet, en
dat daarvoor in de plaats kome de door de
Protestantsche rechterzijde onbruikbaar ver
klaarde stoel van een Overheid, die, afge
zien van de personen, die er in zijn gezeten,
rechtstreeks en bij de wet, gebonden is aan
den God der vaderen en aan het Woord, dat
Hij ons heeft willen geven.
Bij dezen dwaas-polltieken praat moest
zelfs het spook in den mist grijnslachen.
En wat bleef er van over, toen daarop de
leider der grootste partij, mgr. Nolens, ge
sproken had? De katholieke voorman wees
een samengaan van de drie christelijke groe
pen met de liberalen als een nauwelijks te
noemen onwaarschijnlijkheid af; zag even
min èen basis voor een „democratische"
groepeering, omdat ieder zijn eigen meening
heeft over dat vage begrip „democratie".
Blijft alleen de historische figuur der
oude, christelijke coalitie, waaromtrent mgr.
Nolens zeide:
Dan is het ook te begrijpen, dat verklaard
kan worden, dat op grond van beginsel van
de katholieke partij haar voorkeur ongetwij
feld uitgaat naar het optreden van een par
lementair kabinet met een program, voortge
komen uit de programs der drie rechtsche
partijen. Maar even begrijpelijk is het, dat
er bijgevoegd wordt, „dat de mogelijkheid
daarvan geheel afhangt van de mate van
overeenstemming van dat Regeeringsprogram
met het program der Katholieke Staats
partij."
Gezien den eisch, waaronder die voorkeur
voor de Katholieken werkelijkheid kan wor
den, gezien de werkelooze sympathie, waar
mee de heeren Heemskerk en de Visser te
genover de herleving der oude coalitie staan,
heeft ook deze figuur in den mist nog maar
zeer vage trekken gekregen.
Wij besluiten met mr. Marchant, den lei
der der vrijzinnig-democraten, die zijn hoop
op een democratische combinatie ook al
heeft opgegeven en niets anders ziet dan
dikken mist.
Voor parlementair regeeringsbeleid, steu
nende op een meerderheid der rechterzijde,
is onze medewerking niet noodig. Dan zijn
wij, naar parlementairen regel, oppositie. De
scherpste veroordeeling van dat parlemen
taire experiment geven de organen van de
rechterzijde zelf, die ons, de oppositie, ver
wijten, dat wij het niet zijn gang lieten gaan;
een meerderheid, die zonder den steun van
haar oppositie niet kan leven, is geen meer
derheid; zij is staatkundig dood.
Dit is het wanhopige element in het ge-
wurm aan de overzijde: men gevoelt zelf,
dat men geen regeeringsmeerderheid kan
vormen. Men verbeeldt zich niettemin, dat
men te zamen de eenig mogelijke parlemen
taire meerderheid kan zijn. Men eischt, dat
de oppositie dit zal erkennen. En men zoekt
bij de oppositie een verzekering tegen onge
vallen.
Wij wachten op het inzicht, dat zoo iets
niet mogelijk is.
Alles te zamen: nooit is duidelijker dan in
de afgeloopen week aangetoond', dat wij ook
in politicis in een overgangstijd leven, waarin
de kiezer geen uitkomst ziet. Zelfs de beste
leiders weten geen lijn en geen leiding te
geven. Afwachten is de boodschap, totdat de
mist optrekt. Want sprongen in het duister
zijn de domste dingen, die men doen kan!
Het Secretariaat van d.en L. T. B. meldt
ens:
De buitengewone algemeene vergadering
van den Bond, welke gehouden wordt op
Zaterdag 17 November a. s., zal vereerd wor
den met het hooge bezoek van onzen be
minden Bisschop Mgr. J. D. J. Aengenent.
Monseigneur stelt zich voor om 12 uur de
vergadering te bezoeken.
Het hoofdbestuur vertrouwt, dat vele R. K.
boeren en tuinders dien dag op zullen gaan
naar de Bisschopsstad.
De vergadering vangt aan om half elf in
het gebouw Sint Bavo, Smedestraat te Haar
lem en is op de eerste plaats natuurlijk toe
gankelijk voor ai de Zeereerw. geestel. advi
seurs der afdeelingen en voor de besturen,
maar voorts ook voor al de R .K. boeren en
tuinders in het bisdom Haarlem (lid of
niet-lid van den L. T. B.)
Het Persbureau Vas Dias meldt:
Bij de K. L. M. is van de H.-N.A.E.N.
een telegram ontvangen, meldende dat het
vliegtuig te 8.45 (pi. tijd) van Karachi is
vertrokken en te 13.20 (pi. tijd) te Bender
Abbas is aangekomen. Alles is in orde.
Naar de K. L. M. mededeelt, zal het vijfde
vliegtuig morgen te Constantinopel aanko
men. Blijven alle omstandigheden gunstig,
dan zal het vliegtuig Vrijdag 16 dezer op
Schiphol arriveeren.
Gelukkig geen menschenlevens te betreuren.
Men meldt ons uit Mijdrecht:
Gistermorgen omstreeks half twaalf be
gaven vijf arbeiders der biscuitfabriek „De
Lindeboom" alhier zich in het generator
gebouw. Zij waren daar nog slechts enkele
oogenblikken binnen, toen een arbeider, C.
den Braven naar buiten kwam strompelen,
waarna hij spoedig weer zoover bij kwam,
dat hij zijn mede-arbeiders ter hulp kon
snellen. Het bleek dat een gaskraan had
open gestaan, tengevolge waarvan zich een
groote hoeveelheid gas in het gebouw had
verzameld. Onmiddellijk werd getracht de
levensgeesten der vier andere arbeiders, die
geheel bewusteloos waren, weer op te wek
ken. Het bleek, dat de ongeveer 40-jarige
Oomse (Mijdrecht) er het ergste aan toe
was. Langen tijd vreesde men voor zijn le
ven, doch na enkele uren gaf de ongeluk
kige weer teekenen van leven. Allen konden
naar huis -worden vervoerd. Dr. Baart de
La Faille verleende de eerste hulp.
Een onderzoek naar dit ongeval wordt
ingesteld.
Vergadering van het Centraal College.
Zaterdag j.l. vergaderde te Utrecht onder
voorzitterschap van Jhr. mr. Ruys de Bee-
renbrouck 't Centraal College, bedoeld in
Hoofdstuk III (artt. 7 en 8) van het Kies
reglement 1927 der R.K. Staatspartij. Dit
Centraal College bestaat uit het Partijbe
stuur (21 leden) en de gekwalificeerde ad-
viseerende leden van den Partijraad (40
personen). Van deze 61 personen waren er
53 aanwezig. Van het Partijbestuur ontbrak
alléén prof. dr. J. a. Veraart, die als üd
der Tweede Kamer geen zitting in het Cen
traal College heeft (art. 8 lid 6 Kiesregle
ment)
De werkzaamheden vingen aan des mor
gens om half 10 en werden beëindigd des
namiddags kwart over zes.
Het in art. 9 van het Kiesreglement be
doelde beredeneerd verslag dier werkzaam-
hden zal binnen eenige dagen aan de Kring-
besturen en aan de Katholieke Pers worden
toegezonden.
In verband met de ongesteldheid van jhr.
mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck, zal dr.
J. Th. de Visser als voorzitter der Tweede
Kamer optreden.
In verband hiermede verneemt het Corr.-
Bureau, dat tijdens d-en verderen duur der
algemeene beschouwingen over de Rijksbe-
grooting, aan welk algemeen debat dr. De
Visser heeft deelgenomen, de heer Schaper
het praesidium zal waarnemen.
Jhr. Ruys de Beerenbrouck is Zaterdag
nacht ziek gewofden. De behandelende ge
neesheer achtte overbrenging naar het
ziekenhuis gewenscht met het oog op rust
en observatie. Opa het oogenblik is de toe
stand niet gevaarlijk.
Te Rotterdam hebben dieven zich laten
insluiten in het pand van de fa. Benedictus,
in kantoorbehoeften, aan de Zuidblaak. Het
geheele gebouw is doorzocht en verschalende
kasten en lessenaars zijn opengebroken.
Er wordt een groote hoeveelheid vulpen
houders en vulpotlooden vermist. De waarde,
die hoog is, in verband met het feit, dat zich
vele gouden en zilveren potlooden onder het
gestolene bevinden, is nog niet vastgesteld,
doch loopt vermoedelijk in de duizenden.
Van de daders tot dusver geen spoor.
De opbouw
Naar wij vernemen, is de bouw van de
nieuwe timmerfabriek „Phoenix", voorheen
Kaub, aan den Rijksstraatweg alhier, ge
gund aan den heer Van 't Veer te Assen
delft voor 79900.
De fabriek moet 15 Februari 1929 opge
leverd worden.
Te Gouda is in de rijwielbewaarplaats der
Ned. Spoorwegen twist ontstaan tusschen
de gebr. W. en J. v. O., veekoopers, resp.
wonende in den Tempel te Reeuwijk en aan
den Haastrechtschen Dijk nabij Gouda, ge
meente Haastrecht.
De ruzie liep zoo hoog, dat J. v. O. plot-
'seling zijn broer met een mes in de hand
tegemoet stormde en hem te lijf wilde. W.
v. O. trok echter een revolver en schoot
daarmede, met het gevolg, dat J. v. O. in
zijn linkerbeen werd getroffen, terwijl een
kogel in zijn rug drong en een nier raakte.
Daar dien dag te Utrecht veemarkt" wordt
gehouden, zijn beiden kort daarna in den
trein gestapt. De getroffene, J. v. O., zag
zich echter genoodzaakt dezen in Woerden
te verlaten. Hij heeft zich per auto naar het
Van Iterson-Ziekenhuis te Gouda laten ver-^
voeren, waarin hij ter verpleging is opge
nomen. De kogel is tot dusverre niet uit het
lichaam verwijderd.
De toestand van J. v. O. is thans iets
beter. Er bestaat geen direct levensgevaar.
W. v. O., die gerechtigd was een revolver
te dragen, heeft zich bij de politie aange
meld.
Reeds langen tijd bestond er tusschen de
beide broers een gespannen verhoud'ing,
welke nu tot een noodlottige uitbarsting is
gekomen.
Het jaarverslag 1927
„Het jaar 1927 is voor den Bond geen slecht
jaar geweest. De teruggang van het leden
tal werd in een vooruitgang omgezet, een zeer
belangrijk besluit werd genomen door den
Centralen Raad met betrekking tot het
aantal gesalarieerde bestuurders en de be
langstelling in de afdeelingen voor de taak
onzer organisaties werd levendiger."
Aldus de aanhef van het jaarverslag 1927,
waarmede tevens de bloei van den Volksbond
belicht wordt. Nadere details van dit verslag
kunnen zulks slechts accentueeren. Immers,
einde 1926 telde de Volksbond 25388 leden, in
Sept. 1927 was reeds een winst van 155 be
reikt, tegen een geregeld veriies der onmid
dellijk voorgaande jaren.
De contributie aan het Centraal Bestuur
werd van 0.76 op 1.— per jaar gebracht;
daardoor kon het aantal gesalarieerde be
stuurders tot drie worden opgevoerd.
Het bijkantoor der Centrale Volksbank
werd overgebracht naar Utrecht.
Het secretariaat verzond 1773 brieven, 2290
drukwerken, 218 jaarverslag-vragenlijsten,
1138 agenda's enz., in totaal 13.030 stuks. Er
werden 23 cursus-avonden, 66 spreekbeurten
en 85 dienstreizen gehouden. Tal van diverse
adviezen werden verstrekt.
Voorts geeft het verslag nauwkeurig re
laas van het werk in de gewesten met hun
talrijke afdeelingen. Door de 78 afd., welke
dienaangaande gegevens verstrekten werden
in totaal 491 ledenvergaderingen belegd. Ver
slag word uitgebracht van het werk voor
godsdienstig-zedelijke verheffing, het ont
wikkelingswerk in apologetische en sociale
cursussen. In 24 afdeelingen heeft de Volks
bond een bibliotheek.
De opbrengst der speldjesdagen voor „Her
wonnen Levenskracht" in den R. K. Volks
bond beliep 1478.76J4-
Het bisdom Haarlem telde in totaal 15117
verpleegdagen.
Van „Concordia" werden in het bisdom
Haarlem zes nieuwe agentschappen opge
richt De Spaarbanken werken zelfstandig,
Amsterdam had 368 inleggers met gezamen
lijk f 58.375.50, waarvan in 1927 ingelegd
14 094 15 en terugbetaald 24 584.87. Schie
dam staat bovenaan met de volgende cijfers
1100 460.000 221.420 25 en 182 609.56.
Ten slotte volgen de gegevens over Zieken
kassen, Woningbouw, Coöperaties, Adres-
bureaux (met totaal 1652 adviezen) en de di
verse plaatselijke acties.
De bemanning (18 personen) vermoedelijk
verdronken
LONDEN, 13 November. De schoener
„Jacob William Hook" is ongeveer 150 mij.
Ien ten Z.-O. van kaap Hatteran gezonken.
Het s.s. Huron redde drie matrozen en
den kok. Over het lot van de overige op
varenden, den kapitein en de andere leden
der bemanning, waarschijnlijk in totaal 18
personen, zijn nog geen berichten ontvan
gen. Zij zijn vermoedelijk verdronken.
De eerste luchtpost
Vanwege de K.L.M. wordt gemeld:
Nu het K.L.M.-vliegtuig al weer met zijn
kostbare lading post op den terugweg van
Batavia naar Amsterdam is, mag er mis
schien gewezen worden op het vrijwel onbe
kende feit, dat het gisteren 12 NoVember 92
jaar geleden was, dat de eerste brief door
de luchtpost werd overgebracht en dat de
ontvanger van dezen eersten brief was Ko
ning Willem I der Nederlanden.
De heer E. D. Bloom uit New-York heeft
door tusschenkomst van het Amerikaansche
gezantschap te 's-Gravenhage de K.L.M. hier
opmerkzaam op gemaakt. De heer Bloom
vond de gegevens in een oud boek, geschre
ven door den heer Jon Wise in 1850. Het
blijkt, dat op den 7den November 1836 een
luchtballon een poging deed om over het
kanaal te gaan met 3 man aan boord, waar
van de eerste, die tegelijkertijd de expeditie
financierde, Robert Holland heette. De beide
anderen heetten Monck Manson en Charles
Green, The King's Councillor General te
Londen, de heer J. W. May gaf den lucht-
vaarders een brief mede voor Z. M. den ko
ning der Nederlanden. De ballon landde te
Weilburg. De brief werd door den postdienst
van Koblenz naar 's-Gravenhage overge
bracht, en volgens het boek, waarin deze ge
gevens voorkomen was koning Willem I aan
genaam getroffen dezen brief, volgens zulk
een nieuwe methode van vervoer te ontvan
gen en heeft hij op den brief de aanteeke-
ning gemaakt: zorgvuldig te bewaren.
Het Centr. Bur. voor de Statistiek deelt
mede, dat in October aan fijne zaden werd
uitgevoerd: maanzaal papaverzaal 656.033
k.g.: karwljzaad 952.436 k.g.: kanariezaad
212.590 k.g.: bruin mosterdzaad 133.987 k.g;
geel mosterdzaad 562.920 k.g.
De artist Piet Kohier, die voor eenige jaren
de operette verliet en sindsdien optrad bij
het Revue-gezelschap Henri ter Hall, heeft
dit gezelschap verlaten en ls geëngageerd
door den heer Dlfraën, directeur van het
theater Flora te Amsterdam.
Ingediend is een wetsontwerp, houdende
goedkeuring van het voorbehoud tot toetre
ding tot het Kellogg-pact.
De bescherming van vogels; een mededee-
ling van den Minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw.
Aan de suikerfabriek te Standdaarbuiten
zijn belangrijke malversaties ontdekt.
Het jaarverslag van den Ned. R. K. Yolks-
bond over 1927.
Dr. C. J. K. van Aalst, president der Ned.
Handel Maatschappij, is gevallen en heeft
zijn linkerhand gebroken.
Op 1 Januari a.s. zal het telefoonverkeer
met Lithanen worden geopend
Een belangwekkende publicatie van Dr. Stre-
semann over de ineenstorting en oprichting
van het Duitsche Rijk.
Het Britsche s.s. „Vestris" gezonken. Om
trent het lot der bemanning bestaat nog
onzekerheid.
Het conflict in de Duitsche metaal-indus
trie. De toestand na de uitspraak van het
arbeidsgerecht.
rot«r»Mi i
Barometerstand 9 uur v.m.: 7.62, vooruit.
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 4.38 uur.
In het Dominicaner-klooster te Huissen ls,
na voorzien te zijn van de H. H. Sacramenten
der Stervenden zeer onverwacht overleden de
Zeereerw. Pater Albert Alfonsus Bergman,
professor in genoemd klooster.
Terwijl de heer J. v. d. V.
met een paar zoons van hem uthe£pa^m
naat kwam, kwam uit de ri^ting Haarlem
Aneta seint uit Padang:
De luit. der infanterie T. J. J. Vriezenga,
op patrouille in de Dairi-landen, is bij Si-
dikalang door een brug gezakt, in een ravijn
gevallen en verdronken.
De procureur-generaal bi) den Hoogen
Raad heeft geconcludeerd tot verwerping
van het cassatie-beroep van den hoofd
redacteur van het Noordhollandsch dag
blad te Alkmaar, die ter zake van belee-
diging was veroordeeld tot 50 boete.
De uitspraak werd op 10 December be
paald.
De Directie van de Koninklijke Neder-
landsche Petroleum Maatschappij deelt
mede, dat teneinde aan de aandeelen een
ruimere markt te verzekeren, zij er in ge
slaagd is op gunstige voorwaarden aandee
len tot een bedrag van 1.800.000 nominaal
exclaim, doch deelende ln het dividend over
het boekjaar 1928, verdeeld ln 18.000 onder-
aandeelen van 100.— nummers 494 tot 524
G. tot en met J. 494 tot 525 tot en met
496 tot 323 A. tot en met J. en
494 tot 324 A. tot en met F. te
plaatsen aan de beurzen te Zürich, Bazel
en Genève, alwaar het geheele aandeelen
kapitaal zal worden genoteerd. In verband
hiermede is bij de vereeniging voor den ef
fectenhandel te Amsterdam een aanvrage
ingediend om bovenstaande in Zwitserland
geplaatste aandeelen op te nemen in dej
prijscourant dier vereeniging.
Het totaal «'geplaatste en volgestorte kapi
taal bedraagt als nu 413.903.000 gulden no-l
minaal, verdeeld in aandeelen 1000.— en
onder-aandeelen 100.
Een collecte voor de uitbreiding
In de kerken en kapellen van het Aarts
bisdom werd, Zondag, een schrijven voor
gelezen van den Aartsbisschop, Mgr. H. v.
d. Wetering, waarin dank werd gebracht
aan de geloovigen voor hunne giften, ten
behoeve van de uitbreiding van het Groot
Seminarie Rijsenburg.
De collecten hebben ruim 200.000 op
gebracht, zijnde ongeveer 4/5 van de
bouwkosten.
De Volkenbond heeft, naar het Hbld. ver
neemt, 92 rapporten ontvangen over proeven
in Mei en Juni j.l. genomen om draadlooze
berichten en redevoeringen uit Genève naar
overzeesche gebieden over te brengen, waar
bij van den zender te Kootwijk gebruik wordt
gemaakt. De proeven zijn blijkens de rappor
ten, waarvan 32 afkomstig uit Ned.-Indië een
succes geweest, dat de voortzetting wettigt.
Bij nieuwe proeven zal getracht worden
telkens een bepaald werelddeel te bereiken.
Hoogste barometerstand 768.7 mm. te
Mtlnchen.
Laagste barometerstand 731.5 m.m. te
Vestmanör.
Verwachting: meest matige, zuidelijke tot
westelijken wind, zwaar bewolkt, met tijde
lijke opklaring, waarschijnlijk enkele regen
buien, iets kouder.
De hongersnood in China
„Agentia Fides" meldt uit Sul Yuan,
Shansl: De hongersnood, die ln hevige mate
vooral aan de grenzen van Mongolië is uit
gebroken, heeft tot resultaat dat mannen en
vrouwen als slaven worden verkocht, om uit
deze ellende te geraken. De stad Pao l'eou,
die in vele courantenartikelen genoemd
wordt, die een overzicht geven van de uitge
breidheid der algemeene ramp, bevindt zich
op den weg dien de uitgehongerde emigranten
naar het Westen langs trekken.
Het Nationalistische dagblad van Soel Yen
van 13 Sept. zegt: Onze correspondent Liou
Koel, van Pao l'eou meldt dat de misère in
die stad verschrikkelijk ls. Dagelijks komen
er verscheidene duizenden hongerigen om
voedsel aan de openbare keukens die bij de
Oostelijke Haven zijn opgesteld. Hun aan
blik is vreeselijk. Wat het weerzinwekkendst
is, is de handel ln menschen. De kinderen
worden voor een tiental dollars verkocht, de
mooie jonge meisjes en vrouwen van 20 jaar
voor ongeveer 100 dollars. Telkens als men
den weg naar het station opgaat, hoort men
daar het gejammer van kinderen en vrou
wen die verkocht zijn. Op 7 September zag
ik aan het station een meisje van 15 jaar
dat door haar ouders was verkocht en dat
flauw viel toen ze ln moest stappen.
Het „Petit Journal" van Soel Yen van 18
Sept. schrijft: In de stad Pao l'eou kan men
dagelijks constateeren dat mannen kleine
kinderen in een mandje meedragen en ze te
koop aanbieden. Ook kan men geregeld aan
het station getrouwde vrouwen zien die ver
kocht zijn en die naar het Oosten, dat is
naar het binnenland van China, worden ge
transporteerd. Op het oogenblik dat ze van
hun familie moeten scheiden, snikken ze
wanhopig.
Hetzelfde dagblad zegt in zijn nummer van
22 September: Sinds Pao l'eou een open
bare menschenmarkt is geworden (d.wx.
sedert dezen zomer) berekent men dat er
meer dan 1000 menschen zijn verkocht. Jonge
vrouwen kosten ongeveer 100 dollar, de min
der knappe of die van gevorderden leeftijd
zijn minder duur; en de weduwen zijn veel
hooger genoteerd. De opkoopers komen ge
woonlijk uit het binnenland van China.
De missionarissen spannen hun uiterste
krachten ln om den toestand te verlichten.
Sul Yuan is de zetel van Mgr, Louis Van
Dijck, van de missionarissen van Scheut
De stad zelf bevindt zich ln Shansl, doch de
bisschop heeft ook een groot gedeelte van
Mongolië onder zijn jurisdictie.
Te Lembeek bij Hal ls, naar aan de „Msb."
gemeld wordt, een generaal-kapittel gehou
den van de broeders der Katholieke scholen,
dat door honderd gedelegeerden uit verschil
lende deelen van de wereld werd bijge
woond.
Het doel was de verkiezing van een nieu
wen generaal-overste ter vervanging van
wijlen broeder Allais Charles. Gekozen werd
broeder Adriaan, assistent sedert 1913 van
den generaal-overste en broeder van frater
Allais Charles.
