Nieuwe Haarlemsche Courant | 1928 | 17 november 1928 | pagina 14

Binnenlandsch Nieuws

1 hii I

SLOOT GIJ REEDS

DE AMSTERDAMSCHE

,enu

wstiH®"d

P een Levensverzekering

RAD! O-OMROEP

ELCK WAT WILS

VIERDE BLAD

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

- ZATERDAG 17 NOVEMBER 1928

BLADZIJDE 2

Staten Generaal

Tweede Kamer

De ramp in de mijn
„Hendrik"

De rapporten zijn verschenen

Oorzaak was de benzinelamp
van den schietmeester

Het fabrieksartsen-wetje i Speel niet met lucifers

De R.K. Bond voor Groote
Gezinnen en het nieuwe
Bezoldigingsbesluit

De Koninklijke Familie

De opstallen der Nenijto

GEMENGD NIEUWS

- Het premietarief der Rijks
verzekeringsbank

Minister Kan te Amsterdam

De gezochte

tabl<SS2

Een niet-alledaagsche
redding

Een plaat ijzer op het
lichaam

Een tweemasterklipper
aangevaren en gezonken

y'T&or/c/n.

RADIO

M O O R S

SOCIAAL LEVEN

Door autolichten verblind

Uit de mijnindustrie

Trekjes No. 576

DE STAATSBEGROOTING 1929

Ia de vergadering der Tweede Kamer zijn
{isteren de algemeene beschouwingen over
le Staatsbegrooting 1929 voortgezet.

De heer v. GIJN (lib.) maakt enkele op
merkingen over de inrichting der begrooting.

De heer L. DE VISSER (C.P.) repliceert
en bespreekt o.m. de herziening der ambte
naarssalarissen. Het beroep van den minister
op het eenstemmig advies acht spr. zeer
zwak. De Minister heeft immers den verte
genwoordigers der ambtenaren het pistool
op de borst gezet. De hoogere ambtenarer.
krijgen het leeuwenaandeel van hetgeen hier
gegeven wordt, terwijl voor de allerhoegsten
een aparte regeling is getroffen. Deze regee
ring heeft aan het georganiseerd overleg een
knauw toegebracht. Het onrecht dient her
steld te worden door een uitkeenng ineens
aan de lagere ambtenaren.

Spreker zal een motie indienen In dien
geest, ook betreffende een algeheele salaris
herziening op den grondslag van 1920. Wil
de regeering die motie niet uitvoeren, dan
dient een motie van wantrouwen aan de
orde te worden gesteld.

De heer KRIJGER (C.H.) critiseert de
wüze, waarop het eenstemmig advies van de
commisie voor georganiseerd overleg is tot
stand gekomen.

De VOORZITTER deelt mede, dat de heer
L. de Visser twee moties heeft ingediend,
de eene vragende een uitkeering ineens
aan mindere ambtenaren, de tweede vra
gende een algemeene herziening van de
ambtenaarssalarissen.

De moties worden ondersteund door de
vrijz.-democraten en worden behandeid te
gelijk met deze beschouwingen.

De heer MARCHANT <V.D.) repliceert.
Hij zegt geen aanleiding te hebben te ant
woorden op de vraag van den neer dr. De
Visser, hoe de Vrijz. Democraten denken ever j
de norm van het Christendom.

Van welke zijde denkt dr. De Visser steun 1
te krijgen voer een nationaal minderheids-
kabinet? Hoe kan dr. De Visser anderen 'n
geloofsbelijdenis afnemen als hij in zulk een
groote verlegenheid zit? Wat de partij van
spreker betreft, deze zal aan de eischen van
de katholieke partij tegemoet komen a's die
gegrond zijn op aanspraken, die naar billijk
heid kunnen worden gedae.n en worden gel- j
dend gemaakt met een rechtmatig beroep op
vrijheid van beweging. Geen enkele andere
Roomsche eisch zal ooit door de Vrijzinnig-
democraten worden gesteund. Zy gaan dus
verder dan de andere partijen ter rechter j
zijde.

Den heer Nolens zegt spreker, dat de
katholieken zelf hadden kunnen voorkomen,
dat het gezantschap bij den Paus werd af
geschaft. In het publiek heeft de heer Nolens
zijn dreigement uitgesproken, hetgeen hij zoo
vaak deed, dat de meening post vatte dat
de heer Nolens een andere meerderheids
formatie zag.

De heeren Schouten (A.R.) en Kersten
(S G. P.) repliceeren.

De heer KORTENHORST (R.K.) repli
ceert.

Spr. constateert dat de heer van Gijn op
vrijhandelspolitiek minder star is geweest in
zijn rede dan hij voeger was. Dit is van be-
teekenis omdat de heer van Gijn éen der
richtinggevende figuren is in een beweging
ten aanzien van de handelspolitiek. Hij heeft
zich gesteld op het nationale standpunt,
terwijl de Vrijheidsbond steeds gestaan heeft
op een internationaal standpunt.

De heer ARTS (RK.V.P.) repliceert. Hij
betreurt het antwoord van den minister in
zake de salarissen dar ambtenaren. Hij zou
een uitkeering ineens willen geven, b.v. van
een maand salaris. Hij bestrijdt voorts den
heer Veraart, die een ongeoorloofden aanval
deed cp de kleine partijen en op spreker's
persoon. Spr. wijst erop, dat de missie- en
processievrijheid en het gezantschap bij den
Paus wel degelijk prineipieele punten zijn,
die vele Roomsche kiezers noode zullen
missen op het program der Staatspartij.

De heer SCHOKKING (C.H.) spreekt den
heer Alberda tegen, waar deze betoogde, dat
niets zou zyn gedaan voor de arbeiders, in
dien de sociaal-democraten er niet waren
geweest.

De heer NOLENS (R. K.) repliceert. De
heer Marchant wil het doen voorkomen,
alsof hij door spr. in den waan gebracht zou
zijn, dat na verwerping van het gezant
schap spr. de uiterste noodzaak reeds aan-
v.ezig zou hebben geacht. De heer Mar
chant heeft zich daarin vergist. Het had
voor een scherpzinnigen politicus duidelijk
moeten zijn, dat die uiterste noodzaak zoo
maar niet te voorschijn kwam als som
mige groepen een einde maakten aan een
parlementaire regeering. Spr. haalt daarbij
aan hetgeen hij in den nacht van de ver
werping gezegd heeft. De onderstelling van
de iinksche groepen is al te lichtvaardig ge
weest.

De heer VERAART (R. K.) repliceert.
Hij betoogt, dat de R. K. Staatspartij van
meening is, dat het gezantschap bij den
Paus geen principieel punt voor haar is.
Doch zij gevoelde het als een grief, toen
het gezantschap werd opgeheven.

De heer Veraart bespreekt de rede van

den heer Albarda, die zeide, dat de coali
tie nooit iets gedaan heert voor de sociale
wetgeving. it is geheel onjuist. Alle par
tijen, die va-n goeden wil waren, hebben
aan de siciale verzekering medegewerkt.
Het gaat niet aan, dat de S. D. A. P. daar
van het monopolie opeischt.

De heer BULTEN (R. K.) replieceert. Hij
vraagt of de regeering alsnog iets wil doen
voor de groote gezinnen der ambtenaren.
Hij zou advies te dezer zake kunnen vragen
aan de Centrale Commissie.

Daarna wordt de vergadering tot Dins
dag verdaagd; dan zal de minister van fi
nanciën aan het woord komen voor du
pliek.

Verschenen zijn thans de verslagen be
treffende de ramp, die op 13 Juli j.l. in de
Staatsmijn „Hendrik"' plaats vond en
waarbij dertien menschen het leven ver
loren.

Het zijn de rapporten van den hoofd
ingenieur der mijnen, van de directie van
de Staatsmijnen en den arbeider-controleur'
W. Stoffer, benevens een beschouwing van
den Mijnraad aan de hand van deze rap
porten.

De rapporteurs zijn eenstemmig in hun
oordeel, dat de ramp een gevolg is van
een ontploffing, veroorzaakt door de ben
zinelamp van een schietmeester. Deze
lamp, die na de ramp teruggevonden werd,
vertoende in de buitengaaskap een groot
gat, terwijl de 'oinnengaaskap bijna geheel
verdwenen was.

Over de wijze, waarop de lamp de ont
ploffing zou hebben veroorzaakt, zijn de
directie van de Staatsmijnen en de hoofd
ingenieur der mijnen van méening, dat de
brandende lamp moet hebben gehangen
in of nabij de monding van een luchtko
ker. Deze meening wordt gedeeld door den
directeur van het proefstation te Derne, die
een onderzoek instelde naar den aard vau
de bschadiging van de lamp. De gaaskap-
pen van de lamp zouden door een sterken
luchtstroom voor de monding van den
luchtkoker zijn gaan gloeien, waardoor het
aanwezige ontplofbare mijngasmengsel tot
ontploffing kwam.

De arbeider-controleur Is van een andere
zienswijze. Hij meent, dat de benzinelamp
vermoedelijk door het aanwezige mijngas is
uitgegaan, waarna de schietmeester ge
tracht heeft deze weer te doen ontbranden
door haar, zooals de gewoonte der mijn.
werkers is, heen en weer te zwaaien.

Hoe het zij, de Mijnraad is van oordeel,
dat in elk der beide gevallen van een
onvoorzichtigheid van den schietmeester
kan worden gesproken, welke tengevolge
heeft gehad, dat het mijngasmengsel tot
ontploffing is gekomen.

Ook ten opzichte van de vraag, hoe
zich op de plaats van de ramp een ont
plofbaar mengsel mijngas kon vormen,
nemen de hoofdingenieur der mijnen en
de directie van de Staatsmijnen eenerzyds
een ander standpunt in dan de controleur
anderzijds.

De hoofdingenieur en de directie zijn van
oordeel, dat het ontplofbare mengsel een
gevolg was van een steenstorting, welke het
mijngas in abnormale hoeveelheid deed

toevloeien.

De controleur daarentegen, wijzend op de
verklaringen van een kleine minderheid
der getuigen, meent, dat op den dag van
het ongeval een ontplofbaar mengsel mijn-
ras ter plaatse heeft bestaan, als gevolg
van een onvoldoende ventilatie.

Onmiddellijk na het bekend worden van
de ramp had de hoofdingenieur der mijnen
zich naar de Staatsmijn „Hendrik" begeven,
terwijl hij aan een ingenieur en drie op
zichters last gaf eveneens naar de mijn te
gaan.

De opruimingswerkzaamheden werden on
middellijk aangevangen en gingen onafge
broken door, bijna voortdurend in tegen
woordigheid van een ambtenaar van het
Staats loszicht en van een controleur.

De dienst van de opzichters en arbeiders
controleurs was zoodan'g geregeld, dat
steeds een opzichte en een controleur ter
plaatse aanwezig waren, voor zoover dit
noodlg bleek en de uitoefening van het
toezicht elders dit toeliet.

De bewoordingen, waarin de controleur
Stoffer opmerkt, dat de hoofdingenieur der
mijnen het niet noodig heeft geacht om
toezicht te doen plaats hebben, zijn hier
mede in strijd.

De controleur vestigt nog de aandacht

op drie overtredingen van de bepalingen
van het mijnreglement door de directie
van de Staatsmijnen, en wel: ten eerste
het dalend afvoeren van lucht zonder ver
gunning; ten tweede een niet te contro
leeren luchttoevoerweg; ten derde het niet
in denzelfden toestand laten van de plaats
des onheils door het wegnemen der ben
zinelamp.

Deze overtredingen worden door de di
rectie der Staatsmijnen erkend.

Uit de getuigenverklaringen blijkt, dat
een hoofdopzichter er niet aan gedacht
had, dat voor het dalend afvoeren van
lucht vergunning van het Staatstoezicht
noodig was, zoodat de aandacht van de
mijndirectie hierop niet gevestigd is en
waardoor het verzoek om vergunning ach
terwege is gebleven.

Het Staatstoezicht was, voordat de ramp
plaats had met de onder een en twee be
doelde overtredingen niet bekend, omdat
de werkplaats, die nog slechts korten tijd
in bedrijf was, nog door geen der ambte
naren van dien dienst was geïnspecteerd.

Ook de controleur Stoffer blijkt van deze
overtredingen niet op de hoogte te zij a
geweest, hoewel hy enkele dagen voor de
ramp nog de afdeel'ng, waarin de werk
plaats is gelegen, had geïnspecteerd. Het
doet dan ook eigenaardig aan, dat de con-
troleu'r meent het Staatstoezicht van deze
overtredingen een verwijt te moeten
maken.

De derde overtreding wordt geweten
aan voortvarendheid van de mijndirectie,
die, zonder de komst van het Staatstoe
zicht af te wachten, de lamp heeft doen
wegnemen. Deze overtreding wordt echter
gebillijkt door het streven van de directie,
om de oorzaak van de ramp zoo spoedig
mogelijk vast te stellen en de laatste
slachtoffers te .bergen.

De Mijnraad maakt in verband hiermede
de opmerking, dat, toen te voorzien was,
dat de plaats des onheils werd genaderd,

het Staatstoezlht aanwezig had moeten
zijn voor het doen van de officieele con
stateering en het eventueel geven van ver
gunning tot verdere opruimingswerkzaam
heden.

Blijkbaar naar aanleiding van deze op
merking wordt door den hoofdingenieur
der mijnen een beschrijving gegeven van
het gebeurde op den dag, waarop de
lamp werd gevonden.

Hieruit blijkt, dat 2G Juli, toen een op
zichter van het Staatstoezicht de werk
plaats bezocht, zelfs nog niet bij benadering
was vast te stellen, wanneer de plaats des
onheils, waar zich nog twee lijken bevon
den, bereikt zou worden. Enkele uren ia-
ter gelukte het echter, buiten aller ver
wachting aan twee meester-opzlchters na
verwijdering van een hoop steenen uit den
luchtafvoerweg, tot de plaats de§ onheils
door te dringen. Beide beambten keerden
daarna onmiddellijk terug, met medene
ming van de daar ter plaatse gevonden
benzinelamp van den schietmeester, alles
verder onaangetast latende.

Onderwijl werd daarna het Staatstoezicht
met een en ander ln kennis gesteld, waar
na een opzichter van dien dienst en een
arbeider-controleur zich ondergronds bega
ven. Nadat de toestand ter plaatse was
opgenomen, wesrd vergunning gegeven de
beide lijken te vervoeren en de noodige
opruimingswerkzaamheden te verrichten.

Door den hoofdingenieur der mijnen per
soonlijk werd vervolgens met den directeur
der Staatsmijnen de werkplaats, nadat
deze hersteld was, op mijngasgevaar onder
zocht, welk onderzoek gunstige resultaten
opleverde.

Tot slot kan hieraan nog worden toege
voegd, dat het verhoor van den opzichter
en de arbeiders, hetwelk in bijzijn van een
arbeider-controleur werd afgenomen door
het Staatstoezicht en de mijndirectie ge
zamenlijk, omtrent de oorzaak van de
ramp geen licht heeft gebracht, omdat bij
dat verhoor blijkbaar werd uitgegaan van
de veronderstelling, dat enkele boorgaten
met ontplofbare stof waren geladen en ont
steken. Deze veronderstelling bleek later
niet juist te zijn geweest.

Naar wij vernemen bestaat de verwach
ting, dat het fabrieksartsenwetje 19 dezer in
werking zal treden.

Door den Ned. R. K. Bond voor Groote
Gezinnen, werd een schrijven gericht aan
de Tweede Kamer, waaraan het volgende

is ontleend;

Nu de voorstellen van het nieuwe Bezol
digingsbesluit gepubliceerd zijn en groote
groepen van gehuwde ambtenaren weinig
of niets van de voorgestelde verbeteringen
profiteeren, meenen de Bestuurderen van
den Ned R. K. Bond voor Groote Gezin
nen eenberoep te moeten doen op uwe
medewerking om alsnog enkele verbeuerin-
gen in het B. B. aangebracht te krijgen.

We richten ons met dit schrijven tot de
vertegenwoordigers van alle partijen en
verzoeken u dringend deze zaak van de ver
hooging der kindertoeslagen te beschouwen
buiten alle politiek, maar alleen uit het
oogpunt van de verdeelende rechtvaardig
heid.

Het nieuwe B. B. zal aan groote groepen
van gehuwde ambtenaren niet de minste
verbetering van levenspositie brengen,
maar bo\indien nog vbrdt deze tegen
slag niet eenigszins verzacht door eea
verhoogde kinderbijslag.

De vaders der groote gezinnen hebben
ditmaal wel aan het kortste eind getrok
ken. Het z.g. „matig bedrag", dat uitge
trokken wordt kan slechts verbeteringen
brengen voor de ongehuwden verbeterin
gen, die we te gunnen hebben de groote
gezinnen zijn ditmaal geheel aan hun lot
overgelaten, hetgeen te betreuren valt.

Het is de plicht der Overheid om de
voortplanting van het leven in en door
het gezin te erkennen en te bevorderen.

Is het nu billijk, dat de Staat het groote
gezin niet vcVoende steunt?

Daarom dringen wij met overtuiging en
met 'klem zelfs bij U, Heeren Volksver
tegenwoordigers aan, met onze Regeering
te overleggen of het z.g. „matig bedrag"
i nog niet iets zou kunnen worden verhoogd
ten gunste van het kinderrijk gezin, door
verhooging van den kindertoeslag.

We vleien ons dan ook met de hoop,
dat aan ons billijk verlangen zal wor
den voldaan.

H. M. de Koningin is gisteren ongeveer
twaalf uur per auto van Het Loo te 's-Gra-
venhage teruggekeerd, om daar haar winter
verblijf te vestigen.

De koningin reed met prinses Juliana,
die zich te Leiden bij haar moeder had ge
voegd, naar de koningin-moeder, bij wie de
koningin en de prinses het noenmaal bleven
gebruiken.

B. en W. van Rotterdam hebben den
Raad mededeeling gedaan van een bij hen
op 13 dezer ingekomen schrijven van den
heer D. G. van Beuningen, waarbij deze
aan de gemeente aanbiedt de te zijner be
schikking staande gebouwen, opstallen,
enz., welke zich bevinden op het voorma
lige terrein van de Nederlandsche Nijver,
heistentoonstelling aan. den Stationssingel

B. en W. zijn tot dê conclusie gekomen,
dat de aanbieding, waarvan door hen met
groote waardeering is kennis genomen,
dcor de gemeente behoort te worden aan
vaard.

Indien de Raad zich met deze opvatting
vereenigt, zal het echter gewenscht zijn om
onder de aandacht van den schenker te
brengen, dat de mogelijkheid niet is uit
gesloten, dat binnen betrekkelijk korten
tijd over het terrein voor uitvoering van
gemeentewerken zal moeten worden be-
I schikt, in verband waarmede de opstallen
slechts voor doeleinden van tijdelijken
aard zullen kunnen worden gebruikt.

Naar de „Telegraaf" verneemt, zal met
ingang van 1 Januari a.s. in verband met
de uitbreiding van het terrein der ongeval
lenverzekering (beroepsziekten) het preie
tarief der R.V.B. voor ongevallenverzekering
met 5 pet. worden verhoogd.

De minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw, de heer J. B. Kan, woont heden
te Amsterdam de herdenking van het 10-
jarig bestaan der Burgerwachten bij.

Gisternacht vervoegde zich op het politie
bureau te Nijmegen zekere W. uit Amster
dam en vroeg om onderdak. By onderzoek
bleek W. door de politie te Amsterdam ge
zocht te worden wegens verduistering van
rijwielen. Hy is naar Amsterdam overge
bracht.

Doordat kinderen met lucifers hadden ge
speeld, brak gistermiddag te half drie brand
uit op de derde étage van het perceel Java-
straat 211 te A'dam,, bewoond door de familie
Van der Plaat, De vrouw en twee kinderen
waren op dat oogenblik thuis. Het vuur
greep zeer snel om zich heen en spoedig
stond de geheele étage in lichtelaaie. De
brandweer, die spoedig ter plaatse was,
slaagde erin onder leiding van hoofdbrand
meester Kartdorff het vuur spoedig te be
dwingen. De derde étage brandde vrijwel
geheel af. De inboedel ging zoo goed als
geheel verloren. De tweede étage, bewoond
door de familie Van Wijk, kreeg aanmer
kelijke waterschade. Persoonlijke ongelukken
hadden niet plaats.

In de Amsterdamsche Trekvaart bij Naar-
den heeft, naar de „Telegraaf" verneeint.
een niet alledaagsehe redding plaats gehad.

Schipper G. uit Klundert tornde met zijn
motorboot tegen den sterken zijwind op.
Hoog was het schip beladen met pulp en
de deklast verhinderde den schipper te zien
wat zich voor op zijn vaartuig afspeelde.
Een veertienjarige jongen stond op de plecht

op den uitkijk. Plotselingeen rukwind,

en de jongen sloeg overboord. De boot voer
over den drenkeling heen. Veertig meter
was de boot al van den jongen verwijderd,
toen schipper G. bemerkte wat er gebeurd
was en zonder zich een oogenblik te beden
ken zich in het woelige water stortte. Kra
nig zwemmer als hij was, wist hij den jon
gen op den vasten wal te krijgen. Boor de
rukwinden was het schip intusschen naar
den kant gedreven.

De équipage van het puipbootje zette
hierna, koud en nat, de reis voort!

Door het uitschieten van een strop heeft
een werkman op de Eilanden te Amsterdam
een plaat ijzer op het lichaam gekregen.
Zwaar gewond is hij naar het Binnengast
huis vervoerd.

Be bemanning ternauwernood gered

Gisteren is te Bergen op Zoom in de vaai-
geul even voorbij het havenhoofd de twee-

rnastorklippér „De ïlagëraat! van H. Scfibt;
van hier, die geladen met suikerbieten ten
anker lag in afwachting van den vloed, mid
den in de flank aangevaren door d'en twee
masterklipper „Scheldestroom" van H. Maas
eveneens van hier. De boot zonk onmiddel
lijk, zoodat de opvarenden, schipper Scho"
met vrouw en twee zoons zich ternauwernood
konden redden door op de boot van Maas
over te springen, waarbij zij er niet aan be
hoefden te denken iets van hun have er«
goed te redden. Binnen enkele minuten
was „de Dageraad" gezonken en slechts de
-.oppen van de masten bleven zichtbaar. Ook
de „Schelaestrcom" had eenige averij op-
geloopen.

Schipper Schot met vrouw en zoons wer
den na korten tijd door het stoomschip „He
vea" op weg naar hier opgenomen, doch
daar dit schip wegens den lagen waterstand
de haven niet kon bereiken, roeiden zij van
het midden van de vaargeul per roeiboot
naar den wal.

De schade wordt, naar de Msb. verneemt,
door assurantie gedekt. Daar de gezonken
klipper midden in de vaargeul zit cn zoo
doende gevaar voor de scheepvaart oplevert
heeft de havenmeester aanstonds de noodi
ge maatregelen getroffen om de scheepvaart
geregeld te kunnen doen geschieden en ver
dere ongevallen te voorkomen.

ZONDAG 18 NOVEAIBEIL

HILVERSUM, io' i IV. T.00--1.30 Con.ert door ?.et Boris
L 1 .iky-Tr.o ^.30— *.oj Graraófoomniliriek 4.00—
5-oo Hawaiian muziek door het Hawaï v.n-vijftal 6.00—
7-30 Concert door het versterkte Cinema Royal Orkest o.
i. v. H. de Groot 8.00 Pers- en so-rtber. 8.15
„Das Dreimr.dlerhaus," ,:an Schuber*-Berte. Nederiand-
s he vertaling van Fe!. Hageman, met medew. van Chr. de
Vos, Jul. Moes, Wilh. v. d. Hceck, Bettv v. d. Bosch-
Schmidt, Jeanne öacilek, Annie v. Beek Ristjouw e.a. Or
kest o. v. J. J. v. Ameron.

HUIZEN 340.0 M. Na uur i3*o M. 8.30— .30

Morgenwijding door I. de Wit, lid v. h. Gilde,, D Klare
WaarheicMuziek en zang 10.20 N.C.R.V. 12.30—
1,30 K.R.O. Concert door het K. R. O.-Trio 1.30—
2.00 K.R.O. Godsdienstonderricht door Prof. D. Bont
2.002.ao Litterair (K.R.O.) halfuurtje door Marie '''.oe
nen. Lezing over eigen werk 2.30—4.3 K.R.O. Con
cert. Met Nijmeegsche mannenkoor „Keizer Karei," Dir.
B. de Bruyn. Puk Jakma-piano. H. H. C. Wijgers, -L v.
d. Waarden en Mr. R. Hoffmans-teaoren. J. Hendriks
bariton. J. Bar!e!s-bas 4.30—5.o0 K.R.O. Ziekenhalf-
uurtje door Pistoor L. J. Willcnborg 5.20 N.C.R.V.
7.308.00 K.R.O. Spr. Aug. Co nmisscris Van o tot
1/3» of de ontwikkeling der Kathol, in Nederland i. d.

9 le Eeuw 3,00 K.R.O. Cancert. De Amsterdamsche
Orkestver. o. 1. v. F. v. Diepenbeek. Ari Vadesta-zanger—
10.00 Persber. 10.4> K.R.O. Epiloog door het Klein-
Koor o. 1. v. Jos H. Pickers.

DAVENTRY, 1Q00 M. 3.50 Concert. M. Russell-alt. E.
Marshall-bariton. De kapel van H. M. Air force 5.20
Kinder-kerkdienst 5.50 Voorlezing van „The Pilgrim's
progress (Bunyan) 6.056.35 Bach's kerkcantate no.
60. T. Pickerings-tenor. C. Stewart-sopraar. R. Watson
bariton 8.20 Kerkdienst 9.05 Liefdaiigheidsop-
roep 9.10 Wecrber. nieuvtsbej. >.2' Scnubert-avond
K. Winter-sopraan. Mannenkoor. Syu-ipnonieeriest

10 50 Eoiioog.

PARIJS „RADIO PARIS," 1750 M. 1220 Re .g-uie

ravser.e cn-muz ek --to Orkes'c mcert 4.50—

5 50 Gramofoonmuriek °.05 Circus Radio-Paris
8.3s11.10 Variété. Orkest en Mmes. L. Tycer, F. Izard
en Clo. Christophe.

LANGENBERG, 409 M. 5.259.20 Kath. Morgenwijding
10.20 Schubert-feest. Her-uitzending van Weenen
»2 20-.50 Ccin-nu onmuzidt 2 4 3«20 Schubert-
liederen voor sopraan en ait 3.50—5.20 Orkestconcert
7.30 „Die Freunde von Salamanca," kom. zangspel in a
acten van Schubert. Daarna dansmuziek.

KONIGWUSTERHAUSEN (ZLESEN-) 1250 en 1700 M.
c. a. 8.20 Morgenwijding 10.50 Schubert-feest 3.50
Gramofoonplaten (Beroemde-violisten) 4-205.20
Orkestconcert 7-20 Symphoniecor.cert o. 1. v. A. Haels-
sig Daarna tot 11.70 Dansmuziek.

HAMBURG, 395 M. 8.35 Morgenwijding 10.50 Schu
bert-feest 2.20 Concert 3.50 Slavische kamermuziek
7.20 „Die schone vom Strande," klucht 9.50 Causerie.
Daarna dansmuziek door het Scarpa-orkcst..

BRUSSEL, 509 M. 10.20 Schubert-feest 5.20 Orkest
concert 6.50 Trioconcert 8.3510.35 Orkestcon-
cert. Mile. Delglune-piano.

■Stec&s Sice JVieutvs/e in ftac/èo.

(^^Wt£j?&Kcï/{rc/A?/£fe//7/-;r>es'<7e™ïzc<róa/&tii

MAANDAG ïg NOVEMBER.

HILVERSUM, 1071 M. 10.00—10.15 Morgenwijding
12.302.co Lunchmuziek door het Boris Lensky-Trio
5.co6.00 Kinderuurtje Goo7.15 Concert door het
Omroep orkest 7.157.45 Engelsch, beginners
8.05 Schubert-herdenking. Lezing over Schubert door
Wiiicm Landré 8.3511.00 Concert. Het Hollandsch
strijkk;*artet. Willem Rav-Ui-ba iton-lfederzanger. Th. v.
d. Pas-begcl. 4-handig pianospel door George v. Renesse
en Kengeveld.

HUIZEN, 340.9 M. Na 6 uur 1^70 M. (Uitsluitend N.C.R.V
-uitz.) 12. ;o1.45 Orgelconcert door S. P. Visser-Orga
nist (12.501.00 Een causerie door D. Pereboom over
de Racio-centrale's en de N.C.R.V.) 2.00a.30
Schooluitzending. Zangles door J. A. Steinz. 4.005.00
Ziekenuurtje o. 1. v. as. J. J. Buskes. H. J. Smit Duyzent
kunst-orgelbegel. 7.007.30 Stenografieles 7.30
Schubert-herdenking. Spr. G. v. d. Ravenzwaay te Am
sterdam Schubert als mensch en als kunstenaar. Het
Chr. Radio-orkest o. 1. v. J. Pouwels. Werken van Schu
bert in de bewerking v3n Bach.

DAVENTRY, 1600 M. 10.35 Kerkdienst 11.20 Gramo-
foonm iziek 12.20 Balladeconcert (alt-tenor) 12.50
Dansmuziek 1.20 Orgelconcert 2.20 *oor de scho
len 2.'o Muziek 2.50 Lezing 3.20 Muziek
3.25 l ezing 3-40 M ziek 3.50 Schubert-concert
voor d® scholen 4.50 Orkestconcert 5.35 Kinder
uurtje 6.20 Lezing 6.35 Nieuwsber. 6.50 Voor
padvinders 7.05 Pianc-uuo's van Schubert 7.20
Liter, cr fielr. 7-35 Muziek 7.45 Fransche causerie
8.05 Concert door de militaire kapel. B. Hoopers-tenor
9.-0 Speech van 3'r Plu Cunliffe-Listcr 9.35 Lezing
The stars 9.5b Nieuwsber. 9.55 Kamermuziek van
Schubert. Sir. G. Henschel en het Kutchcr strijkkwartet
11.2012.20 Dansmuziek.

PARIJS „RADIO-PARIS," 1750 M. 12.502.10 Orkest
concert 4.055.05 Symphonieconcert 9.05n.10
Concert, en ndio-tooneel. Het Gezelschap Colin, Mme.
Martmelii-zang.

LANGENBERG,469 M. 11.20tt».20 Schubert-herden-

kingsfeeat.^OrkcBt en koor 11.30 Median is: he muziek

12.25—1.50 Crkéstcoricert 5.05—5.50 Kbor-concerf
7.20 —8.15 Drkestcorcert 8.20 Schubert-feest Sympho
nieconcert. Eaarra dansmuziek.

KONIGV. USTEIvUAUSEN. ZEESEN., i2;o en 1700 M.
c. a. 9.5011.20 Schubertfeesi—- 11.204.20 Lezingen
4.205.20 Concert 5.207.05 Lezingen - 7*20
Schubertfeest. Koor en orkest. Daarna tot 11.50 dans
muziek.

HAMBURG, 395 M. 4*20 Schubertfeest 5.20 Vroolijk
concert. 7 20 Schubcrt-avond Concert. Orkest, koor.
en solisten. Rede van dr. F. Giinther 9.30 Nieuwsber

BRUSSEL, 509 M. 5.20 Dansmuziek 6.50 Piano en
vioolconcert 7.20 Gramofoonmuziek 8.5010.50
Concert. Orkest en koor.

SPECIALISTEN - Tel. 14609 - HAARLEM

PHILIPS, Tclcfunken cn „Errem"-ToesteUen

Op den Rottordamschen weg te Delft is
gisteravond omstreeks half zes nabij de
Zweth een Z.H.A.M.-bus, komende van Rot
terdam. door een langs den weg staande
schutting gereden en over den kou geslagen
doordat de chauffeur verblind werd door het
licht van een tegemoetkomenden auto, De
talrijke inzittenden van de bus bleven onge
deerd, de chauffeur werd licht gewond.

Een verzoek om loonsverhooging

De R. K, Mijnwerkersbond heeft een adres
gezonden aan de contact-commissie in het
mijnbedrijf, waarin uiteengezet wordt, dat
de loonen voor spitters, hulp-houwers en
sleepers op posten lager zijn dan in de
Duitsche mijncentra.

Gevraagd wordt, om naast de toekenning
van het reeds gevraagde minimum-loon
voor de ondergronders, eveneens de ge-
/raagde gewijzigde grensindeeling voor ons
Sfederlandsch mijnbedrijf door te voeren.

De minimum-loonen der bovengronders
dienen ook te worden verhoogd. Een verhoo-
~!ng der minimumloonen met 10 pCt. wordt
door den R K, Mijnwerkersbond wensche-
,ijk geacht Verder vraagt het adres een
nieuwe loonregeling voor de jeugdige arbei
ders beneden 23 jaar.

Reuze-knul.

Nog nooit heb *k iemand gesproken, die
van Eddy v. Dun het tegenovergestelde zei
En ik ken 'm toch al vanaf de school
banken.

Of laten we zeggen: Tc héb 'm gekend
want sinds 'n jaar of zes zit ie al in 'n
andere stad, dié niet bepaald „naast de
deur" ligt.

"n Prettige Jongen was Eddy

Je ken gewoon geen ruzie met 'm krij
gen......

Als w y zin hadden, om te knikkeren
dan knikkerde hy mee...... als wij zin

hadden, om roovertje of Indiaantje te spe
len, dan speelde Eddy óók roovertje of

Indiaantje

Als anderen roet in 't eten wilden gooien
dan was Eddy er by, om 't met 'n lach en

'n leuk woord op te vangenen 't werd

niet opnieuw geprobeerd

Als er ruzie dreigde, dan was Eddy de
vrooiyke vrederechter, die de verhitte jon-
jongensgemoederen tot bedaren bracht.

*n Sympathieke jongen was Eddy v. Dun
die altyd iets voor z'n kameraadies over

haddie nooit zichzelf op de voorgrond

plaatste en toch overal werd bijgehaald.

'n Enkele maal brachten we 'm wel es
thuis.

En als we dan aan Eddy's moeder iets

over hem verteldenvan 'n mooie daad

weer van goedhartigheid of zoo iets, daii

kwam er soms 'n eigenaardig glimlachje

over het gelaat der vrouwen d'an zei

ze: „Was ie thuis óók maar altyd zoo

hier is Eddy zoo'n lieverdje niet."

Maar daar geloofden we natuuriyk geer,
steek van.

Na de schooljaren verloor "k Eddy *n
poos uit 't oog.

Maar toen we beiden zoo tegen de twin
tig liepen, werd de vriendschap opnieuw
aangeknoopt, doordat we lid werden van
dezelfde vereeniging.

Ook in dit milieu was Eddy de steeds
graag geziene figuur.

Z'n leuke kop met de altijd glinsterende
oogen, z'n prettig geluid, z'n nette, rustige
manieren zonder 'n zweem naar pedante
rie, z'n algemeene ontwikkeling, dit alles
droeg er toe by, om Eddy sympathiek te
maken.

Vaak hield hy 'n lezing of 'n causerietje
over een of ander interessant onderwérp...
nu eens was 't apologie, dan weer natuur
kunde, wetenschap of 'n Actueel onder
werpen altijd was 't 'n genoegen naar

hem te luisteren en met hem van gedach
ten te wisselen, alleen reeds om z'n per
soon.

'n Paar keer was er 'n conflict in die
vereeniging en c. ,'iga'e het tot 'n breuk te
komen tusschen eenige heterogene elemen
ten

En beide keeren was 't Eddy van Dun.

die 't zaakje in 't reine brachtHij

boefde 't woord maar te vragen en er kwam

rustdie gevolgd werd door toenadering

en eindigde met algeheele verzoening.

Van woorden van dank of waardeering
wilde Eddy niets weten, ook nimmer van
't vervullen eener bestuursfunctiehy

bleef maar liever z'n eigenen ze kon
den toch altyd op z'n hulp rekenen.

Als Eddy van Dun 'n enkele keer niet

op 'n clubavond wasdan kon Je da

echt merkend'an was er 'n leegte

er ontbrak ietsde prettige stemming

was niet zoo algemeenwe hoorden z'n

lach nietwe misten z'n aangename

stem, z'n geestige opmerkingen en anec-

dotende piano werd niet aangeraakt,

want niemand kon spelen ais Eddy, nie
mand kon uit 'n marsch, 'n opera-pot
pourri of 'n karakteristiek nummer halen,
wat Ed'dy er uit haaldez'n vingers wa
ren als fladderende vlerkjes als ze over de

toetsen gingenelk muziekstuk kreeg

z'n waarde en nooit schenen die vlugge

vingers moe te wordenAls ie er tien

gespeeld had, en we vroegen om 'n elfde,
geen oogenblik aarzelde hy, en we genoten
opnieuw van z'n merkwaardig muzikaal ta
lent

Was het wonder, dat de vroolijke vrien
den-stemming er niet heelemaal was als
Edd'y 'n keer niet verscheen?

En was 't wonder, dat het "n klap in ons
gezicht leek, toen we hoorden, dat Eddy
van Dun zou bedanken?

Hy ging trouwen.

Eens zou 't er van komen, dat wisten we,

want hy was al 'n goecf jaar verloofd

maar zóó gauwdaar had niemand op

gerkend.

'n Onverwachte, belangrijke verbetering
van positie had de doorslag gegeven. Eddy
ging trouwen en de vereeniging vaarwel
zeggen.

Z'n afscheidsavondje was 'n feest en te-
geiyk 'n haast treurige boel.

De voorzitter spietste 't eersten wist

geen raad met z'n houdingomdat 't

byna 'n grafrede ging lijkenen 'n an
der bestuurslid kon zelfs niet verhinderen
d'at T 'n paar tranen tusschen z'n vest er
z'n overhemd sprongenen allemaal za
ten we te kijken als patronaatsjongens, die
voor de laatste maal hun beminde directeur
in hun midden zien.

Eddy kreeg 'n pracht van 'n cadeau,
waaraan we allemaal spontaan hadden bij
gedragen'n pendule-stel van tegen de

honderd gulden aan.

Eddy dankte op z'n eigen, joviale wijze
en zei niet te kunnen begrijpen, dat er om
hem zoo doodbiddersachtig werd gekeken.
Hy beloofde de vereeniging niet te zullen
vergeten en nog wel es 'n keertje te komen
buren.

Toen ging ie heen met z'n aanstaande
vrouw, die ook op 't afscheidsfuifje was
genoodigd.

En de leegte w a s er weer.

„Jammer" zei de een.

„Niks an te doen" zei de ander.

„Zóó'n reuze-knul krygen we hier nooit
meer terug" zei 'n derde, en stak met
'n moedeloos gebaartje 'n versche sigaar op.

En *t werd 'm nagezegd door allen.

't Duurde lang eer 't weg-zyn van Eddy
v. Dun wat sleet.

En de echte, ouwerwetsche stemming
leefde weer op als hy by gelegenheid van
'n extra feestje zich weer es vertoonde en
nog heelemaal de Eddy van vroeger was.

*n Jaar of acht later werd Tc benoemd
in 'n feestcommissie of zooiets, waarin ook
Eddy van Dun zitting had.

't Was weer 'n prettige hernieuwing van
de oude kameraacTschap, op die eerste, in
tieme vergadering.

Hoe 't bij 'm thuis ging?

O, best vroolijkte Eddy best, best

flinke, gezonde jongens, goeie zaken,

'n leuk, geriefelijk huisalleen de vrouw

'n beetje an de sukkelmaar dat zou

met Gods hulp óók wel weer in orde ko
mendat waren nou eenmaal de kruis
jes, die we moesten meedragen zonder te

morren

Even was ie ernstiger dan ik 'm kende

maar gauw werd Edd'y weer de ouwe

z'n moppen en kwinkslagen rolden

over mekaar, hy gaf 'n rondje, haalde al
lerlei herinneringen op'n echt leuk na
praatje werd 'ten we schrokken van

't late uurzóó gezellig had Eddy ons

bezig gehouden.

,,'t Biyft toch maar 'n reuze-knul, niet?"

In Paar dagen later had 'k 'n bood
schap voor 'm, en ging naar z'n huls.

'n Klein meisje deed openze zou pa

zeggen, dat 'k er was.

'k Stond in de gang en hoorde de stem
van Eddy.

Maar 't was niet de stem, die 'k van 'm
gewend was. Ze klonk hard en hoog in felle
ruzie-toon.

Ik schrok van de stem, die niet en toch
weer wél hèm toebehoorde. Ik kreeg 'n ge
voel of 'k tegen 'n deur op liep.

Ik hoorde 't meisje in scherp haast-ge-
fluister iets zeggen en 't werd stil.

■Eddy kwam de gang in, deed joviaal als
altyd, maar de mislukking lag er dik bo
venop.

M'n geluid moet vreemd geklonken heb
ben toen, als van iemand, die 'n ontnuch
terende ontdekking doet...... dat zag 'k aan

Eddy's gezicht.

't Gesprekje vlotte maar zoo half en t
blééf bij de boodschap.

Weer 'n week verder moest 'k nóg es bij
Eddy zijn.

Hij was er niet, maar kon elk oogenblik
thuis komenof 'k maar even in de voor
kamer wou wachten.

't Duurde maar 'n paar minuten, of 't
slot van de voordeur ging.

Een van z'n jongens, die 'm vermoedelijk
tegemoet kwam in de gang, om te zeg
gen, dat ik er zat, kreeg, vóór ie twee
woorden kon uitbrengen, 'n trap of 'n
stomp, die 'm tegen 'n deur deed kwakken.

„Duvel op, jog!" hoorde ik tegelijk
Eddy snauwen „Vort, naar binnen, 'k
heb geen tijd om naar jullie gezanik te
luisteren; 'k mot direct weer weg!"

Snel kwam z'n vrouw er tusschen. Maar
ook zij kreeg 'n paar grauwen, met 'n stel
bastaard-vloeken er bovenop

Er volgde wat zacht heen en weer ge
praatToen beet Eddy z'n wouw toe.

",Zeg dat dan eerder', sufferd!"

En hy kwam in de voorkamer, met 'n
tamelyk ongelukkig smoesje.

Ik sprak hem niet aan by z'n vóórnaam,
zooals gewoonlijk, en zei vormelyk wat 'k

te vertellen had. Hij voelde 'ten kreeg

'n kleur.

Toen 'k buiten kwam dacht 'k aan z'n
moeder's woorden van 'n gceie twintig jaar

geledenen heel m'n sympathie voor de

„reuze-knul" was kapot.

Nooit geweten, dat iemand thuis zóó'n
mispunt en buiten de deur precies anders
om kon zijn.

Maar nou zeggen ze me weer, dat 't geen
zeldzaamheid is. G. N.