Stadsnieuws
moot piano's
Instrumenten
PLAN VOOR EEN STADION TE HAARLEM
Kleuwe Haarlemsche Coaraul
Gt*oote sof*teering
AAN ONZE LEZERS
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT WOENSDAG 14 NOVEMBER 1928
BLADZIJDE
Installatie van
Mr. J. D. Pasteur
als president van de
Rechtbank te Haarlem
Geloof en Wetenschap
Zijlmeg 57
Haaflem
Voor den Politierechter
Algemeen Verkooplokaal
BERICHTEN UIT ONZE
VORIGE_OPLAGE
Door een autobus overreden
en gedood
De „Jacob William Hook"
gezonken
De toestand van Jhr.
mr. Ch. Ruys de
Beerenbrouck
Een incident tijdens de
zitting van het Permanent
Hof van Intern. Justitie
Het ss. „J .P. Coen" lek
gestooten
Geen georganiseerd overleg
in het Indische leger
Assistent-resident van
Billiton
Mislukte aanslag op
den president van
Letland
RADIO-NIEUWS
Radio in Indië
Financieele Beschouwingen
DE SPAARNEBANK
Haarlem - Amsterdam
Passagierslijst
Spoort al Uw kennissen aan
hun vraag- en aanbod-adver
tenties te plaatsen in onze eigen
Gistermorgen had de installatie plaats van
den nieuwen president der Haarlemsche
Rechtbank, mr. J. D, Pasteur. Aanwezig
waren o.m. vele leden van de Rechterlijke
Macht en nagenoeg de voltallige balie.
Mr. J. D. Pasteur werd bij Koninklijk Be
sluit van 25 October 1928 tot president der
Rechtbank te Haarlem benoemd.
In openbare terechtzitting van het Am-
sterdamsche Hof, werd hij Donderdag 8
November beëedigd.
De vice-president, mr. W. H. van Nes van
Meerkerk, achtte het een eer en genoegen
den nieuw benoemden president het eerste
te mogen gelukwenschen. In de reeks van
jaren, dat spr. mr. Pasteur als lid der
Rechtbank heeft leeren kennen, is steeds
gebleken met welke nauwgezetheid en goed
heid hy zijn taak vervulde.
Gü hebt een schoon voorbeeld aan uw
voorganger, aldus spr., wij gaan de toekomst
met vast vertrouwen tegemoet.
Nadat mr. Pasteur officieel geïnstalleerd
was, nam hij den voor hem bestemden zetel
in. Toen was het woord aan den Deken der
Advocaten, jhr. mr. P. W. van Styrum.
Groot is mijn voldoening, aldus spr-, dat
ik in de gelegenheid ben myn sympathie uit
te drukken met uw benoeming. Wij stellen
uw benoeming op hoogen jirijs, daar uw op
treden in het verleden, als lid der Recht
bank, een waarborg is voor de toekomst. Wij
behoeven niet te vragen: wat staat ons te
wachten ten aanzien van den nieuwen pre
sident. Uw verleden is een waarborg, dat u
rekening zult houden met de wenschen en
verlangens van de Balie. Wij zijn verheugd
dat het H. M. de Koningin behaagd heeft,
u in plaats van den betreurden, overleden
president als zoodanig te benoemen.
Wij weten, dat wij iemand krijgen met
grooten werklust. Dat de taak niet zoo licht
is, weet niemand beter dan u zelf. U wordt
weliswaar bijgestaan door de leden van het
college, maar veel hangt toch af van uw
rersoonlijk initiatief. Namens de bal.ie
venscht de deken mr. Pasteur geluk met
rijn benoeming, doch ook de balie dient te
worden gelukgewenscht, meende hij.
Dankwoord mr. J. D. Pasteur
De president betuigt zijn erkentelijkheid
aan H. M. de Koningin en den minister van
Justitie Dan dankt spr. den vice-president,
mor de hartelijke, vriendschappelijke woor-
ien tot hem gesproken.
Lang heeft spr. de vraag overwogen of hij
rich mocht beschikbaar stellen voor een der
gelijke verantwoordelijke betrekking, gezien
rijn rijperen leeftijd. Op aanhoudend verzoek
ran het college heeft hij zich bereid ver-
tlaard, daar hij nu kan rekenen op vollen
jteun en vertrouwen. Dank bracht spr. aan
den deken voor zijn hartelijke woorden
Voor een vruchtbare rechtspraak is noodig
onderlinge waardeering en vertrouwen.
Spr is 24 jaar aan de rechtbank verbon
den doch kent de Haarlemsche Balie als
een Balie waarop men vertrouwen mag.
Daarop bouwt spr. de grondslagen voor een
luiste samenwerking in de toekomst.
Allen zegt spr. dan dank voor hun tegen-
voordigheid.
Opvoering van „Leontientje",
tooneelspel van Felix Timmer
mans en Eduard Veterman, door
het Vereenigd Rotterdamse!»
Hofstad-Toneel.
Het bestuur van G. en W. zal op deze
derde bijeenkomst van het seizoen, Maandag
avond in den Jansschouwburg gehouden
kunnen terugzien als op een uitstekend "ge
slaagden enbuitengewoon moeilijk te
organiseeren avond. De schouwburg was
inderdaad tjokvol en er gaan veel geduldige
schapen in een hok dat was aan de
schier ondraaglijk hooge temperatuur te
merken mar het zou ons niet verwonde
ren, als ook hier weer bleek, dat het on
mogelijk is, 't allen naar den zin te maken,
vooral wanneer zelfs gegronde teleurstelling
niet vermeden kan worden.
Maar dit mogen we wel als zeker aan
nemen: er is op al die dichtgevulde rangen
op niet-alledaagsche wijze genoten. Er
waren onder het talrijke publiek buiten
gewoon veel Heeren Geestelijken en Cor
van der Lugt Melsert, die op het tooneel
den zoeten pastoor uit den Bloeienden Wijn
gaard had voor te stellen, zal zich wel
onder den hoogdruk van een ongewoon
vakkundige critiek hebben gevoeld! Van eén
kant! Want ook is 't waar, dat de opvoering
van „Leontientje" 't meest bevrediging zal
schenken aan hen, die niet door het veel-
vuldig bijwonen van het beroepstooneel
verwend zijn. Want al doet het optreden
der verschillende personen uitgezonderd
dan den speelman en den koster niet
bepaald aan dilettantentooneel denken, het
stuk zelf geeft er meermalen aanleiding
toe.
Zeker er valt heel veel moois in te waar-
deeren en wel in de eerste plaats de rijke,
sappige taal. Deze zou uit den mond van
echte Vlamingen veel „natuurlijker" en dus
ook veel mooier hebben geklonken (denk
maar eens aan 't heerlijke „klappen" van
Magda Janssen in „Fientje Beulemans"!),
maar dat neemt niet weg, dat we bijna
voortdurend genoten van haar bloeiende,
kleurige pracht. De dialogen werden er
omdat de personages allemaal dichters wil
den zijn wel eens 'n beetje gema&kt
door, maar anderzijds verborgen die lekkere
klanken uitstekend het simpele van het
Sebeuren.
Met „simpel" is overigens de inhoud van
het tooneelspel weer niet juist aangegeven.
Ue geschiedenis die zich voor ons afspeelde
in drie bedrijven soms wat wonderlijk in
tafereelen verdeeld was belangwekkend
ontroerend genoeg, al deed ze dikwijls
denken aan een wel wat verouderd ver
steel uit een lieftallig'-sentimenteelen tijd.
£n door het fijn-doordachte en warm-
ïcboden spel der hoofdpersonen bleef het
de aandacht boeien, vooral in het eerste en
tweede bedrijf. Want we durven het rond-
üit zeggen omdat alle critiek den indruk
van een schoonen avond niet behoeft weg
nemen! het derde bedrijf heeft ons
v6el minder voldaan. We hebben tot dan toe
hoofdpersoon Leontientje leeren kennen
als een engelachtig, braaf meisje met een
poot kinderhart en een niet scherp, maar
toch wel helder verstand. Hoe ze in haar
"ePste wezen Is, blijven we maar raden.
"adt de talentvolle Timmermans is geen
tester in de karakterteekening, zooals
?°k wel de al te zoetelijke pastoor Benedict
jjmtoont. We raden den strijd achter de
1 gelijkheid van dat schoone wezen, terwijl
tl ze in den kloek gespeelden Isidoor van
Jan van Ees duidelijk zien. Maar wij
missen toch den opstand van het gekwelde
gemoed tegen den hoogen geest, die in
zulke levensmomenten een tyran schijnt.
Leontientje onderwerpt zich, maar nergens
blijkt dat ze ook anders zou kunnen, dat er
een felle kamp wordt gestreden tusschen
menschenliefde en Godsliefde. Zij offert,
maar het is geen offer, dat veredelt en
verfijnt en dus gaat ze er op niet bepaald
overtuigende wijze aan dood.
En dan is er het laatste tafereel van het
derde bedrijf dat wij voor ons maar liever
gemist hadden. Dat sterfbed van Leon
tientje, met daarnaast den poëtischen, maar
niet langer bewonderenswaardigen ziele-
herder deed toch heusch dilettanterig aan.
Misschien behoort er moed toe, om er eerlijk
voor uit te komen want nog zelden woon
den wij onder een uitvoering van beroeps
tooneel zulk een harmonische uitstorting
van smart van de dames en verkoudheid
van de heeren bij maar 't is onze indruk,
dat in die zeer gerekte scène minder op
het schoonheidsgevoel, dan op de zenuwen
van het publiek wordt gewerkt. Dat Leon
tientje in dat uur vertrouwt op het „mira
kel" van Isidoor's bekeering, aanvaarden we
graag, maar dat zij in het aangezicht van
den dood (dus van het eeuwig leven) en bijna
op het moment der vereeniging met God In
de H. Eucharistie zinnelijk opgaat In een
rardsche liefde, dat is verre van verheffend.
Trouwens, geheel het tooneel der „berech
ting" is voor ons gevoel hinderlijk, omdat
het tooneelmatige de heiligheid der voorge
stelde handeling aantast.
Maar 't is voor de leden van G. en W.
ongetwijfeld een avond van vreugde geweest.
Er is genoten en gelachen dit laatste ook
wel eens als er alleen Iets typeerends en
niets komisch werd vertoond. Er is ook da
nig geschreid en dit mogen we wel beschou
wen als een overtuigend bewijs van de inni
ge ontroering, die stuk en uitvoerders heb
ben weten te bewerken. Gaarne denken we
nog terug aan den goedhartigen pastoor
van Cor van der Lugt Melsert, zóó fijn be-
heerscht, zóó mild van warmte. Dat zijn
vereering van de „wijnzier' 't in 't boek wel.
maar op de planken heelemaal niet doet, is
niet de schuld van den knappen acteur. En
Leontientje van Annie van Ees blijft ons bij,
vooral door haar stem: In dat blonde Vlaam-
sche kopje hadden we oogen en wenkbrau
wen liéver anders, minder donker en fel ge
zien. De actrice kreeg een fraai bouquet en
had 't verdiend. Den Isidoor van Jan van
Ees roemden we reeds en den onbehouwen
vader van Piet Bron, den wijnkooper van
Anton Roemer (nomen est omen!) en de
meid van Jul. Roos komt evenzeer een
pluim toe. Laten we ook niet vergeten, 'n
woord van lof te wijden aan de decors van
Eduard Veterman. Inzonderheid het tweede
bedrijf: in den hof van den bloeienden
wijngaard, bracht een tooneel vol landelijke
poëzie, als een schoone omlijsting van het
dichterlijke gezelschap, dat om het mirakel
vroeg.
We twijfelen er niet aan, of „Geloof en
Wetenschap", dat zich in zoo'n bemoedigen
den bloei verheugt, zal nog meermalen zoo'n
avond organiseeren het wordt gewaar
deerd!
v. d. S.
gulden, dien ik boete krijg, krijg jij en je
buurman M. op je bl
De breedsprakerigheid van verd. gaf den
politierechter aanleiding het verhaal tel
kenmale af te breken.
Klaarblijkelijk was de geheele buurt op
de publieke tribune vertegenwoordigd, want
als verdachte iets vertelde, dat min of meer
twijfelachtig was, steeg er een eenparig
„Oh! Oh!" op onder de gemeente. Na ein.
delooze verhalen gelukte het den officier
20 subs. 10 dagen te eischen.
Verd. vond dit te veel, een half jaar is
dat gesar en gejudas aan den gang geweest
en dat is al een straf, die groot genoeg is.
De politierechter merkt op, dat muziek
in dit geval geen veredelenden invloed op
de buren-verhouding heeft gehad. Verd. is
overigens gunstig bekend, Alleen wat prik
kelbaar. Met 15 of 10 dagen wordt de
zaak gesloten.
Het nitstalkastje
Op den len Augustus leunde G. L. de Z.
18 jaar tegen een uitstalkastje van de fa.
V. D
Heel verlokkelijk straalde daar binnen een
mooie pet en een pracht van een zijden zelf-
binder. Z. meende dat het kastje openstond
en haalde er de pet en de das uit.
De diefstal was uitgekomen en nu stond
hij terecht voor den politierechter. De rech
ter vroeg hem, of hij op weg was een boefje
te worden en of hij zijn jonge leven er zon
der nadenken maar aan durfde wagen.
Het rapport van de reclasseering vermeldt,
dat bekl. onzindelijk is op lichaam en klee
ding en verkeerde vrienden heeft. Geadvi
seerd wordt 'n gevoelige straf op te leggen
daar verd. dan misschien tot nadenken zou
komen.
Daar verd. reeds meerdere malen tot geld
boete veroordeeld is en hij steeds voortgaat
met kleine diefstallen eischt de officier een
gevangenisstraf van 1 maand.
De politierechter verminderde de straf tot
3 weken.
VAN EEN KLARINET, EEN PIEPERTJE
EN TWEE BLOEDNEUZEN
De veredelende invloed van muziek
Menigeen heeft reeds zijn gezellig huis
moeten verlaten om muzikale redenen.
Wanneer buurman boven naast of onder
lid is van een harmonie of fanfarecorps,
moet hij natuurlijk repeteeren en als het
toeval nu wil, dat zoo Iemand contra-bas
speelt, dringt het diep-klagende brommen
de oempa-geluid tot in de huiskamers van
vier huizen ver door. Overdag werkt de
'muzikant, dus het blazen moet 's avonds
gebeuren. Daar zit 'm nu juist de kneep,
want 's avonds slapen de kinderen en
deze kunnen het tragisch getoeter niet ver
dragen, zoodat ze hun eigen instrument op
de hoogste tonen spelen en de contrabas
geaccompagneerd wordt door diverse aan
minnige kindergeschreien.
Hier in Haarlem woonden twee families
I naast elkaar, die voortdurend ruzie hadden,
j Op een goeden dag kreeg het zoontje van
Buur G„ wiens vader vuurwerker was, een
klap op z'n gezicht van een knechtje ran
buur M. Daar was natuurlijk een rede voor.
Buurman G. speelde klarinet, zijn zoontje
speelde piston en een andere huisgenoot
blies op een piepertje, zoo'n kermisple.
pertje, dat je opblaast tot een dikke blaas
en dat daarna piepend ineenzijgt.
Als tegenprestatie had buurman H. met
zijn vrouw een dekselconcert gegeven met
behulp van twee pannendeksels. Kortom
het was een onhoudbare toestand en de
bom moest vandaag of morgei) barsten.
Buurman G. was naar beneden gegaan
en had in den winkel staan praten, heel
gemoedelijk, hoewel een enkel scheldwoord
niet achterwege was gebleven.
Er werd over gepraat, dat G. zijn kin
deren geen goede opvoeding gafDat
was te veel; de vuist van buurman G.
daalde neer op den neus van buurman M.
Drie weken had het slachtoffer met een
opgezwollen snuit-instrument geloopen, ook
was er bloed gevloeid op dien fatalen
avond. Toevallig kwam buurman P. H
voorbij; die zag de ruzie en ging er naar
toe, om getuige te zijn. Doch de razernij
van G. was ontembaar en ook de getuige
kreeg een flinke gezouten portie op z'n
hoofd. Een aanklacht was natuurlijk het
gevolg. Gisteren stonden de buren voor den
politierechter, om het gevecht op 2 October
uit te vechten.
Get. H. beweerde, dat G. weinig berouw
toonde, want hy had hem 22 October toe
geroepen; „Het spyt me, dat ik je niet
meer op je duvel heb gegeven. Voor iederen
Veiling-notitie van 12 November 1928,
Ten overstaan van Notaris Van Does-
burgh. No. 1. Een gebouw, waarin thans
een Zeeppoederfabriek is gevestigd, met erf
en terrein aan den Ouden weg te Haarlem,
Kad. Sectie D No. 407, groot 1 A„ 35 cA.
Opbod 3950, op.
Ten overstaan van H. M. L. M. Schreurs.
Candidaat-Notaris-plaatsvervanger, vvaame-
mende het kantoor van wijlen Notaris A. J.
C. Daamen, te Haarlem. Nos. 2 en 3. Vier
perceelen weiland geschikt voor bouwterrein,
gelegen tusschen den Zomerweg en het
Slachthuis, onder de gemeente Haarlem.
Kadastraal bekend als gemeente Haarlem
II. Sectie Q. Nos. 94—96—265 en 321, te sa
men groot 6 H.A., 49 A., 75 c.A.
Te veilen als volgt:
No. 2. Twee perceelen weiland. Kad.
■Sectie Q Nos. 265 en 94 te samen groot 3
H.A., 44 A., 85 C.A.
No. 3. Twee perceelen weiland, Kad.
Sectie Q Nos. 321 en 96, te samen groot 3
H.A„ 4 A. 90 C.A.
Combinatie: Perceelen Nos. 2 en 3, J. W.
van Santé q.q. 99.500.
DE BILDT, 13 November Gisterenavond
werd op den Bildtschen straatweg bij De
Bildt het 26-jarige Duitsche dienstmeisje
M. L. in betrekking bij een familie te Bildt-
hoven door een autobus aangereden. Zij be
kwam zoodanige verwondingen, dat zij na
enkele oogenblikken overleed, ten huize van
den hovenier de Groot, by wien ze was bin
nengedragen. Het meisje had langs den
Bildtschen straatweg in de richting Utrecht
gereden. Een autobus reed haar tegemoet,
waarvan de chauffeur opmerkte, dat zij niet
op het fietspad, doch er naast reed. De
chauffeur, wilde nog iets uithalen, doch kon
een botsing niet meer voorkomen, met het
reeds bekende gevolg. Hem treft waarschijn
lijk geen schuld. Het ïyk is naar Utrecht
overgebracht. De politie stelt een onder
zoek in.
De bemanning (18 personen) vermoeJeiyk
verdronken
LONDEN, 13 November. De schoener
„Jacob William Hook" is ongeveer 150 mh-
Ien ten Z.-O. van kaap Hatteran gezonken
Het s.s. Huron redde drie matrozen en
den kok. Over het lot van de overige op
varenden, den kapitein en de andere leden
der bemanning, waarschynlük in totaal 18
personen, zijn nog geen berichten oncvan-
gen. Zij zijn vermoedeiyk verdronken.
'S-GRAVENHAGE, 13 November. Om
trent den toestand van den minister van
Staat, jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck,
voorzitter der Tweede Kamer, kan nog
niets naders gemeld worden, dan dat de
patiënt zich nog steeds in observatie be
vindt.
's-GRAVENHAGE, 13 Nov. Voor het
Permanent Hof van Internationale Justi
tie is heden aangevangen de behandeling
van het geschil tusschen de Fransche en
Servische rsgeering over de betaling van
coupons en aflossingen der tusschen 1895
en 1913 in Frankryk geplaatste leeningen.
Nauweiyks had de advocaat der Fransche
regeering Zijn pleidooi aangevangen, of de
zitting moest tot den volgenden dag worden
uitgesteld, daar een der rechters, Negulesco,
uit Roemenië, door een duizeling bevan
gen werd.
Een geneesheer verleende de eerste hulp.
Na medische behandeling kon Negulesco
zich naar zyn verbiyf begeven.
AMSTERDAM, 13 Nov. Het ss. „Jan
Pieterszoon Coen" van de Stoomvaart My.
„Nederland" is gisterenmorgen lek gestoo
ten.
Hedenmiddag zal de „Coen" ter reparatie
in het dok worden gesleept.
Op dén vertrektijd zal het gebeurde geen
invloed hebben.
BANDOENG, 12 Nov. (Aneta). Volgens
het A. I. D. de Preangerbode deelde de Re
geering aan de Vereeniging van Onderoffi-
EinCOURTOIS
CHIT&CT
Bovenstaande teekeninr vertoont het bouwplan voor een stadion (annex riiwielbaiii) te H;iar<em naar ontv.erp van
den architect Jean Courtois, Duvenvoordest raat 60 alhier, die door eenige Haarlemsche sportliefhebbers
voorloopige details hiervoor samen te stellen. Men meent, dat voor een stad als Haarlem, die door hare]fraaiie
lieeine zich zoo uitstekend leent voor het beoefenen der verschillende sporten een stadion geuensiht is. De bedoeling is nit de
burgerij tehoorenóf^sympathie voor dit b.uwplan bestaat. Het complex is gedacht op een terrein achter de Houtvaart in de
kom der gemeente Haarlem (richting Bloemendaal, Het hoofdgebouw, geheel van baksteen en ^ton ^et^kkem vertoont *vn den
voorgevel een breeden opgang, welke naar een groote overdekte hal voert, vanwaar binnen een br^e tnvp ™set%£
leidt. Hier groepeeren zich de conversatie-, eet- en recreatie-zalen met aan de achterzijde een groot
gans gevende tot de overdekte tribunes. In het geheel .s er plaats voor ruim 15000 bezoekers. Gelijkloers ^vi^den «ch de
Lfen-. kleed- en toiletkamers der sporl beoefenaars, voorts de overige d.enstve. trekken en rijwielbergplaats Derijwielbaan
bevinden zich de
13 PI p»(*«lVi3 OVf» ZUU« auvvu wv««v..v». O
oefen-, kleed- en toiletkamers der sportbeoefenaars, voorts de overige dienstve.trekken en ^schikt voor
zelve is berekend op twee ronden per K.M. en heeft dus eene baanlengte van 500 meter Het stwvttericm.s tevcns S<^kt__voo_r
de beoefenaars van tennis, golf, korfbal, hockey, voetbal en andere spelen. Achter het stadion bevinden zich de
rcinen voor auto's en motorrijwielen.
'parkeerter-
cieren van het Ned.-Indische Leger „Ons
Aller Belang" mede, dat Invoering van ge
organiseerd overleg in het leger door haar
onnoodig en ongewenscht geacht wordt. Im
mers aan billijke verzoeken wordt en werd
voldoende aandacht besteed, terwijl even-
tueele teleurstelling over het niet opvolgen
van adviezen, welke voortgekomen zyn uit
dat overleg, den goeden geest nadeelig zou
kunnen beïnvloeden.
BUITENZORG, 12 Nov. (Aneta). De as
sistent-resident der afdeeling Bonthain
(Gouv. Celebes en onderhoorigheden) L. E.
Noll, is benoemd tot assistent-resident van
Billiton.
RIGA, 13 Nov. Maandag heeft, naar
eerst thans bekend wordt, een mislukte po
ging plaats gehad, om den trein, waarmede
de staatspresident van Letland Semgal met
den voorzitter van het parlement, dr. Kalnin
en verscheidene generaals uit Libau van
een militair feest terugkeerden, te doen ver
ongelukken.
Naby het station Mitau was moedwillig een
wissel verkeerd gelegd, om den trein te
doen ontsporen. Korten tijd voor de aan
komst van den trein heeft een politiebe
ambte den aanslag ontdekt. Hij vond in den
wissel een as vastgeklemd. Door signalen
werd de trein van den staatspresident tydig
tot stilstand gebracht.
In verband met dezen aanslag zijn ver
scheidene personen uit links-radicale krin
gen gearresteerd. Het is tot nu toe echter nog
niet gelukt vast te stellen, wie de daders
zij a
Belangrüke werkzaamheden
Aneta seint uit Bandoeng: Naar Aneta
verneemt, heeft het overleg van de heeren
Koemans, Boetje en Schotel met den Indi-
schen radiodienst zeer vruchtbare gevolgen
gehad. Er is volkomen overeenstemming be
reikt. Alle technische exploitatievraagstuk-
ken zyn nauwkeurig onderzocht en de voor
naamste resultaten zyn: de vaststelling van
de nieuw te bouwen zend- en ontvang-in-
richtingen, de mate van de toe te voeren
energie, de keuze van de constructie van de
antenne en de toe te passen golflengte.
Beide diensten zullen zich zoo spoedig
mogelijk voorzien van een zender van onge
veer 80 kilo-watt toegevoegde anode-energie,
ingericht voor snel-telegrafie, telefonie en
beeldtelegrafie, welke installaties, naar ver
wacht wordt, in de tweede helft van 1929 in
bedrijf genomen zullen worden. Indië bouwt
bovendien bij Bajeukolot een zender van 160
kilo-watt, met zes seinkanalen voor Neder
land. Het Is de bedoeling, dat twee sneltele-
grafen en een beeldtelegraaf tegelük ge
bruikt worden, terwijl ook nog drie telefoon
gesprekken worden gevoerd. Zoodra dit alles
gereed is, zal een zender van 80 kilo-watt
voor het verkeer met Amerika en Australië
worden gebruikt. Nederland bouwt een even-
waardig tegenstation. Besloten is het bednjl
voor beeldtelegrafie te openen, om, zoodra
geschikte tegenstations aanwezig zyn, ook
naar China en Japan te werken, waardoor
het mogeiyk zal worden, telegrammen in
Chineesche en Japansche karakters te ver
zenden. Zoodra de grootere zenders in wer
king zijn en de noodige balansen opgesteld,
verwacht men, dat het voeren van radio-
telefonische gesprekken tusschen Java en
Nederland tusschen alle toestellen van abon-
né's mogelijk zal worden. Dit zal tegen ge
woon tarief slechts mogelijk zijn uit de stu
dios te Weltevreden, Bandoeng. Semarang
en Soerabaja. Voor gesprekken uit Midden-
en Oost-Java zal boven het tarief betaald
moeten worden 3 en 4.50 als bijslag.
Verder zyn besprekingen gevoerd over de
tacheering van hooger technisch bedrijfs-
personeel, ten einde de nu ingeleide samen
werking zoo goed mogeiyk te handhaven en
om regelmatig overleg te kunnen plegen
over vraagstukken, die voor de telegrafie
van belang zyn. Uiteraard is by het bezoek
van de heeren uit Nederland de uitrusting
van den radiodienst tot in onderdeelen be
studeerd, waarby bewondering werd uitge
sproken voor hetgeen hier tot stand is ge
bracht.
CITIES SERVICE COMPANY.
Deze maatschappij, welke in 1910 in de
staat Delaware werd opgericht, is een van de
grootste z.g. „public utility"-ondernemingen
van de Vereenigde Staten. Het bedrijf der
maatschappij omvat de levering van gas en
electriciteit voor verlichtings- en krachtdoel
einden, bovendien is zij in belangrijke mate
geïnteresseerd bij de petroleumnijverheid,
terwijl zij zich tevens occupeert, hoewel in
mindere mate, met de ijsfabricage, water
voorziening, vcentrale verwarming en tram
wegen.
Zij bezit direct of indirect de meerderheid
van het gewone aandeelen-kapitaal van meer
dan 6o „public utility"-ondernemingcn,
welke, voor zoover 't de levering van electri-
sche energie en gas betreft, hun werkterrein
hebben in 17 staten van de „United States,"
alsmede in Canada, terwijl voor het grootste
gedeelte industrie-centra bediend worden.
Het gebied, dat door deze maatschappijen
van gas en electriciteit voorzien wordt, telt
pl. minus 4.000.000 bewoners, verdeeld over
700 steden en gemeenten. Zij distribueerden
in 1927 ruim i.3oo.ooo.ooo Kilo Watt Uren
electrische energie en meer dan 71 milliard
kubieke voet steenkolenen brongas.
Ter vergelijking diene, dat de P. E. G. E.
M., het prov. en gemeent. electriciteitsbedrijf
van N.-Holland, in 't jaar 1927 circa
347.000.000. K. W. uren electrische energie
heeft opgewekt.
Dat dit bedrijf zeer winstgevend is moge,
behalve uit de jaarlijksche winsten, blijken
uit het feit, dat in ons land het gas- en elec
triciteitsbedrijf voornamelijk wordt uitgeoe
fend door Rijk, provincie of gemeente.
Het oliebedrijf wordt hoofdzakelijk uitge
oefend door de dochtermaatschappij en der
Empire Gas Fuel Cy, welke maatschappij
op haar beurt weer gecontroleerd wordt door
de Cities Service. De werkzaamheden omvat
ten de vier noodzakelijke stadia van een vol
ledig petroleumbedrijf n. 1. productie, trans
port, raffinage en verkoop.
De productie beliep in 1927 dagelijks ge
middeld meer dan 75000 vaten ruwe olie.
Het transport geschiedt vanuit de voornaam
ste productie-centra door middel van pijp
leidingen,waarvan de dochtermaatschzappijen
te zamen meer dan 900 mijl bezitten. De
eigen gas- en pijpleidingen beloopen een
afstand van ca. 8300 mijl. Bovendien beschik
ken zij voor het vervoer over zee en per spoor
over een eigen vloot en, hetzij door eigendom
of huur, over 3000 tankwagens. De raffinage
geschiedt gedeeltelijk eveneens door dochter
ondernemingen met een gezamenlijke capa
citeit van 36500 vaten per dag.
De verkoop der verschillende geraffineerde
producten geschiedt door een groot aantal
distributie-stations in Amerika en op de
Europeesche en Aziatische markten.
In het geheel ressorteeren momenteel on
der de Cities Service meer dan 100 maatschap
pijen, welke zich mogen verheugen in een
gunstigen gang van zaken, hetgeen dan ook
wel tot uitdrukking komt in de jaarlijksche
winstcijfers.
Na betaling van de rente op de uitstaande
obligatieleeningen en na voldoening van het
dividend op de preferente aandeelen bleef
er per 31 December van de jaren 19251926
1927 beschikbaar voor gewone aandeelen en
reserves respectievelijk (in ronde getallen)
1115 en 22 millioen dollar. Voor het jaar
1927 komt dit neer op een verdienste van ruim
27 over het gemiddeld in dat jaar uitstaande
gewone aandeelen-kapitaal.
Hiervan werd 12% tot uitkeering gebracht
nl. 6% in contanten en 6% in aandeelen.
De balans per ultimo 1926 sluit men een
bedrag van 663 tnilioen dollar. Het surplus
en de reserves bedroegen 87.695.015.
Volgens de jongrte berichten boekte de Cities
Service per 31 Augustus 1928 een netto
winst van 32.315.254 een bedrag, dat
sinds het bestaan der Mij. nog nimmer bereikt
is.
Het vertrouwen in de Cities Service wordt
dan ook steeds meer bevestigd, zoodat behalve
het beleggend publiek, tegenwoordig groote
instellingen, zooals banken, trustmaatschap
pijen, gaarne hunne gelden in de diverse waar-
den dezer onderneming beleggen.
Tot nog toe heeft zij het in haar gestelde
vertrouwen nimmer beschaamd, want vanaf
1911 tot en met 1927 werd op de gewone aan
deelen in totaal een bedrzg van 90.000.000.—
in contanten en aandeelen uitgekeerd. Aan de
gewone aandeelen wordt daarom een hooge
waarde toegekend. De laatste noteering te
Amsterdam was 348
In den loop van dit jaar werden behalve
circa 8 millioen gewone aandeelen a 225%,
uitgegeven 30.000.000.5 obligatiën
met optierecht voor gewone aandeelen. Naar
onze meening mogen deze obligatiën, waar
van de koersen respectievelijk plm. 92% ea
971/2 noteeren, als goede beleggingswaar
den worden aangemerkt. Het aantal obliga
tiehouders bedroeg ultimo 1927 350.000 met
welk cijfer de Cities Service Cy op de tweede
plaats van alle ondernemingen ter wereld
staaft. Per 1 November j.l. zijn alle nog uit
staande 6 obligatiën der maatschappij
(circa 18 millioen dollar) a 104% New-York-
sche usance aflosbaar gesteld. O. i. kan herbe
legging in 5 obligatiën van dit milioenen-
concern als aantrekkelijke belegging met kar
op koersavance worden beschouwd.
van het s.s. „Prins der Nederlanden," 17 Oct.
van Batavia vertrokken en 17 Nov. te Amster
dam verwacht,
Te Suez is ontscheeptM. der Buy Wenni-
ger. Te Port-Said is ontscheeptMohamad
bin Aribakar Lajan.
Te Genua zijn ontscheept M. v. d. Akker
M. E. A. van Baak; Hr. Bartchevsky en echtg.
J. Becking en echtg.; fam. K. H. Brem; mevr.
L. E. E. Broekman v. tSeenvelt; I. Cohn; J.
Colerus; Eerw. Broeder Cyrillus; mevr. C.
Dalmeyer; P. C. H. Dijkerman; C. v. d. En
gel; fam. J F. F.v. Erpers Royaard; fam. dr.
F. H. C. van Ginkel; K. F. Glaser; H. P. Hark
Harkema; fam. P. W. van Hiel; A. M. Hil-
gartner; C. von Hombracht; F. W. Hugen-
holtz; fam. H. de Jong: P. P. v. Kalmthout
en echtg.; mej. Ch. Kam; mej. H. Kam; A.
Lüdtke; prof. dr. J. Jeswiet; D. W. Kapelle
en echtg.; J. Kers; E. W. Kollmann; W.
Koppenol; M. de Koe; gam. N. Kruyt; fam.
J. P. Kuysten; J. W. v. d. Laag; J. Leeflang;
A. D. Loth; B. G. A. Mahieu; fam. Maris;
E. Marnati; Ab. Matmon; F. Meisel; fam. L.
H. Menke; F. A. P. Molenaar en echtg.;
C. D. Muyderman; Th. Muys en echtg.; R.
J. Nelemans; K. J. Okon; fam L. P.lazier; ir.
L. F. Ravenswaay eb echtg.; H. Reiss; fam»
J. H. Reuvekamj Gille; mej. H. Roelofsen;
fam. A. E. C. Saarloos; fam. V. J. Schmid; R.
muller; B. A. v. d. Sluys en echtg.; fam. A. F.
borg; V.. Soriano en echtg.; C. M. Baron
Taets v. Amerongen; J. Velt nun en echtg.;
fam. M. Vertregt; J. F. Voorwijk en echtg.;
H. de Vries; W. v. d. Wal; mevr. de wed. ir.
F. O. Wegener Sleeswijk; dr. J. v. d. Werff;
fam. L. J. Westerhof; fam. dr. Thj. Wieber-
dink; fam C. Woerdenbagoh; J. L. van Wijhe.
Te Algiers is ontscheept Miss Yvonne
Malot.
Te Southampton zullen ontschepen R.
H. Batchelor en echtg.; mevr. N. M. Griffiths
mevr. Mutkins.
Te Amsterdam zullen ontschepenJ.
Aben; D. Agenant; A. Bravenboer; L. Bree-
man; H. J. Bottelier; A. de Bolster; fam. J.
van Dam; L. J. Dekker; J. F. Fens; W. H.
Fritz; J. B. Gerdes; J. Hajenius; fam. H. J.
Holtkamp; L. J. Hotting; P. Haasdijk; A. Hen
nekes; P. Haeser; R. Immig; fam. A. J. Ja
cobs; G. H. de Jong; H. C. Jansen; J. Kempe
fam. J. Knukt; L. Koek; B. Koersten; W. de
Kruyf; W. Koning; F. J. Lelieveld; mevr. C.
M. Leygraaf; G. J. Maat; C. J. F. Maas; A.
Metaal; G. Meyer; C. van Oosterhout; mr.
Peller; C. P. Philipsen; W. van Putten; fam.
M. M. Poley; fam. A. S. M. Provilly Ley
graaf; fam. Ronchetti; A. Rose; J. Ruiten
schild; J. van Santen; fam. J. Strik; W. Taal;
A. Veenstra; L. Vanherswynen; A. J. Ver-
haert; A. van Vliet;van Vleit; G. E. Vink;
A. C. Vromans; H. J. de Werken; E. Weiberl;
A. Wink; G. Wolgen; J. J. C. de Witte; L.
van Wieringen.
