PUROL
di™tZwr»a^ssrsf -r* k»
Te 4.25 uur op Nederlandschen
bodem
SSSÏÏSJa K°»< A E M
£T«X' SS'»
vlERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZATERDAG 17 NOVEMBER 1928
BLADZIJDE 3
De H.-WAEN heeft den been- en terugtocht
naar Indïë glansrijk volbracht
Smirnoff, Aler en Veenendaal enthousiast
gehuldigd
3- !*-'
cr r on- qerc/c lippen
Een vliegtuig stort op straat
Een luchtvaarttentoon
stelling te Londen
Toen de luchtvaart nog in
de kinderschoenen stond
RADIO-NIEUWS
Radio-rapport
„Graf Zeppelin"
Ammunitie gevraagd per
radio
Polen vraagt rapporten
Een nieuw station in
Zuid-Afrika
Amateur-ontvangst van het
Zeppelin-radiostation
Byrd's Zuidpool-expeditie
De avondprogramma s van
den Duitschlandzender
Noordwijk-radio
Vrijdagmiddag
De windvlagen gieren over het uitgestrekte
Weiland; de boomen zwiepen onder den
stórm; Schiphol druipt van den regen; het
is een echte sombere najaarsdag
Toch, opmerkenswaardig by zulk intens
siecht weer, is er op en om Amsterdams
Wieghaven betrekkelijk veel belangstelling.
De H-NAEN wordt verwacht.
Donderdagmiddag nog hadden Smirnoff.,
en Aler verzekerd alles in 't werk te zullen
stellen om Vrijdagmiddag op Schiphol te zijn.
En wat ze beloven, doen ze ook.
Als we in den middag het vliegveld be
treden is het, behalve de eenige honderden
die voor het stationsgebouw beschutting
tegen wind en regen zoeken, verlaten. In he.
restaurant en in de groote vlieghal is het
druk. leder is voor het slechte weer gevlucht.
Geen vliegtuig in de lucht te zien.
Toch! Daar komt een Farman uit Parijs.
Hoog gt»c de machine over het veld, keert
en komt, moeizaam tegen den storm op
tomend, omlaag, om vlot te landen.
De bedienende manschappen schieten toe,
de passagiers stappen uit en verdwijnen
haastig in het stationsgebouw. Langzaam
rolt de wagen met. de bagage weg.
Intusschen is hèt gesprek natuurlijk de
H-N A E N.
Verschillende autoriteiten zijn reecfe ver
schenen, onder wie de minister van Water
staat, de heer v. d. Vegte, en de directeur-
generaal der Posterijen, ir. Damme.
Naarmate het later wordt komen er meer
belangstellenden. Auto's, die, bestookt dooi
den storm, langs de polderwegen zeulen,
brengen nog tal van nieuwsgierigen aan.
Zij, die probeeren per fiets Schiphol te
bereiken, hebben zwaar werk en hun moeite
wordt aanvankelijk niet beloond.
Geen feestelijk vertoon, geen vlaggen (de
wind zou ze ln stukken slaan), geen mu
ziek.
Langs de gebouwen en onder de luifels
staan de moedigen samengehoopt, de jassen
en mantels stevig dichtgeknoopt, de kragen
hoog opgetroken
Schiphol wacht op het vijfde postvliegtuig.
Want dat het dezen middag nog zal arri-
veeren staat nu vrijwel vast.
Om 12 uur was bericht binnengekomen
uit Budapest, dat de H-N A E N om 9 uui
gestart was en omstreeks 5 uur zou landen,
indien niet onverhoopt een tusschenlanding
ln Neurenberg gemaakt zou mo»ten worden
Eenige uren later wordt geseind, dat het
vliegtuig op enkele mijlen afstand van Neu
renberg is gesignaleerd, vliegende in de
richting van Nederland.
Geen tusschenlanding dus.
De H-N A E N is in aantocht.
Nu komt er ook meer bedrijvigheid op T
veld.
Groote kransen worden aangedragen en
verdwijnen in de groote vliegtuigenhal, die
voor de feestelijke ontvangst gereed is ge
maakt.
Een gedeelte van de groote Inwendige
vuimte is gereserveerd voor autoriteiten,
daarachter zijn tafeltjes en stoelen klaar ge
zet voor de genoodigden en ten slotte is een
groot gedeelte opengehouden voor het pu
bliek- dat straks zal worden toegelaten.
Heel de huldiging zal hier geschieden.
Intusschen worden de kansen vah het
vliegtuig druk besproken. De moed van de
vliegers wordt geprezen om ondanks regen,
wind en mist het laatste groote traject Unea
recta te ondernemen.
Want het is uit de telegrammen gebleken,
dat Smirnoff en Aler niet over Neurenberg
zijn gegaan, maar den kortsten afstand heb
ben genomen. Blijkbaar wordt alles op alles
gezet, om nog vóór donker Schiphol te be
reiken.
Het wordt 4 uur....
Soesterberg gepasseerd!
Die mededeeiing, door den stationschef
Thompson luide rondgeroepen en door tien
tallen monden herhaald, werkt als een elec-
trische schok.
De groote hal vult zich met honderden ge
noodigden en autoriteiten; ook het publiek,
dat nu wordt toegelaten, spoedt zich naar
de hal. Slechts enkelen, onder wie
mevr. Smirnoff, mevr. Aler en haar twee
zoontjes en de verloofde van Veenendaal, die
allen zichtbaar ontroerd zijn, blijven op het
vliegveld. Ook directeur Plesman blijft op
den uitkijk. De spanning stijgt met de mi
nuut. Voor de toegangen der hal verdringen
zij, die nog iets van het gebeuren op net
vliegveld willen zien. zich zenuwachtig.
Plotseling: Daar zyn ze!
Het geoefende oog van een der mecaniciens
on het veld heeft een zwarte stip aan den
Oostelijker, grijzen hemel ontdekt. Met ra-
over de wachtenden, zenuwachtig enthousiast
toegewuifd.
Smirnofmaakt eererondjes. Hoeden en
MDfeerL8groetdophvaderlandschen bodem.
Weg scheert de vogel weer naarhet Noord-
Oosten, om dan terugkeerend tegen den wind
in te landen. Geland,
Precies om 4.25 raken de wielen den grond.
Reeds begint net te schemeren, de groote
toren is geheel verlicht. De roode semen op
gebouwen en hangars zijn onistoKen.
Smirnoff is dus in zijn opzet
Nog juist voor donker is de H-N a l n
benouden teruggekeerd.
Statig taxiet het gevaarte naar ae nai.
Enthousiast wuiven vrouwen, kinderen,
vrienden en kennissen; Smirno.f, Aler en
Veenendaal beantwoorden dien groet.
Nog eenige heftige slagen van de pro
pellers en de machine staat stil. De reis is
volbracht. Het is een ren naar de cabine.
Als de vliegers uitstappen is het een weer
zien en omhelzen, dat zich hier niet beschrij
ven laat.
Dan komt de ernst der dingen weer boven.
De postauto staat al naast het vliegtuig.
De mail wordt overgeladen en in vliegende
vaart gaat l'^t naar de hoofdstad. Duizenden
brieven zullen nog dezen zelfden avond hun
v*a 30-60 co 90 O. Tob» 89 a. Bi) Aj»th. DrogUKo
bestemming bereiken, na 10 dagen geleden
in Batavia afgegeven te zijn.
Dc huldiging
Aan den arm van vrouw en kinderen
komen de vliegers de hal binnen, die rond
om met kleurige vlaggen versierd is.
Een minutenlange ovatie stijgt op uit
honderden kelen.
Overal gewuif, enthousiaste kreten. Ieder
wil de flinke kerels de hand drukken.
Het duurt nog eenigen tijd voordat Smir
noff, Aler en Veenendaal met hun familie
leden en de autoriteiten hun plaatsen heb
ben ingenomen.
De eerewijn wordt rondgediend en als de
eerste teug Is gedronken, vraagt directeur
Plesman stilte.
Minister van der Vegte plaatst zich voor
de microfoon, die het gesprokene over heel
het land hoorbaar zal maken.
De minister spreekt de dappere beman
ning toe.
Namens de Nederlandsche regeering, aldus
spr., waarvan ik alleen hier helaas de ver
tolker kan zyn, namens allen, die hier te
genwoordig zijn en namens alle goede va
derlanders heet ik u hartelijk welkom en
wensch u geluk met de goede reis, die yol-
bracht is.
Spr. herinnert aan den dag van 12 Sep
tember, den dag vóór het vertrek van het
eerste vliegtuig. Toen waren we vervuld
van de beste wenschen, nu is de tocht ten
einde.
Toen zelden we: waren ze maar eerst in
Indië en was het 5de vliegtuig maar eerst
terug.
Nu i s het vijfde 'vliegtuig terug.
In de eerste plaats mag men dankbaar
zijn, aldus spr., dat de bemanning van alle
vijf vliegtuigen behouden is.
Daarnevens wenscht spr. de bemanning
en zich zelf geluk, dat de piloten en meca
niciens hebben medegewerkt, om voor de
Nederlandsche luchtvaart zulk een schoone
periode te openen.
De geschiedenis der Nederlandsche lucht
vaart en van de luchtvaart Nederland
Indië zal niet geschreven worden, zonder
dat ook voor Smirnoff, Aler en Veenendaal
er een plaats zal zijn ingeruimd.
Wij zijn van dank vervuld en voelen met
het geluk der K. L. M. mede. Spr. uit zijn
vreugde over de behouden landing na deze
laatste etappe, die niet de gemakkelijkste
zal zijn geweest.
Spr. besluit met een dronk te wijden op
het welzijn der K. L. M. en de bemanning
van het 5de vliegtuig (luide toejuichingen).
Ir. Damme spreekt
De volgende spreker is ir. Damme, direc
teur-generaal der Posterijen en Telegrafie
Spr. acht het een voorrecht, hier een kort
woord aan de gelukwenschen van den mi
nister te mogen toevoegen.
De Posterijen zien met groote belangstel
ling en ongeduld de pogingen aan, die de
K. L. M. in het werk stelt voor een Vlugge
postverbinding tuschen Nederland en Indië
WiJ verheugen er ons over, aldus spr. dat
de voorbereiding voor die snelle verbinding
in zulke goede handen is, overtuigd als wij
zijn, dat daarmede aan de Nederlandsche
posterijen groote diensten bewezen worden.
Dat reeds zulk een goed resultaat is be
reikt, is te danken aan de bemanning. Spr.
heeft groote bewondering voor degenen die
deze postvluchten volbrengen.
Moge deze tocht van het 5e vliegtuig een
lichtpunt in de geschiedenis der K. L. M.
zijn. (Geestdriftige instemming).
Vervolgens voert de heer J. ter Haar, wet
houder van Amsterdam het woord.
Spr. prijst de bemanning als kranige Ne
derlanders en spreekt er zijn blijdschap over
uit, dat er nog zulke menschen te vinden
zijn. Want al zijn er machines en al is het
geld er wel, noodig zijn zulke menschen als
Namens het gemeentebestuur brengt spr.
hen hulde! (Applaus).
De dames Smirnoff, Aler en Veenendaal
worden gehuldigd met een bouquet thee-
r0zen.
Niet de eerste en ook niet de
laatste tocht
Namens de Ned. vliegtuigenfabriek en
namens den heer Fokker spreekt dan
Stephan, directeur der Fokkerfabrieken -1
wijst er op, dat deze tocht van de H-N.A.
niet de eerste is en ook niet de laatste
zijn. maar dat dit het begin van een nieuwe
periode zal beteekenen.
Het zal niet bij deze enkele daad blyven,
maar zij zal de aanvang van een roemrijke
periode zijn. Wij danken u en de K. L. M.,
aldus spr. voor uw prestaties.
Onder spontane toejuichingen en bravo
geroep worden dan Smirnoff, Aler en Vee
nendaal ieder met een krans omhangen.
Namens het personeel der K. L. M. heette
de heer Manasse de bemanning welkom en
biedt Smirnoff een krans aan.
Llnea recta!
Dan komt de directeur der K. L. M-, de
heer Plesman, aan het woord.
Mede namens den Raad van bestuur der
K. L. M. brengt spr. aan de talrijke aanwe
zigen dank voor hun tegenwoordigheid en
de groote belangstelling ook bij deze hu'di-
ging weer betoond. Het is een bewijs hoe
het luchtverkeer het publiek ter harte gaat.
Uit de aanwezigheid van minister v. d.
Vegte blijkt de aandacht, die de regeering
voor het streven der K. L. M. aan den dag
'egt.
Daarvoor aldus spr. zijn wij zeer erkente
lijk.
Het feit, dat de H-N. A. E. N. vandaag
ondanks storm, regen en mist linea recta
naar Schiphol is gekomen en op tijd is ge
land, spreekt boekdeelen.
Want goede organisatie alleen zou niet
baten, aldus spr., als er geen mannen waren,
zooals gij!
Dat zij leven!II
Driewerf hoera schalde door het gebouw
Ten slotte bood een vertegenwoordiger van
de Gnome et Rhone motorenfabriek te Pa-
riis, die de motoren van de H.-N. A. E. N.
levérde, een krans aan.
Daarmee was de officieele huldiging ten
^indc.
Van de bemanning en autoriteiten werd
nog een foto gemaakt.
Langzaam stromden de hal en het veld
Buiiarf' was het reeds donker. De lichten
van den grooten toren waren gedoofd.
In een der hangars stond de H.-N. A. E. N
van den 15000 K M. langen tocht reeds te
droomen
En toen er op de Molenhei op een mooien gisteren even naar mijnheerin Rotter- Intusschen heeft dit veranderen van hen
i IJ Th - J i sn toen ei op ae jvioiennei op een mooien j gisteren even nam nnjnnccim nu.wr-
W1T1 een VH.0gVCj.Cl lil 1 wente zomerdag een groote Sommer-tweedekker ar- d'am geweest om hem te bedanken enne...
Ten stadliuize te Enschedé vergaderde de
vliegveldcommissie-Twente.
Uit de mededeelingen van den voorzitter
bleek, dat thans reeds in het kapitaal der te
stichten .,N. V. Luchtvaartterrein Twente"
zijn geplaatst 327 aandeelen a 1000.
Verder, dat van het Luchtvaartterrein,
groot 62.78.20 H. A. reeds 49 52 20 H.A. is
aangekocht voor totaal 158 047-67. Van de
rest der gronden groot 13 26 00 HA. Is ont
eigening aangevraagd, omdat deze niet bij
minnelijke schikking konden worden ver-
xregen. Deze eigenaren vragen 5000 en
meer per II. A„ terwijl tot nog toe gemid
deld ruim 3000 en minder is betaald.
De ontwerp-statuten der N.V., voor de be
handeling waarvan de vergadering hcofd-
:akelijk was belegd, werden voorloopig vast
gesteld. Nadat de betrokken gemeenteraden
;r hun goedkeuring aan hebben gehecht en
Dok het Departement van Justitie zich er
mede heeft veréenigd, kan dus de stich
tingsakte der N. V. voor den Notaris worden
verleden.
Ten slotte werd een commissie benoemd
om met spoed de ontginning van het ter
rein voor te bereiden.
N.T.A. meldt uit Parijs:
Bij de landing op 't eiland Mallorca vloog
jen Fransch postvliegtuig van het traject
ParijsAlgiers tegen een torenspits en
stortte op straat. Het toestel werd zoo goed
als geheel vernield. De piloot en twee pas-
seerende voetgangers werden zwaar gewond.
Van den 16en tot dan 27sten Juli van het
volgende jaar zal in de Olympia Hall te
Londen een Internationale luchtvaartten-
oonstelling gehouden worden, georganiseerd
door de Maatschappij van Britsche Vliegtuig-
constructeurs.
Balile en Busch.
Annie Pascal wilde naar Elba.
In de „Sport Echo" schrijft de heer G.
Bosch van Drakestein over de luchtvaart,
toen ze nog in de kinderschoenen stond;
).m. het volgende is er aan ontleend:
Bahle en Busch en Annie Pascal waren
de zonderlinge figuren, die hun leven in de
waagschaal stelden, enkel en alleen om te
vliegen.
Bahle ligeft zóó gevlogen:
Hij bouwde voor de eerste Nederlandsche
riiegvereeniging een geheel nieilwe machine,
sen, die als twee druppels water op het leer-
Blé'riotje leek en dan ook niet van dit toe
stel te ondrscheid'en zou zijn geweest wan
neer Bahle niet de vleugels 'n tikje langer
en de kleur anders gemaakt had.
De vleugels had hij langer gemaakt, om
dat, nou ja, omdat het iets voor en... iets
tegen had en in hoofdzaak, omdat het weer
eens wat anders was. En wat de kleur be
trefthij had het toestel van top tot
3enverzilverd, omdat hij het zoo graag
de „zllvervogel" wilde noemen.
Welnu, het nieuwe product werd als „Zil
vervogel" gedooptmet een flesch cham
pagne.
De flesch werd niet tegen het toestel stut
geslagen, terwijl zy nog vol was, zooals men
gewoonlijk doet, wanneer een schip of een
vliegmachine gedoopt wordt. Bahle was wel
wijzer! Eerst weid de inhoud eerlijk onder
de aanwezigen verdeeld en daarna werd dé
leege flesch tegen een d'er wielnaven stuk
geslagen. Dat was even goed, zei Bahle en
hij had gelijk.
In elk geval is het niet slecht geweest,
want Bahle had geluk met zijn „Zilvervo-
gel". Hij viel er nooit mee en kon er al
heel gauw mee vliegen en goed ook en nog
denzelfden zomer legde hij zijn examen af.
Hy voldeed schitterend aan de verzwaarde
sischen. HU maakte de voorgeschreven acht-
jes op keurige wijze en op 21 October 1911
werd hem door de Ned. Ver. voor Lucht
vaart zijn brevet uitgereikt. Hij was de vijf
de, die na Mulde, Bakker, van Bussel en
Hilgers zijn brevet verdiende boven Neder-
landschen bodem. Ongeveer 2 maanden voor
hem had Hilgers het zijne gehaald te Scea-
terberg. Nog geruimen tijd bleef Bahle,
steeds bedrevener wordend in het bouwen
en herstellen van vliegmachines, op de Mo
lenhei, maar ook voor hem was het slot,
cïat de maatschappij hem weer opslokte.
De vliegerij was een desillusie voor hem
geworden. Geheel onbemiddeld, doch vol il
lusies, was hij op de Molenhei gekomen en,
na een paar jaar van arbeid, sensatie, vrij
heid, frissche heidelucht en betrekkelijke
welvaart, ging hij er terneer geslagen en al
even onbemiddeld, ja arm, vandaan. Ik had
met hem te doen, toen ik aan het sation
te Breda afscheid van hem nam.
Hij was een vogel die, na een tijdelijke
vrijheid, weer zijn kooi in moest!
En nu Busch. Busch trad op, toen het bo
vengenoemd viertal het vliegbrevet al te
pakken had.
Waarom hij wilde leeren vliegen, heb ik
nooit begrepen; maar hij had het zich nu
eenmaal in het hoofd gezet, dat hij zou
leeren vliegen. Van sport had hij hoege
naamd geen verstand en van motoren al
evenmin. Maar hij moest en zou leeren vlie
gen en legde het leergeld meteen maar op
tafel, toen hij zich kwam aanmelden. Bang
was hij niet.
Reeds in Januari 1925 schreef ik over
Busch, naar aanleiding van het vinden van
zijn lijk onder den vloer van een garage in
Amsterdam, waar hij wel 10 jaar begraven
moet zijn geweest. Maar dat is alweer zoo
lang geleden, dat ik het erop waag in her
haling te vallen.
Busch kwam op dn Molenhei, zag en
reeds na een paar lessen in 't rollen trok hij
flink hard aan 't hoogtestuur. Nooit
zal ik dat oogenblik vergeten 1 Loodrecht
ging het d'e lucht ln! Maar toen schrok hij
toch, en even brusque als hij aan het hoog
testuur getrokken had, duwde hij het weel
terug en dook loodrecht naar de aarde.
Nog juist even voordat hij te pletter viel,
trok Busch weer, alweer veel te hard, aan
het hoogtestuur, klom opnieuw loodrecht,
hooger, hooger, maar toen had het Bleno J
er genoeg van! De rechter vleugel zakte,
zakte, de linker ging omhoog en daar luiKei-
de het toestel, over z'n zy! Een kortmaa
intens gekraak, een plotseling verstommen
van het motorgeronk, en het was gebeura.
Mies, maar dan ook alles, was kapot
fehalve Busch. Hij mankeerde niets......
Dat was nies voor hem zoon klem Bie-
riotje zei Busch. HU moest iets beters,
iets grooters hebben, iets dat vastei in de
lucht lag!
riveerde met 50 P.K. Gnome motor, een
reuzemotor voor dien tijd, toen was BuschjcS
hart (Busch was maar klein) spoedig ge
stolen. Hij haalde uit zijn linker-bovenvesc-
zakje een pakje biljetten van 1000 pop en
kocht het vliegtuig a contant! Hij schafte
zich een grooten pot roode verf en 'n groo
ten kwast aan en schilderde het heele ge
vaarte rood, fel rood, ja zelfs de spandra
den, wielen, spaken en banden.
Ged'uld tot dat alles droog zou zijn had hij
niet! Hij moest en zou in Roosendaal, waar
hij beweerde geboren te zijn, een vliegde-
monstratie geven. Reeds den volgenden, dag
werd de machine, druipende van de over
tollige verf, uit de hangar gereden. Busch
klom erin, de motor werd aangeslagen en
de Sommer met Busch schoot het lucht
ruim in en zij, die achterbleven, geloofden
geen van allen Busch ooit levend' te zullen
terug zien.
Als een stip verdween hij in Noord-wes
telijke richting, want de wind was N.-W. en
Busch wist, dat men het best tegen den
wind in kon opsijgen.
MaarRoosendaal lag in het Westen!
En hoe Busch ook met zijn roer manoeu
vreerde, hij zag geen kans den koppigen
Sommer-tweedtkker van richting te doen ver
anderen. Zelfs toen de hooge schoorsteen van
de suikerfabriek te Zevenbergen in het zicht
kwam, wist het vliegtuig niet van wijken,
zelfs niet van stijgen en dus
Onderaan den schoorsteen, ln het land,
lag even later een verwarde massa van lat
ten, splinters, plankjes, draden en laocen
Helpers schoten verschrikt toe, maar deins
den gillend terugMidden in dien chaos
zat Busch, bleek als 'n üoode, bloederig rood,
met groote staaroogén!
Maar Busch was niet dood, had zelfs niets
gebroken, al dat roode goed ie was maarvsrf!
Busch zat nog juist in z'n stoeltje, zooals
hij vertrokken was; dat stoeltje zat nog vast
aan het plankje en het plankje la? dwars
over een sloot; Busch had niet eens natte
voeten gekregen.
Na dit voorval verdween Busch van 't
Molenheitooneel.
Later vonden wij hem, in gezelschap van
den vlieger Lütge, ln Den Haag terug.
Lütge zou demonstreeren, maar het woei
en daar hield hy niet van!
De motor wilde niet aanslaanüesüst
nietwat wel meer gebeurt, Wanneer het
contact niet wordt aangezet!
Maar Busch wist raad! Hij zou dat kop
pige motortje wel mores leeren! Hij klom
op het stoeltje, gaf bevelen, liet de schroef
ronddraaiencontact?japrr
de motor sloeg aan, direct zelfs en daar men
verzuimde den luchtvogel bij den staart vast
te houden, schoot Busch wederom de lucht
in. „Houdt hem! Houdt hem," brulde hij,
rechtop staande met de armen in de lucht.
Maar lang duurd'e de vertooning niet, want
de machine verpletterde zichzelf tegen een
hek en...... Busch mankeerde niets
Maar 'eens dan toch schijnt het geluk
Busch in den steek te hebben gelaten, want
ware dat niet het geval geweest, dan had
men hem niet kunnen vinden, vermoord, ver
teerd, in een kistje, zonder geld. maar nog
met een miniatuur vliegtuig-schroefje als
speld in zijn das gestoken.
Busch is dood, hij rust reeds lang en ruste
verder in vrede! Hij heeft ons vaak, zeer
vaak laten lachen, deze luchthartige man.
Maar ook. zoo in stille avonduren, heb
ben wij Buseh toch ook anders gekend.
Dan in eens kon hij peinzend spreken over
vrouw en kinderen, Ja ever zijn kinderen
vooral, die voor hemzijn engeltjes wa
ren.
Annie Pascal was een klein mager vrouw
tje. Ik leerde haar kennen natuurlijk op
de Molenheide tijdens de Europeesche
rondvlucht van, ik meen 1912.
Beroemde mannen als Beaumont, Vidart.
Védrines, Train streken daar neer, teeken
den en vlogen haastig weer weg.
Met een van de volgauto's kwam Annie
Pascal mee. Hoe ze meegekomen was, wist
niemand, maar zij was er en deed alsof zij
bij die helden van de Europeesche rond
vlucht hoorde.
Ik was haar reeds weer vergeten, toen 't
hij vond goed, dat ik dat geld zelf maar be
heerde:: en nou kom ik les nemen."
Waarom de Eerste Nederl. Vliegvereeni-
ging haar 'n eerste les gaf, voordat zij, over
eenkomstig de voorschriften, een deel van
het- lesgeld plus het „brokken"geld had vol
daan, is mij altijd 'n raadsel gebleven. Den
kelijk was de E.N.V. zóó blij, dat een vrouw
kwam lessen, dat men haar maar het liefst
spoedig in het toestel zag.
En of ze er spoedig in zat! Dienzelfden
midd'ag nog!
De eerste les was altijd: 'n half uurtje
over de hei rondhobbelen. Alleen maar met
het roer werken en van 't hoogtestuur af
blijven.
En daar ging zij! Eerst recht vooruit de
kabelnet zeer groote vorderingen gemaakt
en is alleen nog het inbouwen van bijzondere
tusschenversterkers op de verschillende lij
nen noodzakelijk.
Ten einde een vlot verloop dezer werk
zaamheden te garandeeren, moet van de uit
zending van programma's van andere zen
ders dan Berlijn, voorloopig worden afge
zien.
De montage dezer tusschenversterkers zal
in de komende maanden gereed komen.
Ten einde desniettegenstaande de luiste-
laars in Berlijn in de gelegenheid te stel
len, om toch uit twee programma's keus
te doen, zal de Berliner Funk-Stunde er
toe overgaan, om een of twee dagen per
week t we e programma's uit te zenden, nJ.
een voor den zender Berlijn-Witzleben en
hei over, dan naar recti's, d'an naar links,I Stettin en een ander voor den Duitschland-
nog eens naar links en zij kwam weer recht
op de hangar aanrollenwaaruit juist 'n
pas gebouwd nieuw toestel het terrein op
geduwd was geworden.
Zij zou nu dadelijk wel weer naar links
gaan, dacht ieder, maar het leer-Blérictje
dacht er heel anders over en hield nu hals
starrig de rechte lijn en. voor men goed
wist wat er gebeurde, klonk 't: rang, boem!
Twee toestellen lagen in elkaar! het le:r-
toestel en het nieuwe, dat juist naar buiten
was gebracht.
„Waarom ging u niet opzij?" vroeg de in
structeur vertwijfeld uit. „Zag u dat toe
stel dan niet staan?"
„Och jawel" luidde 't lakonieke antwoord,
„maar ik wilde erover heen vliegen, ik trok
goed aan liet hoogtestuur, maar het toestel
luisterde niet."
Twee machines stuk en nog geen cent
betaald. En er werd ook nimmer een cent
voor betaald, want Annie kwam nooit meer
terug en de 500 pop en de mooie kleeren
ook niet.
Eenige jaren later werd zij hier of daar
in ons land opgepakt, vermomd als ver
pleegster, en, wegens oplichterij, achter slot
en grendel gezet. Ontoerekenbaar verklaard,
schijnt zij eenigen tijd later haar vrijheid
herkregen te hebben; want opnieuw wisten
de dagbladen te vertellen van Annle Pascal
en haar trucjes. Toen zweeg de pen... De
een zegt, „zij is overleden", de ander: „zij
wordt in een gesticht verpleegd".
Hoe het ook zij, het einde van de eerste
leerling-vliegster was treurig, al bijna eVen
treurig als dat van Busch.
Omtrent den radio-dienst aan boord van
het luchtschip „Graf Zeppelin" (LZ 127),
gedurende de vlucht naar Amerika en terug
is een beknopt, voorloopig rapport versche
nen, waaruit wij het volgende overnemen:
Nadat de „Graf Zeppelin" van haar reis
r.aar de Vereenigde Staten ls teruggekeerd,
is het mogelijk een overzicht te geven hoe
de radiodienst aan boord van dit groote
luchtschip gefunctionneerd heeft, en net
moet gezegd worden, dat de installatie
heeft voldaan aan de strengste eischcn,
welk daaraan gesteld kunnen worden.
De commandant, de navigatie-offlcieren
en de radio-officieren zijn vol lof over de
zend-, ontvang- en peil-apparaten.
De rad odienst nam deel aan het alge
meen openbaar verkeer, door de telegram
men van passagiers en bemanning uit te
zenden, die alle goed overgekomen zijn. Ge
durende een gedeelte van de vlucht kon
niet worden deelgenomen aan het algemeen
openbaar verkeer, doordat de weersom
standigheden (storm, duisternis, mist), het
gebiedend noodzakelijk maakten de rad.o
uitsluitend in dienst te stellen van peilin
gen, weerberichten, enz.
Vooral de Telefunken-peiltoestellen,
welke met wonderlijke nauwkeurigheid
wprken, hebben uitstekende diensten be
wezen en in hooge mate bijgedragen tot
het slagen van de vlucht en tot de veilig-
sitekaartje ln de hand gaf. Annie Pascal
zender.
Dergelijke speciale uitzendingen zullen
vooral op die dagen plaats vinden, waarop
het Berlynsch programma 'n geprononceerd
plaatselijk karakter draagt.
Hoewel in de dagbladen vermeld Is, dat
het station Königswusterhausen den 15den
dezer met beelduitzendingen zou aanvangen,
berust dit op een onjuistheid.
De werkelijke aanvangsdatum is 20 No
vember.
De openingsuitzending zal plaats vinden
's avonds om 22.05 Amsterd. tijd. De eerst
volgende proefnemingen hebben plaats:
's Zondags van 13.0513.50; 's Maandags
van 13.0513.35; Dinsdags van 22.0522.35;
's Woensdags van 13.05—13.35; Donderdags
van 13.05—13.35; Vrijdags van 22.05—22.35;
's Zaterdags van 13.0513.35.
stond erop. De kamer binnenkomend, waar
zij was binnengelaten, zag ik haar staan voor
een schilderij van Napoleon. Met glinsteren
de oogjes keek zü mij aan en begon direct:
„Bent u ook zoo'n vurige bewonderaar van
Napoleon? Ja, ik ook en het is juist daar
voor, dat ik bij u kom. U moet weten: ik
wil de eerste Nederlandsche vrouw zijn, die
vliegt, ik kom op de Molenhei les nemen en
dan vlieg ik, uit respect voor Napoleon, naar
Bint Helena!"
Ik had moeite om van mijn verbazing tc
bekomen en op te merken: „Maar juffrouw
Pascal, u weet toch, dat Sint Helena erg
ver weg is, ver over zee, dat de beste ^vlie
ger, die er bestaat, zoo'n tocht nog niet zou
aandurven, dat u daar onmogelijk landen
kunt."
„Och ja, natuurlijk," antwoordde zij. „hóe
kan ik zóó dom zijn! Ik bedoel Eltju'
„O zoo!"
Had ik toen maar direct begrepen, dat
het kleine vrouwspersoontje, dat wilde leeren
vliegen, „ze zag vliegen", dan was alles nog
goed afgeloopen.
Maar er liepen er in dien tijd zooveel rond.
Ergens in de buurt van de Aleoeten-
eilanden by Japan bevindt zich de beroem
de schoener „Morrissey", waarmede admi
raal Peary de reis naar de Noordpool maak
te. Aan boord van dit schip zijn de leden
van de Mc Crakken-Expeditie, welke er op
uit is, opgravingen te doen naar prae-
historische schedels voor Amerikaansche
musea. Hoewel het werk aardig vorderde,
bestond de mogelijkheid, dat er mee opge
houden moest worden, omdat de ammunitie-
voorraad opraakte en het werken zonder
wapenen in die streken onmogelijk is.
De marconist aan boord van het schip
wist echter raad. Hij zocht verbinding met
een auteursstation inNeubraska en gaf dit
een telegram over, bestemd voor een ammu
nitiefabriek 4n Chicago. Twee uur na ver
zending van het bericht was het reeds op
de plaats van bestemming aangekomen, dank
zij de solidariteit van de Amerikaansche
amateurs, die het telegram telkens aan el
kander overgaven en den volgenden morgen
vroeg werden de gevraagde patronen reeds
naar Alaska verzonden.
De omroepmaatschappij Posen (Poznan),
Plac Wolonosci II., verzoekt ontvangstrap
porten omtrent haren zender die op een
golflengte van 348.8 meter uitzendt.
Het station te Wilna deelt mede, dat het
evenals de zender te Laibach, den koe-
koeksroep als pauzeteeken reeds sedert Mei
van dit jaar gebruikt.
In Zuid-Afrika is kortgeleden een nieuw
station in bedrijf genomen, op den Wltwa-
tersrand, Rhodesia, dat het sterkste Brit
sche omroepstation is en onder gunstige om
standigheden verbinding kan krijgen met
Engeland.
hulp van deze apparaten dan ook moge-
lijk op elk gewenscht oogenblik een juiste i nieuwe Station te Oslo
geografische positie-bepaling uit te voeren.
Het nieuwe station te Oslo, waarvan wij
onlangs melding maakten, zal zeer waar
schijnlijk met Maart a.s. gereed zijn. De zen
der zal op een golflengte van 461.5 M. wer
ken en met een energie van 60 K.W.
In verschillende buitenlandsche bladen
lezen wij, hoe de „Graf Zeppelin" door
radio-amateurs, met behulp van hun ont
vangtoestellen, over een groot gedeelte van
haar vlucht „draadloos" gevolgd is.
Het waren dus niet alleen de Duitsche
omroepzenders, die in rado-verbinding met
het luchtschip stonden (ook in ons land
hebben velen de her-uitzending door ver
schillende Duitsche zenders kunnen be
luisteren), maar velen hebben het hicht-
schip d'rect ontvangen op golflengte 10-.0
M. Zoo bijv. publiceerde een amateur te
Keulen, hoe hij woord voor woord nee"
kunnen volgen, toen de Zeppelin op 2 Oc
tober j.l. om 22,30 uur de omroepstations
Königswüsterhausen en Hamburg aanr.ep.
Ook met Frankfurt a/Main had een ge.
Commander Byrd, die naar men weet po
gingen zal aanwenden, om de Zuidpoolge
bieden door middel van vliegtuigen te ver
kennen, heeft uitgebreide maatregelen ge
troffen om de veiligheid van zichzelf en zijn
mannen te verzekeren.
Zoo zullen beide schepen, die het uit
gangspunt van de expeditie vormen, regel
matig met de bewoonde wereld in contact
blijven en daarbij golflengten van 600 en
800 meter gebruiken.
De expeditie zelf, die in verschillende on-
derafdeellngen is gesplitst, is eveneens met
radio uitgerust en voert niet minder dan
die door^de vliegbacil waren aangetast, dat i regelde radio-telefonische communicatie twaaIf zenders met zich mede. Deze zullen
het al te gewaagd was, die allen voor on
toerekenbaar te verklaren.
Over dat vliegen naar Elba dacht ik maar
niet verder na. maar dat leeren vlie
gen vond ik een prachtidee. Zij, de eerste
vrouw, die hier leerde vliegen! Ja, dat was
aardig; dat was een mooie reclame voor de
vliegerij en vooral voor de Eerste Nederland
sche Vliegvereeniging.
Ik vertelde Anle Pascal welk leergeld cue
vereeniging vroeg en hoeveel gestort moest
worden, om eventueele reparaties te kunnen
doen verrichten.
„maar ik heb
plaats Ook heeft die Keulsche amateur
geen woord gemist van de beschrijving zij
ner indrukken, die een der passagiers
radio-telefon'sch gaf van de vaart langs
den Rijn en over deu Keulschen Dom.
Ook in Holland rapporteerde een luis
teraar, hoe hij met behulp van het uiterst-
gevoelige 5-lamps ontvangtoestel „Telefun.
ken 9" op kamerantenne de Zeppelin over
een groot, gedeelte van haar vlucht heeft
kunnen volgen, en maakt in zijn rapport
o.a. melding van een peil-opgave tusschen
de Engelsche kust en het eiland Borkum.
Uit Milaan meldde een amateur, hoe hfi
en gS.»T4dZe ^daaraaf toe !.en ik met een geheel metJ«re°™
geen geld," voegde zij
ook niet," voegde ik erbij.
Maar zij wist raad. Er zoud'en zonder eeni
gen twijfel wel rijke vliegsportvrienden in ons
land te vinden zijn, die haar zouden willen
helpen. Als ik nu eens aan diverse lieeren
brieven schreef en de zaak uitlegde
Enfin denzelfden avond gingen er tien brie
ven in zee, Zes bleven onbeantwoord; op drie
werd teruggeschreven: „tot mijn groot leed
wezen en enz.", maar één van de aange
schreven personen, een rijk en welbekend
sportvriend te Rotterdam antwoordde, dat hij
het plan heel aardig vond en voorloopig 500
pop wilde beschikbaar stellen, mits ik zelf
die in beheer nam, het nood'lge ervan be
taalde en hem rekening en verantwoording
deed toekomen. En als die 500 pop op waren,
kon weer weieens verder gezien worden.
Ik hoef niet te zeggen, hoe verheugd Pascal
was, toen zij dit antwoord las en een uur
later ging' de brief in de bus, waarin stond
dat geld plus gestelde voorwaarden gaarne
geaccepteerd werden.
Den volgenden dag verscheen Pascal nieA
op de Molenhei! Den daarop volgenden d'ag
wèlmet een keurig nieuw japonnetje
aan, met een nieuwen hoed, nieuwe schoe
nen.
De vragende blikken van alle Molenheibe
woners beantwoordde zy met: „Ja, ik ben
ontvangtoestel, de „Telefunken 9 W" op
golflengte 900 Ï4. uitstekende ontvangst
had van het luchtschip-station.
De Duitschlandzender „Königswusterhau
sen" is hoofdzakelijk bestemd, om gedurende
de middaguren do programma's en de leer
stof der „Deutsche Welle" uit te zenden.
In de avonduren zou de zender oorspron
kelijk uit de programma's van de andere
Duitsche zenders de meest belangwekkende
uitzenden, ten einde ook buiten de grenzen
een bijzonder goed Duitsch programma ten
beste te kunnen geven.
Dit plan is tot nu toe jammerlijk genoeg
nog niet geheel en al doorgevoerd, omdat
de pupiniseering van het Duitsche Omroep-
kabelnet slechts langzaam vordert.
Aan de uitzending van een met-Berlynsch
programma is tot nu toe steeds een zeker
risico verbonden, daar in het laatste geval
ook bovengrondsche lijnen te hulp geroe
pen worden en deze zeer veel van storin
gen te lijden hebben
op korte golven uitzendingen geven, zoodat
de verschillende onderafdeelingen regelma
tig met elkander in verbinding staan. De
roepteekens van Byrd zijn: WEBT, WFA,
KFK, WFD, WFE, terwijl op de volgende
golflengten geseind wordt; 13.76, 17.86, 17.95,
22.75, 26.55, 26.78, 34.05 45.6 53.1, 53.6, 68.1 en
91.2 M.
Voor bezitters van kortegolfontvangers zal
het een interessante bezigheid zijn om op de
uitzendingen van Byrd af te stemmen.
Waarnemingen op radiogebied
De Zuidpool-expeditie van Byrd zal ver
der verschillende waarnemingen doen op ra
diogebied, zoodat men enkele tot nog toe
duistere problemen in de radio-techniek tot
een oplossing hoopt te kunnen brengen. De
heer van Berkner, van het U. S. Bureau of
Standards b.v. zal speciale onderzoekingen
verrichten in verband met de fadingver-
schijnselen, en wel in het bijzonder van die
in het kortegolfverkeer. Voorts hoopt men
belangrijke gegevens te kunnen Verzamelen
met betrekking tot de juiste hoogte van de
Heaviside-laag.
Gisteren brachten de minister van Wa.
terstaat en de leden van den Postraad met
den directeur-generaal der P. en T. een be
zoek aan het nieuwe radio-ontvangstation
te Noordwyk. Met belangstelling werden de
verschillende in bedrijf zijnde inst llaties
bezichtigd, waarbij de noodige technische
voorlichting werd verstrekt.
